________________
હર
ગગનગૃતિ
મહાવીર ત્યાં પહોંચ્યા. એમને જોતાં જ વિષધર ધસી આર્થેા. ફૂંફાડા મારી, પ્રભુના ચરણે જોરથી ડંખ મારી દૂર ભાગ્યે. એના મનમાં એમ જ હતું કે, હમણાં મારા કાતિલ ઝેરથી મૂચ્છિત થઇ આ માણુસ મારા પર ગમડશે. પશુ ત્યાં તે પ્રભુએ એમની અમીભરી પ્રેમદ્રેષ્ટિ એ વિષધર પર વર્ષાવી અને મેલ્યાઃ “એ ચંડકૌશિક ! જરા સમજ! ખૂઝ ! તું કાણુ હતા, તેના તા તું વિચાર કર. તું તે એક વખત પવિત્ર સાધુ હતા, પણ ક્રોધ કરવાથી, અને પ્રેમની દિષ્ટ ખાવાથી તું મરીને નાગ થયા. મૈત્રીની દૃષ્ટિ ખાઈને ઝેરી ષ્ટિ કેળવી; એટલે તું સંત મટી સપ થયા ! ” ભ॰ મહાવીરની પ્રેમના પ્રકાશથી ભરેલી અમરવાણી સાંભળી સર્પને પણુ આત્મજ્ઞાન થયું. એણે ઝેરને વસી અમૃતના માર્ગ લીધે. સર્વ સમર્પણ કરી, ' અનશન સ્વીકારી, અમરત્વને પામ્યા.
આહ ! પ્રેમના કેવા પ્રભાવ ! પ્રેમના સામ્રાજ્યમાં કેઇ વૈરી નથી, કેાઈ ઝેરી નથી, કાઇ અધમ નથી, કેાઇ ઉત્તમ નથી, કાઈ ઉચ્ચ નથી, કાઇ નીચ નથી ! ત્યાં તે કેવળ નિર્ભયતા અને વાત્સલ્યના પ્રકાશ વિલસે છે !.
મુનિએ કહ્યું : સિક ંદર ! માનવી મૃત્યુથી ગભરાય છે, કારણ કે એણે ઇન્દ્રિયવિજય કર્યાં નથી. જો એણે ઇન્દ્રિયાને જિતી જ હાય તે તે એ એમ જ કહેઃ
અનન્તના પ્રવેશ દ્વારે, મૃત્યુ તે પરિચારિકા, જે જીવસ્રા પરિહરીને, નવીનને પહેરાવતી; એ મૃત્યુથી હું માનવી ! તુ કાં કરે ? તું શા ડરે ? મૃત્યુ આવે તે આવવા દે. એ નવાં નવાં વ પહેરાવનારી સુ ંદર સેવિકા છે. એને જોઈ ગભરાઓ છે શા માટે? પણ આ સુંદરી તેને જ નવાં ને સુંદર વસ્ત્રા પહેરાવે