________________
ધર્મકથાનુગ–મહાવીર-તીર્થમાં નંદિની પિતા ગાથાપતિ કથાનક : સૂત્ર ૨૬૭
શોધન કર્યું, ઉત્તીર્ણ –પૂર્ણ કરી તેને અભિનંદિત યાવતુ સૂર્યોદય અને સહસ્રરમિ દિનકર જાજતેમજ આરાધિત કરી,
લ્યમાન તેજ સહિત પ્રકાશિત થયા પછી તત્પશ્ચાતુ તે નંદિનીપિતા શ્રમણોપાસક
અંતિમ મરણાતિક સંલેખનાનો સ્વીકાર કરી, તે પ્રધાન, વિપુલ, પ્રયત્નસાધ્ય અને ગ્રહણ
ભોજન-પાણીનો ત્યાગ કરી મરણની કામના કરેલા તપ:કર્મને કારણે દુબળો થઈ ગયો,
ન કરતો ધર્મ-આરાધનામાં લીન બની ગયો. તેનું શરીર રૂક્ષ બની ગયું, માંસરહિત થઈ નંદનીપિતાનું સમાધિમરણ, દેવલોકપત્તિ અને ગયું, માત્ર હાડકા અને ચામડી શેષ રહી ગઇ, તદનન્તર સિદ્ધિગમન નિરૂપણ હાડકા કડ-કડ અવાજ કરવા લાગ્યા, શરીર ૨૨૮. તત્પશ્ચાત્ નંદિનીપિતા શ્રમણોપાસક અનેકએટલું કુશ-ક્ષીણ બની ગયુ કે ઉપસી આવેલી
વિધ શીલવ્રત, ગુણવ્રત, વિરતિ, પૌષધપવાસ નસો દેખાવા લાગી,
દ્વારા આત્માને ભાવિત કરી, શુદ્ધ કરી વીસ નંદિનીવિતાએ કરેલું અનશન
વર્ષ સુધી શ્રમણોપાસક ધર્મનું પાલન કરી,
માસિક લેખના દ્વારા આત્માને શુદ્ધ કરી, ૨૬૭. તત્પશ્ચાત્ કોઈ એક દિવસે મધ્યરાત્રિએ
સાઠ ભજનોનો અનશન દ્વારા ત્યાગ કરી, ધર્મજાગરણ કરતાં તે નંદિનીપિતા શ્રમણોપાસક
આલોચના પ્રતિક્રમણપૂર્વક મરણ સમયે મરણ ને આ પ્રમાણેનો આધ્યાત્મિક, ચિંતિત, પ્રાર્થિત,
પામી સૌધર્મકલ્પના અરુણ ગવ નામના માનસિક સંકલ્પ ઉત્પન્ન થયો કે “હું આ
વિમાનમાં દેવરૂપે ઉત્પન્ન થયો. ત્યાં કઈ-કઈ અને આ પ્રમાણેના પ્રધાન–શ્રેષ્ઠ, વિસ્તૃત
દેવનું આયુષ્ય ચાર પલ્યોપમ કહેવાયું છે. પ્રયત્ન-સાધ્ય અને ગ્રહણ કરેલા તપ:કર્મને
નંદિનીપિતા દેવનું આયુષ્ય પણ ચાર પલ્યોપમ કારણે શુષ્ક, રુક્ષ, નિર્માસ બની ગયો છું,
કહેવાયું છે. હાડકા તેમ જ ચામડી જ બચ્યાં છે, હાડકાં
“હે ભદન્ત! તે નંદિનીપિતા તે દેવલેકથી કડ-કડ અવાજ કરવા લાગ્યાં છે તથા ક્ષીણતાને
આયુક્ષય, ભવક્ષય અને સ્થિતિક્ષય થયા પછી કારણે શરીર પર નો ઊપસી આવી છે, પરંતુ
ત્યાંથી મૃત થઈ કયાં જશે? કયાં ઉત્પન્ન હજી પણ મારામાં ઉત્થાન-ઉત્સાહ કર્મ–તદનુરૂપ
થશે?' ગૌતમ સ્વામીએ ભગવાન મહાવીર પ્રવૃત્તિ, બળ, વીર્ય, પુરુષકાર, પરાક્રમ, શ્રદ્ધા,
પાસે પોતાની જિજ્ઞાસા બતાવી. દર્ય, સંવેગ-મુમુક્ષભાવ છે અને જ્યાં સુધી મારામાં ઉત્થાન-ધર્મોત્સાહ, કર્મ, બળ, વીર્ય,
ભગવાને કહ્યું “ હે ગૌતમ! મહાવિદેહ : પરષાર્થ, શ્રદ્ધા, ધૃતિ, સંવેગ છે યાવત્ મારા
ક્ષેત્રમાં ઉત્પન્ન થઈ સિદ્ધ થશે, બુદ્ધ થશે, ધર્માચાર્ય, ધર્મોપદેશક શ્રમણ ભગવાન મહાવીર
મુક્ત થશે અને બધા દુ:ખોનો અંત કરશે.' જિનસુહસ્તી વિચરણ કરી રહ્યા છે, ત્યાં સુધી | નંદિનીપિતા ગાથાપતિ કથાનક સમાપ્ત છે મારા માટે શ્રેયરૂપ છે કે કાલે રાત્રિ
૧૪. લેતિકાપિતા ગાથાપતિ કથાનક પ્રભાતરૂપે ફેરવાય યાવતુ સૂર્યનો ઉદય થયા પછી અને સહસ્રરમિ દિનકર જાજ્વલ્યમાન
શ્રાવસ્તીમાં લેતિકાપિતા ગાલાપતિતેજ સહિત પ્રકાશે પછી અપશ્ચિમ મરણાન્તિક ૨૬૯. તે કાળે, તે સમયે શ્રાવસ્તી નામની નગરી સંલેખન-ઝૂણાનો સ્વીકાર કરી, આહાર પાણી- હતી, ત્યાં કેષ્ટક નામનું ચૈત્ય હતું અને ત્યાંના નો ત્યાગ કરી, કાલથી જીવવાની ઇચ્છા ન રાજાનું નામ જિતશત્રુ હતું. રાખતા સમય વ્યતીત કરું.'
તે શ્રાવતી નગરીમાં લેતિકાપિતા નામે એક આ પ્રમાણેનો વિચાર કર્યો, વિચાર કરીને ગૃહસ્થ રહેતો હતો, જે ધનાઢય વાવનું અનેક બીજા દિવસે રાત્રિ પ્રભાતરૂપે ફેરવાયા પછી લોકો વડે પણ પરાજ્ય ન પામે તેવો હતો.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
