________________
સામ્રાજ્ય કાઈ અજબ છે. મેહ એ અંધને પણ 'તેડી નાંખે છે. નાવિક કિનારે આવેલી નૌકાને પણ માહના ખેંચી જાય !
આત્મળગૃતિ
વૈરાગ્યવાસિત હૈયાઓના સાવધાન ન રહે તે મારકણા વાયરા મધદરિયે
"
શ્રી દશરથજીની મૂર્છાના દુઃખદ સમાચાર અન્તઃપુરના માણસે શ્રી રામચન્દ્રજીને આપ્યા. આ સમાચાર સાંભળતાં વિનયી શ્રીરામ સ્તબ્ધ બની ગયા. આ વખતે શ્રી રામચન્દ્રજીને એક જ વિચાર આવ્યેઃ મારું કતવ્ય શું ? મારા ધ શું? પુત્ર તરીકેની મારી ફરજ શુ'? પિતાજીની ઇચ્છા એ જ મારી ઇચ્છા. પિતાજીના વચનનું પાલન કરવું એ જ સુપુત્રના ધમ! પિતાના વચનના ભંગ કરે તે પુત્ર નહિ પણ પથ્થર ! એ સપૂત નહિ પણ કપૂત! પડિતાઇભર્યાં આદી વિચાર કરી, એમણે તેજથી ઝળાંહળાં થતા રત્નમુકૂટ હાથમાંથી નીચે મૂક્યા અને વિચાર કર્યાં કે- હુ જ્યાંસુધી અયાખ્યામાં હાઉ', ત્યાંસુધી શ્રી ભરતના રાજ્યાભિષેક થાય નહિ, અને એ રાજ્યને સ્વીકારે પણ નહિ. અને એ રાજ્ય ન સ્વીકારે તેા પિતાજીના વચનનું પાલન કર્યું રીતે થાય ? અને વચનભંગ જેવું બીજી' પાપ કર્યું? વચનભંગ જેવા ખીજો દ્રોહ કયા ? એ વચનભંગના પાપમાં હું નિમિત્ત અનુ ? એ કદી ન મને. બસ, ત્યારે રાજ્ય છે।ડી વનમાં જાઉ અને ભરતના મા નિષ્કંટક બનાવુ, પિતાજીની પ્રતિજ્ઞા અખંડ રહેા. ”
-
કરુણા વીર માતા શ્રી કૌશલ્યાજીના પવિત્ર આશીર્વાદ લઈ શ્રી રામચ`દ્રજી ચાલી નીકંળ્યા. આગળ શ્રી રામ, પાછળ પુણ્યવતી શ્રી સીતાજી અને એની પાછળ - શ્રી લક્ષ્મણુજી-આ ત્રિમૂર્તિને જંગલની વાટે જતી જોઈ અચૈાધ્યાનાં નસ્નારીએ રુદન કરવા લાગ્યાં. આંખામાંથી આંસુની ધારા વહેવા લાગી. શ્રાનન્દભર્યાં સૂરને છેડતી શરણાઈએ બંધ પડી, શાકનુ વાતા