________________
માનવતાનાં સોપાન
લ
આ રીત આપણને કેટલી વિચિત્ર લાગે ? પણ આપણે જો ઊંડા ઉતરીશુ તે આપણને ખખર પડશે કે આ ઉઘાડવાસ કરવાની પાછળ કેવા ભવ્ય ઉદ્દેશ છે !
તાળુ વાસનારા આવા સ`કલ્પ કરે છે કે આજથી હું’ મનથી કોઈનું ય પૂરું. ચિન્તવવાનું બંધ કરું છું, વચનથી કાઇનું ય ખરામ ખેલવાનું અધ કરું છું, ને કાયાથી કોઈનું ય ખરાખ નહિ કરવાની પ્રતિજ્ઞા લઉં છું. ચાંદીના તાળાને સોનાની ચાવીથી બંધ કરું' છું. એટલે ચાંદી જેવા ઉજ્જવળ સુખને હું પ્રતિજ્ઞાની સુવર્ણ ચીથી "ધ કરું છું. આ તાળું ત્યારે જ ઊઘડશે કે જ્યારે આમાંથી સત્યની કે પ્રશ ́સાની વાણી ટપકશે; અસત્ય કે નિન્દા માટે તા આ મુખ હવે પછી બંધ છે. મારાં નયના સત્યને જોશે, અસત્યને નહિ; મારા કાન સત્યને સાંભળશે, અસત્યને નહિ; મારી જીભ સત્યને ટપકાવશે, અસત્યને નહિ ! મનથી, વચનથી, કાયાથી કોઇનુ ભલું થશે તે કરીશ; ભલું ન થાય તે કંઈ નહિ; પણુ કાઇનુ પૂરું' તે નહિ જ કરું
આ જ વાતને ભારતના તેજસ્વી સંતા હજારો વર્ષોથી પેાતાના જીવનદ્વારા કહેતા આવ્યા છે.
વચન-રતન મુખ કાટડી, ચૂપ કર દીજે તાળ; ઘરાક હાય તેા ખાલીએ, વાણી વચન રસાળ. વચન એ તે રત્ન છે. સુખ એ આ મહામૂલાં રત્નોને રાખવાની તિજોરી છે. રત્ન કઈ જેમ તેમ અને જ્યાં ત્યાં રખાય ? એ તે બંધ તિજોરીમાં જ ાલે. પણ સદાકાળ કઇ તિજોરી મધ રખાય ? ઘરાક આવે, કોઇ ખરીદનાર આવે, કાઇ સારા પારખુ આવે તા તિજોરી ખાલવી જ પડે. પણ ખાલ્યા પછી તે એ રત્ના એવી રીતે સચ્ચાઈથી અત્તાવવાં કે જોનાર પણ ડાલી
