Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - - - * * * * * * sAdhaka sahayarI che. ke * karI * manamA rAja naka ** . dat neNAnI - - saMtabAla
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdaka saharI saMtabAla 0 prakAzaka 0 mahAvIra sAhitya prakAzana maMdira, amadAvAda tathA vizva vAtsalya prAyogika saMgha, muMbaI kAmAgalI, mAtRsamAja bilDIMga, ghATakopara (vesTa), muMbaI-400 086 . phona : 513pa444
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ > prakAzaka : maMtrI, mahAvIra sAhitya prakAzana maMdira, amadAvAda ane vizvavAtsalya prAyogika saMgha mAtRsamAja bilDIMga, kAmAgalI, ghATakopara (vesTa), muMbaI-400086. phona : 5135444 - Arthika sahayoga dAtA - zrI maganabhAI haribhAI dozI zrI rAmajIbhAI DAhyAlAla gAlA zrI jayaMtIlAla sukhalAla mahetA > trIjI AvRtti : IzunuM navuM varSa : 1lI jAnyu., 2000 tA. 1-1-2000 (prata : 1000) >> kiMmata : rUpiyA paMdara > TAIpaseTIMga : pUjA lesara e-215, bIje mALa, bI.jI. TAvarsa, dilhI daravAjA bahAra, amadAvAda-4. > mudraka vipula prinTarsa, aDavANI mArkeTa, dilhI daravAjA bahAra, zAhIbAga roDa, amadAvAda-4.
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhakanI sahacarIne - saMbodhIne jenA paDela karamAM parataMtra beDI, vANI mane ativilAsa sUjhe na keDI; svAtaMtrya saMyama taNA ura raMga relI, tenI kharI sahacarI banaje akelI. saMtabAla"
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ navI AvRttinI prastAvanA sAdhaka sahacarInI Ama to kulle traNa cAra AvRttio bahAra paDI gaI, paNa mahAvIra sAhitya prakAzana maMdira taraphathI A bIjI AvRtti bahAra paDe che. pacIsa chavvIsa varSa pahelAM A pustaka prathama AvRttimAM pragaTa thayuM. te vakhata karatAM Ajano samaya AdhyAtmikatAnI prItimAM ane pramANika vyavahAranI rItimAM vadhu kaparo lAge che. bIjI bAju A dizAmAM duniyAnI mAnavajAtanI evI prIti ane evI rIti mATe bhUkha ghaNI UghaDI che, tema jotAM AvA sAhityanI jarUriyAta bahu moDI UbhI thaI che. gAMdhIjInA gujarAtanI javAbadArI AjanA mAnavajagatamAM sauthI vadhu hoI AvA sAhitya dvArA gujarAtanI prajAne A dizAmAM ekacitta karavI anukULa thaI paDaze. sAdhaka sahacarI" e Ama to bhagavAna mahAvIranA jamAnAmAM je Agamo racAyAM ane saMzodhAIne TakI rahyAM temAMnI thoDI vAnagIrUpa che. paraMtu mULe te ardhamAgadhI bhASAmAM che. kAraNa ke te jamAnAmAM te bhASA lokabhASA hatI. temAMnuM tattva laIne meM gujarAta prAMtanI lokabhASAmAM kAvyarUpe racI eno anuvAda paNa e vANImAM Apyo che. satya, ahiMsA ke je sarvadharmono sAra che ane jenA sAmudAyika AcaraNa thakI vizvazAMti lAvI zakAya tema che, tene lagatI sAmagrI A pustakamAMnAM sUtrAtmaka vAkyomAMthI ThIka ThIka sAMpaDI raheze. mane AzA che gujarAtanI prajA ene e rIte apanAvI leze. tAjetaramAM gujarAtane muMbaI sahitanA mahArASTra prAMtanA vahIvaTamAMthI rAjayaracanAnI dRSTie alaga paDavAnuM thayuM che, paNa te potAnI mahAna sAMskRtika mUDI dvArA mAtra mahArASTra
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAthe nahIM, balake AkhA deza dvArA duniyAmAM potAno anokho hisso ApavAnI vAtane have bevaDI javAbadArIthI pakaDI laIne e kAmamAM khUMpaze, e paNa AnI pAchaLa apekSA che. A prakAzanamAM pratyakSa ane parokSa Arthika ke mAnasika phALo jemaNe jemaNe Apyo che, teonI vinA nAme paNa noMdha ahIM laI levI joIe. umarakUI, tA. 11-5-60 'saMtabAla' prakAzakIya (navI AvRtti prasaMge) lAMbA samaya pachI "sAdhaka sahacarI'"nI A navI AvRtti pragaTa thaI rahI che. umarakUImAM besIne mahArAjazrIe upa2nI je prastAvanA lakhI, teno prathama vAcaka huM hato. tyAre meM mahArAjazrIne pUchyuM ke, "ApanI sarvottama racanA kaI ?' tyAre emaNe jaNAvyuM ke, "ema to AcArAMga ane gItA kahI zakAya, paNa ApaNuM je dhyeya che, te vicAratAM 'sAdhaka sahacarI' jaina-jainetara, sAdhu-gRhasthI temaja sAmAnya sAdhakane paNa e khUba upayogI che. jIvana ghaDataramAM je preraka, poSaka banI prANatattva-AtmAne baLapre2ka bane te ja sAcuM sAhitya gaNAya. e rIte A bhagavAna mahAvIranI vANIne sarvottama gaNuM." A navI AvRtti pragaTa karavAmAM amArI saMsthAnA traNe sAthIjanoe potAno Arthika sahayoga pUro pADI pragaTa karAvI tenuM zreya temane phaLo ! 25 Disembara, 1999 manu paMDita maMtrI, ma.sA.pra. maMdira
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhaka sahacarI eTale... jaina AgamomAMthI tAraveluM navanIta sthAnakavAsI jaina paraMparA pramANe vartamAnakALa 3ra Agama mAnya che. temAM dazavaikAlika, uttarAdhyayana, AcArAMga, sUyagaDAMga vagere zAstromAM je upadeza ApavAmAM Avyo che temAMthI ya ratna jevI amUlya gAthAo tAravIne vidvadUvarya zrI saMtabAlajIe zuddha mAkhaNa ApaNane ApyuM che. badhA Agamo vAMcavAnI jemane anukULatA na hoya athavA jemanI pAse samaya na hoya temaNe "zorTa eNnDa svITa' evI A pustikA zAMtithI vAMcavI joIe. Ama to AmAM dareka viSayonI gAthAo tathA teno gujarAtI padyAnuvAda ghaNo ja upayogI che. sAdhaka AtmAo pratidina eno svAdhyAya kare, tenA upara ciMtana, manana kare to avazya Atmazreya sAdhI zake. ardhamAgadhI bhASA jemane na AvaDatI hoya temanA mATe gujarAtI padya ghaNA preraka banaze. ene kaMThastha karI levAthI svAdhyAya karavAmAM ghaNI anukULatA rahe. dharmapremI zrI maganabhAI haribhAI dozI, zrI rAmajIbhAI DAhyAbhAI gAlA ane zrI jayaMtIlAla sukhalAla mahetA ema traNe bhAIo AvA jJAnavardhaka pustikAnI punarAvRtti karAvI rahyA che te temanI jJAnaruci sUcave che. sahu sAdhako AmAMthI sArI preraNA meLave evI zubha bhAvanA sAthe. suSu kiM bahunA? - muni zrI prakAzacandrajI
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsaMgika jayAre uttarAdhyayanasUtranuM gujarAtI anuvAdana cAlatuM hatuM tyAre paMDita sukhalAlajI temaja anya vidvAnoe kaheluM ke "uttarAdhyayanasUtra jainadarzananuM prAcIna sUtra che; temaja zramaNavarganI sAthe gRhasthajanone paNa jIvanapreraNA maLe tevo vibhAga itarasUtro karatAM uttarAdhyayanasUtramAM vadhAre che. lokarucine anukULa evI cAritrakathAothI chalakAtAM adhyayano paNa che. to AkhA sUtranuM anuvAdana thAya te to upayogI che ja, paraMtu temAMnI prabodhajanaka ane rasaprada gAthAone cUMTI laI teTalo vibhAga jo A pustaka sAthe joDavAmAM Ave to te jijJAsuvargane vadhu upayogI ane AdaraNIya banaze.'' A vicAro mane gamyA. paraMtu te vibhAgane sAthe joDI devA karatAM tenI pRthakkustikA bahAra paDe to ThIka ema mane lAgyuM. AvA ja saMyogomAM uttarAdhyayanasUtranuM gujarAtI bhASAmAM anuvAdana bahAra paDyuM. te pustakanA pUMThA uparanA 'jekaeNTa' para be gujarAtI anuSTupa zloko ke je uttarAdhyayananI gAthAonA gUrjara zlokAnuvAda rUpe goThavavAmAM AvyA hatA te vAMcI ghaNA jijJAsu bhAIoe AvI ja rIte AkhA sUtranA zlokono padyAnuvAda thAya to lokone khUba upayogI thaI paDe tevI icchA darzAvI. prastuta prasaMge prathamanI bhAvanAne vega maLyo. paraMtu tyAre e vicAro AvyA ke AkhAye sUtranA zlokono zlokAnuvAda karavo te karatAM temAMnA lokone anivArya upayogI gaNAtA evA evA sArabhUta zloko cUMTI jo teno gujarAtI zlokAnuvAda ApavAmAM
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ave to te haLavA pustakano vizeSa pracAra thAya ane viziSTa jijJAsuonI mukhapATha karavAnI vRtti paNa saMtoSAya. e dRSTibiMduthI eka nAnakaDuM pustaka bahAra pADavAno meM nizcaya karyo. amadAvAdanuM cAturmAsa ka2I thoDA vakhata pachI amAruM muMbaI tarapha javA mATe prasthAna thayuM. mArganA vihAramAM jema jema kudaratanA kalAmaMdiranAM prAkRtika dRzyo dekhAye jatAM hatAM tema tema te badhAM bodhaprada padyone protsAhana maLye jatuM hatuM. khaLakhaLa vahetI saritAo nirmaLatA ane paropakAranA bodhapATho prabodhI rahI hatI ane vegabhara jatAM jatAM e sUcita karatI hatI ke amAruM kArya tvaritagatie thaI rahyuM che. samudradevanI divyatAmAM maLavA ame askhalita gatie prayANa karI rahyAM chIe. kevI e apramAdatA ! dhyeyane pahoMcI vaLavAno e keTalo tanamanATa ! mArgamAM aneka pralobhano hovA chatAM tenA tarapha mITa mAMDyA vinA potAnI gati karavAmAM tene keTalI tAlAvelI, nirAsakti ane ekAgratA ! vacce vacce patharALa bhUmi ane bhekhaDo pasAra karatAM veThavAM paDatAM saMkaTomAM tenI keTalI sahiSNutA ! A ja rIte bhinna bhinna vanaspatio paNa eka ja bhUmi vibhAgamAMthI utpanna thaI varNa, rasa, gaMdha ane guNomAM kvacit pAsenAthI sAva bhinna ane kvacit samAnabhAve khIlI kudaratI sauMdaryamAM vRddhi karI vizvanA vaicitryamAM kema jIvavuM te bodhapATha zIkhavI rahI hatI. AvI rIte bhinna bhinna rIte sAdhakane sadUbodhatI A vizvazALAnI sAthe zramaNa bhagavAna mahAvIranAM padyo jANe spardhA
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ karI rahyAM na hoya ! tema AgaLa vadhye jatAM hatAM. jema jema anukULatA maLatI gaI tema tema mAtrA uttarAdhyayananAM ja nahi balake zrI sUyagaDAMga ane zrI dazavaikAlikasUtranAM paNa padyomAMthI lagabhaga 185 pado cUMTI tenuM 14 vibhAgomAM vargIkaraNa karyuM. je vibhAgo anukramaNikAmAM darzAvyA che. nAmanI pasaMdagI sAdhaka sahacarI" nAma eTalA mATe pasaMda karavAmAM AvyuM che ke A pustakamAM zramaNa ane gRhastha banne sAdhakanA jIvanavikAsanI upayogI sAmagrI saMkalita che. - AkhAye jainatattvajJAnanI zreNI be mArgamAM vibhakta che : (1) aNagArI eTale zramaNamArga ane (2) agArI eTale gRhasthAzrama mArga. ane te bannene karmamukti, AnaMda ke nivaNasthiti pAmavAnI eka sarakhI abhilASA ane jijJAsA che tema paNa jainadarzana mAne che. phera eTalo ja che ke prathamano varga saMpUrNa tyAga ArAdhI zake tevo sAmarthyavAna ane zuddha hoya che jayAre bIjo varga mohAdi baMdhanone laIne sarvathA tyAga na pALI zakavA chatAM saMyama ane tyAganI abhiruci dharAvanAro to avazya hoya che. AthI vizvavaMdya bhagavAna mahAvIre temane zramaNopAsaka tarIke arthAt ke gRhasthasAdhaka tarIke svIkAryA che. A pustakamAM jijJAsu sAdhakanA vikAsamAgamAM rodha karatA abhimAna, kaleza, kapaTa, mAyA, lobha, tRSNA, moha, samAjadroha, chaLaprapaMca, rAgadveSa ityAdi zatruothI ugArI levAmAM ane saMyama, brahmacarya, ahiMsA, jAgRti, tyAga, tapazcaraNa ane sevA
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 - evA ucca sadguNone ArAdhavAnI preraNA pUravAmAM sahAyaka nIvaDe tevAM dharmapadono ja saMgraha karavAmAM Avyo che. tethI je jijJAsu sAdhaka sukha meLavavAno sAco adhikAra dharAvato hoya tene A pustaka sAthe rahI sahacarInI pharaja pUrI adA kare tadanurUpa tenuM nAma paNa "sAdhaka sahacarI' rAkhavAmAM AvyuM che. have A pustakanI saMkalanAno ullekha karI lauM. padharacanA : gujarAtI padyo banAvatI vakhate mULa gAthAnA zabdArtha karatAM te gAthAnA bhAva ane rahasyane anusaravAnuM AmAM vizeSa banyuM che. saLaMgazailI : uparAMta pasaMda karelA sAdhakavarga, Atmavarga, zramaNavarga ityAdi vargonI rasajharaNI saLaMga vahetI rahe te sAru padyono krama paNa tevA AkAramAM ja goThavavAmAM Avyo che. chaMda pasaMdagI : anuSTrapa vRttono saLaMga pravAha cAlu rahe e suMdaratA lAvavA mATe keTalAMka UpajAti ane vaMzastha vRttonA akeka padya sAru babbe zloko ane temAMnA keTalAkanAM to be caraNo ja laIne eka zloka banAvyo che, ane tema karavA jatAM je, te, A ane evAM evAM sarvanAma tathA avyayo mUkavAM paDyAM che. koI prasaMge Aya ke vaitAlIya chaMdane anuSTrapamAM lAvavA mATe keTalAka zabdo choDI paNa devA paDyA che. paraMtu mULanA rahasyane ke bhAvane AMca na Ave tevuM lakSya to sAdaMta sevyuM che.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 uttarAdhyayananI saMvAda kathAonA keTalAka zloko bahu upayogI hovAthI ahIM lIdhA che ane tevA sthaLe mAtA, pitA, bhAI, pati, patnI, muni, rAjA, tyAgI e saMbodhanathI uccArAyelA padone ahIM prAstAvika rUpe sthAna ApyuM che. jema ke : "gvaM tAta vidAya ! mahAmukhI' ityAdi hovAthI te te saMbodhano bAda karyA che athavA zakya hoya tyAM te kathanane trIjA puruSamAM lAvavAno prayatna karyo che. A pustikAmAM te te padyAnuM mULa prAkRta gujarAtI zlokAnuvAda ane teno bhAvArtha ema traNa aMgo ja ApavAmAM AvyAM che. A pustaka paratve jijJAsuone kevI abhiruci pragaTe che tenuM nirIkSaNa karI A pustakane bhaviSyamAM vistRta svarUpa ApavAnuM dRSTibiMdu kAyama rAkhI hAla to A svarUpe ja tene pragaTa karavAmAM Ave che. sahAyako : je je jijJAsuoe mane A pustaka mATe preraNAnAM pIyUSa pAyAM che te sauno huM AbhArI chuM. jo teonI preraNA na hota ane mArA pUjaya gurudevano sakriya phALo na hota to huM A pustakanA prakAzanane ATalo tAtkAlika nyAya na ja ApI zakata. aMtamAM je banne bhAIo sAthe rahI rasapUrvaka kArya karI rahyA che te tathA A saMsthAnA itara sabhyono paNa prastuta pustakamAM sAro phALo che ema paNa ahIM kahyA vagara rahI zakAtuM nathI. saMtabAla svAtaMtryadina, tA. 26-1-3pa surata
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 jUnI prastAvanA dunyavI manuSya jema korA adhyAtmavAdamAM sthira nathI rahI zakato tema kevaLa jaDavAdathI paNa nathI jIvI zakato. jaDavAda ane adhyAtmavAda e banne tattvonI vacce tenuM jIvana vahe che. pachI bhale yogI ho ke bhogI ho. kAraNa ke te pUrNa paramAtmAye nathI ane jaDa paNa nathI. te banne dehadhArI jIvAtmAo che. te bannemAM uparanAM banne tattvo che. te be paikI ekanI alpatA ane ekanI bahulatA te ja te banne vyaktio vaccenuM jIvanaaMtara che. jaDavAda ane adhyAtmavAda jayAM deha tyAM tene lagatI kriyAone paNa sthAna che, ane jayAM dehabhAna che te ja jaDavAdanuM svarUpa che. jyAre caitanyapuMja jaDajanya sukhamAM aparyApti anubhave che tyAre tene je jijJAsA, je tIvratA, saMvedana jAge che, koI divya ane bhavya tattva prati te AkarSAya che te sthiti adhyAtmavAdanuM pratIka che. A rIte vizvamAM adhyAtmavAda ane jaDavAda ema be saMskRtipravAhanAM vahano vahe che. A itihAsa arvAcIna nathI, paraMtu juga juga jUno che, kadI adhyAtmavAdanuM jora to kadI jaDavAdanuM, e jaMga jevI rIte jagatamAM vyApaka che te ja rIte vyaktigata jIvanamAM paNa hoya che. jeo te paikInAM koI eka pravAha tarapha DhaLe che te bannenuM aMtima pariNAma jaDavAda ja che. eka para adhyAtmavAdanuM nidaitanya khokhuM che, jyAre bIjA para sakriya jaDavAdanuM pUtaLuM che. je te banne pravAhonuM prayojana samajI tenI ekavAkyatA
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 3 sAdhavA mathe che arthAt jaDavAdane adhyAtmavAdanuM sAdhana banAvI pragatine paMthe paDe che tenI gaNanA sAdhaka koTimAM thAya che. jaDavAda ane adhyAtmavAdanAM saMgharSaNa sthULarUpe jema daSTigocara thAya che te rIte sAdhaka dazAmAM rahelA jIvAtmAnAM manomaya kSetramAM paNa thayA kare che. kadI vijaya - kadI parAjaya, kadI utsAha, kadI nirAzA ema paraspara virodhaka baLonuM sAdhakanA jIvanamAM satata AMtara vaM cAle che teve vakhate temane preraNA ane utsAhanI AvazyakatA rahe che. sAdhaka sahacarI bhagavAna mahAvIranAM pravacana puSponI mALA che. bhagavAna mahAvIranI sAdhaka dazAthI mAMDIne sAdhyasiddhi sudhInAM anubhavono temAM parAga che. tenI kaLI kaLImAM preraNAnI suvAsa che. sAdhakanA aMtaHkaraNane pariplAvita kare tevuM te puSponuM darzana che. bhagavAna mahAvIra AjathI 2500 varSa pUrve upalabdha itihAsa pramANe i.sa. pUrve pa99 varSa pahelAM magadha dezanI rAjadhAnI kSatriyakuMDa nAmanA nagaramAM bhagavAna mahAvIrano janma thayelo. temanuM mULa nAma vardhamAnakumAra. temanA pitAnuM nAma siddhArtha ane mAtAnuM nAma trizalAdevI. temano AtmA prabaLa saMskArI hato. jaDa ane adhyAtma saMskRtino teno juga juga jUno anubhava hato. teNe adhyAtmavAdane jaDavAdanuM vAhana banAvI lIdhuM hatuM. pitA, mAtA ane svajanonA AgrahavazAt temaNe gRhasthajIvana svIkAryuM ke kharuM ane anubhavyuM ke kharuM paraMtu jaDanI AdhInatA nahi. emaNe gRhasthajIvananI zreNI pachI tyAgamArgano aMgIkAra karyo,
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 gRhasthasAdhaka maTIne zramaNasAdhaka thayA. temanA AkhAye jIvanamAM tyAga ane tapazcaryAnA bodhapATho sAMpaDe che. tema chatAM temaNe gRhasthAzramane tiraskAya nahi eTaluM ja nahi balka saMyamanI apekSA te paNa mukti ke nivANanI sIDInuM eka sopAna che tema samajAvyuM che. te tenA udAra adhyAtmavAdanuM sUcana che. te kALe te samaye jyAre prajA vargamAM ajJAna, vahema ane rUDhionuM sAmrAjya vyApyuM hatuM, prajAnI saMskRtinA praNetAo dharmabhraSTa banI gayA hatA, temanAmAM svArtha ane vilAsa khUba vadhI gayo hato, potAnI nirbaLatA ane doSo chupAvavA teNe dharmanA bAnA heThaLa pApI pravRtti AdarI mUkI hatI, je vakhate ahiMsAne sthAne hajAro mUka ane niraparAdhI pazuonAM balidAna thatAM, yajJane nAme manuSyajAtinI hiMsA thatI, jAtivAdanI otha nIce sattA, ahaMkAra ane svacchaMdatAnAM jora vyApyAM hatAM, aghora pApanI zuddhi kevaLa jaLasnAnathI thAya che tema samajAvAtuM, jaDapUjAnuM mahattva hatuM, khUnakhAra laDAIo thatI, prArabdhavAdanI mAnyatAe puruSArthane vikRta karyo hato, teve vakhate eka mahAna krAntikAranI AvazyakatA hatI je bhagavAna mahAvIre pUrI pADI. krAntinuM svarUpa te krAnti kSaNika na hatI tema kRtrima paNa na hatI. te krAnti sAcI ane sthira hatI. tenA dhyeyamAM eka ja vyakti, samAja ke rASTranuM hita na hatuM. ekalI mAnavajAti ja nahi babbe AkhA vizvanAM nAnAM moTAM sau koI jIvonAM kalyANanI te krAntimAM sadbhAvanA hatI. AthI tenA sAdhano hiMsA, vaira
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 ke svArtha na hatAM, paNa prema vizvabaMdhutva ane saMyama hatAM. mahAvIra ane buddha e dhArmika krAntinA praNetA bhagavAna mahAvIra ane bhagavAna buddha banne hatA. A banne samakAlIna ane samAna AdarzanA pracAraka hovAthI temanA tattvajJAnamAM paNa bahu aMze sAmyatA ja rahelI che. je ApaNe AgaLa vicArIzuM. te bannenA premALa praghAte AkhI prajAnuM mAnasa palaTI nAkhyuM. temanA siddhAMtonA pracAre dharmanuM vikRta svarUpa parivartana pAmavA lAgyuM. jaDavAdonA gADha saMskAromAM AvI apratima krAntinAM bIja ropavAM e kaMI sAmAnya vastu nathI. lokamAnasanA mAnasakSetramAM UMDA UMDA avagAhana karI ajJAnatAnAM mULa kAraNo zodhavAmAM temaNe keTakeTaluM mAnasazAstranuM jJAna meLavyuM haze ! eka vicAraka ane tattvaciMtaka gaNAtA manuSyane vyaktigata sAmAnya rUDhino tyAga karavAmAM keTakeTaluM mAnasamaMthana ane prakRtivaMdva karavAM paDe che ? te daSTibiMduthI AkhAye bahoLA lokasamUhane taddana navIna mArga para calAvavA jatA tene keTalo puruSArtha karavo paDyo haze ! te mArgamAM AvI paDatAM aneka saMkaTo sahavAmAM teNe kevuM apAra AtmabaLa ane zAntinI sAdhanA karI haze ! jIvana sAthe joDAyelA vAsanAnA saMskAronuM nirmULa karavA mATe teNe kayuM zastra ajamAvyuM haze ! vikAsa, sukha ane zAMti ArAdhavA mATe te sAdhake sAdhakadazAmAM kevI rIte pragati karI haze ! te AjanA yugamAM jANavAnI sau koInI AvazyakatA che. pachI te game te mArgano vihArI hoya sAdhaka tarIke kahevAto hoya ke vilAsI kahevAto hoya paraMtu
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 6 AjanA yuganI sau koInA para asara che temAM nA kahI zakAya tema nathI. vartamAna yuga 2500 varSa pahelAM thayela prAcIna jaina dharmanA punaroddhAraka athavA dharmasaMsthApaka bhagavAna mahAvIrano yuga jema krAntiyuga hato tema A gAMdhIyuga paNa krAntino yuga che. jema te vakhate jaDavAda ane adhyAtmavAdanAM saMgharSaNa hatAM tema Aje paNa che. te vakhate jema dharmamAM vikAra hato tema Aje paNa che. mAtra svarUpamAM bhale bheda hoya. jyAre sAcI kAntinI sAmAjika, rASTrIya ane dhArmika traNe kSetramAM prajAne bhUkha lAgI che, pragatinA paMthe doDavA prajAnuM caitanya thanaganATa karI rahyuM che, vijJAna, kaLA ane sAhityAdi sAdhanono vikAsa thaI rahyo che, tene ja prasaMge sAmAjika rUDhionI jaMjIro, dharmane nAme vyApI rahelAM dhatIMgo vagere temanA mArgamAM rodha karI bhaya ane jhanUnane janmAvI manuSyane aTakAve che ke pathabhraSTa kare che. tethI tene preraNA ApI sanmArga batAve tevA avalaMbananI Aje khUba AvazyakatA che. mahAvIranuM tattvajJAna koIpaNa mahApuruSane samajavA mATe temanI gerahAjarI pachI tenAM vacanAmRto pIvA ane pacAvavA te ja temane samajavAno ane temAMthI preraNA levAno saraLa mArga che. te ja dRSTibiMduthI bhagavAna mahAvIranA tattvajJAnane samajavA mATe temanA vacanone samajavAM ane AcaravAM upayukta che ema
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 dhArI A nAnA pustakamAM temanA mukhya mukhya siddhAMtone saMgrahavAno prayatna karavAmAM Avyo che. bhagavAna mahAvIranuM tattva nirIkSaNa tathA tattvAnveSaNa jeTaluM UMDuM ane dUra gayuM che teTalAM ja temanAM vacano gaMbhIra ane rahasyamaya che. bhagavAna mahAvIranAM vacano ane anubhavo jemAM aMkita thayAM che tene jaino sUtra tarIke oLakhe che. tenI mULa saMkhyA 32nI gaNAya che. te uparAMta jaina saMpradAyanA tyArabAda thayelA bhinna bhinna AcAryoe aneka graMtho ardhamAgadhI, prAkRta, saMskRta ityAdi bhASAmAM grathita ane racita karyA che. AkhAye jainatattvajJAnane samajavA mATe to seMkaDo graMthonuM adhyayana karavuM joIe. tevo prayatnazIla ane abhyAsI varga bahu ja alpa hoya te svAbhAvika che. paraMtu prajAvargamAM evo to bahoLo samUha hoya che ke je saMkSipta rUpamAM tattvajJAnane samajavAno pipAsu hoya. Aje potapotAnA mana ke saMpradAyamAM ja itisamApti mAnI levAno jamAno rahyo nathI. eka jamAno evo paNa hato ke bIjA mata ke saMpradAyanuM sAhitya vAMcavAnuM ke itara dharmanA anuyAyIo sAthe maLI udAra dharmacarcA karavAmAM sUga manAtI hatI. potapotAnA sadAgrahamAM ane dharmane nAme vitaMDAvAdI tathA jhaghaDAo thatA hatA ane pariNAme pharajiyAta potAno dharma paLAvavA mATe mAnava jevI upayogI jAtinI hiMsA paNa thaI jatI. Aje paNa evA saMskAronI chApa koI koI mata ke vAdomAM rahI gaI che kharI. paraMtu Aje bahoLo varga evo che ke te sarva dharma samabhAvamAM mAne che ane tenuM pramANa paNa sArI saMkhyAmAM che. tethI saMkucita mAnasa vistRta svarUpa pakaDatuM jAya che. eTaluM ja nahi balka jUnavANI
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 mAnasamAM paNa have udAra bhAvanAnA saMskAro reDAvA lAgyA che. eka vaiSNava Aje jaina ane bauddha sAhitya vAMcI zake che, te ja rIte boddha ane jainonA saMbaMdhamAM paNa bane che. kurAna, bAIbala, gItA vagere vagere pustako koI paNa saMpradAyano mANasa hoMze hoMze vAMcIne pacAve che. sArAMza ke "mAruM e sAcuM tene badale sAcuM e mAruM' e bhAvanA vyApaka thatI jAya che. ane te yogya ane saMgata paNa che. koIpaNa darzana, mata, vAda ke dharma satya para pratiSThita thayAM hoya che ane satyane uddezIne ja tenAM niyamo ghaDAyA hoya che. te vastu nirvivAda che, ane je sAmAnya bheda hoya che te mAtra samAjanuM mAnasa, dezakALa ane paristhitine anulakSIne ja yojAyuM hoya che. te te dharma, mata, vAda ke saMpradAyanA anuyAyIone A vastusthitinuM pachIthI bhAgye ja bhAna rahe che. tethI teno bahoLo varga dharmanI vAstavikatA karatAM rUDhi tarapha vadhAre DhaLato jAya che tethI ja dharma jevuM akhaMDa ane abAdhita tattva hovA chatAM tene te sAMpradAyika banAvI vikRta banAvI de che. AvI paristhitine aMge koI paNa dharmane samajavA mATe te dharma saMsthApakanA anuyAyIonAM jIvana parathI te dharmane kadI samajI zakAya nahi ane mApIye zakAya nahi. kAraNa ke teo pote potAnA dharma pitAnA siddhAMtothI keTalIka vAra viruddha vartatA hoya che ane te vastunuM tene bhAna sudhdhAM hotuM nathI. eTale anuyAyIonA vartana parathI ja jo te te dharmasaMsthApakonuM jIvana mapAya to te mahApuruSone khUba ja anyAya maLe. eTale ja temane oLakhavA mATe temanA mULabhUta siddhAMtonuM adhyayana karavA uparAMta temanA samayanI samAja, rASTra ane lokavalaNanI
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 aitihAsika dRSTie sthiti tapAsIe to ja tenuM yathArtha rahasya samajAya ane UMDuM UMDuM raheluM satya ApaNe temAMthI zodhI zakIe. prastuta pustakamAM koI paNa dharmano jijJAsu manuSya saMkSiptamAM jainadharmanA mukhya mukhya siddhAMtone ane sAdhaka dazAnA vidheyaniSedhAtmaka niyamone samajI preraNA le te dRSTibiMduthI bahu haLavo saMgraha karavAmAM Avyo che. sAdhaka sahacarImAM zuM che ? jainadharmamAM ati pramANabhUta gaNAtAM zrI uttarAdhyayana, dazavaikAlika ane sUyagaDAMga vagere padyAtmaka sUtromAMthI A thoDAM cUMTI kADhelAM padyapuSpo che ane tenI saMkhyA lagabhaga 180 thI 190 sudhInI che. te badhAM padyone ahIM 14 vibhAgamAM vibhakta karavAmAM AvyAM che. tenAM anukrame A pramANe nAmo che H sAdhakavarga, Atmavarga, dharmavarga, vikAsavarga, vratavicA2varga, brahmacaryavarga, zuddhivarga, zramaNavarga, karmavarga, vizvavarga, vairIvarga, pApazramaNavarga, jAtivarga ane zikSAvarga. prathama vargano prathama ja zloka saMyamano nirdeza kare che. saMyamanI ATalI badhI mahattvatA zAthI ema ghaNAne ahIM jANavAnI jijJAsA thaze ane keTalAkane ema thaze ke dharma saMsthApakoe saMyama saMyamanA paDakAro karIne mAnavajAtane niSkriya ane jaDa banAvI dIdhI che. sAdhano maLe to zA mATe na bhogavavAM ! mAnavajIvanano uddeza e che ke kudarate ApelI apAra zaktino lAbha laI te dvArA puruSArtha karI sukhanAM sAdhano meLavavAM ane te dvArA sukhano anubhava karavo joIe.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMyamanuM mAhAsya - bIjA koIne bojArUpa na banatAM bane tyAM sudhI bIjAnA upakAraka thavuM e bIjAM prANIo karatAM mAnavajAtanuM anivArya kartavya che. ane te vastunuM yathArtha pAlana saMyama dvArA ja thaI zake che. AthI ja saMyamanI anya puruSoe mahattvatA gAI che. saMyamathI manuSya niSkriya ke jaDa nathI banato balka puruSArthI ane caitanyavAna bane che. kAraNa ke saMyamano hetu koI prakAranuM cihna ke veza paheravAthI ke tyAgavAthI pAra paDato nathI. karma, mAyA ke moha ItyAdi AtmadoSothI kaluSita thayelA caitanyane te vAsanAthI dUra karavA mATe je kAyika, vAcika ane mAnasika vRttine samajaNapUrvaka niyamamAM rAkhavAnI kriyA karavI tenuM ja nAma saMyama. Avo saMyama gRhasthAzramI ke tyAgI game te ho paNa te pALI zake che. ema paNa A ja varganA chaThThA zlokamAM spaSTa samajAvI dIdhuM che. manuSya mAtrA sukhane ja Icche che e vAta sAva sAcI che, ane te svAbhAvika che. paraMtu sukha kone mAnavuM e ja aTapaTo koyaDo che. ahIM ja manuSya cakkaramAM paDe che. saMpatti, zakti, sattA, adhikAra e badhuM bhogavanArAnA aMtaHkaraNamAM paNa duHkhano pokAra Ave che, ane tema thavuM sAva zakya che. vRttine chUTI mUkavAthI ghaNI vAra sukha, zAMti ke AnaMda maLatAM hoya ema ApaNane anubhava thAya che kharo paraMtu ApaNe te sukha kAyama TakatuMye nathI, balka pariNAme adhika du:khaprada ja thaI paDe tema
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21 paNa anubhavAya che. tenuM kAraNa e che ke vRttinA vilAsamAM sukhano vikAsa nathI paraMtu pariNAme hRAsa ja che. vaLI mAnavazaktiono upayoga jo vRttinI tRpti arthe karavAno hoya to e upayoga nathI paraMtu durupayoga che. e mArge vRttinI tRpti thatI nathI ane zaktio veDaphAI jAya che. jo badhA potAnI zaktione te ja rIte veDaphI nAkhe to pariNAme vizvanAM itara prANIonuM zuM ? ATalo vicAra mAnavane na Ave to te svArtha badhI rIte patana ja karAve che. eTale sukhanI dRSTie paNa saMyamanuM sthAna utkRSTa che. A zlokamAM dAnI karatAM saMyamIne zreSTha banAvyo che te upalaka dRSTie jotAM vilakSaNa lAgaze. tema chatAM UMDANathI jotAM tenI satyatA spaSTa dekhAze. A AkhuM vizva eka kuTuMbarUpa che. nAnAM moTAM jIvajaMtuonuM vikAsa e ja dhyeya che. sau koIne potapotAnA zarIra ityAdi sAdhanonA nivaha arthe Avazyaka sAmagrInI apekSAthI vizvamAM rahelA padArtho darekanA upabhogAthe yojAyelAM che. sau koIne tene bhogavavAno adhikAra che. saMgrahabuddhinI bhAvanAthI upayoga karatAM jeTaluM vadhu levAmAM Ave teTalo ja bIjAnI AvazyakatAmAM kApa paDe te svAbhAvika che. ATalI vastu samajI lIdhA pachI paNa vArasAthI maLeluM, potAnA prArabdhathI AvI maLeluM ke puruSArthathI saMcita kareluM je kiMI adhika dravya hoya tene potAnI jAtane arthe ja bhogavanAra karatAM dAnezvarI manuSya ucca koTino che te vAta sAva sAcI Thare che. paraMtu saMgraha buddhinI dRSTie dAtA karatAM saMyamI badhu zreSTha che temAM zaMkAne jarA paNa sthAna nathI. dAnI pAse saMgraha hoya
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra 2 che jayAre saMyamI pAse kazuM hotuM nathI. saMyamInI AvazyakatAo paNa ghaNI ja ochI hoya che ane te vizvamAMthI bahu thoDuM laI potAnAM mana, vANI ane karma dvArA itaranA hitamArge jIvana vahAve che. saMyamamAM teno AtmavikAsa ane AtmasaMtoSa vadhato jAya che, saMyamanA AMdolanathI vizvamAM vyApaka rahelI svArthavRtti palaTo khAya che. mahAtmAjInA saMyamI jIvanathI saMyamanI camatkAritAno pratyakSa ane spaSTa khyAla AvI rahe che. vilAsitAmAM jhUlanArAM kaMIka kuTuMbomAM saMyamanA yathArtha mArgane anusarI saMtoSI jIvana gALavAnA sukhano anubhava paNa karyo che. saMyamano koI khoTo artha na le eTalA sAru te ja zlokanI nIce e spaSTa jaNAvyuM che ke saMyamI jJAnI (vivekI) hovo joIe; kAraNa ke avivekathI pALelo saMyama ghaNIvAra vikRta thaI jAya che ane pariNAme hitane badale hAnikAraka nIvaDe che. tyAre jJAnI koNa? tenA uttaramAM tyAM ja trIjA zlokamAM bahu saMkSiptamAM kahI ApyuM ke mAtra dharmagraMtho bhaNavAthI jJAnI banI zakAtuM nathI. jJAnInAM ahiMsA ane samatA e be agatyanAM lakSaNo che. ahiMsA ane samatA e banne paraspara evAM sahAyaka ane poSaka aMgo che ke jo ahiMsaka samabhAvI na hoya to te sAco ahiMsaka banI zakato nathI, ane samabhAva paNa pUrNa ahiMsaka vRtti vinA sAdhya nathI. tyAre ahIM prazna thaze ke ahiMsA zA mATe? teno khulAso vratavicAravarganA pAMcamA zlokamAM spaSTa ApI dIdho che ke jagatanA nAnA moTA sarve jIvo jIvanane icchI rahyA che. je je sthitimAM
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ te yojAyAM hoya te te sthitimAM tene tene virodhaka na banatAM sahAyaka thavuM e mAnavanuM kartavya che, ane tema karavAmAM saMyama ane sukha bannenI prApti thAya che. ahiMsA gRhasthajIvanamAM sAdhya che ke ? hA, jeTale jeTale aMze manuSya saMyamI banato jAya eTale teTale aMze ahiMsaka vRttino vikAsa thato jAya. jo ke saMyamIne paNa potAno nirvAha karavA mATe khAvuM, pIvuM ItyAdi anivArya kriyAo karavI ja paDe che ane temAM sUkSma prANIonI hiMsA paNa thAya che. paraMtu AvI hiMsAthI thatuM pApa magarUka manuSyane pIDatuM nathI tema saMyamane rokatuM paNa nathI, ema spaSTa rIte dharmavarganA bAramA zlokamAM batAvyuM che. sArAMza ke hiMsA na karavI teTalAmAM ja ahiMsAno artha paryApta thato nathI. ahiMsakavRttimAM hiMsaka bhAvanAno abhAva ane virodha banne che paNa te vivekapUrvaka. AvA saMyamIe tevI ahiMsaka vRtti keLavavA mATe asatya, steya, abrahmacarya, vAsanA ane prApta vastuono parigraha e pAMce vastuone choDI devI ghaTe tema sAdhakavarganA cothA zlokamAM varNavyuM che. te sthAnonuM pAlana zI rIte karavuM joIe ane te zakya che ke ? tenI vicAraNA paNa vratavicAravargamAM karI che. saMyamI sAdhake kevI rIte AgaLa vadhavuM ane kayA guNone saMpAdana karavA joIe, kayA durguNone tyajavA joIe e badhuM bahu spaSTa rIte AkhA sAdhakavargamAM AlekhAyuM che. bIjA AtmavargamAM Atmatattvane lagatI AlocanA che. zarIra, indriyo ne tenI kriyA pratyakSa dekhAya che, mana dvArA vicAro thAya che. tethI A tattvonA saMbaMdhamAM pAzcAtya ke
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 pauvatya koI paNa saMskRtino matabheda nathI. paraMtu Atmatattva saMbaMdhamAM bahu matabhedo che. - bhAratIya darzanomAM paNa te tattva viSe khUba matabheda che. bauddhadarzana cittanI saMskAradhArAne mAne che. Atmatattva tarIke bauddhadarzanamAM svIkRti nathI. te ja rIte koI zakti, koI tattva ema bhinna bhinna rIte mAnyatA dharAve che, paraMtu kaMIka che evuM to mAnavImAtrane mAnavuM ja paDe che. pachI te nAstika hoya ke Astika ho. A vargamAM tenAM spaSTa lakSaNo samajAvyAM che. paraMtu AtmA to avikArI che. tene baMdhano zAM? jainadarzana AtmAne potAnA ja doSothI te bhavabaMdhana kare che ema mAne che ane e rIte sukha ke du:khano kartA paNa AtmA pote ja che ema svIkArI satapuruSArthanuM prAdhAnya batAve che. darzanonI rUparekhA sAMkhyadarzana mAne che ke AtmA draSTA che, kartA ke bhoktA nathI. tyAre bauddhadarzana mAne che ke AtmA kata che bhoktA nathI. vedAMta mAyAvAdane svIkArI AtmAne eka akhaMDa tattva tarIke mAne che. vaizeSiko ane naiyAyiko AtmA kartA ane bhoktA che ema svIkAre che. paraMtu tenA phaLano AdhAra paramezvara para mUke che. jainadarzana AmAMnA koI paNa matano tiraskAra nathI karatuM, paraMtu pramANapuraHsara tene nyAya Ape che. te samajAve che ke je kartA hoya te ja bhoktA hoI zake te ja nyAyasaMgata che. koIpaNa kriyAmAM jo AtmA na bhaLe to kriyA thavI zakya nathI.
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25 eTale jayAre karma ke mAyAthI Atmatattva vikRti thAya che tyAre te potAnA caitanyano potAnI meLe ja vikRta upayoga karavA mAMDe che; AthI te vikRta kRtinuM phaLa paNa tene potAne ja bhogavavuM paDe che. paramAtmA ke Izvarane te kAyadAnI vacce AvavAnI AvazyakatA nathI ane Izvara pote niSNAMcI hovAthI tene prapaMcamAM AvavAnuM kazuM prayojana paNa hotuM nathI. gItAjI paNa tenI puSTi kare che ke - na kartRtvaM na karmANi lokasya sRjati vibhuH| na karmaphalasaMyogaM svabhAvastu pravartate // - mAvatA arthAt A vizvamAM kAryano ke karmano kartA Izvara nathI eTaluM ja nahi paraMtu te karmanuM phaLa ApavAmAM paNa Izvara sAkSIbhUta thato nathI, mAtra A AkhuM jagata potapotAnI svAbhAvika zaktithI ja vikAsa pAmI rahyuM che. A dRSTibiMduthI jainadarzanamAM bahizAtmA, aMtarAtmA ane paramAtmA evI caitanyanI traNa sthitio varNavelI che. tenuM svarUpa je caitanya karmamaLathI taddana vimukta bane che te zuddha caitanya paramAtmA kahevAya che. je pUrNazuddhine pAmavAnA paMthe paDe che ane jenAmAM karmaprakopane samajavAnI zakti prApta thAya che tene aMtarAtmA kahevAya che ane je caitanyano prakAza karNAdi AvaraNone laIne rUMdhAI jAya che ane karmavazAt je prerAye jAya che te tattvane bahirAtmA kahevAya che.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahirAtmAnA A prakopane samajIne dUra karavAno prayatna karavo te ja sAdhakanA vikAsanuM prathama pagathiyuM che. sAco vijaya A vargamAM bIjAM badhAM yuddho karatAM AtmasaMgrAma para vadhu bhAra Apyo che. bIjA saMgrAmomAM prApta karelA vijayamAM eka vyaktinA jAnI sAme ghaNA mAnavasamAjanI hAra ane ghaNA mAnavasamAjano bhoga hovAthI te vijayathI prApta thato saMtoSa sukhaprada thato nathI ane prAyaH vairavardhaka hovAthI pariNAme vahelo ke moDo te jaya hovA chatAM parAjaya rUpe palaTo pAme che, AthI ja jainadarzana AtmAnI jIta e ja sAco vijaya mAne che. ane te vijayamAM ja vizvanA pratyeka prANIonAM abhaya, sukha ane zAMtinAM mULa che. te vijaya meLavavA mATe zastro rUpe prathama zastra saMyama ane bIjuM zastra tapazcaryA batAveluM che. tapazcaryA eTale bhUkhyA rahevuM ane dehane damI nAkhavo tema nahi paNa je kriyAno saMbaMdha vRttinI sAthe ja hoya che, je tapazcaryAdi krodhAdi karipuo para kAbu Ave che, jIvanano vikAsa thAya che, caitanyanI jhamaka jAge che te ja sAcI tapazcaya che. bhinna bhinna saMskAro ane bhinna bhinna vRttivALA manuSyo zArIrika, Arthika, AdhyAtmika traNe dRSTithI lAbha uThAve ane sahaja rItathI sAdhI zake tevA tapazcayanA bhinna bhinna vibhAgo yojelA che. A varNana vratavicAravargamAM Ave che. trIjA vargamAM dharmanI vAstavikatA batAvI che, amuka jAtanAM TapakAM ke amuka jAtanI kriyA athavA devaLamAM javAthI ke mALA
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 pheravavAthI dharmiSTha banI zakAtuM nathI. paraMtu hiMsAdi AtmadoSothI jeTale aMze manuSya dUra thato jAya ane dayA, saMyama, tyAga, tapazcaryA, sahiSNutA ityAdi ucca guNano saMgraha karato jAya te ja manuSya sAco dharmiSTha che tema samajAvyuM che. A guNo to manuSyonA jIvanavyavahAramAM zakya ane upayogI paNa che. Avo dharma manuSya potAnA jIvananA aNue aNumAM vaNI zake. tene mATe amuka ja sthaLe javuM ke besavuM joIe tevuM kAMI baMdhana nathI. AvA dharmapAlanamAM vyakti, samAja, deza ane vizva sau koInuM hita ane sukha paNa samAyelAM che. eTale A dRSTibiMdu to game te deza ke game te dharma ke game te mAnyatAne anusaranAro varga paNa AvA dharmanI svIkRtino anAdara karI zake nahi. paraMtu satya dharmane badale jo koI dharmanA bAnA nIce dhatiMga calAve to te dharma gaNAto nathI. eTaluM ja nahi paraMtu kadAca koI tene dharma gaNatuM hoya to tevo dharma pIdhelAM jhera ane UMdhA pakaDelA zasranI mAphaka tenA mAlikano ja nAza karI nAkhe che. to bIjAnI to vAta ja zI ? ema paNa te ja vargamAM jaNAvyuM che. cothA vargamAM vRkSanA bIjAropaNathI phaLa sudhIno vikAsAnukrama batAvI manuSyanA AkhA jIvanano vikAsa samajAvyo che. manuSya sauthI pahelAM dharmanuM mULa barAbara samajavuM joIe. je makAnano pAyo dRDha ke vyavasthita nathI te ImArata jema TakI zakatI nathI tema dharmane icchanAra manuSya sauthI pahelAM dharmanuM mULa vinaya eTale ke viziSTa nItine potAnA jIvanamAM vyApaka banAvavI joIe.
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 A AkhA vargamAM Apelo vikAsakrama sAdhakajIvanane khUba ja upayogI che, ane jeo janmathI ja potAne vaiSNava, jaina, bhakta, vairAgI, mumukSu ke potapotAnI IcchApUrvaka potAnI meLe pramANapatra laIne potAnI jAtane tevA mAnI le che ane dharma tathA vyavahAra vacce jANe saMbaMdha ja na hoya tema samajI potAnuM naitika jIvana sudhAratA nathI temane A vargamAM ghaNuM samajavA jevuM che. pAMcamo varga vratavicAravarga che. temAM viSaya, krodhAdi kaSAyo, niMdA, ahaMkAra, cADI, cUgalI, ALasa ityAdi doSone dUra karavA sAru spaSTa ane ahiMsA, satya, aparigraha, tapazcaryA ityAdinuM pAlana karavA sAru spaSTa vyAkhyA ApI tene ArAdhavAnI preraNA paNa ApI che. durgaNone zA mATe tajavA ane sadguNone zA mATe ArAdhavA? tenuM samAdhAna e A varganI vizeSatA che. - chaThThA vargamAM brahmacaryanI vAto che. brahmacarya pALavuM joIe te to sau koI jANe che. paraMtu zA mATe pALavuM joIe ? te zakya che ke kema ? jo zakya che to kayA sAdhanothI ? te badhI bAbatono A vargamAM bahu spaSTa ane suMdara ullekha che. tene AcaravuM ke na AcaravuM teno AdhAra manuSyanI icchA para nirbhara che, paraMtu ahIM je upAyo ApelA che te bahu mAnasazAstranA dIrgha anubhavathI nakkI karelA hovA joIe tema lAge che. sAtamA zuddhivargamAM jaLathI pApanI zuddhi thAya che te jAtano prajAvargamAM je bhrama vyApelo hoya che tenuM nirAkaraNa che.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 29 jaLathI zarIrazuddhi thaI zake kharI, paraMtu pApanI zuddhi arthe to dharmarUpI jaLakuMDa ane brahmacaryarUpI sutIrtha hovAM joIe tema ahIM varNavyuM che. yajJanA saMbaMdhamAM paNa jainadarzanano virodha nathI. te mAtra sAcA yajJano nirdoSa kare che, ane tevA yajJamAM vedikA, lAkaDAM, maMtra ane agni hovAM joIe te paNa bahu umadA rIte samajAve che. AThamA vargamAM zramaNa koNa ? tenuM spaSTa bayAna ApyuM che. vRkSanA puSpamAMthI jevI rIte bhramara puSpane kaSTa ApyA sivAya rasa cUse che tevI rIte tyAgInuM jIvana ke bhikSAvRtti paNa prajA 52 bojArUpa na hovAM joIe tevo ahIM Adarza khaDo thAya che. pUjA, satkAra, parigraha, vilAsa ityAdine dUra karI je satata AtmavairIone jItavAmAM ane paropakAravRttimAM parAyaNa rahe che te ja zramaNa che. je mAtra sAdhuno veza paherIne A pramANe vartana karato nathI te zramaNa nathI ema samajAvIne sAcI sAdhutA zAmAM che te spaSTa samajAve che. navamA karmavargamAM karmanI AtmA para sattA zAthI ? karma zAthI baMdhAya che ? tenuM jIvAtmA para zuM zuM pariNamana thAya che ? vagere karma saMbaMdhonI UMDI mImAMsA che. tenuM manana karavAthI punarbhava, puNya, pApa e badhuM spaSTa samajI zakAya che. dazamA vizvavargamAM A AkhA vizvamAM kayA kayA tattvo zuM zuM kArya karI rahyAM che tenA kAryakAraNanI paraMparA kevI rIte ane zAthI che e badhuM varNana che. agiyAramA vairIvargamAM kharekhara zatruo koNa ? ane te kyAM che ? tenA parAjaya mATe zuM zuM karavuM joIe e badhuM samajAvyuM che.
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 bAramA pApazramaNavargamAM je potAne tyAgI tarIke kahevaDAvI bhoLI prajAne bharamAvI vezane bahAne pUjA ane vilAsa bhogave che teo bIjAonuM ane potAnI jAtanuM keTaluM nukasAna kare che teno A vargamAM spaSTa ullekha ApI zramaNapadanI mahAna javAbadArI sUcavavAmAM AvI che. teramA jAtivargamAM varNavyavasthAnuM sAcuM svarUpa batAvI jAti e guNa ane karmane anusarIne che. brAhmaNa koNa gaNAya ? e badhuM samajAvyuM che. jAtivAdane lIdhe Aje paNa je uccanIcanA bhedo, jAti jAti vaccenA kadAgraho, kalaho ane tiraskAro vyApI rahyA che teno A varga vAMcatAM ukela Avaze ane te parathI dharmamAM jAtivAdanA uccanIcanA bhedo ke jhaghaDAo hotA nathI ane hoI zake nahi, e to dharmanA bahAnA heThaLa mAtra manuSyanI vRtti ja laDe che te paNa samajavAnuM maLaze. caudamA zikSAvargamAM koI paNa kSetramAM rahelA manuSyane potAnI bhUmikAne bhinna bhinna dRSTibiMduthI jagADatAM bodhaka pado che. A AkhI mALAmAM prathama varga sAdhakavarganA sAthI zarU thaIne zikSAnA "zi" sudhImAM e saMkalanA AvI rIte sAMgopAMga pUrNa karI de che. have ApaNe A padyomAM AvelA siddhAMtone anya dharmonA siddhAMto sAthe sarakhAvavAno prayatna karatAM pahelAM bhagavAna mahAvIranA samasAmayika hatAM tenI vicAraNA karI laIe. tIrthakara eTale zuM? bhagavAna mahAvIra e jainadarzananA covIsamA tIrthaMkara kahevAya che. temanA pahelAM trevIsa tIrthasthApako thaI gayA.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31 AtmasiddhinI saMpUrNa sAdhanA karI lIdhA pachI je mahApuruSamAM saMghano punaroddhAra karavAnI preraNA jAge che te puruSo lokamAnasa ane dezakALane joIne tIrthanI punasthapanA kare eTale ke dharmanA mULa siddhAMtane jALavIne kriyAkAMDonI puna:racanA kare che, temane jainadarzanamAM tIrthakara tarIke oLakhavAmAM Ave che. te bhagavAna mahAvIranAM e vakhate dhArmika yugamAM mAtra traNa dhamAM mukhya gaNAtA. vedadharma, jainadharma ane bauddhadharma. vedadharmamAM ke temanA dharmapustakomAM khAsa karIne doSa hato nahi tema hoI zake nahi. paraMtu te dharmanA jeo netA gaNAtA hatA teo te dharmagraMthone potAnI svArthavRtti khAtara kapolakalpita arthano anartha karI tene abhaDAvatAM hatAM ane prajA vargamAM ajJAna ane vahemanI vRddhi karI teone bhoLavI potAnA svArtha ane vilAsamAM patita thaye jatA hatA. upaniSad ane gItAkALa pachI e vedAMtanuM svarUpa bauddha ane jainazramaNa saMskRtinA pracArane laIne khUba ja palaTo pAmyuM che. eTale ahIM e traNe prAcIna darzanonI saiddhAMtika dRSTie tulanA ApavI upayogI thaI paDaze. ahiMsA savamUhU mUya: dharmavarga : 11. jaina je dunyavI sarvajIvone potA samAna mAne che te ja dharmiSTha che." ahiMsA savva pANAnaM, ariyo ti pavuccati / dhammapada : dharmArthavarga : 14. bauddha sarva jIvo pratye je ahiMsaka bhAvathI jIvana gALe che te ja Arya kahevAya che."
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 sarvabhUtAtma bhUtAtmA, kurvannapi na lipyate / gItA : karmasaMnyAsayoga : 7 veda vizvanA carAcara sarva jIvone je Atmavata jANIne karma kare che te karma karavA chatAM baMdhAto nathI." saMyama uparanI ahiMsAne yathArtharUpe ArAdhavA mATe kAyika, vAcika ane mAnasika saMyamanI jainadarzane khUba AvazyakatA svIkArI che. ahiMsA niuNA diTThA, savvabhUesu saMjamo / vratavicAra vargaH 4. jaina sarva jIvo pratye ahiMsaka vRtti yathArtha keLavavA mATe saMyamanI pUrNa AvazyakatA che." savvattha saMvuto bhikkhu, savvadukkhA pamuccati / dhammapada : bhikSu vargaH 2. bauddha 'iMdriyo ane mana banneno je bhikSu saMyama rAkhe te sarva du:khathI mukta thAya che." vaze hi yasyendriyANI tasya prajJA prtisstthitaa| gItA : karmayoga : 61. veda je potAnI sakasendriyo para saMyama rAkhe che te ja sthitaprajJa gaNAya che." tapa dharmano trIjo prakAra jainadarzanamAM tapazcaryA che. keTalAMka tattvomAM bIjA darzano, mato ane vAdoe jainadarzananI barAbara
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke ochIvattI vicAraNA karI che kharI. paraMtu tapanA viSayamAM te vaidika, sAmAjika ane AdhyAtmika TANe dRSTie je maMthana jainadarzana karyuM che te bhAgye ja bIje sthaLe joI zakAze ane tenuM kAraNa dIrgha tapasvI mahAvIra pote ja che. temaNe A tattva para khUba maMthana karI tapazcaryAno evo saraLa mArga kADhyo che ke e mArge sau koI jaI zake ane teno lAbha laI zake. pAyacchittaM viNao, veyAvaccaM taheva sjjhaao| jhANaM ca vi ussaggo, eso abbhintaro tavo // aNasaNamUNoyariyA bhikUravAyariyA va rspriccaao| kAyasIleso saMlINayA, ya vajjho tavo hoii|| evaM tavaM tu duvihaM, je sammaM Ayare muNI / so rivappaM savvasaMsArA, vippamuccai paNDio // vratavicAra varga: 17-18-19. jaina prAyazcita, vinaya, sevA, svAdhyAya, dhyAna ane kAyotsarga e cha AtyaMtara ane upavAsa, alpAhAra, vRttisaMkSepa, rasaparityAga, kAyakaleza Adi Asano ane ekAMtavRttinuM sevana e che bAhya tapa che. je muni te banne prakAranAM tapane vivekapUrvaka Acare che te paMDitasAdhaka karmabaMdhanathI jaladI chUTI zake che." tapo ca brahmacariyaM ca, ariyasaccAna dassanaM / suttanipAta H mahA maMgaLasutta H 6. bauddha "AryasatyanuM darzana tapazcaryA ane brahmacaryAnA mArge che."
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 tapasaH tat mahinA ajAyata ekaM / 8 gvada. ma. 10 sUtra : 129 veda tapasA brahma vijijJAsasva / upaniSad tai. u. 3, 2, 1 tapathI A vizvamAM eka tattva utpanna thayuM." "tapa dvArA brahmanI jijJAsA rAkha." Avo ullekha maLe che. paraMtu vedakALamAM te tapazcaya prAyaH dhUNI dhakhAvI, UMdhe mastake rahevuM evA ajJAnajanya prayogomAM paryApta thatI hatI. bhagavAna buddha paNa prathama sAdhanAkALamAM bahu lAMbA kALa sudhI tevuM ja tapazcaraNa karyuM kharuM. paraMtu badhA prayogo pachI aMte jayAre temane samajAyuM ke AvI jaDa tapazcaryA AtmavikAsamAM kazI ye upayogI nathI tyAre temaNe madhyama mArganuM dharmacakrapravartana karyuM. pachI to veda dharmamAM paNa tapano vikAsa thAya che. ane gItAjImAM varNavelA cha prakAranA tapathI te ApaNe spaSTa joI zakIe chIe. dhArmika dRSTithI e traNe prAcIna darzanonuM ATaluM tulanAtmaka citra joyA pachI have ApaNe AjanA samAjamAM pratiSThita rUDhionA saMbaMdhomAM te traNenI tulanA karIe. rUDhi ucchedana kammuNA bambhaNo hoi, kammuNA hoi khattiyo / kammuNA vaiso hoi, sudo havai kammuNA // jAtivarga : jaina.
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35 varNavyavasthA jAtigata nathI paNa karmagata che. guNa ke karmathI ja manuSya brAhmaNa, kSatriya, vaizya ke zUdra tarIke oLakhAya che. na jaccA vasalo hoti na jaccA hoti brAhmaNo / kammunA vasalo hoti kammunA hoti brAhmaNo // suttanipAta : agnibhAradvAjasUtra. 13. bauddha manuSya jAtithI ja brAhmaNa ke jAtithI ja zUdra gaNAto nathI paraMtu karmathI ja brAhmaNa ane karmathI ja zUdra gaNAya che." te kALamAM janmagata jAtinI mAnyatA rUDha thavAthI uccanIcanA bhedo vyApyA hatA. ane strI tathA zUdravarganA adhikAro chInavI laI brAhmaNo A sUtrano prajA vargamAM khUba pracAra karatA ke strIsUkI nadhiyAtAm strI ke zUdrone adhyayana karavAno adhikAra ja nathI. te ja prasaMgomAM uparyukta sUtra pramANe mahAvIra tathA buddhadeve caMDAlone adhyayanano to zuM babbe mokSano paNa adhikAra che, te vicArono pracAra karI prajAvargamAM krAnti macAvI. jainadarzanamAM harikezanamuni ane bauddhadarzanamAM sopAka Adi munio vagerenAM tyAgI jIvana Aje paNa temanA maulika sUtromAM dRSTAMtarUpe rahIne jAtivAdanA khaMDananuM javalaMta dRSTAMta pUruM pADe che. A pramANe seMkaDo strIo buddha ane jainadarzananI tyAgI saMsthAmAM bhaLI hatI tenAye ghaNA dRSTAMto che. A krAntinI asarathI pAchaLathI vedadharmamAM paNa A bhAvanA pracAra pAmI hoya tema dekhAya che. gItAjImAM kRSNa kahe che ke - cAturvaryaM mayA sRSTaM guNakarmavibhAgataH / gItA karmayoga : 13 veda.
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 guNa ane karma pramANe meM cAra varNanI vyavasthA karI che.' gItAjImAM brAhmaNa kone kahevAya tenAM spaSTa lakSaNo paNa maLe che. yajJa yajJathI svarga maLe che e rUDhi khUba ja pracAra pAmI hatI, ane te nimitte thayelI hiMsA e hiMsA nathI evI adhArmika mAnyatAne prajAvarganA mAnasamAM jaDI dIdhI hatI. bhagavAna mahAvIre yajJanuM khaMDana na karyuM paraMtu sAco yajJa kayo che te samajAvyuM - tavo joI jIvo joiThANaM, jogA suyA sarIraM karisaMgaM / kammehA saMjama jogasantI homaM huNAmi isiNaM pasatthaM // zuddhivargaH 1-2 jaina. je yajJamAM tapa e ja agni che, jIvAtmA agninuM sthAna che, mana, vacana ane kAyAnA yogarUpa kaDachI che, zarIrarUpa yajJavedikA che. karmarUpI lAkaDAM che ane saMyamarUpa zAMtimaMtra che; AvA prazasta cAritrya bhAvayajJane ja sau karo ke je yajJane maharSijanoe uttama gaNyo che." dhammena samudAnetvA, tato yajjamakappayuM / upaTTitasmiM yajjhasmi, nAssugAvo hanisu te // suttanipAta : dharmacariyuM : 17 bauddha dharmathI meLavelA dAna dvArA arcananA padAtho meLavIne teo yajJa karatA hatA. yajJa nimitte gAya, ghoDA ke koI paNa prANI jAtane IjA pahoMcADatA na hatA.' zrAvastImAM brAhmaNa paMDitoe bhagavAna buddhane pUrvanA brAhmaNo kevA prakAranA yajJa karatA hatA tema pUchyuM hatuM teno A uttara
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 che ane tene paNa majijhamanikAya sUtramAM sAcA yajJanuM svarUpa batAvyuM che. svargakAmo azvameghena yajeta / svargane icchanAra manuSya azvamegha yajJa karavo joIe.' evAM evAM sUtrano pracAra AthI maMda paDyo. jaina ane bauddha saMskRtinI A asara kaMI jevI tevI na gaNAya. bahoLA prajAsamUhamAM vaSa thayAM ghara ghAlI beThelI rUDhionuM AvI rIte cheka ja palaTAI javuM te te vakhatanI apAra krAntinuM ja sUcaka che. te asara vedadharma upara kevA prakAranI thaI teno gItAjInA A zlokathI spaSTa khyAla AvI zake che - zreyAn dravyamayAdyajJAt jJAnayajJaH paraMtapa ! / sarvaM karmA'khilaM pArtha jJAne parisamApyate // badhAM dravyayajJo karavA karatAM jJAna yajJa e ja uttama yajJa che. kAraNa ke jJAnayajJa dvArA ja karmanI parisamApti thAya che.' A zlokane vicAratAM AjanA rUDhidharmamAM ajJAnatAnAM kevAM tAMDava nRtyo thaI rahyAM che teno khyAla Avaze. joke Aje yajJane nAme pazuonI hiMsA bahu spaSTa rUpe dekhAtI nathI. paraMtu devInA nAme karoDo mUka pazuonAM balidAna mAnavInA aMtarane bhedI nAkhe tevAM e karuNa citro Aje paNa dharmane nAme ajJAna janatAmAM karAla svarUpe dekhAva de che te rUDhinuM ja pracaMDa svarUpa che. zuddhi jalazuddhithI pApazuddhinI rUDhi paNa jugajuga jUnI che ane te saMskAra haju paNa bhoLI prajAmAM eka yA bIjA svarUpamAM
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 dekhAva de che ja. kAzI nAsika ane evAM pavitra tIrthasthaLoe dharmane nAme dhanalolupI paMDyAjIonI paMDyAzAhI poSAya che. te te rUDhinA prAbalyano purAvo che. bhagavAna mahAvIre Atmazuddhi mATe jaLa paryApta nathI tema kahI Adarza zuddhi mATe kevuM sthAna joIe te ahIM jaNAvyuM che. dhamme harae bambhe santititthe aNAvile attapasanalesse / jahiMsi pahAo vimalo visuddho,, susIibhUo pajahAmidosaM // zuddhivargaH 3 jaina. jayAM dharmarUpI hada (kuMDa) ane brahmacaryarUpI puNya tIrtha che te kuMDanA tIrthamAM nahAvAthI ja doSanI nivRtti thAya che ane zAMti tathA zuddhinI prApti thAya che." bhagavAna gautama buddhe kahyuM che ke - na brAhmaNo ajjhato suddhimAha, ddei mukta satravate yuvA pujjhe ca pApe ca anUpalitto attajaho na yighaM pakuvvamAno // suttanipAta : suddhakraka sutta : 3 bauddha. joyeluM, sAMbhaLeluM mukta, zIlavaMta, puNya, pApa ItyAdi kamamAM je alpita rahe che te brAhmaNa Arya kartavyo karyA sivAya pApazuddhi thatI hoya tema mAnato nathI. mahAbhAratamAM bhagavAna kRSNa pAMDuputrone tIrtha snAnathI pApazuddhi nathI thatI ema kahI kaI nadImAM snAna karavuM joIe
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39 te A zlokamAM samajAvyuM che. Atma nadI saMyamatoyapUrNA, satyAvahA zIlataTA dayormiH / tatrAbhiSekaM kuru pANDuputra ! ___ na vAriNA zudhyati cAntarAtmA // mahAbhArata. "AtmA e nadI che. tyAM saMyamarUpI jaLa che, satyarUpI jaLa AvavAno mArga che, zIlarUpI kAMThAo che, dayArUpI Urmio che. he pAMDuputra ! tyAM snAna karo. jaLathI kaMI aMtarAtmAnI zuddhi thaI zake nahi." A parathI jainadarzanamAM jaDakriyA ane rUDhiono keTalo virodha che, ane te dharma tattva kevA svarUpamAM vicArAyuM che te samajAze. A rIte jainadarzanano AtmA oLakhavAnI A krAnti ane buddhivAdanA jamAnAmAM keTalI AvazyakatA che te have spaSTa karavAnI bhAgye ja jarUra hoya ! koIpaNa dharma, darzana ke matano anuyAyI ho, gRhastha ho ke tyAgI ho; sau koI sAdhakane bhagavAna mahAvIranA padya puSponI mALArUpa banelI A sAdhaka sahacarI Adarza sahacarI rUpe nIvaDo e ja saddabhAvanA sAthe viramuM chuM. saMtabAla varasovAnA gaMbhIra samudra taTa para 28-4-1935
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 anukramaNikA 1. sAhakavarga pA. 1 saMyama 1. dAtAthI aparigrahI zreSTha. 2, saMyamamAM vivekanI jarUra. 3. vivekInAM lakSaNo. 4. saMyamInAM lakSaNo. 5. saMyamanI zreSThatA. 6. gRhasthAzramamAM saMyamanI zakyatA ane tenuM phaLa. 7. taLAvanA jaLanI AyAta sAthe pApanI tulanA. 8. saMyama ane tapa dvArA pApano chUTakAro lakSaNa 9. Adarza jaina. 10. mumukSu. 11. muni. 12. vizvavallabha koNa bane ? 17. dharmadhyAna kone kahevAya? 14, 15, 16, 17 vinItanAM paMdara lakSaNo. vidheyAtmaka kartavya 18. pApano Dara, 19. saMkaTomAM sahanazIlatA, 20. aMtya vakhate mUlyavAna padArthanuM rakSaNa, 21. te ja rIte kiMmatI sattvanuM rakSaNa, 22. gurubhakti, 23, vANI ane karmathI mahAjanonI sevA, 24. satsaMgano sadupayoga, 25. bhavapAra javAnA sAdA upAya, 26. gRhastha ho ke tyAgI ho paraMtu saMyamInI ja saphaLa gati, 27. divyagati pAmavAno upAya.
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 41 niSedhAtmaka 28. nidrA, mazkarI ne chAnI vAtono tyAga, 29. svaniMdA, anya prazaMsA ne ahaMkArano tyAga, 30. kAmavAsanA ane sarva zaMkAsthAnono tyAga, 31. jJAnInI avagaNanAno tyAga, 32. zudra saMsarga tathA kopano tyAga, 33. krodhAdi caMDALa ane pralApano tyAga, 34, chupAvavAno tyAga, 35. duSkRtyano tyAga, 36. asa6 vartanano tyAga. doSanirdeza 37. saDelI kUtarI sAthe durAcArInI sarakhAmaNI, 38. 39. parapIDA tarapha upekSA karanAra ane kAmabhogomAM rata rahenAra manuSyonI davAgnimAM baLanAra prANIo sAthe sarakhAmaNI, 40. gumAnI, mAyAvI ne zaThanuM saMsAra paribhramaNa, 41. eka ja padArthanI pAtra paratve thatI bhinna bhinna asa2, 42. bhUMDa sAthe kuzIlanI sarakhAmaNI, 43, svArthI, asaMtoSI ane pApInI pAmara dazI. ciMtana 44, 45, ahorAtrinA pratyeka kAryono namra bhAve hRdayapUrvaka AtmapazcAttApa. 2. Atmavarga pA. 17 lakSaNa 1. AtmAnAM lakSaNo, 2. amUrta hovA chatAM tene baMdhano zAthI ?
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 paristhiti 3. karmano kartA ane bhoktA bhinna hoI zake?, 4. zuddhAtmA ne durAtmAnI tulanA. damana 5. AtmadamananI AvazyakatA, 6. saMyamanI svataMtratA ane svacchaMdanI parataMtratA, 7. subhaTa ane AtmavijetAmAM zreSTha koNa?, 8. ApaNAM zatru koNa?, 9. laDhavuM konI sAthe? 3. dharmavarga pA. 20 lakSaNa 1. dharmanAM lakSaNo, 2. dharmiSThanAM lakSaNo, 3. satya dharmanuM suramya phaLa sthAna 4. cittanI vizuddhi durlabhatA 5. saddharmanI ArAdhanAthI zo lAbha?, 6. dharmanI durlabhatA kevI ane keTalI ? dhamadharmanuM pariNAma 7, 8, pAtheya vinA pAMthAnI sthiti sAthe dharmavihoNAnI tulanA, 9. dharmane nAme adharma AcaranAranI bhayaMkara dazA, 10. pApa ane dharmanuM AkharI pariNAma. sadvartana 11. jIvana vyavahAra sAthe dharmano saMbaMdha, 12. karmo karavA chatAM pApabaMdhana na thAya tevo saraLa mArga,
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 43 4. vikAsavarga pA. 25 1. mULathI mAMDIne phaLa sudhIno vRkSavikAsakrama, 2. te ja rIte dharmanA mULathI mAMDIne aMtimaphaLa sudhIno vikAsakrama, 3. 4. sAdhakanA jIvanavikAsanI bhUmikAono saMpUrNa vyavasthita krama. 5. vratavicAravarga pA. 27 apramAda 1. pramAdono tyAga, 2. Adarza yoga. ahiMsA 3. svArthathI thatI hiMsAnuM duSpariNAma, 4. saMpUrNa ahiMsA zI rIte paLAya?, 5. prANI hiMsA zA mATe nahi ?, 6. ajANatAM paNa thatI hiMsAthI sAvadhAna ! vAkyazuddhi 7. asatyano tyAga zA mATe ?, 8. hiMsaka bhASAno sva temaja parathI tyAga, 9. niMdArUpe ke vacamAM bolavAno tyAga, 10. lokhaMDanA kAMTA sAthe kaThora vacananI tulanA, 11. azraddhA ne kopa utpanna kare tevI vANIno tyAga, 12. kevI vANI bolavI ? asteya 13, 14. adattanI sAcI vyAkhyA ane saMyama sAthe adattano saMbaMdha.
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 aparigraha 15, 16. bhagavAna mahAvIranI parigraha saMbaMdhamAM vizALa ane gaMbhIra vyavasthA. tapazcaryA 17. AMtarika tapanA prakAra, 18. bAhya tapa ane jIvanano asarakAraka tenA pRthaka pRthaka vibhAgo, 19, tapazcaryAmAM vivekanI AvazyakatA, 20. muktino advitIya upAya. 6. brahmacaryavarga pA. 34 AvazyakatA 1, 2. pramAda, adharma ane mahAdoSonuM mULa zuM? niyamo 3. zRMgAra, strIsaMga ane svAdano tyAga, 4. strIsaMganuM pariNAma, 5. svAdanuM duSpariNAma, 6. vikAranI utpattinuM mULa, 7. cakSu iMdriyano saMyama, 8. netravikAra ane karNavikArano tyAga. che. zuddhivarga pA. 37 yajJazuddhi 1, 2 yajJa sAthe AtmAno samanvaya. snAnazuddhi 3. zuddhi sAthe dharma ane brahmacaryano anivArya saMbaMdha 8. zramaNavarga pA. 38 lakSaNa 1. iMdriya, kaSAya ane vRtti para kAbU, 2.
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ kartavya 9. karmavarga 45 tRSNAno tyAga, 3. pUjA ne sanmAnanI vAsanAno tyAga, 4. cittanI ekAgratA ane kaSTa sahana, 5, 6. sAcA tyAgInI pArakha, 7. du:khanuM mULa, 8, 9. bhramaravRtti ane sAdhuvRttinI tulanA, 10. bhikSunuM dharmamaya jIvana, 11. samabhAvanI AvazyakatA kyAM che? vidheyAtmaka 12, 13, 14, 15, 16. nirdoSa mRga sAthe sAdhujIvananI sarakhAmaNI. sAdhunuM niHspRhI ane svAvalaMbI jIvana, 17. bhikSAvRttinuM prayojana, 18. sAdhutAsUcaka viziSTa guNo, 19. vyavahAru vicakSaNatAnI AvazyakatA. niSedhAtmaka 20, 21. sAdhu vezanI javAbadArI, 22. sAdhutA zAthI na haNAya ?, 23. bhikSue zuM na bolavuM ?, 24. gRhasthavRttino tyAga, 25. zarIra sauMdaryano tyAga, pA. 47 prabhAva 1. AtmAne haNanArAM zastro, 2. bhinna bhinna gatimAM AtmAne koNa dhakele che ?, 3. mAnavadeha kyAre maLe ?, 4. karma 52 sattA konI? duSpariNAma 5, 6, 7. patana ane du:khanuM bIja zuM ? pApa
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 zAmAM? bhoganuM pariNAma, 8. bhogavyA vinA karmathI mukti maLe ke?, 9. karmanI sattA paralokamAM cAlI zake kharI ? 10. vizvavarga pA. 51 1. saMsAranuM svarUpa, 2. jIva ane saMsArano saMbaMdha, 3. saMsAra paribhramaNano hetu, 4, 5. akALa mRtyu karavAthI duHkhathI chUTI zakAya ? 11. rIvarga pA. 53 nAmanirdeza 1. saMsAranuM mULa, 2. janma mRtyu zAthI?, 3. saMsAranI Adi che ke ?, 4. kaSAyonAM nAma, 5. kaSAyonAM kAryo upAya 6. kaSAyonI asara zAthI na thAya?, 7. sAcI zAMti zAthI sAMpaDe ? 12. pApabhramaNavarga pA. 56 lakSaNa 1. khAvuM ne sUvuM, 2. tapa ane saMyamane ThekANe svAdiSTa bhojanamAM abhiruci, 3. zikhAmaNa denAranI niMdA karavI, 4. daMbhI jIvana ane jJAnano durupayoga, 5. mAyA, vAcALapaNuM, lobha ane svArthano bhaMDAra, 6. krodha, vitaMDAvAda, AtmavaMcanA ane dharmane nAme laDAI karavI.
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariNAma 13. jAtivarga 14. zikSAva 47 7. AsaktinuM duSpariNAma, 8. sAdhutA vezathI Ave ke guNathI ?, 9. patitano pazcAtApa, 10. bhoganI abhirucinuM pariNAma, 11. patitano AkharI natIjo. pA. 60 1. varNAzramanI vyavasthA jAtivAdathI nahi paraMtu karma 52thI baMdhAI che, 2. AtmavikAsa mATe sarvane samAna hakka che, 3. brAhmaNa koNa ?, 4. brAhmaNa zAthI ?, pa. brAhmaNanAM lakSaNo, 6. A vizvamAM brAhmaNa koNa nathI ?, 7, 8. sAdhu, muni, tApasa ane brAhmaNanAM viziSTa lakSaNo. pA. 63 jAgRti 1. sukhethI koNa sUI zake ?, 2. kALanI karAla phaLa, 3. vikAsa sAdhavAno vakhata kayo ?, 4. durlabha zuM ?, 5. badhA manuSyo samAna hoI zake ?, 6. samayanI vicitratA, 7. jhAkaLanA biMdu sAthe mAnavanA caMcala jIvananI sarakhAmaNI. tRSNAnI vicitratA 8. tRSNA zAthI chIpe ?, 9. caMcaLacittane vaza karavAno upAya
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhogonI asAratA 48 10. saMsAranA vilAso kevA che ?, 11. bhogathI nivRtta koNa thAya ?, 12. kiMpAkanA phaLa sAthe bhogonI sarakhAmaNI, 13. vilAsanuM pariNAma prakIrNaka 14. mAnavajIvananuM dhyeya, 15. Asakti kyArathI janme che ?, 16. gRhasthAzramI kaI bhAvanAnA karmapAzothI na baMdhAya ?, 17, 18. koDI mATe sonAmahorano tyAga koNa kare ? tenuM nidarzana, 19. pravRtti ne nivRttino ukela.
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhaka sahacarI 1. sAdhaka varga jo sahassaM sahassANaM, mAse mAse gavaM dae / tassa vi saMjamo seo, adintassa vi kiMcaNa // 1 // pratimAse kare dAna je dazalAkha gAyanuM; tenAthI saMyamI zreSTha bhale Ape na te kazuM. 1 je pratimAse-ekeka mahine daza daza lAkha gAyo dAnamAM Ape tevA dAtAra karatAM kaMI paNa nahi ApanAra saMyamIno saMyama ja vadhu zreSTha che. u. 9 : 40 paDhamaM nANe tao dayA, evaM cilui svvsNje| anANI kiM kAhI, kiMvA nAhI seyapAvagaM // 2 // pe'luM jJAna dayA pazcAtu mAnI sau saMyamI rahe; ajJAnI jANaze kyAMthI hitAhita vivekane ? 2 prathama jJAnanuM (samajaNa-sArAsArano viveka) ane pachI ja dayA (ane badhI kriyA)nuM sthAna che. A pramANe vicArI saMyamI puruSo rahe che. saMyama mArgamAM ajJAnI-avivekI puruSa zuM karI zake ? kAraNa ke kalyANakArI zuM? ane pApakArI zuM ? te ajJAnI jANI zakato nathI. daza, 4 : 10
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhaka sahacarI eyaM khu nANiNo sAraM; jaM na hiMsai kiMcaNa / ahiMsaM samayaM ceva, etAvaMtaM viyANiyA // 3 // te ja jJAnijano che je na haNe koI jIvane; ahiMsA samatA e be jJAnInAM khAsa lakSaNo. 3 koI jIvanI lezamAtra lAgaNI na dubhAvavI - hiMsA na karavI e ja jJAnI puruSanA jIvanano sAra hoya che kAraNa ke ahiMsA ane samabhAva e be jJAnInAM khAsa lakSaNo che. sU. 1 : u. 4 : 10 taheva hiMsaM aliyaM, cojjaM abambhasevaNaM / icchAkAmaM ca lobhaM ca, sajjao parivajjae // 4 // hiMsA, asatya ne corI abrahmacarya sevana; bhogalipsA tathA lobha saMyamI te sadA taje. 4 te ja pramANe hiMsA, asatya, corI, abrahmacarya, aprApta vastuonI icchA ane meLavelAno parigraha e pramANe A pAMca sthAnone saMyamI choDI de. 3. 35 : 3 santi ehiM bhikkhuhiM, gAratthA saMjamuttarA / gAratthehi ya savvehiM, sAhavo saMjamuttarA // 5 // saMyamI je gRhastho te uttama koI bhikSuthI; paNa susAdhuno tyAga gRhasthothI caDe sadA. pa koI sAdhuo karatAM keTalAka gRhastho adhika saMyamI hoya che. paraMtu sAdhutAnI apekSAe to badhA gRhastho karatAM sAdhuono tyAga adhika uttama hoya che. 3. 5 : 20
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhaka varga evaM sikkhAsamAvane, gihivAse vi suvvae / muccaI chavipavvAo, gacche jakkhasalogayaM // 6 // gRhavAse rahIneya vivekI saMyamI jana; azuddha dehane tyAgI sAdhaze svarga lokane. 6 samajaNapUrvaka gRhasthAvAsamAM paNa sArA vratathI (sadAcArI) rahI zakanAro saMyamI jIva A audArika zarIra (malina zarIra)ne choDI devalokamAM jaI zake che. u. pa : 24 jahA mahAtalAgassa, sanniruddhe jalAgame / ussicaNAe tavaNAe, kameNaM sosaNA bhave // 7 // mahA taLAvane jema Ava rokI ulecatA; sUryanA tApathI pANI zoSAze kramathI badhuM. 7 jema moTA taLAvanA jaLano Ava (AvavAno mArga) rUMdhIne, aMdaranuM (prathamanuM) pANI ulecIne tathA sUryanA tApe karIne kramapUrvaka te (jaLa)nuM zoSaNa thAya che tema - u. 30 : 5 evaM tu saMjayassAvi, pAvakamma nirAsave / bhavakoDIsaMciyaM kamma, tavasA nijarijjai // 8 // tema saMyamathI pApo rokAtAM saMyamI taNAM; karoDo bhavathI saMcyAM tapathI jIrNa te thaze. 8 saMyamI puruSanuM navuM thatuM pApakarma (paNa vrata dvArA) rUMdhavAthI AvatuM nathI ane pUrve karoDo bhavathI saMcita kareluM je pApakarma hoya che te paNa tapa vaDe jIrNa thaI jAya che. u. 30 : 6
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhaka sahacarI lUhavittI susaMtuDhe, appicche suhare siaa| AsurattaM na gAcchijjA, succA NaM jiNasAsaNaM // 9 // rUkSavRtti, susaMtuSTa alpaSNu saMyamIjana; kare nA te kadI krodha jina dharme rati dharI. 9 je saMyamI rUkSavRtti (kaThaNa vratono pAlaka), alpa icchAvALo ane saMtoSI jIvana gALanAra jinezvaronA saumya ane vizvavallabhazAsanane (sAMbhaLIne) prApta karIne kadI paNa krodha na kare (te ja Adarza jaina kahevAya che.) daza. 8 : 25 lajjA dayA saMjama baMbhaceraM, kallANabhAgissa visohiThANaM // 10 // brahmacarya, dayA, lajjA cothe sthAne susaMyama; e vizuddhi taNAM sthAna che AtmArthI mumukSunAM. 10 brahmacarya, dayA, pApabhIrutA ane saMyama e cAre vizuddhi sthAno kalyANanA icchuka mumukSu sAdhakane vikAsamArgamAM upayogI sahAyako che. daza. 9 u. 1 : 13 nimmamo nirahaMkAro, nissaMgo cattagAravo / samo ya savvabhUesu, tasesu thAvaresu ya // 11 // nirmama, nirahaMkArI, niHsaMgI tyaktagaurava; samatA sarva jIvomAM dhare che te mahAmuni. 11 mamatA, ahaMkAra, Asakti ane garvane choDI trasa temaja sthAvara jIvo para potAnA AtmA samAna vartAva kare te mahAmuni u. 19 : 89
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhaka varga sunnihiM ca na kuvvijjA, aNumAyaM pi saMjae / muhAjIvI asaMbaddhe, havijja jaganissie // 12 // saMcaya na kare sAdhu saMyamI aNu mAtrano; niHsvArthI ne anAsakta bane te jagavallabha. 12 je saMyamI sAdhaka kadI paNa potAnI upayogI AvazyakatAthI adhika saMcaya na kare, temaja maLelAmAM paNa niHsvArthI ane anAsakta rahe te vizvavallabha bane che. daza. 8 : 24 5 aTTarudyaNi vajjittA, jJAejjA susamAhie / dhammasukkAI jhANAI jhANaM taM tu buhA vae // 13 // *ArdratA raudratA choDI dhare je dhyAnane muni; jJAnIoe kahyuM dhyAna dharma ke zukla te kharuM. 13 samAdhivaMta sAdhaka ArTa ane raudra e banne dhyAnane choDIne dharmadhyAna tathA zukla dhyAnane ciMtave che tene mahApuruSoe sAcuM dhyAna kahyuM che. 3. 30 : 35 tethI ja kahyuM che ke asad guNomAM cittane na preratAM ucca dhyAnamAM ja cittane joDavuM. * jainadarzanamAM ArTa, raudra, dharma ane zukla e saMjJAthI oLakhAtA dhyAnanA cAra prakAro che. kleza, pIDA, kheda, zoka, rudana evAM evAM azuddha AMdolanothI mana jyAre vyAkSipta hoya che tyAre te Arta ane raudra gaNAya che. paraMtu jyAre kSamA, dayA, saMyama, tyAga, brahmacarya ane evA sadguNo tarapha prerAyeluM hoya che tyAre te dhyAnane dharmadhyAna ane te sadguNo dvArA adhyAtma vikAsazreNinA uccabhAvane jyAre te sAdhaka pAme che ane je zreNi para gayA pachI patana thatuM nathI te vakhatanA dhyAnane zukla dhyAna kahevAya che.
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhaka sahacarI aha pannarasahiM ThANehiM, suviNIe tti vuccaI / nIyAvattI acavale, amAI aku Uhale // 14 // koIne je na dhikkAre na kare klezanI kathA; mitratA sarvathI rAkhe jJAnano mada nA kare.* 14 *A maLI nIcenA cAre zlokono samasta bhAva meLavI gujarAtI bloko racyA che. appaM ca ahikkhivai, pabandhaM ca na kuvvai / mettiJjamANo bhayai, suyaM laghyuM na majjai // 15 // acapala ane namra nimathI akutUhalI; chupAvI pApa nA rAkhe na kope mitra sau gaNI. 15 na ya pAvaparikkhevI, na ya mittesu kuppai / appiyassAvi mittassa, rahe kallANa bhAsai // 16 // apriya mitrAnuM zreya gupta rIte samAcare; kriIDA ne klezano tyAgI buddhimAna kulIna te. 16 kalahaDamaravajjie, buddhe abhijAie / hirimaM paDisaMlINe, suviNIe tti vuccai // 17 // lajjAyukta tathA zreSTha jitendriya sadA rahe; paMdara lakSaNothI je yukata te suvinIta che. 17. nIcenAM paMdara sthAno vaDe suvinIta kahevAya che : (1) namra, (2) acapala, (3) amAyI (saraLa), (4) akutUhalI (hAsya krIDAthI dUra rahenAra), vaLI je (5) potAnI nAnI bhUlane paNa dUra kare che, (6) krodhanI vRddhi kare tevI kalezakArI
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhaka varga vAto karato nathI, (7) sarva sAthe mitrabhAve rahe che, (8) zAstra bhaNIne abhimAna karato nathI, (9) temaja pApanI upekSA karato nathI, (10) saune mitro gaNI koI para kopa karato nathI, (11) apriya evA mitrAnuM ekAMtamAM paNa kalyANakArI ja bole che, (12) kalahano tyAga karanAra, (13) jJAnayukta, (14) kuLavAna ane (15) saMyamanI lajajAvALo tathA saMyamI hoya che te suvinIta sAdhaka kahevAya che. u. 11 : 10, 11, 12, 13 siMhaM jahA khuDDamigA caraMtA, dUre caraMti parisaMkamANA / evaM tu mehAvI samikkha dhammaM dUreNa pAvaM parivajjaejjA // 18 // hIne bhAgI jatAM dUre mRgalAM jema siMhathI; tema dharmiSTha medhAvI sAdhako pApathI Dare. 18 jema mRgalAo caratAM caratAM siMhanI dUrathI ja zaMkA rAkhatA pharyA kare che te pramANe dharmiSTha ane buddhimAna sAdhaka dharma sAme dRSTi rAkhI pApane dUrathI ja tyAge. sU. 10 : 20 khuhaM pivAsaM dusijjaM, sIuNhaM araiM bhayaM / ahiAse avvahio, dehadukkhaM mahAphalaM // 19 // dharma kAje kSudhA, ThaMDI tRSA tApa tathA bhaya; sahe te duHkhane mAnI dehaduHkhe mahAphaLa. 19 bhikSu sAdhaka, bhUkha, tarasa, ThaMDI, garamI, aprema utpanna kare tevo prasaMga ke siha ItyAdi pazu kiMvA mAnava taraphano bhayaprasaMga ItyAdi je kaMI saMkaTo utpanna thAya tyAre dehanuM duHkha te to mahAsukhanuM nimitta che. tema mAnI sarva saMkaTane prasanna cittathI sahana kare che. daza. 8 : 27
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhaka sahacarI jahA gehe palittammi, tassa gehassa jo phuu| sArabhaNDANi nINei, asAraM avaujjai // 20 // nija ghara baLe jyAre tyAre te gharano dhaNI; mUlyavAna padArthane sauthI prathama kADhaze. 20 jayAre ghara baLatuM hoya tyAre te gharano dhaNI asAra vastuone choDI pahelAM bahu mUlyavALI vastuo ja kADhI le che. u. 19 : 22 evaM loe palittammi, jarAe maraNeNa ya / appANaM tAraissAmi, tubbhehi aNumanio // 21 // jarA ne mRtyuthI tema A badhuM saLage jagatuM; temAMthI sarva AtmAnuM ugArI le susAdhaka. 21 tema A Akho loka jarA ane maraNathI baLI rahyo che. temAMthI tuccha evA kAmabhogone tajIne kevaLa Atmasattvane ja sAdhaka ugArI le che. u. 19 : 23 jahAhiaggI jalaNaM namase, nANAhuImaMtapayAbhisittaM / ebAyariaM uvaciTThaijjA, aNaMtanANAvagao vi saMto // 22 // agnihotrI namI home agnimAM maMtra AhUti; tema guru taNI bhakti pUrNa jJAnI kare muni. 22 jema agnihotrI brAhmaNa bhinna bhinna prakAranI ghI, madha ityAdi AhUtio agnimAM homI tathA vedanA maMtrapado bolIne namaskAra kare che tema anaMtajJAnane pAmavA chatAM te sAdhaka gurunI sevAbhakti kare. daza. 9 : u. 1 : 11
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhaka varga jassaMtie dhammapayAi sikkhe, tassaMtie veNaiyaM pauMje / sakkArae sirasA paMjalIo, kAyaggirA mo maNasA aniccaM // 23 // jenAthI dharmadikSA le vinaya te taNo kare; kRtAMjali, zire vaMde vANI ne mana karmathI. 23 sAdhaka je gurunI pAsethI dharmanA niyamo zikhelo hoya te guruno vinayabhAva barobara jALave temaja mastake aMjali joDI temane praNAma kare, vacanathI temano satkAra kare ane kAyAthI temanI sevA kare. daza. 9 : u. 1 : 12 nisante siyAmuharI, buddhANaM antie syaa| aTThajuttANi sikkhijjA, niraTThANi u vajjae // 24 // niHzAMta mitrabhAvethI jJAnI jana thakI sadA; zIkhI le artha vijJAna arthahIna tajI badhuM. 24 ati zAMta thavuM ane mitrabhAve jJAnIjano pAse vikAsane upayogI artha vijJAna zIkhavuM. nirarthaka gapATA mArI satsaMgano durupayoga na karavo. uM. 1 : 18 jiNavayaNe aNurattA, jiNavayaNaM je karenti bhAveNa / / amalA asaGkiliTThA, te ho nti parittasaMsArI // 25 // jinAjJA Acare bhAve te mAMhe anurakta je; sAdhu pavitra akrodhI te pAme bhavapArane. 25 je jinapuruSonA vacanamAM anurakta rahI bhAvapUrvaka te vacana pramANe haMmezAM AcaraNa rAkhe che te puruSo pavitra ane rAgadveSanA kalezarahita thaI thoDA ja samayamAM A du:khada saMsArano pAra pAme che. u. 36 : 258
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 sAdhaka sahacarI piMDolaebva dussIle, naragAo na muccaI / bhikkhAe vA gihatthe vA suvvae kammaI divaM // 26 // je rasAsakta duHzIla nArakAvAsa te jaze; bhikSu ho ke gRhasthI svarga pAme susaMyamI. 26 bhikSAcArI karanAra bhikSu paNa jo rasamAM Asakta ane durAcArI hoya to te narakathI chUTI zakato nathI. sArAMza ke bhikSu ho ke gRhastha ho ! sadAcArI ane susaMyamI hoya te ja svargamAM jaI zake che. u. : 5 : 22 pacchA vi te payAyA, khippaM gacchanti amara bhavaNAI / jesi piyo tavo saMjamo a, khaMtI a baMbhaceraM ca // 27 // brahmacarya kSamA jene priya che tapa, saMyama; prANAMte sAdhako te to pAme divyagati ziva. 27 jemane tapa, saMyama, kSamA ane brahmacarya vahAlAM che tevA sAdhako mRtyu pachI paNa ucca prakAranI divyagati pAme che. daza. 4 : 28 nihaM ca na bahu manijA, saMppahAsaM vivajjae / miho kahAhi na rame, saJjAyammi rao sayA // 28 // nidrAno zokha nA rAkhe tajI hAMsI majAkane; rame na gupta vAtomAM svAdhyAya rakta sAdhaka. 28 sAdhaka, nidrAno zokha na rAkhe, hAMsInI vAtono tyAga kare, koInI chAnI vAtomAM rasa na le. paraMtu haMmezAM nivRttinA samaye abhyAsa temaja ciMtanamAM lIna thAya. daza. 9 : 42
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhaka varga 1 1 na bAhiraM paribhave, attANaM na samukkase / punAme ramaNiI , tava zuddhi / 21 niMde na anyane kiMvA prazaMse nijane nahi, tapa ne baLavighAnuM abhimAna dhare nahi. 29 vaLI bIjAno tiraskAra ane potAnI AtmaprazaMsA na kare temaja zAstra jJAna, zakti ke tapazcaryA vagereno ahaMkAra paNa na kare. daza. 8 : 30 dujjae kAmabhoge ya, niccaso parivajjae / saMkAThANANi savvANi, vajjejjA paNihANavaM // 30 // durjaya kAma bhogone nitya tyAge susAdhaka; sarva zaMkA taNAM sthAno tapasvI te vaLI taje. 30 haMmezA tapasvI sAdhaka durjaya evo kAmabhogone jItIne brahmacaryamAM kSati (ke saMyamamAM hAni) thavAno saMbhava rahe tevAM badhAM zaMkAnA sthAno paNa choDI de. u. 16 : 14 paDiNIyaM ca buddhANaM, vAyA aduva kammuNA / AvI vA jai vA rahasse, neva kujjA kayAivi // 31 // buddhonI zatrutA jevuM vANI ke karmathI kaMI; prakaTa gupta rUpe vA kadApi te kare nahi. 31 vANI ke karmathI, chAnI rIte ke prakaTa rUpe kadI jJAnIjano (gurujano) sAthe vairI jevuM vartana paNa na rAkhe. u. 1 : 17
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhaka sahacarI aNusAsio na kuSpijjA, khaMti sevijja paNDie / khuDehiM saha saMsariMga, hAsaM kIDaM ca vajjae // 32 // kare na kopa zikSAthI kSamA rAkhe supaMDita; kSudronA saMgane choDI krIDA hAsya taje sadA. 32 mahApuruSonI zikSAthI mUrkhanI peThe kupita na thAya, zANo thaI sahanazIlatA rAkhe, halakA mananA mANasono saMga na kare ane hAsya tathA gammatone paNa choDI de. uM. 1 : 9 mA ya caNDAliyaM kAsI, bahuyaM mA ya Alave / kAleNa ya ahijjittA, tao jhAijja egago // 33 // kadI caMDAlanAM karmo krodhAdika kare nahi; bahu pralApa choDIne ekAMta dhyAnamAM rahe. 33 caMDAlanuM karma (kopa) kadI paNa na kare, ane bahu pralApa paNa na kare paNa samaya pramANe bhikSA ke upadeza meLavIne pachI ekAMtamAM te zabdonuM ciMtana kare. u. 1 : 10 Ahacca caNDAliyaM kaTTa, na niNhavijja kayAivi / kaDaM kaDettiM bhAsejjA, akaDaM no kaDetti ya // 34 // karI caMDAlanuM karma kadI chupAvaze nahi; gurunI sanmukhe sarve sva doSAdoSa dAkhave. 34 bhUlathI kopa paNa thaI jAya to tene kadI chupAve nahi, je doSa thaI gayo hoya tene gurujano pAse kabUla karI le. jo * caMDAlakarma eTale duSTa karma. temAM anyAya, adharma, akartavya ke kopa, kipaTa ane viSayano samAveza thAya che.
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 --- sAdhaka varga potAnI bhUla thaI hoya to teno tevo khulAso karI de. u. 1 : 11 se jANamajANaM vA, kaTTa Ahammi payaM / saMvare khippamappANaM, bIaM taM na samAyare // 35 // thatAM adharmanuM karma jANatAM ke ajANatAM; prAyazcitta thaI zuddha bIjuM pApa kare nahi. 35 jANyuM ke ajANye dharmiSTha sAdhakane na chAje tevuM vartana thaI gayuM hoya to te karIne tene na chUpAvatAM prAyazcitta dvArA potAnA AtmAne turata ja te pApathI mukta kare ane bIjI vAra tevuM na Acare. daza. 8 : 31 aNAyAraM parakkamma, neva gUhe na niNhave / sUIsayA viyaDabhAve, asaMsatte jiiMdie // 36 // bhUlathI doSane sevI chUpAve guruthI nahi; zuddha hRdaya te rAkhe anAsakta jitendriya. 36 jitendriya, anAsakta ane zuddha aMtaHkaraNavALo sAdhaka bhUlathI anAcAra (ayogya kArya) sevAI gayo hoya to tene chAno na rAkhe paraMtu hitaiSI gurujananI samakSa tene pragaTa karI tenuM prAyazcitta laI le ane haMmezAM zuddha (niSpApI) thato rahe. daza. 8 : 32 jahA suNI pUikantI, nikkasijjaI sbbso| evaM dussIla paDiNIe, muharI nikkasijjai // 37 // saDelI kUtarI jema tiraskArAya sarvathI; duHzIla zatru jevA te tevI pAme tiraskRti. 37
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 sAdhaka sahacarI jema saDelI kUtarI sarvasthaLethI apamAna pAme che. ema zatru jevo vAcALa ane durAcArI (svachaMdI) sarva sthaLethI tiraskAra pAme che. u. 1 : 4 davaggiNAM jahA raNNe, DajjhamANesu jntusu| anne sattA pamoyanti, rAgadosavasaM gayA // 38 // davAgnithI baLe jyAre vanamAM anya jaMtuo; moja mANe bIjAM prANI vazya je rAgadveSane. 38 evameva vayaM mUDhA kAmabhogesu mucchiyA / DajjhamANaM na bujjhAmo, rAgadosaggiNA jagaM // 39 // kAma ne bhogamAM rakta mUDha tevA ja mAnavo; baLatuM A nathI jotA rAgadveSAgnithI jagata. 39 jema jaMgalamAM dAvAgnithI pazuo baLatAM hoya tyAre dAvAnaLathI dUra rahelAM bIjAM prANIo rAgadveSane vaza thaIne AnaMda pAmatAM hoya che. paraMtu pAchaLathI teonI paNa te ja gati thAya che. e ja pramANe kAmabhogomAM lubdha thayelA mUDha manuSyo rAga ane dveSa rUpa agnithI baLI rahelA vizvanA A svarUpane jANI zakatA nathI. u. 14 : 42, 43 je a caMDe mie thaddhe, duvvAI niyaDI saDhe / vujjhai se aviNIappA, kaTuM soagayaM jahA // 40 // gumAnI bALa mAyAvI durvAdI krodhI ne zaTha; bhavAbdhimAM vahe te to kASTha jema pravAhamAM. 40
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhaka varga 15 je krodhI, ajJAnI (mukha), ahaMkArI, sadA dura vacano bolanAra, mAyAvI ane dhUrta hoya te jIvAtmA pANInA prabaLa pravAhamAM kAi taNAya tema A saMsAranA pravAhamAM taNAto rahe che. daza. 9 : u. 2 : 3 devaloga samANo a, pariAo mahesiNaM / rayANaM arayANaM ca mahAnarayasAriso // 41 // devaloka samI dIkSA lAge mIThI maharSine; saMyama zakti hINAne mahA naraka saMdeza. 41 tyAga e ucca aMta:karaNavALA mahAna puruSone svargasamAna sukhada lAge che paraMtu te ja tyAga svacchaMdI ane azakta sAdhakane mahA naraka samAna duHkhada lAge che. daza. cU. 1 : 10 kaNakuNDagaM caittANaM, viTuMbhuMjai sUyare / evaM sIlaM caittANaM, dussIle ramai mie // 42 // dhAnyanI TopalI choDI viSTAne bhUMDa khAya che; tema suzIlatA choDI mUDha kuzIlamAM rame. 42 jema bhUMDa suMdara anAjanI TopalIne choDI viSTA (jevI halakI cIjone khAvuM pasaMda kare che tema svachaMdI mUrNa sadAcAra choDI svacchede vicAravAmAM ja AnaMda mAne che. u. 1 : 5 ataTTaguruo luddho, bahuM pAvaM pakuvvai / duttosao a se hoi, nivvANaM ya na gacchai // 43 // svArthamAM rakta ne lubdha je bahu pApane kare; asaMtuSTa sadA bhrAMta te nirvANa na pAmaze. 43
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhaka sahacarI svArtha ja ekAMta rakta ane tRSNALu sAdhaka haMmezAM asaMtuSTa ane vyAkuLa rahI bahu pApane karyA kare che. tevo sAdhaka kadI mokSa pAmI zakato nathI. daza. 5. u. 2 : 32 jo puvvarattAvararattakAle, saMpikkhae appagamappaeNaM / kiM me kaDaM kiM ca me kiccasesaM / iii samAyAmi 44 -41 / kIdhuM zuM meM? na zuM kIdhuM? zakya te zuM na AcaryuM?; bhUlyo kyAM ne thayuM pApa pharI zAthI nahi bane. 44 bIjA mAne mane dharmI huM kevo AtmavaMcaka; peTale ke pAchale po"re rAtrie ema ciMtave. 45 sAdhaka rAtriAne pahele prahare ke pAchalA prahare potAnA AtmAnI AtmA dvArA AlocanA (nirIkSaNA) kare ke meM Aje zuM karyuM ? bAkI zuM karavAnuM che ? mArAthI AcaravAnuM zakya hovA chatAM meM zuM AcaryuM nathI ? bIjA mane dharmI mAne che paNa huM kevo AtmavaMcaka chuM? mArI bhUlane choDI zakato nathI ! huM kema Adarza banuM? A pramANe khUba khUba saMbhALapUrvaka (sUkSma doSone paNa jatA karyA vinA) vicArIne bhaviSyamAM saMyamaullaMghana (doSo) na thavA pAme tevI cIvaTa rAkhe. daze. cU. 2 : 12
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 : Atmavarga nANaM ca daMsaNaM ceva, carittaM ca tavo tahA / vIriyaM uvaogo ya, eyaM jIvassa lakkhaNaM // 1 // jJAna, darzana, cAritra, tapa ne vIrya sAdhano, upayoga sadAvartI AtmAnAM e ja lakSaNo. 1 jJAna, darzana, cAritra, tapa, vIrya ane upayoga e AtmAnAM viziSTa lakSaNo che. u. 28 : 11 noindiyaggejjha amuttabhAvA, amuttabhAvA vi ya hoi nicco| ajjhatthaheuM niyayassa bandho, saMsAraheuM ca vayanti vandhaM // 2 // amUrta bhAvathI AtmA IdriyothI atIta che; nitya chatAM svadoSothI tene che bhavabaMdhano. ra AtmA amUrta hovAthI iMdriyo dvArA joI ke sparzI zakAto nathI. vaLI kharekhara amUrta hovAthI ja te nitya gaNAya che. AtmA nitya hovA chatAM jIvAtmAmAM rahelA ajJAnAdi doSoe karIne baMdhAya che. A baMdhana e ja saMsAra paribhramaNanuM kAraNa che. u. 14 : 19 appA kattA vikattA ya, duhANa ya suhANa ya / appA mittamamittaM ca, duppaTThiya supaTThio // 3 // AtmA kartA tathA bhokatA karmathI sukha duHkhano; zatru jevo kukamathI sukamathI sakhA samo. 3 A AtmA pote ja sukha ane du:khano kartA ane bhoktA che ane AtmA pote ja sumArge rahe to potAno mitra ane kumArga rahe to pote ja potAno zatru che. u. 20 : 37
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhaka sahacarI appA naI veyaraNI, appA me kUDasAmalI / appA kAmaduhA gheNU, appA me nandaNaM vaNaM // 4 // naMdanavana zo AtmA kAmadhenu samo punaH; vaitaraNI nadI jevo AtmA A kUTazAlmalI. 4 A AtmA pote ja vaitaraNI nadI ane kUTazAlmalI vRkSa jevo duHkhadAyI tathA kAmadudhA gAya ane naMdanavana samAna sukhadAyI che. u. 20 : 26 appA ceva dameyavvo appA hu khalu duddamo / appA danto suhI hoi, assi loe parattha ya // 5 // damavA yogya AtmA che AtmA durdamya che khare; damo AtmA sukhI thAvA lokamAM paralokamAM. 5 potAno AtmA ja damavo joIe, kAraNa ke AtmA e ja durdamya che. Atmadamana karavAthI A loka ane paralokamAM paNa sukhI thavAya che. mATe sukhanA Icchuko sadA Atmadamana kare. u. 1 : 15 varaM meM appA danto, saMjameNa taveNa y|| mAhaM parehi dammaMto, baMdhaNehi vahehi ya // 6 // saMyama ne tapasyAthI AtmAne damavo bhalo; damAze nahi to bIjAM vadha ne baMdhanothI te. 6 vaLI tapa ane saMyamathI potAno AtmAne damavo e ja uttama che. nahi to bIjAM (parAdhInatAnAM) baMdhano ke mArAthI pote rakhe damAya ! (parAdhInatAthI saheluM paDatuM sahaja kaSTa du:sAdhya
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ Atmavarga 19 che jyAre svataMtra rIte kaSTone sahana karavAM te sAva sahaja ane sulabha che.) u. 1 : 16 jo sahassaM sahassANaM, saMgAme dujjae jie / egaM jiNejja appANaM, esa se paramo jao // 7 // mahAsaMgrAmamAM jIte je yoddho dasa lAkhane; tethI zreSTha durAtmAno vijetA jaya meLave. 7 daza lAkha subhaTane durjaya saMgrAmamAM jItavA karatAM eka ja mAtra AtmAne jItavo e uttama che ane durAtmAno vijetA subhaTa karatAM zreSTha ane sAco vijayI gaNAya che. u. 3 : 34 na taM arI kaMThachettA karei, jaM se kare appaNiyA durappayA // 8 // gaLAno kApanAro ye zatru bUruM kare na je; dubuddhi te durAtmAnI potAmAM rahIne kare. 8 mastakane chedanAra zatru je anartha na karI zake te anartha duSTabuddhi potAmAM rahIne ja karI nAkhe che. u. 20 : 48 appANameva khuljhAhi, kiM te jujjJeNa bjjho| gu Tarqui, garUnA mudA che ? | laDo sau AtmasaMgrAme bIjAM saMgrAma zA karo! zuddhAtmAthI durAtmAne jItIne sukha meLavo. 9 AtmA sAthe ja yuddha karo, bahAranA yuddhathI zuM vaLavAnuM che ? zuddha AtmAthI duSTa prakRtivALA AtmAne jItIne sukha meLavI zakAya che. mATe AtmayuddhamAM lAgI paDo. 1, 9 : 35
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 : dharma mArga dhammo maMgalamukkiTTha, ahiMsA saMjamo tavo / devA vi taM namasaMti, jassa dhamme sayA maNo // 1 // dharma maMgala utkRSTa ahiMsA tapa saMyama; devo paNa name tene jenuM dharme sadA mana. 1 dharma e sarvottama (ucca prakAranuM) maMgaLa che. ahiMsA, saMyama ane tapa e ja dharmanuM svarUpa che. AvA dharmamAM jenuM mana haMmezAM lIna rahe che tevA puruSane devo paNa namaskAra kare che. daza. 1 : 1 pANivahamusAvAyA, adattamehuNapariggahA viraA / rAI bhoyaNavirao, jIvo bhavai aNAsavo // / 2 / / prANIhiMsA, mRSAvAda maithuna ne parigraha; adatta ne nizAbhojya tyAge dharmiSTha bane. 2 prANIvadha, asatya, maithuna (abrahmacarya) ane parigraha e ahiMsAmAM 'sva' ane 'para'nuM hita che. sau koIne zAMti maLe che, mATe ja ahiMsAmAM dharma che. saMyamathI pApI pravRtti aTake che, tRSNA maMda paDe che ane tevA saMyamI puruSo ja rASTrazAMtimAM sAcA upakAraka thaI paDe che, aneka duHkhitone te dvArA ja AzvAsana maLe che. mATe ja saMyamamAM dharma che. tapazcaryAthI aMtaHkaraNanI vizuddhi thAya che, mATe ja tapazcaryAmAM dharma che. ja A rIte te tattvo dvArA sAmAjika, rASTrIya ane AdhyAtmika traNe dRSTiono samanvaya, zuddhi tathA vikAsa thAya che. mATe ja te traNe tattvonI kriyA te dharmakriyA che. AvA dharmamAM jeonuM mana che teo manuja ane devone paNa vaMdya hoya temAM kazuM ja Azcarya nathI.
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 1 gharma mArga pAMca doSothI tathA rAtribhojanathI virakta thayelo jIvAtmA ja sAco dharmiSTha bane che. u. 30 : 2 esa dhamme dhuve nicce, sAsae jiNadesie / siddhA sijjhanti cANeNa, sijjhissanti tahAvare // 3 // A ja dharma kharo nitya zAzvato jina varNave; mukti pAmyA ghaNA ethI bIjAye mukti pAmaze. 3 A ja dharma niraMtara, sthira ane nitya che. te dharmanuM pAlana karI aneka jIvAtmAo aMtima lakSya pahoMcyA che, pahoMce che ane pahoMcaze ema tIrthakara jJAnI puruSoe kahyuM che. u. 16 : 17 sohIujjuyabhUyassa, dhammo suddhassa citttthi| nivvANaM paramaM jAi, ghayasittivva pAvae // 4 // saraLa zuddha che jenuM citta, tyAM dharmanI sthiti; ghI siMcyA agninI peThe zuddha nirvANa pAmaze. 4 saraLa AtmAnI zuddhi thAya che ane zuddha manuSyanA aMtaHkaraNamAM dharma TakI zake che tema ja kramaza: tevo jIva dhIthI siMcAyelA agninI mAphaka zuddha thaI zreSTha muktine pAme che. u. 3 : 1ra mANussaM viggahaM lachu, suI dhammassa dullahA / jaM soccA paDivajjanti, tavaM khaMtimahiMsayaM // 5 // manudeha maLe toye dharmanI kRti durlabha; je dharmazrutithI pAme ahiMsA, tapa ne kSamA. 5
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 2 sAdhaka sahacarI manuSya zarIra pAmIne te satyadharmanuM zravaNa durlabha che ke je dharmane sAMbhaLavAthI jIvo tapazcaryA, kSamA ane ahiMsAne pAme. u. 3 : 8 labbhanti vimalA bhoyA, labbhanti sursmpyaa| labbhanti puttamittaM ca, ego dhammo na labbhai // 6 // manoramya maLe bhogo saMpatti devanI maLe; putra, mitro maLe toye eka dharma na sAMpaDe. 6 jagatanI sAmAnya prajA je mATe talasyA kare che tevA manoramya bhogo maLavA e sAva sulabha che. devonI saMpatti pAmavI paNa kadAca sulabha thAya, putra, mitra tathA parivArajanya sukha paNa sAMpaDe paraMtu saddharmane oLakhavo ane Acaravo e ati du:sAdhya, kaThina ane durlabha che. prAstAvika addhANaM jo mahaMtaM tu, apAheo pavajjaI / gacchanto so duhI hoi, chuhAtaNhAe pIDio // 7 // pravAsI aTavI mArge jAya bhAtuM lIdhA vinA; jaIne thAya te duHkhI pIDA pAmI sudhA thakI. 7 evaM dhammaM akAUNaM, jo gacchai paraM bhavaM / gacchanto so duhI hoI, bAhIrogehiM pIDio // 8 // AcaryA viNa saddharma je jAye paralokamAM; duHkhI te jaIne thAye vyAdhI-rogathI pIDita. 8 je musAphara aTavI jevA lAMbA mArgamAM bhAtuM lIdhA vinA prayANa kare che, te raste jatAM kSudhA ane tRSNAthI khUba pIDAya
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ gharma mArga che ane du:khI thAya che. te ja pramANe je dharmane AdaryA vinA paralokamAM jAya che, te tyAM jaI aneka prakAranA rogo ane upAdhiothI pIDAya che. 3. 19 : 18, 19 visaM tu pIyaM jaha kAlakUDaM, haNAi satthaM jaha kuggahIyaM / eso vi dhammo visaovavanno, haNAi veyAla ivAvivanno // 9 // pIdheluM jhera ne zastra pakaDeluM kUrItithI; haNe mAlikane tema viSayApanna dharma te. 9 hAthamAM levAthI tALavuM phATI jAya tevuM-tALapuTa jhera khAvAthI, avaLuM zastra pakaDavAthI ane avidhithI maMtrajApa karavAthI je te mAlikane mArI nAkhe che; te ja rIte viSayabhoganI AsaktithI yukta hoya to te dharma paNa tevA (adharmI)ne mArI nAkhe che (halakI gatimAM laI jAya che.) vastutaH dharmamAM kadI adharma na hoya ane hoya to te dharma na gaNAya. 3. 29 : 44 paDanti narae ghore, je narA pAvakAriNo / divvaM ca gaIM gacchanti, carittA dhammamAriyaM // 10 // 23 saDe che ghora du:khomAM je naro pApa Acare; saMpatti svarganI pAme je naro dharma Acare. 10 jeo pApa karanArA hoya che te ghora narakamAM paDe che ane je satya dharmane Acare che te manuSya svargIya saMpattine pAme che. 3. 18 : 25 savvabhUyappabhUyassa, sammaM bhUyAiM passao / pihiAsavassa daMtassa, pAvakammaM na baMdhai // 11 //
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 sAdhaka sahacarI sva jevA sarva jIvone dekhe samAna dRSTithI; pApa pravAha rokIne dAnta pApa na bAMdhaze. 11 sarva prANIone potAnA AtmA samAna jANIne vartanAra tathA prANI mAtra para samadaSTithI jonAra ane tevA pApanA Astravo (Agamano)ne rokanAra tathA damitendriya te saMyamIne pApakarmano baMdha thato nathI. daza. 4 : 9 jayaM care jayaM cir3he, jayamAse jayaM sae / jayaM bhuMjanto bhAsanto, pAvakammaM na baMdhai // 12 // cAlatAM, bolatAM, khAtAM, sUtAM ke besatAM vaLI; jAgRti vartatI jenI tene pApa na pIDaze. 12 upayogapUrvaka cAlavuM, upayogapUrvaka UbhA rahevuM, upayogapUrvaka besavuM, upayogapUrvaka sUvuM, upayogapUrvaka bhojana karavuM ane upayogapUrvaka bolavuM. AvI rIte je varte che tene pApo baMdhana karatAM nathI.* daza. 4 : 8 * upayoga eTale sAvadhAnI - jAgRti ke viveka.
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 H vikAsa varga mUlAu khaMghappabhavo dumassa, khaMghAu pacchA samurviti sAhA / sAhappasAhA viruhaMti pattA, tao si puSpaM ca phalaM raso a||1|| mULathI thaDa vRkSonAM DALIo thaDathI Uge; DALIthI DAMkhaLIo ne pAna, phUla tathA phaLa. 1 jema mULathI vRkSanuM thaDa; thaDamAMthI zAkhA, zAkhAmAMthI pratizAkhA ane temAMthI pAMdaDAM utpanna thAya che ane pachI kramathI te vRkSamAM phUlo, phaLo ane mITho rasa uddabhave che - daza. 9, 1, 2 : 1 evaM dhammassa viNao, mUlaM paramo se mukkho| jeNa kitti suaM sigdhaM nIsesaM cAbhigacchai // 2 // vinaya dharmanuM mULa kramathI mokSane phaLe; kIrti jJAna prazaMsA ne kalyANa prApti te thakI. 2 te ja pramANe dharmarUpa vRkSanuM mULa vinaya che ane tenuM aMtima pariNAma (eTale ke rasa rU5) mokSa che. te vinayarUpI mULa dvArA vicakSaNa sAdhaka; A lokamAM kIrti, jJAna ane mahApurUSo dvArA parama prazaMsA pAme che ane kramazaH potAno AtmavikAsa sAdhI aMte parama kalyANa arthAt mokSa paNa pAme che. daza. 9. u. 2 : 2 savaNe nANe ya vinANe, paccakkhANe ya saMjame / aNAsave tave ceva, vodANe akiriya siddhi // 3 - 4 //
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhaka sahacarI jJAnazravaNathI janme vijJAna jJAnathI Uge; vijJAne pApano tyAga saMyama pApa tyAgathI. 3 saMyame pApano rodha ne tethI tapa saMbhave; tapathI karmano nAza akriya Atmamukitane. 4 * manuSyo jayAre sAcA dharmanuM zravaNa kare che tyAre tenAmAM jJAna utpanna thAya che. jJAna thayA pachI ja viziSTa jJAna meLave che. evA AtmajJAna pachI vairAgya phure che, vairAgya huryA pachI vratonI ArAdhanA thAya che. vrato dhAraNa karyA bAda saMyama sAdhya bane che. saMyama jamyA pachI pApavRttino rodha thAya che ane tyArabAda tapazcaryA dvArA karma-mAyAnAM AvaraNo zithila thAya che ane sarvathA karmarahita thayeluM zuddha caitanya saMpUrNa siddhine pAme che. A rIte saddharmathI mukti sudhInI sAdhaka mATenI A vikAsazreNI che, kramapUrvaka eka eka caDavAmAM jokhama nathI ane AtmahitanI aDola sAdhanA thatI rahe che. krama ullaMghavAmAM khUba jokhama ane patanano bhArI bhaya rahe che. to sau koI karmapUrvaka AgaLa dhape. bhagavatIsUtra * A Akho vikAsakrama zramaNa bhagavAna mahAvIre potAnA suziSya gautamane uddezIne praznanA uttaramAM kahela hato. A binA bhagavatIsUtramAM che.
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 H vratavicAra varga madavisayakasAyA, nindA vigahA paMcamA bhnniyaa| ee paMca pamAyA, jIve pADanti saMsAre // 1 // viSaya, vikathA, niMdA, kaSAya, mada pAMca e; vairI rUpa pramAdo je bhamAve bhavacakramAM. 1 ahaMkAra, viSaya, krodhAdi, kaSAyo, nidrA ane pAMcamI vikathA (jethI patana thAya tevI kathA) A pAMce pramAdo ekAMta jherarUpa che ane jIvAtmAone saMsAramAM dhakelI de che. prakaraNasaMgraha jogaM ca samaNadhammammi, juMje analaso dhuvaM / jutto asamaNadhammammi, aTuM lahai aNuttaraM // 2 // nitya ALasane tyAgI mana vANI tathA kriyA; je joDe sAdhunA dharmo te yogI mukti meLave. 2 sAdhaka; ALasane sarvathA tyAgI tathA mana, vacana ane kAyA e traNenI (ekAgratA) ekavAkyatA karI te yogane nizcaLarUpe zramaNadharmamAM sthApe. zramaNadharmamAM sarvathA yukta rahelo yogI parama artha (mukti)ne pAme che. daza. 8 : 43 jai majjha kAraNA ee, hammanti subahU jIvA / na me eyaM tu nissesaM, paraloge bhavissaI // 3 // potAnA svArthane kAje haNAye bahu jaMtuo; nathI kalyANa temAM meM potAnuM ke pArakuM. 3
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 8 sAdhaka sahacarI jo mArA ja kAraNathI AvA asaMkhya nirdoSa jIvo haNAI jatA hoya to te vastu mAre mATe ke parane mATe, A loka ke paralokamAM lezamAtra kalyANakArI nathI ema sAdhaka ciMtave. u. 22 : 19 tathimaM paDhamaM ThANaM, mahAvIreNa desi / ahiMsA niuNA diTThA, savvabhUesu saMjamo // 4 // vratomAM sarvathI zreSTha ahiMsA vIra varNave; sarva jIva dayA pALo dayAnuM mULa saMyama. 4 saMyamapUrvaka vartavuM te ja uttama prakAranI ahiMsA che ane bhagavAna mahAvIre tene ja mahAvratomAM prathama sthAne darzAvelI che. tevI zuddha ane vAstavika ahiMsAnuM mULa saMyama che. daza. 6 : 9 savve jIvA vi icchaMti, jIviDaM na marijjiuM / tamhA pANivahaM ghoraM, niggaMthA vajjayaMti NaM // 5 // jIvavA icchatAM prANI na icche koI mRtyune; tethI prANI taNI hiMsA tyaje nigraMtha sAdhako. 5 jagatanA nAnA ke moTA sarva jIvo jIvanane icche che. koI paNa prANI mRtyune icchatuM nathI. mATe ja e bhayaMkara pAparUpa) hiMsAne nigraMtha sAdhako sarvathA tyAgI de. daza. 6 : 21 jAvaMti loe pANA, tasA aduva thAvarA / te jANamajANaM vA, na haNe No vidhAyae // 6 // lokamAM jeTalAM prANI sthAvara athavA trasa; jANIne ke na jANIne haNAve ke haNe nahi. 6
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ vratavicAra varga 29 saMyamI sAdhaka A lokamAM jeTalA trAsa (hAlatA cAlatA) ane sthAvara (sthira) jIvo che tene paNa jANatAM ke ajANatAM haNe nahi ke haNAve paNa nahi. daza. 6 : 20 musAvAo ya logammi, savva sAhUhi~ grhio| avissAso ya bhUANaM, tamhA mosaM vivajjae // 7 // A lokamAM mRSAvAda niMdyo che sarva sAdhue; azraddhA lokamAM vyApe mRSA tethI sahu tajo. 7 A lokamAM mRSAvAdane sarva sAdhu puruSoe niMdela che. asatyavAdI puruSa jagatamAM avizvAsapAtra banI rahe che. mATe asatyano sarvathA tyAga karavo ghaTe. daza. 6 : 13 appaNaTThA paraTThA vA, kohA vA jai vA bhayA / hiMsagaM na musaM bUyA, no vi annaM vayAvae // 8 // potA mATe parArthe vA krodhathI bhayathI tathA; kadI hiMsA bharI bhASA vadAve ke vade nahi. 8 saMyamI potAnA svArtha mATe ke bIjAne mATe krodhathI kiMvA bhayathI parane pIDA utpanna kare tevuM hiMsAkArI asatya bole nahi ke bIjA pAse bolAve paNa nahi. daza. 6 : 12 apucchio na bhAsijjA, bhAsamANassa aMtarA / piTThimaMsaM na khAijjA, mAyAmosaM vivajjae // 9 // be bolanAranI vacce bolAvyA viNa nA vade; pUMThe niMdA sadA tyAgI mAyA asatyane taje. 9
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 sAdhaka sahacarI saMyamI sAdhaka; aNapUchaLyo kadI na bole temaja koI bolatuM hoya te pUrNa na bolI rahe te pahelAM vacce paNa na bole. pITha pAchaLa koInI niMdA na kare temaja mAyA (kapaTa) ane asatya e banne jherane sarvathA tajI de. daza. 8 : 47 muhuttadukkhA u havaMti kaMTayA, aomayA te vi tao suuddharA / vAyAduruttANi duruddharANi, verANubaMdhINi mahabbhayANi / / 10 / / kADhaye lokhaMDanA kAMTA kSaNika du:Upaje; kaTu vANI taNA kAMTA janmAve vaira ne bhaya. 10 vaLI lokhaMDanA kAMTAo to be ghaDI duHkha Ape che ane tene aMgamAMthI bahAra kADhavA paNa sahelA che. paraMtu kaThora vacananA prahAro hRdayamAM evo ArapAra pesI jAya che ke tene kADhavA sahelA nathI ane te gADha vaira karanArA hoya che ne te dvArA aneka atyAcAro ane duSkarmo thaI jAya che. (mATe tene paNa susAdhaka tyAgI de.) daza. 9 : u. 3 : 7 appattiaM jeNa siyA, Asu kuppijja vA paro / savvaso taM na bhAsijjA, bhAsaM ahiagAmiNiM // 11 // azraddhA Upaje jethI zIdhra kope bIjo jana, tevI dUSita bhASAne na vade sAdhu sarvathA. 11 vaLI sAdhaka je bhASA bolavAmAM bIjAne apratIti utpanna thAya tathA je vANI bolavAthI bIjA krodhe bharAya temaja jethI koInuM ahita thAya tevI dUSita bhASAne sarvathA na bole. daza. 8 : 48
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ vratavicAra varga 31 ' huM ! diTuM miaM asaMdiddhaM, paDipunnaM viaM jiaM / ayaMpiramaNuvviggaM, bhAsaM nisira attavaM // 12 // parimita asaMdigdha saMpUrNa vyakta ne skuTa; paricita anudde gI bhASAne saMyama vade. 12 paNa AtmArthI sAdhaka parimita, saMdeharahita, pUrNa, spaSTa ane vAkephadAra vANI bole. tevI vANI paNa vAcALapaNAthI ane anyane kheda thAya tevA bhAvathI rahita hovI joIe. daza. 8 : 49 cittamaMtamacittaM vA, appaM vA jai vA bhuN| daMtasohaNamittaM pi, uggahaMsi ajAiyA // 13 / / nirjIva jIvatI kiMvA vastu ho alpa ke bahu; dAtaNanI saLI mAtra AjJA yAcyA vinA kadI. 13 taM appaNA na giNhaMti, no vi giNhAvae paraM / annaM vA giNhamANaM pi, nANujANaMti saMjayA // 14 // nahi grahe svayaM kiMvA grahave anyathI nahi; adatta je grahe tene anumoda na saMyamI. 14 sajIva vastu ke nirjIva vastu alpa pramANamAM ke bahu pramANamAM bIjuM to zuM paNa eka dAtaNanI saLI mAtra mAlikanI rajA meLavyA vinA saMyamI puruSo svaye grahaNa kare nahi, bIjA dvArA grahaNa karAve nahi ke adatta grahaNa karanArane anumodana suddhAM Ape nahi. daza, 6 : 14, 15 jaM pi vatthaM ca pAyaM va kaMbalaM pAyapuMcchaNaM / taM pi saMjasalajjaTThA, dhAraMti pariharaMti a|| 15 //
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 sAdhaka sahacarI vastra pAtra tathA je kai rajoharaNa, kaMbala; sAdhu saMyama rakSArthe rAkhe kiMvA bhale saje. 15 na so pariggaho vutto, nAyaputteNa tAiNA / mucchA pariggaho vutto, ii vuttaM mahesiNA // 16 // na parigraha te kIdho jJAtaputra maharSie; te parigraha mUchamAM mAne che lokanA prabhu. 16 je kAMI vastra, pAtra, kaMbala, padapuMchana, rajoharaNa ItyAdi saMyamanAM upakaraNone saMyamanA nirvAha mATe saMyamI puruSo dhAraNa kare che ke pahere che, tene jagatanA jIvonA pratipAlaka jJAtaputra bhagavAna mahAvIra deve parigraha kahyo nathI, balle temAM saMyama dharma batAvyo che; paNa vastrAdi ke koIpaNa vastu para je Asakti hoya to te ja parigraha che ema te RSizvare pharamAvyuM che. daza. 6 : 20, 21 pAyacchittaM viNao, veyAvaccaM taheva sjjhaao| jhANaM ca viussaggo, eso abbhintaro tavo // 17 // prAyazcitta tathA sevA svAdhyAya ne vinItatA; kAyavyatsarga ne dhyAna e AtyaMtara che tapa. 17 prAyazcitta, vinaya, sevA, svAdhyAya, dhyAna ane kAyotsarga e cha atyaMtara tapa che. u. 30 : 30 aNasaNamUNoyariyA, bhikkhAyariyA va rasapariccAo / kAryAkaleso saMlINayA, ya vajjho tavo hoi // 19 // kAyakaleza rasa tyAga vRtti rodha uNodarI; pUNapavAsa ekAMta, kahyuM che bAhya te tapa. 18
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7H zuddhi varga tavo joI jIvo joiThANaM, jogA suyA sarIraM kArisaMgaM / kammehA saMjamajogasantI homaM huNAmi isiNaM pasatthaM // 1-2 // jIva che jyotinuM sthAna tapa zAzvata jyoti che; satkarma kaDachI rU5 zarIra yA vedikA. 1 kukarma lAkaDAM rUpe saMyama zAMti maMtra che; evo yajJa karo bhAve je prazaMsyo maharSie. 2 je yajJamAM tapa e ja agni che, jIvAtmA agninuM sthAna che, mana, vacana ane kAyAnA yogarUpa kaDachI che, zarIrarUpa yajJavedikA che, karmarUpI lAkaDAM che ane saMyamarUpa zAMti maMtra che; AvA prazasta cAritrarUpa bhAva yajJane ja sau karo ke je yajJAne maharSijanoe uttama gaNyo che. u. 12 : 44 dhamme harae babbhe santititthe, aNAvile attapasannalesse / jahiMsi bahAo vimalo visuddho, susIibhUo pajahAmi dosaM // 3 // dharma che jaLano kuMDa brahmacarya sutIrtha che; temAM nAhya jaze doSo zAMti ne zuddhi pAmaze. 3 jayAM dharmarUpI hada (kuMDa) ane brahmacaryarUpI puNyatIrtha che te kuMDanA tIrthamAM nAhavAthI ja doSanI nivRtti thAya che ane zAMti tathA zuddhinI prApti thAya che. u. 12 : 46
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 : zramaNa varga egappA ajie sattU, kasAyA indriyANi ya / te jiNittu jahAnAyaM, viharAmi ahaM muNI // 1 // durAtmA che mahAzatru kaSAyo iMdriyo vaLI; jItI tene yathA nyAye vihare te mahAmuni. 1 (mananI duSTa pravRttine vaza thayelo) eka jIvAtmA (jo na jitAya to te ja) zatru che, ane e zatrunA pratApe cAra kaSAyo ane pAMca iMdriyo paNa zatru che. ema AkhI zatrunI paraMparAne nyAya pramANe jItIne zAMtipUrvaka vihare te ja mahAmuni che. 3. 23 : 38 bhavataNhA layA vuttA, bhImA bhImaphalodayA / tamucchittu jahAnAyaM, viharAmi mahAmuNI // 2 // bhavatRSNA latA bhUMDI bhISaNa phaLane phaLe; chedIne mULathI tene vihare te mahAmuni. 2 A saMsAramAM mahApuruSoe saMsArane vadhAranA2I tRSNAne ja viSavela kahI che ke je vela bhayaMkara ane jherI phaLo ApI jIvone janmamaraNa karAvI rahI che. tene barAbara jANI je mULathI ukheDI nAkhe te ja mahAmuni che. 3. 23 : 48 accaNaM rayaNaM ceva, vandaNaM pUyaNaM tahA / iDDIsakkArasammANaM, maNasA vi na patthae // 3 // pUjA, satkAra ne sevA kIrti, sanmAna, arcana; thAo kiMvA na thAo te vAMcchA seve na sAdhako. 3
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ zramaNa varga 39 caMdanAdinuM arcana, kIrti, satkAra, sanmAna, pUjana tathA sevA thAo ke na thAo; bhikSu pote tene manathI paNa vAMcchatA nathI. u. 35 : 18 akkosavahaM viittu dhIre, muNI care lADhe niccamAyagutte / avvaggamaNe asaMpahiDhe, je kasiNaM ahiyAsae sa bhikkhU // 4 // avyagra cittane rAkhI prazasta saMyamI sadA; Akroza vadha ne kaSTo sahe pairyathI sAdhu te. 4 koI kaThora vacana kahe ke mAre, to tene svakarmanuM phaLa jANIne te badhAM kaSTone prasanna cittathI sahana kare ane haMmezAM avyAkuLa citta rAkhe te ja bhikSu kahevAya. u. 15 : 3 vatthagaMdhamalaMkAra, itthIo sayaNANi ya / acchaMdA je na bhuMjaMti, na se cAitti vuccai // 5 // vastra, gaMdha, alaMkAro strIo ne zayanAsano; parAdhInapaNe tyAge tethI tyAgI na te bane. 5 je ya kaMte pie bhoe, laddhe vipiTTI kuvvai / sAhINe cayai bhoe, se hu cAitti vuccai // 6 // suMdara priya bhAgone je pAmI aLagA kare; svAdhIna prApta bhogone tyAge te tyAgI che kharo. 6 vastro, kasturI, agara ke tevA sugaMdhI padArtho, mukuTAdi alaMkAro, strIo tathA palaMga vagere sukhazadhyAne je paravazapaNe na bhogave te kaMI tyAgI kahI zakAya nahi. paraMtu je manohara tathA iSTa evA kAmabhogo svataMtra rIte
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 sAdhaka sahacarI prApta thavA chatAM tene zubha bhAvanAothI prerAI potAthI aLagA karI tyAgI de che te ja Adarza tyAgI kahevAya che. daza. 2 : 2, 3 kAmANugiddhippabhavaM khu dukkhaM, savvassa logassa sadevagassa / jaMkAiyaM mANasiyaM ca kiMci, tassantagaM gacchai vIyarAgo // 7 // pazu, nara tathA devI lokamAM duHkha je sahe; te jammu kAma tRSNAthI te Asakti taje muni. 7 devaloka sudhInA samagra lokamAM je kAMI zArIrika ane mAnasika duHkha che te badhuM kharekhara kAmabhogonI AsaktithI ja utpanna thayeluM che, tethI muni teno tyAga kare. u. 32 : 19 jahA dumassa pupphesu, bhamaro Aviyai rasaM / Na ya puSpaM kilAmei, so ya pINei appayaM / / 8 / / vRkSa-puSpo viSe jema pIe che bhamaro rasa; puSpane kaSTa nA Ape potAne poSavA chatAM. 8 emae samaNA muttA, je loe saMti sAhuNo / vihaMgamA va pupphesu, dANabhattesaNe rayA // 9 // tema tapasvI ne tyAgI sAdhuo lokane viSe, dattabhikSA gaveSIne bhamarA jema nirvahe. 9 jema bhamaro vRkSonAM phUlomAMthI madha cUse che tyAre te phUlone ijA pahoMcADyA vinA potAnI jAtane poSI zake che. tema je saMsAranA rAgabaMdhanathI (graMthIthI) rahita evA pavitra
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33 vratavicAra varga upavAsa, uNodarI, sudhAthI alpa khAvuM, vRttisaMkSepa (potAnI jarUriyAto ghaTADavI), rasaparityAga, kAyakalezAdi Asano ane ekAMtavRttinuM sevana ema cha prakAranuM bAhya tapa hoya che. u. 30 : 8 evaM tavaM tu duvihaM, je sammaM Ayare muNI / so khippaM savvasaMsArA, vippamuccai paNDio // 19 // AMtarika tathA bAhya Acare tapa je muni; vivekI zIdhra te sAdhu karmathI mukta thAya che. 19 e pramANe be prakAranAM tapa paikI je muni yathArtha samajIne tene vivekapUrvaka Acare che te paMDita sAdhaka karmabaMdhanathI jaladI chUTI zake che. u. 30 : 37 tavanArAyajutteNa, bhittuNa kammakaMcuyaM / muNI vigayasaMgAmo, bhavAo parimuccai // 20 // tapanA bANathI vIMdhe je sAdhu karmakaMcukI; te sAdhu baMdhano kApI sarvathA mukta thAya che. 20 tapazcaryArUpa bANothI yukta tevo ja muni karmarUpa bannarane bhedI visaMgrAmamAM vijaya pAme che ane saMsArarUpa baMdhanathI paNa zIdhra te sarvathA mukta thAya che. u. 9 : 22
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 H brahmacarya varga abaMbhacariaM ghoraM, pamAyaM durahiTThiaM / nAyaraMti muNA loe, bheyAyayaNavajjiNo // 1 // abrahmacarya che ghora duSTa pramAdanuM gRha; munio te nahIM Icche sAvadhAna rahI sadA. 1 mUlameyamahammassa, mahAdosasamussayaM / tamhA mehuNasaMsaggaM, nirgaMthA vajjayaMti NaM // 2 // mULa e che adhamonuM pAtra che mahAdoSanuM; maithuna saMgane tethI nigraMtho sarvathA taje. 2 cAritra dharmamAM sAvadhAna rahenArA munijano sAdhAraNa janasamUhathI du:sAdhya ane pramAdanA parama ane bhayaMkara sthaLarUpa abrahmacaryane kadI AcaratA nathI tema icchA paNa nathI; kAraNa ke abrahmacarya e ja adharmanuM mULa che. maithuna e ja mahAdoSanuM bhAjana che. mATe maithuna saMsargane nigraMtha puruSo tyAgI de che. daza. 6 : 16, 17 vibhUsA itthisaMsaggo, paNIaM rasabhoyaNaM / narassattagavesissa, visaM tAlauDaM jahA // 3 // vibhUSA, strI taNo saMga, rasALAM svAdu bhojana; karAla jheranAM jevAM te AtmArthI mumukSane. 3 AtmasvarUpanA zodhaka mATe zobhA (zarIrasauMdaya), strIno saMsarga ane rasavALAM svAdu khANAMo e bhayaMkara jhera jevAM che. daza. 8 : 57
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ brahmacarya varga 35 jahA kukkuDapoassa, niccaM kulalao bhayaM / evaM khu baMbhayArissa, itthI viggahao bhayaM // 4 // jema kuphphaTa baccAMne bilADIno sadA bhaya; tema che brahmacArIne strInA saMsargano bhaya. 4 jema kUkaDAnAM baccAMne hamezAM bilADIthI bhaya rahyo hoya che te ja pramANe brahmacArIne strInA dehathI bhaya rahe che.* daza. 8 : 54 rasA pagAmaM na niseviyavvA, pAyaM rasA dittikarA narANaM / dittaM ca kAmA samabhiddavanti, dumaM jahA sAuphalaM va pakkhI // 5 // na sevavA bahu svAdo je kare dIpta Idriyo; vikAro paDaze jema pakSIo phaLa svAdune. 5 vividha jAtanA rasavALA padArthone kalyANanA arthIoe bhogavavA nahi; kAraNa ke rasa iMdriyone uttejita karanArA nIvaDe che; ane svAdu phaLavALA vRkSanI upara pakSIo jema dhasI AvI pIDA upajAve che tema iMdriyonA rasAdi viSayamAM unmatta banelA manuSyanI upara kAmabhogo paNa dhasI AvI pIDA upajAve che. u. 32 : 10 cittabhittiM na nijjhAe, nAriM vA smlNkiaN| bhakkharaM piva daTTaNaM, diTTi paDisamAhare // 6 // * strIzarIrano bhaya rAkhavo eTale strIparicaya na karavo te ja bhAva che. strI jAti pratye puruSane ke puruSajAti pratye strIne dhRNA lAvavA mATenuM A kathana nathI; tema ataDA rahevA mATe paNa nathI. paraMtu brahmacaryanA sAdhaka ke sAdhikAne keTaluM jAgRta rahevuM joIe tenI sAvadhAnI A kathana sUcave che.
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 sAdhaka sahacarI zRMgAra citra bhIMtonA tathA sauMdarya strItaNuM; vikArI dRSTithI ko dI brahmacArI jue nahi. 6 brahmacArI sAdhaka zrRMgAranA citravALI dIvAlane ke strInA sauMdaryane vikArI dRSTithI jue nahi. daza. 8 : 25 aMga paccaMga saMThANaM, cArullAvaapehi / itthINaM taM na nijjhAe, kAmarAga vivaDDaNaM // 7 // strIonAM aMga pratyaMga cAruNa, nirIkSaNa na dekhe ciMtave sAdhu kAma rAga vivardhaka. 7 strIonAM aMgapratyaMga, AkAra, mIThAM veNa ane saumya nirIkSaNo (kaTAkSo) ke kAmarAga (manovikAra)ne vadhAravAnAM ja nimittarUpa che. mATe zANo sAdhaka tene na jue ke na tenuM ciMtana daza. 8 : 58 kUiyaM ruiyaM gIyaM, hasiyaM thaNiya kandiyaM / bambhacerarao thINaM, soyagijjJaM vivajjae // 8 // strInAM svanita ne gIta hAsya, krandana, kUjita; AMkha ke kAnathI tene brahmacArI na bhogave. 8 brahmacArI sAdhaka strInA koyala jevA zabdo, gIta, premInA virahathI thatA kandana temaja zrRMgArotpAdaka snehALa vacano para na lakSa Ape kiMvA kAnathI paNa na sAMbhaLe. u. 16 : 5 kare.
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ zramaNa varga 45 je bhikSu kalaha kare che ane bIjAne duHkha utpanna thAya tevuM bole che te bhikSunI sAdhutA naSTa thAya che. mATe paMDita sAdhu tevuM vartana na rAkhe. sUya. 2. u. 2 : 19 bahuM suNei kaNNehiM, bahuM acchihi picchai / na ya diTuM suaM savvaM, bhikkhU akkhAumarihai // 23 // sAMbhaLe bahu kAnothI dekhato AMkhathI ghaNuM dekheluM sAMbhaLeluM sau bhikSu bole nahIM kadI. 23 bhikSu ghaNuM potAnA kAnethI sAMbhaLe che tathA AMkhothI jue che; paraMtu badhuM joyeluM ke sAMbhaLeluM bIjAne kahevuM te tene mATe yogya nathI. daza. 8 : 20 suaM vA jai vA diTuM, na vlijjiivghaaiaN| na ya keNa uvAeNaM, gihijogaM samAyare // 24 // joyeluM sAMbhaLeluM te je pIDA parane kare; tevuM kai nA vade bhikSu gRhasthAcArane taje. 24 je sAMbhaLeluM ke joyeluM kahevAthI bIjAne ijA pahoce ke lAgaNI dubhAya tevuM paNa bhikSu kadI na bole. temaja koI prakAre gRhasthane (sAdhune na) chAje tevo vyavahAra suddhAM na Acare. daza. 8 : 21 vibhUsAvatti bhikkhU, kammaM baMdhai cikkaNaM / / saMsArasAye ghore, jeNaM paDai duruttare // 25 //
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 sAdhaka sahacarI deha sauMdarya vRttithI bAMdhato karma cIkaNAM*, te sAdhu karmanA bhAre DUbe saMsAra sAgare. 25 zarIra vibhUSAne nimitte je bhikSu cIkaNAM karmo bAMdhe che te; te karmonA bhArathI A saMsArarUpa mahAsAgaramAM DUbe che. (arthAt janmamaraNanAM cakramAM paDe che.) daza. 6 : 66 ra * je karmo bhogavyA vinA jJAnathI ke tapathI dUra na thaI zake te karmone cIkaNAM (snigdha) karyo kahevAya che. AvAM karmo tIvra AsaktithI janme che.
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9 : karma varga kammasaMgehiM sammUDhA, dukkhiyA bahuveyaNA / amANusAsu joNisu, viNihammanti pANiNo // 1 // karma pAze karI mUDha atyaMta duHkha veThatA; evA jIvo haNAya che amAnuSAdi yonimAM. 1 karmanA pAzathI jakaDAyelA ane tethI mUDha banelA jIvo amAnuSI (naraka ke tiryaMca) yonimAM jaI tyAM du:khanuM vedana karIne haNAya che. 3. 3: 6 egayA devaloesu, naraesu vi egayA / egayA AsuraM kAyaM, ahAkammehi gacchai // 2 // ekadA devalokomAM narakomAMya ekadA; ekadA AsurI kAyA pAme jIva svakarmathI. 2 jevA prakAranAM karmo hoya tevI rIte te jIvo potAnAM ja zubhAzubha karmathI kadAcit devalokamAM, kvacit naraka yonimAM ane kvacit AsurI yonimAM gamana kare che. u. 3 : 3 kammANaM tu pahANAra, ANupuvIM kayAiu / jIvA sohimaNuppattA, AyayaMti maNussayaM // 3 // karmanAM paDaLo kApe bhogave kramathI punaH, tyAre te zuddhine pAmI pAme mAnava dehane. 3 jyAre te karmone bhogavI le che tyAre tenAM gADha karmono kramika nAza thAya che ane tyAre zuddhine pAmelA te jIvo anukrame ja manuSyadehane prApta karI zake che.
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 sAdhaka sahacarI suktamUle jahA rukkhe, siccamANe Na rohanti / evaM kammA Na rohanti, mohaNijje khayaM gae // 4 // sUkelAM mULiyAMvALAM vRkSo siMcyAM phaLe nahi, tema phaLe nahIM kama mohanIya bhaLyA pachI. 4 je vRkSo mULathI sUkAI gayAM hoya te jaLasiMcana karavA chatAM pharIthI pAMgaratAM nathI, te ja rIte mohanIya karma gayA pachI bIjAM kamAM niSphaLa thAya che. (kharI jAya che.)* prAstAvika hiMse bAle musAvAI, mAille pisuNe saDhe ! bhuMjamANe suraM maMsaM, seyameyaM tti mannai // 5 // hiMsaka, mUrkhane jUTho mAyAvI, cADiyo, zaTha; mAMsa ne madirA masta te temAM moja mANato. 5 kAyasA vayasA matte, vitte giddhe ya itthisu / duhao malaM saMciNai, sisuNAgu vva maTTiyaM // 6 // je rakta dhana, rAmAmAM matta che karma vANIthI; aNasiyu dvidhA mATI saMce te tema pApane. 6 tao puTTho AyaMkeNaM, gilANo paritappai / pabhIo paralogassa, kammANuppehi appaNo // 7 // * jainadarzanamAM karmanuM sAmarthya varNaveluM che. jIvAtmA sArA-mAThAM karmavazAtu ja ucca ke adhamagati pAme che, te karmonA ATha prakAromAM sauthI mahAna mohanIya karma che. teno nAza thayA pachI itara karmo sarvathA kharI paDe che.
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ zramaNa varga sAdhuo A vizvamAM vase che, teo phUlamAM bhamarAnI mAphaka A saMsAramAM mAtra potAnI upayogI sAmagrI tathA zuddha nirdoSa bhikSA ane te paNa gRhastha ApI hoya te meLavIne saMtuSTa rahe che. daza. 1 : 2, 3 dhammArAma care bhikkhU, dhiImaM dhammasArahI / dhammArAmarate dante , bambhacerasamAhie // 10 // dharma bAge phare bhikSu dharIne dharma sArathi; dharmamAM rakta dAntAtmA brahmacarya samAhita. 10 vairyavAna ane saddharmarUpa ratha calAvavAmAM sArathi samAna bhikSue dharmarUpI bagIcAmAM vicaravuM; ane dharmarUpa bagIcAmAM rakta thaIne indriyonuM damana karI brahmacaryamAM ja samAdhi keLavavI. u. 16 : 15 lAbhAlAbhe suhe dukkhe, jAvie maraNe thaa| samo nindApasaMsAsu, tahA mANAvamANao // 11 // lAbha ke hAnimAM niMdA stutimAM mRtyumAMtathA; sukha ke duHkhamAM jIvI sAdhu rAkhe samAnatA. 11 vaLI lAbhamAM ke alAbhamAM, sukhamAM ke du:khamAM, jIvitamAM ke maraNamAM, niMdAmAM ke prazaMsAmAM ane mAnamAM ke apamAnamAM sAdhu samAnatA jALave. u. 19 : 90 jahA migassa AyaMko, mahAraNNAbhi jAyai / accantaM rukkhamUlammi, ko Ne tANe tigicchai // 12 // AtaMka mRgane jyAre thAye mahA araNyamAM cikitsA ko kare tenI? vRkSanAM mULamAM jaI. 12
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 2. sAdhaka sahacarI ko vA se osahaM dei, ko vA se pucchai suhaM / ko se bhattaM ca pANaM vA, Aharittu paNAmae // 13 // lAvI koNa davA Ape? ke pUche sukha duHkhane; tene re koNa lAvIne khAna pAna karo tame. 13 jayA se suhI hoI, tayA gacchai goyaraM / bhattapANassa aTThAe, vallarANi sarANi ya // 14 // nIrogI te bane jyAre tyAre jAya araNyamAM; lIlAM ghAsa ane pANI zodhe che bhojanAthe te. 14 khAittA pANiyaM pAuM, vallarehiM sarehi y|| migacariyaM carittANaM, gacchai bhigacAriyaM // 15 // khAI pI ghAsa ne pANI lIlA vane sarovare; carIne mRgacaryAne potAnuM sthAna pAmato. 15 evaM samuTThio bhikkhU, evameva aNegae / migacAriyaM carittANaM, uDDa pakkamai disaM // 16 // rAga dveSa haze tema saMyamI rahI ekalo; mRgacaryA karI tema pAme AtmavikAsane. 16 moTA araNyamAM vRkSanA mULamAM beThelA mRgalAne jayAre roga utpanna thAya che tyAre tyAM jaI tenI sAravAra koNa kare che? tyAM jaI koNa tene auSadha Ape che ? tenI sukhadu:khanI ciMtA koNa kare che ? koNa tene bhojana-pANI lAvIne khavaDAve che ? jyAre te nirogI thAya che tyAre te potAnI meLe bhojana mATe vanamAM jaI suMdara ghAsa ane sarovarane zodhI le che.
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ zramaNa varga 43 lIluM ghAsa khAI tathA sarovaramAM pANI pI, AvI rIte mRgacaryA karIne pachI potAnA nivAsasthAne te pahoMcI jAya che. e ja pramANe udyamavaMta sAdhu ekAkI (rAgadveSane dUra karI) mRgacaryA carIne potAnA AtmavikAsane pAme. 3. 19 : 78, 79, 80, 81, 82 aho jiNehiM asAvajjA, vittI sAhUNa desiyA | mukkhasAhaNaheussa, sAhudehassa dhAraNA // 17 // mokSa sAdhana hetuthI dhArato sAdhu dehane; A bhikSAvRtti niSpApI te sAru varNavI jine. 17 aho ! sAdhupuruSano deha mokSanA sAdhanarUpa che, tethI tene nibhAvavA sAru ja jinezvara devoe niSpApI bhikSAvRtti batAvI che. daza. 5. 3. 1 : 92 kAleNa nikkhame bhikkhU, kAleNa ya paDikkame / akAlaM ca vivajjittA, kAle kAlaM samAyare // 18 // samaye jAya bhikSArthe ne pAcho samaye phare; kALane oLakhI kArya kare bhikSu vicakSaNa. 18 mATe vicakSaNa bhikSu samaya thaye sthAnathI bahAra AhAranihArAdi kriyA mATe jAya ane vakhata thaye pAcho phare. temaja kALadharmane anukULa thaIne sarva kAryo kare. u. 1 : 31 tavoguNappahANassa, ujjumaIkhantisaMjamarayassa / parIsahe jiNaMtassa, sulahA sugaI tArisagassa // 19 //
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 sAdhaka sahacarI tapasvI, saMyamI, tyAgI, sarala ne sahiSNu je; sAdhu saMkaTane veThe tene sulabha sadgati. 19 jenAmAM AvyaMtara tathA bAhya tapazcaryAnA guNa pradhAnapaNe che, je prakRtithI saraLa, sahiSNu ane saMyamI che tathA AvI paDatAM saMkaTone sahana kare che; tevA tyAgI sAdhakane sugati prApta thavI sAva sulabha che. daza. 4 : 27 govAlo bhaNDavAlo vA, jahA taddavvaNissaro / evaM aNissaro taM pi, sAmaNNassa bhavissasi // 20-21 // jema govALa gAyono rakhevALa na mAlika; rakSe bhaMDAra bhaMDArI kiMtu na dravyano dhaNI. 20 tema ja mAnavI koI samajIne svAMga sAdhuno; saMyamane na pALe to na te zramaNyano dhaNI. 21 jema govALa gAyone hAMkavA chatAM gAyono dhaNI nathI paNa lAkaDIno dhaNI che ane bhaMDArI dravyane rakSavA chatAM paNa cAvIno ja dhaNI che; tema sAdhu paNa jo sAdhuno veza ja mAtra paherI le ane saMyama na pALe to te sAdhutAno-cAritrano dhaNI nahi paNa mAtrA vezano ja dhaNI bane che. u. 22 : 45 ahigaraNakaDassa bhikkhuNo, vayamANassa pasajjha dAruNaM / aDhe parihAyatI bahu, ahigaraNaM na karejja paNDie // 22 // kare kalaha je bhikSu vANI dAruNa je vade; haNAye sAdhutA tenI tevuM kare na paMDita. 22
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma varga 48 bane che bhogathI rogI tyAre kalpAMta te kare; dekhI phaLa svakanAM bIe che paralokathI. 7 (je jIvAtmA uttama evA naradehane pAmI Atmasattva buddhi ane sAdhanono durUpayoga kare che tenA durguNo ane pariNAmanuM A varNana che.) je mAnava hiMsaka, jUTho, mAyAvI, cADiyo, zaTha ane mUrkha banI rAmA ane dhanamAM rakta rahe che ane temAM ja AnaMda che ema mohathI mAnI bese che, te kAyAthI ane vacanathI madonmata thayelo jIvAtmA aNasiyuM mATIne jema be prakAre bhegI kare che tema be prakAre karmarUpa maLane ekaTho kare che. tyArabAda pariNAme jyAre rogathI pIDAya che tyAre khUba kalpAMta kare che ane potAnAM karelAM duSkarmonAM phaLone saMbhArIne have paralokathI paNa adhika bIvA mAMDe che. u. 5 : 9, 10, 11 teNe jahA saMdhimuhe gahIe, sakammuNA kiccai pAvakArI / evaM payA pecca ihaM ca loe, kaDANa kammANa na mukkha atthi // 8 // jhalAyo cora coratAM pAme duHkha svakarmathI; tema karma taNI mukti na thAye bhogavyA vinA. 8 corI karatAM pakaDAyelo pApakarma karanAra cora jema potAnA kRtyathI pIDAya che tema jIvo ahIM ane paralokamAM AvI rIte potAnA karma vaDe ja pIDA pAme che; kAraNa ke karAyelAM karmonI bhogavyA vinA mukti nathI. u. 4 : 3
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 sAdhaka sahacarI na tassa dukkhaM vibhayanti nAio, na mittavaggA na suyA baMdhavA / ekko sayaM paccaNuhoi dukkhaM, kattArameva aNujAi kammaM // 9 // suta, jJAti, sakhA, baMdhu karmabhAgI bane nahi; ekAkI jIva bhoktA che kartAne karma oLakhe. 9 karmanA pariNAme utpanna thayelA duHkhamAM jJAtijano, snehIvarga, putro ke baMdhuo koI bhAga paDAvatAM nathI. karma karanAra jIvane svayaM tenuM duHkha bhogavavuM paDe che; kAraNa ke karma to tenA karanArane ja anusare che. u. 13 : 23
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 : vizva varga jammaM dukkhaM jarA dukkhaM, rogAya maraNANi ya / aho dukkho hu saMsAro, jattha kissanti jantuvo // 1 // janma duHkha, jarA duHkha, roga ne mRtyu e duHkha, aho! che duHkhI saMsAra jyAM pAme duHkha jaMtuo. 1 aho ! A Akho saMsAra kharekhara duHkhamaya che. tyAM rahelAM prANIo bicArAM janma, jarA, roga ane maraNanAM duHkhothI pIDAI rahyAM che. u. 19 : 15 sarIramAhu nAvatti, jIvo vuccai nAvio / saMsAro aNNavo vutto, jaM taraMti mahesiNo // 2 // zarIra eka che naukA teno che jIva nAvika, samudrarUpa saMsAra je tare te mahAjana. 2 zarIra eka naukA che, A saMsAra te samudra che ane jIva e nAvika che. te saMsArasamudrane zarIra dvArA je tarI jAya te ja mahAjana che. u. 23 : 37 jAvanja'vijjApurisA, savve te dukkhasaMbhavA / luppanti bahuso mUDhA, saMsArammi aNantae // 3 // ajJAnI jeTalAM loko te sarve duHkha pAtra che; mUDho anaMta saMsAre janma mRtyu viSe bhame. 3 jeTalA ajJAnI puruSo che te badhA ekAMta duHkhanAM gharo che (duHkhI che). te mUDha puruSo anaMta evA saMsArane viSe bahu vAra
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ para sAdhaka sahacarI naSTa thAya che. (janmamaraNanAM duHkha pAme che.) u. 6 : 1 satthagahaNaM visabhakkhaNaM ca, jalaNaM ca jalapaveso ya / aNAyArabhaNDasevI, jammamaraNANi baMdhanti // 4-5 // jhera khAI mare koI mare koI jaLamAM DUbI; zastrano jhATako khAI mare koI agnimAM baLI. 4 anAcArI durAcArI akALa mRtyu je kare; te phare janmanA pherA toye pAra na pAmato. 5 keTalAka mUDha loko potAnAM ja pApothI utpanna thayelA duHkhathI kaMTALI jhera khAIne, keTalAka pANImAM DUbIne, keTalAka parvatathI paDIne, koI agnimAM baLIne ane koI anAcAra ke durAcAra sevIne-evI rIte jeo akALa mRtyumAM mare che, te A saMsAramAM janmamaraNanA khUba pherA pharyA kare che, chatAM saMsArano aMta pAmI zakatAM nathI. noMdha : akALa maraNathI jIvAtmA chUTavAne badale bamaNo baMdhAya che.
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 : vairI varga rAgo ya dosovi ya kammabIyaM, kammaM ca mohappabhavaM vadanti / kammaM ca jAimaraNassa mUlaM, dukkhaM ca jAimaraNaM vayanti // 1 // rAga ne dveSa karmonAM bIja che karma mohanuM; janma mRtyu rUpI duHkha tenuMye mULa karma che. 1 rAga ane dveSa e banne karmanAM bIjarUpa che. karma e mohathI utpanna thAya che ane karma ja janmamaraNanuM mULa che. janmamaraNa e duHkha utpanna thavAno hetu che (sArAMza ke badhA duHkhanuM mULa rAga ane dveSa ja che.) ema jJAnI puruSo kahe che. u. 32 : 7 rAgadose ya do pAve, pAvakammapavattaNe / je bhikkhU ruMbhai niccaM, se na icchai maNDale // 2 // rAga ne dveSa be pApI pApakarma pravartako; te sadA bhikSu ke je na bhame bhavacakramAM. 2 pApakarmamAM pravRtti karAvanAra evAM be pApo rAga ane che. je bhikSu te bannene roke che te A saMsAramAM paribhramaNa karato nathI. u. 31 : 3 jahA ya aNDappabhavA balAgA, aNDaM balAgappabhavaM jahA ya / emeva mohAyayaNaM khu taNhA, mohaM ca taNhAyayaNaM vayanti // 3 // khagane prasave IDuM, IDAne prasave khaga; tema moha thakI tRSNA tRSNAthI moha janmato. 3 jema iMDAmAMthI pakSI ane pakSImAMthI iMDuM ema paraspara kAryakAraNabhAva che, te ja pramANe mohamAMthI tRSNA ane tRSNAmAMthI
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa4 sAdhaka sahacarI moha ema paraspara janyajanakabhAva mahApuruSoe kahyo che. u. 3ra : 6 kohaM mANaM ca mAyaM ca, lobhaM ca pAvavaDDaNaM / vame cattAri dose u, icchaMto hiamappaNo // 4 // krodha, mAna tathA mAyA lobha te pApavardhaka; vame te cAra doSone AtmakalyANa icchuka. 4 Atmahitano icchuka sAdhaka; pApanI vRddhi karanArAM krodha, mAna, mAyA ane lobha ema cAra prakAranA doSone zIdhra vakI daza. 8 : 37 koho pIiM paNAsei, mANo viNayanAsaNo / mAyA mittANi nAsei, lobho savvaviNAsaNo // 5 // heta prIta haNe krodha mAna vinayane haNe; mitratAne haNe mAyA lobha to sarvane haNe. 5 kAraNa ke krodha prItino nAza kare che, mAna vinayano nAza kare che, mArA mitratAno nAza kare che ane lobha to sarva guNono nAzaka che. daza. 8 : 37 kasAyA aggiNo vuttA, suyasIlatavo jalaM / suyadhArAbhihayA santA, bhinnA hu na Dahanti me // 6 // zrata zIla tapazcaryA rUpI pANInI dhArathI; agni tulya kaSAyo je TharIne na dajhADatA. 6 tevA kapAyo e ja agni che ke je zarIra, mana ane AtmAne satata bALI rahyA che paNa te para jo jJAna, AcAra
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ verI va 55 ane tapazcaryA rUpI jaLanI dhArAo chAMTavAmAM Ave to te kramapUrvaka TharI javA mAMDe che ane pachIthI bALatA nathI. 3. 23 : 53 vANassa savvassa pagAsaNAe, annANamohassa vivajjaNAe / rAgassa dosassa ya saMkhaeNaM, egantasokkhaM samuvei mokkhaM // 7 // pUrNa jJAna prakAzaMtA ajJAna moha vatAM; rAgadveSa jatAM pAme ekAMta sukhe muktinuM. 7 ajJAna ane mohanA tyAgathI jJAnano prakAza thAya che ane saMpUrNa jJAnanA prakAzanI pahelAM rAga ane dveSano kSaya thaI javAthI ekAMta sukhakArI evuM mokSapada zIghra pAmI zakAya che. noMdha : kaSAyo upara vijaya meLavavo e ja sAdhakanuM kAma kare che. jeTalo kaSAya para vijaya teTalI ja sAdhakanI milakata. u.32 : 2
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 : pApabhramaNa varga je keI pavvaie, nihAsIle pagAmaso / mojjA peccA suhaM suvai, pAvasamaNitti vuccai // 1 // je koI thaIne sAdhu nidrAzIla rahe bahu khAI pIne sukhe poDhe pApa sAdhu gaNAya che. 1 je sAdhaka tyAgI thaIne UMghavAno svabhAva ghaNo rAkhe ane khAI-pIne poDhavAmAM ja jenI dinacaryA pUrNa thatI hoya te zramaNa, zramaNa nahi paNa pApIzramaNa kahevAya che. u. 17 : 3 duddhadahIvigaIo, AhArei abhikkhaNaM / arae ya tavokamme, pAvasamaNitti vuccai // 2 // dahIM dUdha tathA bIjAM rasIlAM bhojano bhare; tapamAM prIti nA dhAre pApa sAdhu gaNAya che. 2 je dUdha, dahIM ke tevA rasavALA padArthono vAraMvAra khAdhA kare che paNa tapazcaryA ane saMyama tarapha lezamAtra prIti dharAvato nathI, te paNa pApI zramaNa kahevAya che. u. 17 : 15 AyariyauvajjhAehiM, suyaM viNayaM ca gaahie| te ceva khisai bAle, pAvasamaNitti vuccai // 3 // AcAryAzcapako jeNe vinaya jJAna zIkhavyAM; temanI je kare niMdA pApa sAdhu gaNAya che. 3 | vinayamArga dharmanI ane jJAnanI je guru dvArA prApti thaI che tevA gurune svArtha saryA pachI niMde ke tiraskAra kare te paNa pApI zramaNa kahevAya che. u. 17 : 4
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ pApazramaNa varga 57 je lakkhaNaM ca suviNaM, aGgavijjaM ca je pauMjaMti na hu te samaNA vuccaMti, evaM AyariehiakkhAyaM // 4 // svaprajJAna tathA jyotiSu aMgavidyA prayogathI; AjIvikA calAve che te sAdhu sAdhu nA kadI. 4 jeo jayotiSa, svaprazAstra ane aMgavidyAno AjIvikA calAvavA mATe upayoga kare che te sAdhuo kahevAtA nathI, ema AcAryoe pharamAvyuM che. u. 8 : 13 bahumAI pamuhare, thaddhe luddhe annigghe| asaMvibhAgI aviyatte, pAvasamaNitti vuccai // 5 // mAyAvI, bahu vAcAla, lubdha, mAnI, asaMyamI; svArthI asnehanuM pAtra pApa sAdhu gaNAya che. 5 je ghaNuM kapaTa karyA kare, jUThuM bole, ahaMkArI hoya, lobhI ke ajitendriya hoya tema ja avizvAsu ane svArthI hoya te paNa pApI zramaNa kahevAya che. u. 17 : 11 vivAdaM ca udIrei, ahamme attapannahA / vuggahe kalahe ratte, pAvasamaNitti vuccai // 6 // vivAdane uchere che adhama AtmavaMcaka; yuddha ne klezamAM rakta pApa sAdhu gaNAya che. 6 je adharmI (durAcArI) ane AtmavaMcaka banI vivAdane utpanna kare che temaja laDAI ane kalahamAM sadA rakta rahe che te pApI zramaNa kahevAya che. u. 17 : 12
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 sAdhaka sahacarI jo pavvaittANa mahavvayAI, sammaM ca no phAsayai pamAyA / aniggahappA ya rasesu giddhe, na mUlao chinnai bandhaNaM se // 7 // mahAvrato grahI sAdhu pALe nahi pramAdathI; anigrahI rasAsakta tenAM baMdhana nA truTe. 7 je sAdhu pAMca mahAvratone grahaNa karI pachI asAvadhAnatAthI te barAbara pALI zakato nathI ane potAnA AtmAno anigraha (asaMyama) karI rasAdi svAdomAM lubdha thAya che tevo bhikSu rAga ane dveSarUpa saMsAranA baMdhanane mULathI chedI zakato nathI. 3. 20 : 39 cIrAjiNaM nagiNiNaM, jaDI saMghADimuNDiNaM / yANi vinatAyanti, dussIlaM pariyAgayaM // 8 // jaTA, muMDana, nagnatva, carma valkala cho saje, bAhya veza bacAve nA duHzIla sAdhune kadI. 8 jaTA, muMDana, nagnabhAva, carma ane valkala vage2e cihno ja mAtra durAcAravALA vezadhArIne pApathI bacAvavA sAru zaraNabhUta thaI zakatAM nathI. u. 5 : 21 jayA ohAvio hor3a, iMdo vA paDio chamaM / savvadhammaparibbhaTTho, sa pacchA paritappai // 9 // jyAre AsaktithI sAdhu iMdranI jema pRthvImAM; sarva dharma thakI bhraSTa thatAM pastAya che pachI. 9 jayAre AsaktithI sAdhu; tyAgAzramane choDIne pharIthI gRhasthajIvanamAM Ave che tyAre te tyAga dharma ane gRhastha dharma
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ pApazramaNa varga pa9 e banne dharmathI bhraSTa thaI pRthvI para paDelA devendranI mAphaka khUba pazcAtApa kare che. daza. yU. 1 : 2 jayA ya cayai dhammaM, aNajjo bhogkaarnnaa| se tattha mucchie bAle, AyaiM nAvabujjhai // 10 // anArya bhikSuko jyAre bhogAthe dharmane tyaje; tyAre te bAlavat mUrkha na jANato bhaviSyane. 10 athavA jayAre koI anArya bhikSu; bhoganI vAsanAne tRpta karavA mATe potAnA cirasaMcita saMyama dharmane tajI de che tyAre bhogamAM Asakta thayelo te ajJAnI bhaviSyakALano lezamAtra vicAra karI zakato nathI. daza. cU. 1 : 1 puttadAraparikiNNo, mohsNtaannsNto| paMkosanno jahA nAgo, sa pacchA paritappai // 11 // gherAI putra dArAthI phase je moha jALamAM; pakamAM nAganI peThe punaH pastAya che pachI. 11 paNa tyAgAzramane choDI gRhasthajIvanamAM gayelo te bhikSu jyAre strI, putra ane kaccAM baccAMnA parivArathI viMTAIne mohanIya karmanI paraMparAthI temAM ja guMcAI jAya che tyAre te kAdavamAM khucelA hAthInI mAphaka ne nIra no tIruM - na pANI ke na kAMTho ema banne sthitinI vacce rahI kheda karyA kare che. daza. cU. 1 : 8
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 : jAti varga kammuNA bambhaNo hoi, kammuNA hoi khattio / vaiso kammuNA hoi, suddo havai kammuNA // 1 // brAhmaNa karmathI thAye thAye kSatriya karmathI; vaizya karma thakI thAye thAye zUdra svakarmathI. 1 vAstavika rIte varNavyavasthA janmagata nathI paNa karmagata che. karmathI ja brAhmaNa thavAya che, karmathI ja kSatriya thavAya che. karmathI ja vaizya ane karmathI ja zUdra thavAya che. u. 25 : 33 sakkhaM su dIsai tavoviseso, na dIsai jAivisesu kovi| sovAgaputtaM hariesasAhuM, jasserisA iDDhi mahANubhAgA // 2 // prabhAva tapano sAco jAtinI na vizeSatA; caMDAla jAtimAM janmI harikeSa thayA RSi. 2 kharekhara divyatAno prabhAva pratyakSa dekhAya che. jAtinI kazIye vizeSatA ke mahattA nathI kAraNa ke harikeSa jevA mahAna prabhAvazALI ane tapasvI RSi caMDALakuLamAM ja utpanna thayA u. 12 : 37 jahA pomaM jale jAyaM, novalippai vAriNA / evaM alittaM kAmehi, taM vayaM bUma mAhaNaM // 3 // jema pANI viSe janmI pagha lepAya nA jale; tema alipta kAmothI re" tene gaNuM brAhmaNa. 3 hatA..
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAti varga 61 jema kamaLa pANImAM utpanna thavA chatAM pANIthI vepAtuM nathI, tema saMsAramAM rahevA chatAM kAmabhogothI je alipta thAya tene ame brAhmaNa kahIe chIe. u. 25 : 27 jAyarUvaM jahAmaTuM, niddhantamalapAvagaM / rAgadAsabhayAIyaM, taM vayaM bUma mAhaNaM // 4 // suvarNa nirmaLuM thAye jema agni viSe tapI; rAgadveSa tajI tema zuddha thAya subrAhmaNa. 4 suvarNa agnithI melarahita thaI zuddha thAya che tema je maLa ane pApakarmathI rahita thaI zuddha thAya che tene ame brAhmaNa kahIe chIe. u. 25 : 21 jahittA puvvasaMjogaM, nAisaMge ya bandhave / jo na sajjai bhogesu, taM vayaM bUma mAhaNaM / / 5 / / jJAti ne baMdhuo kerA pUrva saMbaMdhane tyajI; na bhogomAM pharI coMTe tene brAhmaNa huM vaMdu. 5 je pUrva saMbaMdha (mAtA, pitA, bhAI vagerenA saMyoga), jJAtijanonA saMga ane svajana tathA baMdhuvarganI Asakti choDIne pachIthI tenA rAgamAM ke bhogomAM Asakta na thAya tevA tyAgIne ja ame brAhmaNa kahIe chIe. u. 25 : 29 koho ya mANo ya vaho ya jesiM, mosaM adattaM ca pariggahaM ca / te mAhaNA jAivijjAvihUNA, jAiM tu khettAiM supAvayAiM // 6 // krodha, mAna, mRSA, hiMsA, adatta ne parigraha; dhare te brAhmaNo zAnA? jAti ne jJAna ho bhale, 6
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhaka sahacarI krodha, mAna, hiMsA, asatya, adatta ane parigraha vagere doSo jenAmAM che te vidvAna ke janmathI brAhmaNa hoya toye zuM ? paraMtu te kaMI Adarza brAhmaNo kahI zakAya nahi. u. 12 : 14 na vi muNDieNa samaNo, na oMkAreNa bambhaNo / na muNI raNavAseNaM, kusacIreNa na tAvaso // 7 // na sAdhu keza gUMTyathI na % uccArathI dvija; na muni vanavAsethI kalothI na tApasa. 7 samayAe samaNo hoi, bambhacereNa bambhaNo / nANeNa ya muNI hoI, taveNa hoi tAvaso // 8 // samatAthI ane sAdhu brAhmaNa brahmacaryathI; tapasvI tapathI thAye jJAnathI munipuMgava. 8 mastaka muMDana karavAthI sAdhu thavAtuM nathI, OMkAranA uccAraNathI brAhmaNa thavAtuM nathI, tema araNyavAsathI muni ke bhagavAM vastra paheravAthI tApasa paNa thavAtuM nathI. paraMtu samabhAvathI sAdhu thavAya che, brahmacarya pAlanathI brAhmaNa thavAya che ane jJAna hoya te muni ane tapasvI hoya te ja tApasa kahevAya che. u. 25. 31 : 32
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 : zikSA varga jassatthi maccuNA sakkhaM, jassa va'tthi palAyaNaM / jo jANe na marissAmi, so hu kaMkhe sue siyA // 1 // jene che mRtyuthI maitrI je jANe maravuM nathI; mRtyuthI je chUTI bhAge te sUe sukhathI bhale. 1 jene mRtyu sAthe mitratA hoya, je mRtyuthI chUTI zakato hoya athavA je jANato hoya ke huM marIza nahi, te ja kharekhara AvatI kAla para vizvAsa rAkhI sUkhethI sUI zake. u. 14 : 27 imaM ca me atthi imaM ca nathi, imaM ca ne kiccamimaM akiccaM / taM evamevaM lAlappamANaM, harA haraMtitti kahaM pamAo // 2 // A mAruM A nathI mAruM, A karyuM meM na A karyuM; jalpatA ema jIvone, hare kALa pramAda zo ! 2 A suvarNa gharabAra vagere mAruM che ane A mAruM nathI. A meM (vyApArAdi) karyuM. A pramANe baDabaDatA prANIne kALa jotajotAmAM phALa daIne harI le che. mATe zA sAru pramAda karavo ? u. 14 : 15 jarA jAva na pIDei, bAhI jAva na vaDDai / jAvidiA na hAyaMti, tAva dhammaM samAyare // 3 // jarA jyAM sudhI nA paDe jyAM sudhI vyAdhi nA vadhe; thaI Idriya hAni nA tyAM sudhI dharma Acaro. 3
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64 sAdhaka sahacarI mATe jyAM sudhI ghaDapaNa AvyuM nathI; jyAM sudhI rogano upadrava thayo nathI; jayAM sudhI badhI iMdriyo tathA aMga kSINa thayAM nathI tyAM sudhI manuSye avazya dharmane Acaravo joIe. deza. 8 : 36 saMbujjhaha kiM na bujjhaha, saMbohI khalu pecca dullahA / hu uvaNamaMta rAio no sulabhaM puNaravi jIviyaM // 4 // jano jAgo, na jAgyA to pachI sadbodha durlabha; vItyo kALa nahIM Ave punaH nRdeha durlabha. 4 he loko ! bodha pAmo jAgRta thAo ! zA mATe jAgatA nathI ? Avo sadbodha bIjA janmamAM pachI kharekhara durlabha che. je samaya pasAra thAya che te pAcho pharIne Avato nathI ane AvuM duSprApya manuSyajIvana paNa pachI sulabha nathI. sUrya. 2. 3. 1 : 1 laddhUNa vi mANusattaNaM, AriattaM puNaravi dullahaM / bahave dasuyA milakkhuyA, samayaM goyama mA pamAyae / / 5 / / mAnavI dehanI prApti durlabha AryatA vaLI; ghaNA mleccho bhame mUDha mATe pramAda nA karo. 5 manuSyabhava pAmIne ghaNA jIvo cora ane mleccha bhUmimAM utpanna thAya che. tethI AryabhAva (AryabhUminuM vAtAvaraNa) pAmavo te paNa durlabha che, mATe samaya mAtrano pramAda na karo. 3. 10 : 16 jA jA vaccai rayaNI, na sA paDiniyattai / ahammaM kuNamANassa, aphalA janti rAio // 6 //
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ zikSA varga vahI je jAya che rAtri te pAchI pharatI nathI; adharma karanArAnI jAye niSphaLa rAtrio. 6 je je rAtridivasa jAya che te pAchAM pharatAM nathI. AvA TUMka kALanA jIvanamAM paNa adharma karanArano samaya niSphaLa cAlyo jAya che. 3. 14 : 24 65 kusagge jaha osabindue, thovaM ciTThar3a lambamANae / evaM maNuyANa jIviyaM, samayaM goyama mA pamAya // 7 // kuzAgre osanuM biMdu svalpa kALa TakI rahe; jIvana tevuM manuSyonuM kSaNe pramAda nA kare. 7 dAbhaDAnA agra bhAga para avalaMbI raheluM jhAkaLanuM biMdu jema thoDI vAra ja rahI zake che te ja prakAre manuSyonA jIvananuM samajI samaya mAtrano pramAda na karo. 3. 10 : 2 suvaNNarUvassa u pavvayA bhave siyA hu AgAsasamA aNantayA / narassa lughyassa na tehi kiMcI icchA hu AgAsasamA aNantayA // 8 // Dhaga suvarNa rUpAnA ho kailAsa samA bhale; na chIpe lubdhanI tRSNA nabha jevI anaMta je. 8 kailAsa parvata jevaDA, sonA ane rUpAnA asaMkhya parvato kadAca ApavAmAM Ave to paNa eka lobhIne mATe te pUratA nathI kAraNa ke tRSNA kharekhara AkAza jevI anaMta che, tRSNAno pAra pamAto ja nathI. eka purAI na purAI tyAM bIjI aneka jAge che. u. 9 : 48
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhaka sahacarI maNo sAhasio bhImo, duTThasso parighAvai / taM sammaM tu nigiNhAmi, dhammasikkhaAi kanthagaM // 9 // sAhasika ane bhIma duSTa ghoDA samuM mana; doDe te vazya thAya che dharma zikSA lagAmathI. 9 mana e sAhasika, bhayaMkara ane duSTa ghoDA jevuM che. saMsAranA vividha viSayo tarapha Amatema doDI rahyuM che. paraMtu tevuM caMcala mana paNa dharmazikSArUpI lagAma vaDe (jAtimAna ghoDAnI mAphaka) avazya vaza thaI zake che. u. 23 : 58 savvaM vilaviyaM gIyaM, savvaM narse viDambiyaM / savve AbharaNA bhArA, savve kAmA duhAvahA // 10 // sarva gIto vilApo che, sarva nRtyo viTaMbanA; sarva AbhUSaNo bojo, kAmanA sau duHkhAvaha. 10 badhAM saMgIta te eka prakAranA vilApa sarakhAM che, sarva prakAranAM nRtya ke nATaka e viTaMbanA rUpa che, badhA alaMkAro to bojArUpa che, ane badhA kAmabhogo ekAMta duHkhane ja ApanArA che. u. 13 : 16 noMdha : vairAgya bhAvanAvALA sAdhakanI bhAvanA uparanA zlokamAM vyakta karI che. AtmAnA AnaMda AgaLa tene anya padArtho bhogavavA chatAM tuccha jevA lAge che. adhuvaM jIviaM naccA, siddhimaggaM viaanniaa| viNiaTThijja bhogesu, AuM parimiamappaNo // 11 // je jANe dhruva AtmAne, jANe adhuva jIvana; Ayune alpa mAne che, nivRtta bhogathI bane. 11
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ zikSA varga (vairAgyavRtti kema jAge ?) manuSyajIvananuM AyuSya bahu TUMkuM che mATe ja prApta thayeluM jIvita paNa anitya che. mAtra AtmasaMsiddhi (vikAsa)no mArga ja nitya che ane tethI nityatAne zodhato sAdhaka Ama vicArIne tarata ja bhogathI nivRtta bane. daza. 8 : 34 jahA kimpAgaphalANa, pariNAmo na sundaro / evaM bhuttANa bhogANaM, pariNAmo na sundaro // 12 // phaLo kiMpAkanAM mIThAM, pariNAme na suMdara; bhogavyA bhoganuM tema, pariNAma na suMdara. 12 vaLI te citave ke jema kiMpAka phaLa mIThAM lAge che paNa tenuM pariNAma suMdara nathI tema bhogavelA bhogonuM pariNAma suMdara nathI. u. 19 : 17 uvalevo hoi bhogesu, abhogI novalippai / bhogI bhamai saMsAre, abhogI vippamuccai // 13 / / che karma lepa bhogomAM, lepAye na abhIgI ko'; bhogI bhame bhavAbdhimAM, abhogI mukta thAya che. 13 kAmabhogothI karmabaMdhana thaI jIvAtmA malina thAya che paNa bhogarahita jIvAtmA zuddha thaI karmathI levAto nathI. bhogI saMsAramAM bhame che ane bhogamukta saMsArathI mukta thAya che. sArAMza ke bhogIne ja baMdhana che ane abhogIne baMdhana hotAM nathI. u. 25 : 41
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhaka sahacarI cattAri paramaMgANi, dullahANIha jantuNo / mANusattaM suI saddhA, saMjamammi ya vIriyaM // 14 // cAra zreSThAMganI prApti, durlabha jIvane kahI; manuSyatva, zruti, zraddhA, cothI saMyamamAM gati. 14 prANImAtrane A cAra uttama jIvanavikAsanA vibhAgo prApta thavA A saMsAramAM bahu durlabha che : (1) manuSyatva, (2) satya zravaNa, (3) aDaga vizvAsa (zraddhA) ane (4) saMyamanI zakti. u. 3 : 1 jesiM kule samuvanne, jehiM vAsaM vase nre| mamAiM luppai bAle, annamannehiM mucchio // 15 // laI je kuLamAM janma, vase je sthAnane viSe; mAruM tAruM kare mUrkha, mamatA te taNI dhare. 15 paraMtu je kuLamAM ane je dharmamAM manuSya utpanna thayo hoya che ane jayAM nivAsa karato hoya che tyAM mamatvabhAvavALo te bALaka (mUkhI A mAruM A mAruM ema mAnIne pratyeka padArtho para (AsaktithI chUTavAne badale) gADha ane gADha Asakta ja thato rahe che. sUya. 1. u. 1 : 4 vittaM soyariyA ceva, savvameyaM na tANae / saMkhAe jIviyaM ceva, kammuNA u tiuTTai // 16 // dravya, sahodaro sarve, trANarUpa thatAM nathI; tema jANI jano varte, karmathI mukta thAya te. 16
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ zikSA varga mATe ja maharSio kahe che ke, dhana, sahodaro ityAdi koIpaNa vasta zaraNarUpa thatI nathI. (jIvana paNa kSaNika che) tema jANIne A saMsAramAM (Asakta na thatAM) nirAsakta bhAve je kamo kare che te kharekhara karmabaMdhanathI mukta thAya che. sUya. 1, u. 1 : 8 jahA kAgiNie heDaM, sahassaM hArae naro / apatthaM ambagaM bhoccA, rAyA rajjaM tu hArae // 17 // jema ko koDIne kAje, sonAmhora gumAvato; mUrNa rogI mare jema apathya phaLa khAIne. 17 aNusaTuMpi bahuvihaM micchAdiTThiyA, je narA abuddhiyA / baddhanikAiyakammA suNaMti, dhammaM na paraM kareMti // 18 // je karmabhArathI mUDha ajJAnI aMdha te jano; sat puruSo taNI zikSA suNIne Acare nahi. 18 je koI mUrkha mANasa koDI levA jatAM potAnA hAthanI sonAmahora khoI bese ane koI mUrkha rogI apathya phaLano svAda levA jatAM potAno amUlya deha gumAve tema ajJAnathI AMdhaLA banelA manuSyo bhoga ane tevI tevI tRSNAmAM sat puruSonI zikSA sAMbhaLavA chatAM tema nahi AcarIne potAnA mAnavadeha rUpI ratnane gumAve che. u. 7 : 11 egao viraI kujjA, egao ya pavattaNaM / asaMjame niyattiM ca, saMjame ya pavattaNaM // 19 // nivRtti ne pravRtti be, vRttio sarva jIvane; pravRtti saMyame rAkho ne nivRtta asaMyame. 19
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70 sAdhaka sahacarI jIvamAtramAM nivRtti ane pravRtti evI be vRttio hoya che. te vRttio dvArA eka taraphathI nivRtta thavuM ane bIjA mArgamAM pravRtti karavI e ja jIvananuM dhyeya che. mATe te pravRttione sumArge joDI do. arthAt ke asaMyamathI nivRtta thAo ane saMyamamAM pravRtti karo. u. 31 : 2 saMyama e ja sarva sukhanuM mULa ane asaMyama e ja duHkhanuM mULa che.
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ PartgwwAnakhAI kA:47kf MarridAmAdo sv =yhkAkAW.Trave Trees Utaru :kA ka + + + + 4 rI .w: +- - ''KaaT.B. Ed .Eaa 27 sAdhaka sahacarI nAma eTalA mATe pasaMda karavAmAM AvyuM che ke A pustakamAM zramaNa ane gRhastha baMne sAdhakanA jIvana vikAsanI upayogI sAmagrI saMkalita che. A pustakamAM jijJAsu sAdhakanA vikAsamArgamAM rodha karatA abhimAna, kleza, kapaTa, mAyA, lobha, tRSNA, moha, samAjadroha, chaLa prapaMca, rAgadveSa ityAdi zatruothI ugArI levAmAM ane saMyama, brahmacarya, ahiMsA, jAgRti, tyAga, tapazcaraNa ane evA ucca saguNone ArAdhavAnI preraNA pUravAmAM sahAyaka nIvaDe tevAM dharmapadono ja saMgraha karavAmAM Avyo che. tethI je jijJAsu sAdhaka sukha meLavavAno sAco adhikAra dharAvato hoya tene A pustaka sAthe rahI sahacarInI pharaja pUrI adA kare taanurUpa tenuM nAma paNa "sAdhaka sahacarI" rAkhavAmAM AvyuM che. AmAM jainadharmamAM ati pramANabhUta gaNAtAM zrI uttarAdhyayana, daza vaikAlika ane sUyagaDAMga vagere padyAtmaka sUtromAMthI ahIM thoDAM cUMTI kADhelAM paghapuSpo che enI saMkhyA 180 thI 190 sudhInI che. A badhAM padyone ahIM 14 vibhAgamAM vibhakta karavAmAM AvyAM che. tenAM nAma : sAdhakavarga, Atmavarga, dharmavarga, vikAsavarga, vrata vicAra varga, brahmacarya varga, zuddhi varga, zramaNa varga, karmavarga, vizva varga, vairI varga, pApa zramaNa varga, jAti varga ane zikSA varga. koIpaNa dharma, darzana ke matano anuyAyI ho, gRhastha ho ke tyAgI ho, sau koI sAdhakane bhagavAna mahAvIranA padya puSponI mALArUpa banelI A sAdhaka sahacarI Adarza sahacarI rUpe nIvaDo ! -- jaMtabAla mudraka : vipula prinTarsa, 14, aDavANI mArkeTa, dilhI daravAjA bahAra, zAhIbAga roDa, amadAvAda-380 004. * phona : 562 24 62 Jevu ydayAjanaka hAiriwasiAgAkArAma jaad mamatA jakrkhA * Muni shri" nA nAnAnakawAnakhrutvaLarwiAka pahaiAmAM pAW