________________
દિવ્ય દૃષ્ટિ
૧૩૭
છીએ.” સાચી વાત છે, આપણી પાસે આંખ છે, પણ તે ચામડાની છે. સત્યને જાણવા માટે તે આત્માની આંખ જોઈએ. દિવ્ય નયન જોઈએ. મહાત્મા આનંદઘનજી ગાય છે.
ચમ નયને કરી માર્ગ જેતે, ભૂ સકલ સંસાર જેણે નયને કરી માર્ગ જોઈએ, નયન તે દિવ્ય વિચાર
આત્માની આંખ વિના ચામડાની આંખથી જીવન પંથ શેષનાર માનવી આજ ભૂલ્યો છે. માત્ર ચર્મ-નયનથી જ જીવનપંથને શેધનારને અંતે વિનિપાત થાય છે. અંતરની આંખ વિનાના માણસની મને એક વાત યાદ આવે છે. અંતરનાદા
ભાવનગરમાં “અંતરનાદ” ઉપર મેં વ્યાખ્યાન આપેલું. એ વ્યાખ્યાન સાંભળ્યા પછી એક પરિચિત ભાઈ મળવા આવ્યા. મને કહેઃ “મહારાજશ્રી આ૫ અંતરનાદને તે માનો છો ને ? એ નાદને અનુસરવું એ માનવીને ધર્મ છે ને?” મેં “હા” કહી. ત્યારે એ કહે “મારે પણ અંતરમાંથી અવાજ આવે છે.” મેં પૂછયુંઃ “અવાજ શું કહે છે? એ કહે “લગ્ન કરવાનું. મને જરા. આશ્ચર્ય થયું. મેં કહ્યું “તમે તે પરણેલા છે ને?” એ કહે “હા, એ ખરું પણ બીજી વાર પરણવાને અવાજ આવે છે. પહેલાની પત્નીમાં કાંઈ જ નથી. નથી રૂપ, નથી જ્ઞાન, નથી ગુણ કે નથી સોન્દયકાંઈ જ નથી”
મેં કહ્યું “એ તમારા અંતરને અવાજ નથી પણ શેતાનને છે. તમે બંનેના અવાજને જાણતા નથી એટલે આ ગોટાળે ઊભે થયે છેઅંતરનાદ હતા તે તે એમ જ કહેત કે, જે છે એમાં સંતેષ માન-અને તારામાં કોઈ વિશિષ્ટ તત્વ હોય તે તે એ અભણમાં રેડીને એને જ ગુણવતી જ્ઞાનવતીને સંસ્કારવતી બનાવ!?