________________
આત્મજાગૃતિ
આજે એ માગવા આવ્યા. મેં ન આખ્યાં એટલે બોલવું થયું અને કલહ વધે.” સુમતિ આટલું દૈયપૂર્વક બેલી ગઈ પણ એના અવાજમાં જરા વિષાદની છાયા હતી. * “તું યે ખરી છું. પારકા કંકણું ક્યાં સુધી રખાય ? એને માલિક માગવા આવે ત્યારે આપી દેવાં જ જોઈએ ને ! તારા જેવી શાણી સ્ત્રી આવી વાત પર કલહ કરે તે થઈ રહ્યું ના? કઈ જાણે તે યે હસે એવી આ વાત છે. જા, જા, જલ્દી દઈ આવ.” એને ઊભી કરતાં આત્મારામે મીઠે ઠપકે આપે
જરા ઊભા તે રહે. તમે એ આપી આવવાનું તે કહે છે, પણ મને એ કેટલાં ગમે છે! મારું મન એમાં કેટલું રમે છેએ તમે જાણે છે ? કેવાં સુંદર એ રત્નકંકણ છે! એને ઘાટ, એની ઝીણી ઝીણી કારીગરી જેની જોડ ન જડે! અને એના રનો પણ કેવાં તેજવી છે? નાથ, મને તે એ પાછાં આપવાનું જ મન નથી થતું. થાય છે, રાખી લઉં. પછી થવાનું હશે તે થશે. કજિયે તે કજિયે !” આટલું કહેતાં કહેતાં તે સુમતિનું હૃદય ભરાઈ આવ્યું. એની પાસે જ્ઞાન હતું, છતાં વિષાદ કાંઈ ઓછો ન હતો !
પણું આજે તને થયું છે શું? તું પાગલ તો નથી થઈને! અરે, તું આ શું બોલી રહી છે? જે વસ્તુ પારકી છે તે કેટલા દિવસ રખાય? એના પર મમતા કરવી, એને પોતાની માનવી અને “મારી કહી શેક કરે એ અજ્ઞાનતા નહિ તે બીજું શું છે? પારકી વસ્તુ તે જેમ વહેલી અપાય તેમ સારું.” શિખામણું આપતાં આત્મારામે કહ્યું. સુમતિ ઊભી થઈ. એણે પતિને હાથ ઝા, એને હાથ ધ્રુજતે હતે. એને તમ્મર આવી રહ્યાં હતાં. એની છાતી પર ભાર હતે. પણ “શ્રમણ ભગવાન મહાવીરના
