________________
આત્મજાગૃતિ
કાળાશ ને
પેાતાનુ ઉજજવળ કદરૂપતા ' પૂરવાર
see your face in it) તમે તમારુ મેહુ આમાં જોઈ શકે છે!” કારણ કે આ સ્ત્રીના મુખ કરતાં ને પ્રતિભાસ પન્ન સુખ જ એની કરવા પૂરતું હતું. આથી સૈા હસી પડ્યાં. વિવેકી માણસે તે કામ જ એવું કરવુ જોઇએ કે જેથી એનુ' કામ જ એની પ્રશ'સા કરે. માણસને તે ખેલવાની ય જરૂર ન પડે, અને અભિમાન કરતાં નમ્રતાપૂર્વક · મૂકવામાં આવેલી વાતને લેાકેા શાન્તિથી સાંભળે છે. ખેલનાર નમ્ર રીતે ખેલતા હાય તા એના પ્રત્યે લેાકેાને સહાનુભૂતિ પ્રગટે છે, અને ખેાલનારના શબ્દો સામાના હૈયામાં સાંસરા ઉતરી જાય છે. નમ્રવાણી એ વાચાના અલકાર છે.
ܘܘܪ
અનુચ્છ-વાણી તુચ્છ ન હોવી જોઇએ. વાણીમાં પ્રોઢતા, ગંભીરતા અને સહૃદયતા હેાવી જોઇએ. આજ આપણાં ઘરમાં કેવી તુચ્છ વાણી ખેલાઈ રહી છે ! ગાળા, તાછડાઈ ને અસભ્યતાથી છલકાતાં આજના ઘરે જોઉં છું, ત્યારે હૃદયને ક્ષેાભ થાય છે. ઉચ્ચ કહેવાતા માણસાનાં ઘરે પણ આજ કેવાં સંસ્કારહીન બનતાં જાય છે ! આર્યાવર્તનાં ઘરમાં પત્ની પતિને ‘આય પુત્ર ’· દેવ ’ ‘ નાથ ’ કહીને સંબધતી અને પતિ પત્નીને દેવી” કહીને સખેંધતા, એના બદલે આજ તાછડાઈભર્યો અયાન્ય સખાધનાથી ગૃહે ગાજી રહ્યાં છે. માપ દિકરાને ખેાળામાં બેસાડી રમાડતે હાય અને બાળકને રમાડતાં રમાડતાં લાડમાં ખાપ કહે છે: ‘ મારા સાળે બહુ તફાની. હું એને પૂછું છું કે ‘ભાઈ! આ છોકરા તારે સાળા કયારે થયા ? કઇ રીતે થયા ? ' ત્યારે કહેશે કે હું તે અમસ્તે જ મેલું છુ. આમ ખેલાય પણ પાતે શું ખેલે છે એનુ ભાન નથી. કરાના કાનમાં ગ્રામીણતાનું કેવું ઝેર રેડાય છે ‘એના એને ખ્યાલ નથી. છેકરી પાણીનુ ખેડુ` ભરીને આવતી
ય
છે.
