________________
- ૧૪૮
આત્મજાગૃતિ આ અંદરની પાત્રતા લાવવા માટે મનુષ્ય પોતે જ પોતાના ચેકીદાર બનવું પડશે, કારણ કે દરેક ક્રિયાની પાછળ મનની શુદ્ધિનું જ મહત્વ છે, દુગુણ અંતરમાં જ થાણું નાખીને પડયા છે, આ દુર્ગણેને કાઢવા માણસને બમણી મહેનત લેવી પડે છે–આ દુર્ગુણને કાઢવાની અને નવા ન પ્રવેશી જાય તેની.
નવા ગુણ માણસમાં કયારે પ્રવેશી જાય તે કહેવું મુશ્કેલ છે, તેથી દરેક મનુષ્ય મહાપુરુષોની સેવા કરી, એમની પાસેથી શાસ્ત્રશ્રવણ કરવું જોઈએ. શાસ્ત્રશ્રવણ માણસને દુર્ગુણ તરફ જતા રોકે છે. એના પર આવતા વાસનાના દબાણને એ અટકાવે છે અને માણસને સવિચારમાં રાખે છે.
માણસ સારું સાંભળે તે એને વિચાર પણ સારા આવે. ખરાબ વચે-વિચારે તે એને નબળા વિચાર આવે. સોબત તેવી અસર. ઘેડાને ગધેડાની સાથે બાંધે હેય તે એ ભૂંકતાં ભલે ન શીખે, પણ લાત મારતાં તે જરૂર શીખે.
ઊકરડા પાસે બેસીએ તે બાબો આવે અને બગીચામાં બેસીએ તે ખુશબો આવે. દુર્જન સાથે પસીએ તે અધમતા આવે સજજન સાથે મૈત્રી હોય તે ઉત્તમતા આવે.
આજ માણસને ઉત્તમ સાધુઓની સોબત ગમતી નથી, કારણ કે અંતરમાં રોગ છે. અંદર રોગ હોય ત્યાં બાહા ઉપચાર નકામાં નીવડે છે. વાસના એ અંદરને રોગ છે.
અપવિત્ર ત હરહમેશાં આપણી આસપાસ ચકકર લઈ રહ્યાં છે. એ નિર્બળ પળની પ્રતીક્ષા કરે છે. સમય મળતાં એ આત્મા પર ચઢી બેસે છે. એની સામે માણસ જાગૃત હોય તે એનું કાંઈ જ નથી ચાલતું. પણ એ અપવિત્ર ત માણસને ઘેનમાં નાખે છે, એને ગાફિલ બનાવી ઢાળી પાડે છે. આ ઘેનની સામે રક્ષણ આપનાર સત્સંગ છે.
