Book Title: Dharm Tattva Chintan Part 01
Author(s): Sheelchandrasuri
Publisher: Bhadrankaroday Shikshan Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/032360/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmatattvacintana ja (citanaperaka patro) vijaya zIlacandra sUri Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmatattvacittana (ciMtanapreraka patro) vijaya zIlacandra sUri jayat bhadraGgarodayaH ra. Avo vizvAsa pa jovA. prakAzaka zrIbhadraMkarodaya zikSaNa TrasTa, godharA vi.saM. 2066 sana 2010 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmatattvacintana (ciMtanapreraka patrono saMgraha) lekhaka : (c) sarvAdhikAra surakSita prati : 1000 mUlya prakAzaka : mudraka : prApti sthAnaH vijaya zIlacandra sUri rUA.120 zrIbhadraMkarodaya zikSaNa TrasTa C/o kirITakumAra zAMtilAla cokasI 'RSabha', rAyaNavADI sosAyaTI godharA-389001 1. vijaya nemisUrIzvarajI jaina svAdhyAya maMdira 12, bhagatabAga, navA zAradA maMdira roDa pAlaDI, amadAvAda-380007 2. sarasvatI pustaka bhaMDAra 112, hAthIkhAnA, ratanapoLa amadAvAda-380001 kresTa krieTIva yuniTa, amadAvAda phona : 98253 81140 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekhaka taraphathI vi.saM. 2051 thI 2054nA gALAmAM cAturmAsanAM sthaLomAM aneka sagRhasthonI mAMgaNI AvyA karI ke - "mahArAja sAheba ! Apano satsaMga cAlu rahe eTalA mATe Ape amane patra lakhavA joIe." aneka vyaktione alaga alaga patra lakhavA e koI rIte zakya na hatuM. tethI ema vicAryuM ke eka mahine ekavAra eka bodhadAyaka patra lakhavo ane jijJAsu vyaktione tenI nakala mokalavI. vi.saM. 2054thI zarU karela A patrapreraNA atyAra sudhI cAlu che. lakhanAra jaina sAdhu hoya ane meLavanAra jaina gRhastho hoya eTale svAbhAvika rIte ja jaina dharma saMbaMdhita vAto ane paribhASA A patromAM jovA maLe. Ama chatAM jaina na hoya tevA vicArazIla lokone paNa samaja paDe ane ciMtanapreraka bane tevI vAto moTAbhAganA patromAM vaNI levAmAM AvI che, ane jaina paribhASAnuM paNa ghaNuM saraLIkaraNa karavAmAM AvyuM che. "dharmalakSI jIvana ane jIvanalakSI dharma' evo sUra pradhAnapaNe A patromAM rahyo che. A patradhArAne 12 varSa pasAra thaI gayAM teno khyAla to A pustakanuM daLa joIneja Avyo che. vItelAM varSomAM ghaNA mitronI bhAvanA tathA bhalAmaNa AvatI ke A patrone pustakarUpe prakAzita karo. pustaka karavuM ke na karavuM tenI avaDhava ghaNo vakhata rahI. prAsaMgika rUpe lakhAyelA ane mukhyatve dhArmika evA patronuM sthAyI ane sAmAjika mUlya keTaluM ? evo savAla manamAM ghUMTAto rahyo. aMgata abhiprAya prakAzana na karavAno vadhu rahyo. paNa keTalAka prabuddha sadguhasthono punaH punaH Agraha thato rahyo ke A patronuM pustaka thavuM ja joIe. karavuM ja ke na ja karavuM evo Agraha to manamAM hato nahi. eTale chevaTe aMgata abhiprAya badalIne pustaka karavAnuM nakkI karyuM. tenuM pariNAma tamArA hAthamAM che. badhA patrone temAM AlekhAyelA viSaya pramANe vargIkRta karavAmAM Avela che. evA vargIkRta patravibhAga 7 che. sagavaDa khAtara dareka patranA aMte mAsa ane varSa Apela che. A pustakanuM saMpAdana muni zrI kalyANakIrtivijayajIe karela che. A pustakanuM sughaDa ane suMdara prakAzana bhAI zrImanISa nAyake khUba premapUrvaka karI Apela che. vi.saM. 2066, zrAvaNa suda pUnama haThIsiMhanI vADI, amadAvAda zIlacandra vijaya Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya nivedana pa.pU. AcAryabhagavaMta zrIvijayasUryodayasUrIzvarajI ma.nA AzIrvAdathI tathA teozrInA ziSya AcAryabhagavaMta zrIvijayazIlacaMdrasUrijInI preraNAthI sthapAyela amAruM A TrasTa Aja sudhImAM bAra jeTalAM uttama pustakonuM prakAzana karavA bhAgyazALI banyuM che. jJAnamArgathI ghaNA dUra hovA chatAM samyajJAnanI bhakti ane rucine kAraNe amoe A TrasTanuM nirmANa karyuM che ane pUjyazrI tathA teonA ziSya parivAra dvArA nirmita tathA saMpAdita uttama graMtho A TrasTanA mAdhyamathI amo ApI zakyA chIe. e zreNImAM A teramA pustakanuM prakAzana karatAM amo AnaMdanI lAgaNI anubhavIe chIe. AzA che ke pUjyapAda gurubhagavaMtonI kRpAthI AvA aneka graMthonA prakAzanano lAbha amArA TrasTane maLato rahe. zrIbhadraMkarodaya zikSaNa TrasTa, godharAnA TrasTIgaNa Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAjata anahada Dhola sAmAnya rIte evuM jovA maLatuM hoya che ke koI pustaka vize jo tamAre kaMI kahevuM hoya ke lakhavuM hoya to te lakhANamAM tamAre te pustakanAM avataraNo TAMkavAM, ane te avataraNone tame keTaluM samajyA cho (ke nathI samajyA) te jaNAvavuM, ane teno sAra kahevo. AvI eka vaNalakhI rasama ke rIta che. parama pUjya AcArya zrI zIlacaMdra mahArAja sAhebanuM pustaka 'dharmatattvaciMtana' meM vAMcyuM. pustakanA pAne pAne lakhelA lakhANamAMthI pratyeka paMkti adbhuta ane anirvacanIya anubhUti lAve che. vAMcatI vakhate eTaluM tallIna banI javAyuM ke AmAMthI kaI paMkti ke pachI kayA lekhamAMthI avataraNa TAMkuM ! pArAvAra muzkelI thaI ane aMte meM te rasamane na anusaravAnuM nakkI karyuM. khUbaja sAmAnya samaja (mArI aMgata samaja) che ke jemaNe AtmAnI prApti mATe vItarAgabhAve saMsAra tyAgyo hoya, jemanI vivekabuddhi saMpUrNa jAgRta hoya tevA aMkicana AtmArthIe jyAre potAnA jIvananAM nicoDamAMthI anubhUtione zabdadeha ApyA hoya te vize zuM kahI ke lakhI zakAya ? pUjya sAhebanAM pustaka 'dharmatattvaciMtana'nuM mArA mate to pArAyaNa ja karAya. kAraNa ke pUjyazrIe dharma, jIvana, adhyAtma, jIvananA saMgharSo vize je jhINuM ciMtana thatuM AvyuM che te sahaja rIte pAne pAne UtAryuM che. zabdo dvArA, bhASAnA mAdhyamathI pustakano eka suMdara bhAva-deha ghaDAyo che tevuM mane anubhavamAM AvyuM che. sAmAnya mANasanI pIDA, ahaMkAra, SaDriputhI kaluSita jIvana je dvidhA ane dvaMdva anubhave che, ane dharma tathA adhyAtma tevA jIvane kaI rIte zAtA pahoMcADI zake tenuM suMdara nirUpaNa pUjyazrIe A pustakanA pAne pAne karyuM che. AtmAnubhUtinA camakArA paNa tAdRzya jhIlAya che te anubhavyuM. kahevAtI nAnI ghaTanAo ApaNA jIvanamAM kevo bhAga bhajave che, ApaNI manaHsthitine Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kevI rIte vicAratA kare che tenAM dRSTAMto paNa suMdara rIte AlekhyAM che. ane AlekhanamAM pUjyazrIe sAhajikatAthI tenA ukela paNa ApIne vAcakane kharA arthamAM mArgadarzita karyo che. ane kartApaNAnA bhArathI paNa eTalI ja sahajatAthI teo mukata rahyA che, rahI zakayA che. kAraNa ke saMsAranI asaratAthI teo paricita che. nAmanI bhramaNAthI teo mukata che. pUjyazrI to "nAmI'nA lIlAciMtananeja mANI rahyA hoya evo paNa kyAMka paDagho saMbhaLAya che. AvA AcArya bhagavaMta pAsethI jIvanane samajavAnI cAvIrUpI zabdono mahAprasAda maLe enAthI vadhu zrAvakanA zuM bhAgya hoya? dareka vAMcI zakatA, vAMcatA sAdhake, bhAvake vAraMvAra vAMcIne manana karavA yogya pustaka eTale pUjayazrInuM "dharmatattvaciMtana', AvuM huM mArI anubhUtinA AdhAre cokkasa ane pramANikapaNe kahI zakuM. mAre pustaka vize kaMIka lakhavuM evuM sAhebe sUcana karyuM tyAre pUjyazrInI mArI para keTalI karuNAdaSTi che te anubhavyuM ane thayuM ke AvA viralA saMtanI amIdaSTi hoya, kRpA hoya to gadheDA upara paNa aMbADI zobhI UThe. mArI pAse pustaka vize lakhAvIne sAhebe e paNa sAbita karI dIdhuM che. huM khUbaja prema, bhakti ane Adara sAthe pUjyazrIne vaMdana karIne pharI kahuM chuM ke A pustaka vAMcatA mane kabIrajInA anubhUtinA zabdo sArthaka thatA lAgyA : kahata kabIra AnaMda bhayo che bAjata anahada Dhola.. pUjaya nemisUridAdA tathA sakaLa AcArya bhagavaMto ane muni mahArAjanAM caraNe zata zata vaMdana karUM chuM. rAju dave 04-08-2010 muMbaI Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A prakAzananA lAbhArthI parivAro a. sau. aMjanAbena vijayabhAI maNilAla zAha - khaMDavAvAlA a. sau. dInAbena vijayabhAI hIrAlAla zropha - khaMbhAta a. sau. caMdrikAbena hemendrabhAI jayaMtIlAla kApaDiyA - khaMbhAta a. sau. monAbena mayaMkabhAI jayaMtIlAla zAha - khaMbhAta a. sI. dIvALIbena khImajI deDhiyA, ha. bharatabhAI - valasADa a. sau. vilAsabena vasaMtarAya zAha, ha. jatInabhAI - vaDodarA zrI khAMtilAla amRtalAla dozI, ha. sunIlabhAI - valasADa gurubhakta saddagRhastha - valasADa gurubhakta saddagRhastha - amadAvAda lAbhArthI parivAronI ghaNI ghaNI anumodanA karIe chIe. lI. zrIbhadraMkarodaya zikSaNa TrasTa Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmacintanA cittana vihArayAtrA prArthanA * * * * * * * * * * * * * * * * * 132 dhArmika cAturmAsa paryuSaNa 25 DIGG G I R , , , , , , , , , , , , , , * * * Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmacintana Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 karmano niyama e jainazAsanano prANabhUta siddhAMta che. ghaNA, lagabhaga badhA ja loko, A siddhAMtanA marmane pAmavAmAM niSphaLa jatA hoya che. eTale teo A siddhAMtane rUkSa, rasahIna, palAyanavAda, akarmaNyatA vagere vizeSaNothI navAje che. paNa A maMtavya barAbara nathI. manuSyane svataMtratA ane samAnatA A be vAnAM saheje ja vadhu game che, alabatta, bhautika sukha-saMdarbhamAM ja. lokazAhI mAholamAM A sthitino anubhava sahu manuSyone satata thato hoya che. mArI tamAma vAto suvAMga mArI hoya, mArA thakI hoya, mArA mATe ja hoya; mArAM saghaLAMye sukha-duHkha mATe huM ja mAtra javAbadAra houM, mAruM ja kartRtva ane dAyitva temAM hoya, anyanI AdhInatA ke dakhalagIrI ke bhAgIdArI temAM na hoya, AvI dhAraNA te 'svataMtratA'. ane huM koIthI nIco nahi, koI mArAthI UMcuM athavA zreSTha nahi, ame sahu sarakhA, Avo khyAla te 'samAnatA'. bhautika saMdarbhamAM temaja sAmAjika ke rAjakIya lokazAhInA pariprekSyamAM, pratyeka vyakti A rIte ja, svataMtra ane samAna hovAnuM anubhave che. AmAM dareka jaNa pote kare ane pote bhogave. pote vAve ane pote laNe. bIjAnI temAM javAbadArI paNa nahi ane bhAgIdArI paNa nahi. Ama chatAM, je te vyakita 'sAmAjika prANI' hovAno potAno darajjo gumAvatI nathI ke anyanirapekSa, bejavAbadAra ke svacchaMda thaI jAya che evuM nathI. enI samAjasApekSatA akabaMdha rahe ja che. ane tethI te palAyanavAdI ke akarmaNya ke barachaTa banato paNa nathI ke gaNAto paNa nathI. - jainazAsana, lokazAhInI A ja vibhAvanAne kendramAM rAkhIne karmanA niyamane sarvocca agatya Ape che. Atmika, eTale ke abhautika athavA AMtarika lokazAhIne lAge vaLage che tyAM sudhI pratyeka 'AtmA' 'svataMtra' che ane 'samAna' paNa, bhautika saMdarbhamAM je dhoraNo pratyeka manuSyane lAgu paDe, te tamAma dhoraNo, vadhu saghanatAthI, Atmika saMdarbhamAM, pratyeka AtmAne, arthAt samagra jIvajagatane lAgu paDe che. lokazAhImAM jema 'kAyadA'nuM ja mAtra zAsana che, tema Atmika lokazAhImAM 'karma'nuM ja mAtra zAsana che. ahIM, koI 'Izvara' nAmanI sattA badhuM kare che, karAve che, athavA tenI prArthanA - bhaktithI ke tiraskArathI ja badhuM sAruM kharAba thAya che, te kare te ja thAya AvI bhrAMtine koI ja sthAna nathI. koI dharmacintana Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmA potAnI svataMtratAnA bhoge "Izvarano svIkAra ane bhakti na karI zake. potAnI svataMtratA tathA samAnatAno cheda uDADI, potAnAM kartutva ane dAyitvamAMthI chUTI jaIne Izvara ke tevI koI jIvaMta ane tethI ja sakriya sattAno svIkAra karavo tema ja tenI bhakti-prIti karatAM rahevuM, ene "samarpaNa', "zaraNAgati', "ananyAzraya', ke "premalakSaNA bhakti' jevAM rUpALAM nAma ApI devA mAtrathI AtmA gulAmI, akarmaNyatA ke palAyanavAda thakI bacI jato nathI. kharekhara to karmanI sarvoparitAno svIkAra karI laIe, to AtmA svataMtra rahe che. tenI samAnatA abAdhita rahe che. potAnuM kartutva ke dAyitva koI anyanA zire thopI devAno palAyanavAda ane pachI te "anya' nI satata gulAmI karyA karIne UbhI thatI lAcArI tathA paravazatA - eNe veThavAnI jarUra nathI. ane A sthitimAM akarmaNyatA to UbhI ja zAnI rahe? vAta rahI mAtra rUkSatAnI. eno javAba A che : karmasattAnA kAnUna pramANe vartanAro ke jIvanAro AtmA ane tenuM AcaraNa rUkSa, nIrasa ane AnaMda ke premathI bhIru banI jAya che e vAta ja aNasamajaprerita che. jaina dharmanA karmasiddhAMtanA AdhAre, pratyeka AtmA ja kALAMtare paramAtmA bane che. zuddha caitanyarUpa e parama-AtmAne ApaNe parama sattA athavA bhagavAna tarIke oLakhIe chIe. paramAtmA banavAnI dizAmAM AgekUca karI rahelo AtmA, potAnI pratyeka karaNImAM tathA lAbha ane sukha vageremAM, potAnuM kartRtva, dAyitva vagere pUrepUruM hovA chatAM, te atyaMta laghubhAve, namra ane nirmaLa bhAve, potAnuM kartutva kayAMye na hotAM badhuM ja parama sattArUpa paramAtmAnI kRpA karuNAthI ja thayuM che - thAya che, thavAnuM che ema vicAre - anubhave, ane e rIte potAnI jAtane ahaMkAramukata banAvanArI bhakitamAM Adra banAvI de - DUbADI de. potAnuM kartRtva hovA chatAM ane te pramANe ja phaLa maLavAnuM che tenI khAtarI hovA chatAM, svayaMne zUnya gaNI parama tattvane ja yazabhAgI banAve, Ane ApaNe premalakSaNA bhakti ke pachI bhaktinI AdratA nahi kahIe? zAMta haiye vimarza karanArA zANA AdamIne, A rIte vicAradhArA keLavavAthI, karmanA niyamano paramArtha pakaDAyA vinA nahi rahe. ane pachI judI judI vicAradhArAomAM paNa kevuM sAmarasya che teno saMketa sAMpaDyA vinA nahi rahe. (kArtika-2018)mAM Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka sAdhu hovAne kAraNe saMsAra ane tenA svarUpa viSe vAraMvAra ciMtana tathA kathana karavAnuM banatuM rahe che. ane A eka evo muddo che ke bIjuM kazuM ja na AvaDatuM ke na phAvatuM hoya tevo mANasa paNa "saMsAra asAra che" ke saMsAra choDavA yogya che evA vAkyane, vagara vicAryuM paNa, pakaDI le ane bolavA mAMDe to te bhAgye ja khoTo paDe ke niSphaLa jAya. eno matalaba e nathI ke samajyAvicAryA vagara bolanAro e mANasa sAco che; eno matalaba eTalo ja ke loko ja eTalA badhA duHkhI che ane evI ghora viDaMbanAno bhoga banelA che ke teo vagara vicAryuM ja pelA aNasamajunI vAtane sAcI mAnI ja levAnA. saMsAra keTalo badho vicitra-khataranAka haze, te A uparathI aMdAjI zakAya. tethI ja tenA svarUpa vize vicAro cAlyA ja kare. saMsAra eTale kleza. jyAM kleza nathI tyAM saMsAra nathI hoto. namaka vinA jema rasoI alUNI. tema klezavihoNo saMsAra paNa alUNo, nidmANa, vyartha banI rahe. upAdhyAyajI mahArAje tethIja kahyuM : "kleza-rahita mana te bhava-pAra." A klezanuM kAraNa zuM? nadigrAmamAM kavivara makaranda dave sAthe A mudde vimarza thayo tyAre temaNe kaheluM klezanAM be kAraNa cheH ahaM ane icchA. A beya vAnAM sAdhanApathamAM, AtmazuddhinI ADe AvanArAM, naDanArAM naDatara che. bemAMthI koI ekane nAbUda karavAthI kAma na cAle. banneno nikAla thavo joIe. to jayAM ahaM che tyAM kleza che. jyAM icchA che tyAM paNa kleza ja che. ane majAnI vAta to e che ke A banne ekabIjA para nirbhara che. ahaM IcchA vinA nahi Take. ane icchA paNa ahaM haze to ja TakavAnI. phalataH bemAMnuM koIpaNa eka TaLI jAya to bIjuM vinA prayAse TaLI ja javAnuM. alabatta, sAdhake lakSya to e bannene nAbUda karavAnuM ja rAkhavuM rahe. dhAro ke koI eka kAma karavAnI ApaNane icchA thaI. icchA eTalA mATe thaI ke e kAma karIza to mAruM nAma thaze, mAruM sAruM lAgaze ane bolAze. A prakAranA ahaMbhAvamAMthI icchA pedA thaI. ene pAra pADavA mATe pachI aneka jAtanAM Ayojano vicAryA, takhatA goThavavA mAMDyA, ane tene sAkAra banAvavAnI dizAmAM Daga mAMDyuM. have bane evuM ke te ja paLe ApaNane khabara maLe ke e kAma to bIjAe karI vALyuM che ke karavA mAMDyuM che ! e veLA ApaNI dharmacintana Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazA kevI thAya ! jANe hAthamAM Avelo koLiyo koIe jhUMTavI lIdho hoya evI lAgaNI thAya ne? krodha, dveSa, hatAzA, vyAkuLatA vagere bhAvo pedA thAya ne ? saMsAra sAva jUTho, nakAmo, naguNo hovAnuM bhAsavA mAMDe ne ? icchA jokhamAya tyAre ane ahaM ghavAya tyAre Avo kleza avazya thAya ja, ane AnuM ja nAma to saMsAra ! A saMsArathI bacavAnI tatparatA-jAgRti keLave tenuM nAma sAdhaka. tenuM nAma sAdhu. potAnI icchA pramANe na thAya, viparIta thAya, IcchA adhUrI rahI jAya; bIjAonI ayogya icchA pramANe thAya ane ApaNI yogya icchAo paNa rahI jAya; evA saMyogomAM ahaMjanya icchAne ke icchAjanya ahaMne leza paNa mahattva na apAI jAya, balba "je thAya te sArA mATe" ane "jJAnI bhagavaMte dIThuM hoya tema ja bane' - AvI samajaNa keLavAya teTalI te ja AtmAnI ane zAsananI - dharmanI - adhyAtmanI sAdhanA karI zake. icchAnI saphaLatA paNa ane niSphaLatA paNa, moTAbhAge nakArAtmaka valaNo cittamAM janmAve che. saphaLatA maLe to ahaM vakaraze, tethI tucchatA - tochaDAI - uddhatAI vadhaze; niSphaLatA maLe to pratizodhanI vRtti ugaze ane nirAzA tathA laghutAgraMthi jevAM valaNo vakaravA mAMDaze. A badhuM ja kleza" che. jyAM kleza che tyAM kSudratA che ja che. zudra-samUhanI vacamAM raheto sAdhaka klezathI bacavAnI bharacaka mathAmaNa karato rahIne potAnA cittane prasanna - azudra rAkhI zake to teja tenI sAdhanA che - akleza sAdhanA. zuddhAtmA sukhI hoI zake, prasanna na hoya. akSudra sAdhakanuM lakSya prasannatA hoya, sukha nahi. ane te prasannatA TakAvavA mATe, meLavavA tathA vadhAravA mATe thaIne ja te potAnI yogya, AtmahitakArI, svapara-uSakArI icchAonuM paNa balidAna ApatAM paNa khacakATa anubhavato nathI. (mAgazara-2059) Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahA mahino jaino mATe pratiSThAno ane dhanavyayano mahino A vakhate banI rahyo. aneka aneka ThekANe karoDo karoDonA kharce thayelA nUtana derAsaro ane tIrthonI aMjanazalAkA - pratiSThAnA mahAmahotsavo A divasomAM thayA. te nimitte lakhalUTa dhanavyaya thayo. te prasaMge dIkSA sahita anyAnya vividha kAryo paNa thayAM. A prasaMgone anulakSIne je AmaMtraNa patrikAo chapAI, tenuM vaividhya paNa aneruM rahyuM. tamAma mukhya ane mahattvapUrNa upakramonI viziSTa patrikAonuM ja mAtra avalokana karIe, to tenA prakAzana ane vitaraNa pAchaLa thayela sadvyayano AMkaDo ekAda karoDane AMbI jAya to zakya che. A badhuM ja, je te upakrama sAthe saMkaLAyela vyakitao/vargane mATe to atyaMta Avazyaka, AnaMdadAyaka ane vaLI dharma ArAdhanArUpa ja hoya, tema niHzaMka mAnI zakAya. vicAraka varga A badhI bAbate jarA judI rIte vicAre. e ema pUche ke A kaMkotrIonuM, prasaMga patyA pachI, zuM karavAnuM? emAM paNa badhI patrikAomAM anekavidha tasavIro chApI ja hoya che. have to je loko phoTogrApha chApavAno niSedha karanArA hatA teo paNa bhagavAnanI ane potAnI chabIo chapAvavA lAgyA che. A phoTAonI AzAtanA na thAya? A badhuM pastImAM na pheravAI jAya? vicArazIla mANasa ema paNa vicAre ke je loko sthApanA-nikSepAmAM eTale mUrtimAM nathI mAnatA tevA saMpradAyanA loko paNa have to bhagavAnanAM AgamasUtrone sarasa citro sAthe chapAvavA mAMDyA che, ane e rIte AgamonA upadezone vadhu lokabhogya tathA lokapriya banAvavA mahenata karI rahyA che. ApaNe tyAM badhI ja kSamatAo tathA dhana, mAtra kaMkotrIonI navanavI DijhAIno mATe ja vaparAya che. zuM A dhana tathA zaktino sadupayoga Agamo tathA zAstronA suMdara alaMkRta prakAzanAdi mATe na thaI zake ? gujarAtamAM visanagara najIka umatA gAmamAM seMkaDo jinabiMbo sAthenuM prAcIna jinAlaya dharatImAMthI nIkaLyuM che. temAM digaMbara-zvetAMbara banne saMpradAyono saMbaMdha joDAyelo che. karoDonA kharce navAM navAM tIrthonAM nirmANa karanArA - ApaNA koI zaktisaMpanna mahAtmAnuM dhyAna A dizAmAM hajI sudhI kema jatuM nathI ? tIrthomAM kesa-klezo cAle che. tyAre A to gharane AMgaNe rasa levA lAyaka tIrtha jaDyuM che. ApaNI bedarakArIno pUro lAbha digaMbara pakSe uThAvI lIdho che. sarakArI grAnTa sahita badhuM ja te pakSa vage karyuM jAya che. ra5-50 karoDa kharcAvI nA jANanAra loko AvI aitihAsika vAte taddana ajJAna, bedarakAra, udAsa kema dharmacintana Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haze? ANaMdajI kalyANajI peDhIne to jANe AvI vAtamAM rasa levAnI ja elarjI hoya che! pAvAgaDha mULa zvetAMbara tIrtha hatuM. ApaNI AvI prakRti - paddhatine kAraNe te have digaMbara tIrtha che. paraMtu itihAsamAMthI bodha levAnuM tathA itihAsanuM rakSaNa karavAnuM kadAca zvetAMbaronA lohImAM ja nathI. ApaNane to game che navA itihAsanuM sarjana! thoDAM varSa pachI ApaNA navA itihAsanuM bhale je thavuM hoya te thAya. AvA to asaMkhya pAyAnA prazno che. hamaNAM vaLI navI ghaTanAo zarU thaI che, camatkAronI. kyAMka amIjharaNAM thAya, kyAMka vaLI kesaranA chAMTaNAM paNa thAya. paNa A paraMparAgata camatkAro have jarA jUnA - AuTa opha DeTa jaNAya che. have to dharaNendradeva ane kSetrapALa deva sAkSAt hAjara thavA mAMDyA che ! kyAMka koIpaNa rUpamAM sarpa ke nAga dekhAya,ke thayuM : kSetrapAla dAdA hAjarAhajUra! ne kAM to svayaM dharaNendra ja mAnI levAnA ! pachI dUdhanA vATakA, zrIphaLa, dIvA, siMdUra ane bhAta bhAtanI vAyakA tathA mAnyatAo ane lokono pravAha ! itihAsamAM dharaNendra A rIte paraco Apyo hovAno dAkhalo nathI jaDato. Aje to e daivI tattvo pAse jANe AvA paracA ApavA sivAya koI kAma ja nathI lAgatuM ! vicArako tarata pUche ke A devo A svarUpe Ave che e vAta ghaDIbhara sAcI mAnI levA ame taiyAra chIe. paNa amAre e jANavuM che ke A rIte emanA AvavAthI saMghane ke jaina zAsanane zo lAbha? saMghanA koI prazno hala thAya kharA? tIrthonA vikhavAdone zamAvI de kharA? aDhaLaka samasyAo zAsananI che, badhI te tattvo ukelI devAnuM sAmarthya to dharAve ja che, to kema na ukele? bAkI "saMtoSI mAnI roTalI ke posTakArDa lakhavA jevA paracAthI saMghane zo lAbha? sivAya ke aMdhazraddhA vadhAravAnI ane cokkasa hita-hetu dharAvatA lokonI pravRttine poSatAM rahevAnuM ! vicAraka vivekI varganA dila-dimAgamAM AvA anekAneka savAlo ghUMTAyA kare che. svAbhAvika dharmabhIrutAnA kAraNe te varga A savAlone jIbha para lAvatAM acakAya che. paraMtu teno artha e nathI ke te A badhuM dilathI svIkArI le che. jaina dharma e tAttvika dharma che. buddhigamya dharma che. tene, tenA rahasyamaya siddhAMtone samajavA-samajAvavA atyaMta Avazyaka che. ApaNe badhA binajarUrI khyAlo ane bhramaNAomAMthI bahAra AvIzuM to ja A AvazyakatA ApaNA gaLe UtarI zakaze. (phAgaNa-2059), Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hamaNAM to World cup fever cAlato hato. temAM jIta meLavavA mATe thatI duvA - mAnatAonI bharamAramAM, irAka-amerikAnI laDAImAM thatA bhayAnaka saMhArano bhoga banatA jIvonA rakSaNa ane kalyANa mATe prArthanA karavAno vicAra paNa A rASTramAM koIne na Avyo, A ApaNA naitika adhaHpatananI nizAnI che. varlDa kapamAM bhArata na jIyuM athavA hAryuM, teno AghAta saune che. paNa A yuddhamAM hajAro manuSyonuM nikaMdana nIkaLI rahyuM che tenA aMge koInIya saMvedanA ghavAI haze kharI ? zakyatA ochI che. jagatamAM kyAMya hajAro manuSyo ane prANIo kamote maratAM ke mArI nakhAtAM hoya ane chatAM ApaNA dilamAM kaMpArI, arerATI ke anukaMpA na pragaTe, to samajavuM ke ApaNI saMvedanazIlatAnI dhAra buTTI banI gaI che; ApaNe dharmanA vAstavika tattvane samajyA ja nathI, ane ApaNe krUra svArthaparastInA svabhAvano vikAsa sAdhI zakyA chIe. duniyAnA koI paNa bhAgamAM, prayojanamAM, kSetramAM ke vAtAvaraNamAM najara karo to badhe "svArtha ja jovA maLaze. are, ApaNe jayAM - je vartuLamAM jIvIe chIe te vartuLamAM paNa svArtha sivAya kazuM ja jovA nahi maLe. mArI icchA pramANe ja thAya ane mAro ahaM pratipaLa saMtoSAyA kare evI samajaNa, evI apekSA ane evI mahenata te ja svArthavRtti. yu.esa.e.nA pramukhanI icchA irAkI pramukhe na saMtoSI, tethI teno ahaM ghavAyo. teNe AkramaNa karyuM - A teno pAzavI svArtha. A svArtha be rASTro vacceno svArtha gaNAya. A svArthavRttinuM rokaDuM pariNAma eTale karoDonI pAyamAlI ane lAkhonI jAnahAni. svArtha be vyaktio vacceno hoya toya teno aMjAma to pAyamAlImAM ja AvavAno. svArtha mATe bIjAno bhoga laI zakAya. svArtha mATe bIjAno geralAbha uThAvI zakAya. svArtha che jemAM bIjAnA hitanA bhoge potAnuM hita siddha thAya. Avo svArtha hoya ApaNA manamAM, tyAM sudhI ApaNAmAM so TacanI dhArmikatA pAMgare e vAtamAM dama nahi. jo ke have to dharmo paNa svArtha sAdhavAmAM maMDyA che. atyAre ame karNATaka, AMdhra, tAmiLanADu - A traNa prAMtonA je vistAramAM (tribheTe) chIe, tyAM khristI mizanarIo, garIba ane pIDita lokonI lAcArIno lAbha laIne thoDAka paisA vaheMcI temane vaTalAvI rahyA che. dekhItI rIte mAnavatA ke dayA ke paropakAranI pravRtti gaNAya - lAge, paraMtu temAMye potAnA anuyAyIo vadhAravA, dharmano phelAvo karavo, ane lAMbAgALe potAnI bahumatI meLavIne dharmacintanA Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjasattA hAthavagI karIne anya dharmone hAMsiyA pAchaLa dhakelI devA, AvA UMDA svArtha ja paDelA che, je jaladI najare nahi caDe. "vagara prayojana ane vinA svArthe, koI ja vaLatara ke sAnukULa pratyAghAtanI apekSA rAkhyA vinA tathA sAmAnI lAcArI ke nabaLI sthitino leza paNa lAbha uThAvavAnI vRtti tathA gaNatarI vagara sAmAne madada karIe to ja - te ja paropakAra' - A ApaNI bhAratIya saMskAritA che tathA vicAradhArA che. ApaNI A udAratAno pAko phAyado A mizanarIo uThAve che. ane svArtha sAdhavA mATe dharmano paNa upayoga karavAmAM acakAtAM nathI. A svArthathI ApaNAM dharmanI, saMskRtinI tathA saMskAronI pAyamAlI ja thaI rahI che, thavAnI che, te niHzaMka vAta gaNAya. svArthanI sAme mUkI zakAya tevuM tattva che "prema'. A eka ja tattva evuM che je game tevA svArthane ke svArthIne haMphAve che. prema eTale ApaNI icchAone gauNa banAvavI ane ApaNA ahaMnuM balidAna ApI devuM te. jyAM prema pAMgaryo haze tyAM potAnI icchA karatAM prItipAtranI IcchAnuM mahattva vadhu haze, ane "huM pada to koI vAte nahi Ave. Avo nirmaLa ane udAtta prema jyAre cittamAM pAMgare che tyAre tyAM svArthanI durgadhano aMza paNa raheto nathI. tyAM to hoya che mAtra paramArthanI, bIjAnA kalyANanI vAsanA. ane tenA phaLa svarUpe tyAM lAbha ane unnati ja pragaTe - pravarte che; nukasAnInuM tyAM nAma na hoya. ane AvI svArthavihoNI sthiti hoya tyAM dharma ane dhArmikatA pAMgaryA vinA kema rahe? prema tyAga tarapha laI jAya che, jenuM pariNAma che prasannatA. svArtha bhoga bhaNI dore che, jenuM pariNAma che mAtra udvega. svArtha-sAdhanAmAM pratyakSa phAyado hoya che, paNa teno aMjAma jozamAM ja Ave che. jyAre premavRttino vikAsa keLavavAmAM pratyakSapaNe hAni veThavAnI Ave, sahana khUba karavAnuM Ave, paNa tenI AkharI pariNati AnaMda, saMtoSa ane zAMtinA rUpe ja hovAnI te to niHsaMdeha satya che. ApaNe ApaNA AsapAsanA vartuLathI laIne irAka-yu.esa.e. sudhI badhe ja, bhAvanAtmakarUpe tema ja prayogAtmaka vyavahAranA rUpe paNa premavRttino chaMTakAva karavA mAMDIe ane ApaNI tuccha svArthavRttine DAmatAM jaIne ApaNA jIvanane tathA saMskArone evA ucca banAvIe, ke jene lIdhe ApaNe "dharma' mATe pUrNapaNe lAyaka banI zakIe. (catra-2059) Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma eTale zuM? e muddA para ghaNI ghaNI mathAmaNa cAlatI rahe che. hamaNAM evuM hure che ke jenAthI, je karavAthI, vRttionuM parivartana thAya tenuM nAma dharma. mana e agaNita zubha-azubha vRttiono akhUTa srota che ane bhaMDAra paNa che. paraMtu temAMthI vadhumAM vadhu upayoga to azubha athavA malina vRttiono ja thato rahe che. e azubha vRttionuM zamana athavA nivAraNa thAya ane zubha vRttionuM anAvaraNa thAya, to ja vRtti-parivartana thayuM gaNAya; e kAma je karI Ape tenuM nAma dharma. ApaNe tyAM pravRttionuM parivartana satata thatuM rahe che. nitya navI navI, dhArmika gaNAvAtI pravRttio ubharAyA ja kare che. pravRtti na hoya to thAka lAge che. dharma khADe gayo hovAnuM lAgavA mAMDe che. ane pravRtti hoya to dharmano udyota thato anubhavAya che, jaya jayakAra lAge che. Ama to AmAM kAMI khoTuM nathI lAgatuM, paNa moTo savAla eTalo ja thAya ke vRttionuM zuM? pravRttimAM ja eTalA badhA mazagUla banI javAya che ke pachI te pravRttio dvArA vRttiomAM koI parivartana Ave che ke nahi, te jovA-samajavAnI jagyA ja nathI rahetI, ane darakAra paNa nathI rahetI. pariNAme pravRttio thatI rahe che, vadhatI rahe che, thakavatI rahe che, paNa vRttio to jemanI tema rahe che. pravRttimArganI eka khUbI e che ke, teno chaMda lAgyA pachI mahadaMze vicAravAnI zakti ane taka-bane nahivata bace che. pravRtti ane pravartaka pravRtti mATe preranAra) - bannenuM lakSya paNa A ja hoya che ke, pravRttimAM vyaktine/samUhane evo to joDelo rAkhavo ke tene vicAra karavAnI jagyA ja na rahe, na maLe. vicAre. to AghopAcho thAya ne? to dalIla ke savAla kare ne? ene evI taka ja na maLavI joIe. ane to pachI e jema pIe tema karavAno ja. A sthiti evI che ke, emAM vRttionuM damana thaze, paNa zamana nahi thAya. vRttio dabAze kharI, paNa nAbUda nahi thAya, badalAze paNa nahi. ahIM savAla eTalo ja Ave che to e pravRttine dharma gaNAya kharI? dharmanI koI paNa pravRtti Akhare vRttionA parivartana mATe ja hovI joIe evuM jo ApaNe svIkAratAM hoIe, to dharmanI gaNAvAtI je pravRttithI mananI malina vRttionuM saMmArjana ane parivartana na thatuM hoya, te pravRttine dharma-pravRtti zI rIte gaNI zakAya? A savAla jarA pecIdo che. UMDo vicAra mAMgI leto A savAla e che. ApaNe sahu vicAratA thaIe te mATe ja rajU thato A savAla che. (mAgazara-2062) dharmacintanA Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavi paMDita zrIgubhavIranI eka bhakita-racanA cheH "occhava raMga vadhAmaNAM prabhu pArthane nAma". nAnI nAnI traNa kaDInI A racanA abhuta che, bhaktinA nirmaLa ullAsanI preranArI che, ane bhAvaka haiyAMne bhaktinA AnaMdamAM taraboLa karI mUkanArI che. ApaNe tyAM snAtra ke pUjA pUrNa thayA bAda A racanA ghaNA bhAge gavAtI hoya che. AmAM eka paMkti A pramANe Ave che: "sAcI bhakta sAhibA, rIjho eka veLA mane hamezAM savAla thAya ke, A "sAcI bhakti' vaLI zuM haze? bhakti to bhakti ja hoya ane sAcI ja hoya, ene mATe "sAcI' zabdano prayoga zA mATe karavo paDe? zuM bhaktinA paNa be prakAra haze? eTale te bIjA prakArathI judI pADavA mATe "sAcI' evuM vizeSaNa joyuM haze? to e bIjo prakAra kayo hoya? svAbhAvika rIte ja samajAya ke "khoTI bhaktithI bacavA athavA judI pADavA mATe ja ahIM "sAcI' evuM vizeSaNa apAyuM che. arthAt bhakti kAyama sAcI ja hoya evuM nathI. kvacit (ke pachI bahulatAe) e khoTI paNa hoI zake. sAcI bhakti thAya to "sAheba" rIjhe ja, ane e jo rIjhe to ApaNe eTale ke bhaktajana ahIM-saMsAranI mAyAjALamAM aTavAya nahIM ja; enuM bhavabhramaNa avazyameva aTakI jAya. sAcI bhaktinI A eMdhANI che, ane A enuM pariNAma paNa che. ApaNe hajIye bhavanI jaMjALamAM aTavAyA paDyA chIe, ane e jaMjALa ja ApaNane atizaya vhAlI lAge che. jaMjALa vhAlI lAge che eno artha e ke hajI ApaNane "sAheba" vahAlA nathI lAgyA. ochAmAM ochuM, jaMjALa jeTalA vhAlA to nahIM ja. eno matalaba eTalo ke ApaNA para hajI "sAheba" rIjhayA nathI. ane enuM sIdhuM kAraNa eka ja, ApaNI bhaktimAM hajI saccAI AvI nathI, ApaNI bhakti kAcI che, khoTI che. sAcI hota to ApaNA dedAra AvA na hota e nakkI. ApaNane sneha paNa sAco karatAM AvaDatuM nathI, to bhakti sAcI zI rIte AvaDe? ApaNA snehamAM paNa svArtha bharyo hoya che. lolupatA, lAlasA, apekSA, Asakti jevAM tattvo chalakAtAM hoya tevA snehamAM kSullaka svArtha sivAya bIjuM saMbhave paNa zuM? svArtha mukta ane nirapekSa ane kevaLa kalyANakAmanAthI mahekto sneha e A saMsAranI, kalpavRkSa jevI, durlabha paNa mahAmUlI jaNasa che. Avo Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sneha karI zake te ja sAcI bhakti paNa karI zake. snehane sAcukalo banatAM roke be vAnAM apekSA ane abhimAna. bhaktine sAcukalI banatAM roke be vAnAM vAsanA ane caMcaLatA. viDaMbanA to e che ke ApaNe sAcakalo sneha karavAnuM zIkhyA nathI ane sAmI vyakti pAsethI ApaNane nirapekSa-samarpita snehanI apekSA hoya che! ethIye vadhu vicitra vAta e che ke ApaNe ApaNI kahevAtI bhaktimAM saccAI umerI zakatA nathI, ane ApaNI game tevI bhaktino svIkAra karIne 'sAheba ApaNA para rIjhe evI ApaNane AzA hoya che! A viDaMbanAo thakI bacI zakAya tevo eka ja vikalpa che : sAcI samajaNa vikasita karavAno. sAcI samajaNano udaya : sAcI viDaMbanAono aMta : sAcI bhakti ane sAcA snehanuM dvArodghATana. ApaNI bhaktimAM saccAInuM zaktizALI ane zaktivardhaka rasAyaNa bheLavIe. (phAgaNa-2062) dharmacintana Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvana keTaluM kSaNabhaMgura che ane karmanAM AkramaNa kevAM aNadhAryA Ave che, teno pratyakSa anubhava, thoDA divasa agAunA, muMbaImAM thayelA relave bombadhaDAkAnI khophanAka ghaTanA parathI samajAya che. keTalA badhA loko te honAratamAM maryA che. temanAM zarIranI kevI bhayAnaka durdazA thaI che! keTalA badhA loko temAM ghAyala thaIne pIDAgrasta banI rahyA che! AtaMkavAdIoe to bhArata dezane chinnabhinna karavAnuM mizana calAvyuM che, paraMtu teno bhoga A nirdoSa nAgariko ane seMkaDo sAdharmiko banI gayA! te sUcave che ke jIvana nAzavaMta che, ane karmanA dAruNa vipAka game tene game tyAre game tyAM satAvI zake che. AvA prasaMge sagAM ane svajanothI mAMDIne sarakAra tathA polIsa sudhInI koI ja sattA bacAvI zakatI nathI. koI ja rakSaka nathI, koI ja sahAro ke AdhAra nathI banatuM. Ave vakhate cAlu jIvanano aMta to nakkI ja hoya che, paNa sAthe sAthe AvatuM jIvana paNa bagaDI zake tenI pUrI zakyatA hoya ja che. AvI kSaNomAM, jIvanano aMta paNa sudharI zake, ane AvanAruM jIvana - navo bhava - paNa sudhare, sAro thAya, te mATe jJAnIoe eka ja sAdhana kaho ke AlaMbana batAvyuM cheH "dharma" nuM. jo manamAM ane jIvanamAM dharma barAbara vasyo hoya, samajAyo tathA gamyo hoya, to AvI kSaNomAM te koIne koI rIte sAthe thaI ja jAya che. e maranAranA motane avazya ajavALe che, eTaluM ja nahi, e bhavAMtaramAM enI sAthe rahIne ene evI yoni ane evA janma tarapha dorI jAya che ke jethI teno Avato bhava paNa sudhare che. sAra e ke jayAM pratyakSa dekhAtI koI tAkAta ke hastI ApaNAM nAzavaMta jIvananI rakSA karavAmAM niSphaLa jAya, tyAM parokSa lAgatI dharmanI zakita ApaNA mRtyune paNa ane janmane paNa ujamALa kare che. vaLI, muMbaInA e mAnavabaMdhuo sAthe evuM banyuM, tevuM have koInI paNa sAthe, ApaNI sAthe paNa, banI zake che. e TrenomAM ApaNe nahotA te ApaNAM sadbhAgya; paNa AvI koI kSaNe ApaNe paNa e bombanAM ke goLIonAM Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nizAna avazya banI zakIe chIe, e niHzaMka che. jo evuM banavAnI pUrI zakyatA A deza-kALamAM hoya, to ApaNe zuM karavAnuM? ApaNuM kartavya eTaluM ja ke ApaNI pratyeka paLa dharmamaya banAvI mUkIe. manamAM navakAra, mukhamAM navakAra ane pratyeka pravRttimAM dharmamaMgala, ATaluM ApaNe jarAka paNa pramAda vinA karavAnuM che. koI ne koI svarUpe "dharma ApaNI sAthe ja rahe, hoya, evI kALajIpUrvaka jIvanano ekeeka divasa ane pratyeka kSaNa jIvavA mAMDIe, to mRtyu kadI apamRtyu nahi bane ane gati kadIye durgati nahi bane. (zrAvaNa-2062) dharmacintanA Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 ApaNA deza mATe A varasa honAratonuM ane AphatonuM varasa che. eka pachI eka Aphata Avye ja ja jAya che! muMbaInA relave-bomba-visphoTa tathA surata-gujarAtanI jaLahonArata e be eTalI badhI bhISaNa, dAruNa ane jabarI moTI Aphato thaI ke tenI AgaLa bIjI AvelI anekavidha Aphato sAva nAnI bhAse. A baMne Aphatoe haiyAM hacamacAvI mUkyAM che. ekamAM mAnavasarjita AtaMka hato, to bIjImAM kudaratano kALo kera vartAto hato. vartamAnapatro temaja TI.vI. mIDiyAnA AdhAre ja cAlatI ane nirNayo letI duniyA mATe thoDA divasanI sanasanATI anubhavyA bAda bhUlI javAnI A ghaTanAo bhale hoya, paNa saMvedanazIla hRdayo mATe to A baMne ghaTanAo udAsI ane asahAyatAnI eka amITa chApa haiyAMmAM mUkI janArI ghaTanAo banI raheze. jANanArA barAbara jANe che ke, AtaMkavAda ane AtaMkavAdIo e baMne dezanA bhraSTa, hIna ane svArthI rAjakAraNIonuM sarjana che. dezanI nirdoSa janatAnAM jAna ane mAlano vinAza thAya temAM temane jANe ke kazuM ja sparzatuM nathI. temane to temanuM rAjakAraNa, khAyakI ane hIna kakSAno svArtha - emAM ja sarvasva samAI jAya che. hiMsA, hiMsaka katalakhAnAM, hiMsAjanya padArthono vaizvika vyApAra, e A rASTrano jANe ke anivArya ane mULabhUta AdhArasrota banI gayo che. have hiMsAnuM pramANa ane pracAra e hade vadhyA che ke, hiMsAnI vAto, hiMsAnAM dazyo, akAraNa hiMsA, dharmanA nAme hiMsA, ArogyanA bahAne hiMsA-A badhuM sAva sAmAnya banI gayuM che. 'AvuM to hoya have' evo bhAva sAmAnya janatA paNa have anubhavavA mAMDI che. thoDA vakhata agAu 'barDa phlU'nA nAme macelo hobALo yAda haze. e vakhate karoDo nirdoSa maraghAMne dharatImAM jIvatejIva dATI devAyelAM, saLagAvI devAyelAM, te paNa sAMbharatuM haze. te vakhate bhAgye ja koInAM haiyAM kaMpelAM. balke, te badhuM sAva sAmAnya lAgeluM badhAne. kharekhara to e ghaTanA paNa eka ghora Aphata hatI : mAnava dvArA kRtrima rIte ane sAva jUThI rIte pedA thayelI Aphata. e Aphatano bhoga bApaDAM nirdoSa evAM maraghAM banyAM hatAM. te vakhate paNa sUratano pUra-vinAza e e Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aphatano ja eTale ke maraghAM-vinAzano ja kudarate Apelo pratyAghAta athavA javAba hato, ema koI kahe to kevuM lAge? bhaNelA paMDito (!) tarata kaheze : AvI dhaDamAthAM vinAnI avaijJAnika vAto kema karo cho? barDa phlU-ghaTanAne ane pUra-honAratane koI ja saMbaMdha nathI, ke nathI AvI kalpanAne koI vaijJAnika AdhAra! mane kahevA do ke, vaijJAnika AdhAra bhale na hoya, paNa prAkRtika AdhAra to avazya che. prakRti arthAt kudarata, ane teno sArvabhauma kAyado samagra sacarAcara jagata upara sadA-sarvadA vyApelo che, pravartamAna che. prakRtinA kAyadAno InkAra kare tene 'vijJAna' ke 'vaijJAnika' gaNAvavuM e paNa eka tUta che, bhramaNA che, ane chetarapiMDI che. je vaijJAnika hoya te prAkRtika hoya ja. prAkRtika na hoya te koI rIte vaijJAnika na ja hoI zake. ane prakRtinA vijJAne ane kAnUne puravAra karI ApyuM che ke jevo AghAta tavo pratyAghAta maLe ja. tame karoDo nirdoSa mUMgA jIvono akAraNa saMhAra karyo, to tenuM vaLatara tamane AvI aghaTita gaNAvAya tevI bhayaMkara honAratonA svarUpe maLavAnuM ja. AmAM atArkika, avaijJAnika, aprAkRtika kazuM ja nathI. ApaNe bacavAnuM che, sIdhI ke ADakatarI hiMsAthI. hiMsAnI AvI koI paNa ghaTanA bane, jANavA maLe, e sAthe ja haiyuM kaMpavuM joIe. haiye mUMgI cIsa UThavI ja joIe. e jIvone bacAvavAnI prArthanA ane lAgaNI jAgavI ja joIe, ane 'duniyAnA koIpaNa cheDe-khUNe cAlatAM A duSkRtya mATe huM paNa koI rIte javAbadAra chuM' evI bhAvanA sAthe 5ramAtmA pratye temaja sarva jIvo pratye kSamA-yAcanA karavAno bhAva manamAM pragaTAvavo ja joIe. kudaratI ane akudaratI honAratomAM jAtane bacAvavAno A che ekamAtra rAmabANa ilAja. (bhAdaravo-2062) dharmacintana Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjakAla sarvatra rogacALAnuM ane aneka jAtanA upadravonuM sAmrAjaya phelAyuM che. badhA ja duHkhagrasta che. badhA ja azAMta che. badhe ja uga ane "kAle zuM thaze?' ke AvatIkAla kevI haze?' tenI dahezata chavAyela che. to anubhavIo evuM kahe che ke, AvanArA divaso, vItelA divaso karatAM kaparA haze. jANakAro paNa AmAM sUra purAvatA rahe che. saheje savAla thAya ke A divaso ApaNA jevA jaze? athavA ApaNuM zuM thaze? Ano eka ja javAba jaDe che, dharma-ArAdhanAnuM baLa vadhAro. tapa, japa ane dharmakaraNI jema jema vadhAre thaze, tema tema ArAdhanAnuM baLa vadhaze. ane ArAdhanAnA baLe ja upadravo ane duHkha-kaSTo zAMta thaze athavA haLavAM paDaze. saMsArI jIvo pAse jyAre bIjI koI tAkAta ke bacAva bacatAM nathI, tyAre dharmaArAdhanA e eka ja tAkAta ene bacAvI zake tema che. temAMya jo tapa-japa sAmUhikarUpe karavAmAM Ave to tenI asara vAtAravaNa para bahu gherI ane bahu vyApaka paDatI hoya che. e asara AkhA rASTrane, rAjyane, nagarane temaja samAjane anekavidha takalIpho tathA prakopathI ugArI zake che. prArthanAnuM baLa paNa eTaluM ja vadhAravuM joIe. parama karuNAvaMta paramAtmAne uddezIne sau eka ja prArthanA kare ke ApanI karuNA samagra sRSTi para anarAdhAra avirata varasAvo, ane saune saghaLAM saMkTothI ugAro! zivamastu sarvajagataH ! ghare ghare, TheraThera badhA bhegA thAya ane ochAmAM ochI 30 miniTa sAgamaTesAmUhika prArthanA kare, ArAdhanA kare, ochAmAM ochI saghaLA bhegA maLI 1 navakAravALI (108 navakAranI) gaNe, ane zivamastu nI prArthanA traNavAra kare. ghare ghare A nityakrama zarU thavo joIe. upAzrayomAM pratikramaNa pachI A krama zarU thavo joIe. ArAdhanA ja bacAva che, ArAdhanA ja salAmatI che, ane ArAdhanA ja taraNopAya che. (Aso-2062) Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 jaino ! sAvadhAna jainazAsana e AtmAnuM zAsana che. AtmAne pAmavo e A zAsanano lakSyAMka che. pudgala ane tenA pratyenI mamatA/Asakitano kramika tyAga karatAM rahIne chevaTe teno sarvathA tyAga karavAnI prakriyA dvArA ja A lakSyAMka sara thaI zake tema che, evI tAttvika samajaNa e A zAsananI ArAdhanAno pAyo che. A zAsananA sAdhakone koI dunyavI hetu ke lakSyAMko sara karavAnA nathI hotA. sattA, saMpatti ke adhikAronI prApti mATe ke pachI anuyAyIonI saMkhyA vadhAravA mATe A zAsananI upAsanA nathI, eTalI A zAsananA sAmAnyamAM sAmAnya athavA abudhamAM abudha bhaktane paNa khabara che ane samajaNa che. jagatanA dareka dharma ane saMpradAyanA loko potAnA adhikAro mATe laDe che. potAnI sattA tathA lAgavaga ke pahoMca vadhAravA mATe kaTibaddha jovA maLe che. to amuka amuka dharmo to potAnA anuyAyIonI saMkhyA kema vadhe, bIjA badhA dharmone choDIne potAnA dharmamAM ja kema vadhu mANaso dAkhala thAya, tenI ja phirAkamAM hoya che. pralobhano ApavA dvArA, chetarapiMDI dvArA ane chevaTe dhAkadhamakI ke baLajabarIthI anya dharmavALAone vaTalAvavA ane potAnA dharmAnuyAyI banAvavA, e AvA lokonuM mizana athavA lakSyAMka hoya che. vAta paNa sAcI che. jemanA dharmamAM AtmA nAmanI cIjanuM koI astitva na hoya, paraloka arthAt mokSa jevI koI sthitino svIkAra ja na hoya, phakta A janamamAM sattA, saMpatti, sukha ane sagavaDa meLavIne lahera karavAmAM ja dharmano upayoga hoya, bhoga bhogavavA ane bIjA jIvonA bhoge sukha bhogavavuM e ja evA dharmanI phaLazruti hoya, tevo dharma AvI hIna ane nakArAtmaka ke amAnavIya pravRtti na kare to kare paNa zuM bicAro ? dharma bhautika hetuo mATe ja hoya' evuM gaNita jaina hoya evI koI vyaktinA gaLe Utare nahi, e nizcita che. paraMtu AvA bhautikavAdI dharmane mAnanArAo have ApaNA mokSamArgI dharmazAsana upara humalo karavAnI taiyArImAM che, e vAta AtmArthI janane bhAre ciMtA prere tevI che. garIba, pachAta ane abodha mAnavasamUhone vaTalAvavAnI pravRtti to dAyakAothI cAlI ja rahI che. dharmacintana Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e pratye ApaNe lokoe, samAja ane sarakAroe, sevelI upekSA have ApaNane bharakhI javA beThI che. garIba janasamUhone potAnA dharmanA banAvIne badhI rIte jabarA' banI gayelAM A tattvoe have potAno paMjo ApaNA dharma ane dharmIo tarapha paNa prasAravA mAMDyo che. emanAM prayAso atyaMta sudharelA, vyavahAru, ane umadA lAge tevA hoya che. emaNe potAnI vicAradhArA sarakArI taMtramAM dAkhala karavA mAMDI che. rAjakIya pakSone tenuM vAhana banAvyA che. judA judA dharmo vaccenA pArasparika kusaMpa ane kamaLano mahattama phAyado teo uThAve che. dhIme dhIme teo bIjAonI vicArasaraNI badalatA jAya che, ane vaicArika rIte temane nabaLA pADIne saMdehazIla banAvIne pachI potAnuM jhera pAtharatA jAya che. "jaina samudAyane laghumatI tarIke jAhera karavo evo vicAra AvA ja koI bhedI taMtra dvArA jainonA AgevAnonA dimAgamAM tathA rAjakIya pakSonA netAonA dimAgamAM ghusADAyo che. TUMkA gALAnA svArtha khAtara mathatA A AgevAno ane netAo, aMdara aMdara laDatA rahe, eka na thAya, tevI pUrI kALajI levAtI hoya che. A bhedI taMtranI karAmata paNa jovA jevI che. eka pakSane zIkhavADyuM ke jainone laghumatI gaNo." A thAya eTale jaino vyApaka bahumata hindI samAjathI vikhUTo-ApoApa-paDI jAya. bIjA pakSane evuM ThasAvyuM ke "jaino to hindu dharmano eka peTA-vibhAga ja gaNAya, temanuM svataMtra dharma-darzana kyAM che? pelA pakSe A svIkArIne jaina dharmane hindu dharmano saMpradAya gaNAvavA mAMDyo. pariNAme jaina ane hinduo vacce tirADa paDavA mAMDI. beya vAte bahumatI samAjamAM vibhAjana ja thAya, eTale pelA bhedI lokone to beya bhANe lADavA ja! baMne pakSone ekamekathI uzkerIne, vikhUTA pADIne, nabaLA banAvIne, emane to potAno ja svArtha poSavAno che. hindu samAja nabaLo paDe, tUTe eTale tenA saMdigdha lokone potAnA dharma tarapha AkarSatA jAya. baudhdhikone dhArmika kusaMpanI duhAI daIne, to garIba-lAcAra janone lobhalAlaca ApIne, dharmAtaraNa karAvatAM jAya. ane hindu prajAne laghumatImAM palaTI nAkhIne potAnA ja rAjyamAM - rASTramAM tene nirAzrita, lAcAra ane koIkanI dayA para nabhanArI prajA tarIke jIvatI karI devAya. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNe cetavuM ja paDe. nAnAmAM nAnA jaina baMdhunuM paNa have ApaNe dhyAna rAkhavuM ja paDe, be uchAmaNI ochI thaze to cAlaze, paNa paisAnA vAMke be zrAvaka vidharmamAM jatAM raheze, te nahi cAle. uchAmaNInA paisA A zrAvakonI dharmarakSA khAtara bhale vaparAtA. AvI mAnasikatA ke vicAradhArA nahi keLavIe to have jaino para AvanArA humalA sAme TakavAnuM bahu muzkela paDaze te nakkI che. hAlamAM ja paradezanA koI ketholika khristI carce tenI vebasAITa para jAhera karyuM che temAM "jaina ane jaina dharmanI vyAkhyA tathA samajaNa ApI che, jenonI prAMtavAra vasatI gaNAvI che. ane jainane kevI rIte vaTalAvavo tenuM mArgadarzana ApIne, karNATakamAM koI vidhavA jaina strI tathA tenA putrane kevI rIte khristI banAvela che teno dAkhalo paNa TAMkyo che. jaino ! sAvadhAna ! ekavIsamI badI AvI rahI che! (kArtaka-2063) 5 hamazinana 2 | Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jema jema samaya vItato jAya che tema tema anubhava vadhato jAya che. A anubhava eka vAta zIkhave che ke je karavAthI ahaM ane mamatva ane eSaNA vadhatAM hoya tene kadApi "dharma gaNAya nahi. dharma kyAreka kriyArUpa hoya, kadIka jJAna rUpe hoya ke kvacit tapa-svarUpe hoya. koIpaNa prakAranI A dharmakaraNI karavAthI jo ahaMkAra vadhato hoya, mamatva poSAtuM hoya ane icchAo jo vakaratI hoya to te kriyA, jJAna ke tapa, dharma' tarIke lokarUDhie gavAtAM hovA chatAM, "dharma' gaNAtAM ke banatAM nathI. zAstroe to A vAta vAraMvAra, TheraThera, gAI vagADIne karI che. paraMtu A vAta jyAM sudhI ApaNAM vyaktigata anubhavano viSaya na bane, tyAM sudhI ApaNA cittamAM pariNamatI nathI, ane tethI tenuM rahasya samajAtuM nathI. ane tethI ja te vAto bIjAne saMbhaLAvavA pUratI ke bIjA upara chAko pADavA mATe kAmanI banI rahe che. paNa potAnI samajaNano ughADa karavAmAM te sahAyabhUta thatI nathI. dharma e eka evuM adbhuta tattva che, je ApaNI samajaNadazAno ughADa karI ApavAmAM bahu ja agatyano bhAga bhajave che. vastutaH to jenA thakI samajaNadazA ughaDe tenuM ja nAma dharma che. Avo dharma e mAtra jANavAno ke karI batAvavAno viSaya nathI raheto paraMtu samajavAno tathA anubhavavAno viSaya bane che. dharmatattvano Avo anubhava, manuSyane namra, haLavo, sarala ane anAgrahI banAve che. rojiMdA - sAmAnya vyavahAramAM ke pachI koIka khAsa bAbatamAM paNa, pachI, te vyakti potAnI mAnyatA, samajaNa, jidda ke Agrahane vaLagI nathI rahetI. tenAthI sAva viparIta bane to paNa zAMtabhAve teno svIkAra te karI zake che. dhairya na zIkhave te dharma zAno? adhIrA ane haThIlA banAve tene dharma kema gaNAya? e vyaktimAM vikaselI ke vikasatI samajaNa, tene IrSyA ane durbhAvanI cuMgAlamAMthI mUkAve che. tene potAnA svabhAvagata tathA vartanamAM DokiyAM karatI AchakalAI, chIcharAI, ane tochaDAInuM pachI bhAna thavA lAge che, ane te tene DaMkhavA paNa mAMDe che. samajaNano vikAsa svabhAvamAM, paddhatimAM tathA pravRttimAM, parivartana ANe ja ANe. potAnI kSudratAnuM potAne bhAna prere tenuM ja nAma samajaNa. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ icchAo be rIte ghaTe : zArIrika lAcArI vadhe tethI manamAM UgatI dareka icchAne pUrI karavAnI zakyatA na rahe, te kAraNe icchAone dabAvI rAkhavI paDe te eka prakAra. ane bIjo prakAra e ke dharmano anubhava thato jAya tema samajaNa vikasatI javAthI icchAonI asAratA ke ayogyatA samajAtI jAya, dareka IcchA pUrI karavAno Agraha ghaTato jAya, ane te rIte IcchAo ApameLe ogaLatI jAya. | vivekI manuSya tenuM nAma ke je uparanA banne prakArone samajato hoya ane potAnI icchA zA kAraNe ghaTI che tenI spaSTa samaja tenA manamAM vartatI hoya. icchA ghaTe, to ja mamatva tUTe. mamatva ogaLe, to ja ahaMkAra ocho thAya. ane A traNe vAnAMno hrAsa thavo te ja dharmasAdhanA che. citta ATalI sAdI samajaNane have jhaMkhe che. AvI sAdhanA have jo gamI jAya, cittamAM jAmI jAya, to A kSaNabhaMgura jIvana paNa sArthaka ane saMtRpta banI jAya. te dina kyAre Avaze? (poSa-2013) dharmacintanA ? Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNA saMsAramAM ApaNI dhAraNA ke gaNatarI pramANe keTaluM bane che! jarA zAMta citte tapAsavA jevI bAbata che. javA amuka jagyAe nIkaLyA hoIe ane javuM bIje ja paDe. levA kAMIka nIkaLyA hoIe, ane kAMIka bIjuM ja laIne AvavuM paDe athavA peluM maLe ja nahi. gamatuM kAMI hoya ane ApaNI najara sAme ja tene choDavuM paDe ane na gamatuM hoya teno svIkAra karavo paDe. gamatuM maLaze ja nahi tenI pAkI-pUrI khAtarI hoya ane ociMtuM ja te ja AvI maLe. amuka vyaktie ke gharanA sabhyoe mArI icchA mujaba - Ama ja - vartavuM joIe evA AgrahamAM te vaTamAM ApaNe rAcatA rahIe ane te ja loko tenAthI sAva viparIta ke jUduM vartana kare. ApaNuM gamatuM na thAya ane na gamatuM thAya ja. - AvA prasaMgo ApaNA jIvanamAM, kharekhara to ApaNA rojiMdA vyavahAramAM, keTalA Ave? keTalIvAra Ave? - TUMkamAM, icchIe te na thAya, na maLe, ane na icchIe te ja thAya, te ja maLe! A che ApaNI jiMdagI. ApaNA jIvananI ghaTamALa. savAla e thAya che ke, A ghaTamALa ApaNane jace che kharI? A ghaTamALanA pratApe rAta dahADo uga ke saMtApa ke kleza ja jIvatAM hoIe evuM to nathI banatuM ne? tapAsano muddo A che. dhAryuM na thavuM ane aNadhAryuM thavuM, tenuM nAma ja "jIvana" che. AvA jIvanamAM, Dagale ne pagale aNadhAryuM thatuM rahe tyAre, udvega ane kleza na Ave, na thAya, evuM to kema bane? vastutaH uga ja vadhAre thAya che. A udvega ke kleza - e jiMdagI jIvavAnI majA mArI nAkhe che. jIvananI ronaka (cArma) jANe ke ene kAraNe naSTa thaI jatI jaNAya che. A majA, A ronaka pAchI Ave, athavA jAya ja nahi, te mATe zuM karavuM? evuM zuM karIe ke jethI jIvananI majA TakI rahe, ane jokhamAya ja nahi? Ano javAba, bahu bahu varSonA maMthana ane aDhaLaka anubhavone pariNAme, eTalo ja jaDe che ke, "pratyeka paristhitino svIkAra karatAM zIkhI jAva, uga nahi Ave - kadIya.' svIkAra eTale potAnI icchA ke anicchAne gauNa banAvavI. svIkAra eTale potAnA Agrahone haLavA-zAMta pADavA ane potAnI mAnyatA ke. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAraNAonI upekSA karatAM zIkhavuM. svIkAra eTale game tevuM aNagamatuM bane to paNa akaLAvuM nahi, AghAta na anubhavavo ke manamAM ochuM na lAvavuM. svIkAramAM nirAzAvAda nathI, paNa dhIraja ane sahanazIlatAnI kasoTI che. svIkAra e bhaya ke bhAgeDu vRtti-palAyanavAda nathI, paNa ApaNI khamI khAvAnI tathA jatuM karavAnI kSamatAnI parIkSA che. svIkAramAM kAyaratA nahi, udAratA hoya che. asvIkAra uga janmAve, svIkAra prasannatAne TakAve. | svIkAranAM sUtro kaMIka AvAM hoya : 1. je thAya te sArA mATe. 2. kudaratane jema maMjUra hoya tema ja bane che. 3. zrIjJAnI bhagavaMtoe dIThA bhAvo ja bane che. 4. "jehanA bhAgyamAM je same je lakhyuM, tehane te same te ja pahoMce.' 5. yogyatAthI adhika koIne maLatuM nathI, samaya pAkyA pahelAM kazuM maLatuM nathI; bhAgyathI adhika kAMI maLatuM ke banatuM nathI. 6. hAthamAMthI laI jAya, bhAgyamAMthI koI nahi laI zake. 7. karma, kALa ane kudarata je sthitimAM mUke temAM AnaMda mAnavo tenuM nAma ja jiMdagI, temAM udvega thAya te mRtyu. keTalAM hRdayasparzI ane arthasabhara che A sUtro! eka eka sUtra para eka eka patra ke pravacana karI zakAya. A sUtrone khUba khUba vAgoLavAnAM che, tenA arthamAM UMDA UtaravAnuM che. to ja "svIkAra'no mahimA samajAze. na gamatuM ke aNadhAryuM bane to "je thAya te sArA mATe. koI ApaNuM ke potAnuM ahita thAya tevuM varte to, jo tene tema karatAM rokI zakAya tema na hoya to, tenA kalyANanI prArthanA sAcA hRdayathI karavI, ane tenI karaNI ke kAryavAhInAM je paNa mAThAM phaLa Ave te svastha ane zAMta bhAve sahana karavA jeTalI trevaDa keLavavI, paraMtu tenuM kharAba thAya tevuM kazuM ja na karavuM. jaina munio vartamAna joga athavA kSetrasparzanA' jevA zabdo prayoje che, tyAre temAM A ja - svIkArano ja bhAva paDaghAto hoya che, te paNa A dizAmAM ciMtana karavAthI have samajI zakAze. svIkAra eTale uddhagano InkAra - e ApaNuM jIvanasUtra ho! (phAgaNa-2063). dharmacintana Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 vihAra daramiyAna ja varasAda paDyo. tene lIdhe jamInamAM pANI bharAtAM asaMkhya trasa jIvo bahAra ubharAI AvyAM. asaMkhya saMmUrchima jaMtuo utpanna paNa thayAM. badhAM ja jIvo roDa para ! vAhano vagerene kAraNe badhAM kacaDAi mare. A sthitimAM roDa para cAlavuM, atimuzkela bane. IryAsamitinuM ane jayaNAnuM pAlana karavuM ja paDe. anyathA jIvonI jabara virAdhanA thAya. e divase paga joI joIne ane saMbhALapUrvaka mUkato hato, tyAre acAnaka manamAM eka savAla jAgyo : A jIvone huM bacAvIza, paga taLe nahi dabAvuM, tethI te jIvo zuM bacI ja jaze? bIjA koInA paga nIce ke vAhana taLe te nahi kacarAya? vaLI, huM ene nahi kacaDuM, tethI tene koI lAbha thavAno ? tenA bhava ghaTaze, tenI AvaradA moTI thaze? AvuM kAMI thavAnuM kharuM? ciMtana cAlyuM. javAba paNa jaDyoH mAre jayaNA pALavAnI che, te jIvane bacAvavAno che, kacaDavAno nathI. tenA lIdhe te jIvane koI phAyado thAya che ke nahi, te mAre jovAnuM nathI. mAre to be ja bAbata dhyAnamAM levAnI che : 1. mArA lIdhe te na mare, huM tene mAruM nahi, paNa bacAvuM. 2. tene bacAvavAmAM kharekhara to mAro ja bacAva thAya che. tenA sthULa jIvananI rakSA karavAno mAro adhyavasAya, mArA bhAvAtmaka jIvananI rakSA kare che! mArA cittanA zubha pariNAmone maratAM-naSTa thatAM te jayaNApAlana aTakAvI de che ane mArA hAthe nahi marelo te jIva, pachIthI bhale koIkanA lIdhe maraNa pAme, paNa te chatAM, mArA zubha pariNAma to bacI ja javAnA ane e rIte mAro bacAva to kAyamI - cirakAlIna thaI javAno. ciMtanano dora pachI to bahu laMbAyo. jaina muninuM mane maLeluM pada e kSaNe sAMbharyuM. jaina munipada eTale jIvaMta jayaNA. jaina muninI eka eka kriyA ane ceSTA tathA pravRtti, bIjA jIvonI rakSA mATe ja hoya. bIjA jIvanane hAni pahoMce evI eka paNa kAryavAhI jaina muni dvArA na thAya, na thavI joIe. jaina muni potAnA mATe na jIve, bIjAne jIvavA devA khAtara paNa na jIve. jaina muni jIve to anyane bacAvavA mATe jIve, anyane jIvADavA mATe jIve, anyane jIvADe ane jIve. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNe tyAM peluM sUtra bhale pracalita banyuM: "jIvo ane jIvavA do.' paNa e sUtra adhUruM che. barAbara nathI. jaina mArganuM sUtra AvuM hoya, "jIvo ane jIvADo'. "jIvADavA mATe athavA bacAvavA mATe jIvo." kAraNa ke bIjAne bacAvavAmAM ja potAno bacAva hoya che bIjAnA sthUla jagatanI rakSA eTale potAnA bhAvajagatanI rakSA. A tattva jene samajAya ane jenA AcaraNamAM Ave, te jaina muni. kadAca Aja kAraNe ApaNAM zAstrakAre pharamAveluM ke muninI pravRtti parahitakArI ane tethI nijano karmakSaya karanArI ja hoya. arthAta muni je kare, tenAthI tenAM karmo khape, ane anyanuM hita thAya ja. ATaluM ciMtana thatAM thatAM to batrIse koThe dIvA thaI gayA. jaina munipada pratyeno ahobhAva haiye jhaLahaLI UThyo. AvuM adbhuta munipada mane maLyuM che, AvA munipadanuM vidhAna karanAruM prabhuzAsana mane maLyuM che, te vAta yAda AvatAM ja jIva AnaMdanA ramaNe caDI gayo. kevuM adbhuta A pada ! kevuM upakArI A zAsana! A zAsananI bIjI koI ja vAta yAda na rahe ke viziSTa na lAge to te bhale bane. paNa AvA muni pada dvArA jagatanA sarva jIvonuM bhaluM karavAnI tenI A vilakSaNa prakriyAne to pade pada saMbhAravI ja paDe, visarI zakAya ja nahi; evI A tenI ananya ane amUlya deNa che. aMtamAM pharI ekavAra peluM sUtra pAkuM karI laIe, "jIvADo ane jIvo." ane "jIvADavA mATe jIvo." "bacAvavA mATe jIvo.' potAne mATe ane pote jene potAnAM mAnI lIdhAM che tenA mATe to jhADa, jAnavaro, paMkhIo ane duniyA AkhI jIve che. paNa vyavahAranI rIte je potAnAM nathI hotAM, nathI lAgatAM, tevA nAnAM moTAM saghaLAM jIvone mATe jIvavuM, jIvavAnI koziSa karavI, emAM ja sAcuM jainatva che, e vAta badhAe khAsa yAda rAkhavAnI che. astu. (ddhi.jeTha-2063) dharmacintana Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 dharma ane tenI vividha ArAdhanAnuM sAmAnya lakSya eka ja hoya che. manane svaccha karavAnuM. ghaNI ghaNI dharma ArAdhanAo karIe chatAM mana hajI cokhkhuM nathI thatuM, to temAM doSa kono? dharmano? - nA. ArAdhanAno? - nA. kriyAno? - nA. doSa ApaNo ja; ApaNe dharma ane dharmakriyAo karavA chatAM temAM manane parovyuM nahi, mana vagara ja e badhuM karyuM, tethI ja mana hajI cokhuM thayuM nathI, thatuM nathI. dharma karavAno che, manamAM vartatI malinatAone pakhALavA mATe. malina mana jenAthI UjaLuM thAya te ja che dharma, dharma karavA chatAM ApaNuM mana malinatAthI chUTatuM na hoya to ApaNe ApaNA mananI ja khaNakhoda karavI ja paDe. AvI khaNakhoda jene game, potAnI malina vAtone samajI - oLakhI zake tema ja tene dUra karavAnI tamannA jene jAge, tenuM nAma dharmI jIva. ApaNA mananuM khodakAma karIe to temAM ochAmAM ochI traNa jAtanI malinatA najare paDe che. 1. apekSA, 2. abhimAna, 3. adekhAI. apekSAnAM aneka rUpo che: eSaNA, lAlasA, tRSNA, vAsanA, lAlaca, garaja, svArtha vagere. vastunI icchA kyAreka thAya. kvacita vyaktinI icchA thAya. kadIka ApaNuM gamatuM athavA dhAreluM thAya tevI paNa AkAMkSA pravarte. A badhuM ja apekSA' che. A apekSAne kAraNe pudgalano rAga prabaLa bane che, tene kAraNe ghaNAM rAga-dveSanA vamaLo jIvanamAM pedA thAya che; ane tene lIdhe aneka gaMdAM kAryo ApaNe karatAM ja rahIe chIe. jenuM pariNAma udvega ane kheda sivAya kazuM ja nathI hotuM. karmabaMdhana te to kharuM ja. apekSA pApamAM parove che. apekSA AnaMdane naSTa kare che. apekSAne kAraNe rUDA saMbaMdho paNa tUTe che. apekSA halakA-hINA janonI lAcArI karAve che. TUMkamAM, apekSA dareka prakAranAM duHkhonI janetA banI rahe che. bIjI malinatAnuM nAma che abhimAna. "huM kAMIka chuM AvuM, ane "mArI pAse kAMIka khAsa che' AvuM abhimAna ApaNane sadAya kanaDatuM hoya che. khAsa dekhAvAnI ane bIjA upara prabhAva pADavAnI vRttine lIdhe pedA thatuM A abhimAna ApaNane tuccha paNa banAve che, tochaDA paNa banAve che. potAnI jAte ja halakA thavAnI jogavAI A abhimAna pUrI pADe che. A abhimAna ja ApaNane Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNA ja mANasothI vikhUTA pADI de che. ApaNA dvArA koInuM kharAba karavAnI bhUmikA paNa e pUrI pADe che. krodha, asatya, prapaMca ane dveSa jevAM malina tattvonuM udbhavasthAna paNa A abhimAna ja hoya che. saMbaMdhomAM kaDavAza ane pachI viccheda e AnuM bhayAnaka pariNAma che. adekhAI e trIjI malinatA che - cittanI, bIjAnI unnati ke pragati jovAnI azakti eTale adekhAI. AvI vyakti koInuM sAruM na joI zake, na khamI zake. ene anyanI sArAmAM paNa bUrAI ja zodhavI gamaze. koInuM sAruM thAya ke bolAya to tenA peTamAM tela ja reDAvAnuM. saravALe Avo mANasa badhI rIte sukhI hoya toya te atyaMta duHkhI ja hovAno bIjAnA sukhathI duHkhI ! ApaNe, mAre ne tamAre saue, tapAsa karavAnI che ke ApaNA cittamAM A traNa malinatAo che ke kema? che to tenI mAtrA keTalI che? potAne barabAda kare ane bIjAne kaSTa Ape e hade to e malinatAo vakarI ke vakaratI nathI ne? ApaNI tamAma dharmakaraNI A malinatAone nAbUda karavAnuM sarasa sAdhana banI rahe te rIte karavAno have nirdhAra karIzuM? (zrAvaNa-2063) dharmacintanA Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 thoDA divasa agAu ame akSaradhAma - gAMdhInagaranI mulAkAte jaI AvyA potAnA guru pratye samarpita ziSyonI bhakti ane samarpaNa kevAM hoya, ane tenA pariNAme kevAM adUbhUta sarjana ane Ayojana thaI zake, tenI pratyakSa pratIti A maMdira - saMkulane nIrakhyA pachI thaI. manamAM eka ja vAta UgI. gurunI kRpA ane ziSyanuM samarpaNa - e be vAnAM bhegAM maLe to dhArelAM ja nahi, paNa aNadhAryA paNa rUDAM phaLa nIpajI Ave. samarpita ziSya sAMpaDavA e badhA gurunA nasIbamAM nathI hotA. potAnI icchA ane potAnA abhiprAya - bannene gurucaraNamAM visarjita karI de, potAnA vyaktitva tathA oLakhane gurumAM ogALI mUke, potAnA samagra astitvane gurunA astitvamAM vilIna karI vALe. AvA ziSya kvacit ja ane koIkane ja sAMpaDatA hoya che. guru to pAtra-apAtra joyA vinA, samAnabhAve - samabhAve, ziSyanuM kalyANa vAMchatA ane karatA ja rahe; paNa ene jhIlavA mATenI pAtratA kaho ke sajjatA, bahu ja jUja manuSyomAM hoya che. "mane samarpita ziSyo maLo' evI lAlasA gurumAM na hoya te samajI zakAya, paraMtu "huM gurunI kRpAno pAtra bane evI abhilASA ziSya thanAra manuSyamAM na jAge, e jarA aTapaTuM lAge, samajI na zakAya. moTA bhAganA ziSya thanArA, gurune caraNe samarpita thavAnuM zIkhavAnA badale, gurunA doSa jovAmAM ane gAvAmAM vyasta rahetA jovA maLe che. guru kahe ke icche tema karavAne badale teo kare tema karavAnI rIta keLavIne, akALe ja, gurusamovaDiyA thaIne ane gurune ullaMghIne vartatA jovA maLe che. AmAM caMcaLatA, kSudratA ane svacchaMdatAne baLa maLe che. samarpaNa AvatuM nathI. tethI ziSya kahevAvA chatAM ziSyatva AvatuM nathI. ziSyatva vinA saMyama viphala banI rahe che. phalataH gurunI ahetukI kRpAthI tevA jIva hamezAM mATe vaMcita rahI jAya che. zeSa rahe che sodAbAjI ane vyavahAra. ziSya gurunuM kAma (bhakti nahi) kare, ane guru tene yathocita sAcave. pAtratA anusAra ja maLe ane phaLe. akSaradhAma e ziSyavRMdanA samarpaNanI ane gurunI asIma kRpAnI gAthAnuM sarjana che. tenI mulAkAta nimitte cittamAM jAgelAM spaMdano tamane paNa vaheMcI dIdhAM. ApaNA hRdayamAM paNa AvuM ananya samarpaNa pragaTo ! (mAgazara-2064) Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 6 gayA patramAM gurunI kRpA ane ziSyanA samarpaNa viSe lakheluM, te keTalIka vyaktione bahu ja rucikara baneluM, ema temanA dvArA maLelA pratibhAvathI jANavA maLyuM hatuM. evA amuka pratibhAve mane paNa vicAra karato karI mUkyo che. manamAM thAya che ke ApaNAmAM "ziSya' tarIkenI lAyakAta che kharI? ane enI sAthe sAthe evuM paNa thAya che ke keTalI kSamatA hoya to mANasa "gurupadane mATe lAyaka bane? A savAlo jeTalA AkarA lAge che, teTalA ja tenA javAbo kaThina paNa che, ane majAnA paNa. guru" zabdanA sAmAnya rIte be artha thAya che guru eTale gauravavaMta, guru eTale bhAre. niHspRhI, vatsala, guNiyala ane sanniSTha puruSa hoya tene pahelo artha lAgu paDe. ethI UlaTI vyaktine bIjo artha baMdhabesato Ave. ziSya para ahetuka - kazA ja badalA ke vaLataranI apekSA rAkhyA vinA - ane mAtra tenA hitanI khevanAthI ja prema varasAve ane avasare kaThora valaNa paNa apanAve tevo puruSa "gurupada mATe pUrato lAyaka gaNAya. ziSyane maryAdAnuM pAlana jhaTa nathI gamatuM hotuM. jarA jarAmAM vaMkAya paNa kharo, ane jarAka amathuM AvaDI jAya to teno phuggo phUle ane kvacit phATe paNa kharo. gurunuM kAma Ave samaye, sAmenA pAtranI bhUmikA pramANe, kaThora thayA vinA ke thaIne, tevA ziSyane ThekANe lAvavAnuM hoya che. haiye hitanI ja mAtra kalpanA hoya, ane tenI pAchaLa vAtsalyano atAga dariyo ghUghavato hoya; kaThora thavA jatAM haiye kALI baLatarA paNa thatI hoya, chatAM potAnI javAbadArI ke pharaja adA karavAmAM daDha rahI jANe, te "guru" pada mATe suyogya Thare. Ama karavA jatAM ghaNIvAra niSphaLatA paNa sAMpaDe. ziSya huMpada ke aviveka na paNa choDe, ane potAnA ahitakArI - avicArI vartana para aDyo ja rahe evuM paNa bane. Ave vakhate paNa dhIraja na hAre, hitakAmanAmAM pIchehaTha na kare, aMtaranI karuNA vahAvatA ja rahe, tenuM nAma guruH gauravavaMto satparuSa. ghaNA loko AthI UlaTA hoya che. pelAnuM je thavuM hoya te bhale thatuM. ene bagaDavuM hoya to bhalene bagaDe, ApaNe zuM? ApaNe to kAma thAya che ne ! AvI dAnata ane vicAra dhArA jenAmAM hoya teo guru gaNAtA hoya toya te gauravahIna hovAnA : bhArekhama. AvA guru svayaM to DUbe, Azritane paNa DUbADe ja. ziSya bagaDe to tenI javAbadArI gurunI paNa ochI nathI hotI. balka, ziSya bagaDe temAM potAne ja doSita ne jokhamadAra anubhave te ja "guru. hA, ziSyane bharapUra vAtsalya ApyuM hoya, zikSA ane zikSaNa ApavAmAM zakya saghaLo zrama lIdho hoya, dhamacintana Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to paNa, te pachI paNa, jo ziSya - avaLe raste cAle, to temAM te ziSyanA durbhAgya ja kAraNa gaNAya, guru nahi, e paNa ahIM ja samajI levuM paDe. have ziSyanI vAta karIe. ziSya paNa be prakAranA hoya putra jevA ane zatru jevA athavA leNadAra jevA. gurune ThAre te ziSya, ane gurune dajhADe bALe te zatru. gurune anusare - anukULa varte te ziSya, ane avaLA cAle - pratikUla varte te zatru. gurune deva (gurudeva) gaNI, upAse te ziSya, ane gurunA doSa ane chidro ja jotAM rahIne pajave te zatru. uttarAdhyayanasUtramAM pharamAvyuM che tema, A prakAranA zatru - ziSyo, guru sAva zAMta hoya ane ziSyanA doSone paNa vAtsalyabhAve gaLI khAnArA hoya to paNa, temane kleza karAvI, krodhI banAvI mUkatA hoya che. : "miMs fpa vASiI pakkara itI. koI janmanA leNadAra hoya ke pachI dveSano RNAnubaMdha laIne AvyA hoya tyAre ja AvI sthiti sarjAya che. upAdhyAya samayasuMdara gaNie potAnI pAchalI jiMdagImAM lakhyuM : "celA nahIM to ma karo ciMtA, dIsaI jhAjhe cele paNa duHkha". ziSya viSe temanA hRdayanI tIvra vedanA temanI saMskRta ane gujarAtI be racanAomAM bahu vedhakapaNe vyakta thaI che. sara prabhAzaMkara paTTaNInuM eka majAnuM muktaka A kSaNe sAMbhare che. emaNe emAM eka rUpakanI kalpanA karI che : bAvaLanA jhUMThAnuM rUpaka e rUpaka. kaMIka AvuM cheH eka sthAnamAM eka vRkSanuM pUMThuM hatuM. sUMThuM eTale bilakula ThUMThuM na DALo, na pAMdaDAM, na khIlavAnAM koI cihno; paNa tenuM thaDiyuM jarA bharAvadAra jarUra hatuM. eka sajjananI dRSTi tenA para paDI gaI - acAnaka ja. zenuM thaDa haze, kyuM vRkSa haze, te teo nakkI na karI zakyA. paNa temane lAgyuM ke kaho na kaho, A AMbAnuM thaDiyuM ja hovuM joIe. emaNe nakkI karyuM ke AvA sarasa thaDane - vRkSane Ama ja khatama thavA na devAya. enI mAvajata thAya to e kevo masta AMbo bane ! kevAM mIThAM phaLa ApI zake ! basa, manamAM Avo zubha saMkalpa AvatAM ja temaNe te TUMThAne, jANe ke pote dattaka lIdhuM hoya tema, mAvajata ApavAnuM zarU karyuM. niyamita pANInuM siMcana, yogya khAtarano chaMTakAva ane bIjuM je paNa karavuM ghaTe te karavAnuM temaNe thAkyA vinA karyA karyuM. pariNAme hUMThuM haryuM bharyuM thavA mAMDyuM. . eka hada sudhI mAvajata ApyA pachI vRkSane dhIrajapUrvaka vikasavA devAnuM jarUrI hoya che. A sajjane paNa e mATe dhIrajapUrvaka rAha jovAnuM zarU karyuM. pote bIjA kAme vaLyAM. khAsso samaya vahevA dIdhA pachI eka divasa teo te vRkSanI tapAsArthe gayA to tenA para najara nAkhatAM ja teo hebatAI gayA! temanI kalpanAthI sAva Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja viparIta, temanI sAme eka vizALakAya bAvaLanuM vRkSa UbhuM hatuM : kAMTAothI ubharAtuM ane kaDavAM pAMdaDAMthI chalakAtuM ! e joIne temanA hatAza haiyAmAMthI sarelA udgAro kavie sAMbhaLyA ane tene muktaka kAvya rUpe kavie A pramANe rajU karyAH dUThuM bAvaLanuM nihALI manamAM zaMkA jatAM AmranI siMcI vAri, karuM supallavita huM, evA vicAre karI, chAMTyuM khAtara premanuM nizadine moTo ucherI karyo AzA sarva vRthA gaI, phaLasame te kaMTakI nIkaLyo !" | (sara prabhAzaMkara paTTaNI) e sajjanane jevI hatAzA thaI haze, tevI hatAzA kyAreka gurune paNa thatI hoya che. pote AMbo mAnIne pyAra ane parizramathI ucherela ziSya-vRkSa jyAre bAvaLanuM ThUMThuM hovAnuM bhAna thAya tyAre to khAsa. AvI hatAzA kadIka udvega prere. kyAreka nirveda jagADe. to vivekI jIvane mATe te bodhaprada ane saMsAranA saMbaMdhonI vAstaviktAnuM bhAna karAvanArI paNa banI zake. Ama chatAM, jyAM sudhI ahatva hoya, kartutvano bodha prabaLa hoya, mArApaNAno bhAva tIvra mAtrAmAM hoya, tyAM sudhI to A sthiti manane kSubdha karanArI ane klezamAM laI janArI ja banatI hoya che. pote ja uchereluM, ane vaLI potAne atizaya priya hoya evuM vRkSa, potAne ja kAMTA bhoMkavA mAMDe tyAre kleza na thAya to ja navAI! nirlepa banavuM e ja A klezathI ugaravAno upAya. hRdaya enA kalyANanI bhAvanAthI lathabatha hoya ane vyavahAramAM upekSAbharyuM mauna sevAya enuM nAma ahIM nirlepatA che. veSathI para hoIe to ja klezathI para thaI zakAya. ane AvI upekSAtmaka sthiti ja kAMTALA vRkSa-ThuMThA mATeno yogya pratyAghAta banI rahe. A sthiti hovAno sIdho phAyado e ke atyAra lagI saMbhALelI saghaLI javAbadArI thakI have e sajjana paNa ane e guru paNa mukta thAya che. potAnI svacchaMdatAne poSavA - paMpALavAnI svataMtratA, have, e kAMTALA TUMThA - vRkSane bhalI bhAte maLI rahe che. ane e gurune vAge che eka dhakko, je ene badhAyathI dUra dhakelIne badhIya paLojaNothI - parAyI ciMtAothI para banAve che, ane potAnAmAM khovAI javA mATe sAvadhAna kare che. Avo dhakko khAvA mATe susajaja hoya tenuM gurupada sArthaka ! (poSa-2064) gharmacintanA Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 jaina paraMparAmAM be zabdo bahu majAnA che. bhavacakra ane siddhacakra. bhavacakra pUrNa thAya tene siddhacakramAM sthAna sAMpaDe. jema jema AtmAnuM bhavacakra ghaTatuM jAya tema tema tenAmAM bAhyAMtara guNo ApoApa vikasavA mAMDe. bIjI rIte, koI vyaktinuM bhavacakra eTale ke bhavabhramaNa ghaTyuM che ke kema, athavA kaI hade ghaTyuM che, te jANavuM hoya to tenA AMtarika guNonA vikAsa tarapha tathA tenA bAharI vartana tarapha dhyAna ApavuM. deva pratye aMtaramAM vadhato jato ahobhAva ane guru pratye haiyAmAM pravartato gADha samarpaNabhAva - A be vAnAM bAkInA aneka athavA tamAma guNonI jaDa che. arthAt A be vAnAM hoya tyAM bIjA guNo anAyAse UgavAnA ja, emAM be mata nahi. ApaNA deva arihaMta che. rAga ane dveSa na hovA e emanI oLakha che. karmono kSaya thakI zuddha AtmasvarUpe vartavuM e emanI tAttvika ane zAzvata sthiti che. e devano anugraha athavA karuNAnA baLe ja mAruM astitva che, ane enA baLe ja mArI bAhya temaja atyaMtara unnati che, Avo prabaLa vizvAsa ApaNAmAM hovo ghaTe. A vizvAsa hoya to, to ja, ApaNAmAM sahajapaNe maitrI, udAratA, karuNA, saraLatA vagere tattvo pragaTyA vinA na rahe. ApaNo "e nAmAM vizvAsa ane "e"no ApaNA para anugraha, A ja che, ApaNAmAM thanArA guNavikAsano pAyo. mAtra guNavikAsa ja zA mATe? ApaNA bhautika - AdhyAtmika sukhanI cAvI paNa A vizvAsamAM ja samAyelI che. arihaMta gamyA hoya tene guru gamavAnA ja. athavA, arihaMta game tene ja guru gamaze. guru ane deva - banne maLavA e eka vAta che ane e banne gamavA e bIjI bAbata che. A banne maLe e durlabha; paNa e game e to enAthIye vadhu durlabha ! je game tenA para ApaNane prIti thAya. tenA pratye ApaNane sadbhAva ne lagAva jAge. teno bharoso karavAnuM mana thAya. ane e prIti, lagAva ane bharoso dhIme dhIme ApaNAmAM samarpaNabhAva jagADe. samarpaNa eTale ogaLI javuM. enI icchA e ja ApaNI IcchA. enA gamA - aNagamA e ja ApaNA hoya. A samarpaNa thakI ApaNAmAM "gurupArataMtrya' nAmano saddaguNa janmAve. guru gamyA, pachI potAnI svataMtratA durguNa anubhavAya ane temanI parataMtratA te saguNa hovAnuM pratIta thAya. zAstromAM saMyamI jIva mATe "gurupArataMtrya' e atizaya re Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahattvano ane anivAryapaNe Avazyaka guNa manAyo che. A guNa jema jema vadhato - vikasato jAya tema tema bhavacakra ghaTatuM jAya. bhavacakra jema vadhu tema A guNa nabaLo. bhavacakra jema ghaTe tema A guNa vikase. saMyama maLavA chatAM saMsAra bhAre che ke ocho, te jANavAno A zAstra-nirdiSTa mApadaMDa che. jJAnI na hoya to paNa temanA zAstravacana dvArA AvI parIkSA thaI ja zake, ane javAba meLavavo hoya to meLavI zakAya paNa kharo. uttama athavA haLukarmI jIvanI eka jhaMkhanA hoya ke kema jaldI mAruM bhavacakra samApta thAya? A jhaMkhanA ene jhaDapabhera AtmavikAsanA mArge AgaLa laI jAya, je krame krame tene siddhacakramAM sthAna pamADI Ape che. atyAre to dravyathI temAM sthAna, kadAca, maLyuM paNa hoya, paNa bhAvathI ane vAstavika sthAna kyAre maLe, te ja tevA jIvanI tamannA hoya. A tamannA hovAno ahesAsa paNa tenA bAharI vartana ane tenI bhItarI pariNita dvArA ja sAMpaDI zake che. A banne vAnAM ApaNAM sudhare, teTalI bhAvanA tathA te dizAnI mahenata ApaNe have AdaravAnI che. (mahA-2064) dharmacintana Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurutattva svayaM maMgalasvarUpa ane maMgalakArI hoya che. evA gurupade pratiSThita mahApuruSonuM hRdaya paNa nitya-niraMtara sarvanA maMgalanI ja kAmanA karatuM rahe che. zaraNAgata, Azrita, ziSyanuM maMgala kema thAya tenI ja khevanA A guruo karatAM rahe che. pUjyapAda nandanasUrijI mahArAjano jemane thoDo paNa anubhava haze tene khyAla haze ja ke emanA muhUrtamAM, emanA vAsakSepamAM, emanA mAMgalikamAM ane emanI karuNAmaya - vatsala amIdraSTimAM keTaluM prabaLa - pracaMDa mAMgalya chalakAtuM rahetuM hatuM. uparathI kvacit kaThora - kaDaka bhAse, DarAvI - dhrujAvI mUke tevo tApa paNa anubhavAya. paNa bhItarano bhAva anubhavo to drAkSanA komaLa garbha karatAMya vadhu madhuratA nItaratI hoya ane zrIphaLanA jaLa karatAMya aTekarI zItaLatA vartatI hoya. emanI - guruonI kaThoratA paNa temanI bahuAyAmI karuNAnuM ja eka rUpa hoya che, e satya jene nathI samajAtuM, tenA mATe, guru maLyA chatAM paNa, gurunI atukI kRpA pAmavAnuM dohyaluM ja banI jAya che. saMyamapAlana mATe, jJAna - svAdhyAya veLAe, jIvananA rUDA ghaDatara aMge, atyaMta kaThora dIsatA guru paNa, ziSyanA - AzritanA hitanI keTalI ciMtA sevatA hoya che ! eNe barAbara AhArAdi karyA ke nahi? tenI tabiyata barAbara jaLavAya che ke kema? ene koI pajavatuM to nathI ne? ene paheravA - pAtharavA vagerenAM upakaraNonI takalIpha to nathI ne? AvI AvI hajAro prakAranI kALajI, guru, bArIka najare letAM ja rahe che ja - ane emAM kyAMya, kyAre paNa, thoDIka garabaDa jaNAya to temanuM citta vAtsalyanuM mAryuM AkuLa vyAkuLa thaI jatuM hoya che. gurunI AvI kALajInI chAyA maLatI hoya to, temanI kaThoratA paNa maMjUra, AvuM ja ziSya svIkArI zake, te nyAla thaI jAya ! kamanasIbe, guru dvArA levAtI anaMta mUMgI kALajIne samajavAne badale temanI hitakara kaThoratAne ja satata yAda rAkhe - vAgoLe ane rIbAyA kare, evA AtmAo ja bahudhA jovA maLe che. pUjya naMdanasUri ma. kahetAM ke "moTA mahArAja (sUrisamrATa) amane daMDAsaNathI ane ghaDAnA dorA vaDe khUba mAratA, bhaNavAmAM ke pAlanamAM AghApAchA thaIe to mAra paDe. paNa emano e mAra khAdho che, kaThora ane AkarAM veNa vekyAM che, to Aje pATe besavAne lAyaka banyA chIe." A vacanomAM samarpita ziSyane Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAdhela gurutattvano ke gurupadano mahimA ja chato thAya che. pATe besatAM ane vyAkhyAnakaLA karatAM to ApaNe tyAM ghaNAne ke lagabhaga badhAne AvaDe che, phAve paNa che. paNa "pATe beThA eTale pATe besavAne lAyaka thaI gayA evI bhramaNA, pachI, bahu ja poSAyA kare che. gurunI kaThoratAne lAyaka bane te temanI kRpAne lAyaka bane, ane kRpAne lAyaka bane te ApoApa pATe besavA lAyaka bane. ATalI samajaNa vikase, to "guru-padanI prApti thaI te saphaLa ! ziSyano upayoga potAnA svArtha mATe kare, potAnuM hita siddha karavA khAtara ziSyanI kSamatAne, ziSyanA vittane lUMTI le, tevA paNa guru hoya che. to potAnA bhoge paNa ziSyane svastha kare, saMtApo zamAvI zAMta banAve, evA guruo paNa bhagavAna vItarAganA zAsanamAM avazya jaDe che. enI sAme, potAnI, icchA - anicchAonuM sarvathA visarjana karIne gurunI icchA - AjJA - abhiprAyane ja sarvoparI - sarvasva mAnanArA ziSyo durlabha hoya che. jhAjhe bhAge to gurunA oThA heThaLa potAno svArtha sAdhI lenArA, gurune zAMtine badale saMtApa ApanArA ziSyo - ja jovA maLyA kare che. guru thavAnI vAta to na vicArIe, paNa gurunA Azrayane lAyaka banI zakIe toya ochuM nathI. (phAgaNa-2064) dharmacintanA Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 "guru" eTale zuM? "gurunuM kartavya kaho ke kArya, te zuM ? ane, manuSyanA manane mUMjhavanAruM tema ja tenA jIvanane asthira banAvI hacamacAvI denAruM tattva kyuM? A be prazna manamAM vAraMvAra ghUmarAtA rahe che. AnA javAbo zodhavA mATenuM manomaMthana paNa cAlatuM ja rahe che. bannenA javAbo, judI judI vyaktine, potapotAnI vaicArika bhUmikAne anurUpa, alaga alaga prakAranA maLe, to te zakya che. mArI bhUmikA pramANe mane jaDelA javAba kAMIka AvA che : manuSyanA manane temaja jIvane asthira banAvanArUM tattva che "icchA'. icchA, apekSA, lAlasA, vAsanA, tRSNA - A badhAM icchAnAM ja jUjavAM nAmo che ane svarUpa paNa. icchArahita manamAM je zAMti, sthiratA ane zairya hoya che, te icchAnA UgavA sAthe ja asta pAme che. icchA manane caMcaLa banAve. icchA manamAM ajaMpo paNa janmAve ane utpAta paNa pedA kare. icchA pUrI thAya to abhimAna pedA kare, ane apUrNa rahe to saMtApa, hatAzA ane kleza karAve. icchA verajhera karAve. icchA IrSyA ane dveSa ane kAvAdAvA karAve. icchA ApaNane avivekI paNa banAve, ane tuccha paNa banAve. icchAne vaza paDavuM eTale dina ane lAcAra banavuM. icchA bUrA janothI AtmIyatA karAve, ane sArA mANasothI vegaLA karAve. icchAno kyAreya aMta nathI hoto. ekavAra eka icchAne tAbe thayA, eTale pachI icchAono vizALa vaMza-vastAra ApaNA mana upara caDI ja besavAno. pachI emAMthI chUTavuM, bahAra nIkaLavuM, e sAmAnya vyakti mATe azakya ja bane. emAM paNa jyAre ApaNI icchA, bIjA koInI, ApaNA karatAM viruddha dizAnI IcchA sAthe TakarAya, tyAre to bhAre jovA jevI thAya che. be icchAono TakarAva aneka jAtanI khaTapaTo ane kUDakapaTa uparAMta vaimanasya, gerasamaja ane manabheda UbhAM karI Ape. phalata varSonA ke jIvanabharanA AtmIya saMbaMdhono aMta AvI zake che. sneha ane saMpanA sthAne kleza ane aNabanAva vyApI zake che. pariNAme durgAna, karmabaMdha ane doSadarzana jevAM mAThAM tattvonuM caDhI vAgI zake che. icchA' jevI nagaNya cIja dvArA sarjAtI mananI caMcaLatA, A badhuM ja banavA badala javAbadAra che. A badhAMthI ugaravAno sahelo upAya eka ja che icchA thavA Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na devI. ane tema na karI zakAya to thayelI - thaye jatI icchAne tAbe kadI na thavuM. mana che eTale icchAo to jAtajAtanI thavAnI, satata thaye ja javAnI. paNa ApaNe e icchAone AdhIna thaIne tene pUrI karavA mATe jo mathIzuM, to ja e upara noMdhyuM tema anekavidha musIbato sarajI zake. paNa jo ApaNe tene tAbe jana thaIe, manamAM UganArI icchAone pUrI karavAne badale Ama ja paDI rahevA daIne tenI avagaNanA karIe to eka paNa musIbata Avaze nahi, ane mana caMcaLatAno bhoga nahi banatAM tene mUMjhavaNa thavAnuM paNa kAraNa nahi rahe. savAla eTalo ja ke UgatI icchAone nAthavAnI ApaNAmAM kSamatA che kharI? jo eTalI kSamatA na hoya, to zuM karavuM? Ano javAba meLavavA mATe ApaNe pahelA praznano javAba meLavavo paDe. pahelo prazna hatoH "gurunuM kartavya zuM? athavA guru eTale zuM? mane phurelo javAba kAMIka Avo che : jeNe potAnI icchAone ane tajjanya caMcaLatAone zamAvI che tenuM nAma che. "guru". guru te ja thaI zake je nirIha hoya, niHsvArtha paNa ane nirapekSa paNa hoya, ane vaLI manathI pUratI mAtrAmAM zAMta, svastha ane sthira hoya. ane AvA gurunuM kArya eka ja hoya: ziSya ke AzritanA, be-lagAma banatA cittane aMkuzamAM rAkhavuM. pAmara ke sAmAnya jIva icchA-anicchAnA cakkaramAM bUrI rIte phasAyo ke phasAto ja hoya, tene vividha upAyo ane prayuktio ajamAvIne te cakkaramAMthI bahAra kADhavo ane tenA asthira ke hAlamaDolama banelA manane zAMta sthira ane svastha banAvavA mathavuM - e che gurunuM kArya, ke kartavya. sadganI A kSamatAno anubhava, sadgurunA caraNomAM potAnA sarvasvanuM samarpaNa karanAra vyaktine ja thato hoya che, athavA tevI vyaktine tevo anubhava thayA vinA raheto nathI ja. ApaNe paNa AvA anubhavane pAtra banIe. (catra-2064) dharmacintana Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 UnALAnA AkarA divaso vItI rahyA che. jaina munio tathA sAdhvIo, AvA akaLAvI mUkanArA divasomAM paNa paMkhA vinA, e.sI. vinA, phrIjanA pANI tathA barapha - AIskrIma vinA, mojathI jIve che. aDavANe page ane ughADA mAthe, dhomadhakhatA taDakAmAM paNa vicare che. e joIne jenuM mAthuM ahobhAvathI jhUkI jatuM nathI, te jaina gaNavAne lAyaka hovAnuM bhAgye ja mAnI zakAya. majAnI vAta to e che ke A badhuM veThavA pAchaLa teono Azaya AtmAnI ke dharmanI sAdhanAno tathA karmakSayano ja hoya che. limphA ke ginIsa bukanA rekorDamAM potAnAM nAma - kAma lakhAvavAno nahi. AvA nispRha ane nirALA sAdhu phakta jainazAsanamAM ja maLe, te sivAya jagatamAM bIje kyAMya nahIM. eTale ja, AvA sAdhunAM darzana paNa keTalAM pAvanakArI manAya che ! ApaNe tyAM pAMca parameSThI bhagavaMtonI ArAdhanA che. temAM pahelAM be, - arihaMta tathA siddha - to hAla mAtra pratimA ke chabIsvarUpe ja jovA maLe che, sAkSAt to nahi. paNa zeSa traNa - AcArya, upAdhyAya, muni - parameSThI to sAkSAt sadehe jIvaMta jovA ApaNane maLI zake che. e ApaNAM kevAM puNya ! puNya vinA parameSThIpada paNa nA maLe, ane parameSThInAM pada (caraNa) paNa nA maLe ! ApaNe kevA nasIbadAra chIe ke ApaNane hajAro sAdhu-sAdhvI bhagavaMtonA rUpamAM pAMcamA parameSThI-padanAM darzana-sparzana maLyAM che ! arihaMta paNa parameSThI ane eka taddana pAmara, tuccha, bAliza lAgato ApaNA jevo manuSya - puruSa ke strI - paNa parameSThI ! kevI adbhuta yojanA che A prabhuzAsananI ! paDatA ane bhaTakatA jIvane upara uThAvavAnI mArA prabhunI A kevI to ajaba rIta che ! potAnI padavI ApI detAM ghaDInoya vilaMba na kare te ja ApaNo bhagavAna ! AvA A bhagavAnanA upakArano badalo vALavo e azakya ja gaNAya. kAM to parameSThI-padane lAyaka banavuM, ane nahi to, ochAmAM ochuM, parameSThI-padanI virAdhanAthI bacavuM, e ja te upakArano badalo vALavAnI rIta che. vicaratAM athavA hAlatAM cAlatAM sAdhu - sAdhvImAM parameSThIpadanAM darzana thAya te paNa samyagudarzananI eka unnata bhUmikA gaNAya. sAmAnya rIte ApaNane sAdhu - sAdhvIjIne joI oLakhANa paricaya - saMbaMdha yAda AvatAM hoya che. evuM kAMIka Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIkaLe to rAjI thaIe, nahi to nirlepa ! moTA bhAge upekSA. alabatta, badhA badhAMnI sAravAra ke sArasaMbhALa to na ja karI zake e sAcuM che, paraMtu nirapekSa na thavAya, upekSA ke anAdarabharyo vicAra | vartAva na thaI jAya, tenI kALajI to karavI ja paDe. sAva ajANyo hoya, paNa vratadhArI hovAne kAraNe ja temanA prati AdaranI lAgaNI jAge ane sArasaMbhALanI AvazyaktA jaNAtAM ja te mATe udyama thaI jAya, to samajavuM ke vaiyAvaccano guNa pragaTI rahyo che, ane parameSThI-padanI ArAdhanA thaI rahI che. samyagradarzananI nirmaLatA, kadAca, Ama ja sadhAtI ne vadhatI haze. AvA jIvo have to bahoLI saMkhyAmAM jovA maLe che. emane joIne paNa AnaMda ane sabhAvano anubhava dilamAM thAya che. AvA bhAvo niraMtara vadhatA raho ! parameSThI - padanI AvI sahaja ArAdhanA ApaNA jIvanamAM vyApI raho ! (vaizAkha-2064) dharmacintana Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hamaNAM hamaNAM eka vicAra manane bahu pajave che. vicAra jarA tophAnI che, paNa vaheto mUkavo che. savAla evo che ke A jagatamAMthI dhRNA, IrSA, kSudratA, vaira-virodha jevAM tattvo kAyama mATe nAbUda thaI jAya to zuM thAya ? koI paNa manuSyanA dilamAM AmAMnuM ke AnA jevuM eka paNa tattva rahevA ja nA pAme evI sthiti sarjAya to kevuM thAya ? savAla Uge tenI vaLatI ja paLe javAba paNa aMdarathI ja Ave : jo A badhAM tattvo jagatamAMthI nAbUda thaI jAya to to pachI ApaNe jene "saMsAra' kahIe chIe te - saMsAra - ja khatama thaI jAya ! saMsAra nAmanA padArthanuM pachI astitva na na rahe! ane jo saMsAra ja na rahe to pachI dharma ane tenI sAdhanA thakI mokSanI prApti - e paNa kevI rIte raheze? kema ke saMsAra eTale ja A badhAM nakArAtmaka tattvo. A tattvo ja AtmAne baMdhanagrasta banAve che, pApa ane puNyarUpe tema ja leNa-deNanA saMbaMdhorUpe karma sAthe temaja jagatanA aneka aneka jIvo sAthe joDI Ape che. ane AvuM thAya tene ja kahevAya che-saMsAra, saMsAranuM paribhramaNa ane saMsAranI vRddhi. A badhI ja bAbato, pelAM asat gaNAtAM tattvo upara ja AdhArita che. eTale e tattvo ja jo nAza pAme - pRthvI uparathI, to eka paNa jIva karma nahi bAMdhe, eka paNa jIvane saMsAramAM - bhamavA - bhaTakavAnuM nahi rahe ane badhA ja jIvo saMsArathI chUTIne mukta banI jaze. AvuM kharekhara bane to keTaluM sarasa thAya ! kevI majA paDI jAya ! pachI koIe koIne duHkhI jovAnA na rahe, du:khI karavAnA paNa na rahe! badhAM ja jIvo sukhI, sukhI ane sukhI banI jAya! bhagavAna kare ne AvuM thaI jAya to kevuM sAruM ! hamaNAM basa, manamAM Avo ja vicAra savAra thaI paDyo che. khabara che ke AvuM bane ja nahi, AvuM banI zake ja nahi, jo banatuM hota to to anaMta tIrthaMkaro thaI gayA temAM kyAranuMya banI gayuM hota. kharekhara to atulabalI ke anaMta zakti ane karuNAnA svAmI hovA chatAM, tIrthakaro paNa AvuM banAvI zakatA nathI, te vAstaviktAno InkAra karI na zakAya. tIrthakaro khuda kahe che ke AkhA jagatamAMthI eka dhaDAke ekI sAthe badhA azubha tattvono nAza traNa kALamAMye nathI thavAno. hA, dareka AtmA ke pratyeka vyakti, potAnA cittamAMthI tathA jIvanamAMthI, sarva Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ azubhano nAza, dhAre to, jarUra karI zake che. arthAt vaiyaktika mokSa hoI zake, sAmUhika nahi. A badhI ja khabara ke samaja hovA chatAM, manamAM rahI rahIne evuM thAya che ke A azubha-kara tattvo sarva jIvonA - manuSyonA jIvanamAMthI nAbUda thaI jAya to keTaluM sAruM! ane A vicAra jJAnInI najaramAM bhale game tevo lAge, huM to eTaluM nakkI karuM ke A vicArano nAnakaDo zubha prAraMbha ApaNAthI ja thAya ane ApaNA cittamAM aDDo jamAvIne beThelAM A azubha tattvo ucALA bharavA mAMDe, eTaluM ya jo ApaNe karIe to teTaluM kAMI ochuM to nathI ja. (bhAdaravo-2064) dhamAvitana Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 2. paraMparAgata dharmakAryo sarvatra thatA rahe che. te mATe adhadha kahI zakAya teTalo paiso paNa kharacAto hoya che. paryuSaNa - nimitte je thato devadravya, jIvadayA Adi kSetranA dhanavyayano ekaMdara AMka karoDono hoya che. tapasyAo paNa aDhaLaka thAya che ane A badhuM jotAM pahelI najare ema ja lAge ke dharmano kharekhara jayajayakAra thavA mAMDyo che. AnI sAme vAstaviktA tapAsIe to citra kaMIka juduM - vicitra ja hoya tevuM dekhAya che. ApaNo samAja, dharmanA kSetramAM, spardhAnA mArge caDI gayo hoya tevuM lAgyA kare che. ahaMkAra (Ego) ane temAMthI jAgatI IrSyA - e A spardhAnA pAyAmAM che. "prathamavAra', "koIe na karyuM hoya tevuM," "rekorDa," "aitihAsika - A badhI zabdajALa AvI spardhAno spaSTa saMketa ApatI rahe che. AnA pariNAme, tapazcaryA vadhe che paNa AcaraNanI tema ja AhAranI zuddhi nathI vadhatI, ane tethI ArogyanI zuddhine badale tenuM jokhama ja vadhatuM jAya che. dhanano vyaya atizaya vadhI gayo che. paNa jaina saMgha ke samAja to prabhAva, vyApaka samAja para ke rAjakAraNa para ke rAjyasattA para je paDavo joIe te paDato nathI. vastutaH dhanano vyaya te vyaktigata svArtha ane vAhavAhI prApta karavAnuM sAdhanamAtra banI rahela che. jaino dvArA thato dharmanA temaja lokakalyANanA kSetrano dhanavyaya eTalo to mAtabara che ke, jo jaina samAja svArthanI, ahaMkAranI ane IrSAnI bhAvanAomAMthI bahAra nIkaLI zake to, te dhanavyaya vaDe te samAja, vyApaka bhAratIya samAja para, rAjayasattA para, sarasAI bhogavatuM Arthika paribaLa - Arthika sattA banI jAya, te niHzaMka che. paraMtu, ApaNe ApaNA ja kAraNe A badhuM gumAvI rahyA chIe. ApaNe nisteja samAja banI rahyA chIe. game tevuM hIna paribaLa paNa ApaNA aU (Ego) ne laDAvIne potAno hetu siddha karI jaI zake tema che. bIjI vAto na karIe toye, jIvadayAnI ja vAta laIe to, paryuSaNanA 8 dahADA mATe paNa ApaNe katalakhAnA baMdha rakhAvI zaktA nathI. sarakAra, noTiphikezana bahAra pADI daIne "jIvadayA saptAho'nI mIThI lAgatI vAto karIne ApaNI AMkhamAM dhULa Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAkhI jAya che. kasAI khAnA baMdha rahetAM nathI. vAto badhI kAgaLa para ne akhabAromAM rahI jAya che. ApaNAmAM ja teo phATaphUTa paDAve che ane pALelA mANasonA ahaMkArane paMpALIne jIvadayAnA nAme mIMDuM ApaNA ja hAthe vaLAve che. nirmAlya ane nirvIrya samAjanI AnAthI moTI vyAkhyA ane oLakha bIjI kaI hoya? sauthI vadhAre duHkhada bAbata eTalI ja che ke asaMkhya upavAso - tapasyAo karyA pachIye, anargaLa dhanano vyaya karavA chatAMya, ApaNo samAja udAra, unnata ane bahumAnya banavAne badale, nisteja, nabaLo ane svArthI banato jato anubhavAI rahyo che. dharma ane saMskRtinI rakSAnI gulabAMgo pokAranArA lokoe, ApaNA samAjane - saMghane je nukasAna pahoMcADyuM che, te kadAca kadI bharapAI nahi thaI zake. mitro, Aje mAtra vedanA ja vaheMcI che te badala Sorry. (Aso-2065) dharmacintana Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSARtunA athavA varSAkALanA 4 mahinAnA gALAne cAturmAsa athavA varSAvAsa tarIke zAstrakAroe oLakhAvyo che. A gALAmAM varasAda paDato hoya che, paDavAnI saMbhAvanA hoya che. ethI A gALAmAM padayAtrA karavA jatAM aneka prakAre aneka jIvonI hiMsA thAya che. e kAraNe bhagavAne comAsAnA divasomAM vihAra karavAno niSedha karela che. bhagavAna svayaM paNa varSAkALamAM vihAra karatA na hatA, ane temanA zAsananA munio mATe varSAkALamAM vihAra nahi karavAnI temanI AjJA paNa zAstromAM varNavavAmAM AvI che. A AjJAnuM athavA to maryAdAnuM pAlana hajAro varSothI sAdhuo karatA AvyA che. ane Aje paNa, amuka apavAdone bAda karatAM, tenuM pAlana badhA kare che. te jaina zAsananI adbhuta maryAdAnuM sUcaka che. aSADha sudi 14nuM pratikramaNa sthApyA pachI kArtika zudi 14 nuM pratikramaNa thAya tyAM sudhI vihArayAtrA para pratibaMdha e prabhunI ane zAstronI AjJA che. temAM paNa saMvatsarI parvanuM pratikramaNa jyAM sthApyuM hoya tyAM bAkInA kA.zu. 14 sudhInA divaso gujAravAnuM to pharajiyAta gaNAyuM che. keTalAka loko vartamAnamAM A AjJAnuM ullaMghana karatAM jovA maLe che. evA loko apavAda mArgano AdhAra laIne saMvatsarInA bIjA - trIjA divase ja sthAnaparivartana kare che, kavacit vihAra karIne 40-50 kimI. dUranA sthAne paNa jatA jovA maLe che. e divase pharIthI bhavya sAmaiyA sAthe vAjategAjate comAsAno (bIjo) praveza paNa teo kare che. vaLI, kAju 15 pahelAM ja, caudaze ane kadIka to tenAthI paNa be dahADA AgaLa vihAra zarU karI detAM jovA maLe che. apavAdamArganuM sevana anivArya evA AgADha kAraNe eTale ke Apaddharma rUpe ja thAya evI praNAlikA che. evA koI ja khAsa kAraNa vinA ja upara jaNAvyuM tema apavAdanuM AlaMbana levAyuM che - levAya che, tyAre tema karanArAone AjJAno bhaMga, temanI dekhAdekhIe bIjA - ajJAna jIvo dvArA paNa tevI pravRtti zarU thavAthI anavasthA athavA aMdha-paraMparA, ane tenA phaLasvarUpe mithyAtva sudhInA doSo lAge che. arthAt, AvI ayogya pravRttinuM samarthana karavuM te paNa mahAdoSanuM ja kAraNa gaNAya. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ comAsAmAM vihAra na karavAnI maryAdA pALavAthI thatA lAbhono sAva saMkSepamAM saravALo A pramANe che : cha kAya jIvonI hiMsAthI bacI javAya. bhagavAnanI AjJAnuM pAlana thAya. tethI ApaNuM samyakatva vadhu sudaDha bane tathA vizuddha bane. ArAdhanAmAM vadhu otaprota banAya. te rIte antarmukhatAno vadhAre vikAsa thAya. ane cAturmAsa pUrNa thatAM ja krama badalAya che. have kAraNa sivAya te ja sthAne rahevAno niSedha lAgu paDe che. vihAra karavo Avazyaka banI jAya che. A kAraNe AsaktithI - rAga ane dveSanAM baMdhanothI mana bace che. saMyamayAtrA nirAbAdhapaNe vahetI rahe che. zArIrika Arogya paNa jaLavAya che. sAra e ke bhagavAnanI pratyeka AjJA ke maryAdAnA pAlanamAM AtmAnuM arthAta sva-paranuM kalyANa ja samAyeluM che. ApaNI bhUmikA pramANe ApaNe paNa enuM pAlana karavAmAM sajja banIe. (mAgazara-2065) dharmacintana Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 dharma ane tenI vividha ArAdhanAonuM sAmAnya lakSya eka ja hoya che. manane svaccha karavAnuM. ghaNI ghaNI dharma ArAdhanAo karIe chatAM mana hajI cokhkhuM nathI thatuM, to temAM doSa kono? dharmano? - nA. ArAdhanAno? - nA. kriyAno? - nA. doSa ApaNo ja; ApaNe dharma ane dharmakriyAo karavA chatAM temAM manane parovyuM nahi, mana vagara ja e badhuM karyuM, tethI ja mana hajI cokhuM thayuM nathI, thatuM nathI. dharma karavAno che, manamAM vartatI malinatAone pakhALavA mATe. malina mana jenAthI UjaLuM thAya te ja che dharma. dharma karavA chatAM ApaNuM mana malinatAthI chUTatuM na hoya to ApaNe ApaNA mananI ja khaNakhoda karavI ja paDe. AvI khaNakhoda jene game, potAnI malina vAtone samajI - oLakhI zake tema ja tene dUra karavAnI tamannA jene jAge, tenuM nAma dharmI jIva. ApaNA mananuM khodakAma karIe to temAM ochAmAM ochI traNa jAtanI malinatA najare paDe che. 1. apekSA, 2. abhimAna, 3. adekhAI. apekSAnAM aneka rUpo cheH eSaNA, lAlasA, tRSNA, vAsanA, lAlaca, garaja, svArtha vagere. vastunI icchA kyAreka thAya. kvacita vyaktinI icchA thAya. kadIka ApaNuM gamatuM athavA dhAreluM thAya tevI paNa AkAMkSA pravarta. A badhuM ja apekSA che. A apekSAne kAraNe pudgalano rAga prabaLa bane che, tene kAraNe ghaNAM rAga-dveSanA vamaLo jIvanamAM pedA thAya che; ane tene lIdhe aneka gaMdAM kAryo ApaNe karatAM ja rahIe chIe. jenuM pariNAma udvega ane kheda sivAya kazuM ja nathI hotuM. karmabaMdhana te to kharuM ja. apekSA pApamAM parove che. apekSA AnaMdane naSTa kare che. apekSAne kAraNe rUDA saMbaMdho paNa tUTe che. apekSA halakA-hINA janonI lAcArI karAve che. TUMkamAM, apekSA dareka prakAranAM duHkhonI janetA banI rahe che. bIjI malinatAnuM nAma che abhimAna. "kAMIka chuM' AvuM, ane "mArI pAse kAMIka khAsa che? AvuM abhimAna ApaNane sadAya kanaDatuM hoya che. khAsa dekhAvAnI ane bIjA upara prabhAva pADavAnI vRttine lIdhe pedA thatuM A abhimAna ApaNane tuccha paNa banAve che, tochaDA paNa banAve che. potAnI jAte ja halakA thavAnI jogavAI A abhimAna pUrI pADe che. A abhimAna ja ApaNane Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNA ja mANasothI vikhUTA pADI de che. ApaNA dvArA koInuM kharAba karavAnI bhUmikA paNa e pUrI pADe che. krodha, asatya, prapaMca ane dveSa jevAM malina tattvonuM uddabhavasthAna paNa A abhimAna ja hoya che. saMbaMdhomAM kaDavAza ane pachI viccheda e AnuM bhayAnaka pariNAma che. adekhAI e trIjI malinatA che - cittanI, bIjAnI unnati ke pragati jovAnI azakti eTale adekhAI. AvI vyakti koInuM sAruM na joI zake, na khamI zake. ene anyanI sArapamAM paNa bUrAI ja zodhavI gamaze. koInuM sAruM thAya ke bolAya to tenA peTamAM tela ja reDAvAnuM. saravALe Avo mANasa badhI rIte sukhI hoya toya te atyaMta duHkhI ja hovAno : bIjAnA sukhathI duHkhI ! ApaNe, mAre ne tamAre saue, tapAsa karavAnI che ke ApaNA cittamAM A traNa malinatAo che ke kema? che to tenI mAtrA keTalI che? potAne barabAda kare ane bIjAne kaSTa Ape e hade to e malinatAo vakarI ke vakaratI nathI ne? ApaNI tamAma dharmakaraNI A malinatAone nAbUda karavAnuM sarasa sAdhana banI rahe te rIte karavAno have nirdhAra karIzuM? (zrAvaNa-2063) dharmacittana Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 saphala bhayo nara-janma hamero moMghero mAnava janma ! keTalo durlabha ! kevo to mUlyavAna ! enI durlabhatAnI gAthAothI ApaNAM dharmazAstro chalakAya che. ApaNAM nItizAstro gAI-vagADIne enI durlabhatAnAM udAharaNo TAMke che. zAstro kahe che - khovAyeluM ciMtAmaNiratna koI vakhata pharIthI jaDe, paNa vyartha veDaphelo manuSya-avatAra pAcho na maLe! bIjI rIte joIe to, mahAmahenate ane mahApuNya maLelA narajanmane bhautika vAsanAo saMtoSavA mATe prayojavo, eTale kA kA karIne pajavatA kAgaDAne bhagADavA mATe ciMtAmaNi ratnano ghA karavo ! koI zANo manuSya ciMtAmaNiratna maLe to teno Avo durupayoga kadI na kare ane koI samajadAra AdamI daza daSTAnta durlabha mAnavadeha meLavyA pachI tene rAgavaiSa mohanA kIcaDamAM DUbavA na de. savAla samajaNano che ane zANapaNano che. samajaNa ochI hoya ke zANapaNanA khAte mIMDuM hoya te jarUra A narajanmane veDaphe, eLe javA de. paNa zANo ane samaju jaNa to A kAyAno kasa ja kADhI le, emAM zaMkA nahi. A jIvanane veDaphavA mATe ApaNane keTalAM badhAM sAdhano maLyAM che ! sauthI moTuM sAdhana te pudgala: ApaNuM zarIra paNa ane duniyAnI bhautika asaMkhya cIjo paNa ! e badhuM ApaNane bhAre ghelA, babbe mUchita banAvI mUke che. yugayugAMtarothI, kharekhara to janmajanmAMtarothI pudgala e manuSyanA AkarSaNanuM kendra rahyuM che. pudgala e vAstavika rIte saMsAravRddhinuM kAraNa che, paNa manuSya tene potAnA sukhanuM upAdAna gaNato rahyo che. pugala jaDa tattva che, AtmA cetana tattva che. paNa A cetana ane jaDano saMgama kaho ke dostI, e evI to atUTa ane ajoDa che ke teno acaMbo jJAnIone paNa thato hoya che. acaMbAnuM moTAmAM moTuM nimitta e ke ahIM jaDane cetananuM jarAya AkarSaNa nathI hotuM ane cetana jaDa vinA jIvI nathI zakatuM ! jaDatatva sAthenI dostI jeTalI gADha, teTaluM manuSyanuM bhavabhramaNa vadhu lAMbuM, vadhu kaSTamaya. jaDatatva sAthenI sobata jeTalI alpa, teTaluM manuSyanuM bhavabhramaNa paNa na Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ochuM. mAnavajIvananI durlabhatA samajAya, tene A satya avazya samajAya. bIjI tarapha, mAnavajanmane saphaLa ane sArthaka banAvavuM hoya to te mATenAM sAdhano paNa ApaNane ochAM to nathI ja maLyAM! keTakeTalAM evAM sAdhana che, jenA AlaMbane A jIvana ja nahi, paNa Akho bhavasAgara tarI jaI zakAya tema che ! AvAM sAdhanomAM sauthI UMcuM athavA prathama sAdhana eTale "dharma.' dharma eTale manuSyane azubha mArge jato aTakAvI zakanAruM tattva. durmati ane durgati e be che azubha mArgo. e banne mArga tarapha dhasI jatA manuSyane pAcho vALI zake tevuM tattva te dharma. dharma sivAya bIjA eka paNa tattvanI guMjAIza nathI ke manuSyane khoTA raste jato rokI zake. dharmatattva viSenI manuSyanI sAcI samaja, enAmAM hita-ahitano viveka janmAve che ane e viveka ene mAThA raste jatA aTakAve to che ja, paNa sAthe sAthe ene sAcA raste dorI paNa zake che. Asaktino mArga te azubha mArga che. azubha eTalA mATe ke te ApaNI pAse ghaNAM ghaNAM ajugatAM ke khoTAM kAmo karAve che. Asakti hiMsA karAve. jUThuM bolAve. corI karAve. anAcAra-sevana karAve, vyarthano saMgraha karAve. na jANe AvAM to keTakeTalAM pApa eka Asakti karAve che mANasa pAse ! IrSAno mArga te azubha mArga che. e mANasanI doSadaSTine khIlavI Ape che ane guNadaSTine jhAMkhI pADe che. potAnI dRSTine malina banAvyA sivAya koInI eba jovAnuM zakya ja nathI. bIjAnuM sAruM thAya, bolAya, te IrSAvALo manuSya sahana nathI karI zakato. AvA mANasane potAnuM sAruM karavAmAM eTalo rasa nathI hoto, jeTalo rasa koInuM sAruM na thAya - kharAba thAya temAM hoya che. IrSyA, kleza janmAve, vera ane virodha vadhAre, jIvanane avaguNonI durgadhathI bharI de. dhRNAno-napharatano mArga te azubha mArga che. ghaNA lokono svabhAva ja evo hoya che ke emane bIjuM koI ja na game. dareke dareka mANasamAM emane kAMI ne kAMI napharata karavA jevuM jaDI ja Ave. AvA jaNane koI mitra na hoya. badhAyano tiraskAra ja karavAnI Teva hoya tenI maitrI koNa pasaMda kare bhalA? krodhano mArga e azubha mArga che. krodhe anekonA saMsAra ujADyA che. krodhe akAraNa yuddho notaryA che ane lAkhono saMhAra karAvyo che. krodhane UrjA gaNAvIe to paNa te nakArAtmaka UrjA ja gaNAya. AvI UrjA potAne paNa bALe ane bIjAne paNa saLagAve. krodha vaDe baLavuM eTale ApaNA saguNone bALavA. saguNo baLI jAya tevo mANasa sArA mArge cAlaze tevI apekSA paNa kema rakhAya ? ahaMkArano mArga paNa azubha mArga che. ahaMkArano mArga eTale aMdhakArano mArga. ahaM hoya te manuSya hamezAM aMdhArAmAM ja athaDAto hovAno. ahaM mAnavIne Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tochaDo banAve, ataDo banAve, rasALa banAve. ahaMkArI ApavaDAImAMthI UMco na Ave ane bIjAnI halakAImAM ja e rAce. ahaMkArIno loko geralAbha paNa ghaNo uThAve ane kALAMtare tene saunI avagaNanA paNa khamavI ja paDe. azubha mArganA A to thoDAka namUnAmAtra che. AvAM to agaNita vAnAM che je manuSyane azubhanA mArge laI jAya, mANasanI mati bagADe ane phalataH tenI gati paNa bagADe. azubha mArga gaNAtI AvI dareka bAbatano tyAga karavo tenuM nAma "dharma. azubhane choDavuM te dharma ane dharma jema jema vadhato jAya, samajAto jAya, tema tema azubha chUTatuM jAya. manuSyajIvanane sArthaka ane saphaLa banAvavA mATe be ja vAta karavI ghaTe : Asakti, IrSA, dhRNA, krodha, ahaMkAra jevAM dUSaNone jIvanamAMthI tilAMjali ApavI ane dharmatatvane jIvanamAM agrima sthAna ApavuM. ATaluM kare te manuSya mATe bhavasAgara pAra UtaravAnuM kAma ghaNuM saheluM thaI paDe. tenuM bhavabhramaNa avazya ochuM thAya. ethIye vadhu mahattvanI vAta e ke AvA manuSyano janmAro saphaLa nIvaDe. tenA mAnavIya temaja AdhyAtmika guNono bhAre vikAsa thAya. dharma vihoNuM jIvana niSphaLa jIvana che. dharmathI suvAsita jIvana te sArthaka jIvana che. Ama mAnavAnuM kAraNa eTaluM ja ke dharma e eka evo padArtha che ke je ahIMyA - A janmamAM AcaravAmAM Avyo hoya toya e parabhavamAM paNa ApaNI sAthe Ave che. kamAyelo paiso game teTaluM sAcavIe to paNa ahIM ja rahe che. kAmanA arthAt bhoga vilAsanAM sAdhano paNa ahIMnA ahIM ja chUTI jAya che. sAthe kazuM ja Ave nahi, laI javAya nahi. eTale je vastune mahAprayatna meLavyA pachI paNa sAthe laI javAtI na hoya te vastu "ApaNI" kema kahevAya? te ApaNane maLe to paNa tenuM mUlya "bhADotrI vAhana'thI vizeSa kazuM ja na gaNAya. ethI sAva UlaTuM, dharma' e eTalA mATe ApaNI vastu che ke tenA para ApaNI mAlikI che, tene ApaNI sAthe parabhavamAM laI jaI zakIe chIe ane tenA thakI ApaNA A manuSyabhavane saphaLa tathA sArthaka paNa banAvI zakAya che. zANo manuSya durlabha evA jIvanane, pudgalanI AsaktimAM, dekhAdekhIthI paNa veDaphe nahi. samaju vyakti azubha mArgethI vahelAsara pAcho vaLI jANe ane saveLA dharmanA zubha mArga para gatizIla - pragatizIla banI jAya. (kArtaka-2065). Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cintana Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghaNA vakhatathI, ghaNIvAra, ghaNA loko pUchatA hoya che ke, ApaNAM samAjamAM jUThA, DhoMgI, durAcArI, khoTAM kAmo ja karanArA ane durjana hovA chatAM sajjanano damAma rAkhI pharanArA mANasonI ja kema unnati, caDatI ane bolabAlA thatI hoya che ? evA loko ja satata sukha-sAhebI-sattA-saMpatti-pratiSThA- A badhuM kema meLavatA hoya che ? ane je kharekhara lAyaka che, guNiyala che, saraLa ane sadAcArI che ane kharA arthamAM sajjana-pApabhIru che, tevA loko haMmezAM mAra khAtA ja rahe; temanI mAnahAni ane avagaNanA ja thAya; temanA nasIbamAM duHkha, anAdara, ThapakA ane veTha-vaitarAM ja hoya; athavA teo sArUM paNa kare toye mUrkha Thare ane pAchA pheMkAya - AvuM kema ? sArI sthiti ane kharAba AcaraNa temaja zubha AcaraNa ane kharAba sthiti - A ja che karmasattAno artha ane kAyado ? bahu pecIdo che A prazna. dharmIne ghera dhADa ane adharmIne tyAM lADa' AvI uktio paNa A praznamAMthI ja pedA thaI haze. sAdhujanone paNa A prakAranI sthiti ane Avo prazna anekavAra naDato-kanaDato hoya ja che. paraMtu Ano javAba, pUrve karelAM azubha karmano ke zubha karmano ja A pratApa-paripAka che, e sivAya kAMI ApI zakAya tema nathI. ane A javAba para zraddhA rAkhIne, dhIrajapUrvaka azubhane, tathA vivekapUrvaka, chakI gayA vinA zubhane bhogavavA sivAya koI vikalpa nathI. Ama chatAM, eka bodhakathA kyAMka vAMcI hatI te A saMdarbhamAM yAda Ave che. eka siddha mahAtmA, vahelI savAre, eka celA sAthe, gaMgAtaTe snAna mATe jaI rahyA hatA. hajI aMdhArUM hatuM. moMsUjhaNuM thayeluM nahi. emAM vATamAM eka ThUMThuM AvyuM ane mahAtmA tenI joDe athaDAyA. vAgyuM ane lohI paNa nIkaLI gayuM, pIDAvaza mahAtmAnA moMmAMthI zApa nIkaLI gayoH 'tAruM nakhkhoda jAya.' vaLate divase pAchA te raste pasAra thayA to ThUMThuM yathAvat hatuM. celo pUcheH 'gurujI, tamAro zApa aphara - amogha hoya che te A ThUMThuM to akabaMdha che ! Ama kema ? gurue kahyuM: baccA, dhIraja rAkha, rAha jo. samaya vaheto rahyo. comAsuM varasyuM. ThUMThuM mahoryuM ne thoDA vakhatamAM to tene DALIo phUTI, e pachI to te majAnuM pallavita vRkSa banI gayuM. ziSya vaLI gurujIne pUchayuM ke Ama kema? gurue kahyuM ke hajI rAha jo, bhAI. vaLI thoDA dahADA vahyA, ne eka divasa bhayAnaka vAvAjhoDuM phUMkAyuM. pracaMDa tophAnI pavanane kAraNe aneka vRkSonI sAthe A ThUMThuM - vRkSa paNa mULaso'tuM ukhaDyuM - para Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane bhoMyabheguM thaI gayuM. A joIne ziSya kahyuM: mahArAja ! Apano zApa to vilakSaNa rIte Ane phaLyoAnuM kAraNa zuM? gurue marmALu smita veratAM kahyuM : beTA ! jo e TUMThuM ja rahyuM hota to AvAM aneka vAvAjhoDAM paNa ene halAvI ke ukheDI na zakata. paNa e phAlyuM phUlyuM ne vRkSa thayuM eTale eka ja jhaMjhAvAta e mULathI ukhaDI gayuM, pADavA mATe paNa pahelAM to caDAvavo ja paDe. pApI jIvonuM, pApa ane duSTatA dvArA meLavela sukha, sattA, saMpatti, mobho vagerenuM paNa AvuM ja samajavuM. khoTuM karanAra dhIme dhIme, kyAreka to ekadama vegapUrvaka, pAMgare che, vikase che ane samAjamAM tenI ja bolabAlA thatI hoya che. ane tethI aNaghaDa jIvone thAya ke dharmIne ja dhADa hoya, pApIne to parama AnaMda ja che! paraMtu kharekhara tema nathI hotuM. karmasattAnI gata nyArI hoya che. e pahelAM pApIne khIlavA de che, tenAM pApone - duritone soLe kaLAe khIlavA de che. ane e vakarI jAya, nIMbhara ane naThora banI jAya, pachI te karmasattA potAno daMDa ugAme che, ane tene evo to phaTakAre che ke, pachI kaMI keTalAye janmo sudhI te jIvane pAchA UbhA thavAnI koI taka ane zakyatA ja nathI rahetI. ane tevI paLe sAdhAraNa gaNAtA sanna AdamIne samajAya che ke, ApaNe jevA chIe tevA ja ThIka chIe. kAMI nahi to, AvI pragati (!) pAmIne pApAcAranA ane daMbha-prapaMcanA anarthothI to bacyA ! thoDAMka sUtro haiye lakhI rAkhavA jevAM cheH - dharmIne ghera dhADa paDe nahi, ane dhADa paDe athavA paDelI dhADane dhADa mAnIne poka mUke te dharmI nahi. - dhADa paDe to paNa tene azubha karmano udaya samaje, ane dhIraja tathA samatA na gumAve ane AkaLa-vikaLa na thAya te kharo dharmI. - puNyanA udayamAM chakI na jAya, sva-stha rahI jANe te dharmI. - puNyano udaya bhalabhalAne pApamArga bhaNI ghasaDI jAya che. mATe puNyanA udayanA samayamAM dharmI AtmAe satata sAvadha rahevuM ghaTe. - A kaliyuga che. A yugamAM durjanone lIlAlahera hoya ane sarjanone pIDA ja hoya. durjanonI lIlAlahera joIne, potAnI pIDAne TALavA mATe, duSTa AcaraNa karavAnI vRtti ane pravRttithI jAtane bacAve - bacAvI zake te sAco puNyazALI ane sAco dharmI. ane chelle - jaba taka tere puNyakA, AyA nahIM karAra taba taka saba kucha mApha hai, gunhA karo hajAra." (pra.Aso., 2017) : e. * cittana. * Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka sarasa vicAra Avelo : "Apattine avasaramAM pheravo." takalIpha kone nathI AvatI? tabiyatanI, mAnasika, dhaMdhAkIya, kauTuMbika, sAmAjika athavA anya aneka prakAranI takalIpha ke Aphata pratyeka vyaktine jIvanamAM AvatI ja hoya che. takalIpha vinAnuM jIvana ja saMbhavita nathI. ApaNane takalIpha Ave che tyAre ApaNI pahelI pratikriyA hoya che phariyAda karavI, rodaNAM raDavAM ane vyAkuLa banI javuM. A badhuM karavAthI takalIpho ghaTI hovAno dAkhalo banyo hoya to te hajI jANavA maLyo nathI. zANA loko zIkhavADe che ke game tevI vikaTa sthiti sarjAya to paNa zAMti jALavI zake, pairya gumAve nahi, ane AvI paDela saMkaTane ke muzkelIne anivArya Aphata-sthiti lekhe svIkArIne varte, te ja mANasane zAMti prApta thavAnI. bAkI mAtra kakaLATa karyA karanAranuM to jIvana chinna bhinna ja thavAnuM. ApaNA aMgata jIvanamAM paNa samasyAo Ave che. Apatti Ave ja che. eve vakhate ApaNe kevI rIte vartIe chIe te tapAsavAnuM che. jo ApaNe zANA hoIzuM to rodaNAM raDavAne badale e Avela Apattine paNa jIvananI zuddhivRddhino avasara banAvI daIzuM. ane jo ApaNuM kALajuM ThekANe nahi hoya to ekamAMthI aneka samasyAo pedA karyA karIzuM. ApaNe zANA chIe kharA? ke pachI raDamasa chIe? vicAra karavA jevo che. (jeTha-2016) Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa vihArayAtrA daramiyAna, eka hindI TrakasUtra vAMceluM te hamaNAM sAMbharyuM cheH 'apanI aukAta ko mata bhUlo.' bhASA ane zAbdika rajUAta judI che, paNa vAta eka ja che ke, dareka kSetranI dareka vyaktie potAnuM mApa, potAnuM kada, potAnI maryAdA ane potAnI pahoMcano khyAla rAkhavo ja joIe. enuM ullaMghana kadIka ApaNane hAMsIpAtra sthitimAM kelI zake, to kadIka ApaNe anyanI najaramAMthI UtarI paNa jaIe, evuM bane. ApaNane 'mApa'mAM na rahevA denArAM, je thoDAMka tattvo che, temAM mukhya tattva che 'ahaMkAra'. 'huM dhAruM te karI zakuM, huM kahuM e sAcuM ja hoya, meM pahelethI kahI dIdheluM ke AnuM Ama ja thaze, ApaNe kadI khoTA nA paDIe, amuka vyakti to ApaNuM ja mAne, pUchyA sivAya pagaluMya na mAMDe' A badhAM evA ahaMkAra-vibhUSita lokonAM 'vacanAmRto' che. AvA loko moTAbhAge tuccha-tochaDA hoya che. nAdAniyata ke mUrkhatA e emanI AgavI vizeSatA hoya che. koI puNyanA yoge maLelI amuka saMpannatA ke mAna-AbarUnA jore AvA loko gesa-bharelA phuggAnI mAphaka UMce ne UMce uDatA phare che, ane kadIka phUTI ke phATI javAnI leza paNa AzaMkA, pelA ahaMkArane kAraNe, emane hotI nathI. mUrkhatA paNa kevI mugdha! paraMtu, AnA kAraNe e loko potAnuM 'mApa' vIsarI jAya che, ane ene lIdhe emanAM aneka sArAM pAsAM paNa kyAreka DhaMkAI jatAM che. yAda rahe, ApaNI saccAIne yAda rAkhanArA karatAM ApaNI avaLa caMDAIne yAda rAkhanArA vadhAre hoya che. 'ame hatA to ja A thayuM, A che ame na hota to A thavuM zakya ja nahotuM' A ahaMkArI rAgano AlApa ApaNe kAyama cheDatAM rahyAM chIe have A rAga ApaNane aLakhAmaNA ane 'lapa' samAna banAvI mUke, te pahelAM ja cetI jaIe, ane ApaNuM mApa parakhIne temAM samAI jaIe, temAM ja ApaNuM zreya gaNAya. ApaNane 'mApa'-bhraSTa karanAruM bIjuM tattva cheH IrSyA - adekhAi. jyAM abhimAna hoya tyAM IrSyA hoya ane hoya ja. AvA tattvane lIdhe ApaNane satata eka prakAranI aNachAjatI baLatarA rahetI hoya che. koNe zuM karyuM, koNa zuM bolyA, kone zuM maLyuM, A badhuM anyanuM jANI levAnI vRtti- kutUhala - AmAM bahu hoya che. ApaNane jemAM levAdevA na hoya, nisabata paNa na hoya, ApaNo viSaya ke kSetra paNa na hoya, chatAM jenI tenI ke je te vAtamAM hastakSepa karyA karavAnI A IrSyAjanya Teva, ApaNane 'mApa' thakI bhraSTa karI de che. pariNAme moTebhAge ApaNe ApaNuM mAna gumAvIe chIe athavA to bhoMThA paDavAnI sthiti sarjAya che. bIjAne cintana Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAbamAM eTale ke, kabajAmAM rAkhavAnI vRtti IrSyA dvArA ApaNAmAM pedA thatI hoya che. 'sAmAe zuM karavuM ane zuM na karavuM, e huM ja nakkI karIza, ane teNe te mAnavuM ja joIe' AvuM valaNa pachI AvI jAya che, je kyAreka ApaNane zoSaNakhora paNa banAvI mUke che. A saMdarbhamAM eka ThekANe vAMceluM uddharaNa ahIM TAMkuM: 'evA prakAranA loko paNa hoya che jeo tyAM sudhI e lokone madada karavA tatpara rahetA hoya che jyAM sudhI e loko emanI upara nirbhara hoya che. jevA pelA mANaso potAnA paga upara UbhA thAya ane emanA upara nirbhara rahevAnuM choDI de, (te sAthe ja) A prakAranA loko emanuM jIvavuM bhAre karI detA hoya che ane emanA mATe muzkelI UbhI karI detA hoya che. jo ApaNe saphaLa thavuM hoya to AvI vyaktione TALavI joIe. emanI tarapha durlakSa karavuM joIe. emanA AvA vartananuM kAraNa mAnavasahaja svabhAva ane IrSAvRtti ja hoya che.' ApaNe tapAsa karavAnI che ke, ApaNe paNa AvA irSyAkhora to nathI ne? ane evA na thaI paDAya tenI kALajI satata karavAnI che. mATe ja ApaNe yAda rAkhIeH 'mApamAM raho.' 'mApa'nI bahAra nIkaLI janArA manuSyanI keTalIka khAsiyatone samajI laIe to temane oLakhI zakAya, ane ApaNe temanAthI tema ja tevA thavAthI ugarI paNa zakAya. A rahI e khAsiyatoH na * huM kadI bhUla karUM ja nahi. * huM badhAnI bhUla kADhI zakuM, mArI bhUla koIthI nA kaDhAya. * huM game te kahI- saMbhaLAvI zakuM, mane koI kAMI kahe te na cAle. 0 huM koInI paNa bAbatamAM mAthuM mArI zakuM ane te teNe nabhAvavuM ja joIe. paNa mArI bAbatamAM koIthI mAthuM na marAya. * huM 'tame A barAbara nathI karyuM - nathI karatA' ema niHsaMkoca kahI zakuM bIjAne, paNa mane koI evuM na kahI zake. ja bIjAnI dareka vAta jANyA vinA mane na cAle, paNa mAruM kazuM koI jANI na zake, jANe to mane na phAve. * mArI sAthenA lokoe huM icchuM tema ja vartavuM joIe, nahi to na cAle. AvI AvI to aneka khAsiyato hoI zake che. 'mApa'mAM rahevA IcchanAre A badhI TevothI bacavuM ja rahyuM. ApaNe svecchAe jo maryAdAmAM vartIzuM, to ApaNA mAnavIya sadguNono ApoApa vikAsa thaze, ane ahaMkAra-IrSyA jevAM malina tattvo paNa moLAM paDaze. enA lIdhe ApaNAmAM lAyakAta Avaze, je ApaNane satpuruSonI najIka javA tathA temanI zikSA tathA AziSane yogya banAvIne ApaNuM kalyANa karavAmAM sabaLa sAdhana nIvaDaze. khUba vAgoLajo A vAtone. lAbha ja thaze. (phAgaNa-2060) K Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 aMgrejI miti pramANe Aje navuM varSa prAraMbhAya che. hepI nyU yarano Aje divasa che. ApaNA paraMparAgata nUtana varSa ane A aMgrejI nUtana varSa - baMne vacce eka dekhIto taphAvata e che ke ApaNI paraMparAmAM navA varSano AraMbha dAna, dayA, bhalAI, paramArtha, prArthanA ane e badhAM dvArA lAdhatA AnaMda sAthe thato hoya che. jyAre aMgrejI varSAraMbha raMga-rAga ane moja-majAha sAthe thato hoya che. A taphAvata vAstavamAM sAMskRtika taphAvata che. paradezanI ne paradharmanI saMskRti ApaNA mAnasa para keTalI badhI chavAI gaI che eno pAko aMdAja aMgrejI nUtana varSa ane nAtAlanI ujavaNI jotAM maLI zake. amerikAmAM janmelA ane bhaNatA eka yuvake kahyuM ke, amadAvAdamAM je rIte nAtAla ujavAya che, evuM to amane amerikAmAM paNa jovA maLatuM nathI! ahIMnI nAtAla joIne amane to cItarI caDe che! sAMskRtika AdAna-pradAna cAlatuM rahe to te to Avazyaka che ane apekSita paNa. paraMtu A je cAle che te to saMskRtino hrAsa che! saMskRtimAM tapa ane tyAga kendramAM hatAM, eTale e badhuM ja parivartana ke AdAna-pradAna ke AkramaNa jIravI zakAtuM hatuM ane sahya paNa banI jatuM hatuM. paNa sAMskRtika hrAsanA A samayamAM tapa ane tyAga kendramAMthI khasI gayAM che, ane tenA sthAne bhoga ane svacchaMdatAnI pratiSThA thaI che. pariNAme jagatanI zreSTha gaNAtI ApaNI 'sabhyatA' atyaMta jhaDapathI 'asabhyatA'mAM palaTAI jaI rahI che. na game evI paNa A vAstavikatA che, jeno inkAra karI zakAya tema nathI. svacchaMda ke niraMkuza thavuM e jarA paNa agharUM nathI. tame vaDIlonI AmanyA lopavA mATe taiyAra ho, athavA paraMparAe sIMcelA maryAdAnA saMskArone taDake mUkavAnI hiMmata keLavI jANo, to tame svacchaMda ja nahi, dhITha ane naphphaTa paNa banI zako cho. e pachI tamAre koI paNa vAte vicArazIla banavAnI jhaMjhaTamAM paDavuM nahi paDe. svacchaMdatA ane vicArazIlatAne kameLa hoya che. svacchaMdI mANasa bhAgye ja vicArI zake che. kema ke vicAravuM e jAta sAthe vAta karavA barAbara che, ane svacchaMdI vyakti mATe to e bhAre DarAmaNI sthiti gaNAya. vicAranAro mANasa bhAgye ja svacchaMdI hoya che athavA banI zake che. vicArazIlatA e svayaM eka prakArano aMkuza che, je ApaNane maryAdAnuM ane AmanyAnuM pAlana karavA cintana Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prere che, majabUra kare che. phalataH ApaNI "sabhyatA' ApaNAmAM akabaMdha bacI jAya che. ApaNe have sAmAjika sabhyatAnA nahi, vaiyaktika sabhyatAnA yugamAM jIvI rahyA chIe. kyAreka ema kahevAtuM ke Akho samAja kayAreya kharAba nathI hoto, vyaktio kharAba hoya che. Aje ethI UlaTuM kahI zakAya ke Akho samAja kadI sAro na hoya, vyaktio ja sArI hoya. kadAca A vidhAna vadhu paDatuM lAge, to paNa ApaNe bahu ja jhaDapathI AvI sthiti tarapha dhakelAI rahyA chIe, evI zaMkA roja vadhu ne vadhu prabaLa banatI jAya che. ApaNI sabhyatAno pAyo tapa che. tyAga che. vizva-sabhyatAono ItihAsa AlekhanAra lekhaka vila Dyuro (iMgleMDa) e noMdheluM ke "je sabhyatAnA pAyAmAM tapa:zrI dharabAI haze, e sabhyatA ja 21mI sadImAM jIvaze - jItaze." ApaNI sabhyatA' - saMskRtine bhogavAda gaLI jAya te pahelAM ja ApaNI tapazrIne ApaNe sahue maLIne punaH jIvaMta ane jaLahaLatI banAvIe, emAM ja ApaNo uddhAra che, utthAna paNa che. (poSa-2012) Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsAranuM svarUpa jema jema anubhavamAM AvatuM jAya che, tema tema AghAta, Azcarya ane chevaTe madhyasthabhAvanI lAgaNIo thatI rahe che. na kahyuM hoya teve sthaLethI, IrSAno, dveSano, arucino, vahemano anubhava, te paNa sAva akAraNa ja, thAya che. kyAre kyAre pahelAM to AghAta ja lAge e sAva svAbhAvika che. mana khinna thAya, kvacit vasamuM paNa lAge. vyAkuLatA janme. paNa pachI jarA UMDA UtarIe, AgaLa pAchaLanAM kArya-kAraNo tapAsIe to AghAta zamavA mAMDe ane Azcarya anubhavAvA lAge. thAya ke keTalI kSullaka vAtane kevuM vikRta rUpa apAya che ! paraMtu paristhitine jarA TharavA daIe, to AghAta ane AzcaryamAMthI bahAra AvI javAya che, ane vyAkuLatAnuM sthAna madhyasthabhAva grahaNa karI le che. pachI kheda, kleza, pratyAghAta, badalo levAnI ke javAba ApavAnI vRtti, badhuM zAMta paDI jAya ane mauna, zAMti tathA sahanazIlatA jAmavA mAMDe che. AmAM zIkhavAnuM eTaluM ja ke pAkI jAMca - tapAsa karyA vinA, kadI, koIne mATe, koI paNa bAbate, abhiprAya na bAMdhavo. dekhItI rIte kharI lAgatI vAta paNa vAstavamAM khoTI hoI zake che. vaLI, tapAsamAM kAMIka bhUla pakaDAya to paNa tenA AdhAre vahema, dveSa ke aruci keLavIne vartana karavuM, svAbhAvika sahaja vyavahArane asahaja karI mUkavo, e paNa zANA manuSya mATe ucita nathI. sAmA mANasanA, ApaNane lAgelA. doSa game teTalA moTA hoya, paNa tenA karatAM ApaNI udAratA vadhu moTI ane vadhu AgaLa ja hovI joIe - ATaluM samajI levAmAM ja ApaNuM zANapaNa paNa che ane dhArmikatA paNa. jagatamAM koIpaNa vyakti nirdoSa nathI; jo doSa zodhatAM pharIe to. to, koI paNa bhUla evI nathI hotI, jene mApha na karI zakAya. athavA jene sudhArI na zakAya. prazna samajaNano che. udAratAno che. daSTino che. dharmanA pAyAno che. samaju jIva, hareka ghaTanAmAM, harapaLe, saMsAranA svarUpano anubhava karato rahe che, ane potAnI samajaNane satata parimArjita karato rahIne AMtarika vikAsa sAdhato rahe che. (mahA-2062) cintana Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hamaNAM eka jUnI lokokti jevuM subhASita vAMcavA maLyuM. zANA manuSyonI zANI vAto AvI sahaja lokokti vATe sAva sugama ane saraLa rIte pragaTatI hoya che, je sujJa manuSyanA jIvanane ajavALI janArI nIvaDe che e ukti AvI nekI kara aura dariyAmeM DAla badI kara to pallu meM DAla arthAt A uktimAM kahe che ke tame sAruM kAma jo karo, to te karyA pachI bhUlI jajo, yAda na rAkhatA. ghaNA mahAnubhAvoe ghaNAM ghaNAM sArAM kAmo eTalAM moTAM karyAM che ke teno jANe ke moTo dariyo banyo che. tamArA sArA kAmanuM mUlya enI sAme eka tuccha biMdu jeTaluM ja hoI zake. eTale sAruM kAma thaI jAya to tene dariyAmAM padharAvI daIne bhUlI javAmAM ja zreya che. ane ethI sAva viparIta, jo tame khoTuM kAma - badakAma karyuM hoya ke karo, to tene gAMThe bAMdhIne rAkhajo; kadI bhUlatA nahi. khoTuM kareluM yAda raheze to kyAreya sArA kAmanuM abhimAna nahi thAya, ane khoTAM kAmano pastAvo hamezAM haiye raheze. sArAMza eTalo ke sAruM kAma ja karavuM, jarUra karavuM, paNa te karyA pachI meM karyuM che' evo garva kadI na karavo. e kAmane jyAM ne tyAM gA gA na ja karavuM, ane zakya prayatna tene bhUlI ja javuM. to khoTuM kAma na ja karavuM, karavuM paDe ke thaI jAya to tene satata yAda karavuM, yAda karIne teno pastAvo karavo. koI kahe ke te AvuM karyuM? to te vAtano pramANikapaNe ane kheladilIpUrvaka ekarAra karavo ja, paNa naphaphaTa na thavuM. AjanA ApaNA vyavahArathI ane prathAthI sAva UMdhI zikhAmaNa A uktimAM che. ApaNo vyavahAra evuM zIkhave che ke, sAruM kAma thaI jAya to tenI jorazorathI jAherAta karo. ane jo khoTuM kAma karyuM hoya to tenI bIjA koIne gaMdha paNa na AvI jAya tenI peravI karo. ane chatAM jo ApaNA khoTAnI bIjAne jANa thaI jAya to te ApaNane saMbhaLAvI na jAya athavA te vAta tenAthI AgaLa na vadhe te mATenI ApaNe pAkI goThavaNa karI daIe. ApaNane ApaNuM kharuM ke khoTuM, sAruM kAma jAhera karavAmAM UMDo rasa hoya che. ane eTalo ja gADha Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasa ApaNA khoTAne DhAMkavAmAM tathA chUpAvavAmAM paNa hoya che. pAMca varSanA bALakathI laIne samAjamAM ane dharmamAM UMcA sthAne birAjamAna pratiSThita mahAnubhAvo sudhInA tamAma mANasonI A ja manodazA che. vadhu spaSTa rIte joIe to, ApaNane sAruM karavAmAM ocho rasa che, paNa ApaNane "AmaNe sAruM karyuM evuM sAMbhaLavAmAM - kahevaDAvavAmAM vadhu rasa che. ApaNane khoTuM karavAmAM AMdhaLo-rasa che, paNa te chatAM, "AmaNe khoTuM karyuM evuM koI mAne ane kahe, to te ApaNane gamatuM nathI. teno svIkAra karavA paNa ApaNe taiyAra nathI thatA. AvA vyavahAramAM ja AkhuM jagata rAcatuM hoya tyAre, A lokokti enAthI taddana viparIta zikhAmaNa ApaNane Ape che ke sAruM karavAnuM, ane chatAM sAruM karyAno bodha nahi rAkhavAno; khoTuM karavAnuM nahi, chatAM khoTuM thAya to, khoTuM karyAno ahesAsa satata cittamAM jIvato rAkhavAno. mane lAge che ke, A lokoktinA marmane anusaravAno prayatna e ja dharmano maMgala prAraMbha che, ane emAM ja samajaNano udaya paNa che. dharmanI bIjI tamAma vAto ane rUDhionuM pAlana paNa, kharekhara to, dharmanI samajaNa vikasAvavA mATe ja karavAnuM hoya che, e vAta ahIM svIkAravI ja paDe. AzA rahe ke A lokokti badhAne gamaze, ane temAMnI zANI zikhAmaNanuM sevana karavAnuM to tethIye vadhu rucikara nIvaDaze. vizAkha-2062) cittana Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jema jema vakhata vItato jAya che, tema tema keTalAMka tathyo anubhave samajAtAM jAya che. taththonA samajAvA sAthe ja ghaNA ghaNA bhramo bhAMgIne bhUko thatAM jAya che. bhrama haMmezAM avAstavika hoya che. chatAM tene ja sAco mAnIne, athavA tene bhrama' nahi mAnIne jIvavAmAM ApaNane eka prakAranI nirAMtano ke pachI salAmatIno anubhava thato rahe che. vAstavikatAno bodha ApaNane ekalAaTUlA pADato hoya che, jyAre "bhrama' hamezAM ApaNane bAhya salAmatInuM AzvAsaka kavaca pUruM pADato hoya che. tathyono bodha ane svIkAra, ane bhramaNAono bhUko karanArA tadhyAnubhavonA pariNAme, dekhItI rIte ke vyavahAramAM bhale asalAmatI ke ekalatA UbhI thatI lAge. paNa kharekhara to tenAthI eka spaSTa ane svastha samajaNano udaya thato hoya che, je cittane ane jIvanane vadhu sahiSNu, vadhu svastha, vadhu udAra ane vadhu udAtta banavA tarapha dorI jAya che. ApaNAmAM vartatI bhramaNAonuM mULa ApaNI "mamatA'mAM paDeluM hoya che. mArI mamatA mane ahaM tarapha dhakelatI rahe che, to te mane anaMta icchAo ane tRSNAonI cuMgAlamAM paNa phasAve che. A badhAMne lIdhe huM satata eka nazAmAM jIvuM chuM ke "A mAruM che, A huM dhAruM tema ja varte, AnAthI mArI badhI ja apekSAo tRpta thAya ja.' bhramaNAno A parapoTo eTalo to rUpALo ane masta hoya che ke te vAraMvAra phUTI jAya ane tenI jagyAe navA navA parapoTA pedA thaI thaIne phUTatA jAya, to paNa te mArA dhyAnamAM AvatuM nathI. mArI mAnelI vyakti, ekAda vAra mAruM dhAryuM kare, ane pachI anekavAra te mArI dhAraNAthI UMdhuM kare to paNa, mane to pelo prathama parapoTo ja dekhAya che. te tathA tenI pachInA agaNita phUTI gayela parapoTA jANe mane dekhAtA ja nathI! bhramaNA paNa kevI adbhuta! huM mAnuM ke badhA mAruM ja mAne che : bhramaNA-1. huM mAnuM ke badhA mane hamezAM vaphAdAra che? bhramaNA-2. huM mAnuM ke mane to badhA chetare ja nahi, mArAthI to chUpAve ja nahiH bhramaNA-3. huM mAnuM ke huM dhAruM te karI zakuMH bhramaNA-4. huM mAnuM ke badhAe mArI icchA mujaba ja vartavuM joIe : bhramaNA-5. huM mAnuM ke mane Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je game te badhAne gamavuM joIe, mane na game te koIne na gamavuM joIe : bhramaNA-6. huM mAnuM ke mane ja kharuM samajAya che, bIjA koIneya nahi : bhramaNA7. huM mAnuM ke huM kahuM, mAnuM ane karuM, te satya ja hoya che, temAM bhUla ke khoTuM hoya ja nahi : bhramaNA-8. A che ApaNA-mArA jIvananI adbhuta bhramaNAo. A badhI mAnyatAo bhramaNA che. e samajavA ja atyAra sudhI huM taiyAra nahoto. paNa jema jema anubhava vadhato jAya che, samaya vItato jAya che, tema tema bhrama ane tathya vacceno taphAvata pakaDAto jAya che, tathya pakaDAtAM jAya che, ane bhrama bhAMgatA jAya che. aparipakva vyakti mATe bhramaNAonuM bhAMgavuM e kadIka bhayAnaka bimArInuM ane asvasthatAnuM nidAna banI zake. samatola rahevAnI kSamatA ja AvI kSaNomAM jIvanane jALavI zake, ane samatola rahevAnI kaLA. mAtra zAstrAdhyayana, anuprekSA, satsaMga ane sahaja dhairya dvArA ja siddha thaI zake tevI kaLA che. A badhuM hoya to, bhrama bhAMge toya tame bhAMgI nathI paDatA. vAstavanuM darzana paNa tamane tUTavA nathI detuM ke aTUlA-ekalA nathI banavA detuM. balka bhItarathI sabhara banAvI de che : evA sabhara, ke pachI tame koIpaNa sthiti ke saMjoga sAme hasatAM hasatAM jhajhUmavA kaTibaddha banI raho. A kSamatA ApaNane sAMpaDo! (mAgazara-2063) cittana 4 {* Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 AjathI prAraMbhAtuM navuM varSa saune sukhamaya - sukhadAyI ho ! devagurudharmanA punita AzIrvAda sarvatra varasatAM raho ! saunuM maMgala ho ! pratyeka vyaktine potAnI nabaLAI hoya che. tene sparza karo ke te tamArI gulAma ! bIjAnI jarA jeTalI paNa nabaLI vAta calAvI nahi zakanArA loko, potAnI jabaradasta nabaLAIone paNa sAva saraLatAthI mApha karI zake che ! potAnI nabaLAIne svAbhAvika gaNAvI, ane anyanI nabaLAIno bhArapUrvaka asvIkAra ke tiraskAra karavo, e manuSyanI bahu moTI nabaLAI ja che. - bIjAnI ja khAmI ke vAMka dekhAyA kare te mANasa haMmezA nabaLo hovAno. ochAmAM ochuM tenI jAta samakSa to te nabaLo ja puravAra thaze. sabaLa banavuM hoya teNe to badhI ja bAbatamAM sau prathama potAnI khAmI ane vAMka zodhavAnI Teva pADavI paDe. potAnI khAmI joI zake te ja tene dUra karavA mathI zake, ane tema karI zake te ja sabaLa ke prabaLa banI zake. - bIjAonI nabaLI vAto tathA bhUlonI jANakArIne ja potAnI tAkAta samajavAvALA manuSyo bhale cArekora ubharAtA hoya, paraMtu temanAthI duniyAnuM leza paNa bhaluM thatuM nathIH balke temanuM khudanuM paNa teo bhaluM karI nathI zakatA, A nItarI vAstaviktA che. vAte vAte bIjAno ja vAMka jonAro mANasa zAMta, svastha ke prasanna nathI banI zakato. tenA phALe to mAtra kleza ane saMkleza ja AvavAnA. majAnI vAta tyAre thAya ke e kleza - saMklezane paNa e karuNA athavA sAmAnA hitanI ciMtA - mAnIne jIve ! AvA jIvo jIvanamAM kadApi sukha-zAMti pAmatA nathI. navA varSe jIvanane kendramAM rAkhIne A thoDuMka ciMtana...... (kArtaka-2064) Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 hamaNAM 'zivamastu sarvajagataH' sUtra ciMtanadhArA cAlI rahI che. pravacanano viSaya paNa moTA bhAge te sUtra ja hoya che. ApaNI AsapAsano samAja athavA samUha, pravartamAna saMjogone AdhIna, duHkha ane vedanA bhaNI dhakelAI rahyo hoya ke dhakelAI jaze tevI dhAstI pravartatI hoya, tyAre A sivAya bIjo viSaya prastuta paNa kema gaNAya ? koI du:khI na thAya, sahu koI sukhI thAya athavA sahunAM du:kho zamI jAya, evI mahenata ke mathAmaNa temaja prArthanA jarUra karavI rahI. paNa savAla e jAge che ke ATalA badhA loko ekI sAthe du:khI kema thAya che ? duHkha vinAno manuSya na hoya, jIvana paNa na hoya, e vAtano InkAra na karIe. to paNa ekI sAthe ATalA badhA - agaNita jano ekAeka duHkhanA dariyAmAM DUbavA mAMDe tenuM zuM kAraNa? yuddha nathI, dukALa nathI, plega jevA upadrava nathI ke nathI tsunAmI athavA bhUkaMpa! hA, maMdI ane moMghavArI jarUra che. paNa tethI ATalA badhA loko, loko ja nahi paNa rASTro, ATalAM badhAM du:khI thAya e kevuM vicitra gaNAya ? AvuM zAthI thayuM haze ? Ama thavAnuM kAraNa zuM haze ? tattvajJAnIo pAse Ano atyaMta sAdo ane saraLa eka ja javAba che : 'apekSA'. manuSyanAM tamAma duHkhonuM eka mAtra pradhAna kAraNa che apekSA. apekSAne kA2Ne vatana choDIne dezAvara paNa jAya - manuSya. apekSAne saMtoSavA nokarI kare, vaitarAM kare, mAnApamAna veThe, bhUkha - uMgha - ujAgarA - musApharI - kuTuMbaviraha - gulAmI badhu ja sahana kare - manuSya. bImArIne paNa te avagaNe, svajanone paNa cheha de. na gamatA loko sAthe paNa hasI khuzIthI panAro pADe. badhuM mAtra apekSAne pUrI karavA mATe ja. zerabajAramAM rokANa karavAmAM apekSA ja kAraNabhUta che. karmacArIonAM AMdolano pAchaLa paNa apekSA ja kAma karatI hoya che. potAne je maLe che tenAthI ke potAnI pAse je che teTalAthI koIne saMtoSa nathI. zuM zrImaMta ke zuM nokariyAta - darekane che tenA karatAM vadhu meLavI levuM che. maLe che te game teTaluM vadhu pramANamAM maLatuM thAya to paNa teone te apUratuM lAge che, ane hajI vadhAre kema meLavavuM tenI lhAyamAM ja teo saLagatA rahe che. maLyuM teTaluM to bhogavI ja levAnuM, paNa te bhogavavA pachI paNa te bhogavavAno AnaMda hoya tenA karatAM ochuM cintana Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDyAno kacavATa vadhAre hovAno. pahelAM apekSA ane pachI phariyAda, e ApaNI vyApaka ane sAmAnya sthiti che. apekSA rAkhavAnI nA nathI, zarata eTalI ja ke apekSA pUrI na thAya to raDavAnuM nahi, phariyAda karavAnI nahi. apekSA rAkhavA chatAM nirapekSa banavAno A adbhuta upAya che. kamabhAgye, A bAbata ApaNane mAphaka AvatI nathI. pariNAme ApaNA bhAgyamAM duHkha ane phariyAda sivAya kAMI bacatuM nathI. apekSA pUrI thAya toya ApaNe du:khI hoIe chIe; ane apekSA saMtoSAya nahi, to paNa ApaNe naryA duHkhI ja hovAnA ! Ano artha eTalo ja ke ApaNA sukha ke duHkhano IlAja ApaNA ja hAthamAM che. ApaNAmAM apekSA ane phariyAda jeTalAM vadhu mAtrAmAM, teTalA ApaNe vadhu duHkhI. ane ApaNe jeTale aMze nirapekSa banI rahIzuM, teTale aMze ApaNe vadhu sukhI thaI rahevAnA. apekSA vadhAratAM jaIne duHkhamAM vRddhi ghaNI karI, have thoDIka nirapekSatA keLavIne sukhanI paNa vRddhi karIe. (mahA-2015) Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 dharmazAsanamAM, samAjamAM ane dezamAM paNa evI evI ghaTanAo ghaTI rahI che ke mana cakarAve caDI jAya che. ghaNI ghaTanAo athavA ghaNA loko sAthe pAlo pADavAno thato ja rahe che. jyAre nirAMta maLe tyAre tenuM tAraNa kADhIe to lAge ke ucita AcaraNano Agraha ghaTato jAya che. lakSyavihoNuM kAryagrasta ke kAryakramagrasta jIvana jIvI nAkhavAnI lagabhaga sAmAjika Adata banI gaI che. niraMkuzatA, kSudratA ane ApamatInuM jora niraMtara vadhI rahyuM che. 'jAgRti' ane 'TharelapaNuM' lagabhaga nAmazeSa thayAM che. A badhAMne raDavAno koI ja artha nathI. hatAzA ane kheda sivAya, tenAthI, kAMI ja nIpaje nahi. raDavuM ke hatAza thavuM eTale ApaNuM paNa bagADavuM. 'badhA AvA che, huM ekalo zuM karI zakuM?' evo rodaNAM, zANA ke vicArazIla manuSyane pAlave nahi. teNe to AvA vAtAvaraNamAM eka ja kAma karavuM paDeH jAgatA rahevuM paDe. 'jAgRti' ja tenuM kartavya ane tenI unnatino mArga paNa banI rahe. badhA sUtA hoya, sUvAnuM ja pasaMda karatA hoya, tyAre je jAge, jAgRtine apanAve, te ja zANo ! jAgavAno, kadIka, vAMdho nathI hoto, paNa 'jAgIne karavuM zuM ?' e prazna ghaNIvAra mUMjhave kharo. jAgRta to kUtarAM paNa hoya che. paNa enA jAgavAno matalaba eka ja H bhasavuM. ApaNe paNa jo jAgIne koInI sAme / pAchaLa bhasavAnuM ja hoya, to tevI jAgRti paNa zA khapanI ? pArakI paMcAta ke ApaNane niraMkuza svacchaMda ane tuccha banAvanArAM tattvo che. AvAM tattvone ja vakaravA devAnAM hoya to to tevI jAgRti paNa behozIno ja paryAya banI rahe. nA, jAgavAno artha A zvAnajAgRti nathI levAno. jAgRti to ApaNI cetanA jIvaMta ane jvalaMta hovAno purAvo che. pramAda TaLe, durdhyAna dUra thAya, parAyI tAMta - paMcAta ane TIkA - niMdA karavAnI Adata kaho ke vRtti te upazamI jAya, kleza ane saMklezanI vAto aNagamatI thAya ane bodha - dazA vikasavA mAMDe, tyAre jAgRtinAM pagaraNa maMDAyAM che tema samajAya. potAnA doSa jovAnuM, koIpaNa prakAranAM nabaLAM ke mAMdalAM manovalaNone apanAvyA vinA - sAva sahaja svasthatAthI, gamavA mAMDe, ane anyonA doSo ja jovA - jANavA - gAvAnI jamAnAjUnI Adata aLakhAmaNI lAgatI thAya, tyAre 'jAgRti'nuM prabhAta UgI rahyuM hovAno ahesAsa thaI zake. eka muslima baMdhune eka phakIre kahyuM : Akho dahADo A vaitarAM ja karato rahIza to mAlikanI baMdagI kyAre karIza ? thoDI thoDI baMdagI paNa karato thA ! AnA cintana Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ javAbamAM e kheDUte cha- sAta vAto e maulAne kahI, temAMnI eka vAta kaMIka AvI hatI : sAMI ! mAlike kahyuM che ke tArI ebo jovAnI pUrI na thAya, tyAM sudhI bIjAnI eba joto nahi. have mArAmAM ja eTalI badhI ebo che ke tene jovA - samajavAnuM kAma pUruM ja thatuM nathI, pachI bIjAnI eba jovAno samaya mane kyAMthI maLe? eTale huM koInIya eba joto nathI, sAMI! - sAMI to A sAMbhaLIne DaghAI ja gayA ! temaNe kahyuM : baMdhu, tuM sAcA mArge cho. tArI baMdagI AmAM ja AvI gaI. tuM AgaLa vadhye jA ApaNane paNa AvA sAcA baMdA ke bhakta maLI Ave. ApaNI AMkho jo khullI rAkhIne jIvIe to AvA baMdA ApaNI AsapAsamAMthI ja maLI Ave. zarata eka ja : koInuM sAruM ja jovA jeTalI jAgRti keLavavI paDe. koInA doSa jovAnI uMgha je vaLagI che, tene khaMkherI nAkhavI paDe. ApaNe AvI jAgRti keLavI zakIe kharA? saMto kahe che ke jo jAgata hai so pAvata hai, jo sovata he so khovata hai... arthAtu, jAge tene ja jaDe. uMghato to bhUlo ja paDe. ane ApaNI uMgha paNa keTalI jAtanI ? tRSNAnI uMgha, vAsanAnI uMgha. mAruM - tAruM uMgha. "huM'nI eTale ke ahaMkAranI uMgha. tucchatA ke halakI manovRttinI uMgha. bIjAne bhoMThA pADI devAnI vRttinI uMgha, bIjAne paDato - AkhaDato joIne rAjI rAjI thavAnI uMgha. bApa re ! AvI to aDhaLaka UMgha ApaNane gherI vaLI che ! ATalI badhI ughane uDADavA mATe keTaluM baLa keLavavuM paDe? keTaluM sAmarthya vikasAvavuM ane ajamAvavuM paDe? e sAmarthya ApaNAmAM hajI sudhI to pedA thayuM nathI. balka evuM sAmarthya vikasAvavA mATenI samajaNa tathA icchAzakti kazuM ja ApaNI pAse che nahi. to pachI ApaNI uMgha uDaze? ane uMgha nahi uDe to jAgRta jaNane ja maLe tevA lAbha ApaNane zI rIte prApta thaze? A savAla have ApaNe ApaNane khudane pUchavAno che. maLelo A manuSya - avatAra e jAgRtino aNamola ane mahAmahenate mAMDa mAMDa maLato ekamAtra ane zreSTha moko che. A taka cUkI jaIzuM to pharI pharI Avo moko maLe tevI zakyatA nahivat che. mahApuruSo to gAIvagADIne jAgRtinI preraNA pIvaDAve che. ApaNe tene jhIlIe - jhIlavA mATe kaTibaddha thaIe, to paNa ochuM nathI. (phAgaNa-2065) Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 kudarate manuSyane eka khAsa sagavaDa ApI che : vadhatAM rahevAnI sagavaDa. manuSya Icche ke nA Icche, tenI uMmara vadhatI ja rahe che. uMmara vadhe che, tenI sAthe ne sAthe tenuM zarIra paNa vadhatuM ja jAya che - vRddha thatuM ja jAya che. vaLI, uMmara ane zarIranI vRddhi thAya te sAthe manuSyanA anubhavo paNa vadhatA jatA hoya che. bilakula prayatna ke mathAmaNa karyA vagara thatI A traNa prakAranI vRddhi, e mANasane kudarata taraphathI lAdhelI bheTa che. A traNa sivAyanI tamAma prakAranI vRddhi mATe mANase udyama ane mAthAphoDI anivAryapaNe karavAnI rahe che. parivAranI vRddhi, dhananI vRddhi, AbarU - pratiSThAnI vRddhi, pada ane sattAnI vRddhi - AvI, bhautika kahI zakAya tevI koIpaNa vRddhi, manuSyane prayatna ke puruSArtha karyA vinA nathI lAdhatI. to A ja rIte, Atmika ke AdhyAtmika kakSAnI gaNI zakAya tevI vRddhi paNa ApaNane prayatna / puruSArtha vinA nathI ja maLatI. manuSyamAM sAmAnyapaNe hovA joItA mAnavIya athavA naitika guNonI vRddhi, dharmabhAvanA ane dharmakaraNInI vRddhi, vivekazIlatAnI, samajaNanI tathA AMtarika jAgRtinI vRddhi - A ane AvI tamAma prakAranI vRddhi meLavavA mATe mANase sabhAna ane sabaLa parizrama karavo ja paDato hoya che. jyAM sudhI ApaNA manano savAla che tyAM sudhI, ApaNA manane bhautika vRddhi ane tene pAmavAno prayAsa - A be jeTalAM phAve che, game che, teTalAM AMtarika vRddhi - jAgRtinI ke guNonI vRddhi tathA tene prApta karavAno udyama e be nathI jacatAM, nathI rucatAM. ApaNA mananI samagra vRtti, bhautika vRddhinI dizAnI ja hovAnuM anubhavAtuM rahe che. ApaNI doTa bhautika prApti ne lakSyamAM | kendramAM rAkhIne ja thatI rahe che. uMmara, zarIra ane anubhava e traNe vadhe chatAM jo AMtarika jAgRtinI vRddhi na thAya, athavA tenI vRddhi mATenI jijJAsA paNa na jAge, to pachI ema kahI zakAya ke uMmara vadhavA chatAM lAyakAta vadhI nathI. AvA mANasane paNa uMmara - lAyaka kahevA paDe to te bhASAkIya rivAja sivAya kazuM ja na hoya. uMmaranA vadhavA sAthe 1manuSyanI lAyakAta vadhe te anivArya gaNAya. lAyakAta vadhI che tevuM tyAre ja manAya, cittana Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayAre vyaktimAM vartatI nAlAyakI ghaTatI jAya ane guNono AvirbhAva tathA vikAsa thAya. AvuM tyAre ja bane, jyAre vyakti bhItarathI jAgRta banavA lAge. ghaNIvAra dvidhA paNa sarjAtI hoya che. eka tarapha aMdaranI jAgRti moha ane mamatva thakI para thavAnI preraNA ApatI hoyaja. to bIjI tarapha pudgala taraphanuM AkarSaNa paNa asAdhAraNa anubhavAtuM hoya. Ave vakhate manamAM je dvidhA sarjAya ane tene lIdhe je kheMcatANI ke taMgadilI pedA thAya, te bahu ja viSama ane vikaTa hoya che. AkarSaNa ane jAgRtino A saMgharSa kadIka sAdhanAnI UMcAI paNa sara karI zake che, to kadIka mohanI UMDI khINamAM paNa paTakI de che. mane lAge che ke ApaNe ApaNuM badhuM dhyAna ApaNI lAyakAtanI vRdhdhi pratye kendrita karavuM joIe. lAyakAta vadhaze, to pachI tamAma saMgharSo ApoApa hala thaI ja jaze. (catra-2065) Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 ame sAdhu chIe, eTale amAre lokone dharma karavAno upadeza ApavAno hoya che. sAthe sAthe dharmanA ane nyAya - nIti - sadAcAranA saMskAra lokomAM jaLavAI rahe te mATe kyAreka kyAreka niyamo ke pratijJA (bAdhA) paNa ApatA hoIe chIe. amuka abhakSya padArtho khAvA-pIvA nahi, bhagavAnanAM darzana - pUjA karavAM, mAbApane praNAma karavAM vagere niyamo mukhyatve, ApavAnA thAya che. ghaNIvAra dArUjugAraanAcAra na sevavA aMge paNa niyamo ApavA paDe, to kyAreka hiMsA, jUTha, corI parigraha vagere choDavAnAM vrata paNa ApIe chIe. dhArmika sUtro bhaNavAnI vAta paNa karavI paDe. A niyamAvalImAM ame eka navo niyama umeryo che. gujarAtI bhASA lakhatAM, vAMcatAM, bolatAM zIkhavAno niyama. bIjo koI paNa niyama levA pALavA mATe sahelAIthI ke thoDIka hA - nAkAnI pachI paNa taiyAra thatA loko paNa, A niyama levA - pALavA mATe bilakula taiyAra nathI hotA, enuM bhAre Azcarya che. gujarAtI bhaNe to bALakanI bauddhika kakSA nabaLI gaNAya. sosAyaTImAM - samAjamAM te bALaka "Dala'-nabaLo gaNAya. tevA bALakanA mA-bApanI gaNatarI "garIba" ke pachI "akkala vinAnA" evI thAya. te bIjA karatAM UtaratA darajjAnA manAya. evA bALakamAM zista ane sabhyatA na Ave. ane bhaviSyamAM tene sArI jagyAe emizana na maLe. nokarInI taka na maLe. lagnAdi vyavahAramAM paNa vAMdho Ave." - A ane AvA prakAranI mAnyatAo kaho ke dhAraNAo, samAjamAM vyApaka rIte svIkAra pAmI gaI che. pariNAme IMgliza ja zreSTha, gujarAtI bekAra | nakAmI, AvI samajaNe UMDAM mULa ghAlI dIdhAM che. e kAraNe Akhoye jaina samAja, potAnAM bALakone aMgrejI mAdhyamanI zALAomAM e temAMye konvenTa athavA mizanarI zALAomAM ja, bhaNAvato thayo che. Arthika rIte nabaLA loko paNa devuM karIne ke sahAyatA meLavIne paNa, potAnAM bALakone aMgrejI mAdhyamamAM bhaNAvavAno ja Agraha sevatA jovA maLe che. gujarAtI mAdhyamanI zALAo kAM to baMdha thaI che, kAM aMgrejI mAdhyamamAM pheravAI gaI che. gujarAtI parivAronI sthiti zI che? temane zALA taraphathI tAkIda karavAmAM Ave che ke "tamArAM bALako sAthe gharamAM badhI vAto iMglizamAM ja karo, gujarAtImAM nahi. to ja temanuM iMgliza pAkuM thaze, ane to ja parIkSAmAM saphaLa thaze nahi to pAchAM paDI jaze." AnA lIdhe moTA bhAganA gujarAtI parivArono rojiMdo vyavahAra ane sAmAnya vAtacIta paNa have aMgrejI bhASAmAM ja thavA mAMDI che. cittana * 1 / 5 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtI bhASAne temanA vyavahAramAMthI jAkAro maLavA lAgyo che. vicitratA to e che ke AvA parivAro, have gujarAtI bolavAmAM nAnama anubhave che ane IMgliza bolavAmAM gauravano anubhava kare che ! kyAreka emaNe koI sAthe, sAdhu bhagavaMto sAthe, jo gujarAtImAM vAta karavAnI thAya, to koIka zabda evo Ave ke jeno temane paricaya ja na hoya, tyAre temane teno aMgrejI artha samajAvavo paDe. athavA temanuM bALaka sAthe hoya ne tene pUchavAmAM Ave ke "eka joIe ke be ?" eTale tenAM mammI tene samajAve ke "One or Two?" tyAre peluM bALaka javAba Ape : "Two'. to eka ane be jevI tadana sAmAnya vAta paNa tene gujarAtImAM samajamAM Ave nahi. ane emAM vaLI e loko gauravano bhAva anubhave ! | gujarAtImAM mAmA-mAmI, phoI-phuvA, kAkA-kAdI, mAsA-mAsI AvAM aDhaLaka sagapaNo ane saMbaMdho che, ane te darekano paricaya ApatA zabdo paNa che. aMgrejImAM be ja zabda che. Uncle ane Aunty. AmAM te vyakti mAmA che ke kAkA ne kema nakkI thaze? tevI ja rIte dAdA ane nAnAno taphAvata ke pachI mAmAnA, kAkAnA, mAsAnA dIkarA vacceno taphAvata samajAvavA mATe paNa aMgrejImAM koI vyavasthA nathI. zabdo na rahe, to dhIme dhIme A prakAranAM sagapaNo tathA te mATenI lAgaNIo paNa nAbUda thaze, ane samaya jatAM badho bheda maTIne na thavA yogya lagnAdi vyavahAro paNa thavA mAMDaze. mAtra bhASAnI upekSA ApaNane ahIM sudhI laI jaI zake. dharma ane sArA saMskAro lagabhaga nAmazeSa thaze. kema ke dharmanI badhI vAto moTA bhAge gujarAtImAM tathA prAkRta-saMskRta bhASAmAM rahevAnI. ane te vAMcatAM bolatAM ke samajatAM to AvaDaze ja nahIM. aMgrejI bhASAnA lAMbA Spelling tathA aTapaTAM uccAraNa (pronAunsezana) ramatAM ramatAM zIkhI zake tevA lokone paNa gujarAtIno ke saMskRtino ekAda sAdo-sAmAnya joDAkSara vAMcatAM ke uccAratAM nahi phAve. pariNAme dharma kevI rIte zIkhaze? saMskAro kevI rIte reDI zakAze? lAMbe gALe dharma, dharmagraMtho, dharmasUtro, dharmakriyA, dharmasthAno A badhAMyanI sthiti bhAre kaphoDI thavAnI. ane durbhAgya e haze ke ApaNA "iMgliza kalcara'ne te sAme koI ja phariyAda nahi hoya, te aMge leza paNa ciMtA nahi thAya. bahu ja jhaDapathI ApaNe bhASA gumAvI rahyA chIe. dharma ane sadAcAra gumAvI rahyA chIe ane ApaNI saMskRtinuM, ApaNI asmitAnuM - Identity nuM devALuM phUMkI rahyA chIe. AvI jigara gujarAtI prajAmAM ja jovA maLe ! bIjAnuM gajuM nahi. (vaizAkha-2065) Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 13 aMgrejI mAdhyamamAM bhaNatAM bALako vize ApaNe vAta mAMDI che. lagabhaga sau mA-bApono Agraha hoya che ke amArAM bALakane iMgliza miDiyamamAM ja mUkavuM che, ane te paNa pahelethI ja eTale ke bALamaMdirathI ja bALakanI e IMgliza-yAtrA ple grupathI zarU thAya, ane narsarI, ela. tathA yu.ke.jI., A badhAMmAMthI pasAra thaIne pharsTa Tu Tentha sTAnDarDa sudhI ane tenAthI paNa AgaLa sudhI cAle. e.bI.sI.DI., vana Tu thrI temaja TvInkala TvInkala lITala sTArathI cAlu thanArI A saphara, bALakane jaDa zistanA kocalAmAM pUratI, parsanTeja ane renkanA TenzanathI chalakAvatI, ane divaso vIte tema bApaDAne sUkA kAMTA jevuM sUkalakaDI ane kamajo2 banAvatI tenA sahaja smitane tathA jIvananA ullAsane chInavI letI hoya che. pachI evuM bane che ke bALaka kadIka sahajapaNe ja khilakhilATa hasI paDe to tenA vAlI vaDIlone mAThuM lAgI jAya che ane te loko te bALakanI e Out of Discipline jevI harakatane dhamakAvI kADhe che. TUMkamAM, aMgrejI bhaNatuM bALaka jIvanano svAbhAvika ullAsa anubhavavA - mANavAnuM bhUlI jAya te tenI bauddhika pragatinI nizAnI gaNAya che, je tene IMgliza-miDiyamanA sArA pratApe ja sAMpaDI zake che. , - amArI pAse AvatAM keTalAMya bALakono paricaya amane A rIte thAya : enAM mammI ene kahe, 'vaMdana kara'. eTale pUche H vaMdana eTale zuM mammI ?, mammI kahe ke 'beTA, mahArAja sAhebane je je kara.' eTale e pUche : 'mammI, emane mahArAja sAheba kema kahevAya ?' kyAreka ame nAnAM bALakone cokaleTa ApIe, to koIka bALaka paDApaDI karatuM bole : 'aMkala, mane Apo ne !' ame pUchIe ke 'Ane pAThazALA mokalo cho ?' to peluM ramakaDuM TahUkaze : 'mammI, pAThazALA eTale zuM ?' ane A badhuM ApaNe stabdha bhAve jotAM rahevAnuM, sAbhaLyAM karavAnuM ! hajI to mammIo Ave vakhate bhoMThapa anubhave che kharI. nahitara kahe ke mahArAja, amArA pinTuno I.Q. bahu UMco che ? joyuM ne, kevuM pUche che ? alabatta, AvA divaso, bhAgyamAM haze, to thoDAM ja varSamAM jovA maLaze kharA ! A aMgrejI - bALakone kavi kanhAnAlAla, kavi dalapatarAma, kavi sundaram tathA umAzaMkara A badhA ApaNA jagaprasiddha kavionAM nAmo AvaDe kharAM ? A cintana Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ athavA AvA kavionAM abhuta kAvyo temane sAMbhaLavA ke zIkhavA maLe kharAM? narasiMha mahetA ane dayArAma koNa hatA tenI gatAgama temane kadApi paDavAnI kharI? gujarAta, gujarAtanI prajA ane gujarAtI bhASA temaja ApaNA dharma ane nItinA saMskAra vArasA mATe asAdhAraNa yogadAna ApanAra A badhI bAbato viSe te bALakone kadIya kAMI ja jANakArI nahi maLe, ane te na maLavA bAbata temane kadI aphasosa paNa kyAM thavAno? je vAto, je zabdo, je paraMparA ane saMskAra viSenI mAhitI jANakArI, A bALakonA kAnamAM ane hRdayamAM, haratAM pharatAM ane ramatAM - raDatAM, ApaNI vAto thakI ja ane ApaNA vyavahAro temaja vAtAvaraNathI ja, reDAvI joIe, te vAto, kadAca, temane jIMdagImAM kyAre paNa nahi maLavAnI. ane koIkane te meLavavI hoya to tenA mATe teNe khAsa Class rAkhavA paDavAnA ane zIkhavuM paDavAnuM ! kevI viDaMbanA hoya A ! manuSyane potAnA saMskAranAM tathA potAnI bhASAnAM mULiyAmAMthI ukheDI nAkhavAno eka saphaLa udyoga eTale bALakane iMgliza mAdhyamanuM zikSaNa ! bALakane pahelethI ja aMgrejIyata zIkhavanAra pratyeka - mA-bApa, gujarAtI saMskRti, saMskAritA, bhASA ane dharma - A cAreyane jaDamULathI ukheDI nAkhavAnA mahApApanA pUrA bhAgIdAra che. A bALakone gujarAtI vAMcatAM nahi AvaDe. gujarAtI bhASAnA rojiMdA upayoganA tathA bolacAlamAM prayojAtA zabdo paNa temane sIdhA nahi samajAya, temane tenA aMgrejI paryAya zabdo kahevA ja paDaze. ghaNA loko dAvo karatAM rahe che ke sAheba, emanI skUlamAM gujarAtIno viSaya paNa che, ane tenA paNa piriyaDa hoya che. skUlamAM te viSaya bhale hoya, paNa gharamAM to te bALaka sAthe tenA mammIpappA iMglizamAM ja vAto karavAnAM. kema? to skUlavALAnI kaDaka sUcanA che ke tamAre tenI sAthe iMglizamAM ja vAta karavI, nahi to tenuM aMgrejI kAcuM raheze, ne to parIkSAmAM nahi AvaDe, mArka ochAM Avaze, ane to amAre tene kADhI mUkavo paDaze. skUlanuM nAma bagaDe to ! bALaka vadhumAM vadhu saMskAro meLave gharanI AbohavAmAMthI. vadhAremAM vadhAre zabdajJAna tene thAya gharamAM niraMtara cAlatI vAtacItomAMthI skUlanA poNA kalAkanA sAptAhika be - traNa piriyaDothI tene kyuM bhASAjJAna lAdhavAnuM hatuM! paNa daMbha to ApaNane koThe paDI gayo che ! Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahelethI ja iMglizanA ravADe caDela bALakane gujarAtI vAMcatA ja nahi AvaDe eTale e pAThazALAnAM dhArmika sUtro vAMcI nahi zake. mULAkSaro - joDAkSarono paricaya na hovAne kAraNe tene bolavAmAM paNa takalIpha paDavAnI. athavA koI khoTuM gokhAvI deze, to tene akSarajJAna na hovAthI temAMnI bhUla dUra karavAnI samaja tene nahi paDe. sUtro to prAkRta ane saMskRtamAM hoya, te zIkhavAnuM tenI jIbha mATe bahu AkarUM thAya ja. pariNAme dhArmika sUtro tathA te AdhArita kriyAkAMDa - bane ApoApa ghasAtAM - bhUMsAtAM javAnAM. AvAM bALakone, moTA thayA pachI paNa, gujarAtI samajAtuM na hovAthI, teo dhArmika vyAkhyAno vagerethI vaMcita thaI rahevAnAM. lAMbe gALe paNa A sthiti pedA thavAnI, ane pariNAme pajusaNa sahita tamAma pravRttiomAM lokonI bhAgIdArI ghaTatI javAnI. phalataH sUtro ane zAstro gauNa thavAnAM, sAdhu - sAdhvIo aprastuta jevA thavAnAM, dIkSA paNa ghaTavAnI ane dhArmika kAmomAM dhanano vyaya karavAnI prathA paNa ghaTI javAnI. ane tene lIdhe derAsaro, tIrtho vagerenA saMcAlanamAM paNa takalIpho paDavAnI ja. bhASA thakI saMskAro AvatA hoya che. aMgrejI zIkhatA | zIkhelA lokomAM gujarAtI bhASA thakI ja prApta thAya tevA saMskAro bhAgye ja Avaze. pariNAme ghaNI zreSTha prathAo, paraMparAo, rivAjo, praNAlikAo nAmazeSa thaI javAnI. dharmamAM ja nahi, jIvananA dareka vyavahAramAM aMgrejIyata dvArA samajAtA ziSTAcAro ja bacaze, paraMparAgata vAto nAza pAmaze. bhASA jIve che tenA bolanArAonA kAraNe. gujarAtI parivAromAM aMgrejIno mahimA vadhatAM gujarAtI bolanArA AvatAM varSomAM satata ochA thatAM javAnA. eka dahADo evo Avaze ke gujarAtI bolatAM - vAMcatAM AvaDe tene suvarNacandraka ke evorDa Apavo paDaze. te rIte A bhASA kALanA pravAhamAM lupta thaI jaze. A badhAMnI javAbadArI konI? ApaNI, ApaNA saunI, khAsa karIne potAnAM bALakone pahelethI aMgrejI mAdhyamanA havAle choDI denArA lokonI. "huM ekalo ke ame ekalA zuM karIe?' evo bacAva karavAnI jarUra nathI. dareka vyakti potAnI bhASA, potAno dharma, potAnA saMskAra vArasAne naSTa thatA aTakAvavA mATe kAMIka ne kAMIka avazya karI zakaze. "samaya nathI" ke "A badhI vAto naryo bakavAsa che evuM vicArIne chaTakI javAthI koI upara kahelA mahApApamAMthI ugarI to nahi cintana Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka be nAnA nAnA upAyo sUjhe che. khabara nahi, kadAca kAmamAM Ave to Ave. pahelI vAta to e che ke pratyeka mA-bApa potAnA bALakane prAthamika zikSaNa pharajiyAta gujarAtI mAdhyamamAM Ape, apAve bALamaMdira (ple grupa , narsarI nahIM) thI laIne pAMcamA dhoraNa sudhInuM zikSaNa pharajiyAta gujarAtI mAdhyamamAM hoya. te pachI bhale tene iMgliza miDiyamamAM laI javAya. skUlavALA pachIthI na svIkAre, evI phariyAda AmAM AvavAnI ja. paNa jo bALakane zikSita ane sughaDa banAvavAmAM mA-bApe kALajI lIdhI hoya to skUlavALA nA pADavAnI himmata nahi kare. badho madAra mAtAnI kALajI para che. bIjo vikalpa : bALaka bhale iMglizamAM bhaNe. paNa tene gharamAM roja 1 kalAka athavA ardhA kalAka pharajiyAta gujarAtI zIkhavADavuM joIe. sau pahelAM tene kakko ane bArAkhaDI eTale ke mULAkSara (bAvana) tema ja joDAkSarono paricaya evo to jaDabesalAkha Apavo joIe ke te akSaro tene vAMcatAM, lakhatAM temaja sAcA uccAre bolatAM AvaDI javA joIe. A pachI tene gujarAtI vAMcana-lekhana tenI kSamatA pramANe karAvatA rahevAnuM. vadhu nahi, be ja varasamAM e bALaka gujarAtI bhASAno khAM banI jaze, ane aMgrejI to te bhaNato ja hoya che. amAro sAmAnya anubhava evo che ke gujarAtI mAdhyamamAM bhaNatA / bhaNelA vidyArthInuM iMgliza jeTaluM sAcuM - sAruM hoya che, ane tenAM uccAraNo jeTalAM spaSTa tathA sAcAM hoya che, teTaluM sAcuM - sAruM aMgrejI (temaja gujarAtI) jJAna iMgliza - miDiyamamAM bhaLelA vidyArthInuM nathI hotuM. iMgliza miDiyamamAM bhaNatA - bhaNelA vidyArthIone evo ahesAsa thavA do ke temaNe aMgrejI bhale meLavyuM, paNa tenI sAme gujarAtI, hindI, saMskRta, prAkRta jevI aneka kiMmatI bAbato gumAvI dIdhI che, je teNe game te bhoge paNa meLavavI ja joIe. ATalo ahesAsa paNa tene potAnAM mULiyAM sudhI laI jaze. (jeTha-2065) Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ? ke ja ja che - : che vihArayAtrA, Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vihAra e amArA munijIvananI eka Avazyaka caryA, ArAdhanA che. pUrvanA mahAmunio je aNIzuddha, nirdoSa vihAracaryA ArAdhatA hatA, te to AjanA amArA khaDakhaDapAMcama ane sukhazIliyA zarIra mATe zakya nathI rahI. koI ekala dokala apavAdane bAda karatAM te prakAranI UMcI carcA hAla atyaMta muzkela che. hA, keTalAka loko "ame zuddha ane UMcI caryA pALIe chIe' evo dAvo, jAheramAM avazya kare che. paraMtu "dAvo daMbhI ja kare; je sAcesAca sAcI caryA pALatA hoya te kyAreya jAheramAM dAvo karavA AvatA nathI, kema ke teo AtmasAdhanAnA khapI hoya che' - A satya kadI bhUlavuM nahi. jayAM dAvA hoya tyAM kAvAdAvA ja hoya. paraMtu, je UMcI carya pALavAnuM ApaNA mahApuruSoe pharamAvyuM che, te caryAnI pUrvAbhyAsa - riharsala jevI caryA ame jarUra ArAdhIe chIe. zarIra bhale suMvALAM banyAM, paNa zraddhA dRDha hoya che. na pALIe te ApaNI khAmI; pALavuM ja joIe - e ja sAco mArga che, ne e mArganI sthiti amane jhaTa kyAre sAMpaDe ? AvI tIvra tamannA ane sudaDha zraddhA ja amArI A municaryA pAchaLanuM cAlaka baLa che. amArI A caryA paNa jovA jevI che. huM to tamane bhAvabharyuM notaruM ApuM ke ekavAra koI paNa uddeza vinA ja, amArI sAthe ekAda be vihAra karo. municaryA zuM cIja che teno durlabha jAtaanubhava thaze, ane kAMIka navI prApti paNa thaze. akhataro karavA jevo che. tamArA jIvanamAM dharmabhAvanA khUba vadhI hovI ja joIe. Aje karo cho te karatAM savAyo ane savizeSa dharma karatA tame hovA joIe. tamAre tyAM padhAranAra sAdhu-sAdhvIjInI bhakti-vaiyAvacca bhAvapUrvaka vizeSe karajo. koInI saMkucita, rAga-dveSaprerita nabaLI vAtomAM kadApi AvavuM nahi. paNa sAthe sAthe tevAnI paNa vaiyAvacca karavAnuM cUkavuM nahi, A amArI zIkha che. halakI, hINI, chIcharI, nakAmI, achAjatI vAtomAM phasAzo nahi. evI vAtono bhoga na banavuM. evI vAto karanArAthI vegaLA rahevuM. vAto prAsaMgika hoya, dharma ane tenI pariNati kAyamI hoya. evI nakAmI vAto ApaNI dharmapariNatine kaluSita, malina ke barabAda na banAvI jAya tenI satata ciMtA sabhAnapaNe sevajo. kadIka tamArI dharma-pariNatino hisAba mAgIzuM. Apazo ne? to dharma khUba vadhArajo. (mAgazara-2058) Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainazAsananI A eka ajoDa vizeSatA che ke sAdhu vadhumAM vadhu cAreka mAsa eka ThekANe rahI zake. pachI teNe te sthAna choDavuM ja rahe; vihAra karIne judA judA sthAne javuM ja paDe. kyAMya koI sthAna mATe ke vyaktivizeSa mATe mamatva ke rAga na baMdhAI jAya; navanavAM kSetrono tathA lokono paricaya thavA sAthe temane sAdhusamAgamathI dharmalAbha thAya; dezadezanA rIta-rivAja, raheNIkaraNI, bhASA-bolI, svabhAva ane vartana vagereno paricaya maLe; ArogyanI dRSTie paNa cAlavAne kAraNe aneka takalIphomAM phAyadA thAya - meda ghaTe, vagere keTalA badhA lAbho che A praNAlikAnA? vaLI, zrAvako bharapUra kALajI rAkhatA ja hovA chatAM ghaNIvAra aNagamatuM sthAna, aNabhAvato AhAra, vicitra prakRtinA loko tathA evuM evuM aNagamatuM - aNabhAvatuM ghaNuM maLe - ane maLe ja - te badhuM hoMze hoMze, hasatAM ramatAM calAvI levAnI Teva paDe. ane tenAthI sahanazIlatA tathA samatAnI paNa keLavaNI thAya. tAlIma maLe. judA judA deza, jJAti, prakRti ane ghaDatara dharAvatA sAdhumahArAjorUpI sAdhamika baMdhuo sAthe haLImaLIne rahevAnuM pharajiyAta hovAthI vAte vAte "A na phAve, A mArAthI sahana nahi thAya, enI sAthe huM nahi besuM" evI anAdikALanI aruci ke dhRNA jevI bAbato paNa sAva sahajabhAve sadUbhAvamAM, sahAnubhUtimAM, prema ane maitrImAM palaTAI jAya; AvA to anaMta phAyadA che A prathAmAM. bhagavAnanA zAsananI ekeeka vAta ApaNA AtmAnuM bhaluM karavA mATenI che. ekeeka kriyA te ApaNA AMtarika sadgaNono vikAsa karI ApanArI prakriyA che. sAdhupada e guNono vikAsa karavA mATenI zreSTha bhUmikA che. AvI vihArayAtrAmAM parasparano sneha, sahAya karavAnI vRtti, vaiyAvaccanI zubha bhAvanA, vizeSe vadhe che. ane prakRtinAM vividha svarUpo tathA lIlA jovAnuM maLe te to naphAmAM! sthiratAmAMya AnaMda, vihAramAMya AnaMda. badhAM maLe toya majA, badhAMne choDavAnIye majA. AvI majA amane maLI che, mAtra bhagavAnanA anugraha thakI ja. AvI majA meLavavAnuM mana thAya to, ane jene maLI che tenI adekhAI Ave to tame zrAvaka sAcA. (poSa-2018) vihayAtrA Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharamapurathI nAsika ane nAsikathI pUnA sudhIno samagra rasto parvatALa rahyo. sahyAdrinI girimALAthI chavAyelAM jaMgalomAMthI pasAra thatA A rastA para ghATacaDhANa-utarANa satata khUba AvyA. paraMtu A parvatIya pradezamAM je prAkRtika sauMdarya nikharyuM che te jotAM ja badho thAka ogaLI jato. adbhuta sauMdarya ! anupama prakRtizobhA ! ApaNA loko AvuM badhuM jovA-mANavA deza-videzanI TUra para jatAM hoya che, temane gharaAMgaNAnI AvI prAkRtika zobhA jovAnuM kema nahi sUjhatuM ke rucatuM hoya! amArI sAthe vihAra karyo hoya to to A badhuM nirakhavAno kAMI ora AnaMda Ave paNa vo dina kahAM..... chellA eka mahinAthI ThaMDI khAsI majAnI paDe che. ghaNAM varSe AvI ThaMDI anubhavavA maLI. sAMbhaLavA maLe che ke, A veLA gujarAtamAM paNa sArI ThaMDI che. pUnAmAM bhAMDArakara orienTala risarca InsTITayUTa jovA javAnuM banyuM. prAcyavidyA - saMzodhananuM bahuM moTuM ane purANuM kendra che. tyAM eka gRhastha maLyA, temaNe tathA eka anya pustaka-vikretA maLyA temaNe bahu ja baLApo kADhyo ke jaina loko pustakomAM, vAMcanamAM tathA svAdhyAyamAM rasa kema nathI letA? seMkaDo jaina pustako prakAzita thAya che, (vaijJAnika, saMzodhanAtmaka). paNa eka paNa jainane - ahIM - te vize jANakArI nathI, rasa nathI; AvuM koI pustaka che athavA to te amuka jagyAe maLe che teTalI paNa koIne mAhitI nathI hotI. parabhASAnA ke paradezanA koI jijJAsu - abhyAsI Ave to tene jaina siddhAMto vagere samajAve tevuM paNa koI nathI. mAgadhI bhASA vize gaMjAvara kArya thatuM hoya temAM paNa koI rasa na le ke madada paNa nathI karatuM. ahIM spena, jApAna ane evA anya dezomAMthI aneka vidyArthIo jainolojI vize zIkhavA Ave che, paraMtu temane ubhavatA praznonA samAdhAna koNa Ape? ane ApaNA lokone AvuM zIkhavuM kema nathI gamatuM? zuM tame loko phakta maMdiro ja bAMdhazo? pratimAo ja vadhAratAM rahezo? phulonI vRSTi ane AMgIo ja karAvIne lAbha samajazo? bhIMta para Agamo kotarAvavAmAM ja badhuM AvI gayuM? bhaNazo - vAMcazo ja nahi? AvA AvA ghaNA aNiyALA savAla temaNe pUchI nAkhyA. javAba ApIe, " Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bacAva ane prativAda paNa karIe ja. paraMtu temanI vAta ane vedanAmAM tathya to bhArobhAra hatuM ja, teno InkAra kema thaze? ApaNAM chokarAM-chokarIo skUla, kolejo ane vividha phekalTIjhamAM bhaNe che. tame bhaNAvo cho, lAkho kharcIne tene DigrI tathA naMbara apAvo cho. paNa jaina paraMparAmAM janma hovA chatAM tenA siddhAMto, zAstro vagerenuM adyatana paddhatinA zreSTha adhyayana - saMzodhana mATe rasa lIdho ke levAto hoya, tevuM to kyAMya jovA maLatuM nathI. jo A viSayamAM rasa levAto thAya, to DigrInI, nokarInI ane ujjavala kArakirdInI aDhaLaka tako che, tenI khAtarI ApI zake. bAkI to aneka jaina kendro tathA saMsthAo che, jemAM thoDAM ja varSomAM jainetara skolaro ke digaMbara jaina skolaro sattA, adhikAra bhogavatAM jovA maLaze, ane te kendro zvetAMbaronA - ApaNA haze. pariNAma kevuM Avaze te kalpI zakAya tema che. dharmanI ArAdhanAno ke zAsananI sevAno A paNa eka prakAra che, mAtra varaghoDA, jamaNavAra, maMdiranirmANa ja nahi, e samajavAmAM ApaNane keTalI vAra hajI lAgaze? - javAba nathI. (mahA-2018) vihAyAtrA Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vihAramAM AvatAM nAnAM moTAM kSetro-gAmonA zrAvaka vargamAM sAdhu-sAdhvI bhagavaMto pratye khUba bahumAnabharyuM valaNa anubhavavA maLe che eTale kyAMya kazI takalIpha paDI ke paDatI nathI. mahArASTranI prajA samRddha, ekaMdare zikSita, mahenatu. khetIpradhAna pradeza. khUba hariyALo. khUba pANI, gaMdakI paNa pramANamAM sArI. pANIno bagADa ghaNo. prajA mahadaMze mAMsAhArI. ApaNe to na joyeluM jovAnuM Ave, ne te vakhate ghaNo udvega thAya! jainonI vAta karIe to pUnAthI ahIM ke mahArASTramAM TheraThera 150200 varSothI sAbarakAMThA, mahesANA, gAMdhInagara vagere jillAonAM jaina kuTuMbo AvI vasyAM che. havenI prajAne mULa deza-gAmanA nAmanI khabara hovA sivAya kazo ja saMbaMdha ke samaja nathI. te loko potAnI bhASA sadaMtara bhUlyA che ane gharano vyavahAra paNa marAThI bhASAmAM hoya che. hiMdI paNa ochuM - A rAjayamAM marAThIno ja durAgraha. hA, mAravADano varga dAyakAothI vasyo che A pradezamAM, temaNe hajI potAnI mAravADI bolI tathA rahana sahana mahadaMze jALavI che. joke, navI peDhImAM, marAThI ja zikSaNabhASA hovAne kAraNe te bahu jhaDapathI badalAI jaze. evI dhAraNA che ke karNATakanA jainonI A sthiti nathI thaI. A pradezomAM, gujarAta-muMbaInI tulanAmAM sAdhuonI Ava-jA ochI hovAthI koI padhAre to lAbha levAnI vRtti savizeSa rahetI hoya tema jaNAI Ave. paraMtu ApaNe tyAMnA keTalAka kaTTara vRtti-pravRttinA loko-sAdhu-sAdhvIoAvA nirdoSa ane bhAva dharAvatA samAjamAM kSetromAM paNa potAnuM jhera phelAvavAnuM choDatA nathI. A pradezamAM deva-guru-dharma pratyenI zraddhA TakAvavAnI ane dharma pamADavAnI vAto ja upayogI ane Avazyaka gaNAvI joIe, tene badale A varganA sAdhuo, "bIjA asAdhu, temane na manAya, na vaMdAya, na vahorAvAya, temanuM pravacana na saMbhaLAya, kAMI karavuM paDe to paNa te vyavahArathI ane anukaMpAbuddhithI, paNa dharmabuddhithI nahi; ame ja sAdhu, ne ame ja sAcA-supAtra; amAruM kaheluM mAno to ja tame dharmI, nahi to unmArga;' AvI jherIlI vAto TheraThera prasarAve che; ane aneka kSetromAM - saMghomAM bhAgalA ja paDAve che. A prAMtamAM digaMbaronuM bhArI jora che. gAmaDe gAmaDe 200-500 ghara temanAM hoya ja. te lokonI kanaDagata "kuMbhoja' vagere tIrthakSetromAM khUba hoya che. tenI sAme zvetAMbara samAja-saMgho eka hovA joIe teTalo paNa vicAra A zAstravAdI Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svArthI AtmAo karatA nathI. taDA paDAvIne, pachI tIrthonuM saMrakSaNa-saMvardhana karanArA zrAvako/saMgho kema herAna thAya tevI musIbato paNa sarje che. A vAta laMbANathI karavAnuM eka ja kAraNa ke AvAM bhAgalAvAdI ane svArthasAdhu tattvothI tamArA jIvanamAM ane tamArA saMghamAM-samAjamAM sAvadhAna raho ane bhUlamAM paNa ekanA rAgamAM phasAIne bIjAono anAdara - AzAtanA karavA na mAMDo ane dharmanA nAme pApamAM na paDo. bhagavAnanA zAsanano muniveSa atyaMta durlabha che ane kevaLa pavitra che. te jovA-vAMcavA maLe che te ApaNuM sadbhAgya che. tenI niMdA ke virAdhanA thAya tevI vAto ane dRSTirAgamAM tame kadIya sapaDAzo nahi. to ja amAro saMga tamArA mATe satsaMga gaNAze. | gujarAtanI vAta karIe. vItelA divaso e samagra gujarAta mATe narakavedanAnA divaso hatA. narakamAM paramAdhAmI devo je kAma kare - saLagAvI mUkavAnuM - te kAma AkhA gujarAtamAM TheraThera thayuM. ApaNI saMvedanazIlatA sAbadI hoya to jagatanA koI khUNe Avo amaMgala banAva bane to te paLe ApaNe paNa kAMIka gumAvyuM che tevo anubhava thayA vinA na rahe. gujarAtanI jojano dUra chatAM A divasomAM, ahIM, satata A bhAva, A pIDA anubhavAI che. A pazutA manuSyamAM kyAMthI ane kevI rIte janmI haze, sacavAI haze, vakarI haze? te savAla sAthe ja UThelo bIjo savAla e hato ke ApaNuM prArthanAbaLa khare ja ghaTyuM che? pracaMDa prArthanAnA baLa sAme TakI zake tevuM pazubaLa jagatamAM che ja nahi, e niHsaMdeha vAta che. jyAM ane jyAre, jagatamAM pazubaLa vakare che, tyAM-tyAre prArthanAnuM baLa ghaTyuM che, osaryuM che te nakkI samajavAnuM. bAkI sAcA hRdayanI tIvra maitrI ane karuNAbhAve thatI prArthanAnA prabhAve tophAno athavA hiMsAcAra zame ja; na zame evuM bane ja nahi. A bhayAnaka-bhayajanaka divasomAM, samayamAM ApaNe saue manamAM satatapaNe nIcenI prArthanA karavAnI cheH "zAMtiprabhu zAMti karo, sarva vighna dUra haro'. jyAM, jyAre, je paNa kAmamAM ho, tyAM, tyAre A padanuM prArthanAmaya raTaNa-guMjana badhAM karajo ja. (phAgaNa-2018) vihArayAtrA Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tophAnagrasta vAtAvaraNanA lAMbA ane ciMtApreraka gALAmAM badhAM svastha hazo. koIne kAMI takalIpha nahi hoya. zAMtinI prArthanA tame badhA avazya karatAM ja hazo. te prArthanA satata cAlu ja rAkhajo. sAthe navakAramaMtranuM raTaNa paNa satata rAkhajo ja. vikaTa ane viSama samayamAM navakAramaMtra ja ApaNo sAthIdAra che, saMrakSaka che ane mRtyu sudhInI tamAma AphatomAMthI ugAranAra che, te kadI bhUlatAM nahi. eka banelo sAco prasaMga che. ghaNAbhAge I. 194ranI vAta che. muMbaImAM bhayAnaka hullaDa phATI nIkaLelAM. aMgreja zAsana cAlatuM hatuM. tophAnone DAmavA mATe sarakAre mArzala lo ane "dekho ke ThAra karo'nA hukama ApI dIdhelA. gorA sArjanTo tAkelI pistole phare ane koIne dITho na mUke. AvA samayamAM eka zrAvaka gRhastha, game te kAraNe bahAra nIkaLavuM paDeluM ane galIkuMcImAM thaIne ghera pahoMcI javAnI gaNatarIe lapAtA chupAtA cAlyA jAya. acAnaka temanI sAme eka goro sArjanTa AvIne Ubho rahI gayo ane lamaNe pistola aDADI dIdhI. bhASAno bheda, eTale samajAvavAnuM zakya na hatuM. ughADo zAsana-bhaMga hato eTale mota vhoryA vinA koI vikalpa na hato. te kSaNe zrAvaka zuM karI zake? bhayanA othAramAM sapaDAyelA e zrAvake te paLe eka ja kAma karyuM - navakAramaMtra gaNavAnuM. maravAnuM ja che, to navakAra gaNatAM A bhava - parabhava sudhare te rIte kema na maravuM? - AvA bhAva sAthe temaNe - mAtra zrAvakane ja chAje tevA bhAvathI - navakAranuM raTaNa mAMDyuM. AMkho baMdha. pistola lamaNe. mota A AvyuM, A AvyuM tevI sthiti. paLono e khela hato. enuM A varNana vAMcatAM paNa vadhu vAra lAge. acAnaka, pelA sArjanTe pistola haTAvI lIdhI, ane bolyo : cale jAva. e sAthe ja kAMI joyA-pUchayA vicAryA vinA te gRhastha najIkamAM ja rahelA potAnA ghera pahoMcI gayA. varSo pachI emanA ja mukhe A diladhaDaka ghaTanA sAMbhaLelI. tyAre temaNe atyaMta zraddhAnItaratA sUre kaheluM mane koNe bacAvyo? mAtra navakAre. sivAya koI tAkAta ke paribaLa mane bacAvI zake tevuM nahotuM ja. to A che navakAramaMtrano pratApa-prabhAva. tenuM raTaNa jIva bacAve, ane zAMtiprabhunuM nAma zAMti sthApe. be vAnAM amogha che, kadI phaLyA vinA na rahe. ane koIvAra, ApaNo aMta AvI gayo hoya toya, A maMtranuM raTaNa jo hoya to A janmano aMta bagaDato aTake ane navo bhava sudharyA vinA na rahe. nI Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnAthI adhika zuM joIe? vihArayAtrA AgaLa vadhI rahI che. mahArASTranI hada pUrI karIne karNATaka prAMtamAM chIe, ajANI bhASA ane lipi, paNa pramANamAM bhoLIbhalI - garIba prajAno pradeza. pANInI kAramI taMgI che. chatAM sughaDa rIte hariyALo pradeza che. parvato to satata sAthe ja hoya che. mahArASTranI tulanAmAM mAMsAhAra ocho. garIbI vadhAre. samRddhi alpa. vidyA ane sAdhu mATe Adara jovA maLe. (caitra-2018) vihArayAtrA Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pradeza kannaDabhASI pradeza che. bhASAnI muzkelI vAraMvAra naDe. jaino mahadaMze mAravADI ja che. temanI sAthe mukhyatve hindImAM vyavahAra karavo rahe. garamI, pANInI kAramI achata, khullI gaTaro ane macchara, vijaLInI kheMca-A badhI bAbato ahIM paNa tyAMnA jevI ja anubhavavA maLe. ghaNIvAra to lAge ke bhAratanI vividhatAmAM ekatA' to A badhI vAtomAM ja rahI che. karNATaka, tamiLanADu, AMdha, kerala - A tamAma rAjyonI bhASA paNa judI ane lipi paNa judI judI. kazuM ja sarakhuM nahIM. hindI ahIM na ja cAle - aspRzya bhASA gaNAya. A bhASA-lipio zIkhavAnuM paNa jarA ya saheluM nahi. pariNAme parAyApaNuM ke ataDApaNuM khAsuM lAgyA kare. A bAju gAmogAma "maTha ghaNA jovA maLe. maThamAM maMdira hoya, ne maThAdhIza saMnyAsI "svAmI' hoya. teno prabhAva sthAnika prajA para gADha hoya. prajAne pUrI AsthA hoya. gujarAta-amadAvAdamAM hajI hiMsAtmaka ramakhANo cAlu ja che, te vAte atyaMta glAni thaI Ave che. zAMtinI jhaMkhanA rahe che. paraMtu te jhaMkhanA bara AvavAnuM kadAca AkAzI grahonA hAthamAM haze tema lAge che have. bhagavAnanI kRpA have varase to sAruM. "dharmanA nAme ja mANaso ane komo laDe che," "dharme karyuM teTaluM nukasAna koIe nathI karyuM." - AvI vAto hamaNAM khUba thAya che. ane vaLI jorazorathI thAya che. buddhijIvI manAtA ajJAnI loko ja AvI vAta karI zake. paNa Aje to "kUve bhAMga paDI che. kone ajJAnI mAnavA? chatAM A mudde eka be vAto kahevI joIe 1. jaina dharma ane jaina samAja - A be e kyAre paNa "dharmanA nAme bahAne kAraNa ke pariNAme yuddha cheDyAM hoya, hiMsA ane hullaDo karyA hoya tevuM kadI banyuM nathI. hA,jainoejaiina dharme sahana jarUra karyuM che, kadIka svabacAvamAM sAmano karavo paDyo hoya to paNa banavAjoga che. paraMtu jainoe laDAI to nathI ja karI. hiMsAcAranA A yugamAM, ahiMsA ane zAMtinuM AcaraNa zIkhavADavA Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvanArA rAjakArIo ane buddhijIvIo paNa, jainonI ahiMsAvRttine bhIrutADarapokapaNuM ja samaje che ane varNave che, te A take khAsa noMdhavApAtra che. jayAre uttarI bhAratamAM zaMkarAcArye to dakSiNa bhAratamAM basavezvare talavAranA jore ane sahAre dharmayuddha khelyAM, tyAre lAkho jainone te badhAe baLajabarIthI "zaiva dharmI banAvyA' - vaTalAvyA ja che, te aitihAsika tathya che. paraMtu tyAre paNa jainoe kyAMka bacAva karyo haze paNa vaLatA prahAro ane vaTalAvavAnI pravRtti - A jaina dharme nathI ja karyuM. jaino ahiMsAmAM mAtra mAnatA ja nathI. AcaraNamAM paNa teo ahiMsApradhAna ja hoya che. paraMtu jeonI vANImAM ahiMsA ane haiyAmAM hiMsA hoya teone A tathyo na samajAya evuM nahi, paNa lakSyamAM levAnuM pAlave ja nahi. 2. jagatanA ane bhAratanA paNa, jaina nahi tevA tamAma dharmoe potAno vyApa vadhAravA mATe, eka yA bIjA prakAre, A ke te samaye, hiMsAno Azaro lIdho ja che. jaina (ane moTAbhAge bauddha dharma temAM apavAda gaNAya. saMkhyAbaLa ane vyApa vadhAravAnI vRtti temaja bIjA dharma/dharmone jUThA mAnIne tenuM nikaMdana kADhavAnI vRtti e svayameva "pApa", "adharma', "anartha vRtti che. dharma sAthe tene bApe mAryA vera gaNAya. AvI vRttine paNa dharma samajavAmAM - gaNAvavAmAM Ave, to "adharma kone gaNIzuM? tamAma dharmanA. zAstro tathA praNetAo niMdA, dhRNA, IrSA, dveSa, ahaM ane mama - A badhI vRttione pApa ane adharma tarIke ja oLakhAve che. A ja vRttio, anya dharmo pratye prayojavAmAM Ave tyAre te dharma kevI rIte banI jAya? ane chatAM ahIM to dharmanA nAme jehAda, krajheDa ane laDAIo thatI ja rahe che! * AgaLa 4 veda, pAchaLa bANa caDAveluM dhanuSya : kAM "vedAne svIkAro, kAM maraNane. * AgaLa kurAna haze, ane pAchaLa khullI talavAra * AgaLa graMthasAheba hoya, to pAchaLa kirapANa; AgaLa bAIbala rahe, ane pAchaLa bhayAnaka hathiyAro; je game te svIkArI levAnuM pasaMda apanI apanI. to AvI hiMsaka paddhatine ane pravRttine "dharma kevI rIte kahI zakAze? A badhuM dharmanA nAme-nimitte bhale thatuM hoya, paraMtu "dharma' pote AvuM badhuM karavAnuM zIkhavato nathI ja. A badhuM zIkhavanArA to "dharmanA baLAtkArIo - "adharmI vihAyAtrA Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ loko ja hovAnA! A sAdI vAta samajavA chatAM nahIM samajanArA DhoMgI jano, pachI kahe che ke, badhAM tophAno dharma ja karAve che ! kevI bevakUphI ! kevI viDaMbanA! ApaNane gaurava che ke ApaNA jaina dharme kyAreya AvuM kAMI ja karyuM nathI, thavA dIdhuM nathI. "AgaLa Agamo haze, pAchaLa Aga : kAM Agamane mAno, kAM AgamAM baLI maro - Avo anartha jaina dharme kadI Acaryo nathI, ke evuM AcaraNa karavAnI enAmAM koI khvAIza-guMjAIza nathI. A keTaluM badhuM mIThuM - zAtAdAyaka che! mitro ! sAco dharma sAcA hIrA jevo che. te badhAMne na maLe, bahu thoDAMkane ja sAMpaDe. e thoDAMkamAM ApaNo naMbara che, e jevuM tevuM saubhAgya nathI ja. ApaNA mATe Aje be ja dharma mukhya cheH 1. ahiMsA : na hiMsA, na dhRNA, na haiSa, na jhanUna. 2. zivamastu sarvajagataH - saunuM sadA zubha ho! (vaizAkha-2018) Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAMbo vihAra have pUro thayo che. sAta mahinAthIya vadhu lAMbI vihArayAtrAmAM anyAnya kSetromAM karelI sthiratA(rokANa) nA divasone bAda karatAM 140 divasano vihAra thayo, sAMjanA vihAra judA. ekaMdare vihArayAtrA nirvighna rahI. koInI tabiyata na bagaDI : nahi to nitanavAM pANI AvatAM hoya tyAre tabiyata na bagaDe te paramAtmAnI kRpA ja gaNAya. bAkI ghaNAbadhA pUche ke "bahu kaSTa paDyAM haze nahi vihAramAM?' ame kahIe ke "kaSTa paDatuM ja nathI" to e javAba temane gaLe na Utare. kharI vAta e ke DokaTaroe nAnA ne moTA sahune morniMga vokamAM goThavI dIdhAM che AjakAla. A saMjogomAM cAlatAM javuM e kaSTa na ja lAgavuM joIe; lAge te navAInI vAta gaNAya. ane thoDuMka kaSTa hoya toya tenI sAthe zrAvaka varga ane zrIsaMgha amArI keTalI badhI kALajI rAkhe che ! tana, mana, dhana thakI keTalI to suvidhA pUrI pADe che! e muddo dhyAnamAM laIe to kaSTa lAge ja nahi. ane sAva sAcI vAta kahuM to svecchAe svIkAreluM kaSTa paNa haMmezAM mIThuM-miSTa ane ISTa ja banI rahe che. bAkI to kaI sthitimAM, kaI jagyAe, kone kaSTa veThavAnuM nathI hotuM? have to kyAreka evuM lAge che ke sAdhunI tulanAmAM gRhastho vadhAre kaSTa veThe che. saMsAra nabhAvavAmAM paDatAM asaMkhya kaSTo veThatAM gRhasthone joIne amane vAraMvAra thAya ke bApaDA A loko kevA kevAM ne keTalAM kaSTo veThe che! enA karatAM to ame - ApaNe keTalAM sukhI chIe! ApaNe tyAM rahevA AvatA rahe to kevuM sukha pAme! AvuM thAya. paNa ajJAnanuM kaSTa te saMsAranuM sarvocca kaSTa che, ane te gRhasthone choDe to ne? hA, vihAramAM eka kaSTa moTuM lAge TrAphikanuM kaSTa. hAIve have dhIme dhIme 4 Treka thaI rahyA che; badhe thatAM to varSo vIte. atyAre nezanala ve paNa, TrAphikanA ane tenI gatinA pramANamAM khUba sAMkaDA gaNAya. te para vaheto vAhanono pravAha (TrAphika), tenA heDjha, hornanI DarAmaNI cIso, ovaraTeka karavAnI ane jhaTa AgaLa javAnI hoDa! A badhAMnI sAthe roDa para cAlavAnuM. banne sAIDa para moTAbhAge aNiyALA kAMkarA ja pAtharelA hoya. kAM khUMce tevI retI ke kAMTA hoya, ke pachI lIlotarI UgI hoya. A sthiti vacce cAlavuM eTale jIvaleNa TrAphikaparISaha sahana karavA jevuM che. have to vAraMvAra keTalAya sAdhu-sAdhvIjIne akasmAta naDe che ane bhAre hAnikAraka banAvo bane che. AmAM, A saMjogo vacce, vihAra karIne hemakhema sthaLa para pahoMcavuM te paNa moTuM parAkrama banI rahe. vihAyAtrA Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAta choDyA pachI eTale ke, dharamapurathI AgaLa vadhyA pachI, cheka ahIM sudhI roDa saMbaMdhe koI ja phariyAda karavI nathI paDI. gujarAtamAM hAI ve, sTeTa roDa ke eproca roDa, tamAma mATe satata khADA-khaDiyAnI, meTala-thIMgaDAMnI ane evI aneka phariyAdo karyA karavAnI hoya ja. dharamapurathI nAsika, saMgamanera, pUnA, kolhApura, belagAma, hubalI vagere thaIne ahIM - beMgalora pahoMcyA tyAM sudhImAM eka paNa roDa bAbate te prakAranI phariyAda karavI paDI nathI. parvatono sathavAro AkhA raste rahyo - satata. ane te kAraNe ja DhALa caDhavA-UtaravAnuM paNa lagabhaga satata rahyuM. dAvaNagiri vaTAvyA pachI to cheka sudhI khUba hariyALo pradeza. 150 ki.mI.to satata nALiyerInI vADIo ja maLe. khUba vRkSo-vanaspati. pahADo naryA khaDakALa, paNa mahadaMze lIlA. zatruMjayagiri ke anya parvato, ApaNe tyAM, retALa ja hovA chatAM vanarAjinuM nAma - nizAna nathI, te A saMdarbhamAM saheje yAda Ave, tulanA thAya. Ama chatAM, hamaNAM N.H.4 Akho 4 Track banI rahyo che, te jotAM ja kamakamAM upajatAM rahyAM. gujarAta-saurASTramAM paNa AvA mAguM thaze - thaze ja - tyAre tyAM rahyAMsahyAM vRkSonI kevI sthiti thavAnI teno vicAra paNa sahaja ja thaI Ave. pahADo puSkaLa, chatAM patthara phoDavAnI vAta sarakhAmaNImAM alpa lAgI. jarUra paDe ja ne toDe ja che, paNa pramANa alpa. enI sAme valabhIpurathI laIne giranAra sudhI patharAyelI pahADInI vAta yAda Ave to thIjI javAya che. tyAM to AvatAM 10-20 varSomAM moTAbhAganA parvato ja nAmazeSa thaI javAnA - simenTa - kapacI banIne prajAnA - khAsa to videzonI prajAnA sadupayoga (!) mATe khapI khUTavAnA ! je parvato bacaze te paNa tenA para koI maMdira ke dharmakSetra haze mATe ja; prajAkIya zista, samaja ke jAgRtithI nahi. garamI ghaNI ochI. 38 ke 40 thAya tyAM to varasAda paDI ja jAya. gayA varSanA duSkALane kAraNe A varSe garamI (karNATakamAM) vadhI kharI, paNa te sAme varasAda velAsara Avavo cAlu thaI gayo che. phAgaNa vadathI vihAramAM kyAre kyAreka naDato Avyo che. atyAre to comAsA jevuM ja lAge. prajA garIba lAgI. gAmaDAM zAMta lAge - susta. lagabhaga dararoja nizALamAM mukAma hoya; nizALo sAva paDatara, pachAta hovAnI sAhedI Ape. kIDI, maMkoDA uparAMta traNa-cAra vAra vIMchI paNa nIkaLyA, kAnakhajUrA paNa. rAta hovA chatAM koI ne koInuM dhyAna paDI javAthI badhA bacI jAya. gujarAtamAM kAyamano hajAro Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavaMtono vihAra che. chatAM gAmaDAMnA chokarA vagere satAmaNI karyA ja karatA hoya che. A pradezamAM tevA anubhava kazeya na thayA. bhASAnI pUrI takalIpha chatAM bALako paNa sahakArI mAnasa dharAve, zista rAkhe ja. ghaNo paricaya avajJA karAve - ema samajAya. jaino gAmegAma, paNa mAravADI. derAsara, upAzraya, dharmazALA badhe maLe (moTAM kSetromAM). khUba mahenatu prajA, ane kalpI na zakAya teTalI sukhI. potAnA vatana sAthe jIvaMta saMparka. zikSaNanuM pramANa UMcuM. havenI peDhI A pradezane ja vatana samajaze tenAM eMdhANa joI zakAyAM. komavAdI daMgAnuM pramANa A bAju ochuM lAge. jo ke, gujarAtanAM A vakhatanAM tophAnomAM chAMTA A bAju kyAMka kyAMka uDelA paNa ekAda dahADAmAM to TharI gayelA. to ame lagabhaga 1600thI vadhAre kilomITarano paMtha kApIne have ahIM (beMglora) pahoMcyA chIe. pUrva-parivAra ahIM rahe, tethI ame ahIMnA gaNAyA. te apekSAe joIe to cAlIsa varSa pachI A bhUmimAM AvavAnuM banyuM. ghaNA kahe che ke, 'vatanamAM pahoMcyAno khUba AnaMda haze'. A sAme eTaluM ja kahIza ke dIkSA lIdhI tyArathI ja vatana ane svajana paratvenI mamatA jevuM kAMI haiyAmAM saMgharyuM nathI. saMgha amAro svajana ane jyAM paNa jaIe te ja vatana, AvI bhUmikA rahI che. ane sAdhu mATe e ja zreSTha bhUmikA che. eTale amane to jyAM jaIe tyAM AnaMda ja hoya, hovo joIe. hA, ame ahIM AvyA. teno AnaMda e badhAMne jarUra hoya, ane temano AnaMda amane paNa AnaMda Ape ja. gujarAtamAM azAMtinI Aga hajI TharatI jaNAtI nathI. zrIzAMtinAtha bhagavAnano jApa khUba ka2vo ane temanA snAtranuM jaLa gharamAM ane badhe chAMTatAM rahevuM, ane jhaTa zAMti thAya tevI bhAvanA bhAvavI, e ApaNuM ucita kartavya gaNAya. eka agatyanI vAta to rahI gaI. prakRtie pUrI kRpA DhoLI hovA chatAM A pradezamAM pazu-pakSIo khUba ochAM jaNAyAM. gujarAtamAM paroDha thatAM ja gAmamAM ke jaMgalomAM hajAro paMkhIono killola je sAMbhaLavA maLe, te mahArASTrakarNATakamAM na maLe. tyAMnA gAya-baLadanA ghATaphUTa ane zIMgaDAM paNa kevAM sohAmaNAM ane managamatAM hoya ! ahIMyA dezI janAvara ochAM, te paNa dUbaLAM, zIMgaDAM vihArayAtrA Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to dIThAM na game! ane moTebhAge to jarsI janAvaro ja. dekhavAmAM to na jAme, paNa bhAMbhare tyAre paNa sAva bodo, gaLAM besI gayAM hoya tevo ane ekadhAro ja avAja kADhe ! vadhatI jatI pazuhiMsA ane mAMsAhArane kAraNe gujarAta paNa A dizAmAM jhaDapathI pragati (!) to karI rahyuM che. ane have to Ayojana paMce ane bhArata sarakAre paNa TharAvyuM ja che ke gAya-bheMsonI rakSAnA jarIpurANA khyAlane have dUra mUkavo, katala vadhAravI ane mAMsanI nikAsa vadhArIne vadhu huMDiyAmaNa meLavI samRddha thavuM. be cheDA bhegA karavAmAM ja hAMphI jatA sAmAnya prajAjanane kalpanA paNa na Ave te rIte A badhuM thaI rahyuM che. A hiMsAnuM ja pariNAma che ke udAra, ahiMsaka, karuNALu manAto gujarAtI manuSya have mANasone jIvato saLagAvI mUkatAMya acakAto nathI. hiMsAnA A tAMDavanA pariNAme, have pachI, pazu-paMkhInI avejImAM manuSyonI hiMsA-hatyA thAya, bhayaMkara tophAno ane yuddho thAya to zakya gaNAya. paramAtmAnuM ane saddharmanuM zaraNa ja AmAMthI ApaNane bacAvI zake. (jeTha-2018) Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ beMglora eka masamoTuM zahera che; AsapAsanAM aneka gAmaDAMne potAnA peTamAM samAvyuM jatuM, pAMca-sAta lAkhamAMthI 60-70 lAkhanI janasaMkhyAno vartamAna AMka dharAvatuM, bIjAM moTAM zaheronI jema ja atyaMta pradUSita ane gIcatA dharAvatuM A zahera che. A zaheramAM TheraThera nAnA moTA bagIcA che, phUlonI nIpaja tathA vaparAza paNa khUba bahoLA pramANamAM jovA maLe che. rastAo paNa vRkSothI chavAyelA joI zakAya che. tethI A zahera gArDana siTI evA nAme oLakhAtuM Ave che. paNa gArDane upara polyuzananA digvijayanI ghaDI have jhAjhI dUra nathI lAgatI. 40 varSa agAu 4 mAtra derAsaro hatAM, Aje 40 lagabhaga . jainonI vastI paNa vipula, mAravADanA loko moTA pramANamAM. ame chIe te ahIMnuM purANuM ane mukhya maMdira gaNAya che, saMgha paNa mukhya. badhe ja banyuM che tema ahIM paNa have mukhya vistAra zopiMga senTaromAM pheravAto cAlyo hoI, parAMnAM derAsaro tathA saMdho vadhavAthI A mULa sthAnanI AbAdI nabaLI paDI rahI che. ahIMnI pAThazALA uttama gaNAya che. pahelAM to hiMdabharamAM A zALA prathama krame AvatI. have uparokta kAraNosara oTa AvI lAge. paNa toya AnAthI vadhe tevI pAThazALA hovAnuM jANyuM nathI. 800thI vadhu bALako nitya bhaNe. skUlanI paddhatie saMcAlana. pariNAme bALakomAM jJAna tathA saMskAroMekaMdare sArA pramANamAM jovA maLe. A zaheramAM vasatA seMkaDo gujarAtI parivAromAM, potAnA bALakonAM dhArmika jJAna ane saMskAra vadhe te mATe bhArobhAra upekSA che, to tenI sAme mAravADI parivAromAM te bAbate khUba kALajI ane jAgRti che. Arthika rIte saMpannatA e ahIMnA jainonI lAkSaNikatA gaNAya. aneka jaNanA patromAM ahIM vize vyakata thayelI jijJAsAnA javAbarUpe ATaluM noMdhyuM che. bAkI che to bIje badhe jema saMgho cAle che, matabhedo hoya che, mAruM-tAruM ne hoMsAtAMsI thAya che, tevuM badhuM ja ahIM paNa hoya ja. "su" ane ku vALA vAtAvaraNathI A kSetra hajI sudhI to bacyuM lAge che. paNa have najIkanA samayamAM ja te vAtAvaraNa ahIM paNa gujarAtathI ImporTa thAya to nA nahi. bahu dhImI tathA gupacUpa gatie te mATenI bhUmikA racavAnA pagaraNa maMDAyA hovAnI vAsa AvavA lAgI che. anna ane bhoLAjanonI saralatAno vihArayAtrA Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ geralAbha levAze to keI AtmAonAM hita goTALe caDI jaze, e nakkI. A viSama kALamAM bhoLA jIvomAM zraddhA ane ArAdhanA pragaTe ke TakI rahe, te bahu mahattvanuM che. tene mATe prayatno na thAya ane 'mAruM sAcuM, bIjAnuM khoTuM' evuM sAvavAnA prayAso thAya, to aneka jIvo mAcyuta thaze te spaSTa che. ane temAM nimitta kAraNa bananArAo kevAM to mohakarmo upArjita karaze te to kalpanAtIta ja che. a.zu.14 thI comAsuM bese che. AkhA varSamAM anekavidha mosamo, sIjhana, tahevAro, kAryakramo anubhavyA, mANyA haze. have A ArAdhanAnI sIjhana AvI rahI che. tapa-tyAga, japa-dhyAna, Avazyaka kriyAkAMDa, svAdhyAya ane abhyAsa, dharmakathA vyAkhyAnAdinuM zravaNa, sAMcana, sAmAyika-pauSadha, gurubhagavaMtonI upAsanA tathA vaiyAvacca, jina bhagavAnanI vizeSe pUjA-bhakita, dharmakAryomAM dhanano sadbhaya, abhakSya, rAtribhojana vagereno tyAga, A badhAM zubha kAryomAM tame badhAM saparivAra parovAI jajo tevo anurodha che. atyaMta viSama ane nAjuka A samaya che, temAM dharmaArAdhanA ja zaraNa che, Azaro che, sahAro che, AzvAsana che, ane rakSaka che, te na bhUlazo. (aSADha-2058) Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaye varSe karelA dIrgha vihAranI tulanAmAM A vakhate vihAra ghaNo nAno - ocho rahyo. karNATaka pradezamAM vihAra zarU karyo, pachI betraNa dahADA AMdhrapradezamAM sparzanA karI, e pachI cAlu thayo tamilanADa pradeza. A traNemAM sarakhAmaNImAM karNATakanI prajA vadhu dhArmika ane vadhu ahiMsaka lAgI. tamilanADumAM to dAkhala thayA ke hiMsAcAra sarvatra vyApelo jovA maLyo. maraghAM, bakarAM, gheTAM, Dukkaro tathA gAya jevAM mUMgAM prANIonI chaDecoka katala ane teno ughADo dhaMdho - A kyAreya na kalpelI vAto sagI AMkhe jovAnI AvI, jenI arerATI ane kamakamAM hajI paNa zamatAM nathI. are, caitra zudi 13 somavAre prabhumahAvIrano janmadivasa hato. saMyogathI te ja dahADe tamila besatuM varSa hatuM. te divase savAranA pahorathI moDI rAta sudhI hiMsAcAra ja jovA - anubhavavAno Avyo ! manamAM pArAvAra udvega thato rahyo ke AvA dezamAM AvavAnI bhUla ApaNe kyAM karI? zAstromAM varNana Ave ke Arya dezamAM janma maLavo durlabha kharo, paNa temAM paNa Arya kuLamAM janma vadhu kaThaNa gaNAya. A vAta A dezanI sthiti tathA prajAne jotAM supere samajamAM AvI. Arya dezamAM to A loko paNa janmyA che, paNa anArya banIne. hiMsA, abhakSyabhakSaNa, kUratA jevAM anArya tattvovALAM kuLa-jAtimAM janmyA hoIne A badhAM AryadezamAM pedA thayelA anAryo ja gaNAya. na karavA yogya kArya kare, ane karavA yogya kArya na kare te anArya'. ane e sAthe ja paramAtmAnA punita zAsananA jJAnIoe puNya-pApanA taphAvato, puNyanA udayathI ja Arya deza ane kuLamAM janma maLI zake. vagere je vAto varNavI che teno marma barAbara samajAI gayo. ApaNA pApodaya hota to ApaNe paNa AvI anArya jAtimAM janmIne AvAM niMdanIya ane dhRNAspada evAM hIna kRtyo karatA hota. paramAtmAnI parama karuNA ApaNA para varasI che ke, ApaNe AvAM adhama kRtyo karavA paDe tevI anArya paristhitimAM pedA nathI thayA ! bhagavAnano anugraha mAnIe teTalo ocho che. manamAM satata eka tumula ghamasANa macyA kare ke A lokone AvA ghora pApamArgethI pAchA vALI kema na zakAya ? aneka aneka vikalpo tathA saMkalpo ne manasUbA ghaDAya, ane manamAM ja pAchA vilAI paNa jAya. azakyaprAya gaNAya 1. evI taraMgamAlA che e. Aje to rAjyasattA svayaM hiMsAne ane hiMsAjIvI vihAyAtrA Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prajAne uttejana, sahAya, sAtha Ape che. lokone hiMsA mATe leza paNa chocha ke aruci nathI. bhASA ane dharmanI samasyA paNa moTI. sAdhuvargano A prajA sAthe anubaMdha racAya tevuM eka paNa mAdhyama ke sAdhana nathI. ane ApaNe gujarAtamahArASTra jevA sarakhAmaNImAM sugama-saraLa lAgatA dezomAM paNa jo A badhAM kRtyo aTakAvavA mATe lAcAra-asamartha hoIe, to AvA parAyA pradezomAM to mAtra azakya ja gaNAya e. hatAza mana chevaTe "niyati'nA zaraNe jAya ane samAdhAna meLave ke "jevI e jIvonI niyati'. niyatimAM to tIrthakaro paNa parivartana na karI zake, to ApaNe koNa? bhAvadayA ja ApaNo AkharI upAya, mArga, AdhAra. | vihAramAM AvatAM gAme gAme mAravADI jaino dAyakAothI vasyA che. te lokoe luMgIno paheraveza ane tamiLa bhASA-bane pUrepUrAM apanAvI lIdhAM che. dharmanA saMskAro hajI jaLavAyA che kharA. paNa havenI peDhI je rIte khristI saMskaraNa-zikSaNamAM ucharI rahI che, ane potAnI bhASA tathA dhArmika prathAothI je rIte vegaLI jaI rahI che, te jotAM have bahu thoDA dAyakAomAM A prajAno ghaNo varga potAnI mULa oLakha khoI nAkhaze tevI dahezata jAgyA vinA nathI rahetI. bhASAno prazna bahu vikaTa. kannaDabhASI dezamAM to hindImAM pUchIe te samajanArA maLI rahe. A tamiLa pradezamAM to tamiLa sivAya kazuM ja na cAle. IMgliza paNa nahi. kyAreka bahu agavaDa paDe ja. paNa chevaTe ame madrAsa pahoMcI ja gayA chIe te hakIkata che. bhAratanA cAra mahAnagaromAMnuM eka mahAnagara te A madrAsa. dharmanI aneka pravRttiothI ahIMnA jaina saMgho dhamadhamatAM rahe che. garamI ati tIvra, unALo atizaya Akaro. karNATaka chUTyuM te divasathI ja je ukaLATa, tApa, parasevAnI relamachela zarU thayAM te have tamiLanADu choDIe nahi tyAM sudhI kAyama. gujarAtane yAda devarAve ke pachI tene paNa bhUlavADe tevo unALo anubhavAya. ahIMnA loko kahe che ke, varSamAM 10 mahinA Ama ja tapavAnuM. be mahinAmAM varasAda paDe teTalI vAra ThaMDaka, pachI tarata ukaLATa. amadAvAdanI ja vAta karatA hoya tevuM lAge. Ama to A amArI dakSiNa bhAratanI yAtrA gaNAya. paraMtu dakSiNamAM dAkhala thayA ke saDasaDATa beMgalora, beMgalora, nIkaLyA ke sIdhA madrAsa. eTale... beMglorathI nIkaLyA, jaI pahoMcyA madrAsa, dakSiNa bhAratanI thaI, yAtrA A ama khAsa Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvI rIte amArI yAtrA thaI. ane A pradezanI vyApaka hiMsAbharI dazA najare nihALyA pachI, have vadhu jovAnI hAma-himata paNa rahI nathI. kevAMye pApa karyA hoya tyAre, bhagavAnanA mArganA sAdhu thayA pachI paNa, AvuM AvuM jovAno vAro Ave. hiMsAnAM ghaNAM kAraNo paikI eka kAraNa garIbI paNa haze tema lAge. jo ke A prajA kaMI bahu garIba nathI. balba khUba mahenatu che. savAre cAra vAge to AkhuM gAma jAgI ja gayuM hoya, kAme lAgyuM hoya. AMgaNe pANI chAMTavAnuM ja, te para raMgoLI karavAnI ja, A nityaniyama. pIvAnA pANInI bhale achata hoya, DhoLavA to joIe ja. nahi to vahema thAya. hariyALI paNa puSkaLa chatAM dukALa - pANI aMge varatAya kharo. to garIbIne lIdhe paNa hiMsAcArane AjIvikAnuM sAdhana banAvAtuM hoya to zakya kharuM. garIbIno sauthI vizeSa lAbha mizanarIo uThAve che. tema paNa lAge. carca ane khristI skUlomAM khUba gUpacUpa ThaMDe kaleje dharmAntaraNanI pravRtti satata cAlatI hoya tevo aMdAja koIpaNa kADhI zake. khristI ne muslima e benI bahulatA hoya, ane emanA dharmanI daSTie paNa, hiMsAcArane pApa ke ayogya gaNavAnI to vAta ja na Ave. eTale dharma taraphathI paNa hiMsAcArane lIlI jhaMDI maLI rahe ja. khera, A badhI vAto mAtra vihAranA anubhavanA varNana rUpe noMdhI che. ApaNe to ApaNAM paramAtmAe sarvakalyANakAraNano mArga ApaNane Apyo che, tene vaphAdArapaNe vaLagI rahIne ApaNAM jainatvane dIpAvIe temAM ja ApaNI sArthakatA che te yAda rAkhavAnuM che. (vaizAkha-2059) vihAyAtrA Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tamilanADu - madrAsamAM divALI para varasAdI comAsuM zarU thAya che, je doDhabe mAsa cAle che. A vakhate paNa vAtAvaraNa to varasAdI che ja, jo ke varasAda kAMI khAsa paDato nathI. paNa thoDoka kvacit paDI jAya ane gaMdakI vagere upadravo karyA kare che. pANInI achata A dezamAM gherI che. AvanArAM varSo bhAratanA aneka prAnto mATe pANInA lIdhe sarjAnArI viSama viDaMbanAonA haze, evuM vyApaka avalokana pachI lAge. madrAsamAM mukhyatve mAravADI jainonI vastI jainonA cAreya phirakAmAM mAnanArA be-aDhI lAkha jaino haze. gujarAtI jaino bahu jUja. aDhI-traNa hajAranI saMkhyAmAM haze. temAM paNa dharmamAM rasa hoya tevA vaLI ghaNA ochA. gujarAtI parivArone paiso bahu jhaDapathI "caDe che. paiso caDe eTale dharma, derAsara, sAdhu-sAdhvI tathA sAmAnya saMskAro - A badhuM ja khatama thAya. AmAnuM kAMI na game te to ThIka, paNa have to evA loko "pote bApadAde jaina hatA eTaluMye svIkAravAnI sthitimAM nathI, evuM paNa jovA maLe. khristI skUlanuM zikSaNa ane saMskAro, dharmathI sAva vegaLApaNuM, mAbAponI sadaMtara bekALajI, hAI-phAI jIvanapaddhati ane raMga-rAga ke aizaArAmanI pUrI suvidhA - A badhAM kAraNo AvuM thavAmAM agatyano bhAga bhajave che. AnI sAme rAjasthAnI samAjamAM, sarakhAmaNImAM, amuka hade hajI dharma ane saMskAro bacyA che. jo ke te samAjanI paNa navI peDhI to bahu jhaDapathI dharmavimukhatAnA raste javA mAMDI ja che, chatAM hajI ghaNo AzAspada varga che kharo. madrAsanuM purANuM nAma cennapaTTaNa hatuM, te parathI Aje tene cennAI nAma apAyuM che. mULe to aMgrejonI vasAhatI chAvaNI hatI, je kALAMtare zahera ane have mahAnagara-meTro sITImAM rUpAMtarita thayela che. ame 45 varSa agAu ahIM AvelA tyAre ahIMnA jaino gujarAtI samajatA. Aje hindImAM ja vyavahAra karavo paDe che. thoDAM varSo pachI kadAca aMgrejImAM ke tAmilamAM badho vyavahAra (jainono) thAya to nA nahi. samaya satata badalAto ja rahe che. pacAseka derAsaro che. beeka gujarAtIonAM, bAkI mAravADIo dvArA thayelAM. A pradezamAM mAna-sanmAna, khuzAmata, peparamAM nAma-phoTo chapAvavAnI prathA tathA bhASaNabAjI vagerenuM calaNa khAsa che. e badhuM karatAM - karAvatAM AvaDe to jAme. mAtra ArAdhanA ke dharmanI vAta karatA raho to khAsa na jAme. alabatta, ArAdhanAne cAhanAro eka varga kharo ja. paNa te sAva pAtaLo. moTo varga to samAjalakSI kAryovALo ja. (mAgazara-2060) Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 11 A tamilabhASI pradezamAM athavA to samagra dakSiNamAM sAmAnya prajAmAM bhoLapaNa, dharmabhIrutA ane udyama ATalAM vAnAM khAsa jovA maLe. game te mudde A prajAne dhAro tema dorI zakAya eTaluM bhoLapaNa. khristI mizanarIo, mATe ja, A prajAmAM bahu phAve che. TheraThera skUlo ane carco UbhAM karye ja jAya che, ane dharmAntaraNanI duSpravRtti gupacupa chatAM pUrajozamAM phAlephUle jAya che. be traNa dAyakA pachI eka divasa evo haze ke hindustAnamAM hinduo laghumatIno darajjo bhogavatAM haze, ane te vakhate 'hindu' sahitanI je paNa laghumatIo haze temaNe khristI temaja muslima bahumatInI kRpA upara nabhavAnuM raheze. dharma ane jJAtinA nAme vividha samAjone 'laghumatI'nuM gaurava bakSIne aMdara aMdara kAyamI vivAda ane judAI sarjavAM e AjanI mataAdhArita lokazAhInI kUTanIti che. A bheda ApaNo samAja samajavA - svIkAravA taiyAra nathI, ane jyAre kharekhara samajAze tyAre ghaNuM moDuM haze. A prajA dharmabhIru paNa atizaya. maMdiro khUba bAMdhe. maMdira ke sAdhusaMnyAsI najare paDyA nathI ke praNAmanI ceSTA karI nathI. lagabhaga vahemanI kakSAe A rIta jovA maLe. dharmanA nAme mAnatAo mAnavI ane te mujaba pazubali potAnA ISTa deva-devInA maMdire caDAvavo te sAva sAmAnya gaNAya. keTalIya bAbato jevI ke, khetImAM barakata thaze - sAro pAka thaze to, vepAramAM dhAryo napho thaze to, karaja-mukata thaIza to, tabiyata sArI haze to, chokaro ke saMtAna thaze to vaLagADa maTe to, vagere nimitte pazuno bhoga dharavAnI bAdhA rAkhe. eka be nahi, ghaNIvAra to seMkaDo ane hajAro pazuonI devapUjAnA nAme maMdira samakSa katala kare. eka mAhitI mujaba idamAM muslimo dvArA thatI hiMsA karatAM paNa hindu loko dvArA thatI pazubalinI hiMsAno AMkaDo moTo che. tamilanADu-sa2kA2e hamaNAM jUnA kAyadAne jIvato karIne pazubali para pratibaMdha lAgho, tyAre A dharmazraddhALu varga hAIkorTamAM gayo ane sTe laI AvI pazuvadha gauravapUrvaka cAlu rAkhyo. cIpha jasTIse paNa AvA dhArmika lAgaNI dUbhavatA hukama badala sarakArane Thapako Apyo! A pradezanA loko potAnA ghara-dukAna-dhaMdhA para koInI najara va. na lAge te mATe roja athavA nizcita divase koLuM vadhere. koLAno vepAra A tarapha khUba. koLAne eka ThekANethI kApI temAM lAla kaMku bharI de, pachI peka karI de. savAre vihArayAtrA Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghara sAme ke dukAna kholatAM pahelAM koLuM jorathI pachADIne vadhere. badhA TukaDA verAya ne lAla lohIvaNuM badhuM thAya, eTale "saba salAmata" mAnIne AgaLa vadhe. ghaNA vaLI koLAne ghare - dukAne laTakAvI rAkhe-najara paDe te rIte. tenA para mAnavacahero cItarelo hoya. ghaNIvAra rAkSasano cahero paNa cItare. e uparAMta, lIMbu vadheravA, saLagAvavA, ane pachI ja kAMIpaNa karavuM, e paNa kharuM. savAre rastA para nIkaLIe to TheraThera AvA koLA tathA lIMbu paDyA hoya. tenA para thaIne na calAya, gADI paNa na oLaMge tene. pazubalino vikalpa che koLAM vadheravAnI A paddhati. ghara navuM hoya ke baMdhAtuM hoya ke sAruM hoya to tenA para kapaDAnA DUcAmAMthI banAveluM mANasanuM pUrA kadanuM "cADiyA' jevuM pUtaLuM TAMge. tenA mastaka tarIke mATIno ghaDo ke koLuM goThavI te mukhAkRti cItare. kyAMka vaLI, pUtaLAne badale rAkSasanuM mahoruM laTakatuM jovA maLe. be zIMgaDAM ane vikarALa dAMtavALo pILAkALA-lIlA-lAla raMgo vaDe cItarelo e rAkSasa badhI Toka-najara-kudaSTine gaLI jato hovo joIe. udyama paNa A prajAmAM ghaNo. ALasa ochI. savAranA sADAcAra-pAMce to gAma AkhuM gAjatuM hoya. baheno gharanA AMgaNAMne vALI vALIne barAbara sApha kare ane pachI be - cAra Dola pANIno chaMTakAva karIne phaLiyuM, AMgaNuM ke rasto - badhuM cokhkhuM ane bhInuM karI mUke. pANInI bhISaNa taMgI bhale varatAya, paNa AMgaNAM to dhovAnAM ja. na dhUe to lakSmI cAlI jAya ane daLadara Ave, evI pAkI zraddhA. vagara varasAda varasAdano ahesAsa thAya. amuka ThekANe to vaLI dara saptAhe eka vAra AkhuM ghara ane AkhI zerI-galI-rastA dhovAnA, kIcaDagaMdakIno vAMdho nahi, pANInI kheMca paravaDe, paNa daLadara ghara-mahollAmAM na joIe pANIthI dhoyA pachI raMgoLI kADhe. eka ghara raMgoLI vinAnuM na maLe. gujarAtamAM divALInA divasomAM kyAMka kyAreka jovA maLe to maLe. A pradezamAM (mahArASTramAM paNa) raMgoLI nityakrama gaNAya. atyaMta skUrtithI ane bhUmitinI AvaData jevI kuzaLatAthI raMgoLI kADhatI bahenone joIe to daMga thaI javAya. bAkI to A dezamAM jIvahiMsA khUba ane te paNa khulleAma jovA maLe. TheraThera saDaka upara ja katala tathA teno dhaMdho thAya. A dezamAM ahiMsAnI vAta lagabhaga ajANI haze tevo AbhAsa thAya. tamiLanADuno pradeza garama. garamI tIvra paDe. ziyALo bhAgye ja vartAya. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vihAramAM te pradezamAM rahyA tyAM sudhI ThaMDI na lAgI. malayAcalano ghATa caDyA ane uparanA - karNATakanA bhUbhAgamAM AvyA te sAthe ja ThaMDIno camakAro anubhavAvA mAMDyo. malayAcalanI virATa pahADI, te para chApelI lIlIchamma vanarAI jANe pahADoe lIlI cAdara oDhI hoya ! comera ghaTAdAra vRkSothI bharelAM gADha jaMgalo, zAMta-nirjana rastA, ane te badhAM vacce thaIne cAlatI vihArayAtrA ! badhuM ja nirALuM ! karNATakamAM AgaLa vadhyA tyAM paththaranAM jaMgalo jovA maLyAM. jaMgalamAM vRkSo to hoya ja rastAnI be tarapha khetaro paNa hoya. temAM TheraThera hajAro varSa jUnA ane seMkaDo Tana vajana dharAvatA moTA moTA zilAkhaMDo paDelA jovA maLe. kyAMka eka be to kyAMka ghaNA badhA. pRthvIkAyanA e piMDanI kudarate karelI racanA- goThavaNI jovA jevI. paraMtu jyAM beMgalorathI be traNa mukAma dUra rahyAM tyAM saMkhyAbaMdha kvaoNrIo dhaNadhaNatI najare paDI. gaMjanA gaMja khaDakAyelA grITakapacInA. jotAM ja khyAla paDI gayo ke, bAvIsa hajAra varSanI (zAstrokta) AvaradA bhogavavAnI saMbhAvanA dharAvanArA pelA paththaronuM have AvI banyuM ! be cAra varSamAM ja badhuM paththara-vana saphAcaTa! mANasanI kudraSTie kALo kopa ja veravA mAMDyo che! (poSa-2060) vihAyAtrA Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 ame je raste A tarapha AvyA hatA, te ja raste pAchA pharI rahyA chIe. samagra rastA para "4 lena no vizALa mArga (Road) banAvavAnI prakriyA traNeka varSathI cAlI rahI che, je atyAre pUravegathI cAlatI jovA maLe che. sakhata ane aNathaMbhyo TrAphika ane khodakAma-bAMdhakAmane kAraNe sAMkaDA paDatA rastAoAmAM vihAra karavAnuM kharekhara vikaTa banI rahe che. AvI vikaTatAmAM paNa paMca mahAvratadhArI jaina sAdhu-sAdhvIo satata vihAra karatAM rahe che. ane aneka kSetromAM vasatA jaina samudAyane dharmalAbha ApatAM ja rahe che te kevo mahAna upakAra che ! koInA upara vizeSa bojArUpa na bane; cha kAya jIvanI vadhumAM vadhu yatanA ane rakSA kare; paryAvaraNane koI paNa rIte, potAnA hAthe ke potAnA kAraNe, pradUSita na kare, enuM nAma jaina sAdhu. AvA AtmasAdhaka tathA upakArI pUjyo ApaNane A viSama kALamAM jovA maLe che, e paNa kAMI jevuM tevuM puNya nathI. emane vaMdana-namana karIne ja saMtoSa na mAnavo; paNa sakala saMgha upara, ane eTale ja ApaNA upara paNa, teo dvArA thatA upakAranuM alpasvalpa paNa RNa cUkavavAno alpAMze paNa bhAva keLavavo, prayAsa karavo. emanI pAse dharma pAmavo, dharma zIkhavo, ArAdhanAnA mArge tathA guNonI prAptinA mArge AgaLa vadhavAnuM zIkhavuM, e emanuM RNa cUkavavA barAbara gaNAya. emanA guNa jovA ane tenI anumodanA karavI, tema ja temanA doSo jovAthI tathA tenI niMdA ke TIkA karavAthI bacavuM, e paNa RNa cUkavavAnI ja pravRtti gaNAya. temanI yathAzakti bhakti-vaiyAvacca karavI tathA temane saMyama nirvAhamAM AvatI bAdhAonuM nivAraNa karavAmAM tana-mana-dhana prayojavAM, te badhuM paNa temanuM RNa adA karavAno ja mArga che. AmAnuM ApaNe zuM karI zakIe? athavA zuM karIe chIe? moTAbhAganA manuSyo, jo chAtI para hAtha mUkIne potAnA hRdayane pUche, to jaNAze ke AvuM kAMI karavAnuM to bAju para, UlaTuM ApaNe to AnAthI avaLuM ja ghaNuM badhuM karyuM che ane karIe chIe. sAdhu-sAdhvInI bhUlo kADhavAmAM to taiyAra! temanI niMdA-TIkA karavAmAM to pahelo naMbara! temanI saMyama yAtrAmAM naDatara ke agavaDa UbhI karavAmAM sauthI mokhare! tame koI A vAta svIkAro ke na svIkAro, paraMtu mAruM A jhINavaTapUrvakanuM, taTastha nirIkSaNa che ke A vAta tamArAmAMnA moTAbhAganAne lAgu paDe che, ne paDe ja che. eka ke bIjA prakAre, eka ke bIjA sAdhu ke sAdhvIne, bAdhA pahoMcADavAmAM tame bhAga na lIdho hoya to kahejo. kyAMka ne kyAMka to maryAdA cUkyA ja cho ke cUko ja cho. dharmI ke Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 zrAvaka thavA mATe janmelA manuSyane mATe A vAta sahya ke kSamya kema ja gaNAya? gaMbhIratAthI vicAravAnuM che. vAMcIne 'samajAtuM nathI kAMI' ema kahIne kAgaLane pastImAM nAkhI devA jevuM na karazo. vihAra daramiyAna ekavAra, eka jIpa-kAra upara AlekheluM eka sUtra vAMcavA maLeluM : 'mApamAM raho'. vAMcatAM ja coMkI javAyuM. atyaMta mArmika ane marmavedhI A vAkya hatuM. teno sUcitArtha eka ja hato : tame tamArI maryAdAmAM ja raho, maryAdAne oLaMgo nahi. vAta paNa sAcI hatI. potAnI maryAdAne samajavI ja joIe, ane pALavI paNa joIe. maryAdAnI pALa toDe ke oLaMge, tene hAni pahoMcyA vinA na ja rahe. sAdhu sAdhunI maryAdA pALe to tene niMdA vagerenA bhoga banavuM na paDe. to zrAvaka zrAvakocita maryAdA Acare, to sAdhu ane tenI dharmayAtrA sIdAya paNa nahi. nAnA nAnAnI maryAdAmAM varte to tenuM hita jaLavAya ja, to moTA moTAnI maryAdA jALavI jANe to nAnAno Adara gumAve ja nahi. sRSTi uparanA, manuSyane bAda karatAM, tamAma padArtho potapotAnI maryAdA pramANe ja varte che. kyAreya potAnI maryAdA oLaMgatA nathI. paryAvaraNa ApameLe kyAreya bagaDatuM nathI. mANasa ja tene bagADe che. ane badhA padArtho potAnI mApa-maryAdAmAM varte che, mATe ja duniyA TakI rahI che, ane ApaNe jIvI zakIe chIe. savAla phakta ApaNo - manuSyano che. manuSya potAnuM 'mApa' samaje che kharo? manuSya mApamAM rahevAnuM svIkAre che ke samaje che kharo? badhA manuSyonI vAta javA daIe, paNa ApaNe, zrAvako ke dharmI manuSyo, ApaNAM mApa-maryAdAne samajIe ke svIkArIe chIe kharA ? ene oLaMgavAnuM khALI-TALI zakIe chIe kharA? ApaNe tyAM pravartatA aneka vyavahAromAM joI zakAya tema che ke, ApaNe mApa-maryAdA rAkhI zakatA nathI. sAdhu-sAdhvI sAthenA vartAva, saMgha-TrasTanA vahIvaTa, dhArmika vidhi-vidhAno ane anekavidha kriyA-anuSThAno, saMghanA sAmAnya sabhya gaNAtA janasamUha sAthenI vartaNUko, A ane AvI aneka bAbato che ke, jemAM saMkaLAyela-saMDovAyela loko potAnuM mApa bhAgye ja jANatA hoya che, ane ucita maryAdAnuM pAlana karavAmAM bhAgye ja susajja hoya che. dareka vyaktie ghara-parivAranA vyavahAro tathA saMbaMdhothI laIne sAdhusAdhvI-saMgha sudhInA tamAma prakAranA vyavahAromAM tathA saMbaMdhomAM potAnuM kaI vAtamAM keTaluM 'mApa' che te zodhI kADhavAnuM che, ane te pachI potAnA te 'mApa'mAM vihArayAtrA Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja rahetAM zIkhIne ucita maryAdAnuM zreSTha pAlana karatAM zIkhavAnuM che. pharI vAMcI laIe "mApamAM raho." "mApamAM rahevuM eTale zuM? - pote je hoya te ja dekhAvAno prayatna karavo te. potAnI hesiyatathI vadhu dekhADanAra mANasa "mApa' gumAve che. ApaNI AsapAsa ke pachI kharekhara ApaNI aMdara najara nAkhIzuM to jaNAI Avaze ke ApaNe ane moTAbhAganA loko paNa, potAnAM mApa karatAM moTA ke sArA ke AgaLa dekhAvAno prayatna satata karatA hoya che. ghaNIvAra A karatAM kITalI garama lAge, sAheba karatAM camacAnI garamI vadhAre hoya. evuM to dareke anubhavyuM ja haze. abhaNa hoya ne vidvAna hovAno DoLa race. lona para lAvela paise lakhapati hovAno khela pADe. kSamatA lAkhanI hoya ane lAkho-karoDonAM rokANa tathA bijhanesanI bAMgo mAre. evA mANasoe, "mApamAM raho'no marma samajavA jevo kharo. thoDuMka mAna-sanmAna, thoDIka vAhavAha, thoDIka saphaLatA ane thoDI prApti, mANasane potAnuM kada ane mApa bhUlavADI devA mATe kAphI che. pachI enI hAlata, baLadanI sAme ropha mAratA ane peTa phulAve jatA deDakA jevI thAya che. mULe chIcharo to hoya, emAM "mApa ghaTe, pachI peTa phATI gayA vinA kema rahe? saphaLatA ke vAhavAha maLe te to sArI vAta che, paNa te maLyA pachI potAne kAMIka "khAsa" mAnavA lAgIe, ane bIjA saune tuccha ne nagaNya samajIne UtArI pADavA ke nIcajoNuM karAvavAmAM macI paDIe, to temAM ApaNuM "mApa" nAnuM thAya che. ApaNA ahaMkArane lIdhe e ApaNane dekhAya bhale nahi, paNa "mApa" ghaTe che. ane mitronI najaramAMthI UtarI jaIe chIe, te hakIkata che. mApamAM rahevAnuM samajanAro mANasa vivekI hoya. enI vANI ane vaTavyavahAramAM namratA ane premanI bhInAza hoya, e koIne paNa tochaDAIpUrvaka UtArI pADato na hoya, e potAnA vakhANa ke saphaLatAnA ghamaMDamAM chakIne uddhata thaI jAya nahi ja. pote ja sAco ane pote mAna-dhAre temaja thavuM joIe tevI manodazA tenI nA hoya. saphaLa ke niSphaLa thavuM te to puNyanA hAthanI vAta che, paNa "mApamAM rahevAnuM to mAtra ane mAtra ApaNA ja hAthamAM che, te na bhUlIe, to eka dahADo ApaNane khabara paNa nahi paDe ane ApaNuM "mApa' ApoApa vadhI jaze. mApamAM raho'. (mahA-2060) Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 13 vihAramAM karNATaka rAjyanI hada vaLoTI ane phAgaNa zudamAM mahArASTra rAjyamAM dAkhala thayA chIe. bhASA, vyavahAro, raheNI karaNI badhuM ekAeka badalAI jatuM lAge. taddana aparicita-ajANyA dezamAMthI jANItA mulakamAM AvyAno ahesAsa paNa thAya. mahArASTra rAjya, sarakhAmaNImAM, vadhu samRddha jaNAya che. tamiLa ane kannaDa bhASAo sAMbhaLavAmAM ke vAMcavAmAM ApaNI cAMca ja nA be. jyAre marAThI bhASA samajavI, pramANamAM, sahelI lAge, kAMIka potApaNAnI lAgaNI thAya jarUra. paNa samRddhi vadhe ema dUSaNo paNa vadhe, evo sAmAnya anubhava che. e A rAjyane paNa lAgu paDe che. A mahArASTra rAjya samRddha ghaNuM bhale hoya, paNa A rAjyamAM hiMsAnuM dUSaNa paNa khUba moTA pramANamAM jovA maLe che. eno khyAla bajA2omAM ughADechoga vecAtA maraghAM-mAchalAM vagerenA pramANathI Ave ja. uparAMta, Dagale ne pagale AvatI hoTalo tathA resTorAM para mArelAM 'vejanonaveja'nAM pATiyAM joIne vizeSe Ave. zuddha zAkAhArI ke pyora veja lakhela jagyA to bhAgye ja jovA maLe. rastA upara ughADA jIvavadhanAM akalpya dazyo paNa kyAMka jovA maLyAM. ane mAMsAhAranA A dUSaNa jeTaluM ja, kadAca tethIye adhika, pramANa jovA maLe dArU-madyapAnanuM. A joIne 'samRddhi tyAM dUSaNo' no niyama sAco paDato lAge. sAthe eka savAla paNa jAge ke bhArata e kharekhara Arya deza che? kharekhara A deza ahiMsAno, dayAno, bIjAMonA kalyANano deza haze? samagra dezamAM sarvatra vyApelI anargaLa hiMsAno aMdAja lagAvIe, to ApaNo deza ahiMsAno deza hovAnI mAnyatA bhramaNA ja pUravAra thAya tema che. ApaNe tyAM, thoDAka dAyakAo agAu, samudranI musApharI karavAnuM tathA paradeza-anAryadezamAM javAnuM, aneka jJAtiomAM, pratibaMdhita hatuM. koI jJAtijana A pratibaMdhano bhaMga kare to teno jJAti-bahiSkAra thato. 'vIracaMda rAghavajI gAMdhI' (mahuvA) gayA hatA tyAre temano paNa bahiSkAra thayo hato. A badhuM Aje to aprastuta che. avAstavika paNa lAge. ane pahelAMnA lokonI AvI saMkucitatA upara hasavuM paNa Ave ke ghRNA paNa jAge. paraMtu, Aje jarA navI dRSTithI te samayanI AvI badhI sAmAjika maryAdAonuM punaravalokana karIe chIe, tyAre lAge che ke, A prakAranA pratibaMdho lAdavA pAchaLa jUnA lokonA manamAM mukhya Azaya ApaNA dharmanI rakSAno mAtra hato. videza javA-AvavAnuM vihArayAtrA Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ calaNa vadhe, eTale dharma ane saMskAronI paraMparAgata maryAdAo tathA AcaraNomAM chIMDAM paDe ja. vakhata jatAM te chIMDAM moTA thatAM jAya ane pachI te vADa ja tUTI jAya. tenA pariNAme samagra jJAti tathA samAja dharmabhraSTa thayA vinA na rahe. AvI mAnyatA ke samajaNathI prerita te pratibaMdho hatA. Aje to AvA eka paNa pratibaMdha rahyA nathI. balka dharma ane saMskAronI mAvajata karanArA rIta-rivAjonuM pAlana paNa naSTaprAya thaI cUkyuM che. enAM ja pariNAmorUpe dezamAM vyApakapaNe jIvahiMsA ane anya vyasanonAM ughADAM amaryAda tAMDava jovA maLI rahyAM che. jJAtio nAbUda thaI. samAja tUTyA. dharmanI maryAdAo jUnavANI - AuTa opha DeTa banI. rahyuM mAtra khAo pIo ane majA karo - e sUtra. A mATe kAMI paNa karI chUTavAnI tatparatA AjanA mANase keLavI lIdhI che have. AmAM bhakSyAbhaDhya ke kartavya-akartavya ke sAra-asArano vicAra kone Ave che ? kone e ruce paNa che? ApaNe jaina chIe. bhagavAna tIrthaMkara prabhunA batAvelA vizvahitakara ahiMsA dharmanA ApaNe upAsaka chIe. AjanA ativiSama vAtAvaraNamAM A bAbata ApaNe satata yAda rAkhIe, ane sIdhI ke ADakatarI koIpaNa prakAranI hiMsAthI tathA vyasanothI ApaNe to bacIe, ane ApaNA saMgamAM AvanArA jIvone paNa bacAvIe, eTaluM ja ApaNe karI zakIe tema chIe. tame badhA ATaluM karazo? jarUra karajo. hamaNAM hamaNAM khaTArAo pAchaLa lakheluM eka sUtra, A saMdarbhamAM, noMdhavApAtra lAge che. marAThI bhASAnuM e sUtra che: surakSita aMtara ThevA" eTale ke "mArAthI salAmata aMtara rAkhajo', nahi to tamane nukasAna thaI zake. A sUtra ApaNe, jainazAsananI ArAdhanA karanArAoe khAsa samajI rAkhavA jevuM che. jagatamAM Dagale ne pagale aniSTo ane anartho cAlI rahyAM che. AMkha mAMDo tyAM hiMsA dekhAze, vyasanonuM sAmrAjya phelAyeluM anubhavAze, na karavAnAM kAryo thatAM jovA maLaze. A TrakasUtra ApaNane kahe che ke "A badhI bAbatothI tame salAmata aMtare rahejo. tyAM najara nAkhazo nahi, DAphAM mArazo nahi, javAnuM karazo nahi, rasa lezo nahi. nahi to kyAreka casako lAgI jaze. koIkavAra paga lapasI jaze, ne jIvanamAM akalpanIya aniSTa ghUsI jaze. tame pravAse tathA paryaTana-piphanipha para jatAM ja hazo. kyAMka rAtrirokANa karavuM paDatuM haze. kyAMka bhUkha lAgatAM jamavuM paNa paDatuM haze. hoTalonI suvidhA Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvatra upalabdha hovAthI sAthe gharanuM bhAtuM levAno rivAja to have moTAbhAge naSTa thayo che. pahelAM hoTalamAM javuM e ja pApa manAtuM. Aje evuM nathI rahyuM. paNa hoTala-resTorAMmAM jatAM agAu eTaluM dhyAna to jarUra rAkhI zakAya ke A jagyAe nonaveja to thatuM - pIrasAtuM nathI ne? jo nonaveja paNa tyAM prApya hoya to tevI jagyAe khAzo nahi, rahezo paNa nahi, eTalo niyama avazya rAkhajo - salAmata aMtara jarUra rAkhajo. nahi to anumodanAnA pApanA to bhAgIdAra thazo ja, sAthe sAthe eka ja rasoDAne kAraNe vAsaNo-camacA-hAtha vagerene kAraNe bheLaseLanA rUpe abhakSmabhakSaNanA mahApApanA paNa doSI banazo. ApaNe jaina hoIe to tenuM gaurava paNa ApaNAMmAM hovuM ja joIe, ane jainatvanA pAyAnA AcAradharmanuM laghutama pAlana ApaNe karavuM ja joIe. jagatane nahi, to jAtane to bacAvI ja zakAya ne ! (catra-2060) vihArayAtrA Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 lagabhaga samagra mahArASTra pharate sahyAdrinI parvatamALA vistarelI che. e pahADI paNa A vibhAgamAM to lIlIchamma - vanarAjIthI chAyelI che. e pahADI samApta thAya tyAMja lagabhaga gujarAtanI sImA cAlu thAya che. garamI e gujarAtanuM khAsa lakSaNa che. hadamAM pravezatAM ja garamIno vizeSa anubhava thavA lAgyo che. TrAphika ane InDasTrIne kAraNe udbhavatuM - phelAtuM jabaradasta pradUSaNa, khetIvADI para ghoDApUra vege thatA atikramaNane kAraNe lIlotarI tathA pANInAM murajhAtA sroto, nAza pAmatAM jaMgalo ane vRkSo ane parvato, satata vadhI rahela mAchImArI ane jIvahiMsA, AvAM badhAM kAraNosara A pradezanuM uSNatAmAna dahADe dahADe vadhI rahyuM che, jeno cheDo kyAMya dekhAto nathI. kArtika vadi 5 nA madrAsathI prAraMbhelo vihAra cha mahine pUro thavA Avyo che. comAsuM valasADa karavAnuM hoI have ATalAmAM ja vicaravAnuM che. zramita chIe. have thAka UtAravAno che. thAkanI vAta AvI te kSaNe ja manamAM savAla jAgyo che ke, thoDA dahADAnI padayAtrAno ApaNane thAka lAgato hoya ane pachI thAka UtAravAnI icchA jAgatI hoya to, bhavabhramaNano - anAdikALathI cAlatI saMsAranI rajhaLapATano thAka hajI ApaNane kema nahi lAgato hoya? manuSyabhava evo mukAma che ke jemAM bhavobhavanI rakhaDapATano thAka UtAravAnI sagavaDa maLe che. e meLavyA pachI paNa thAka UtAravAnuM mana ApaNane kema nahi thatuM hoya? bhavabhramaNano thAka kema nahi varatAto hoya? jyAM sudhI jainazAsanayukata manuSyabhava nahoto maLyo, tyAM sudhInA tamAma janmo saMsAranI rajhaLapATa jevA ja hatA. agaNita avaguNo, anaMta pApo, niraMtara duHkha - durbhAgya ne durgati - A ja ApaNo kAryakrama hato. A badhAMno thAka ApaNA AtmAne evo to UMDo ane ghero lAgyo che ke, thAka UtAravA mATe Avo eka nahi paNa aneka aneka manuSyajanmo paNa ochA ja paDe. keTakeTalA bhavo sudhI jinazAsananI bhAvapUrvaka ArAdhanA karIe tyAre A thAka mAMDa Utare. Aje maLelo A bhava to e thAka UtAravAnI dizAmAM paheluM pagaluM ja mAtra che. jo A jIvanamAM bhavabhramaNano thAka lAgI jAya ane te kevI rIte dUra karavo tenI kaLA zIkhI levAya, to A jIvana sArthaka bane ane AvatA). Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavomAM durgatithI bacavAnuM rUDuM Ayojana paNa thaI zake. savAla eTalo ja thAya ke, ApaNe thAkyA chIe kharA? jo kharekhara thAkyA hoIe to ApaNane (1) jaina zAsana pratye UMDo ahobhAva thavo joIe, (2) to bhagavAnanI vAto ApaNAM haiyAMne sparzI javI joIe, (3) to ApaNAM vicAra-vANI-vartanamAMthI ayogya vyavahAro ghaTI javA joIe, (4) to ApaNAM ahaMkAra, jUTha, kUDakapaTa, IrSyA - dveSa, niMdAkuthalI, pArakI paMcAta tathA bIjAnA doSa joyA karavAnI Teva, mohanI ghelachA, AvAM badhAM vAnAM ApameLe ochAM ane sAva nAbUda thavAM joIe, (5) to ApaNane satsaMga, sadAcaraNa, sadvAMcana, sAruM zravaNa - A badhI vAtomAM rasa jAgI javo joIe. A badhuM banavuM te bhavabhramaNano thAka lAgyAnI nizAnI che. jenAmAM AvuM kaMI nathI banatuM, tene hajI thAka lAgyo nathI tema nakkI mAnavuM. ane thAka na lAge tene mATe rajhaLapATa arthAt durgati-durmati sivAya koI vikalpa bacato ja nathI. manuSya bhava ane temAM paNa tIrthakaronuM zAsana meLavyA pachI, deva-guruno satsaMga pAmyA pachI paNa, jemane uparokta bAbato hajI rucI ke rucatI nathI, kharekhara to samajAtI nathI, tevA jIvoe potAnI khAsa ciMtA karavAnI che. bIjAnI ciMtAo to ghaNI karI, potAnI paNa zArIrika ane Arthika vagere prakAranI ciMtA ghaNI - ghaNo vakhata karI. potAnA AtmAnI ciMtA kadAca jarApaNa nathI karI, ane e ciMtA nahi jAge tyAM sudhI A kiMmatI bhava vyartha ja banI rahevAno. manuSyabhavane saphaLa banAvavo hoya to "dharma karavo - evI samajaNa ApaNe tyAM apAtI hoya che. enuM anusaraNa paNa vyApakapaNe thatuM jovA maLe ja che. dharma ArAdhavAthI karmakSaya thAya emAM bemata nathI. chatAM AjakAla dharma karIne paNa karma bAMdhatA jIvo jovA maLe che, te vicitra vAta che. cokhavaTa karuM AjakAla ApaNA samAjamAM be prakArano dharma thato jovA maLe che. ArAdhanAno dharma ane bIjo vahIvaTano dharma. AmAM je loko ArAdhanAno dharma kare che temane phALe to karmakSaya ja che te niHzaMka vAta che. kema ke temanuM lakSya ja te hoya che ane tethI te rIte ja te loko dharma ArAdhatA hoya che. paraMtu je loko vahIvaTano dharma kare che, temanI musIbata e che ke, teo jyAre vahIvaTI dharmamAM dAkhala thAya che tyAre to te dvArA puNya vadhAravAnI ane AtmAnuM hita sAdhavAnI ja manamAM bhAvanA hoya che. paNa jema jema teo te vAtamAM AgaLa vadhatA jAya vihArayAtrA Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ane pakaDa AvatI jAya che tema tema teomAM ArAdhanAnI vRtti pAtaLI paDatI jAya che. ane abhimAna, tucchatA, mamata ane haTha, bIjA darekane halakI dRSTithI jovAnI tathA UtArI pADavAnI paddhati, potAnI vaDAI ane anyanI bUrAI karavAnI Teva - A badhuM jANye ajANye pravezatuM tathA vakaratuM hoya che. pariNAme je sAdhananI madadathI potAnA saguNo vikasAvavAnA che teno ja upayoga avaguNo vadhAravAmAM teo karI bese che. tethI tAranAruM sAdhana temanA mATe tAraka rahetuM nathI. AthI temano bhava saphaLa banatAM banatAM rahI jAya che, je gherI ciMtAno viSaya banI zake. jemane nityanA dharmanI ArAdhanA ochI phAve, tevA AtmAone paNa vahIvaTI dharmanI ArAdhanA, bhavabhramaNano thAka utAravAnuM anupama AlaMbana avazya banI zake tevuM che; jo upara varNavyuM tevAM dUSaNothI bacatAM AvaDI jAya ApaNe sahu have bhavabhramaNano thAka anubhavIe ane ene UtAravA mATenI ucita mathAmaNa karavAmAM AjathI ja macI paDIe, ke jethI aMta samaye bhava niSphaLa gayAnI pIDA veThavAne badale "saphala bhayo narajanma hamero"nI AnaMdadAyaka lAgaNI anubhavatAM anubhavatAM vidAya laI zakIe. (jeTha-2060) Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 munijIvana kevuM majAnuM che ! paramAtmAe keTalo rUDo munimArga Apyo che! comAsAmAM varasAda hoya, varasAdamAM cAlavAmAM apAra jIvahiMsA thAya, eTale varSAkALamAM bhagavAne sthiratA dharavAno mArga batAvyo. e sthiratA daramiyAna tapa, tyAga, svAdhyAya, ArAdhanAonI vRddhi ane vadhumAM vadhu jayaNApAlana karavAnAM hoya. ane Aje pravartatA saMjogomAM gRhasthagaNane paNa pravacano tathA tapazcaryA dvArA ArAdhanAmAM joDavAnA hoya. varSAkALa pUro thAya eTale vaLI vihAra cAlu thAya. Avazyaka kArya ke vizeSa kAraNa vinA, comAsuM pUruM thayA pachI te kSetramAM na rahevAya - e munimArga che. kema ke cAra mAsamAM paricayo sahaja ja thayA hoya, ane vadhu rahevAthI te paricayo AsaktimAM ke rAgadazAmAM palaTAI zake, to munijIvanamAM vAMdho paDyA vinA na rahe. AthI Asaktio baMdhAya te pahelAM ja te paricita-sthAna choDI devuM e munijIvana mATe upakAraka sthiti che. A sthitinuM pAlana karIe to zrAvaka-saMskRti vikase, ane pAlana na karIe to bhagata-kalcara vikase. zrAvaka guNa-rAgI hoya, bhagata vyaktirAgI. vyaktino rAgI hoya tene saMyamano tathA guNono rAga na hoya, tethI dharmano rAga paNa na hoya, mATe ja tene zrAvaka na kahetAM bhagata kahevo ghaTe. bhagata amukano ja hoya, ne te jeno bhagata hoya tenA sivAya bIjA koI pAse jAya nahi, vAMde nahi. ene zrAvaka kema kahevAya? ane AvA jIvonI AvI sthitine sAtha-samarthana-uttejana Ape, tene hitakArI guru paNa kema gaNAya? to mULa vAta e che ke rAgadazAthI dUra rahevuM e munimArga che, ane e mArga para rUDI rIte calAya te aMgenA aneka upAyo paikI eka zreSTha upAya te comAsuM Uta vihAra karavo te che. bhagavAnanA zAsananI A kevI hitakArI prathAo che! comAsAmAM sthiratA karavAnA jema aneka lAbho che, tema vihArayAtrA karavAnA paNa agaNita lAbho che. alabatta, chellA traNeka dAyakAomAM je vyApaka sAmAjika temaja dhArmika pheraphAra AvyA che tene kAraNe vihAranA ghaNA lAbho ochA thayelA tathA thatA anubhavAya che. khAsa to A pheraphArone lIdhe jaina munino aDhAre varNanI Ama-janatA sAtheno anubaMdha hato te chUTI gayo jaNAya che. A bAbate jaina dharmane khAsuM nukasAna pahoMcADyuM che. Ama chatAM, che muninA aMgata jIvanane tathA zrAvakAdi vargane A vihArayAtrAo vividha prakAre vihAyAtrA Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upakAraka nIvaDe che te to svIkAravuM ja paDe. navAM navAM kSetro tathA gRhasthono paricaya thAya, navanavAM tIrtho, caityonI yAtrA thAya, dharmanAM tathA saMskArasiMcananAM kAryo thAya, lokopakAraka thAya, Arogya tathA svAsthya jaLavAya, baMdhiyArapaNAMmAMthI mukta thavAno AnaMda anubhavAya, AvAM aneka prayojano vihAra dvArA saheje sAdhI zakAya. ane A badhI vAtonA pariprekSyamAM vicAra karavAmAM Ave, to samajAya che ke tIrthaMkarono ApaNA jevA sAmAnya AtmAo pratye keTalo badho agAdhaamApa upakAra che! munijIvananI pratyeka sthiti te jinezvaronA upakArasvarUpa che. e mArge cAlIe to paNa temanA upakArane kAraNe ja : 'moTo prabhuno upakAra.' A bAbata niraMtara yAda rAkhIe, enA para UMDuM ciMtana karIe, ane AvA upakAraciMtana vaDe nijane bhAvita karIe e ja bhAvanA. (mAgazara-2061) Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 vihAranA vizeSa anubhavomAM mahattvano eka anubhava e che ke gAmagAmanAM jinAlayo juhAravAno ane jinabiMbonAM darzanano aNamUlo lAbha sAMpaDe. pahelAMnA munirAjo AvAM avanavIna jinacaityone juhArIne tenuM varNana ApatI tIrthamALAonI racanA karatA. e stavanarUpe ke DhALiyAnA rUpamAM racAtI, gAI zakAya tevI, sumadhura racanAo thatI, temAM te te gAma/nagaranI tathA derAsaro/ biMbonI aitihAsika hakIkato paNa teo noMdhatA. Aje to AvI racanAo racavAnI prathA rahI nathI, to tevI racanA karavAnI koIne phurasada paNa nathI. paraMtu madhyakALamAM AvI aneka tIrthamALAo racAI che. jemAMnI ghaNIka chapAyelI paNa che, ane teno mahattvanA aitihAsika dastAvejo-lekhe upayoga paNa thayo-thAya che. ame hamaNAM valasADa comAsuM karyuM. tyAM cha varSa pUrve paNa ame rahelA. te vakhate manamAM satata prazna ghUMTAto : "valasADa" nAma zAthI che? teno artha zo? tenuM mULa rUpa zuM hoI zake? jIva saMzodhanapriya, ane eTale ja khaNakhodiyo, eTale AvA viSayanA abhyAsI vidvAno sAthe rUbarUmAM ane patra dvArA A mudde carcA paNa karI. paNa kAMI khulAso na jaDyo. vAta manamAM ja rahelI. A vakhate aNaciMtavyo ja Ano khulAso jaDI Avyo. vikramanA sattaramAM saikAmAM thayelA, zrIpALa rAjAnA rAsanA racayitA, mahopAdhyAya zrIvinayavijayajI mahArAje dakSiNa gujarAtanAM gAmonI potAnI yAtrA daramiyAna eka tIrthamALA banAvelI che, je prakAzita paNa che. emAM temaNe valasADanuM nAma noMdhyuM che - vaDasAla'. ane sAthe ja noMdhyuM che ke A kSetramAM jIrAvalA pArzvanAtha birAje che. lagabhaga 350 karatAMya vadhu varSo jUno A aitihAsika ullekha keTalo badho dastAvejI gaNAya ! mane to AnaMda AnaMda thaI gayo! vaDasAla" mAM be zabdo Ave : "vaDa" ane "sAla'. sAla eTale vRkSa. je gAmamAM vaDanuM vRkSa che tevuM gAma te vaDasAla, A teno zabdArtha. jema gAmanI AsapAsa, pAdaramAM ke gAma-vacALe, jaLAzaya/nadInA kAMThe vaDanAM vRkSa hoya te gAma kadI duHkhI na hoya, sukhI ja hoya. valasADanI bhUmi AvI hovI ja joIe, ane e kAraNe ja te "vaDa-sAla" nA nAme oLakhAtuM hovuM joIe. pachInA samayamAM evuM banyuM haze ke lokonI bolInI vicitra Tevone kAraNe nAmamAM akSaronI ulaTasulaTa thaI gaI hoya. je "mAMgaroLa" gAma che, tenuM kharUM nAma "mAMgalora' (maMgalapura-maMgalaura-maMgalora-mAMgalora) che. paraMtu lokajIbhanA vihArayAtrA Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lacIlApaNAne kAraNe akSaro AghApAchA thavAthI have te "mAMgaroLa'nA nAme ja oLakhAya che. evuM ja kAMIka "vaDasAla sAthe paNa banyuM ane valasADamAM pheravAI gayuM lAge che. have vAta AvI prabhujInI, to valasADamAM Aje to Azare 90 jeTalAM varSathI (ke kadAca thoDA vadhu varSathI) mahAvIra svAmI bhagavAna birAje che. temAMye AjanA mULanAyakanuM biMba to prAyaH damaNathI ahIM lAvela che. have uparanI tIrthamALAnA varNana pramANe to A gAmamAM mULanAyaka jIrAvalA pArzvanAtha hatA, to te prabhujI kyAM gayA? te maMdirano nAza kyAre, kaI rIte, koNa karyo ? AvA aDhaLaka prazno upasthita thAya, jeno uttara maLavo muzkela gaNAya. e ja tIrthamALAmAM ghaNadIva (Aje gaNadevI)mAM ciMtAmaNi pArzvanAtha hovAnI vAta che, navasArikA (AjanuM navasArI)mAM pArzvanAthajI hovAnuM varNana che, ane te AjanI tArIkhamAM paNa barobara te ja pramANe jovA maLe che. to valasADamAM ja kema pheraphAra? eka saMbhAvanA e che ke, Aje valasADamAM rahenArA jaino te mULe tyAMnA nathI. so ke tethI vadhu thoDAM varSo agAu mAravADa bAjuthI AvIne vaselA che. paNa mULabhUta rIte valasADanA hoya tevA koI jaino hovA to joIe ja. teone koI kAraNe valasADa choDavAnI pharaja paDI hoya, ane te veLA te prabhupratimAne potAnI sAthe, jayAM gayA tyAM, laI gayA hoya, to saMbhavita gaNAya kharuM. paraMtu te mATeno koI itihAsa ke aitihAsika sAdhanonI bhALa maLatI nathI. so doDhaso varSa agAunA makAno vagerenA dastAvejo daphatara bhaMDAramAM athavA to bIje kyAMka sacavAyA hoya ane te jaDI Ave, to koIvAra pagerUM jaDI Ave kharuM. ApaNe mULa vAta vihAranA anubhavonI karatA hatA. to juo ke eka gAmanA nAmamAMthI paNa keTalI badhI vAto mAMDI zakAya che! to nityanavAM gAmomAM vicarIe ane navAM navAM bhagavAnanAM darzana sAMpaDe, to AvuM keTaluM badhuM sAMpaDe ! yAtrA/pravAsa karavAno zokha dharAvanArA tame sahu; tamAre AvA ajANyAM ke tIrtha tarIke na sthapAyelAM kSetromAM paNa kadIka javAnuM Ayojana karavuM ghaTe, ane tyAM birAjatAM AvAM prAcIna-tIrthasvarUpa biMbonI bhakti ArAdhanA karavAnI taka avazya jhaDapavI joIe, evuM umeravAnI chUTa laI lauM. (poSa-2061) Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17. vihArayAtrA rUDI rIte cAlI rahI che. bharUca, khaMbhAta, lIMbaDI, surendranagara, dhrAMgadhrA, haLavada, bhacAu thatAM have kacchamAM pravezyA chIe. aneka kSetronI sparzanA prathamavAra ja karavAnI banI che. navAM navAM kSetro, navanavAM jinAlayo, navA navA saMgho tathA zrAvako, badhAMno saMparka ne paricaya vihAramAM thayA karyo che. keTalIka vyakitao evI joI ke jeno ekeeka zvAsa jIvadayA, sAdharmika bhakti, mAnavarAhata ane Arya saMskRtinI asala buniyAdonI rakSA-AvAM kAryomAM ja vaheto hoya che. AvI vyakti hoya ekala-dokala, paNa tenuM kAma ajaba hoya, tenI daSTi ane cIvaTa addabhuta hoya. nAmanAthI ane prazaMsAnI apekSAthI bilakula para, potAnAM kAmone kartavyadharma gaNIne karyA karavAmAM ja mazagUla, ane zuddhatAnI ja pakSapAtI evI e vyaktiono paricaya e A yAtrAnuM aNamola saMbhAraNuM banI raheze. ema kahI zakAya ke saurASTranI dharatImAM ja kAMIka evuM che ke ahIM saMta, zUravIra ane khAnadAna lokono mabalakha phAla satata UtaryA ja kare che. A dharatInA jaNamAM khAnadAnI che, imAna che, dharmabhIrutA che, sevAvRtti che, ane saMto temaja atithi-abhyAgatonI AgatA-svAgatA ke Atithya karavAnI nirmaLa ane svayaMspharita vRtti che. ahIM sAdhu-saMtone jotAM ja vaMdana kare, ane eTalethI ja na aTakatAM temanA mATe AhArAdinuM bhAvabhInuM Atithya race, ane jo saMto Atithyano asvIkAra kare to potAnA pApano udaya samaje, evA loko gAmaDe - gAmaDe jovA maLe. vihAramAM AvA aneka vividha lokone saMparka tema ja anubhava thato rahe che. AvA hetanItaratAM haiyAMe ghaDelA roTalAmAM je maheka ane mIThapa hoya che, te to zaherIjanonA pAMca pakavAnamAM kadApi na jaDe! eka ghaTanA yAda Ave che, eka gAmaDiyA pati-patnI saDakanI dhAra para AvelA khetaramAM jhUMpaDuM bAMdhIne vase. baMne jaNa roDa-vibhAganA rAhatakAryomAM majUrI kare. puruSa mATI khode, strI tagArAM bharI - upADIne pAtharI Ave. eka nAnuM bALaka, tenI joLI moTA vRkSanI majabUta DALe bAMdhI de ne bALakane temAM DhabUrI de. thoDI thoDI vAre strI joLImAM joI Ave ane hiMcoLI Ave. sAMje strI vahelI ghare pahoMcIne roTalA ghaDe. puruSa veLAsara AvI jAya ane roTalA re che jI * vihAvyAtrA * ' { " Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thatAM banne hoMze hoMze jame. ekavAra puruSa jarA vahelo AvI gayo. roTalAne vAra hatI, te bahAra khullA AkAza heThaLa khATalo nAkhIne e ADo paDyo, ne kAMI bhajana jevuM gAvA lAgyo. acAnaka aMdarathI avAja AvyoH "sAMbhaLo cho ke?" bhAIe hoMkAro dIdho, to bAIe kahyuM : "hamaNAM hamaNAM bhagavAna ApaNA para rUkyo hoya evuM mane lAge che, tamane nathI lAgatuM?" puruSa kahe : "nA re nA, ApaNe evAM te zAM khoTAM kAma karyA che te bhagavAna ApaNA para rUThe? mane to evuM nathI lAgatuM. paNa tamane kema Aje AvuM lAge che?" tarata strI bolIH "tamane je lAge te paNa mane to pAkuM lAge che ke bhagavAna hamaNAM ApaNI mAthe nArAja che. nahi to Aja paMdara paMdara jamaNa (dahADA) thayA, ApaNe tyAM koI mahemAna pharakyuM nathI, e bhagavAna rUkyA vinA bane kharuM? koI vaTemArga Ave, koI sAdhu bAvAya dekhAya, koI bhikhArI ke mAgaNa paNa kadIka to ApaNe tyAM Ave ja che. paNa A paMdara dahADA to sAva lukhkhA gayA! koI kahetAM koI AvyuM nathI. bhagavAna na rUkyA hoya to Avo vAMjhiyo roTalo khAvAno vAro Ave kharo?" puruSa to A sAMbhaLatAM ja beTho thaI gayo, ane gaLagaLo thaI jatAM bolyoH "tamArI vAta sAva sAcI che hoM. bhagavAnanI maherabAnI ApaNA upara ghaTI che emAM nA nahi, ane e pachI baMne jaNe udAsa haiye ane raDamasa cahere cUpacApa jamI lIdhuM. kAThiyAvADamAM banelI A sAcI ghaTanA che. ane A pradezamAM AvA mAnavIo to Aje paNa hAlatAM cAlatAM jaDI Ave che. A bhUmi para pANInI taMgI paDe, uparAuparI duSkALo paNa paDe che, paNa hetaghelAM ane bhAvabhInAM haiyAMthI maghamaghatA mAnavIonI kadI achata nathI paDatI. eTale ja to kAThiyAvADanA lokakavi kAgabApue bhagavAnane lalakArato A soraTho racyo kAThiyAvADamAM ko'ka di' thaIne tuM mahemAna bhUlo paDa bhagavAna ! (to) tane svarga bhUlAvuM zAmaLA!' kharI rIte joIe to A dharatI upara beya jAtanA mANaso vase che. eka evA ke upakArI upara paNa apakAra kare, bhalAnuM paNa bhUMDuM kare, nirdoSane paNa doSita TharAve - daMDe, levA devA vinA paNa bIjAne raMjADe, saMtApe, bIjAnI khode, ude; jema jema sAmo narama, namra ane saraLa banato jAya tema tema teno kema vadhune vadhu geralAbha uThAvavo ane pachI tene dAba-dabANamAM rAkhIne Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pajavatAM rahevuM tevI rItamAM ja niSNAta hoya. bIjA e ke koI game teTalo trAsa ke saMtApa Ape toya khamI khAya - hasatAM hasatAM. potAno game teTalo lAbha koI uThAvI jAya ane potAne nukasAnInA khADAmAM nAkhe, herAna kare, badanAma ke beijjata kare, to paNa te badhuM gaLI jAya, jatuM kare, ane badalo levAnI lezamAtra paNa icchA na rAkhe; bIjAnA bhalAmAM ja potAnuM sukha samaje; koI dvArA chetarAIne ane potAnI koI chetarI rahyuM che tenI samajaNa hovA chatAM te rIta chetarAvAmAM ja moja mAne, paNa sAmAne chetare nahi. banne prakAranA manuSyo sarvatra phelAyelA ja hoya che. mAtra prathama prakAranA loko, ApaNI paNa te prakAranI malinatAne kAraNe, tarata oLakhAI jAya ke jaDI jAya che. jyAre bIjA prakAranA loko, vipula saMkhyAmAM upalabdha hovA chatAM, emane ApaNe zodhavA paDatA hoya che, e zodhyA vinA jaDatA nathI. savAla eka ja ApaNo samAveza kayA prakAramAM che? prathamamAM ke bIjAmAM? prathama prakArathI bacavA icchanArA ane bIjA prakAramAM samAveza cAhanArA mANase eka sUtra jIvanamAM vaNI levuM paDeH huM bIjAthI chetarAIza kharo, paNa koIneya chetarIza nahi." A sUtrane jIvI jANIe, to ApaNe phAvI javAnA - emAM be mata nahi. (mahA-2061) mo. - vihAramALA vihAmyAtrA Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 kacchamAM judAM judAM gAmomAM vicaraNa karI rahyA chIe. bhUkaMpe verelo vinAza hajI ahIM jovA maLe che, to e mahAAphatanAM rodaNAM raDIne besI na rahetAM bhabhUkatI jijIviSA ane puruSAtana nItaratI khumArI sAthe agAu karatAM vadhu jvalaMta ane majabUta rIte beThuM thaI raheluM kaccha paNa TheraThera nirakhavA maLe che. sohAmaNAM, svaccha, sughaDa gAmo. gaMdakInuM pramANa nagaNya. muMbaI sAme hoDa bake tevAM vaibhavI makAno. suMdara jinAlayo. bhadrika ane premALa loko. A che kacchano lAIna-skeca. kacchamAM eka ja vAta khaTake tevI che, ahIMnA gAmo mahadaMze vastIvihoNAM -nirjana jaNAyAM. moTA bhAganA loko muMbaI athavA dezAvaramAM rahe che. vAre-prasaMge ahIM Ave ane rahe jarUra. paNa bAkInA samayamAM gAmo sAva nirjana-bheMkAra bhAse. zerI ke phaLiyAmAM bhAgye ja koI mANasa jovA maLe. bIjI vAta e khaTake tevI lAgI ke have kacchano audyogika vikAsa ati vege thaI rahyo che. A udyogo kacchanI dharatIne tathA havAmAnane pradUSita karaze. ahIMnAM pANI zoSavI leze. ahIMnI kuMvArI dharatImAM sacavAyela kudaratI tamAma saMpattine 10-20 varSamAM ja cUsI laI A pradezane yugayugAMtaro sudhI sadAdaridra banAvaze. ane udyogonA oThe ahIM Avela tathA AvanAra lAkho videzI jAti tathA vargonA mANasonAM vasamAM karatUtono bhoga A pradezanI bhalIbhoLI prajA e hade banI jaze ke A prajAmAM je bhayaMkara pApo-pradUSaNo nathI te prasarI jaze ane tenI janmajAta/vArasAgata saMskAritAnuM nikaMdana nIkaLI jaze. lAge che ke A anivArya niyati haze. kemake have koI tAkAta A AkramaNane aTakAvI zake tema nathI. ApaNe du:khAtA dile paNa prArthIe ke zivamastu sarvajagataH ... hamaNAM eka uttama kakSAnA sAhityakAranuM lakheluM eka adbhuta subhASitasamuM vAkya vAMcyuM, mane bahu gamI gayuM, to te tamane paNa vaMcAvuM : potAnuM bhaluM kare tenuM bhaluM karavuM e to viveka che. potAnuM bhaluM na kare chatAM enuM bhaluM karavuM e mANasAI che. paNa potAnuM bUruM kare chatAM enuM bhaluM karavuM e udAttatAmAM to devatAI aMza joIe." saMskRtamAM eka zloka che. teno sAra evo che ke, "upakAra karanArA tarapha sajjanatA dAkhavo to te kAMI bahu mahattvanuM nathI, kharo sajjana to te che ke Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je apakAra karanAranuM paNa bhaluM kare. A zlokanI ja vAtane khUba ja hRdayasparzI rIte uparanA vAkyamAM e sAhityakAre goThavI ApI che - ema mAnI zakAya. paraMtu te rajUAta keTalI badhI mArmika che ! keTalI zAnadAra che! keTalI udAtta che! ApaNe tapAsavAnuM e che ke, ApaNAmAM A traNa aMzo paikI eka paNa aMza vikasAvI zakAyo che ke nahi? devatAI aMza jAge evI apekSA kadAca vadhu paDatI thaze. paraMtu vivekano vyavahArU aMza ane mANasAIno tAttvika aMza ApaNAM jIvanamAM pragaTe ane vikase eTalI AzA jo ApaNA mATe koI seve to te asthAne ke vadhu paDatuM na ja gaNAya. mANasa hovuM athavA mANasa thavuM te mATenI agatyanI zarata eka ja ke tame jIvanamAM anyanuM bhaluM karatA raho. je samaye ane je hade tame anyanuM bhaluM karo cho te samaye ane te hade tame "mANasa" ho cho, ATaluM tathya samajAI jAya to ApaNAmAM mANasAIno - bhalAIno ghaNo vikAsa thaI zake. cAlo, ApaNe A dizAmAM prayatna AdarI daIe. (phAgaNa-2061) vihAyAtrA Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 vihArayAtrA avirAmapaNe zarU che. kacchamAM bhadrezvaratIrthanI paMcatIrthI tarIke oLakhAtAM prakhyAta jinAlayonI yAtrA karI, bhuja thaIne vAgaDa-paMthakamAM UtaryA chIe. A paMthakanAM vividha kSetronI sparzanA karatAM karatAM kacchanuM moTuM raNa UtarIne rAdhanapura-zaMkhezvarajI bAju AgaLa vadhIzuM. | kacchanAM derAsaronAM darzanamAM ghaNo ghaNo AnaMda Avyo. derAsaromAMnI zilpakaLA khUba ramaNIya ane darzanIya lAgI. Azare doDhaso varSo agAu nirmANa pAmelAM A badhAM maMdiromAM zilpIoe potAnuM sarva kauzalya reDI dIdhuM che. kacchanA paththaramAMthI banelAM A maMdironI bAMdhaNI ane kaLAmAM je bhavyatA ne divyatA anubhavAya che, te Aje baMdhAtAM dudhiyA ArasanAM sthApatyomAM bhAgye ja hoya che. dharatIkaMpane kAraNe kacchanuM ghaNuM ghaNuM dhvaMsa pAmyuM che, ane jUnAnuM sthAna Adhunika padArthoe lIdhuM che. Ama chatAM, je thoDuMka paNa jUnuM bacyuM che, athavA khaMDita ke dhvasta svarUpamAM paNa je hajI rahyuM che, te paNa khUba bhavya ane adbhuta che. jUnI cIjo ke jUnI paraMparAone jIvatI rAkhavAnA prayatno paNa thaI ja rahyA che. alabatta, purANI cIjono vepAra kacchamAM atyAre jabaro phAlyo phUlyo jaNAya che. janatAne paNa, dhananI AvazyakatA, bhUkaMpa jevI Apattino bhaya, navAno moha, jUnI bAbatothI thatA thanArA lAbho vize ajJAna, A badhAM kAraNe, potAnI pAsenI mUlyavAna jaNaso kADhI nAkhavAnuM ja game che. lAge che ke, kALa karavaTa badale tyAre jUnAnuM visarjana ane navAnuM sarjana A rIte hamezAM thayA karatuM hovuM joIe. kazuM ja kAyamI nathI, e satya A badhuM jotAM samajAya. kudarata dvArA saMcAlita A sarjana-visarjananI prakriyA tathA tenAM pariNAma nihALyA pachI hRdayamAM eka savAla satata ghUMTAya che, AmAM ApaNuM zuM? jene ApaNuM mAnatA hatA, ApaNuM mAnIne jIvatA hatA, evuM to keTakeTaluM ApaNI najara sAme ja dhvaMsa pAmyuM, naSTa thayuM, jatuM rahyuM, kAM badalAI gayuM! je ApaNuM hatuM te bIjAnuM thaI gayuM, ane ApaNuM na hatuM tene Aje ApaNuM mAnIne jIvIe ja chIe ! to kharekhara ApaNuM che zuM? ApaNuM che koNa? kazuM ja ApaNuM nathI. ane kazuM ja kAyamI nathI, e be satyono ughADo Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anubhava karavA chatAM ApaNe 'badhuM ja ApaNuM che, ane mArA sahita badhuM ja kAyamI che' evI bhramaNAmAM kevA to rAcIe chIe! 2mUja thAya tevI bAbata to e che ke, gaIkAla sudhI je vAtAvaraNamAM ApaNe AnaMdabhera ane vaTa ke sAtha jIvyA hoIe, te vAtAvaraNa ApaNA hAthamAMthI, ApaNA AnaMdane tema ja vaTane laIne cAlyuM jAya, chatAM ApaNA haiyAmAMthI tenI Asakti ane te have na hovAno zoka ochAM thatAM nathI ! arthAt, parivartananA jAta anubhava pachI paNa temAMthI jAtane sudhAravAno ke samajadAra thavAno koI bodhapATha ApaNe letAM nathI. jagatane mithyA mAnIne bhAgI chUTavAnI AmAM vAta nathI. rokakaLa ke phariyAda karyA karIne akiMcitkara ke mUDha banI rahevAnI paNa vAta AmAM nathI. AmAM to eTalI ja vAta che ke badhuM ja hoya athavA meLavIe chatAM temAM mohAMdha ane Asakta na thavuM, ane sAruM ke narasuM - je paNa parivartana Ave tene jIvananA eka padArthapATha tarIke svIkArI levuM; ane dareka parivartana thakI sAMpaDI zakato bodha jIvanamAM UtArIne jIvanane vadhu saraLa, sahaja, svastha ane svaccha banAvavA mathavuM. Asakti ApaNane mUDha ane bhraSTa banAve che. samajaNa ApaNane sahaja ane zAnta banAve che. pratyeka sthitimAM zAnta ane sahaja-svastha rahevAnI cAvI, samajaNa thakI ja prApta thAya che, eTaluM samajI zakanAra vyakti kadIya mUMjhavaNamAM mUkAtI nathI. ahIM aTakIzuM? (caitra-2061) vihArayAtrA Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2) vihAra e sAdhujIvana mATe eka yAtrAnI garaja sAranArI kriyA che. yAtrA mATe thaIne vihAra na hoya, paraMtu saMyamanI ArAdhanA khAtara thato vihAra ApameLe yAtrArUpa banI jato hoya che. navAM navAM gAmomAM javAnuM, tyAMnAM saikAo jUnAM jinAlayo tathA temAM birAjatAM jinabiMbo juhAravAnAM, ane e rIte tIrthayAtrAno lAbha laI levAno. kevuM majAnuM saMyojana! ame A vihAramAM AvAM aneka tIrthonI yAtrA pAmyA. badhI vAta to A nAnA patramAM lakhavAnuM zakya nathI. paNa eka be vAto varNavuM : 1. sAMtalapura eTale vAgaDanuM nAkuM gaNAya, tyAMthI raNa oLaMgIne kacchamAM javAya. tyAM traNa purANAM jinAlayo. emAM sumatinAtha-jinAlayamAM DAbA gabhArAmAM zAMtinAthajInuM biMba che. te Azare bAramA saikAnuM lAge che. te biMbanA deha para moTI tirADo dekhAya che. ema zAthI che? evI jijJAsAnA samAdhAnamAM jANavA maLyuM ke, rAdhanapuranA muslima navAbe A biMbane khaMDita karI pheMkI dIdhuM hatuM. te rAtathI tenA mahelamAM ghora ulkApAta zarU thaI gayo. navAbane trAsa trAsa thavA mAMDyo. chevaTe tene salAha maLI ane te pramANe teNe pratimAnA tamAma navenava TukaDA saMghane suprata karyA eTale tene thato trAsa baMdha thayo. saMghane saMketa maLyo ane te pramANe ghInI lApasImAM te nava khaMDone goThavIne DhAMkI dIdhA. nava dahADA pachI ja jovA-kholavAnuM hatuM tene badale eka divasa vaheluM kholI devAthI pratimA saMdhAI javA chatAM tirADo rahI gaI ! have tene game tevo lepa kare to paNa te sAMdha pUrAtI nathI. 2. vArAhI gAma paNa bahu purANuM sarahadI gAma che. tyAM najIkanA khetaramAM teno mAlika khodakAma karato haze temAM pittaLanI Azare traNeka phUTa UMcI zAMtinAtha prabhunI alaukika pratimA maLI AvI. e pratimA aMdarathI polI che. amane jANavA maLyuM ke A pratimAnA polANamAM bIjI 11, dhAtu pratimAo goThavelI hatI, te sAthe A pratimAne UMdhI (mAthuM nIce, beThaka upara) hAlatamAM Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evI rIte bhaMDArelI hatI ke khodakAma daramiyAna koza-kodALI paDe to paNa pratimAne AMca na Ave. pratimA sAthe AratI, kaLazAo va. paNa nIkaLyA hatA. ame e bhavya pratimAnAM darzana karyA, tyAre tIrthayAtrAnI lAgaNI anubhavI. 3. A badhuM jotAM saheje khaMbhAtanA thaMbhaNa pArzvanAtha yAda AvI jAya. te biMba sAva nAnuM - sAta IMcanuM ane nIlamaratnanuM che. teno nAza thavAnI satata bhIti rahyA karatI. tenI rakSAarthe sadIo pUrvenA vRddhoe eka adbhuta Ayojana kareluM. zAmaLA pArzvanAthanI eka moTI bhavya ane bharAvadAra pratimA bharAvI. te pratimAnI pIThamAM eka bAkorUM pADayuM. tene e ja pattharanI te mApanI DAgaLI lagADI dIdhI. jyAre bhaya upasthita thAya tyAre e DAgaLI kholI, te pratimAnA polANamAM thaMbhaNajI pArzvanAthanuM biMba mUkI te DAgaLI sIla karI devAya. eTale koIvAra te pArzvanAthanI moTI mUrti khaMDita thAya to paNa tenA peTamAM saMtADela A aitihAsika ratnabiMbane kAMI nukasAna na thAya. A zAmaLAjInI pratimA Aje paNa khaMbhAta thaMbhaNajInA derAsamAM birAjamAna che. ApaNA pUrvajoe dharmanI rakSA mATe keTalI adbhuta ane dRSTisaMpanna yojanAo karI haze! mAthuM namI jAya che. tIrthayAtrA karavAmAM AvuM samajavAnI vRtti ane dRSTi jo keLavIe to yAtrAno AnaMda bevaDAya, ane vihArano thAka UtarI jAya. (vaizAkha-2061) vihArayAtrA Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 tagaDI e amArA mATe tIrthadhAma che. gaI zatAbdInA temaja ekavIsamI zatAbdInI pahelI paccIsInA, jaina saMghanA eka zreSTha, prabhAvaka, saMghanAyaka AcAryabhagavaMta zrI vijayanandanasUrIzvarajI mahArAjanA samAdhimRtyunuM e pAvana sthAna che. jaina zAsananA dhorI ane AgevAna AcArya kevA hoya, kevA hovA joIe, enuM jvalaMta ane kadAca aMtima udAharaNa eTale A AcAryadeva! saMghanA nAyaka AcArya gItArtha hoya. gItArtha eTale korA-lukhkhA zAstrajJAtA ja nahi, paNa anubhavajJAnI hoya. pIDha-gaMbhIra hoya. celAnA ke anyanA doryA doravAya tevA na hoya, paNa svataMtra vicArazakti, nirNayazakti ane vivekazIlatAnA svAmI hoya. dIrghadraSTA, dUraMdezI hoya. pUjyapAda naMdanasUri mahArAja A tamAma guNonA dhAraka svAmI hatA, tethI ja teo vAstavamAM saMghanAyaka tarIkenI sArvatrika svIkRtine pAmyA hatA. temaNe gacchAdhipatinuM ke saMghAcAryanuM ke tevuM anya koI birUda nahotuM svIkAryuM,paraMtu tevAM saghaLAMe birUdoneya atikramI jAya tevo prabhAva temano zrIsaMgha upara vartato hato, te pratyakSa nihALyo che. AjanA tamAma gacchAdhipatio tathA sUrivaryo bhegA thAya to paNa teo zrInandanasUri mahArAjanI UMcAIne ke gItArthatAne AMbI na zake. - A AcArya bhagavaMta zatruMjayagirivara upara baMdhAyela navI TUMkanI pratiSThA mATe zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhInI vinaMtithI vihAra karI jaI rahyA hatA tyAre, saM. 2032nA mA.va.14nA roja tagaDI-upAzrayamAM samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA hatA. temanI puNyasmRtimAM nirmANa pAmeluM tIrtha te A nandanavana tIrtha. ahIM vihArakALamAM Azare traNeka hajA2 saMyamadhara AtmAo padhAre che, ane temanI caraNaraja A dharatI para satata paDatI rahe che, mATe paNa A kSetra e tIrthabhUmi gaNAya. zrImunisuvratasvAmI bhagavAnanA atibhavya ane manabhAvana biMbathI adhiSThita bhavya jinAlaya atre vilasI rahyuM che, mATe paNa A bhUmi tIrthabhUmi ja gaNAya. ahIMyA sthiratA daramiyAna, pUjya gurubhagavaMta zrI vijayasUryodayasUri ma.nI nizrAmAM keTalAMka nUtana bhavanonuM udghATana thayuM. prabhujInA abhiSeka Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thayA. vidvAnonuM nAnuM majAnuM milana paNa yojAyuM. phAgaNI terasano yAtrAmeLo paNa thayo. ane have pachI nUtana upAzraya, gurumaMdira tathA anya dharmasthAnonA nirmANanA saMkalpa paNa thayA. have jaIe chIe pAlItANA. caitrI pUname dayALu dAdAnA caraNone bheTavA evo bhAva thatAM te dizAmAM viharyA chIe. tyAMthI turata ja nIkaLI jaIzuM ane vai.zuda trIja sudhImAM khaMbhAta pahoMcavAnI dhAraNAe vihAra cAlaze. samaya eTalo badho amaMgaLa ane trAsadAyaka Avyo che ke samagra vAtAvaraNamAM hiMsA ane khAnAkharAbI ja prasarelAM anubhavAya che. barDa phlunA bahAne lAkho-karoDo pakSI-prANIonuM nikaMdana nIkaLyuM ane nIkaLI rahyuM che. anyathA paNa te jIvonI to katala ja thavAnI hatI! potAnA raMga-rAga ane bhoga mATe mAnavajAte keTakeTalAM jIvone krUra saMhAra karavA dhAryo che! akalpya to cheja, asahya paNa che. ane A badhI saMhAraka ghaTanAonuM pariNAma, kudarata rUThaze - ane rUThaze ja - tyAre samagra manuSyasamAje bhogavavAnuM AvavAnuM che. kharekhara - - to hiMsAnI tamAma durghaTanAomAM, ApaNe - pratyeka manuSya, parokSa yA pratyakSa rIte bhAgIdAra che ja; ane tethI tenuM pariNAma Ave temAM paNa ApaNo bhAga paDe to te anivArya ja gaNAya. ApaNe sau, divasamAM ekavAra paNa, jagatanA tamAma jIvonuM, maranAramAranAra ane bIjA ema sarva jIvonuM bhaluM icchatI prArthanA, nirmaLa citte karavAnuM zarU karI daIe. jhAjhA lokonI AvI prArthanA paNa sRSTine ane samAjane nukasAnIthI avazya bacAvI zake. (caitra-2062) vihArayAtrA Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 vihAramAM garamIno anubhava kharekhara vikaTa ane akaLAvanAro banI rahe che. ApaNI dharamULathI badalAyelI jIvanapaddhatine kAraNe havenAM zarIra jarA vadhu suMvALAM banyAM. sahana karavAnI zArIrika kSamatA ghaTI. e sAthe ja vAtAvaraNamAM uSNatAmAna paNa akalpya hade vadhyuM che. jaMgalo nAza pAmyAM. nadIo ane jaLAzayo sUkAyAM. pANInI kAramI bhIMsa vyApaka banI. sAthe sAthe, cArekora DAmara tathA simenTanAM bAMdhakAmo patharAI gayAM che. peTroliyama-pedAzonA vyApaka upayogane kAraNe vAyumaMDaLa bhayajanaka hade dUSita che. ghoMghATanA pradUSaNanI koI sImA nathI rahI. vAhano, reDiyo-TI.vI. vagereno temaja mAnavasarjita aneka prakArano ghoMghATa e jANe jIvanano anivArya hisso banI gayo che. AnAthI thatAM nukasAnono AjanA mANasane koI aMdAja paNa nathI, ane te hoya to tenI kazI paravA paNa tene nathI. paNa A badhAM paribaLone kAraNe Aje garamInI Rtu atizaya vasamI ane asahya banI che te nakkI. AvI garamImAM DAmaranI saDako para ughADA page - mAthe cAlavuM, jyAM jAya tyAM jevAM - paDatara, gaMdAM, baMdhiyAra, havA-pavanavihoNAM, gaTaranI sAthe saMkaLAyelA, patarAMvALA ke slebavALAM, makAna hoya temAM 24 kalAka rokANa karavAnuM; AgavarasatA bapore mAkhIonA ane dhagadhagatI rAtoe maccharonA pariSaha veThatAM ujAgarA karatAM rahevAnuM. AhAracaryAmAM je sthAnamAM jevI ane jeTalI suvidhA maLe temAM game teTalI duvidhA hoya toya teno cUpacApa svIkAra karI levAno pANI taiyA2 na hoya - moTAbhAge te taiyAra thAya. pachI ThAravAnAM sAdhano mATenI kaDAkUTa, ane te badhuM karyA pachI Thare ane upayoga karavAno Ave tyAM sudhI AkarA zoSa ane tarasa khamavAnAM. emAM TheraThera cAlI rahelA rasoDAnA niyukta loko. manamAnI vyavasthA Ape to te phariyAda vinA svIkArI levAnI nAnA-moTA sAdhu ke sAdhvIo hoya, ane temanAthI A badhuM kadAcit khamAtuM na hoya ane UnavA, esiDiTI vagereno prakopa thaI jAya to temane paNa saMbhALavAnA A badhA anubhavono saravALo eTale vihAra! ane AvA vihAra karIne Ave pachI paNa temanI kiMmata keTalI? vAto ApaNA kahevAtA zrAvako bhale DAhIDAhI kare, paNa anubhava bahu ja judo thAya che. potAne tyAM AvelA ke bolAvelA mahemAnone, jarUra na hoya to paNa, Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ miniTe miniTe, aneka aneka rIte AgatA-svAgatAnA upacAro karIne rIjhavanAra loko paNa, AvuM AkarUM kaSTa-vrata veThanAra saMyamInI ekAda anivArya laghutama sAmAnya jarUriyAta pUrI karavAnI vAta Ave tyAre phaMgarAtA hoya che, game tema babaDatA hoya che, ane hArdika anAdara dAkhavatA hoya che. A anubhavanI vAta che. sAdhunuM mUlya na samajAyuM hoya; sAdhu vihArAdi dvArA keTalo upakAra kare che tenI samajaNa na hoya, to ja AvuM bane. ghaDIbhara kalpanA karavA jevI che ke, jo sAdhuo vihAra karavAnuM baMdha karI de, ane cokkasa sthAnomAM potAnI sAdhanAmAM lAgI jAya to samagra samAjanuM zuM thAya? agaNita kSetro tathA dharmAnuSThAnonuM zuM thAya? "sAdhuno dharma to sAdhanA karavAno ane sahana karavAno che evI managhaDaMta athavA vivekazUnya vAto karanArAoe AvI kalpanA paNa karI levA jevI che. jo jarAka paNa akkala haze to khyAla Avaze ke sAdhuno vihAra aTakI jAya to samagra saMgha-samAjane keTalI badhI-kalpanAtIta-hAni thAya? hamaNAM ja eka snehI svajane kahyuM: ApaNAM kuTuMbo strIne kAraNe TakyAM che, ane ApaNo samAja sAdhune lIdhe nabhe che. kuTuMbamAM jo strI na hoya to kuTuMba chinnabhinna thaI jAya, ane jo sAdhu na rahe to Akho samAja veravikhera thaI jAya." kevI mAryAnI vAta che A! bhAratanI ane gujarAta-mAravADanI vizeSatA tenI saMyukta kuTuMba prathAmAM che, athavA to hatI. A prathA Aja sudhI jaLavAI tenuM kAraNa strI che. game teTalA vicArabhedo hoya-thAya paNa strIzakti te badhA bhedone gALI nAkhI ane badhAyane ekasUtre bAMdha rAkhe. Aje kuTuMbo tUTyAM che, tUTavA mAMDyAM che, kAraNa ke strI svArthI banI che. gaLI khAvAnI ane saune saMbhALI levAnI tenI vRtti svArthamAM palaTAI gaI che. evI ja rIte ApaNo hindu samAja, jaina samAja hajI paNa jo UjaLo lAgato hoya to tenuM kAraNa tenA sAdhu-saMto che. kazAya aMgata svArtha vinA vicaravuM, ane samAjane preravo, DhaMDhoLavo, ThamaThoravo, satkAryomAM joDavo, ane sAmAjika manuSyonA vyakitagata problema paNa ukelavAmAM madadarUpa thavuM, A badhuM ja ApaNA sAdhubhagavaMto niraMtara karyA kare che. te badhuM jo teo baMdha karI de to? to pachI A samAjanI je durdazA thAya te jevI tevI nahi ja hoya. vAstavamAM sAdhuno dharma ja samAjane ane vyaktine durdazAmAMthI bacAvavAno che. ane dareka sAdhu, oche vatte aMze A kAma karyA kare che, mATe ja ApaNo samAja UjaLo rahyo che. vidAyAtrA Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAra eTalo ja ke sAdhu ATalI badhI kaThina carya pALe ane vasamA UnALAmAM paNa vihArayAtrA cAlu rAkhe to te dvArA te samAja upara upakAra ja kare che. A upakAranuM vaLatara, koIvAra, tame na vALo ke na cUkavo to khAsa vAMdho nathI. mAtra upakAra karanArano anAdara ke avahelanA ke apamAna na karo, to paNa ochuM nathI. astu. - tA. 22 jUne Adra nakSatra bese che te dinathI kerIno tyAga karavAnuM bhUlazo nahi. ApaNA mahAna gurubhagavaMtonI zAstravihita A paraMparA che ke phAgaNa zudi pUnama pachI ja kerI khape ane ArkA nakSatre baMdha thAya. AjakAla keTalAka loko chUTa letAM saMbhaLAya che, paNa te temanA guruonI paNa paraMparAthI viruddha ja che. rasanuM poSaNa nivAravuM e paNa sAdhanA che tevuM samajAya te AvI chUTa le nahi. (jeTha-2062) Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 mahuvAmAM pUjyapAda paramaguru zrIvijayanemisUrIzvarajIdAdAnA jIvananuM citramaMdira anupama banyuM. tenA udghATanano prasaMga paNa adbhuta ujavAyo. jIvanamAM paramagurunI bhakitano eka avismaraNIya ane paritRpta karanAro A saMyoga banyo. te citrono graMtha evo to nayanaramya banyo ke tenI 1300 jeTalI nakalo to te ja divase upaDI gaI! mahuvAthI pAlItANA AvyA : akhAtrIjanA pAraNAM mANyAM, ane girirAjanI yAtrA paNa karI. girirAjanuM ane AdinAthadAdAnuM darzana, sAMnidhya ApaNA cittane kevI anerI zAtA - zAMti bakSe che! vAraMvAra thatI A anubhUti A veLA paNa thaI. tyAMthI bhAvanagara AvyA, ATheka dahADA sthiratA karIne judA judA upAzrayomAM vicaravAnuM banyuM. ane have pAchA vihAramAM chIe. boTAda thaI tagaDI, ane tyAMthI 10 jUna AsapAsa amadAvAda. A vakhatanA vihAramAM traNa vAto mahattvapUrNa rahI. 1 navAM navAM kSetro tathA tIrthakSetronA uttama jinAlayo - jinabiMbonI yAtrA thaI. 2. aneka sAhityasevI ane vidvAna sAkSarono manabhAvana satsaMga thayo. 3. aneka navA navA, paricita-aparicita vidvAna ane saMyamavaMta munirAjono, cittane pulakita karI mUke tevo sahavAsa maLyo. tIrthonI yAtrA ke sparzanA ke darzana, ApaNI zraddhAne tathA dharmamArga taraphanA bahumAnane vadhu daDha banAve che, zuddha karI Ape che. vidvAna sAkSarono satsaMga, ApaNane pramANika, sanniSTha, mUlyo mATe saMgharSa vhoravAmAM tatpara, ane sAcukalA banAve che; ane tethIye vadhu te ApaNane saMvedanazIla banAve che; ApaNI saMvedanAne buThThI ke baherI banatAM e roke che. saMvedanabadhiratAnA A samayamAM saMvedanazIla hovuM ane rahevuM e paNa eka puruSArtha che. saMvedanazIla mANasa saccAIno AgrahI hoya che, ane saccAIno Agraha tene ekalo pADI zake che. saMvedanabadhira vyakita haMmezA potAnI vAtano ja Agraha sevatI rahe che, ane tema karavAmAM tene sAtha ApanArA jIhajUriyA maLI rahetA hoya che. ane, sAdhu-bhagavaMtono sahavAsa, ApaNAmAM saMyama pratyeno ahobhAva vikasAvI Ape che. sAdhuomAM paraspara sabhAva, sneha, udAra valaNa ane dRSTikoNa, umadA ane sArI vAtonuM AdAna-pradAna -A badhAM tattvo paNa AvA vihArayAtrA Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahavAsathI pAMgare che. sAdhu ane sAdhuveSa mATeno sadbhAva jeTalo vadhe teTalo vadhAravo joIe. paricaya bhale na hoya, paNa muniveSa taraphano Adara to hovo ja joIe. koIpaNa sAdhu maLe, najare caDe, to manomana tene bhAvapUrvaka praNAma vaMdana karIe, to ApaNuM samakti nirmaLa thAya, karmo khape, guNo vadhe, ane cittanI prasannatA jAme. A badhuM ja A vihArayAtrAmAM anekavAra banyuM. anahada AnaMda che eno. saMyama pAmyAno sAco AnaMda Avo ja hoya. ApaNe icchIe, ane e ApaNI icchA vAjabI-sAcI ja hoya, chatAM tema na bane ke tethI UlaTuM ja bane, to zuM karavuM? ApaNI vAta sAva sAcI hoya, ethI judI vAta hAnikAraka ja hoya, chatAM ApaNI vAta ayogya manAya, ane teno tiraskAra thAya, tyAre zuM karavuM? A prazna dareka manuSyanA jIvanamAM kyAreka ne kyAreka Ave ja che, Avo prazna munijIvanamAM paNa Ave ja. Ave vakhate uga ane asamAdhithI bacAve evuM samAdhAna karyuM? eka ja samAdhAna hoI zake A samasyAnuM : munijIvana eTale ke saMyamanA AnaMdanI sarakhAmaNImAM ApaNI koIpaNa icchAnI tRptino ane e rIte ApaNA ahaMkAranI puSTino AnaMda haMmezAM tuccha hoya che, hovo joIe. icchA sArI-sAcI bhale hoya, paNa te pUrNa thAya eTale ahaM vadhavAno ja. e saMyamajanya AnaMdamAM bAdhaka bAbata che. icchA pUrI na thAya, to ahaMne Thesa vAge, phariyAda UThe, ArtadhyAna vadhe, e A sthitinuM duSpariNAma che. majA tyAre Ave, jyAre AvI icchA thAya, te pUrI na thAya, tema chatAM tethI ahaM na ghavAya, phariyAda ne vaimanasya na Uge, durgAnano ochAyo paNa na Ave, ane je thAya tene madhyasthabhAve nirakhyA karatAM nijAnaMdamAM magana rahevAya. uttama muniono sahavAsa, ApaNA hRdayamAM nijAnaMdanI maganatAnI pratiSThA karI ApanArI sthiti che. Avo sahavAsa anAyAse maLyAno haiye AnaMda che. A AnaMda cirasthAyI ho ! (pra.jeTha-2063) Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prArthanA | Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zivamastu sarvajagataH jagata bhAre ajaMpAmAMthI pasAra thaI rahyuM che. prakRtie potAnuM trIjuM netra kholyuM hoya tema, comera cAlI rahelA vinAzaka tAMDavone jotAM, lAgI rahyuM che. vigata pAMca varSo daramiyAna, bhISaNa bhUkaMpoe aneka rAjyonA nakazA badalI nAkhyA che. ativRSTi ane duSkALa ane tsunAmI jevI pralayakArI honAratoe mAnavajAtane jabaradasta pachaDATa khavaDAvI che. hajIye AvanArI honArato vize jyotiSavijJAna temaja vijJAnIo jAtajAtanI AgAhIo tathA aMdAjo Ave ja jAya che. e sUcave che ke mAnavIe nirAMtano zvAsa laIne besavAno samaya have AthamI gayo che. have to teNe addhara zvAse ane ubhaDaka page ja jIvavAnuM che. kaI kSaNe, kayA pradezamAM ke kSetramAM, kevA svarUpe Aphata Utaraze, e have akathya che. paNa eTaluM nakkI che ke have AvanArI koipaNa Aphata, seMkaDomAM nahi, paNa hajAro tema ja lAkhomAM ja janasaMhArano payagAma laIne AvavAnI nAthasaMpradAyanA yogIo kahetA hatA tema, have, "paTTana so daTTana, ora mAyA so miTTI' e uktinA sAkSAtkAranA yugamAM ApaNe pravezI cUkayA chIe. sAmyavAda athavA to mAsavAda taraphathI "zoSaNavihIna samAjaracanAno vicAra/siddhAMta to hajI hamaNAM, vIsamI sadImAM pracalita banyo. bhAratavarSamAM to e vicAranuM amalIkaraNa sadIo agAuthI pravartatuM hatuM. A dezamAM mANasa dvArA mANasanuM zoSaNa kadApi nahotuM thatuM. eTaluM ja nahi, A dezanA manuSya, prakRti eTale ke paryAvaraNanuM zoSaNa paNa kadI nathI karyuM. A dezanA mAnavIe manuSyane ja nahi, paNa pazu, paMkhI, jaLacara jaMtuo, vanauSadhI ke vanaspati, pANI, mATI ane tamAma jAtanI jIvasRSTine nirbhaya rIte jIvavAno abAdhita adhikAra hamezAM bahyo che. AmAMnA eka paNa tattvanuM ahIMnA manuSya zoSaNa ke kSaya nathI karyo, nathI thavA dIdho. "zoSaNavihIna samAjaracanA' evo zabdaprayoga tathA siddhAMta pracalita nahotA thayA te vakhatamAM ahIMnA manuSya pAse e vicArane jIvI jANavAnI zakti hatI. zoSaNanI kharI zarUAta to A siddhAMta racAyo tyArathI ja thaI. pratyeka AvA siddhAMtanI utpatti, tenuM pAlana na thAya ane teno khullaMkhullA bhaMga Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya, te khAtara ja thatI hoya che. jeNe jeNe A siddhAMtano svIkAra karyo, te te rAjayomAM, te siddhAMtano kevo ane keTalo bhaMga thayo che, te to najIkanA bhUtakALanI ke pachI ApaNI najara sAmenI ja vAta che. vAstavamAM to AvA siddhAMtanA oThA heThaLa manuSya-samAjanuM temaja prakRtinuM bharapeTa zoSaNa ja thayuM vRkSo kapAyAM. jaMgalo khatama thayAM. parvatonAM astitva jokhamAyAM. vanya temaja anya mUMgA prANIo katalano tathA bhojanano viSaya banyAM. jene lIdhe dharatInAM hIra cUsAyAM. dharatImAMthI pANI kheMcI levAyAthI bhUstarIya uthalapAthalonI ane tethI dharatIkaMponI saMbhAvanA vadhI. nadIonAM pANI ja nahI, retI paNa manuSya zoSI lIdhI! AkAza-avakAzane paNa ApaNe kyAM choDyuM che. have bAkI rahelA kahevAtA caMdra, maMgaLa vagere grahone paNa ApaNA zoSaNano viSaya banAvavA lIdhA che ! prakRtinuM eka paNa aMga bAkI mUkyuM nathI, mUkavAnuM nathI, ane chatAM ApaNAM samAjamAM paryAvaraNa bacAvo" nuM zikSaNa to have jorazorathI apAvA mAMDyuM che! durbhAgye, sadIothI paryAvaraNane bhagavAna mAnIne pUjanAro bhAratIya samAja paNa prakRtinA A saMhArathI bAkAta nathI rahyo have! paNa manuSya dvArA thayelA ane thatA A prakRti-saMhAranA pariNAmo Aje ApaNI sAme che. keTakeTalI honArato! ane eka eka honAratamAM keTalo bhISaNa narasaMhAra! sahana na thaI zake ane buddhi bahera mArI jAya tevI durghaTanAno uparAchAparI ghaTavA mAMDI che! A ghaTanAone aTakAvI na zakAya? AvI durghaTanAothI ApaNI jAtane ane mAnava jAtane bacAvI na zakAya ? - saMvedanazIla haiyAmAM AvA savAlo jAge che. hamaNAM ja eka suvAkya najare caDeluM "eka yuganA anyAyanI badhI javAbadArI pachInA yugane acUka svIkAravI ja paDatI hoya che. paNa ahIM to evuM banyuM che ke ApaNA ja yuganA anarthonI, prakRtine karelA anyAyonI javAbadArI ApaNA yugane ja levAnI, nA, veThavAnI AvI che. kudaratano nyAya ATalo badho jhaDapI haze te to kalpanA paNa nathI thatI. paNa jhaDapI nyAya maLavA mAMDyo che te hakIkata che. A nyAya eTale kAramI honArato ane e rIte thato narasaMhAra ! Ane rokI na zakAya? javAba maLe che. jarUra A badhuM rokI zakAya. A jagatamAM kazuM ja azakya nathI. jarUra che mAtra icchAzaktinI. sAtvika AtmAonI sAttvika IcchA hoya to prakRti paNa tene sAtha Ape ane dhAryA prArthanA Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zubha pariNAmo to maLe ja, paNa aNadhArI Aphato paNa TaLe. saMto, AvI sAttvika icchAone "prArthanA' nA nAme oLakhAve che. sAcukaluM haiyuM dharAvatA sattvazIla sarjano ane sAdhu-saMto jo eka sUre paramAtma tatva pratye prArthanA pAThave, karagare, kAkalUdI kare, to parama tattva ane prakRtie te prArthanAnI noMdha levI ja paDe ane teno sAnukULa pratibhAva paNa pAThavavo ja paDe - e to anubhavasiddha hakIkata che. vera, vaimanasya, mArA-parAyAnA bhedabhAva, kadAgraha, kuTilatA, svArtha parastI, A badhAM malina tattvothI mukta haiyuM. potAnuM bagADanAranuM paNa kalyANa jhaMkhatuM te sAcukaluM haiyuM. AvuM haiyuM jenI pAse hoya te dareka vyaktie. mAnavajAta mATenA duHkhanA A dahADAmAM eka prArthanA avazya ane nitya karavA yogya che "saunuM kalyANa thajo! koInuMya akalyANa na thajo! jagatamAM kyAMya amaMgaLa ane nakArAtmaka koI ghaTanA na banajo! badhAMja amaMgaLa tattvo zamI jajo ane paramakaruNAvaMta paramAtmAnI akSaya karuNAnI amIvarSA sau jIvo upara anarAdhAraavirata varasajo! tenA prabhAve sau koI sukhI thajo ! duHkha ane karuNa ApattiothI mukta banajo! huM sAcA hRdayathI sarvanuM kalyANa, maMgaLa ane zubha cAhuM chuM, bhagavAnanI kRpAthI saunuM niraMtara zubha hajo!" A prArthanAnA zabdo ane te bolatI veLA haiyAmAM cUMTAtA bhAvo, ApaNA haiyAne sAcukaluM banAvaze, ane e sAthe ja e ApaNI prArthanAne phaLIbhUta karaze, evI zraddhA ja, A kSaNe, ApaNA mATe, zAtAdAyaka che. (kArtika-2012) Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa Ave che ane jAya che. varSa rahe tema ApaNI uMmara vadhatI jAya che. uMmara vadhe che tema zakti tathA kSamatAo ghaTe che. skUrti tathA utsAha paNa tenI sAthe ja maMda paDatAM jAya che. Ama chatAM mana nabaLuM nathI paDatuM. mananI vAsanAo, lolupatAo, icchA tathA Asaktio, Agraho ane pUrvagraho, abhimAna ane jaDa pakkaDo - A badhuM ja, uMmaranA vadhavA sAthe vadhatuM ja rahe che, ghaTatuM nathI. A badhuM vadhatuM ja rahe, ghaTavAnuM nAma na le, to ApaNe uMmaralAyaka thavA chatAM "lAyaka' banyA chIe evuM na kahevAya. uMmaranI sAthe sAthe lAyakAta paNa jo vadhe to ja ApaNe uMmaralAyaka gaNAIe. nahi to catura loko kaheze ke bhAInI uMmara bhale vadhI hoya, paNa lAyakAta nathI vadhatI! ApaNe tyAM eka prathA che : nUtana varSe koIka zubha saMkalpa karavAnI prathA. ghaNAbadhA loko AvA divase koIne koI zubha saMkalpa karatAM hoya che, ane temAMnA ghaNA loko te saMkalpane pAra paNa pADatA hoya che. A bahu majAnI prathA che. ApaNe badhA paNa A prathAne anusarIe to kevI majA Ave! to navA varSe zuM saMkalpa karazo? eka vAta barAbara noMdhI levAnI che ke saMkalpa game te hoya paNa teno artha eka ja hovo joIe ke tenA thakI ApaNI lAyakAta vadhe ane ApaNA jIvananI azuddhio ghaTe. ATaluM samajAyA pachIno koIpaNa saMkalpa phaLadAyaka ja hovAno. ApaNe saMkalpa karIe ke vItelAM varSomAM jenI paNa sAthe aNabanAva thayo hoya ke kleza karyo hoya, tenI sAthe maitrIno vyavahAra huM karIza. klezanuM kAraNa e paNa hoya ane ApaNe paNa hoIe, game te hoya, paNa te klezane huM have miTAvIza ane snehabhAva vadhe tevo yatna karIza. ApaNe saMkalpa karIe ke koInA paNa mATe huM pUrvagrahaprerita tathA ISyaprerita mAnyatA nahi bAMdhuM ane tevI mAnyatAthI prerita vyavahAra nahi rAkhuM. vaLI, AvI mAnyatA tathA vyavahAra haze tene huM have TALI daIza. ApaNe saMkalpa karIe ke huM badhAya sAthe mITho vyavahAra rAkhIza. vaiSabhAvathI koInI bhUla nahi kADhe, koInA doSa nahi jouM. hA, sAmI vyakitanuM hita thAya tevuM hoya athavA tenuM azubha thatuM aTakatuM hoya to jarUra tenI bhUla tenA dhyAna para lAvIza. paNa anya koI vRttithI nahi vartu. navA varSe karelo Avo saMkalpa ApaNA navA AkhA varSane ja nahi, paNa ApaNA AkhA jIvanane tathA ApaNA manane paNa sudhArI deze, emAM zaMkA nathI. cAlo, jIvanazodhananA A yajJakAryathI nUtana varSano zubha prAraMbha karIe. (mAgazara-2062) prArthanA Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saM. 2064nuM varSa vahI gayuM. ghaNAM ghaNAM duHkhada smaraNonAM jakhamo choDatuM gayuM che e varSa! rASTra, rAjya ane samAjanI pratyeka vyaktie eka yA bIjI rIte, sIdhI ke ADakatarI rIte, A vItelA varSa daramyAna kAMIkane kAMIka kaSTa, kaThinAI ke duHkhada saMvedanAo vekyAM che temAM bemata nathI. Aje ApaNe devAdhidevanA zrIcaraNomAM mana - vANI - kAyAthI upasthita thaIne prArthanA karavAnI che ke he paramakaruNAnidhAna! have to ApanI karuNA sarvatra sau koI upara anarAdhAra varasAvo! have ame A hiMsAnAM, motanAM, mAnavatAnI ane dharmanI avahelanAnA tAMDavo jovA mATe zaktimAna nathI rahyA ! amane sukha maLe ke nA maLe, paNa zAMti, ApanI kRpAthI, avazya maLajo ! amane amArA para AvI paDatAM du:khone sahana karavAnuM baLa maLo, paNa bIjA upara, mAnavatA upara ane samagra prANIgaNa upara AvatAM duHkho dUra karavAnuM baLa paNa tenI sAthe ja Apajo ! bhagavaMta! koInA duHkhe duHkhI thavAnI mArI kSamatA huM gumAvI beTho chuM. A varSe mArA para evI kRpA varasAvo ke huM e kSamatA pAchI hAMsala karuM, ane bIjAnAM duHkhane mAruM duHkha gaNI tenuM nivAraNa karavA macI paDuM. ochAmAM ochuM, bIjA koIne duHkhI karavAmAM to mArI AvaData ane zaktino durupayoga na ja karuM ! AvI bhAvanA bhAvavAno sIdho ane moTo lAbha e haze ke ochAmAM ochuM, A bhAvanAne kAraNe, ApaNuM varasa to maMgalamaya ane AnaMdamaya rIte pasAra thaze ja. uttama bhAvanAthI ubharAtuM haiyuM svayaM maMgalasvarUpa banI jAya che. ane tevI bhAvanAmAM ramato mANasa jyAM paNa jAya tyAM vAtAvaraNa madhura ane maMgalakArI ApoApa banI jatuM hoya che. Aje ApaNe saMkalpa karIe : ame jyAM paNa jaIzuM tyAM zoka, udvega, vyAkuLatA ane azAMti nahi rahevA daIe. amArI maMgala bhAvanAnA vAtAvaraNane badhe ja prasarAvIzuM ane uddegane sthAne AnaMda tathA azAMtinA sthAne zAtA pragaTAvIzuM. paramAtmAnI kRpAthI amAro A zubha saMkalpa sadA saphaLa hajo ! (kArtaka-2015) Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gayA mahine muMbaI zaheramAM thayela AtaMkavAdaprerita bhayAnaka hatyAkAMDe ApaNane krUratA ane rAkSasI manovRtti kevI hoya teno jIvaMta paricaya karAvyo. mAnavInuM mana jyAre dveSa, vaira, dhRNA ane tiraskAra jevI nakArAtmaka vRttiono zikAra banI jAya che, ane evI vRttione ekAMgI rIte uchere tathA poSe che, tyAre tenuM kevuM dAruNa ane bhayaMkara pariNAma Ave che, teno aMdAja A ghaTanA thakI ApaNane maLI gayo che. sAthe sAthe e paNa jANavA maLyuM ke tadana korI. pATI jevuM mana dharAvatA, yuvAnInA uMbare hajI to pagaluM mAMDatA yuvAnonAM haiyAMne, dharma (majahaba) ane paMthanA nAme tathA koma ane dezanA nAme, gaMdI vAto, nakArAtmaka bhAvanAo ane naryA jUThANAothI kevI rIte kharaDI kharaDIne kAbaracItarAM tathA gaMdAgobarAM banAvI zakAya che ! A hiMsAkhora AMtakavAdI yuvAnonA mana, dharmanA oThA heThaLa, pratizodha, kinnAkhorI, khunnasa ane duzmanAvaTathI evAM to chalakAvI devAmAM AvyAM haze ke te yuvAnoe hajAro - seMkaDo manuSyone kIDI maMkoDAnI jema vadherI nAkhyA. jema jema manuSyone mAratA gayA tema tema teonAM haiyAM pAzavI AnaMdathI ubharAvA lAgyAM hatAM. A badhuM keTaluM bhayAnaka hatuM ! Aje paNa tenuM smaraNa thatAM ja haiye eka prakArano ghero udvega pharI vaLe che. eka gujarAtI kavie kahyuM hatuM : tu kaurava, pAMDava tuM manavA ! tuM rAvaNa, tuM rAma haiyAnA A kurukSetra para paLapaLano saMgrAma" A paMktio, A AMtakavAdIonA saMdarbhamAM, keTalI sAcI Thare che ! mANasa mULe to nirmaLa, nirlepa ane taTastha hoya che. tenA cittamAM zuM ropavAmAM ke bharavAmAM Ave che tenA upara ja tenA vyaktitvano AdhAra rahyo hoya che. mATInA mATalAmAM zeraDIno rasa paNa bharAya, ane dArU ke laDho paNa bharI zakAya. ema mANasanA manamAM verajhera paNa lAvI zakAya, ane to te krUra, hiMsaka ane duSTa jAnavara samAna banI jAya tenA haiyAmAM prema, karuNA ane maitrI jevA udAtta bhAvo paNa bharI zakAya, ane to te dayALu, paragaju ane sajjana manuSya banI jAya. kaurava athavA rAvaNa e be jherIlA ane DaMkhIlA AMtakavAdIonuM pratIka gaNAya, ane pAMDava temaja rAma e dayALu ane saMskRta sajjanonuM pratIka gaNAya. prArthanA Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muMbaInI AMtaka - ghaTanAe puravAra karI ApyuM che ke rAvaNano vaMzavelo hajI paNa A dharatI upara jIvato ane phAlyAphUlyA karato che. A kaDavo velo kadAca kyAreya sAva khatama thavAno nathI, thato nathI, ema have samajAya che. rAvaNanAM badhA mAthAM vadherI devAya, to paNa tenA raktamAMthIye navA navA rAvaNa jANe ke pedA thatA ja rahe che! lAge che ke rAvaNane mArI nAkhavo e Ano upAya nathI. Ano upAya che ekha ja : rAvaNanI manovRttine badalI nAkhavI te. ane e kAma kAMI ApaNA mATe zakya nathI, e jo pAkuM hoya, to ApaNe zuM karI zakIe? ApaNe eka ja kAma karI zakIe : evA rAvaNo mATe prArthanA karI zakIe. ApaNA cittamAM zubha saMkalpanI jeTalI hoya teTalI tAkAta ekaThI karIne ApaNe prArthanA karIzuM ke A jagata para vartatA AvA asaMkhya rAvaNonAM manamAM jAgelI ane jAgye jatI pazutAno nAza thAya, emanI AsurI vRttio khatama thaI jAya, ane emanA thakI bIjA koI paNa deza, samAja, koma ke manuSyane koI dahADo kazI ja hAni na thAya. manuSyanI pazuvRttinI tAkAta jo apAra haze, to tenI sAme tenI prArthanAnuM, tenA zubha saMkalpanuM, bIjAnuM - saunuM bhaluM karavAnI tenI divyatAnuM sAmarthya paNa anaMta che. ApaNAmAM jo e anaMta sAmarthyane ApaNe vikasAvI zakIe, suSupta e sAmarthyane jo jIvaMta ane jAgRta banAvI zakIe, to prArthanAnA amogha baLa vaDe duSTa jIvonI duSTatA ane tenAthI bhogavavA paDatAM aniSTa pariNAmo - bannenI mAtrAmAM noMdhapAtra ghaTADo thayA vinA nahi rahe. ApaNA sAdhaka kavivara makaranda davee gAyelI prArthanA ApaNe paNa gAIe : "tRNathI taruo sudhI ane kaNathI koTika prANIo sudhI basa prema, apAra premanI muja kalyANa - sudhA jharyA kare roga, zoka, jarA, vyAdhi, ke ho trAsathI vRNA sarva bhUte rahyA svAmI, chAMTo tyAM prema - chAMTaNAM." (poSa-2065) Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A dhArmika dhAmika '? Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNane prApta thayo che te mAnavabhava A bhavacakramAM atizaya durlabha gaNAya che. devo paNa potAnI mAlikInAM kalpavRkSo tathA vAvaDIomAM tIvra Asakti rAkhavAne kAraNe devabhava pUro karIne tyAM pANI (apUkAya) tarIke, vanaspati tarIke athavA ratna vagere (pRthvIkAya) tarIke ekendriyarUpe utpanna thAya che, manuSya tarIke nahi. eka samaye asaMkhyAtA devo ave (mare) to paNa temAMthI ekAda deva paNa manuSya gati na pAme evuM moTAbhAge banatuM hoya che. A sthitimAM, ApaNane mAnavajanma maLyo che e jevI tevI vAta nathI. A to ApaNA mATe mahAna durlabha ghaTanA ja gaNAya. Avo bhava maLyA pachI ApaNe pagalAnaMdI ja banI rahIe, ane AtmAnA hitAhitano jarA paNa khyAla na karIe to te ApaNuM ghora ajJAna ja gaNAya. ane ajJAnano aMjAma haMmezAM duHkha-durgati ja hoya, e bhUlavA jevuM nathI. gADI calAvatAM na AvaDe tevo DrAIviMga karanAra manuSya gADIne khADe ja nAkhe, eTale evA DrAIvaranI gADImAM ApaNe besIe nahIM ja. e ja rIte, mAnavabhavane jIvatAM ane saphaLa banAvatAM jo na AvaDe, to ApaNuM jIvana khADAmAM ja jAya, ane ApaNo saMgAtha karanArA paNa mare ja. mATe janma ane jIvanane sArthaka banAvavA, e mATe AtmalakSI banavuM, ane e hetuthI, samajaNapUrvaka dharmasAdhanA karavI, emAM ja mAnava banyAnI saphaLatA che; ane emAM ja zANapaNa paNa che. (mahA-2054) Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gayA vakhatanA patramAM manuSya janma devone paNa keTalo durlabha che tenI vAta lakhI hatI. A vakhate e ja vAtane jarA judI rIte jovI che. zAstromAM eka dAMta Ave che, eka zrImaMta zeTha moTI uMmare navI kanyA sAthe paraNyA. navAM patnI yuvAna, rUpavAna ane vaLI premALa paNa ghaNAM. AthI zeThane temanA para anahada Asakti baMdhAI gaI. uMmara uMmaranuM kAma kare ja. zeTha gharaDA thayA ane karmayoge mAMdA paDatAM pathArIvaza thayA. patnIe paNa mana mUkIne cAkarI karavA mAMDI. to te joIne zeThano rAga paNa vadhato ja gayo. zeTha dharmI jIva, tethI temane tyAM sAdhu - sAdhvIjI paNa padhAre. supAtradAnano lAbha hoMze hoMze laIne banne mANaso potAne dhanya mAne. ekavAra, maMdavADa daramiyAna ja eka munirAja padhAryA. zeThANI zeThanI sAravAramAM rokAyelAM, paNa munirAja padhAryAno khyAla AvatAM ja te badhuM paDatuM mukIne doDyAM. zeTha paNa premathI temane doDatAM jatAM joI rahyAM! pahelAMnAM makAnonA daravAjA nIcA ane vaLI lAkaDAnA. emAM ghaNIvAra khIlA paNa jaDelA hoya, eTale ekathI bIjA khaMDamAM jatAM nIcA namavuM ja paDe. zeThANI utAvaLamAM A vAta vIsarI gayA ane rasoDAnA daravAje mArelo khIlo temanA kapALamAM bhoMkAI gayo ! tatpaNa bebhAna ane lohIluhANa! svajano ane nokaro doDI AvyA, cAMpatI sAravAra AraMbhAI. paNa A kSaNomAM pelA zeThanI sthiti bhAre kaphoDI thaI gaI. "pote UbhA thaI zake to zeThANInI pUrepUrI kALajI pote ja rAkhI zake, paNa A paLe pote tema karI nathI zakatA, te keTaluM vasamuM che !" AvI vAsanAmAM te rIbAvA lAgyA, ane zeThANInI ciMtA temane korI khAvA lAgI. AvA taNAvamAM ja tabiyate palaTI khAdhI ane zeThANInuM raTaNa karatAM e dharmI zeThanuM avasAna nIpajyu. jJAnIo kahe che ke evA durgAnamAM marelA te zeTha, pelI zeThANInA kapALe paDelA ghAnA pAkamAM kIDA tarIke avataryA! Asakti ane durgAnano aMjAma kevo Ave che; manuSyabhava pAmavo keTalo kaThina che, to te gumAvavo keTalo sahelo che; te vAta A dRSTAMta ApaNane samajAvI jAya che. te 142 dhArmika Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghaNA potAnA makAnanuM nAma "arihaMta', "mahAvideha', ke "navakAra' evuM rAkhe che. have jo temane aMta ghaDIe "arihaMta' zabda sAMbhaLavA maLe ane tyAre paramAtmAne badale potAnuM makAna yAda AvI jAya, ne te paLe ja jIva UDI jAya, to zuM pariNAma Ave ? te have samajavuM agharuM nahi rahe. to AvA kiMmatI bhavane paNa jo ApaNe jALavI na jANIe, ane Asakti, kaleza, verajhera, mAtAruM, IrSyA-dveSa A badhAmAM ja veDaphI mArIe, to ApaNI zI sthiti thavAnI? zANA mANasa mATe A samajavuM jarA paNa kaThina nathI. mAtra jeTaluM vahelA samajIzuM, teTalA vadhu unnata ane ujamALa thaIzuM, tathAstu ! (phAgaNa-2014) eka hRdayaMgama bodhakathA arabastAnano eka amIra, vAre-parabe mahephila yoje ane amIra-umarAvone notarI mijabAnI Ape. AvI eka mahephilamAM eNe tAjI kAkaDI maMgAvelI. teno eka vaphAdAra gulAma kAkaDInA sughaDa patIkAM karI, cAMdInI rakAbIomAM gulAbanI pAMdaDIo upara goThavI, te para sarasa marI masAlA chAMTIne badhA mahemAnone pIrasavA mAMDyo. amIranA kahevAthI chelle vadhelI eka rakAbI te gulAme paNa lIdhI. thoDI paLo vItI tyAM to traNa cAra amIro ekIsAthe bolI UThayAH are, A to bhAre kaDavI che yAra! nahi khavAya. tyAMja amIranI najara pelA gulAma para paDI. to te to mojathI kAkaDI Arogato hato! amIre pUchayuM: alyA, tArI kAkaDI kevI che? gulAma kahe : mAlikI AvI mIThI kAkaDI to meM mArI jiMdagImAM nathI cAkhI. addabhuta ! amIrane thayuM ke gulAma phAvI gayo ne ame rahI gayA. teNe Adeza choDyo: lAva, tArI rakAbI mane Apa, mane paNa e kAkaDI cAkhavA de. gulAme kahyuM : mAlika! mApha karo, AvI mIThI kAkaDI to huM ja khAvAno. tamane zeno ApuM? amIra roSe bharAyo : mArA hukamano anAdara? lAva, Ape che ke nahi? mAlikanA roSa AgaLa gulAmanuM zuM cAle? teNe kamane kAkaDI amIrane ApI. amIre jhApaTa mArIne lIdhI ne kAkaDI momAM nAkhI. bIjI ja kSaNe te ghU ghU karatA ghUMkavA mAMDyo. kahyuM : abe ! A jhera jevI kAkaDI che ne tuM ene mIThI kahe che? AvuM jUTha? gulAme hasatAM hasatAM kahyuM : "mAlika ! varSo sudhI tame mane mIThAM mIThAM phaLa khavarAvyAM che. koI vakhata koI kAkaDI kaDavI paNa AvI jAya, to zuM ATalAM varSomAM ArogelAM mIThAM phaLonI madhuratA, ekAda kAkaDInI kaDavAzane mIThAzamAM badalI na zake? gulAmanI vAta sAMbhaLatAM ja zANA amIre vicAryuM ke A jiMdagImAM khudAnI rahemathI ApaNane aDhaLaka sukho maLyAM che. emAM kadIka ekAduM nAnuM - moTuM duHkha AvI jAya to teno sahaja bhAve svIkAra ApaNe na karI zakIe? duHkhanI kaDavAzane mIThAzamAM badalI na zakAya? Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agAunA banne patromAM manuSyabhava kevo durlabha che te muddo carcelo. hajI paNa e muddA paratve ja vAto karavI joIe ema lAge che. kemake game teTalAM daSTAMto ane yuktio ApavAmAM Ave to paNa A muddo spaSTa samajAya, ne ApaNA gaLe Utare te jarA muzkela bAbata che. ane tethI ja ApaNe AvA durlabha jIvanane vAparavAne badale game tema veDaye ja jaIe chIe. jo ekavAra samajAI jAya ke A bhava mahAdurlabha ane tethI atikImatI che, to pachI e A rIte veDaphAya to nahIM ja bhavanI durlabhatA eka daSTAMtathI samajavAno prayatna karIe. eka agAdha mahAsAgara che. temAM lAkaDAnuM eka cakaraDuM taNAtuM taratuM vahI rahyuM che. ghaNA ArAvALuM paiDuM goLa che ane vaLI temAM vaccovacca moTuM chidrabAkuM paNa che. have bIjI tarapha, e dariyAmAM ja eka mahAkAya kAcabo paNa karI rahyo che. ene dara so varSe ekavAra zvAsa levAnI jarUra paDe che. tethI te so varSe eka vakhata pANInI sapATI upara Ave ane moM pANInI bahAra kADhe, zvAsa le ane tarata pANImAM UtarI jAya. enuM AyuSya ghaNuM lAMbu che. ane so-so varSe zvAsa levAno A krama hamezAM cAlyA ja kare che. emAM ekavAra evI yojanA thaI ke pelo kAcabo tarato tarato barAbara pelA cakaraDAnI nIce goThavAI gayo, ane e ja paLe tene zvAsa levAno samaya paNa thaI gayo. teNe moM bahAra kADhayuM, to tenuM moM pelA cakaraDAnA bAkorA vATe thaIne bahAra nIkaLyuM, teNe UMDo zvAsa lIdho, ane bIjI ja paLe te aMdara sarI gayo. e ja vakhate pANInI eka jorAvara thapATa paDI ane peluM cakaraDuM UDIne dUra dUra phaMgoLAI paDayuM. have te judI dizAmAM vahe che, ane kAcabo bIjI dizAmAM. bannene bhegAM thavAnI A aphATa sAgaramAM koI ja zakyatA have rahI nahi. Ama chatAM.... jANakAro kahe che ke, lAkhkho varSa daramyAna pharI koIvAra e kAcabo ane peluM cakaraDuM eka biMdu para AvI jAya tevI zakyatA sAva nakArI na zakAya. paraMtu aphATa bhavasAgaramAM ekavAra maLI gayelo A mAnavabhava ApaNane pharIthI maLI jAya tevI koI ja zakyatA che ja nahi. jo A durlabha jIvanane jALavI jANIe, teno pUro ane yogya sadupayoga dhArmika Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI zakIe, to Avo bhava pharI pharI maLavAnI zakyatA so TakA vadhI jAya. ane jo Aje jema tene veDaphye jaIe chIe teja rIte veDaphye jaIe, to AvuM uttama ane buddhimattAbharyuM jIvana pharI pharI maLavuM kevaLa azakya ja samajavuM. mATe ja ApaNA jJAnI bhagavaMto ApaNane vAraMvAra samajAvatAM rahe che ke durlabha evA A jIvanane veDapho nahi, teno sadupayoga karo ane saphaLa banAvo. niSphaLa jiMdagI eTale durgati. saphaLa jIvana e ja sati. ApaNuM lakSya sadgati ja hoya, durgati kadI nahi. (caitra-2054) Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahuthI vadhu mUlyavAna ane atyaMta durlabha manAtI cIjane veDaphI nAkhavA badale candraka ApavAno jo ucca kakSAe nirNaya thAya, to te ApaNane ja maLe te nakkI. kema ke mAnavabhava jevI atizaya mogherI cIjane veDaphI nAkhavAnI hoDamAM ApaNI sAme koI ja TakI zakavAnuM nathI. mAnavabhavanI kiMmata jene na samajAI hoya, athavA tenI kiMmata na samajAve tevuM jaina zAsana jene na maLyuM hoya, tevA loko A jiMdagIne veDaphe to te hajI kSamya gaNAya; InAmane pAtra to na ja gaNAya. InAmane pAtra to te ja gaNAya ke jene A bhavanI kiMmata samajAvanAruM zAsana maLyuM hovA chatAM je AvA moMghA bhavane dhULamAM DhoLI zake; ane evI pAtratA ApaNA sivAya konAmAM haze ? durlabha evA A jIvanane meLavyA pachI je karavA jevuM che tene ApaNe bhUlI gayA chIe, ane je kharekhara bhUlavAnuM tathA choDavAnuM che tene ApaNe vaLagI beThA chIe. A jIvanamAM ApaNe karavA jevuM kAma che : ApaNAmAM sadgaNono vikAsa karavAnuM kAma, ApaNAmAM pAMgarelA ke pachI vakarelA durguNone ghaTADavAnuM kAma. jIvanamAM mAnavIya, naitika ane pachI AdhyAtmika saguNonI prApti na karIe, ane teno vikAsa na sAdhI zakIe, to karavA jevuM kAma karavAnuM cUkI gayA ja gaNAya. ApaNe kevA vicitra chIe! je durguNothI kharekhara ApaNe bacavAnuM che te ja durguNone ApaNe vadhAratA ja jaIe chIe. ApaNA gussAno koI pAra nathI; abhimAna ane huMpada to jANe ApaNI prakRti che !; khoTuM ja bolavuM, khoTuM ja karavuM, ane chatAM sArAno dAvo gAI vagADIne karye rAkhavo, e ApaNane jANe ke koThe paDI gayuM che; ane ApaNI Asakti keTalI badhI gherI ane prabaLa che! mane badhA sAro kahe; huM koI divasa bhUla karuM ja nahi; bhUla karuM toya koIthI mane TokAya nahi; huM je karuM kahuM ane khulAso karuM te badhAe svIkArI levAno; ane mane game tyAre game tenI bhUla kADhavAno, vakhoDavAno hakka ! e paNa saue mAnya ja rAkhavo paDe. nahi to mArI haTI jAya ane badhAnuM bagADI ja mUkuM huM. hArSika Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvA che ApaNA durguNo. ane te badhAne ApaNe kevA nirAMte paMpALIe chIe ! durguNone poSavAmAM paNa jo ApaNane majA AvatI hoya, to pachI sadgaNone kayAre taka maLaze? ane to ApaNuM jIvana veDaphAze nahi? jIvanane veDaphavuM te pazu hovAnI nizAnI che. durguNone poSavA te ApaNane mAnavatA karatAM pazutA vadhAre pasaMda che evuM puravAra kare che. ApaNe ApaNA manuSyajIvanane pazutAmAM pheravavAnuM pasaMda karIzuM kharA? vicArajo . (vaizAkha-2054) Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjanA viSama samayamAM durguNo thakI ApaNane bacAvI zake tevI koI eka cIja hoya to te satsaMga che. sadguNo paNa jo sahelAIthI meLavavA hoya ke vikasAvavA hoya to teno sAco IlAja paNa satsaMga ja che. satsaMga eTale sAdhu-samAgama. sAdhubhagavaMtono tema ja sapuruSono samAgama jene gamI gayo tenA jIvanamAM halakI bAbatonI ApoApa bAdabAkI thaI ja javAnI. halakAIo tene ja phAve, jene sAdhu-samAgama gamyo na hoya. ane sAdhuno samAgama paNa na game tenAthI moTuM durbhAgya zuM hoya? jayAM satsaMga, tyAM bUrAI asaMbhavita. satsaMga lAdhe, tenA jIvanamAM bUrAIo na haTe te paNa asaMbhavita. satsaMga na game te mANasa bhAgye ja sarjana haze. ghaNA mANaso evA jovA maLe che je sAdhuthI ke satsaMgathI dUra bhAgatA rahe che. AvA mANaso potAnA jIvanamAM to avaguNo vaDe pAyamAla thatA jAya che, sAthe sAthe bIjAone ane samAjane mATe paNa moTI AphatarUpa banI rahe che. jene satsaMga gamyo hoya teNe AvI AphatothI vegaLA rahevuM te ja zreyaskara gaNAya. jainetara samAjamAM evuM vyApakapaNe jovA maLe che ke, temanA dharmanA koI sAdhu-saMta maMdiramAM AvyA hoya to ghaNA loko temano satsaMga karavA ane bhajana kIrtana mATe avazya jAya. ethI UlaTuM, jaina saMghomAM ghaNA bhAge Aje evuM jovA maLe che ke, sAdhubhagavaMta upAzrayamAM AvyA hoya, ane jo e ajANyA ke vaNaoLakhItA hoya, to temane moM dekhADavA paNa koI na jAya. loko vicAre ke TrasTIonI pharaja che, jaze; to vahIvaTadAro mAne ke ApaNe zuM nisabata, jene rasa haze te jaze. AvuM valaNa ApaNA saMghomAM tathA samAjamAM vyApaka banatuM jovAmAM Ave che. hamaNAM ja eka munirAja maLyA. paricita hatA. vAta nIkaLI ke tame .... gAmamAM comAsA mATe nA kema pADI? AzA to ApI hatI ne ! tyAre temaNe bahu ja nikhAlasapaNe kahyuM ke, "doDheka varSa pahelAM vihAra karatA tyAM javAnuM banyuM, tyAre koI kahetAM koIne sAmuM jovAnI ke zAtA pUchavAnI paNa phurasada na maLe ! sAdhu pratye ATalI badhI upekSA ke aruci hoya ane sAmAnya bhaktinuM ke AvazyaktAnI pUrti mATenuM paNa valaNa na hoya, tyAM jaIne zuM lAbha ? dhAmika Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vihAramAM koI kSetramAM kAMI prayojana paDe tema hatuM. to badhA ekabIjA para DhoLIne chUTI gayA! AvA kSetramAM mana kema vadhe?' AvuM sAMbhaLyA pachI koIne tevA kSetra mATe bhalAmaNa karavAnuM paNa TALavuM paDe. vAta satsaMganI che, sAdhu jANItA ke ajANyA - game te sAdhu ApaNAM tyAM padhAre tyAre temanI pAse vaMdane javuM, zAtA pUchavAthI mAMDIne temanI sAmAnya AvazyaktA vagere aMge pUchavuM, tathA zakya sevA bajAvavI, ane pachI temano satsaMga karavA dvArA temano lAbha levo - e to zrAvaka jIvananuM parama anivArya jarUrI kartavya gaNAya. AmAM thoDIka paNa sevAno lAbha maLI jAya, to mahApuNyano saMcaya thAya, ane temanA satsaMga thakI kAMIka sAMbhaLavA - jANavA ke zIkhavA maLe, to jIvananI koIka bUrAI dUra thAya ane sadguNa ke sArI vAta sAMpaDI jAya. A badho lAbha kAMI jevo tevo nathI. eTale, dareka bhAvika AtmAne preraNA che ke, have pachI koI paNa bhagavaMto padhAre to avazya ane pahelAM temanI pAse jajo, vaMdanA-zAtAdino dharma bajAvajo, zakya sevAno lAbha lejo, ane nAnakaDI paNa sArI vAta zIkhajo; ane e rIte tame tamArA guruonA upadezane tathA tamArA jIvanane saphaLa banAvajo. satsaMgathI DaratA nahIM ja. (jeTha-2054) Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNA saMghamAM ArAdhanA eTale ke, tapasyAo, temaja tenI ujavaNI bahu bahu thAya che. jamaNavAra thAya, varaghoDA nIkaLe, pUjano bhaNAya, ane badhuM bhavyAtibhavya temaja ThAThamATha pUrvaka thAya che. A badhAM nimitte dhana paNa apAra kharcAya che. A badhuM ja, eka apekSAe ane amuka hade, anumodanIya ja gaNAya, paraMtu, ApaNe tyAM, A badhAMnI pUrvabhUmikArUpa je jJAna hovuM joIe te bhAgye ja hoya che. jJAnanI ArAdhanA pratye ane samajaNa/vivekanA vikAsa pratye ApaNe badhAM bhArobhAra durlakSya tathA upekSA sevIe chIe. mA khamaNa karanArane navakAramaMtra paNa mAMDa AvaDato hoya, ane muhapatti paDilehavA jevI nAnakaDI kriyA paNa phAvatI ja nA hoya, balka kriyA ja gamatI na hoya, evuM vyApakapaNe jovA maLe che. tapasyA ghaNI karI zakAya, tenuM ujamaNuM paNa thAya tathA tenA bhapakAmAM paiso paNa vaparAya. paNa tene pAMca athavA be pratikramaNa kaMThastha karavAnuM, pAkA karavAnuM ke zuddha karavAnuM kahevAmAM Ave, to te tene game nahi, te kare ja nahi. | kriyAvihoNA ane mAtra dekhAva, dekhAdekhI ke vaTa pADavA khAtara ke pachI pralobhanavaza banIne thatI tapasyA e ghaNIvAra lAMghaNa jevI ke karmakSayane sthAne karmabaMdhanA kAraNa jevI banI jatI paNa jovA maLI zake che. AnuM zuM kAraNa? AnuM kAraNa eka ja : ajJAnatA. jJAna vinA samajaNa nahi, ane samajaNa vinA dharmasAdhanA nahi. ghaNA loko vaLI evA jovA maLe che ke jemane jJAna ke samajaNa vinA thaye jatI tapasyA ne kriyAmAM rasa nathI hoto, eTale tenI vagovaNI karIne, potAnI svachaMda buddhi anusAra, game tyAM bhaTakatA thaI jAya che. AvA lokone jJAna meLavavAnuM ane zIkhavAnuM sUjhatuM nathI, mAtra bIjAnA ajJAnanI badaboI karIne sAcA jJAna-kriyAnA mArgathI bhAgI chUTavAnI ja vRtti temanI hoya che. A paNa ajJAnatA ja che. A ajJAnatAnuM nivAraNa karavA mATe "jJAna'nI upAsanA ane sAdhanA karavI ja joIe. jJAna ane samajaNa vadhAravA mATe prAthamika zikSaNarUpe sUtro kaMThe karavA, artha samajavA, vAMcana tathA zravaNa tathA satsaMga vadhAravA - ATaluM 150. dhArmika Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavuM rahe. ane A badhIya bAbatono pAyo ropavA mATe sau koIe dhArmika pAThazALA'mAM javuM ja joIe. pote paNa jAya, potAnA parivAranA sabhyone tathA dareka bALakane avazya mokale ja. pAThazALAe javuM, e zaramanI nahi, gauravanI bInA gaNAvI joIe. sUtro AvaDavAM, jAheramAM jarUrI prasaMge bolavAM, te AnaMdadAyaka bAbata banavI joIe. jo ATaluM thaI zake, to tame jaina cho te pramANita thaI zakaze, to tame jaina saMghanI sevA bajAvI hovAno saMtoSa paNa laI zakazo, ane to tamAro sauno A bhava temaja parabhava paNa sukhamaya-zAMtimaya banI zakaze (Aso-2054) Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navuM varSa jhaDapabhera AvI rahyuM che, tyAre tenI zubhecchAo ane zubhAzISo to hoya ja, paraMtu te sAthe evo paNa vicAra manamAM jhabake che ke eka varSa ochuM paNa thayuM jIvanamAMthI. AvanArA varSanuM svAgata bhale karIe, paNa eka varSa ochuM thayuM tenuM zuM ? varSe varSe, eka varasa ghaTe che ane navuM varasa umerAya che. Ama ne Ama jIvanamAMthI mahAmUlAM varaso ochAM thatAM jAya che. tyAre ApaNe eka ja vicAra karavAno che ke ATalAM varSomAM meM, mArAmAM samyagu jJAnanI vRddhi thAya, jJAnanI ArAdhanA dvArA mArA karmo pAtaLAM paDe, mArI dharmazraddhA daDha ane pAchI vivekasabhara bane tevuM zuM karyuM? keTaluM karyuM? dara varSe 100 gAthA navI karavI evo mAre niyama kharo? je AvaDe che ke zIkhuM chuM tenA sAcA uccAra mane AvaDe che? te mATe koInuM adhikRta pramANapatra tathA mArgadarzana lIdhuM? jJAnanI ArAdhanArthe 51 athavA chevaTe 5, logassano kAusagna karavAnuM mane game che? karuM chuM kharo? gharamAM eka bAjaTha para zrutajJAnanI - be pratikramaNanI copaDI padharAvI tenI pharate pAMca ke traNa pradakSiNA daI traNa khamAsamaNa "o hrIM namo nANassa' ema bolIne ke jJAnanA dUhA bolIne huM ne mArA gharanAM badhAM jaNa daIe chIe kharA ? e pustaka para gharano dareka sabhya potAnI anukULatA pramANe roja kAMIne kAMI rakama mUkIne vAsakSepa vaDe jJAnapUjA kare che kharo? meM AkhA varSamAM zrutajJAnanA rakSaNa, lekhana, prakAzana, adhyayana va. mATe keTalI rakama vAparI ? pAThazALAmAM bhaNavAnI copaDIo, sApaDA, puMThA, pensila ke evAM anya sAdhano joItAM hoya to tenI tapAsa karIne temAM mArAthI zakaya eTalo paNa phALo Apyo koIvAra? eka vyakti ochAmAM ochI be ke pAMca buko, sApaDAno kharca Ape, to pAThazALAmAM koI cIjanI taMgI na paDe te nakkI. jJAnanI ArAdhanA mATe jAta vaDe tema ja dhana vaDe AvuM ghaNuM ghaNuM karI zakAya. pratyeka samaju jIve potAnA AtmAne A prazno pUchavA ghaTe ane A mATe yathAzakti prayatno karavA ja ghaTe. nUtana varSAraMbha bAda sauprathama ArAdhanA Ave che jJAnapaMcamInI. enAM bIjAM nAmo cheH zrutapaMcamI ane saubhAgya paMcamI. zruta-jJAna vaDe ja saubhAgya vadhe te na bhUlavuM. loko lAbhapAMcama tarIke Ujave che. paNa kharo lAbha jJAnano ja gaNAya te yAda rAkhavuM ghaTe. jJAnapAMcame tamAre tyAM jJAnabhaMDAra ke lAyabrerI hoya to tene sApha karavAmAM bhAga lejo. jIvahiMsA na thAya te rIte saphAI thavI joIe. pAThazALA mATe kAMIka bhoga Apajo. navuM kAMIka bhaNajo , zIkhavAnuM Adarajo. (kArtika-2015) dhArmika ? Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 kArtika mahine jema jJAnapaMcamInI vAta karI hatI, tema mAgazara mahine tevAMja be - mahAparva Ave che, te vize vAta karavI che. paheluM mahAna parva che mauna-ekAdazI parva. A maMgala divase maunapUrvaka upavAsa ane posaha karavAno moTo mahimA che. vividha kSetranA ghaNA badhA tIrthaMkarabhagavaMtonAM kula 150 kalyANako A zubha dine thayAM hatA. eTale eka divasanI ArAdhanAmAM ekI sAthe 150 paramAtmAnI ArAdhanA thAya. mahattvanI vAta 'mauna' nI che. A punita dina ApaNane cUpa rahevAnuM zIkhavato divasa gaNAya. ApaNane bolavAnuM phAve eTaluM cUpa rahevAnuM nathI phAvatuM. bola bola karavAnI ApaNe evI Adata pADI beThA chIe ke have kyAM AgaLa aTakavuM ke kyAre zuM-kevuM na bolavuM tenuM ApaNane bhAna ja nathI rahetuM. kyAM, kayAre, kevuM ane keTaluM bolavuM - eTalI samajaNa jo AvI jAya to ApaNI vANIne kAraNe ghaNAM kAryo, saMbaMdho ane ghaNI jiMdagIo bagaDatAM aTakI jAya. ApaNI jIbha vaDe ApaNe keTalAne IjA pahoMcADI che? keTalAne UjharaDA pADyA? keTalAM ghara ane keTakeTalA saMbaMdho ujADyA? A badhuM nirIkSaNa karavA mATe paNa mahinAmAM eka dahADo 'mauna' pALavuM anivArya gaNAya. AtmAnuM lakSya keLavavA jhaMkhatA ArAdhaka AtmAe Aje saMkalpa karavo ghaTe : jevAM veNa sAMbhaLavAthI mane kleza upaje, tevAM veNa huM bIjA pratye nahIMja boluM; mArI jIbha thakI huM amaMgaLa, klezakA2ka ane anyone IjA pahoMce tevI vAto nahi uccAruM. huM vagara kAraNe binajarUrI bakavAsa nahi karuM. mane khabara che ke huM jANuM chuM, evuM pradarzana karavA khAtara paNa huM bola bola nahi karuM. huM hitakArI ja bolIza. ochuM bolIza. bIjAne zAtA ane zAMti thAya tevuM bolIza. ane mArI vANI vaDe ochAmAM ochAM pApa bAMdhIza. mauna-ekAdazInI AvI rUDI ArAdhanA mAgazara mahinAnI suda-11 nA dine che, te yAda rAkhavAnuM che. ghara-saMsAranA kAraNe dhaMdhA-nokarImAMthI dhArIe tyAre dhArIe teTalI rajA letAM hoIe chIe. A mahine A uttama parvanI ArAdhanA mATe rajA mUkIne, baMdha pALIne ArAdhanA karajo. bIjI ArAdhanA che poSa dazamInI, zrIpArzvanAtha prabhunA janmakalyANakanI. 152 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mA.va.10, nA dine bhagavaMtanuM janmakalyANaka che. tene anulakSIne traNa divasanI maMgalakArI ArAdhanA karavAnI che. pArzvanAtha bhagavaMtanI ArAdhanA to samasta saMghane atyaMta managamatI ArAdhanA che. lAkho loko A traNa dahADAnI ArAdhanAmAM joDAya che te saMghanuM moTuM ahobhAgya che. A vakhate paNa sahu aThThama ke AMbela ke ekAsaNAM dvArA ArAdhanAno lAbha avazya lejo tevI kAmanA. dharma vadhArajo, dharma ja rakSaka che te kadI na bhUlajo. (mAgazara-2015) dhArmika Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 manamAM satata ane haMmezA ramyA karato eka bhAva Avo che : ApaNe keTalA badhA baDabhAgI chIe ke ApaNane paramAtmAnuM punita zAsana prApta thAyuM che ! AtmAnuM kevaLa kalyANa thAya A zAsana vaDe ApaNuM ane ApaNA dvArA anyonuM kalyANa thAya tevI adbhuta yojanA A lokottara jinazAsananA jJAnIoe karI ApI che, dekhADI che. AvuM atyaMta hitakara zAsana maLyA pachI tenI ArAdhanA karavAmAM eTale ke, zAsanamAM darzAvelI rIte sva-paranuM hita sAdhavAmAM jeTalo pramAda ApaNe karIe teTalo ApaNane geraphAyado ja thAya. saMsAra che eTale pApa pravRttio cAlyA ja karavAnI. pramAda ane virAdhanA paNa sadAya cAle ja. paraMtu e badhI jaMjALomAM paNa, dhIre dhIre, pApabhIrutA vadhAratAM javuM, eTale ke, jIvananA vyavahAromAM pApa tathA aniSTo kema ochAM thAya ane niSpApa tathA dharmaparAyaNa jIvana kema gALI zakAya, tenI samajaNa vadhAratAM rahevuM, ane te samajaNapUrvaka jIvana vItAvavAno udyama karavo, e Avazyaka ja nahi, paNa anivArya lAge che. nahi to, za2I2nI mAvajatamAM, paisA bhegA karavAmAM ane bhoga-vilAsa temaja moja-zokhane poSatAM ja rahevAmAM puNyano kSaya thAya che, pApa vadhye ja jAya che, ajJAna ane pramAdane kAraNe saMsAranI jaMjALo ja vahAlI lAgatI rahe che ane choDavAnuM gamatuM nathI; pariNAme duHkha, durgati ane durbhAgyane ja AmaMtraNa ApavA jevuM thatuM rahe che. anupama evuM jinazAsana prApta karyA pachI paNa jo ApaNI A ja sthiti rahe ane thatI rahe, to ApaNA jevo ayogya koNa gaNAze? nA, ApaNe ayogya nathI TharavuM, ApaNe zAsanane mATe vadhu lAyaka banavuM che ane e lAyakAta vadhune vadhu dharma ArAdhanA dvArA tathA pApabhIrutA keLavavA dvArA prApta karavI che, evo ApaNo nirdhAra ho! (poSa-2055) Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka muddo carcavA jevo cheH jinabiMbonI ane temanI pUjAnI zI jarUra che? biMba-pUjA vinA na cAle? jeo mUrtipUjAmAM nathI mAnatA tevA paNa ghaNA jaino che ane te badhA sukhI che, navakAra gaNe che. zuM temanuM kalyANa nahIM thAya? temano mokSa nahi thAya? - to ApaNe tyAM pUjA upara ATaluM badhuM jora zA mATe devAya che? AvA prazno ghaNAnA manamAM ghaNIvAra UgatA hoya che. AjanA patramAM A vize thoDIka vAto karavI che. ApaNe jaina chIe, jaina eTale jenA deva "jinezvara che te. jinezvara athavA jina eTale jemaNe potAnA AtmAmAMthI rAga, dveSa tathA ajJAna - e traNa malina tattvone sarvathA nAbUda karyA hoya che. jina" e koI cokkasa vyakti ke ISTadevanuM nAma nathI; uparokta traNa azubha doSone je vyakti nAbUda karI zake te "jina" thaI zake, huM paNa thaI zakuM, tame paNa thaI zako, koI paNa AtmA "jina" thaI zake. vaLI, potAnA te traNa doSo maTADavA eTaluM ja te "jina" thanAranuM kartavya che evuM nathI. teo pote to potAnA te doSo maTADe ja, sAthe sAthe ApaNane te doSo maTADavAnI preraNA paNa teo Ape, ane vadhumAM te mATenuM yathArtha-sAcuM mArgadarzana paNa Ape. ApaNe raste cAlatAM bhUlA paDIe, to te vakhate ApaNane sAco rasto batADanAra vyakti-bhomiyAne ApaNe ApaNo upakArI samajIe chIe, ane ochAmAM ochuM teno AbhAra to mAnyA vinA nathI ja rahetA. barAbara e ja rIte ApaNe uparokta doSothI chalakAtI bhavATavImAM rasto bhUlyA tyAre ApaNane te doSothI mukta kevI rIte thavuM ane sAcA mArge kevI rIte pAchA caDI javuM, tenuM mArgadarzana zrIjinezvara paramAtmAe ApaNane ApyuM che. have, AvuM mArgadarzana ApanArano AbhAra mAnavo e ApaNo ziSTAcAra kharo ke nahi? ApaNuM kartavya gaNAya ke nahi? paramAtmAnI pUjA eTale emano, mArgadarzana ApavA badala, AbhAra mAnavAnI ceSTA. . emaNe mArga na darzAvyo hota, to Aje ApaNe ahIM chIe te na hota, dhArmika Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te nakkI vAta che. emaNe dekhADelA raste cAlavAthI ja ApaNe Aje ahIM - manuSyabhava - sudhI pahoMcI zakyA chIe. have AvA upakArI ane mArgadarzana pratye AbhAranI tathA kRtajJatAnI lAgaNI vyakta karavA mATe ApaNI pAse kayo upAya che? jinezvara to mArga dekhADIne tema ja mArga para cAlavAnI rIta zIkhavADIne paramapade cAlyA gayA. have ApaNe emanA pratyeno ApaNo bhAva zI rIte pradarzita karavo? ApaNI A mUMjhavaNano ukela vicakSaNa jJAnI bhagavaMtoe A rIte lAvI Apyo ke bhalA, paramAtmAnI pratikRti arthAt pratimAnuM nirmANa kara; tene sAkSAta paramAtmA tarIke jovA mAMDa, ane tArI pAse hoya te badhuM ja - tana, mana, dhana - tenA caraNomAM samarpaNa karI de. AthI emanI pUjA paNa thaze, tAruM kartavya paNa paLAze; ane tane puNyAnubaMdhI puNya jevo lAbha thaze te laTakAmAM. paramAtmAnI pratimA racavAnuM ane tenI pUjA karavA mATenuM A che mukhya kAraNa. A kAraNane barAbara samajIe, ane paramAtmAe ApaNane je ApyuM che, pamADyuM che, tene barobara lakSyamAM laIne temanI pUjAno ahobhAva aMtaramAM vikasAvIe. (mahA-2015) Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 jinamaMdira ane jinabiMba - e baMne, Ama to, pratikRti svarUpa ja gaNAya. paramAtmAnA samavasaraNanuM pratIka te jinamaMdira, ane svayaM paramAtmAnI pratikRti eTale jinabiMba. paraMtu A baMne cIjo eka AgavI khUbI dharAve che. A baMnenuM ahobhAvapUrvaka darzana karIe to tethI ApaNuM samyakatva nirmaLa, vizuddha banI jAya che. eka vAta spaSTa samajavAnI che ke ApaNA jinazAsanamAM samyaktva e sarvoparI agatya dharAvanAruM tattva che. satyanI upAsanA mATenI baLakaTa ruci te ja samyakatva. kadAgraha, aviveka ane dRSTirAga thakI bacAvI zake te ja satya. AvA "satya" svarUpa samyatvanI rUDI upAsanA karavI hoya to hRdayamAMthI ahaMbhAva miTAvavo paDe, ane ahobhAva vikasAvavo paDe. satya tattva pratyenI rucimAM jyAre ahobhAva bhaLavA mAMDe, tyAre samyaktva anAyAsa UgI nIkaLe. ahobhAvanA prAgaTyanAM ghaNAM AlaMbano che, temAM mukhya AlaMbana che - jinabiMba ane tenI pUjA. jinabiMbane jyAre sAkSAta paramAtmAnA svarUpe ApaNe jovAnuM zIkhI jaIe chIe, tyAre ApaNuM haiyuM eka viziSTa prakAranA ahobhAvathI mahekI UThe che. e ahobhAvane lIdhe paramAtmA pratye haiyAmAM bhakti jAge che, to jAta pratye eka prakArano paritoSa paNa jAge che ke hAza, mane AvA sarasa sarasa bhagavAna maLyA! A ahobhAva ane A paritoSa jema jema vadhato jAya tema tema ApaNuM samyakatva daDha tathA nirmaLa banatuM jAya. pratimArUpe paramAtmA maLe che - puNyathI. pUjA karavAnuM game che - prabhu pratyenA ahobhAvathI samyaktvanI prApti ke nirmaLatA sadhAya che - ahobhAvapUrvaka paramAtmAnI pUjA karavAthI. A ane AvA agaNita lAbho, potAne tema ja anya asaMkhya AtmAone, prApta thavAmAM nimitta bane che - pratimA tema ja prabhunuM maMdira nirmANa karanAra puNyAtmAo. dhArmika Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyakatva e ApaNAM AtmakalyANanI yAtrAno pahelo mukAma che, ane samyakatvanA mukAmane sara karanAro puNyAtmA, eka divasa avazya zivagatinA AkharI mukAme pahoMcavAno ja che, te niHzaMka che. ApaNA pracaMDa puNyayoge, ApaNe tyAM Thera Thera bhavya jinamaMdiro upalabdha che, ane e maMdiromAM atibhavya, nayanamanohara jinapratimAo paNa pratiSThita che. ApaNA pUrvajoe temaja ApaNA atyAranA samayanA puNyavAna lokoe ApaNA mATe kevI zreSTha ane zubha vyavasthA karI ApI che ! A zubha vyavasthAno lAbha levAmAM pAchI pAnI karavAnI na hoya. ApaNo to eka ja nizcaya hoya pUjA karavI che. puNya pragaTAvavuM che. ane AtmAne UrdhvagAmI banAvavo che. (phAgaNa-2015) Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agAu eka patramAM eka prazna cheDelo ke mUrtipUjA na karIe to na cAle? ane je jaina baMdhuo mUrtipUjAmAM mAnatA nathI temanuM kalyANa nahi thAya zuM? Aje A muddA para jarAka vimarza karI laIe. ApaNe tyAM jJAnIoe eka vAta bahu spaSTa samajAvI che ke pratyeka vyaktie potAnI bhUmikAne parakhIne tene anurUpa hoya tevI ja sAdhanA karavI. potAnI AMtarika bhUmikAne oLakhI na zake, ane koIkanI amuka prakAranI vAtomAM taNAI jaIne te bhUmikAthI UMcI athavA judI ja vAta/sAdhanA/prakriyAne vaLagI paDe to te vyaktinI sthiti jate dahADe zraddhAbhraSTa, mArgazruta ane vyAmUDha jevI thaI zake che. ApaNe tyAM be prakAranI bhUmikA banAvavAmAM AvI che. sAlaMbana ane nirAlaMbana. jene pratimA, chabI ane te prakAranA anekavidha anyAnya AlaMbanomAM ja AnaMda Ave che, temAM ja temanuM mana Thare che tathA kAMIka prApti anubhave che, tevA jIvo sAlaMbana bhUmikAnA jIvo hoya che. A loko pAsethI jo emanuM AlaMbana chInavI levAmAM Ave, to teo kAM to mUMjhAI jAya ane pachI potAnI bhUmikAne binaanurUpa bhUmikAmAM joDAIne evI to mUDhatAmAM khUMpI jAya ke vyAja levA jatAM mULa mUDI gumAvI ja bese. bIjagaNitamAM javA mATe pAyAmAM aMkagaNitanuM jJAna hovuM jema anivArya che, tema nirAlaMbananI nizcayAtmaka bhUmikAmAM javA mATe AlaMbananI vyavahArAtmaka bhUmikAmAMthI pasAra thavuM paNa eTaluM ja anivArya che. dravya e kAraNa che, bhAva te kArya. kAraNa vinA ja kArya siddha karavAnI vAta kare te mATI vinA ja ghaDo pedA karavAnI vAta kare che ema mAnavuM. dravyapUjA vinA bhAvapUjA kadI na Ave. mUrtipUjA e dravyapUjA che. AlaMbana che. tenA Teke Teke ja dhIme dhIme, jJAnI guruonI doravaNI pramANe nirAlaMbana bhAvapUjAmAM pahoMcI zakAya. eTale mUrtipUjA vinA cAle ja nahi. bIjo muddo e che ke, mUrtipUjAmAM je loko nathI mAnatA temanuM kalyANa kadI nahi thAya? Ano javAba e che ke, mUrtipUjA na karavI e eka vAta che ane mUrtipUjAmAM na mAnavuM e bIjI vAta che. mUrtipUjA nahi karanAro tarI zake che, paNa temAM dhArmika / 6 2 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nahi mAnanAra mATe taravAnuM muzkela che. tame sAdhanAnI koI judI ja bhUmikAmAM ho, ke sAdhupada dharAvatA ho, ane pUjA na karo, na karI zako, to tethI taravAmAM rUkAvaTa na Ave. paraMtu sAdhanA ke sAdhutAnA nAme mIMDuM hoya, ane mAtra potAnI vivekavihoNI ke kuLaparaMparAgata mAnyatAne AgaLa dharIne pUjAno InkAra ke niSedha ke virodha karavA mAMDe, to tene mATe taravAnuM athavA tenuM kalyANa thavAnuM atimuzkela samajavuM. A jinazAsanamAM AtmasAdhanAnA ane svakalyANanA aDhaLaka yogo che. te paikI koI paNa yoga ke yogonA AlaMbana vaDe AtmA tarI jaze. paraMtu taravA mATe utsuka evo te AtmA, pote AdarelA yoga/yogo sivAyanA anya yoga/ yogono niSedha ke virodha kadI nahi kare. pote svIkAreluM sAdhana sAcuM, paNa anyanuM AlaMbana khoTuM - evuM to te na ja kahe. yAda rahe, A zAsanamAM jJAnIdIThA eka paNa yoga ke AlaMbanano InkAra agara tiraskAra nathI. ane tevo tiraskAra karanAro AtmA A zAsanano yathArtha ArAdhaka nathI. eTale mUrtipUjA khoTI che, karavAnI anAvazyaka che, AvuM mAnanArA mATe taravAno avakAza jarA ocho ane vikaTa, te samajI rAkhavuM ghaTe ane AvuM mAnanArAonI vAtamAM bhUlabhUlamAM paNa phasAI na javAya tenI vivekIe cIvaTa paNa rAkhavI ja ghaTe. (catra-2015) Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gayA patromAM paramAtmAnI pUjAnI thoDI thoDI vAto karI hatI. te vAto haju paNa cAlu rAkhavAnI ja che. enA anuSaMge thoDIka bIjI vAta A patramAM karI dauM. vAta ema che ke, zrIarihaMta paramAtmAnI sAkSAta anupasthitimAM temanAM be svarUpo ApaNAM mATe AlaMbana rUpa gaNAyaH 1. prabhujInI pratimA eTale ke bhautika deha; 2. temanAM Agamo eTale ke akSara deha. ApaNe tyAM jeTalo mahimA jinapUjAno gavAyo che, teTalo ja mahimA jinAgamanI upAsanAno paNa gavAyo ja che. kharekhara to jinapUjA yathArtha rUpamAM karavI hoya ane samajavI hoya to te mATe jinAgamo pAse javuM ja paDe. AgamonA adhyayana ane svAdhyAya dvArA ja sAcA svarUpano dharma samajI zakAya tema che. paraMtu aphasosa che ke ApaNAM zrAvako-zrAvikAone bhaNataranI ke svAdhyAyanI jarA paNa paDI nathI. snAtra ane pUjAo khUba bhaNAvAya che. paraMtu te badhAMmAM paNa zAstronA gaMbhIra padArtho tathA rahasyo guMthI-goThavI devAmAM to AvyA ja che. jo e badhAMnA artha samajavAnI paNa cIvaTa ane mahenata karavAmAM Ave, to AgamonA tathA zAstronAM aneka rahasyo pAmI zakAya. ane te pachI e badhuM karavAmAM alaukika AnaMdanI anubhUti maLyA vinA nahi rahe. | svAdhyAya ane adhyayana e zrutajJAnanI upAsanA che. zrutajJAna e svayaM arihaMta paramAtmAnI vANI dizanA svarUpa che. tethI tenI upAsanA e arihaMtanI ja upAsanA gaNAya. zrutajJAnanI upAsanAthI ajJAna ochuM thAya, samakti-zraddhA daDha temaja nirmaLa bane, jJAnAvaraNIya karma khape, prabhunI tathA pravacananI ArAdhanAno lAbha maLe; ane AtmAnI unnati thAya. zANo dharmI AtmA ATalA badhA lAbhothI potAnI jAtane vaMcita kevI rIte rAkhI zake e ja hajI samajAtuM nathI. dareka vyaktie bane to roja eka sAmAyika karavuM joIe. na bane to aThavADiyAmAM traNa sAmAyika avazya karavA ghaTe. temAM bIjI koI kriyA karavAne badale be ke pAMca pratikramaNanAM sUtronuM vAMcana, adhyayana, zuddhIkaraNa, arthadhAraNA dhArmika Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vagere rUpa svAdhyAya ja karavAno Agraha rAkhavo. koI vyakti niyamita rIte jinapUjAno samaya na phALavI zakatI hoya to te tenA vikalpa tarIke paNa sAmAyika ane svAdhyAya avazya kare. koIkane sAmAyikano paNa saMyoga na hoya, to te paNa, roja paMdareka miniTa paNa svAdhyAya ke abhyAsa mATe avazya samaya kADhI zake. sUtro, vidhio, pUjAo vagere rojiMdA upayogI mAdhyamono abhyAsa ApaNI dharmakriyAone jIvaMta ane cetanavaMtI banAvI mUkaze, ane ApaNuM teja, viveka tathA samajaNa avazyapaNe vRddhi pAmaze. vaizAkha-2015) Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 Aje dIkSA vize kAMIka ciMtana karIe. "dIkSA' zabda, Ama to, bhAratanA tamAma dharmo ane saMpradAyomAM prasiddha che. dIkSA e guruo taraphathI zreyArthI AtmArthI ziSya athavA sAdhakane prApta thatI AMtarika ke Atmika parivartananI eka samartha prakriyA che. dIkSA prApta thatAM ja sAdhaka ke mumukSunA hRdayamAM, jIvanamAM, tenAM caitasika AMdolanomAM eka jabaradasta pheraphAra Ave che, je ene enA badalAyelA ane IcchelA jIvanalakSya tarapha AgaLa dhapavAmAM mahattvapUrNa paribaLa banI rahe che. A pheraphArane samajI zake, pakaDI zake, to dIkSArthI medAna mArI jAya. koI vyakita ke vyaktionI dIkSA niSphaLa jatI jo dekhAya to tenuM kharuM. rahasya A ja ke guruoe temane arpaNa karelI eka rahasyamaya parivartanaprakriyAne samajavAmAM ane pakaDavAmAM teo thApa khAI gayA che. jo e prakriyAne pakaDI zake to dIkSA kadIya eLe jAya ja nahi. ApaNe jaina dharmanI dIkSA vize ja vAta karIe "dIkSA' no zabdArtha che : je dInatAno kSaya kare te dIkSA'. ApaNAmAM keTakeTalI dInatA bharelI che. thoDAka namUnA joIe 1. A mArI vastu che, mane ja joIe, nahi to huM joI laIza. 2. meM ene mATe ATaATaluM karyuM chatAM eNe mane zo badalo Apyo? 3. eNe mArI sAme joyuM paNa nahi. huM paNa have ene nahi bolAvuM. 4. mAruM ATaluM kAma karI Apone ! tamAro ahesAna kadI nahi bhUluM. tame kahezo tema karIza. pa. are, emanI vAta ja thAya nahi. emanA jevI AvaData ne bhalAI to bhalabhalAmAM jovA na maLe ! AvA AvA aDhaLaka namUnA ahIM peza karI zakAya. A badhAmAM vartatuM. eka samAna tattva te dInatA : lAcArI. ApaNI lAcArI ja koInI khoTekhoTI khuzAmata karAve che. to koI ApaNI vyartha khuzAmata kare ne ApaNe vagara kAraNe harakhAIe to te paNa lAcArI ja che, ApaNI. lAcArIne kAraNe keTalA badhA pAse hAtha dharyo ? keTalAnI gALo ne apamAna veThyAM? keTalA InTaravyu ApyA ane keTalA dhakkA khAdhA? have to basa ke TrenanI TikITa rijharva karAvavA mATe paNa dInatA AcaravI paDe che ane ekAda nAnakaDI laoNna meLavavA mATe paNa dhAnika Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puMchaDI paTapaTAvavAnI hoya che. dunyavI koI paNa bAbatamAM eka saphaLatA barAbara dasa vIsa lAcArI - evuM samIkaraNa jarA paNa khacakATa vinA mAMDI zakAya. AvI lAcArI-dInatAno jemAM cheda uDADavAno che tenuM nAma dIkSA. dIkSA lenAra dIna na hoya. hIna na hoya. jyAM ne tyAM khAvA-pIvA mATe ke anya AvazyakatAo mATe phAMphAM mAryA karato na hoya ke koI pAse laTuDAMpaTuDAM karato na hoya. gRhasthonI gulAmI, parataMtratA ane garaja evA dIkSita AtmAne na hovAM ghaTe. e traNe dInatAnAM paryAya ja che. gRhasthanI jeTalI vadhu garaja teTalo muni vadhu dIna. gRhasthanI jeTalI ochI garaja teTalo te adIna. munidIkSA lenArAne gRhasthanI nahi, gurunI garaja hoya. Aje joke tenAthI viparIta jovA maLe che. paNa te to kALanI apekSAe sahaja gaNAya. lAkha bakarAM pAke tyAre ja ekAda siMha pedA thAya to thAya. bAkI to bakarAMnI bahumatIno A jamAno che, emAM siMhe paNa pAMjarAmAM ja pUrAI rahevuM paDe. paNa pAMjarAmAM pUrAvA chatAM dInatA na anubhave tenuM nAma siMha. gRhasthonuM na hoya, tevuM sagAM-snehIonuM paNa baMdhana na hoya, ane bIjAM koIpaNa baMdhano ke vaLagaNo na hoya. baMdhanamAtra munine dIna ane parAdhIna banAvI mUke che. pariNAme dInatAnA kSaya mATe aNagAra banela AtmAnI dInatA akSaya banavA mAMDe che. Ama na thavA devAnI prakriyA jenA cittamAM satata ane sajAgapaNe cAlyA kare tenuM nAma jaina muni. to sArAMza e ke dIkSA lenAra AtmA, guruonI kRpAnA tathA paramAtmAnA anugrahanA baLe potAnI dInatAno kSaya karavAnI ane ema karIne potAnA mAMhyalAnuM rUpAMtaraNa temaja UrdhvakaraNa karavAnI prakriyA svIkArato hoya che. AvI dIkSA levAno sahu koIne adhikAra che. e adhikArane samaje ane dInatAthI ugaravA mATe prayAsa kare tevA dIkSArthI AtmAnI anumodanA karavI te zANA manuSyanuM kartavya che. ene badale tenI niMdA ke niSedha karavo te to narI dInatA ne hInatA ja gaNAya. ApaNe dIkSA na laI zakIe tyAM sudhI, ochAmAM ochuM, AvA dIna-hIna thavAmAMthI to bacIe ja. (pra.jeTha-2055) LEY Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 vihArayAtrAmAM jema jema vicaratA jaIe chIe ane navA navA kSetramAM navAjUnA gRhasthAdi gaNano paricaya thato jAya che tema tema eka vAta manamAM pAkI thatI jAya che ke jainomAM ajJAnano ja vadhu mahimA che, Adara che ane ruci che; jJAna ane samajaNa sAthe A samAjane jhAjhI levAdevA nathI rahI. kriyAmAM ajJAna, tapasyAmAM ajJAna, ArAdhanAomAM ajJAna, saMghanA vahIvaTamAM paNa ajJAna ane jyAM najara karo tyAM ajJAna ja ajJAna ! thayuM che evuM ke AmAM bhUlamAM paNa koI jANakAra AvI caDe ane A ajJAnanuM nivAraNa karI jJAna prasarAvavAno prayAsa kare, to tenuM AvI ja bane ! jema cAle che tema cAlavA devuM, calAvI levuM, paNa koInIya bhUla na kADhavI; babbe khoTuM kare toya tene thAbaDavA ja, AvI nIti rAkhanArAnI ja Aje to bolabAlA che ane jIta thAya che. AnA pariNAme Thera Thera thatAM - thaye ja jatAM anekavidha nukasAnano aMdAja lagAvavo azakya banato jAya che. derAsaro ane upAzrayo vadhyAM che. tyAM janAro varga paNa avazya vadhyo che. paraMtu viveka? vivekane nAme moTuM mIMDuM hatuM te vadhAre moTuM thayuM che. pAThazALAo khalAsa thatI jAya che. pustakAlayo, jJAnabhaMDAro, mahadaMze saMghomAMthI nAmazeSa-nAbUda thaI rahyAM che. ane svAdhyAya jevI to kyAMya vAta ja nathI rahI. pustako gharamAM rAkhavAmAM paNa Aje to AzAtane samajavAmAM Ave che, to vAMcavA nI to vAta ja kyAM che? jJAna ane svAdhyAya vinAno samAja, lAMbe gALe behAla ane chinnabhinna banI jAya che, e kaDavA paNa vAstavika satyane ApaNo samAja jyAre samajaze? A ciMtA have satata manane pajave che. gAmegAma yuvaka maMDaLo ane te prakAranAM anya vartuLo racAyA kare che paraMtu te vartuLono rasa varaghoDA, meLAvaDA, mAIka, bhASaNabAjI jevI jAhera ne itara pravRttio pUrato ja maryAdita hoya che. emane pustakamAM ane svAdhyAyamAM kadApi jarApaNa rasa hoto nathI; kemake emAM vahIvaTa na maLe, khaTapaTa na hoya, vAhavAha ane saMparko choDavAM paDe; A te kema paravaDe? kharo dharma to A badhAMmAM ja che ne! bAkI pratyeka vyakita, dara mahine, ochAmAM ochuM eka pustakanI mAvajata karavAnuM nakkI kare, to saMghanI - upAzrayanI lAyabrerI samRddha, surakSita ane sughaDa banI jAya emAM be mata nathI. kAza, AvuM jJAna ApaNA lokone kayAre lAdhaze? astu. (ddhi. jeTha-2015) dhArmika Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 ArAdhaka AtmAo zAzvatI oLInA divasono sadupayoga karaze AyaMbila tapa dvArA ane navapadajI mahArAjanI ArAdhanA dvArA. avivekI jano garabA mANaze, ane azobhanIya unmAda tathA zarIra-zakti-samaya paisAno durvyaya karaze. - ArAdhanA karanAra puNya 2Laze. unmAdI jIvo pApa vadhAraze. jJAnIo kahe che ke manuSya janma ati durlabha che. karoDo janmo veDaphyA tathA rajhaLyA pachI ja A durlabha janma sAMpaDI zake. AvA durlabha janmanA thoDAMka varSone anucita ane adharmanI pravRttimAM veDaphI nAkhavAno aMjAma eka ja hoyaH durgatinI rajhaLapATa. kAmabhoga vahAlAM hoya tene bhUMDano ane krodhamAM ja jIvatA mANasane kUtarAno avatAra - nirAMte - maLI zake. jene je bAbata vahAlI hoya, tene te prakAranI yonimAM avatAra avazya maLe. manuSya-bhava mAtra mApadaMDa samAna janma che. A janmamAM ApaNe mApa kADhavAnuM che ke ApaNane zuM vadhAre phAve? ane have pachInA janmomAM ApaNe kevA banavAnI AkAMkSA che? ahIMyA je pravRtti tathA paristhiti ApaNane adhika phAve, te pravRtti-paristhiti karavAnuM sahelAIthI sAMpaDe tevA ja have pachInA janmo ApaNane maLavAnA; ane ApaNA e gamA-aNagamA parathI ja ApaNane kevA thavAnI AkAMkSA che, te paNa nakkI thavAnI. be prakAranA jIvo che : haLukarmI ane bhArekarmI. ArAdhanAnA divasomAM - samayamAM paNa virAdhanA sUjhe ane temAM rAjI thAya te bhArekarmI. virAdhanAnI veLAe paNa ArAdhanA karavAno bhAva jAge, karIne rAjI thAya te haLukarmI. navarAtri e virAdhanAnI mosama che. temAM paNa AMbela tapanI ArAdhanA game te haLukarmI hovAnI pUrI zakyatA gaNAya. ApaNe je janma-dharma ane te aMgenA saMjogo pAmyA chIe, teno jarA khyAla karIe to, ochAmAM ochuM, virAdhanAthI ane tenAM kAraNothI to ApaNe avazya bacI zakIe. ArAdhaka tare che, virAdhaka mare che. (Aso-2055) Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 bhAvanagaramAM mA.gu.7 (saM.2056) tA. 15-12-99nA dine samyagu jJAnanI eka bhavya, prAcIna saMsthAno zrIjaina dharma prasAraka sabhAno punaruddhAra thayo che, tenA udghATana-samAroha-nimitte jaI rahyA chIe. A sabhAnI sthApanA 120 varSa pahelAM thaI. pUjyapAda paramagurUdeva zrIvRddhicaMdrajI ma. tathA pU.paM.zrIgaMbhIravijayajInI preraNAthI sthapAyelI A sabhA, jaina graMthonA prakAzananA tathA sAhitya sevAnA kSetre bhAratanI prathama paMktinI nAmAMkita saMsthA hatI. seMkaDo graMthonA prakAzana-prasAraNa dvArA sabhAe bajAvelI sAhitya-sevA deza-videzamAM Aje paNa paMkAyelI che. chellAM keTalAMka varSothI A saMsthA jIrNa thaI hatI. tenI pravRttio Thappa banI hatI. teno graMthabhaMDAra naSTa thayo hato. saM.2053nA bhAvanagaranA comAsA vakhate tenA jIrNoddhAra tathA punarUtthAna mATe mahenata karI, tenA phaLarUpe saMsthA navesarathI taiyAra thaI zakI che. tenuM have udghATana thanAra che. A rIte zrutajJAnanI upAsanA karyAno tathA AgaLa vadhAryAno AnaMda che, to amArA mahAna pUjya puruSonA aitihAsika kAryane AgaLa dhapAvavAnI dizAmAM eka sarasa prayAsa karyAno paNa haiye paritoSa che. navuM sarjana to badhA karI zake che, pUrva puruSonA sarjanane TakAvavAM, AgaLa vadhAravAM, te paNa eka upayogI ane Avazyaka kartavya che, tevI daSTi rahI che. (mAgazara-2016) dhArmika Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 nUtana varSano trIjo mahino have zarU thAya che. bAra mahinAnuM eka varSa gaNAya, to teno cotho bhAga to pUro thavA Avyo ! jotajotAmAM varSa paNa pUruM thaI jaze ! avasarane vItatAM zI vAra? are, Ama ne Ama ja eka dahADo jiMdagI paNa pUrI thaI jaze; mATe sAvadhAna ! nIkaLavAnuM nizcita che, paNa "kaI kSaNe" te khabara nathI. matalaba ke koI paNa paLe yamadUta ApaNuM saranAmuM zodhato ApaNe AMgaNe AvI zake che. gaphalatamAM rahyA ke (maryA nahi, paNa) kAmathI gayA ! javAnI paLa jyAre Ave tyAre, paNa te paLe ApaNe zuM karatAM hoIzuM? vicAravA jevI bAbata che. hospiTalamAM hoIzuM? DokaTara sAme dayAmaNA cahere Tagara Tagara jotAM jotAM paDyAM haIzuM? ke pachI komAmAM sarI paDyAM hoIzuM? kadAca gharamAM na pathArIvaza paDyA paDyA "have jhaTa chUTAya to sAruM evI dInatAmAM sabaDatA hoIe te paNa zakya che. ane have to basamAM, bAMkaDe, koIkanI (ke potAnI) ophisamAM ke pachI pathArImAM bharanIMdaramAM ukalI javAnA banAvo paNa ghaNA bane che. koI vAta nahi, cIta nahi, basa, uMghamAM ja pUrNavirAma ! ke pachI akasmAtamAM ko'kanI aDapheTe AvI jaIzuM? zuM evuM zakya bane kharuM ke huM aMtima mAMdagImAM bichAnAvaza houM ane koIka gurubhagavaMtanA ke sAdharmikanA mukhe namaskAra maMtranuM zravaNa karatAM karatAM nirAMte ciravidAya lauM? bane, avazya bane. jo ApaNI tamannA ane pUrva-Ayojana hoya to AvuM paNa jarUra zakya bane. paraMtu aNadhArI jagyAe ne aNaciMtavyuM mota AvI paDe to zuM karavuM? te paLe paNa ApaNane navakAra ja sAMbhare, ane saMsAranI bIjI eka paNa ghaTamALa mana para savAra na thaI jAya, tevuM thAya kharuM? A savAlano javAba, ApaNe atyAre kevI rIte jIvana vItAvIe chIe tenA para nirbhara che. ApaNe kleza, raghavATa, valopAta, bheguM karI levAnI utAvaLa, bIjAne pachADI ke dekhADI devAnI vetaraNa, gharasaMsAranI rojanI rAmAyaNaA badhAM vize ja satata sabhAna ane sakriya rahIe, ane divasanI eka eka paLa A badhAM pAchaLa ja vItAvatAM rahIe, to ApaNe navakArane badale hAyavoya ane valavalATamAM ja cAlyA jaIe, ane kadAca durgati bhaNI dhakelAI jaIe, evuM banI zake. Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa jo ApaNe ApaNo svabhAva zAMta banAvI zakIe, kleza ane krodha (sTresa paNa krodha ja gaNAya)thI tathA mohajanita doDadhAmathI bacavAnuM Ayojana AraMbhI daIe, bIjAne pachADavAnI vRtti, paMcAta, adekhAI jevAM azubha tattvono manamAMthI bahiSkAra karI daIe, ane zAMta, prasanna ane svasthapaNe ja badhI kAmagIrI karavAno cIvaTabharyo Agraha keLavIe, to sArA vicAro ane navakAramaMtra jevI uttama-pavitra vastuo ApoApa ApaNA haiyAmAM UgatI thaI ja jaze, ane to game te paLe ociMtuM ja kAMI banI jAya to paNa ApaNe durgati bhaNI to nahi ja dhakelAIe. ApaNuM eka ja lakSya baMdhAvuM joIe : A bhavane durgatimAM nathI palaTI devo ane marIne durgati tarapha nathI javuM. koIpaNa jAtanI bUrAI e A jIvanane durgatimAM palaTanAruM tattva che. mAro nizcaya ho ke have pachI huM jIvanamAM vartatI ane vadhatI saghaLIya bUrAIone nAthIza, ghaTADIza ane prayatnapUrvaka nAbUda karIza. mArAM jIvana tathA maraNane sudhAravA khAtara paNa mAre ATaluM karavuM ja che. ane A pachI, AnI sAthe ja bIjo paNa nizcaya karavAno che ke mAruM mRtyu kyAre ane kyAM thaze enuM bhale mane jJAna na hoya, paraMtu jyAM paNa ane jyAre paNa mAruM mRtyu thaze tyAre mArA manamAM zubha vicAro ja chalakAtA haze ane mArI jIbha para navakAranA zabdo haze. barAbara? to A nizcaya e ApaNA jIvananuM bhava-bhavanuM bhAtuM banI raho! (poSa-2016) - dhArmika dhAmika Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 gayA patramAM jIvananI kSaNabhaMguratA vize vAto noMdhI hatI. te vAto upara, A patra meLavanAra tame sahue gaMbhIratApUrvaka ciMtana karyuM ja haze, tema mAnI lauM chuM. A patro vAstavamAM ciMtana-patro che. AnA vAMcanathI jo tamane ciMtananI preraNA sAMpaDatI hoya to ja Ano artha sAco gaNAya. nahi to baMdha karIzuM. ApaNuM sahaciMtana ja mahattvanuM che. jIvana jo kSaNika hoya; game te kSaNe jIvana, kAcanI baraNInI jema, tUTIphUTI ja javAnuM hoya; ane A pugala-kAyA mATImAM ja vilAI javAnI hoya, to enA para ATalo badho moha zA sAru? kAyAne sAcavavI te eka sahaja AvazyakatA gaNAya. paraMtu ApaNe to tene lADa laDAvIe chIe, tene vadhune vadhu suMvALI banAvIe chIe. ane te kAraNe tenA mAdhyamathI AtmAnuM jarA paNa bhaluM sAdhI zakatA nathI, e keTaluM badhuM vicitra che! hamaNAM to TheraThera ane vAraMvAra jovA-sAMbhaLavA maLe che ke, A vyaktine kAMI nahotuM, nakhamAMya roga nahoto, ane ekAeka nAma paDyuM ke trIjA sTejanuM kensara che. kyAreka ema paNa jANIe chIe ke phalANo mitra kAranI aDapheTamAM akasmAta mRtyu pAmyo ! AvuM sAMbhaLatAM kevA AMcakA lAge! ane chatAM ApaNe cetIe chIe kharA? AvI vedanA ke sthiti mArA jIvanamAM paNa AvI zake, atyAra sudhI AvI koI honArata mArA jIvanamAM nathI banI, te paramAtmAnI kRpA che. mATe have huM catuM ane mArA mohane pachaDATa khavaDAvIne kAMIka AtmAnuM hita thAya tevo paMtha pakaDI lauM, Avo vicAra paNa ApaNane Ave che kharo? jinazAsana to vairAgyanuM zAsana che, vairAgIonuM zAsana che. ApaNane maLelA A zAsanano paramArtha eka ja pudgalanA, zarIranA temaja bIjA bhautika padArthonA rAgamAM mAre rAcyA-mAcyA nathI rahevuM; paNa zarIrano pUro upayoga mArI mohavRttine khatama karavAmAM ane mArA vairAgyane jAgRta karavAmAM mAre karI levo che. ATalI samajaNa keLavAze to ja dIkSA cAritra pratye rAga ane Adara jAgaze; ane to ja dIkSA na laI zakavA chatAM tene mATeno talasATa ane te maLe tyAM sudhI sAttvika ane tyAgabharyuM jIvana jIvavAnI dAnata jAgaze. ghaNAne dIkSA pratye aruci hoya che. e rIte ke - ApaNAthI A na paLAya, Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNuM kAma nahi. sAthe sAthe ghaNIvAra saMyamI AtmAo pratye mananA UMDA khUNe kazIka aruci paNa hoya tevuM paNa bane. zarIranA gulAma hoya te ja AvuM vicArI zake. mananA bhoga banyA hoya te ja Ama dhArI zake. bAkI A badhuM rAkhamAM maLavAnuM che. Aje game che toya kAle akAruM ja - aNagamatuM ja thavAnuM che, ane A kAyA tathA tenI suMvALapane poSavAmAM phakata moha ane pApo ja bAMdhavAnAM che, je parabhavomAM khataranAka rIte bhogavavAM paDaze, ATalI samaja jo jAgI jAya, to te AvA mogherA mAnavadehano sadupayoga AtmAnI sAdhanA mATe karyA vinA na ja rahe. jinazAsanamAM zraddhA dharAvatI vyaktie A dizAmAM, mohanA tyAganI bAbate gaMbhIratAthI vicAraNA karavI ja joIe. (mahA-2016) L zAnika Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RO tAjetaramAM vartamAnapatromAM ApaNA vyApaka samAjamAM banatA vicitra ane ajugatA banAvo aMge vAraMvAra hevAlo chapAtA rahyA che. pitA dvArA putranI hatyA, putro dvArA pitAne mAravAnI ghaTanA, pati dvArA patnInI ane patnInA hAthe patinI hatyA, A prakAranA aghaTita ane kalpanAtIta banAvo A samAjamAM banavA lAgyA che, je kharekhara kamakamATI upajAvanArA hoya che. AvA banAvo saMskRti ane saMskArano dhvaMsa kare che. mAnavajAtanI vikRtione bahekAve che. jemanI pAse saMvedanazIlatA nAmanuM tattva jarAka paNa bacyuM che temane AvA banAvo duHkhI karI mUke che. bAkInI, be sAMdhA bhegA karavAmAM ja potAno pUro samaya kharcI nAkhatI, sAmAnya janatA mATe AvA vRttAMto mAtra sanasanATI ke manabahelAvanuM sAdhana ja banI rahetAM hoya che. paNa, vivekI ane dharmanA khapI AtmAne mATe AvI vAto, hamezAM, vairAgyane jAgRta karI ApanArI banI jAya che. AvI azubha ghaTanAo jANIvAMcI-sAMbhaLIne tenA aMtaramAM kevA bhAvo jAge che, tenuM jarA darzana karIzuM? rasaprada bane tevuM che e darzana. Avo, karIe. vivekI jaNa vicAre ke, "saMsAra kevo svArthaparasta, kSudra ane nAzavaMta che! taddana nakAmI, nAnI evI jaNasa mATe ke jIda mATe sago bApa potAnA khoLAmAM ucherelA potAnA lADakavAyAne raheMsI nAkhatA vicAra na kare. ke pote jene aDhaLaka heta-prIta karyA hoya tevA puruSane potAnI mamata khAtara ke pachI tevI koI halakI vAta khAtara, khatama karI nAkhatAM strIne leza paNa thaDakAro na thAya. AmAM svArtha ane kSudratA sivAya che zuM? kyAM jatA haze emanA paraspara mATenA prema, vaphAdArInA kola, ekamekane mATe jIva ApI devAnI bhAvanAthI maDhelAM vacano? lAge che ke jagatamAM svArthathI UMcuM koI mUlya nathI, koI cIja - jaNasa nathI. svArtha AgaLa prema lAcAra, saMbaMdho dIna lAja-zarama, vaphAdArI ane mamatAnAM mUlyo paNa nagaNya ja. svArtha khAtara bApa beTAne haNe. beTo bApane mAre. strI puruSane chetare. puruSa strIne tarachoDe. badhuM ja sarasa cAle A duniyAmAM, jayAM sudhI svArtha jaLavAto hoya tyAM sudhI. jyAM svArtha jokhamAyo tyAM koI koInuM nahi ! Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvI paristhiti ApaNA gharamAM paNa banI zake che. ApaNI sAthe paNa thaI zake ane ApaNA hAthe paNa thaI zake che. "jagata meM saba matalaba ke yAra'. svArtha jokhamAto nathI tyAM sudhI ApaNA jevo sujJa, vyavahArU, DAhyo koI nathI. paNa jarA svArthane jokhamamAM nAkhI (ke nakhAvI) jojo ! pachI khabara paDaze ke ApaNuM zANapaNa kevuM ane keTaluM Take che ne keTaluM kAma Ape che? jheranAM pArakhAM che bhAI! DAhyo che, je AvuM kAMI ja potAnA jIvanamAM bane te pahelAM ja cetI jAya ane svArthamaya - nAzavaMta padArthonI, saMbaMdhonI duniyAmAMthI potAnA paga pAchA kheMcI le. mArA jIvanamAM paNa kyAreka AvI svArthane bahekAvatI durghaTanA sarjAI zake. to te pahelAM ja huM cetI jAuM ane mArA svArthano saMkelo karavA mAMDuM, ane dhIme dhIme vairAgyanI ane vivekapUrNa AtmajAgRtinI dizAmAM makkama Daga bharavA mAMDuM, to zuM khoTuM ? A che vivekI manuSyane AvatA vicAro. svArthanA, svArthane khAtara najIkamAM najIkanI vyakitane chetaravAnA, tenuM paDAvI levAnA, tene bAvo banAvI devAnA, tene khoTA ravADe caDAvI devAnA, tenI koIka lAcArIno lAbha laI levAnA, ane garaja patye tene taDake mUkavAnA prayatno ane pravRttio to ghaNAM ghaNAM karyo. have prayAsa karavAnA che ApaNo svArtha jato karavA mATenA svArtha tyajIne sAmAne sukhI karavAnA; levAnuM TALIne arpaNa karavA mATenA. tyAga ane vairAgya e ghaDapaNamAM UgatA rogo nathI, paNa zANapaNanI kyArImAM UganArA sugaMdhita puSpo che. jema zANapaNane, tema tyAga-vairAgyane paNa koI vizeSa umara sAthe levAdevA nathI hotI. samaju AdamImAM e vahelAM paNa UgI zake che. to e be vAnAM jenA jIvanamAM kyAreya Uge ja nahi evA aNasamaju mANasonoya duniyAmAM toTo to nathI ja. ApaNe kevA chIe? vicArajo. (phAgaNa-2016) dhArmika Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNI vAtano taMtu sAMdhIe. saMsAranI vAstavika paristhitino tAga eka ja zabdamAM meLavavo hoya to te zabda che "svArtha'. svArtha nathI to saMsAra nathI. bIjI rIte, svArtha che mATe ja A saMsAra nabhe che. ApaNAthI koInoya svArtha sarato nahi hoya to ApaNI darakAra karanAruM gharamAM paNa koI nahi hoya. gharamAM ke anyatra game tyAM, badhAM ApaNuM dhyAna rAkhe ane ApaNuM kahyuM kare evI jo icchA hoya to svArthanuM gAjara laTakAvI rAkhavAnuM zIkhI lejo. e gAjara "hamaNAM maLaze ane vaLI mane ja maLavAnuM evI AzAmAM, lAlacamAM, badhAM ja tamAro paDyo bola jhIlavAnAM. vyavahAraDAhyA mANasoe AthI ja kahyuM che ke "garatha gAMThe ne vidyA pAThe." ApaNe vadhu jIvIe ema koI Icche to tenI pAchaLa paNa teno koIka svArtha samAyo haze. ane ApaNe TaLIe to sAruM evuM koI Icche to temAMye teno koIka svArtha ja hovAno. ApaNA kahevAthI ke javAthI jeno svArtha ghavAto haze te ja AvI vAta karaze. paNa A vAta samajavAnI ApaNI guMjAIza nathI eTale hajI ApaNe AvI AvI IcchA karanArA pratye kAM to rAjI ane kAM to nArAja thatAM rahIe chIe. hamaNAM eka jaNe bahuM nagna satya kahyuM: dhaNInA jIvanamAM je bAI DhasaDaboLAmAM ja sabaDatI hoya te acAnaka vidhavA thAya to pachI tabiyatathI - laherathI jIvaze. kemake pachI to vImAnA paisA maLe, svajano phALo karI Ape, vArasAhako maLe vagere ene joIne thAya ke, ATalo ThATha jo maranAranA jIvatAM sAMpaDyo hota to pelo Ama (vahelo) na maryo hota! - have vicArajo : ThATha ane svArthane bane che ke prema ane ThAThane bane che? bahu UMDA UtaravuM paDe tevo muddo che A. svArthanA cosalA upara premanA rUperI varakha lagADIne ja rAcatA, rAjI thatA ApaNane A muddo jaladI gaLe nahi Utare. svArthanA najIkanAM sagAM che moha ane mamatA. ane nikaTanA snehI mitro che ahaM ane icchA. A cAreyanA cakkaramAM ApaNe evA to phasAI cUkyA chIe ke svArtha zuM ane svArtha thakI saMsAramAM mane kevI khophanAka hAni thaI rahI che tenI gatAgama ja paDe tema nathI. ane e na samajAya tyAM sudhI paramArtha zuM che te, ane ApaNuM kharekharuM hita zemAM ke zAthI che te samajAvuM paNa muzkela che. dharmanI vAto, A muzkela muddAne paNa saraLa banAvI nAkhavA mATe che, tathA na samajAya tevI vAtane paNa samajavA mATe che. e vAta yAda rAkhavI, A saMdarbhamAM, jarUrI che. (catra-2016). Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 2 - saMsAranI vAstavikatA vize jema jema ciMtana cAle che, tathA anubhava thato jAya che, tema tema mana eka bAjue anahada Azcarya pAmatuM jAya che, to bIjI tarapha AvI varavI sthiti jANavA chatAM saMsAra thakI uga ke nirveda jAgato nathI te badala mana upara napharata paNa pedA thaI Ave che. "saMsAre sukha leza na dIThuMe jJAnIonuM vacana nirbheLa satya che. sukhano eka paNa anubhava duHkhamUlaka na hoya tevuM nathI ane sukhanA cheDe duHkha nA hoya tevuM ye nathI.A anubhava ApaNA sauno che, ane paLepaLano che. chatAM kUtarAMne hADakuM cAvatAM potAnA ja lohInI mIThAza maLe te rIte ApaNe duHkhamAMye sukhanI mIThAza mANI zakIe chIe. sukha duHkhamaya che. sukha kSaNika che. sukhanuM pariNAma duHkha ja che. duHkha na notare tevuM sukha hajI sudhI (saMsAramAM) sarjAyuM nathI. ATalI vAta ja ApaNe samajavAnI che. chUTI na zake te to samajI zakAya, paNa A sanAtana satya samajamAM ja nA Ave te to samajI na ja zakAya. savAla samajaNano che. samajaNa duHkhane paNa sukhamAM pheravI Ape che. aNasamajaNa sukhane paNa duHkhamAM palaTI Ape che. ApaNe ApaNane zreSTha samaju manuSya tarIke mAnIne cAlatAM hoIe chIe. jo ApaNe kharekhara samaju hoIe to ApaNA jevo sukhI bIjo koI nahi hoya. paNa evuM nathI e hakIkata che. jo ApaNe kharekhara sukhI thavuM hoya, samajumAM khapavuM hoya, to eka ja vAta have karavAyogya che. sukha ane duHkhanI sAcI samajaNa ane te beno viveka meLavI levAnAM che. sukhano prema vadhe, tema duHkha parano nirveda vadhaze ja. paNa te pUrve viveka UgADavo anivArya che. ApaNe e mATe mathIzuM? vaizAkha-2016) Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjakAla moTI tapasyA vagere karanAranuM bahumAna karavAno cAla khUba phAlyo phUlyo che. jJAtio, maMDaLo, grupo, saMsthAo potapotAnA cokaThAmAM AvatA lokonuM bahumAna kare che, ane pote kAMIka karyAno saMtoSa mAne che. bahumAna ane anumodanA - e bannemAM ghaNo taphAvata che, e pAyAnI vAta ahIM samajI levI paDe. bahumAna e rivAja che, anumodanA e dharma. bahumAnamAM mahadaMze mArA-pArakAno bheda karavAmAM Avato hoya che, je anumodanAmAM asaMbhavita che. potAnI jJAti ke samAja ke gAma ke saMghanI vyaktie karyuM hoya to tenuM bahumAna karIzuM, paNa tethI judI vyakti haze to nahi: A bahumAnanI vyavahArU maryAdA che. jayAre anumodanA to vyApaka cIja che. e karavAmAM gAma, jJAti, samAja ane saMghanA bhedo kadI naDatAM nathI. anumodanA game tenA satkAryanI thaI zake, ane mATe ja tene dharmano darajjo maLyo che. savAla e che ke anyanA satkAryanI anumodanA karanArA ApaNe; ApaNe koI nAnakaDuM paNa anumodanApAtra banI jAya tevuM satkArya karyuM kharuM? pajusaNa to AvyAM ane gayAM. te daramiyAna, te pahelAM ke te pachI paNa evuM koI sugaMdhita nAnuM-moTuM satkarma ApaNAM khAtAmAM jamA thayuM ke, jenI anumodanA karavAnuM koIne mana thAya? ATalo savAla pUchIne A patrane pUro karuM chuM. javAba meLavavA zakaya udyama karajo. (Aso-2016) Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 zAMti prApta karavAno saraLa upAya manuSya mAtra zAMti jhaMkhe che. saune zAMtithI jIvavuM che ane potAnuM jIvana varte tyAM sudhI koI paNa prakAranI azAMti na Ave tevI AzAmAM jIvavuM che. zAMti e manuSyanI mULabhUta jhaMkhanA che. paraMtu AjanA vyApaka saMjogo jotAM zAMtinI A jhaMkhanA narI mRgatRSNA ja puravAra thAya tema che. kyAMya zAMti nathI. koIneya zAMti nathI. jyAM juo tyAM azAMti ane mAtra azAMti najare paDe che. eka cahero evo jovA nathI maLato, jenA para zAMti lIMpAyelI hoya, eke eka cahero azAMtithI ja kharaDAyelo anubhavAya che. deza-kALa paNa atyaMta viSama che. avasarpiNI kALa eTale ghaTato kALa - brAsano kALa, e sAcuM, paNa ATalI badhI jhaDapathI badhAM sArAM vAnAM ane sAcAM mUlyono hrAsa thaI zake te to akalpanIya che. kyAMka dharatIkaMpa thAya che, to kyAMka kAramo dukALa pravartavA mAMDayo che. chappanIyA kALanI zatAbdI ujavAtI hoya tevuM lAge. kyAMka ativRSTi ane pUranA prakopa thaI rahyA che. ane Arthika dRSTie to cArekora vihvaLatA ane abhAvagrasta dazA ja chavAI cUkI che. vyApaka maMdInI nAgacUDamAM Akho deza phasAI cUkyo che. saune potAnuM bhAvI dhUMdhaLuM lAge che. "kAle zuM thaze?' tenI phaDakamAM ja sau moTebhAge jIve che. azAMti sarvatra chavAI che te hakIkata che. dina dahADe te vadhatI ja javAnI che emAM paNa koI zaMkA nathI. AvA viSama saMyogomAM tenAM kAraNonI carcA karavAno koI artha nathI. atyAre to eka ja vAtanI jarUra che : A azAMtithI bacavAno IlAja zodhI kADhavAnI. bahAranI azAMti ke tenA kAraNo na maTe to paNa aMdara - aMtaramAM zAMti jaLavAI rahe tevo koI upAya zodhavo ja rahyo ane yojavo ja rahyo. manuSya bhayamukata banIne jIve enI Aje tAtI jarUra che. bhaya, udvega ane ucATa mANasane zUnya banAvI de che, ane pachI azAMtithI bacavAnA saMjogo najara sAme hovA chatAM te tene dekhAtA nathI. A paristhitimAMthI bacAve evI eka ja cIja che : dharmazraddhA. sAnukULa saMyogo hoya tyAre rAkhavI sAva sahelI, paNa pratikULa saMyogo sarjAya tyAre - 17 - dhAmika Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgye ja TakAvI zakAya tevI cIja te A dharmazraddhA che. dharmazraddhAnI kharI parakha kaTokaTInI paLe ja thatI hoya che. viSama saMjogomAM paNa dharmazraddhAne DagavA na de, dharmazraddhAmAM aDyo rahe, ane dharmanA prabhAve ja huM bacIza, TakIza, ane jItIza, evI daDhatA keLavI jANe tenuM citta kayAreya AMtarika azAMti ke udvegano bhoga banatuM nathI, ane tene bAharI azAMtithI ugaravAno upAya paNa satvare jaDI jAya che. dharmanI zraddhA eTale mArA para je takalIpha AvI che, te mArA A ke anya bhavanA azubha karmonuM pariNAma ja che ; meM koIne jANatAM-ajANatAM kanaDyA haze, to tethI baMdhAyelAM karmo mAre Aje bhogavavAnAM AvyAM che; have to A karmone hasatAM hasatAM veThI lauM, ane have navAM karmo na baMdhAya tenI kALajI karuM - AvI samajaNa. A samajaNanI sAthe sAthe ja zubha dharmakaraNI paNa e vyakti karatI ja hoya. azubhane Thele ane zubhane kheMce tevI karaNI te dharmakaraNI. AvI dharmakaraNIo to asaMkhya che. paraMtu atyAranA tabakke khUba khUba khapa lAge tevI ane aMtarane AzvAsana Ape tevI eka kriyA ahIM sUcavavI che, e che zrIzaMkhezvara pArzvanAtha dAdAno jApa. pravartamAna vAtAvaraNane lIdhe azAMtino bhoga bananAra pratyeka manuSya, dararoja dasa mALA zrIzaMkhezvara pArzvanAtha bhagavAnanA nAmanI gaNe. aciMtya prabhAvazALI e prabhunA nAma-japanA prabhAve saMkaTo zamaze ja, vipnanA vAdaLAM dUra haTaze ja, ane ochAmAM ochuM, AvelI Apatti sAme jhajhUmavAnuM baLa to tene maLaze ja maLaze. sahu sukhI raho ! sahunuM kalyANa ho (kArtika-2017) Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 cAturmAsanA divasomAM to tamAre tyAM koIne koI sAdhu ke sAdhvI bhagavaMtono yoga haze, ane tethI dharmazravaNano lAbha paNa thoDo-ghaNo lIdho haze ja. paraMtu comAsuM pUrNa thatAM ja gurubhagavaMto to vihAra karI gayA hoya, pachI zuM? lagabhaga ATha mahinAnA A zUnyAvakAzamAM jo dharmanI preraNAthI sAva vaMcita ja raho to to "daLI daLIne DhAMkaNImAM' no ja ghATa thAya ! kharekhara to cAra mahinA vAvaNInA ane varasAdanA che. bAkInA mahinA laNaNI karavAnA che. vAveluM UgADIe, ne pachI laNIe nahi to ? chate anne bhUkhyA rahevAnuM ja thAya ! A sthiti ApaNA jIvanamAM na sarjAya, mATe be sUcano karavAnuM mana thAya che. rUce to amalI banAvajo . 1. dharmanuM koIpaNa pustaka, pachI te be ke pAMca pratikramaNanA arthanuM hoya, tattvajJAnanuM hoya, vyAkhyAnanuM hoya ke rAsa ke caritra-kathAnuM hoya, tenuM vAMcana karavAno niyama rAkhavo. AkhA divasamAM ochAmAM ocho eka kalAka (athavA eka sAmAyika jeTalo samaya) to avazya vAMcana, svAdhyAya ke adhyayana pAchaLa gALavo ja. enAthI jJAna vadhaze, pariNati sudharaze ane karmo khapaze. 2. zeSa kALamAM, vihAra karatAM karatAM koIpaNa sAdhu-sAdhvIjI tamArA kSetramAM, upAzrayamAM padhAratAM ja rahevAnAM. temano satsaMga karavAnuM avazya rAkhavuM, cUkavuM nahi ja. evA satsaMganA pariNAme kAMIne kAMI dharmalAbha thaze, dharma vizenI aNasamaja ochI thaze ane jIvana vadhu unnata temaja saMskArI banaze. sAdhuonA saMsargamAM AvyA pachI upara sUcavelI banne nAnakaDI vAtono amala karavAnuM tamAre mATe agharUM nahi ja bane, tenI khAtarI rAkhuM chuM. (mAgazara-2017) dhArmika Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 hamaNAM eka vicAra evo pravarte che ke ApaNA samAjamAM vAMcana ane svAdhyAyanuM pramANa bahu ja ochuM che. soe dasa jaNA kAMIka sadvAMcana karatAM hoya, kadAca. vAMcanathI aneka lAbho thAya che : dA.ta. 1. samaya pasAra thAya, 2. mana jyAM tyAM bhaTakatuM aTake, 3. jJAna-jANakArI vadhe, 4. karmo ane pApanAM baMdhana ghaTe. A to pratyakSa phAyadA, lAMbA gALAnA bIjA phAyadA to pAra vinAnA che. ATalAbadhA phAyadA thatA hovAnuM jANyA pachI paNa ApaNA lokone vAMcavAnuM kema nahIM gamatuM hoya ? ghaNA bhAge samaya pasAra karavAnAM mAdhyamo -TI.vI., chApAM, sastAM megejhIno, uMgha, gappAM ane oTalA pariSada hoya che. A badhAmAM naryuM pApa baMdhAya che, AtmA anarthadaDe daMDAya che, jIbha ane kAnanA niMdAnA ane gaMdA raso poSAya che. pariNAme mana vikRta bane che, vicAro halakA thAya che, ane jIvanamAM koI sadguNa Avato ke vikasato nathI. ATalI sAdI vAta jo samajAI jAya to mANasa sadvAMcana jevI sarasa pravRttimAM joDAyA vinA na ja rahe. ghaNAnI samasyA e hoya ke vAMcavuM to game, paNa zuM vAMcavuM? khabara nathI paDatI. emane kahevAnuM ke sarvaprathama ApaNA covIsa tIrthaMkaronAM caritro vAMcavAM. hemacandrAcArya mahArAje eka graMtha banAvyo che : triSaSTizalAkApuruSa caritra. temAM covIze tIrthakaronAM caritro Ave che. tenuM saraLa gujarAtI ne hindI bhASAMtara paNa chapAyela che ne te maLe paNa che. cAra bhAgomAM vaheMcAyelA A graMtha vAMcavAthI covIza paramAtmA vagerenAM caritro, upadeza, jaina dharmanA mahAna siddhAMto tathA tattvajJAna, ItihAsa vagerenI vizada jANakArI prApta thaze. to saMkalpa karo A paLe ke A graMtha game tyAMthI meLavIne vAMcIzuM ane jIvanane tathA samayane sArthaka banAvIzuM. (poSa-2017) Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNe jaina chIe. jaina dharmano pAyo jIvadayA che. hiMsA pratye arUci na hoya tene jaina gaNavo e mAtra bhramaNA che. paNa tapAsavAnuM e che ke ApaNe jIvadayAnuM pAlana karIe chIe kharA? ApaNI jIvadayA mAtra "jIvadayAnI TIpa' thAya tyAre thoDA-jhAjhA rUpiyA lakhAvI devA pUratI ja maryAdita che. ApaNA rojiMdA jIvanakramamAM, khANIpINImAM jIvadayAne jhAjhuM sthAna nathI. balba khabara paDe ke A abhakSya che, AmAM hiMsA che, to paNa "e to cAlyA kare, evuM badhuM nahi jovAnuM, ApaNe kyAM dIkSA lIdhI che?" Avo ja bhAva manamAM ane moMmAM ramato rahe che. zuM ApaNe kharekhara "jaina" chIe? AIskrIma, ThaMDAM pINAM, vividha biskiTo tathA cokaleTa-keDabarIjha - AvAM aneka padArtho eka yA bIjA svarUpe prANIjanya carabI ke IMDAno rasa vagere padArtho dharAve che. ane A badhAM vinA ApaNA jIvanamAM kazuM aTakI-bagaDI to nathI ja jatuM ! chatAM e badhuM lIdhA vinA cAle kharuM ? jo "jaina" hoIe to vicAravA jevo savAla che. ApaNAM lokonI "badhuM cAle evI nIti ke valaNane ja lIdhe, ghIne badale carabI, dUdhamAM paNa mAMsAhArI padArtho ane loTa ke khAkharA jevI cIjomAM paNa mAchalInA loTa vagerenuM mizraNa karavAnI hiMmata te te vastuonA utpAdako tathA vepArIomAM AvI che, te vAtano InkAra karI na zakAya. ane Ane lIdhe dezamAM cAlatAM ktalakhAnAMne ADakatarUM uttejana ke samarthana paNa ApaNA thakI ja sAMpaDI zake che. jIvadayAnI TIpamAM, abhayadAnanI rUDI bhAvanAthI, rakama lakhAvanAro jaina, A rIte hiMsAmAM samarthaka ke bhAgIdAra bane te keTaluM badhuM duHkhada ane ajugatuM che ! jo ApaNe sAcA arthamAM jaina banavuM hoya to jemAM mAMsAhArI padArtho AvatAM hoya tevI tamAma khANI-pINInI vastuono, gharamAM ke bahAra - badhe, tatkAla tyAga karavo ja rahyo. (mahA-2017) dhArmika Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 tA.ra6 jAnyuArIe thayelA vyApaka ane vinAzaka dharatIkaMpe verelo vinAza A paLe paNa hRdayane dhrujAvI mUke che. ghaNA vakhatathI lokavAyakA cAlyA karatI AvI che ke, pRthvI para pApano bhAra khUba vadhI gayo che, eTale have kAMIka kharAba banaze ja. A vAyakA jANe ke vAstavamAM pariNamI che. asaMkhya jiMdagIo naSTa thaI che. ethIye vadhu saMkhyAmAM loko apaMga, tArAja ane lAcAra banI gayA che. mUMgA jIvonI sthitinI to kalpanA ja thaI zake tema nathI. A vakhate jaina parivArone kadAca sauthI vadhu hAni pahoMcI che. derAsaro vagere paNa moTI saMkhyAmAM khaMDita thayAM che. ApaNe tyAM kahevata che ke "paTTana so daTTana ane mAyA so miTTI". arthAt kudarata rUThe tyAre pATaNa (zahera) hoya te daTAI jaIne medAna banI jAya ane dhana badhuM mATI banI jAya. A kahevata Aje sAcI paDI che. zarIra, jIvana, mAla milakta, parivAra - A badhAM para gADha Asakti rAkhanAra loko mATe A honArata eka lapaDAka samAna che. AmAMnI eka paNa vastu kAyamI nathI. kSaNabhaMgura che. kayAre ane kaI rIte e cIjo khatama thaI jaze tenI kalpanA paNa azakya ja che. A sanAtana satya che. ane jo ATaluM satya samajAI jAya to mANasa ghaNo haLavo, ghaNo svastha, ghaNo Azvasta thaI zake. AvaDI moTI karUNa durghaTanA banyA pachI paNa jo A satya na samajAya to ApaNI jAtane ApaNe mUrkha ja kahevI paDe. jo have ApaNAmAM jarA paNa zANapaNa bacyuM hoya to, bhale ApaNe dIkSA na laI laIe, paNa ApaNI pAse jeTalI paNa anukULatA hoya te pramANe paropakAra ane paramArtha to karavo ja joIe. ApaNe badhAMnAM AMsu lUchI na zakIe e sAcuM, paraMtu hRdayanI pUrI hamadardIthI koIka ekAda jaNanAM AMsu paNa lUchIe to te paNa ochuM nahi gaNAya. AjanA tabakke, dharatIkaMpano bhoga bananAra loko mATe dhananI ke bIjI cIjavastuonI tAtI jarUra cokkasa haze, paraMtu te lokone tethIye vadhu jarUra che AzvAsananI, hUMphanI, sAMtvanAnA zAtAdAyaka be bolanI. A ApavAnI ApaNI pharaja che, te ApaNe na cUkIe. bIjI vAta : A honArata parathI eka vAta phalita thaI che ke AvI Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhayAnaka honArata game tyAre AvI zake che, game tyAM trATakI zake che. Aje amuka sthaLoe A durghaTanA banI, kAle tenuM saranAmuM ApaNe rahetA hoIe te sthaLanuM paNa hoI zake che. A vAta, A zakyatA dhyAnamAM laIne, have, pApanI vRtti ne pravRtti ekadama ghaTADavAnI che. pApano Dara haiye jagADI levAno che. dharmanI karaNI ane zubha vicAro bane teTalA vadhAravAnA che. navakAramaMtra ane paramAtmAnA nAmanuM smaraNa karyA vinAnI eka paLa paNa na jAya tenI cIvaTa keLavavAnI che. dharma mRtyune aTakAvavA samartha nathI, paraMtu te mRtyune ke AvI honAratothI nIpajatI viTamaNAone jIravI javAnuM ane eve samaye vicalita nahi thavAnuM baLa to avazya bakSe ja che. (phAgaNasa-2017) Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 dharatIkaMpathI thayelA bhayAnaka vinAza pachInI sthitinuM avalokana karatAM spaSTapaNe samajAya tema che ke Ajano deza - kALa atyaMta vasamo ane kaparo che. kyAre, kyAMthI - kaI bAjuethI, kevI rItano khopha AvI paDaze tenI kalpanA to na ja thaI zake, paraMtu tenI dahezatathI mAnavajAta paLe paLe phaphaDI rahI che. AvI vyAkuLatA, AvI dahezata, chellA thoDAka dAyakAomAM kadAca kyAreya nathI anubhavAI. ema lAge ke pravartamAna samaya asalAmatIno samaya che. nANAMnI asalAmatI, dhaMdhAnI asalAmatI, tabiyatanI asalAmatI, nokarInI asalAmatI, gharanI ane kuTuMbanI paNa asalAmatI ane chelle potAnA jIvananI paNa asalAmatI. anekavidha asalAmatIonI jALamAM mANasa sapaDAyo che Aje. mANasa jIve che kharo, ane vaLI e hasato ramato jIve che ema paNa enA bAharI dekhAva parathI lAge che. paraMtu enI bhItarI vAstaviktA kAMIka judI ja che. enA aMtaramAM to satata "mAruM zuM thaze?, have zuM thaze?, bagaDaze to nahIM ne?, mane koI vAte nukasAna to nahi thAya ne?' - A prakAranI vyagratA ane AzaMkA ja ghUMTAyA kare che. ApaNe kabUlIe yA nahi, paraMtu AvI AzaMkA thavAnI pAchaLa, ApaNAM AMtara-manamAM dharabAI paDelI, "badhuM ja kSaNika che, nAzavaMta che, kazAyano bharoso rakhAya ja nahi evI samaja ja kAma kare che, te nakkI che. badhuM ja ane badhAM ja kSaNabhaMgura - nAzavaMta che e to hakIkata che. eno InkAra koInAthIye thaI zake tema nathI. savAla eka ja ke A hakIkatano svIkAra keTalA karI zake che? dharma gamyo na hoya, samajAyo na hoya, ane mohanA kIcaDamAM ja jenuM mana khUMpeluM rahetuM hoya to te manuSya A hakIkatano svIkAra to nahi ja kare, balka nukasAnI ke musIbatano saMjoga AvI paDe to rokakaLa macAvI deze. ethI UlaTuM, vivekazIla ane dharmarucivALA manuSyane AvA saMyoga AvI paDe to vairAgyano ane saMsAranI asAratAno ja bodha thavAno. evA AtmAne kaparA vakhatamAM paNa jarAya vihvaLatA nahi thAya, paNa enI samajaNa ane samatAno vikAsa ja thaze. game tevA dharatIkaMpa, yuddha, duSkALa, hullaDo, uThamaNAM, ane mAMdagI ke mota - AvA samajadAra ne samabhAvI jIvane vicalita na karI zake e nakkI che. ApaNe paNa AvA thavAno prayAsa karIzuM? (catra-2017) Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 A varSa jANe ke AphatonuM varSa che. dukALa, achata, pANInI vikaTa samasyA A badhuM to gayA be varSanuM kheMcAtuM ja Ave che. e ochuM hoya tema bhayAnaka dharatIkaMpe vinAza veryo. ane have vaMToLiyA, mAvaThAM ane evA anya upadrava zarU thaI gayA che. ghaDIbhara thAya ke Abha ja phATe tyAM thIgaDuM kyAM devuM? jaina samAjane A ApattiomAM pArAvAra ne akalpya nukasAna pahoMcyuM che. seMkaDo jinAlayo dharAzAyI banyAM. jinabiMbo khaMDita thayAM. upAzrayAdi sthAno paNa dhvaMsa pAmyAM. hajAro sAdharmika-parivAronAM ghara ane vyavasAyanAM sthAno nAza pAmyAM. sauno AdhAra banI rahenArA gRhastho sAva nirAdhAra banyA. A badhuM kalpanAtIta che. AnI sAme gujarAtanA ane bahAranA jaina mitroe tana-mana-dhanathI sahAya paNa ajoDa karI. evuM sAMbhaLavA maLyA kare ke jainonA AdhAre TakanArA lokoe paNa, AvI vikarALa AphatanI veLAe, jainonI bhAre upekSA sevI. haMmezAM ApIne ja rAcanArA mitro, mAgavAno vakhata Ave tyAre gherI amuMjhaNa anubhavatA hoya te sahaja che. AvA lokone sAmethI madada ApavAnuM to bAju 52, paraMtu temane phakta teo jaina hovAne kAraNe ja, madada na maLe tevI peravI karavAmAM paNa ghaNe sthaLe bahAdurI samajavAmAM AvI. ane AnAthI sAva UlaTuM, jainoe jJAtinA, dharmanA ke anya koI paNa jAtanA bheda pADyA vinA, mAtra mAnavadharmane kendramAM rAkhIne, Aphatagrastone zakya sahAya karavAmAM pAchuM vALIne joyuM nathI, te paNa hakIkata che; ane A bInA ApaNA mATe atyaMta gauravaprada che. tapAsa karavAmAM Ave ane saravaiyuM kADhavAmAM Ave, to sarakAro,moTI kaMpanIo va.ne bAda karatAM, sauthI vadhu sahAya ane phALo jainoe ja mokalyo hovAnuM avazya bahAra Ave. svaicchika phaMDa, svaicchika saMsthAonA phaMDa, sarakAranA vividha phaMDo, A badhAmAM eka yA bIjI rIte sauthI vadhu dAna jainonuM ja hoya tevuM atizayokti vagara kahI zakAya. atyAre to AvA vicAro manamAM ubharAtA rahe che. dharatIkaMpanI honArata pachI manuSyanA garavA ane varavA ema baMne svarUpanA darzana vyApakapaNe thayAM che. dhArmika Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAnuM raheThANa paDI gayuM hoya, gharanAM bAkInA badhA ja sabhyo daTAI maryA hoya ane chatAM A saMkaTa nimitte maLatI Arthika sahAyano asvIkAra kare, ane vinayapUrvaka kahe ke mArA karatAM vadhu jarUratamaMdane Apajo", AvAM udAharaNo TheraThera banyAM che. to enI sAme, vikRta ane krUra valaNo paNa jovA maLyAM che. eka sarakArI (esa.TI.) basa rAjakoTanI dizAmAM vahI rahI hatI. temAM beThelA pravAsIone acAnaka mAthAphATa durgadha AvavA mAMDI. asahya banatAM talAza AdarI, to eka strInI pAsenA patarAnA DabbAmAM, koInA hAthanAM to koInA paganAM AMgaLAM (kApI lIdhelAM) bharelAM jovA maLyAM. AMgaLAM paranA dAgInA kADhavAno samaya nahi rahyo hoya tethI mRtakonA je te dAgInA dharAvatA. avayavo ja kApI lIdhelAM, ane Dabbo bharIne laI jaI rahelI e bAI. A kevI bhayaMkara vikRta manodazA ! AphatanA avasare ja manuSya-hRdayanI saMskRti ke vikRti anAvRta thatI hoya che. (vaizAkha-2017) Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 hamaNAM keTalAka vakhatathI sAdhujIvana vize ciMtana cAle che. amAro vihAra tathA gocarI pANInI suvidhA-duvidhA, garamI ane tApanI pracaMDatAmAMye paMkhA jevAM sAdhano nahi, AvuM thoDuMka najare caDe tevuM joI, jANIne ghaNAnAM moMmAthI Adarabharyo "are kAro nIkaLI jato hoya che; "ame AvuM kaThina jIvana eka dahADA pUratuM paNa na sahI zakIe evuM paNa ghaNA bolatAM hoya che. huM vicAruM chuM ke, zuM kharekhara AvI bAhya sAmAnya takalIphone kAraNe ja sAdhujIvana kaThina che? pUrvanA mahAmunirAjo je tapa, tyAga karatA ane kaSTo, saMkaTo veThatA, tenI sAme amAruM AjanuM sAdhujIvana to atyaMta sukha ne suvidhAbharyuM che. je thoDuMghaNuM paNa kaSTa che, te to pelA mahAmunionI bhUmikAe pahoMcavA mATe bALamaMdira ke juniyara ke.jI. jevuM ja. ane Ama paNa kaTa vinA ISTa kyAMthI maLaze? mArI mAnyatA evI che ke sAdhupada pALavuM e AvA bAhya kaSTone lIdhe kaThina che evuM nathI. paraMtu sAdhujIvanamAM, pArakA ane vadhu to potIkA-ApaNA loko/samAja taraphathI, je mAnasika pIDA ApavAmAM Ave che, te bahu kaThina hoya che. bhUkha, tarasa, TADha, taDako, mAMdagI badhuM ja sahana thaI zake, kema ke ema karavAmAM sahanazaktinI kasoTI uparAMta karmanirjarAno lAbhalobha paNa hoya che. paraMtu sAdhu (ke sAdhvI) pratye AjanA samAjamAM eka jAtanuM aNagamAnuM - arucinuM je vAtAvaraNa vadhyuM che, ane dareka sAdhu (ke sAdhvI) bhArarUpa che, gunegAra che, zaMkAspada che, kharAba svabhAvanA che - A jAtanI dRSTithI ja jovAnI ane vicAravAnI je prathA vyApaka banI che, temaja kAMI paNa khoTuM ke pachI "mAnI lIdheluM khoTuM bane, ane teno pratyakSa ke parokSa saMbaMdha koI mahArAja sAthe hoya, to "halakuM lohI havAladAranuM e nyAye badho ja Topalo mahArAjane mAthe DhoLI devAnI je vRtti vakaratI jAya che, te sahana karavuM AjanA sAdhujana mATe bahu moTo paDakAra che. dIkSAnA ApaNe tyAM bahu jabarA utsavo thAya che. paNa dIkSA pachI loko ema ja mAne che ke, "A to tarI gayA, have e bhagavAna jevA thaI gayA; phalataH sAdhu thanAra mANasa paNa eka manuSya ja che, ane tethI te paNa mAnavasulabha bhUla karI zake, gussAno ke anya tevA doSano bhoga paNa banI zake - A vAta dhArmika Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ loko svIkAratA nathI. AthI sAdhu tarapha jovAnI daSTi badalAI jAya che. sAdhu koInI vAta (vinaMti) na svIkAre, to te "akkaDa gaNAya, koIvAra koIne akaLAIne javAba Ape, to te "krodhI'mAM khapI jAya, koIvAra sakAraNa paNa kAMI kAma cIMdhe, to te "paisA mAganAra' kahevAya. koIvAra koI vAta | vastu calAvI na le, to te "bhArarUpa" ane "samatAvihoNA" manAya. A ja rIte, pakSApakSInA ane mArA-tArAnA A kaluSita samayamAM, koI virodhI ke dveSI jaNa, sAdhu-sAdhvI para kadIka corIno AkSepa mUke, kyAreka badacAritryanI zaMkA UbhI kare - vahetI mUke; na banI hoya tevI ghaTamALo sarjI Ape athavA je ghaTanA je svarUpe ane je saMjogomAM banI hoya teno avaLo artha Ubho karIne te ghaTanAno upayoga nirdoSa sAdhu-sAdhvIne kalaMkita karavA mATe kare, AvuM AvuM AjakAla ghaNuM ghaNuM bane che. AvuM bane e veThavAnuM sAdhujIvanamAM bahuM kaThina hoya che, ane ethIye vadhu to, AvuM karanAranI vAtane, mAtra halakA rasane kAraNe, loko sAcI mAne, cagAve ane vaLI sAcI na mAnatA hoya to pelAne aTakAvavAnI paNa tasdI na letAM sAdhune ja samatA jALavavAnI hitazikSA Ape - A bahu bahu kaThina hoya che. pariNAme, huM evA tAraNa para Avyo chuM ke, potAnI AMtarika nirdoSatA akabaMdha rAkhIne, pachI daivayoge gharanA mANaso ke samAja taraphathI AvI paDatI, badanAmIne je zAMtabhAve, badalAnI ke vairanI vRtti vinA, sahana karI jANe te sAdhu. A arthamAM kahI zakAya ke, "A kALamAM sAdhu thanArA mahAna." kharI vAta to e che ke, jeNe sAdhanA karavI che ane lokasaMparka toDavo che, ene mATe to A prakAranI badanAmI ke, apakIrti bahu upakAraka thaI paDe. eka kathA che ke, rAjA bhartuhari ane rAjA gopIcaMda banne rAjya choDIne yogI thayA pachI eka udyAnamAM beya bhegA thaI gayA. banne jJAnI, banne sAdhaka, eTale tattvanI choLo uchaLe. nagaramAM vAta prasarI, eTale loko umaTyA. keDo na choDe. pariNAme bannenI sAdhanA cUMthAya. eka dahADo bannee kAraso racyo. lokonI bhIDa ekatra thavA mAMDI tyAre banne jaNe eka sUkA roTalA mATe kajiyo zarU karyo. roTalo kono' e mudde beya evA jhaghaDyA, evA jhaghaDyA ke cIpiyA laIne ekamekane mAravA sudhI pahoMcI gayA. loko to A joIne DaghAI ja gayA. gusapusa cAlu thaI ke ApaNe dhAreluM ke A jevA jJAnI che tevA tyAgI paNa che. paNa A be to eka sUkA roTalA mATe bAjhe che ! Avo moha ! Avo krodha ! che ke * 188 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ emanAmAM ne ApaNAmAM phera zuM to pachI ? ane AvA pAse sAMbhaLelA upadezano artha zo? cAlo cAlo, gharabhegAM thaI jAva. gaNatarInI ja paLomAM e Akho vistAra nirjana ! badhA ja gayA tenI khAtarI paDatAM ja beya sAdhakoe roTalo ne cIpiyA paDatA mUkyA ane premathI paraspara bheTIne kahyuM ke, hAza, have AkhA gAmamAM ApaNe badanAma thaI gayA have ApaNane koI nahi pajave, ApaNe nirAMte sAdhanA ane jJAnagoSThi karI zakIzuM. sAra eTalo ke jene sAdhanAmAM AgaLa vadhe che, teNe game te prakAranI badanAmI ke apakIrtine AzIrvAda gaNIne cAlavuM. nindA kare so parama upakArI - e sUtra ja sAdhunI sahanavRtti ane samatAne vikasAvI Ape, e vAta bhUlavA jevI nahIM ja. dharma vadhArajopApa ghaTADajo. (jeTha-2017) dhAmika Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gayA vakhatanA patranA anusaMdhAnamAM keTalIka vicAraNA tathA vAto karavI che. A vakhate tAjetaramAM keTalIka ajugatI ghaTanAo evI banI ke je jANyA pachI haiyuM bhAre kaSTa anubhavyA kare che. bahu ja TUMkamAM te vize IzArA ApuM 1. pAlItANA jevA tIrthakSetramAM varSothI sthiravAsa rahelAM eka vRddha sAdhvI ma.no sAmAna, te sthAnamAM kAyama AvanArA jaina (?) yAtrALuoe roDa para pheMkI daIne gharaDAM sAdhvIone dhakko mArI kADhI mUkyAM. rAta paDatI hoI adhikRta saMsthA pAse navo Azaro levA jatAM tyAMthI paNa jAkAro maLyo. vRddha sAdhvI ma.ne thayuM ke, mArA kAraNe ja A kaSTa ? A hIlanA? temaNe vyagra thaIne viSabhakSaNa karyuM, ane deha tyajI dIdho. 2. zaMkhezvarajI jevA tIrthamAM eka jaina (?) AdamIe 75 varSanI vayanAM sAdhvI ma.ne "vezyA' jevA halakA zabdothI navAjI dhakkA, tamAcA mAryA, kapaDAM phADyAM, pachADyAM, pAtarAM toDyAM, 65-65 ThANAnuM AvA ja hIna zabdothI apamAna karyuM. pachI koI saMgho/zrAvako tene zikhAmaNa ApavA gayA, to guMDA bhegA karIne hathiyAro batAvI khatama karI nAkhavAnI dhamakI ApI. koI kAMI ja na karI zakayuM. e AdamI bindhAsta phare che, tyAM ja. achAjatAM ALa, kalaMka ane Aropa ApavAnA banAvo to ghaNA badhA anubhavavA maLe che. eka ja banAva TAMkuM: eka dIkarI. bacapaNathI gharano prema na maLyo. lAgaNI - bhUkhane lIdhe anyatra vaLI. vAsanAvihIna lAgaNInA ja vyavahAra. to tenA ja gharanAe tenA para kumaLI vayathI ja badacalana hovAno AkSepa mUkyo. varSo sudhI A vahemI rasama cAlatI rahI. dIkarI kaMTALI, ApaghAta karavA bhAgI. puNyodaye guru ma.no yoga maLI gayo. samajAvI, vALI ne saMyamamArga Apyo. duHkhamaya jIvana sukhamAM pheravAyuM, varSo vahyAM. banyuM evuM ke potAnAM gurunI mAMdagInI sAravAra arthe potAno parivAra raheto te kSetramAM javAno yoga Avyo. paricita gRhastha bhaktivaza badho bhoga ApIne sAravAra supere karAvI. emAM guru-ziSyA bannenA pUrva-svajanone pelI bhoga ApanAra vyakti sAthe na jevAM kAraNothI vAMdho paDyo. pariNAme te svajanoe maLIne sTorI ghaDI kADhI ke A sAdhvI ane A vyaktine ADo vyavahAra che, Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badacalana che. paisA kharcavA, sAravAra mATe jarUrI sagavaDa karavI, pachInI mAvajata ApavI, A badhuM to dUra; paNa badhA Avo AkSepa karIne te sAdhvIone temanA nasIbanA bharose choDI vimukha, balke viparIta, thaI gayA. parAkASThA to e hatI ke, AvI 'vArtA' ghaDavAmAM cAvIrUpa bhAga bhajavanAra vyakti svayaM eka sAdhvIjI hatAM ! game tevo tapa, tyAga, dharma, dhanavyaya, kriyAo karatAM hoya to paNa AvA parivArone ke lokone dharmI, samaktiI mAnavAnuM mana mAnatuM nathI. pUjyapAda naMdanasUrIzvarajI ma.nA zabdomAM kahIe to paranI niMdA je kare, ane phUDAM deve ALa, marma prakAze para taNAM, tethI bhalo kahyo caMDALa ! sAdhu ke sAdhvIne AtmahatyA karavA bhaNI dhakele tevA saMyamIne saMyamI kema gaNAya ane tevA jainane jaina kema gaNAya ? zreNika rAjAe eka moMghI kAmaLI meLavavA mATe macchImArI karatA munine joyA, to jAte temane eka bAju laI jaI, jALo choDAvI, kiMmatI kAmaLI vahorAvI; trIjA koIne khabara paNa paDavA na dIdhI, ane zAsananI laghutA thatI aTakAvI. e ja rIte rAjamArga para garbhavatI sAdhvIjIne joyAM, tarata mahele laI gayAM, ane paTarANI cellaNA devIne svahaste ja tenI ucita kAryavAhI karavAnuM bhaLAvyuM. kema ? to zAsananI laghutA aTakAvavA mATe ja. siddharAja jayasiMhanA mahAmaMtrI zAntu mahetA. potAnA baMdhAvelA jinAlayamAM pUjA mATe praveze che, tyAM ja eka sAdhu bhagavaMta ane eka gaNikAne durAcAra sevatAM (derAsaramAM) nihALyAM. maMtrIe te vAta aNadekhI karI, ane te ja ghaDIe te sAdhune khamAsamaNa devA pUrvaka vaMdana karyuM, ane bIjuM kAMIja bolyA ke kahyA vinA aMdara cAlyA gayA. temaNe dhAryuM hota to veSa chInavI zakta, jelamAM nakhAvI zakta, ,saMghamAM jANa karIne zikSA karAvI zakata. paNa temaNe tema na karyuM. kema ? - zAsananI laghutA na thAya e mATe ja, ane "jIvamAtra karmane AdhIna che; tenA pratye karuNA hoya, dveSa nahi'' - AvI samajaNathI ja. pariNAma? e sAdhue guru samakSa pApa AlovI, phe2 dIkSA laIne siddhAcalajI upara ghora tapa ane saMyama ArAdhyo, ane AtmAne UrdhvagAmI banAvI dIdho. to pratyakSapaNe kukarma AcaranAra pratye paNa A rIte vartanAra zreNika ane dhArmika Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAnt maMtrIne ApaNe zuM kahIzuM ? dharmI ke dharmavirodhI? samyaktvI ke mithyAtvI? hakIkatamAM dharmanI, zraddhAnI ane samyaktvanI kasoTI AvA ja avasare thatI hoya che. A banne mahAnubhAvo e kasoTImAM somAMthI so guNAMke uttIrNa thayA hatA ema zAstrakAroe pharamAvyuM che. AvA rAjA bhoja jevA mahAna AtmAo sAme have gAMgA telI jevA uparokta namUnAone mUkI joIe. bahu majA Avaze. je AtmAoe ajugatuM kAma karyuM ja nathI, temane tevuM duSkRtya karatAM koIe ane pote joyAM paNa nathI chatAM, mAtra potAnA chIcharA ahaMne ane vaTane dhakko vAge eTalA mAtrathI ja, pUrvagraha - prerita dveSavRttithI prerAIne ane tethIye vadhu, potAnA doSo, kharAbIo vagerene A loko jANI na jAya tevI gaNatarI rAkhIne, nirdoSa-niSkalaMka AtmAo para achAjatAM ALa caDAve, kalaMka lagADe, tenI vAtane jyAM ne tyAM kahetAM phare, tevA lokone dharma, samakitI, saMyamI ke jaina kahevA e paNa mohadazAne poSanArUM gaNAya. sAco dharmI anyanI bhUlane DhAMke. sAco dharmI anyane akAraNa to nahIM ja, paNa sakAraNa paNa nA vagove. sAco samyakatvI, bhUla karanArane tevI bhUla tyajI devAnuM mana thAya te rIte varte. tenI evI sAravAra kare ke dharma cUkanAro paNa pAcho mArge caDI jAya. samyakatvavaMta hoya te zAsananA eka paNa aMganI ke aMzanI, kAraNa mojUda hoya toya niMdA na kare. te to satata phaphaDato hoya ke koInA doSa jovAmAM - gAvAmAM vagovavAmAM 2khe mArA hAthe zAsananI laghutA thaI jAya ! garIbane ja dhananI jarUra hoya, bhUkhyAne annano khapa hoya, ane bimArane ja sAravAranI AvazyaktA hoya; ane tenI jema dharmane cUkI janArA mANasane ja mArge caDAvavAno hoya. dharmI mArge caDAve, adharmI vagove. samyaktvI sarvamAM zubha/guNa zodhe. mithyAtvI badhAmAM azubha/pApa ja dekhe. ApaNe zuM thavuM che ? athavA zuM chIe ? teno javAba zodhajo, meLavajo ane lakhajo . (aSADha-2017) 193 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 ArAdhanAno AnaMda anero hoya che. paraMtu te AnaMdano vAstavika anubhava to aMtaramAM ArAdhakabhAva keLavAya - jAge to ja thaI zake. ArAdhakabhAva eTale ArAdhanAnI pariNati. ArAdhanA karavI game, ArAdhanA karatAM karatAM haiyuM pulakita ane tanmaya banavA mAMDe, ArAdhanAne kAraNe cittamAM bAjhelA klezo ane malina vAsanAo tarapha aNagamo upajavA mAMDe, to samajavuM ke ApaNane ArAdhabhAva jAgI rahyo che. ane e bhAva jAgyA pachInI ArAdhanA eTale karmanirjarAnI, AtmAnA kalyANanI ane AMtarika sadguNonA vikAsanI umadAuttama prakriyA banI rahevAnI. virAdhanAnAM kAraNo Dagale-pagale maLavAnAM. kleza, niMdA, kuthalI ane pApanAM AlaMbano ApaNI cAre bAjue satata phelAyelAM ja hoya che. paraMtu e AlaMbanono bhoga ApaNe banIe e sAthe ja ArAdhanA ArAdhanA maTI jAya ane virAdhanAmAM pheravAI jAya. pachI karmo cIkaNAM baMdhAya. pApo vadhatAM jAya. citta durguNothI gaMdhAI UThe. jinezvara paramAtmAnuM zAsana pAmyA pachI A dazA kyAM sudhI nibhAvIzuM? vahIvaTa, mAruM tAruM, kajiyA-kaMkAsa, chaLa-prapaMca ane kAvAdAvA, A badhuM bhavobhava karatAM AvyA chIe, ane A bhavamAM paNa Aja sudhI A ja badhuM karyA karyuM che. Aja lagI to aNasamajamAM ane nAdAniyatamAM A badhuM cAlI gayuM. paNa have? have nathI sudharavuM? nathI samajavuM? AvuM divya ane zreSTha dharmazAsana maLyA pachI paNa e ja prapaMco cAlu rAkhavA che ? yAda rahe, A badhI nAdAnI ja jo cAlu raheze to, pharIthI A zAsana nahi maLe, pharIthI Avo bhava paNa nahi maLe, ane maLaze to paNa satata anyanA kAvAdAvAnA bhoga banIne duHkhI duHkhI ja jIvana maLaze. eTale hajI paNa cetI javAmAM ane A badhI jaMjALone choDI daI ArAdhakabhAvathI mahekatI ArAdhanAmAM parovAI javAmAM ja bhalIvAra che. sujJa hoya tene AnAthI vadhAre zuM kahevAya? samajadAra sAnamAM samaje. aNasamajune samajAvavAnuM sAhasa to khuda bhagavAna paNa nathI karatA. (zrAvaNa-2017) vArSika Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 deza ane duniyA atyaMta viSama, saMkaTagrasta ane bhayajanaka paristhitimAMthI pasAra thaI rahyo che. bhagavAna mATe aMgrejImAM GOD zabda che. enA traNe 2492Grufi (Generation) pala (operation) 247 cluziela } vinAza (Distruction) ema traNa vaizvika prakriyAnuM sUcana kare che. Aje pravartatI ghaTamALa ke durghaTanAo e A traNamAMnI trIjI- Distruction nI prakriyA prAraMbhAI hovAno, kadAca, saMketa Ape che. sRSTi ane saMhAra, janma ane mRtyu, saMyoga ane viyoga - e ApaNAM saMsAranuM sanAtana satya che. A be parasparanA virodhI paribaLo na hoya, na pravartatAM rahe, to saMsAra nabhe ja nahi. "saMsAra ne jo eka gaMjAvara menyuphekyarIMga kaMpanI tarIke, svIkArIe to teno mudrAlekha "sarva kSaNika - badhuM ja nAzavaMta - kSaNabhaMgura, asthira ane tethI asAra-avizvasanIya - evo ja mAnavo paDe. atyAre pravartatI paristhiti eTale saMsArarUpI kaMpanInA adhipati (M.D.) evA kALadevatA dvArA A mudrAlekhanuM pratyakSa amalIkaraNa. jo badhuM ja nAzavaMta hoya to bharoso zeno karavo ? AzvAsana kayAMthI meLavavuM? ApaNA jevA pAmara AdamIonI AvI amUMjhaNano ekaja javAba che - dharmanuM zaraNuM. badhuM ja nAza pAme; badhuM ja chUTI jAya, choDavuM ja paDavAne; ApaNI najara sAme badhuM khatama thatuM hoya ane ApaNe asahAya banIne joyA karavAnuM Ave; AvI vAraMvAra, babbe satata AvyA karatI avadazAmAM ApaNuM sAcuM AzvAsana ane rakSaNa ekaja : dharmanuM ArAdhana, dharmanuM zaraNa, dharmanI AsthA. badhuM ja TaLI jAya tyAre paNa je ApaNo sAtha na choDe ane ApaNane hAma, hUMpha, hiMmata ane hoza Ape tevI cIja mAtra dharma che. AjanA viSama vAtAvaraNamAM dharmane Azraye vartaze te jIvatAM ne maratAM paNa potAnuM sAdhI jaze. bAkI to saMsAranA kIDA chIe ja. dharmI, sarjana ane samajadAra mANasone bhAge mAtra herAnagati, pIDA ane aDacaNo kema? ane adharmI, daMbhI, bhraSTa tathA hIna-AcAravALA lokone lIlAlahera, vAhavAha tathA hADohADa khoTA-prapaMcI hoya chatAM teo ja sArAsAcA evI mAnyatA kema? vicArazIla evA aneka AtmAone satata pajavatI, A samasyAno zAstrAdhArita ukela kAMIka A pramANe hoI zake ? Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * koI paNa prakAranI anukULatA puNya vaDe ja sAMpaDe. ane tamAma jAtanI pratikULatA pApodaye ja saMbhave. "puNya pUrva kALe ke pUrva bhave karelA dharmAcaraNanuM pariNAma gaNAya. e ja rIte pUrvanA adharmAcaraNanuM pariNAma "pApa" gaNAya. * mAtra puNyAnubaMdhI puNya' ne bAda karatAM, moTA bhAganA puNya'nI - puNyodayanI tAsIra evI che ke, je bhalabhalAne pApane-ADe ravADe ja caDAve, ane puNyanA madamAM unmatta banAvI, tenA oThe khoTAM kAma ja karAve. pApodayanuM AnAthI viparIta jANavuM. "pApAnubaMdhI pApa'ne bAda karatAM zeSa pApodayanI tAsIra evI jaNAya che ke te duHkhathI vyAkuLa jIvane sanmArge ane sadAcaraNa tema ja dharmArAdhana prati dorI jAya, ghaNe bhAge. * karmano kAnUna evo che ke, zubha ke azubha - koI paNa karma tame bAMdhI lyo, te pachI te tarata ja bhogavavAnuM nathI hotuM. te karmanI jevI - jeTalI sthiti bAMdhI hoya tenA hisAbe te bAMdhelA karmano eka cokkasa mudatano "abAdhA kALa' nakkI thAya che. arthAt, je te zubhAzubha karma bAMdhyA pachI te karma amuka cokkasa samayagALA sudhI bhogavavAnuM nahi, paNa te gALo eTale ke "abAdhA kALa' pUro thayA bAda ja te karma udayamAM Ave ane bhogavavuM paDe. * je loko atyAre khUba sukhI che, badhIja rIte jemanI unnati tathA utkarSa thatAM dekhAya che, ane sAthe sAthe e loko khataranAka have duSTatA ane durAcaraNo vagerenuM chaDecoka ke bharapUra sevana karatA hovA chatAM temanA puNyane kAraNe temanI te vAto paNa sadAcAra ane ziSTatAmAM khape che; AvA lokonI A pratiSThAno artha eTale ja ke emaNe agAu upArjana karelA "puNya' (zubha) karmano "abAdhA kALa' atyAre pUro thayelo che, ane tenAM mIThAM phaLa cAkhIne teone thayelo unmAda,temanI pAse duSTatAnAM kAryo nirvighnatAthI ane saphAI bharelI saphaLatAthI karAve che. paraMtu, teo A rIte vartIne kharekhara to potAnI puSpAInI mUDIne ADedhaDa kharacI-veDaphI ja rahyA che, ane vadhumAM te puNyAIno geraupayoga karIne bhayaMkara pApo navA bAMdhI rahyA che; jenu trAsadAyaka pariNAma teoe AvatA samayamAM ke bhavomAM, te karmono "abAdhA kALa" pUro thatAM ja bhogavavAnAM Avaze. * ane A ja pramANe, jeo atyAre atyaMta yAtanAmaya, vinothI - naDatarathI ubharAtuM ane tethI vAte vAte udvegapUrNa jIvana jIve che, temanI te sthitinuM rahasya e che ke temaNe pUrve bAMdhelA pApa' (azubha) karmano "abAdhA dhArmika Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kALa' hAla pUro thayelo che; ane tenA udayathI teoe atyAre na kalpI ke na sahI zakAya tevI agaNita upAdhio veThavAnI AvI che. paraMtu AvA saMjogomAM e lokone jo sAruM sUjhI jAya, ane bUrAM kAryo va. thI dUra rahIne sanmArge vaLI jAya, to temanI 'pApa'nI mUDI jhaDapabhera khatama thatI jaze. ane tenI sAme baMdhAtA jatAM zubha karmonA jaththAno 'abAdhA kALa' pUro thatAMja, AvatA samayamAM bhavamAM temaNe tenA mIThAM phaLa cAkhavAno samaya Avaze ja. * sAra e ke ApaNI atyAranI takalIpho vize phariyAda ke kakaLATa karavAnuM choDavuM, bIjAnAM durAcaraNo chatAM temane maLatI saphaLatA paratve paNa aMjAI jatAM ke temAMthI preraNA laIne khoTe raste jatAM aTakavuM, ane pUrvanAM pAponI aTakaLa karI teno tIvra pastAvo karI dharma ane sadAcAranA paMthe prayatnapUrvaka cAlavuM - e ja zreyaskara che. (dvi. Aso-2057) Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 hamaNAM eka majAnI vArtA sAMbhaLavA maLI. eka gurue dezamAM eka moTo Azrama sthApyo. temAM sAdhanA, adhyayana, karmakAMDa vagerenI adbhuta jogavAI karI. sAcA sAdhakono tyAM meLo thavA lAgyo. have guru to hatA phakkaDa rAma. temaNe joyuM ke, badhuM barAbara goThavAI gayuM che, eTale eka uttama ziSyane te Azramano havAlo soMpIne teo bAkInA bahoLA ziSyavRMda sAthe tyAMthI nIkaLI gayA. pelA ziSyane badhuM bhaLAvyuM ane kahyuM ke, tane kyAreka jarUra paDe to sAda pAThavaje, to koIne sahAyaka tarIke mokalIza. pachI teo nIkaLI gayA, dUra sudUra himAlayanI parvatamALA bAju. vakhatanA vahevA sAthe pelA ziSyano bojo bahu vadhI gayo. tene thayuM ke ekAda sadyogI have anivArya che. teNe gurujI para saMdezo mokalI Apyo. saMdezo maLatAM ja gurue 11 ziSyone tyAM pahoMcavA AjJA ApI. badhA camakyAH jarUra ekanI che, ane gurujI 11 ne mokale che? tatkSaNa to koIe hiMmata na karI pUchavAnI, paNa thoDA divasa pachI ekavAra gurujIne haLavA mijAjamAM joI eka jaNe pUchI dIdhuM : ekane badale agyArane kema mokalyA? guru hasyA. temaNe kahyuM: "juo, ahIMthI ApaNo Azrama hajAro gAu dUra che. rastAmAM pahADo, nadInALAM, aneka tIrtho ane Azramo ane zahero paNa Ave. vaLI rastA paNa vikaTa-durgama. cAlatAM javAnuM eTale samaya paNa khAsso jAya. emAM varasAda, ThaMDI vagere mosamo paNa naDe ja. tamane lAge che ke, ATalAM badhAM vighno ane pralobhano - badhAMne oLaMgIne A badhA Azrama para pahoMcavAnA ? zakaya ja nathI. amuka jaNA vighnothI kaMTALI javAnA, to amuka koI ne koI sAdhanA ke anya pralobhanamAM lapaTAI javAnA; phalataH 11mAMthI moTA bhAganA to tyAM pahoMcaze ja nahi. pahoMcaze eka ke be jaNa. mATe meM ene badale 11 ne mokalyA che. badhA nahi to eka-be to pahoMcaze ! jo bene ja mokalyA hota to? to ekeya na pahoMcata!' ane gurunI dRSTi mATe saunuM mAna vadhI gayuM. kathA to ahIM samApta thAya che. Ano artha-bodha ApaNe tAravIzuM? ApaNAM zAstromAM tIrthakara bhagavAnanA parivAranA AMkaDA Ave che. dA.ta. bhagavAna vIra paramAtmAne 14 hajAra sAdhu, 36 hajAra sAdhvI, eka lAkha ne pa9 hajAra zrAvako ane 3 lAkha ne 18 hajAra zrAvikAono parivAra hato. che. to zuM bhagavAne ATalAne ja bodha ke dharma pamADyo haze? ATalAe ja dezanA dhArmika Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAMbhaLI haze? AthI vadhu lokone prabhunI vANIno lAbha nahi maLyo hoya ? - nA, evuM nathI, na ja hoya. bhagavAnanI vANI to lAkho babbe karoDone sAMbhaLavA maLI hoya, paraMtu te pachI saMsAramAM rahelAM vidhavidha pralobhano-vidgone oLaMgI javAmAM ane tene pele cheDe jaIne AtmasAdhana karavA mATe ATalA hajAra ke lAkha jaNA ja samartha banyA; bAkInA jayAM tyAM aTakI-aTavAI gayA, ema ja mAnavuM paDe. eTale jeo aTavAyA nahi, pIchehaTha na karI gayA, tevA thoDAka lokone ja bhagavAnanA parivAramAM samAveza pAmavAnI taka lAdhI, bAkInA rahI gayA. bhagavAnanA nirvANa bAda, bahu ja jhaDapathI ApaNe tyAM "paDatI AvI. bhasmagrahano prabhAva gaNo ke huMDA avasarpiNIno mahimA, paNa ApaNI AjanI sthiti evI che ke, seMkaDo-hajAro jaNAne dharma samajAvAya tyAre pa-25 mAMDa zrAvaka bane, ane ra5 jaNA zrAvaka bane temAM mAMDa 2-3 jaNA kAMIka (pUrepUruM to nahi ja) vrata pAlana kare. AvuM ja sAdhujIvananuM paNa kahI zakAya. keTalA badhA sAdhutAnI - cAritranI vAto sAMbhaLe tyAre mAMDa be - pAMca - dasane dIkSA levAnuM mana thAya. ane ema ghaNAM dIkSA pAme tyAre temAMthI amuka virala jIvo rUDo saMyama pALIne AtmakalyANanA paMthe pragati sAdhI jAya. badhA badhI rIte badhuM pALe ja, ema apekSA rAkhavI ke mAnI levuM te jarA vadhu paDatuM gaNAya - A viSama kALamAM. koI DhIlA paNa paDe. koIne mohanIyano udaya AvI jAya to pIchehaTha paNa karI jAya. paDatA kALamAM ane mohamaya AbohavAmAM AvuM banavuM jarA paNa azakya nathI, ke AzcaryakAraka paNa nathI. kharekhara to AvuM na bane to ja acaMbo pAmavAno. ghaNA loko AvI koInI pIchehaTha thatI jue - jANe tyAre zAsananI hIlanA thAya te rIte vartana kare che, vAto banAve che ane sArA-narasAno ke hitAhitano viveka karyA vinA badhAnI niMdA tathA badhAne raMjADavAnuM ja kAma karavA mAMDe che. paDanAra jIva tenA karmanA kAraNe paDe che. tenA jIvanamAM AvuM patana e eka bimArI ke mAMdagI ja gaNAya. paraMtu aNasamaju ke doDhaDAhyA loko AvI bimArI pAmanArA pratye sahAnubhUtithI ke kalyANanI kAmanAthI jovA-vartavAne badale tenI badanAmI karavAmAM ja rasa le ane sAdhuonI tathA zAsananI niMdA tathA hAlanAmAM AnaMda anubhave, teno artha eTalo ja ke evA loko A bhavamAM 'durjana' banI rahevAnA; dharmanA dveSI tarIke cIkaNAM pApakarma bAMdhavAnA; mA: Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavAMtaramAM duHkha tathA durbhAgya to pAmavAnA ja; uparAMta bhavobhavamAM vItarAganA dharmamArgathI vaMcita - dUra rahI javAnA. ane evuM banI jAya ke, pelo "paDelo jIva, tenAM karmo badalAI jAya ane pAcho dharmanA - saMyamanA rAjamArge caDI jaIne pApono kSaya karI nAkhe ane tarI jAya. paDelA caDI zake, paNa pADanArA ane paDatAnI hIlanA karanArA mATe caDavAnA cAnsa durlabha. tamAre durlabhabodhi banavuM che? mithyAtva ja tamane vadhu phAve che ? samakita ane satadharmathI haMmeza mATe vegaLA rahevuM che? bhagavAnano dharma ane sAdhu khoTAkharAba ja hoya ema mAnavAmAM ja tamane sAruM lAge che? uparanA savAlono javAba jo "hA" hoya to ja paDatA jIvanI hAMsI karajo. to ja sAdhunI ane dharmanI niMdA tathA hIlanA karajo . ame kyAreya tamane rokavAnI mahenata nahi karIe. tamAruye bhaluM thAya evI davA ja ciMtavIzuM. ane uparokta savAlonA javAbamAM tamArI "nA" hoya, tema ja tame sAcA hRdayathI zrAvaka tathA dharmapremI ho, to A patra vAMcavAnI sAthe ja pratijJA karajo ke koIpaNa sAdhu-sAdhvInI ame niMdA nahi karIe. dharmanI halanA thAya tevI vAta ke vartAva nahi AcarIe. saMghanI mAnamaryAdA nahi lopIe. zrAvakane saMbodhana thAya che: devagurudharma ArAdhaka. temAM virAdhaka nathI lakhyuM hotuM. ArAdhaka kevA hoya? kevA hovA joIe? zuM karavAthI ane zuM na karavAthI ArAdhaka thaI zakAya? teno zAMtithI vicAra karajo. bahu lAbha thaze. (Aso-2018) * nahI lAmika Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 "vastaratnakoza' nAmano eka prAcIna graMtha che. jodhapurathI tenuM prakAzana thayeluM che. temAM dharma, nIti, samAja, rAjanIti vagere vividha saMdarbhonA pariprekSyamAM aneka vAtono saMgraha karavAmAM Avyo che. temAM eka sarasa sUtra evuM che ke "saMsAramAM mahotsava pAMca prakAre thAya che : 1. jJAna mahotsava, 2. dharma mahotsava. 3. artha (dhana) mahotsava, 4. kAma mahotsava. 5. mokSa mahotsava." ApaNA mATe "mokSa' mahotsavanI vAta to ghaNI vegaLI che. te sivAyanA cAranI vAta vicArIe to, kAma eTale ke kAmanA koI ApaNI pUrI thaI jAya to ApaNe utsava (pArTI vagere) ujavIe chIe. te rIte, koI moTI ke sArI kamANI karI lAve ke UMcA pagAranI nokarI maLI jAya ke pagAra vadhAro thaI jAya to te mATe paNa utsava (pArTa) ujave che ja. dharmanA utsavo paNa, koI kare, dIkSA le, mRtyu pAme, vagere kAraNe ujavAtAM ja hoya che. A badhA utsava - mahotsavonI to koI navAI ja nathI rahI ema kahI zakAya. vAta rahI jJAna mahotsavanI. A mahotsavanI koI ujavaNI ApaNe tyAM bhAgye ja thatI hoya che; kharekhara to thatI ja nathI, ema kahIe to vadhu paDatuM nathI. pustako ke graMthonA prakAzana thAya che. tenA samAroha paNa yojAya che. jJAna pAMcamanA divase jJAna paNa khAsa mahenatapUrvaka goThavAya che. A badhuM hovA chatAM jJAna mATe je bahumAna, laganI, vyApaka ruci joIe teno sadaMtara abhAva che. jJAnanI racanA thAya temAM jJAnanI pothIo ochI ane ramakaDAM tathA Dekorezana vadhu hoya. jovA AvanArA darzana kare tenA karatAM ramakaDAM mATe vadhu kutUhala rAkhatA hoya. samArohamAM paNa paricaya ane prabhAva A be paribaLa agatyano bhAga lokone ekaThA karavAmAM bhajavatA hoya che. A sthiti ApaNAM sAmAjika utthAna mATe ke saMghanA kalyANa mATe bahu AvakAravA jevI to nathI ja. eka vyakita ATha ke paMdara ke trIsa upavAsa kare to teno varaghoDo nIkaLe, pUMjaNuM thAya, paherAmaNI thAya, sAMjI, pUjA ane utsava thAya, kaMkotrI paNa chapAya ane te nimitte jamaNavAra paNa thAya. A badhuM ja thAya che, ane te anumodanIya paNa che ja. teno InkAra ke niSedha na hoya. paraMtu savAla eTalo ja thAya ke AvuM badhuM "jJAna" aMge thAya kharuM? jema ke koI vidyArthI ke koI sAdhusAdhvIjIe amuka graMthanuM muzkela gaNAtuM adhyayana rUDI rIte karyuM hoya athavA to Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amuka vikaTa gaNAtA graMthanuM sakhata parizrama dvArA saMzodhana - saMpAdana karyuM hoya, to tenuM ujamaNuM ke utsava ApaNe tyAM thAya kharo? koI vyakitane ke saMghane ke samAjane AvuM sUjhe kharuM? AvA kAryamAM utsavamAM ra5-50 hajAra kharcavAnuM paravaDe kharuM? ke vyarthano vyaya lAge? nA, AmAM koIne InAma ke puraskAra ApavAnI vAta nathI. skUlI meLAvaDAnA anukaraNa rUpe ApaNe tyAM thatAM pAThazALAnA meLAvaDA jevA samAraMbhanI paNa jarUra nathI. ane bhaNanArane pArTI ApavAnI paNa vAta nathI. vAta che phakta ApaNA hRdayamAM, ApaNI samAjacetanAmAM samyaguM jJAna pratyenA bahumAna ke ahobhAvane jagADavAnI tathA vikasAvavAnI. eka sAdhu, eka sAdhvI ke eka gRhastha vidyArthI moTuM vyAkaraNa bhaNe, tarkanA moTAgraMtho bhaNI jAya, zAstra ke AgamonuM paThana karI le, to saMghamAM kevo harSa, AnaMda ane anumodanA chavAvAM joIe ! upAdhyAya yazovijayajIne kAzI kSetramAM bhaNavA mokalavAnI vAta AvI, tyAre zrAvaka dhanajI surAzAhe vihAranA tathA tyAM rahIne bhaNe te mATenA tamAma dhanavyayanI javAbadArI, kevaLa zrutajJAna pratyenI tathA zAsana mATenI hRdayanI bhakitathI prerAIne svIkArI lIdhI hatI. jagadguru - hIravijayasUridAdAne bhaNAvanArA brAhmaNa paMDita vRddhAvasthAmAM jagadgurune maLavA AvyA, to "mArA gurunA jJAnadAtA" evA ahobhAvathI chalakatA haiye tyAM upasthita zrAvikAe hajAronA dAgInA tyAM ne tyAM arpaNa karI dIdhelA. AvI jJAnabhakita ane jJAna mATenI bhAvanA ApaNAmAM jAge ane teno yathAzakti paNa jo amala karIe to ja ApaNe jJAnamahotsava ujavI zakIe. yAda rahe, zrutajJAna mATeno mahotsava ja ApaNane kevaLajJAnanA mahotsava sudhI dorI jaze. jJAna vinA cAlatA utsavomAM ADaMbara vadhu, bhakita ochI; virAdhanA adhika, jayaNA alpa; kriyA ghaNI, viveka nahivatuM; vAjAM ne gAvAno ghoMghATa vadhAre, nirdoSatA ane samarpaNa bhAva jarAya nahI. navalA varSe jJAna vadhAravAno, jJAnanuM bahumAna jagADavAno, jJAnanA utsavamAM rasa levAno ane je karIe te badhuM ja - dayA, kriyA, dharma-jJAnapUrvaka karavAno saMkalpa karazo, to te saMkalpa karanArane mahAna lAbha che. (kArtika-2059) dhArmika Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 ApaNe tyAM eka sAmAnya ane vyApaka phariyAda che ke amane jJAna caDatuM nathI; amArAM bALakone jJAna caDe ane yAda rahe ane AvaDe te mATe zuM karavuM? AnA javAbamAM jJAnanI ArAdhanA ahIM jaNAvavAmAM Ave che. roja karavA yogya A ArAdhanA che, ane teno phAyado avazya thAya che. eka bAjoTha para sApaDo ke thALamAM jJAnanI copaDI padharAvavI. temAM nAnI vATakImAM vAsakSepa rAkhavo. pachI e pustakane pharatI pAMca pradakSiNA sahita pAMca khamAsamaNAM devAM : eka pradakSiNA - eka khamAsamaNuM. pradakSiNA detAM A dUho bolavo : samakita zraddhAvaMtane, upanyo jJAna prakAza; praNamuM padakaja tehanA, bhAva dharI ullAsa.' pachI zakti pramANe nANuM mUkIne vAsakSepathI jJAnapUjA karavI. te pachI, IriyAvahI karavI, ane pachI khamAsamaNa daI - IcchAkAreNa saMdisaha bhagavad matijJAna zrutajJAna avadhijJAna mana:paryavajJAna kevaLajJAna e pAMca jJAna ArAdhanArthe kAusagna karUM? Icche, e pAMca jJAna ArAdhanArthe karemi kAusagga vaMdaNavattiyAe, annattha - be sUtro bolIne kAusagga ekAvana athavA pAMca logassano karavo. logassa sAgaravara. sudhI gaNavA. kAusagga pUrNa thaye pArIne logassa bolIne besI javuM, ane "o hrIM namo nANassa' e padanI pAMca athavA vadhu thAya teTalI mALA gaNavI. zraddhA ane bahumAna sAthe, tathA "mane jJAnano lAbha thajo, mArA jJAnAvaraNIya karmano kSaya thajo' evA saMkalpa tathA prArthanA sAthe A ArAdhanA hamezAM karavI. avazya phAyado thaze. (vAsakSepa vadhe - bhego thAya te pANImAM padharAvavo. ane paisA saMghanI jJAnapUjAnI peTImAM nAkhI devA.) jJAna ane jJAnI hoya tenI tamAma prakAre AzAtanA TALavI. bahumAna ane vinaya karavAM. kArtika sudI pAMcame jJAnapaMcamI che. te divasathI A ArAdhanA zarU karavI joIe. yathAzakti tapa, kriyA te dahADe khAsa karavAM. (kArtaka-2059) Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 hamaNAM ahIM 45 AgamapUjAno traNa divasIya mahotsava thayo. ApaNAM anuSThAnomAM Dhola-nagArAM-jhama ane IlekTronika vAdyonA baLe je vyApaka dhAMdhalaghoMghATa thAya che, tenuM bAhya tathA atyaMtara pradUSaNa avarNanIya, balka khataranAka hoya che. jyAM jaIne zAMta thavAnuM ke zItalatA pAmavAnI che, tyAM jaIne ja bhayajanaka kolAhala karavo; ane je anuSThAna karIne paramAtmatattvanI niTa hovAno ahesAsa pAmavAno che, te anuSThAnone trAsadAyaka-azuddha - avidhimaya kolAhalanAM mAdhyama banAvI devAM, A kAma mAtra ane mAtra ApaNe - jainoe - ja karyuM che. ghoMghATane anuSThAnano darajjo bIjA eka paNa dharmamAM ke dharmasthAnamAM maLyo ke maLato nathI. hA, klabo tathA jAhera sabhAgRhomAM AvuM thAya che. zuM ApaNe ApaNAM dharmasthAnone ApaNA ajugatA vartAva thakI klabo sAthe sarakhAvAya tevAM thavA daIzuM? hA, to ahIM je pUjAo traNa dahADA bhaNAI, te zuddha praNAlikAgata vAjiMtro, paraMparAgata dezI DhALo tathA zAstrIya saMgItanuM gAna - A benA sahAre ja bhaNAI. koI ghoMghATa nahi, pradUSaNamAM pheravAI jato kolAhala ke avAja nahi, karkaza - kaThora vAtAvaraNa nahi. khUba prasanna, zravaNamadhura ane komaLa komaLa vAtAvaraNa evuM racAyuM ke, seMkaDo vRddho-yuvAno-bhAI bahenoe A pUjAo mana bharIne sAMbhaLI, gAI, ane kAMIka khovAyeluM pAchuM meLavyAno AnaMda anubhavyo. saunA moMmAM hatuM ke kAyama ApaNe tyAM hohAvALuM ja sAMbhaLavuM paDe che, te karatAM AvuM sAMbhaLavA maLe to sAruM. saune zrIjinAgamono sAkSAtkAra ane paricaya maLyo, ane tenA varSamAM saue mana mUkIne AgamonI pUjA paNa karI. lagabhaga eka kilogrAma jeTaluM sonuM ekatra thayuM. ane teno upayoga zrAvakajIvananA eka mahattvanA kartavyarUpa "Agamalekhana - Agama lakhAvavAmAM karavAnuM TharyuM. ApaNA zrAvakone - tamane - derAsaramAM ane pratimA bharAvavA va.mAM jeTalo rasa ane utsAha che, temAMno eka aMza jeTaloya rasa Agama zAstra lakhAvavA va.mAM nathI. paNa yAda rAkhavuM ke, mannata jiNANa ANe nI sajajhAyamAM varNavyuM che temAM puWyalihaNa" - pustaka lakhAvavuM e paNa zAsananI khUba Avazyaka ane agatyanI ArAdhanA che. badhA ja thoDuM dhana A mATe phALave to samUha thakI AvuM Agamalekhana thaI zake. Agamo che to saMgha che, zAsana che, sukRtanAM kAryo che. jo Agamo gauNa thaze to A badhAyanuM astitva paNa jokhamAze. traNa divasanA pUjAmahotsavamAM saMgItakAra kirITabhAIe madhura ane Roche dhArmika Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvabhInA kaMThe pUjAo gAI, ane pUjAmAM AvatI 'bhavi tame sarasa sukaMThe zrIjina Agama gAvajo re lola" e paMktine caritArtha karI. sAthe zrotA bhAvikone paNa A pUjA - gAnamAM joDyA. sAthe sAthe pratyeka pUjA pachI Agama vize samajAvavAmAM AvyAthI lokone khUba tallInatA thaI. trIjA dine mohanIyakarmanivAraNa pUjA rAkhelI. A pUjA javalle ja have bhaNAvAya che. ApaNA banI beThelA saMgItakArone tathA mahilAmaMDaLone mahadaMze traNa-cAra pUjAo ja phAvatI hoya che. saMgItakArone to pUjA bhaNAvavAnuM ja kvacita bane che. pUjano ane bhaktinA nAme cAlatAM nAcagAna ane halakI kakSAnAM gItonA sathavAre lokonuM manoraMjana tathA paisAnI Avaka - ATaluM ja have jovA maLe che. zuddha, sAttvika ane pariNatine poSaka gAna-bhakita have kyAM rahI che? lAge che ke ApaNe badhuM gumAvI beThA ! mahApuruSoe racelI saMgItamaya pUjAnA asala dezI DhALo ane rAgo jANanArA-gAnArA Aje keTalA maLe? raDyA khaDyA koI jaDe to jaDe. ane evA koIka jaDI paNa Ave to sAMbhaLavAvALA kayAMthI lAvavA? pariNAme eka bhavya ane divya vAraso ApaNAM hAthe ja ApaNI sAme ja naSTa thaI javAno. kevuM kaSTadAyaka che A ! to ame mohanIya karma nivAraNa pUjA bhaNAvI. A pUjAnI chellI DhALamAM eka adbhuta rUpaka "zrIgubhavIrajI mahArAje varNavyuM che. e rUpakanI vAta upasthita saunAM manane DolAvI gaI. e DhALano upADa Ama cheH moha mahIpati mahela meM beThe, dekhe Avyo vasaMta lalanA, vIra niNaMda rahe vanavAse, mohase nyAro bhagavaMta lalanA caturA ke citta candramAM ho..." vasaMta RtumAM khelAtA phAgano mAhola che, ane "dhamAla' prakAranI gAyanarIti che. AmAM prabhuvIra ane moharAjA e beya samrATo potAnA rasAlA sAthe sAmasAme hoLI-yuddha khelavA cAlyA che. be vacce manabhara muThabheDa thAya che ane chevaTe dharmarAjA vIranI jIta thAya che tenuM surekha ane uttejaka varNana thayuM che. vIraprabhunI kaThora AtmasAdhanAnuM paNa AvuM raMgIluM - manabhAvana - vismayapreraka varNana mAtra "zubhavIra" jevA rasika kavi ja karI zake. eka paMktimAM "vasaMtanuM mAdaka varNana ApIne kavi lAgalA ja hoLI yuddhanI yUharacanAnI vAta para AvI jAya che. jANe ke vIraprabhu nAmanA dharmarAja - rAjavI che. Arjava - RjutA nAmanI temanI gorI gorI priyatamA che. zIlAMga-ratha upara te baMne ArUDha thayAM che. sAthe saMtoSa nAmano mahAmaMtrI, samyatva nAme mAMDalika rAjA-maMDalezvara, pAMca mahAvrata nAmanA sAmaMta rAjAo, mArdava nAmano gajarAja, ; Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 zrutajJAna nAmanA senApatinI doravaNI heThaLa cAlatuM caraNasattarI - karaNasittarInuM virATa sainya, adhyavasAyorUpI subhaTo- A badho jabaro rasAlo che. to sAme moharAjA paNa bharapUra taiyArI sAthe medAne caDyA che. enI mAyA nAmanI priyA che, banne hAsyAdiSaka (hAsya, rati, arati, zoka, bhaya, jugupsA vaDe banelA) nAmanA 2tha para ArUDha che. kAmadeva nAmano putra, lobha-maMtrI, krodha nAme subhaTa, mithyAtva nAme maMDalezvara, tenA samyaktvamohanIya ane mizramohanIya nAmanA be nAnA bhAIo, mAna nAme hAthI ityAdi rasAlo tenI sAthe che. banne jUtho vacce laDAI to cAlI ja hoya, ane te joradAra cAlI hoya, temAM zaMkA nathI. A laDAIno jIvaMta aNasAra meLavavo hoya to, bhagavAna buddhanA 'mAra-vijaya' prasaMganuM citra (muMbaInA prinsa oNpha velsa myujhiyamamAM che) jovuM - samajavuM paDe. paraMtu, lAge ke dharmarAjAne jarA utAvaLa AvI gaI haze. temaNe jarA TUMko ane vadhu ahiMsaka rasto apanAvyo. temaNe joyuM ke, moharAjAnuM kAyamI raheThANa mAruM 'mana' che. A mana ja mohano nikaTano ane vaphAdAra rakhevALa che. eTale temaNe e 'mana' ne potAnI nipuNatA vaDe phoDI nAkhyuM, ane moharAjAnA pakSamAMthI potAnA pakSamAM kheMcI lIdhuM. moharAjAne jevI A vAtanI khabara paDI ke e ja kSaNe 'moha te bhAgyo jAya'.... jenA jore ane vizvAse moha TakavAno hato te 'mana' ja badalAI jAya, pachI te bApaDo bhAge nahi to kare paNa zuM? ane e jotAM ja dharmarAjA-vIraprabhue utkRSTa zukladhyAna dharavArUpe kesariyA karI moharAjAno pIcho pakaDyo. evo pIcho pakaDyo ane bhagADyo ke pharI kadIye emanI dizA tarapha najara paNa na kare ! A kesariyA karavAnA phaLamAM temane kevaLajJAnanI vijayamALA varI, ane khuda vasaMtaRtu paNa temanA guNagAna gAvA mAMDI. kevI adbhuta che kavinI kalpanA ! kevI mIThI lAge che e ! to ApaNI pUjAomAM AvA to kaMIka bhAvo bharI dIdhA che A sAdhucarita kavivaroe. ene gAva to bhakti thAya, saMgIta sadhAya ane zAstro paNa samajAya - ema trevaDo lAbha thAya. A varNana sAMbhaLIne ahIMnA zrotAo to jhUmI uThyA, paNa tevo lAbha ane bhAva tamane badhAyane paNa maLe te AzayathI A badhuM A patramAM utArI vALyuM. gamatAMno gulAla karavAmAM je moja che, te gamatuM chUpAvI rAkhavAmAM nathI ja. to pUjAomAM rasa vadhArajo. hA-hU vALI bhaktithI bacavAnI bhAvanA keLavajo. ane nirmaLa dharma ane bhaktimAM manane joDajo. (poSa-2059) dhArmika Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 A vakhate viratidharma - vrata vize vAta karavI che. hamaNAM (19-1-3) ja atrenA upAzrayamAM lagabhaga 90 bhAvikoe zrAvakadharmocita 12 vrato vagerenuM vidhisahita grahaNa karyuM, jemAM trIseka puruSo hatA. te agAu, kArtika mAsamAM paNa nANa maMDAvIne cAlIseka yuvAna bhAvikoe vrato grahaNa karyA hatAM. hajI paNa vrataniyamo grahaNa karanAra varga taiyAra thaI ja rahyo che. prabhunuM zAsana mukhyatve viratinuM zAsana che. prabhuno mukhya upadeza sAdhudharma ke saMyama aMgIkAra karavAno hoya che, ane pachI tenA vikalpa zrAvaka dharmanA samyaktvamUlaka 12 vrato grahaNa karavAno prabhuno upadeza hoya che. asaMkhya puNyAtmAoe, saMyamadharma grahaNa karavAnI azaktine kAraNe, zrAvakocita vrato aMgIkAra karIne, AtmAnuM kalyANa sAdhyuM che, ane jinazAsanane ajavALyuM che. upadhAna, pratiSThA, caityanirmANa, saMghayAtrA ityAdi aneka anuSThAno ApaNe tyAM thAya che. te badhAM zAsananI prabhAvanAne kendramAM rAkhIne thatAM hoya che. temAM AtmasAdhanA ke dharmArAdhanA nathI tema nathI, paNa AjanA viSama kALamAM zAsanaprabhAvanA ke saMskRtirakSAnI tulanAmAM te muddA bahulatAe gauNa banatA anubhavAya che. jayAre vrata grahaNa karavArUpa anuSThAnanuM eka ja lakSya hoya che. jIvanazuddhinuM ane AtmahitanuM. temAM bIjA ADaMbaro, vAha vAha, zilAlekho, prazaMsApatro tathA kaMkotrIone leza paNa avakAza nathI hoto. tame vrata vrato grahaNa karo, ane pApa pApothI jAtane bacAvo. hiMsA, asatya, corI, durAcAra, parigraha, abhyazyalakSaNa, hiMsaka vyApAra-vyavasAya, anarthadaMDa vagere vagere pApakAryothI potAnA AtmAne bacAvavo, e ja mAtra dhyeya ke bhAva, vratagrahaNa pAchaLa hoya che. temAM eka bAju to ApaNA dvArA thatI paryAvaraNIya hAnimAM ghaTADo thAya che, to bIjI bAju ApaNAM cittanI tathA jIvananI, nirarthaka pApo thakI rakSA paNa thAya che. kazuM ja karavAnuM nathI karavAno che mAtra tyAga. tame tyAga karo, choDatAM zIkho, ane tame dharmaparAyaNa temaja niSpApa banI raho! anya anuSThAnomAM to dhanavyaya paNa karavAno rahe, A ArAdhanAmAM dhanavyayanI to jarUra nathI ja, balka nirdhana jIva paNa AmAM pUrA adhikArapUrvaka joDAI zake che. tame badhAe koIne koI, dhana vaDe thaI zake tevAM anuSThAno karyA ane karAvyAM Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haze; tevAM anuSThAnomAM bhAga paNa lIdho haze. have A vratagrahaNarUpa anuSThAnano paNa lAbha levA yogya che. pelAM prAsaMgika anuSThAnathI tamAruM dhana, ane tapUratuM kadAca mana-tana paNa dhanyatA pAmyuM haze. paraMtu A anuSThAnathI to tamAruM samagra jIvana dhanya, kRtArtha ane saphaLa banaze, ane te paNa kAyamane mATe. to A patra vAMcIne tamArI najadIkanA dharmasthAnamAM birAjatA saMyamadhara pUjyono saMparka karajo, vizada svarUpa samajI lejo, ane pachI potAnI bhUmikA tathA kSamatAne anurUpa evAM ne eTalAM zrAvakocita vrato avazya grahaNa karajo . (mahA-2059) ' Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 A kSetra (madrAsa) taddana dariyAkAMThe AvyuM hoI dariyA upara ja havAmAna avalaMbe. dariyo roja je samaye sthira thAya, oTamAM hoya tyAre garamIno prakopa mAjhA mUkI de che. A divasomAM ahIM 47deg DigrI sudhI garamI rahe che. enI akaLAmaNamAM kazuM ja kArya karavAnuM mana na vadhe, na sUjhe. A uparathI evuM tAraNa nIkaLe che garamI e nimitta che. garamI vadhe - vadhu anubhavAya, tema pravRtti maMda paDatI jAya. ane A vAta jeTalI Rtujanya garamI paratve sAcI che, teTalI ja, jJAnIonI daSTie, saMsAranI garamI paratve paNa sAcI che. A saMsAra trividha tApathI ukaLI rahyo che. e ukaLATanI akaLAmaNa jema jema tIvra banatI jAya, tema tema saMsAranI pravRtti alpa thatI jAya ane nivRtti arthAta viratino dharma vadhato jAya. ane jema jema "virati' vadhatI jAya tema tema AMtarika- Atmika zAMti paNa vadhatI javAnI. saMsAranA dAhaka tApane zamAvanAruM A.C. eTale virati, ema paNa kahI zakAya. ApaNe tyAM be dharmamArga che. nivRttidharma ane pravRttidharma. nivRttidharma eTale viratidharma. arthAt sAmAyika, pauSadha ane cAritra. pravRttidharma eTale derAsara, pratiSThA, tIrthayAtrA vagere dharmakAryo. nivRttidharmamAM ArAdhanA-ArAdhakatA mukhya, to pravRttidharmamAM prabhAvanA mukhya hoya che. jJAnIoe je doSone dUra karavAno upadeza Apyo che, te doSone parakhI parakhIne tene TALavAnI mathAmaNapUrvaka AtmaguNone pragaTa-vikasita karavA mATenI prakriyA te ArAdhanA che. ane anya jIvone - manuSyAdine jinazAsana pratye bahumAna jagADe ane te dvArA bodhibIja pamADe tevI pravRttinuM nAma che prabhAvanA. ArAdhanA sarvathA niravadya hoya, jyAre prabhAvanAmAM amuka aMze sAvadyatA hoI zake. mATe ja zAstromAM zAsananI prabhAvanA paNa vidhipUrvaka karavAno upadeza che. ane e "vidhino yathArtha bodha yathArtha gItArtha pAse ja saMbhavita che. AjakAla, ApaNe tyAM game te potAne gItArtha mAne che ane vidhi tathA jayaNAnA dekhItA temaja akSamya ullaMghana karIne zAsanaprabhAvanAnA nAme je sAvadya pravRttimArga pravartAve che, athavA tene samarthana Ape che, tene kAraNe zAsananI prabhAvanAnI tulanAmAM zAsananI halanA ja vizeSa thaI rahI jovA maLe che, je paDatA kALanI ja balihArI che. AvI prabhAvanAothI zAsanano Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAga bhAgye ja vRddhi pAme che, ane vyaktino rAga kUdake-bhUsake vadhato jAya zAsanano rAga ApaNane dharmI-zrAvaka banAve. vyaktino rAga mAtra bhagata-daSTirAgI banAve. zrAvaka ekAMte ArAdhaka hoya, bhagata bhAgye ja ArAdhaka thaI zake. tame zrAvaka bano, tevI maMgala kAmanA sAthe. (jeTha-2059) dhArmika Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 huM TekavuM chuM nAtha ! mastake mAruM tuja pada-pITha para tArI caraNaraja varasavA de he vibho ! tenA upara e caraNaraja cirakALa mATe thaI raho mAre zire tArI kRpAthI deva ! mArA puNyano paramANu - kaNa.. paramAtmAnI caraNaraja... ukhADe pApa-raja vikramanI navamI sadImAM bappabhaTTasUri nAme eka mahAna jainAcArya thaI gayA. emanI vidyA, cAritra, jJAna ane sAdhanA evAM anupama hatAM ke kAnyakubdha (kanoja) pradezano rAjA Ama temano parama mitra ane parama bhakta banI rahyo hato. rAjAnA apAra mamatvane kAraNe gurue potAnA guru mahArAjane temaja potAnA mULabhUta vihArakSetra-gujarAtane choDIne kAnyakunjamAM rahevuM paDatuM. paraMtu temanA satata sahavAsanuM sukhada pariNAma e AvyuM ke, rAjA zraddhAvaMta jinadharmI zrAvaka banyo, ane jinazAsananI ghaNI ghaNI prabhAvanA varSo sudhI thaI. e samayamAM gauDa dezamAM eka jagavikhyAta paMDita thaI gayA. mahAkavi vAkpati emanuM nAma. bappabhaTTasUri gurunA e parama snehI, mitra. e kavirAja ghaDapaNamAM tridaMDI saMnyAsa svIkAryo ane mathurAmAM potAnuM zeSa jIvana vItAvavAnuM goThavyuM. A vAtanI jANa thatAM Ama rAjAe gurune Takora karIH tamArAmAM anyane dharma pamADavAnI addabhuta zakti che. tame mane paNa zrAvaka banAvI dIdho che. paraMtu tamArI e AvaDatanI prazaMsA huM tyAre ja karuM jyAre tame A brAhmaNasaMnyAsI kavi vAkapatine samakti ane jaina dharma pamADazo. evA manuSyane dharma pamADavAmAM ja tamArI kSamatAnI kasoTI, bAkI kazuM nahi. gurue A paDakAra jhIlI lIdho. kahyuM: vAkSatine dharma pamADuM, to ja mArI vidyA sAcI mAnajo. A pachI gurue vinA vilaMbe vihAra Adaryo, ane mathurA pahoMcyA. tyAM ja maTha-maMdiramAM kavirAja dhyAnamagna rahetA. tyAM jaIne temano dhyAnabhaMga thAya te prakAre vividha devonI stutio bolavA mAMDI. emAM zivapArvatI, lakSmI-viSNu vagere devonI saMsAra lIlAnuM, purANo-vedomAM varNaveluM svarUpa temaNe kAvyamaya zailIe prastuta karyuM. e sAMbhaLIne kavinuM dhyAna DoLAyuM. temaNe sUrijI tarapha joIne kahyuM : mahArAja! A kaI jAtanI stavanA karo cho Apa? sUrivare kahyuM: kavirAja ! tamArA ISTa devanAM ja guNagAna meM karyA che, paNa Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anyanAM nahi. ane guNagAnamAM to jevuM svarUpa je devanuM hoya tevuM ja varNavavuM paDe, e ApaNI kavi-maryAdA che te to jANo ja cho ! chatAM mane samajAvo ke AmAM meM ayogya zuM kahyuM? kavirAja kahe : mahArAja! amAruM mRtyu have najIkamAM che. have to amAre paramabrahmanuM dhyAna sAdhavuM che, ane muktipada meLavavuM che; e sAMpaDe evuM kAIka saMbhaLAvo to sAruM lAge. sUrijI to A kSaNanI ja pratIkSAmAM hatA. temaNe kahyuM ke 'tamArI evI ruci che to huM evA tattvanAM guNagAna saMbhaLAvuM.' ane temane 'vItarAga'nuM svarUpa varNavatuM kAvyagAna cAlu karyuM, jeno bhAva Avo hato : 'he vItarAga ! karuNAnA taraMgo vahAvatI tamArI adbhuta STi; saumya-zAnta rasa chalakatuM tamAruM mukhaDuM, niSpApa ane prazAnta AcaraNa; zAnta, zithila ane svastha Asanapaddhati; prasanna-pulakita kAyA; A badhuM avalokatAM amane pratIti thaI rahI che ke kharekhara, janma - jarA- mRtyumaya saMsArabhramaNanuM nivAraNa karavAnuM sAmarthya jo koImAM hoya to te tamArAmAM - vItarAgamAM ja saMbhave che, anyatra kyAMya e sAmarthya ane A svarUpa hoI na ja zake.' A stuti sAMbhaLatAM ja kavi utsAhathI uchaLI paDyA. temaNe sUrijIne pUchyuM : mahArAja! AvA svarUpavALA vItarAga kyAM maLe? mane oLakhAvazo? dekhADazo? sUrijIe kahyuM : kavirAja ! A vItarAga tAttvikarUpe to muktipadamAM pratiSThita che, paNa mUrtirUpe maMdiramAM jovA avazya maLe, tamane jijJAsA hoya to cAlo mArI sAthe, huM te svarUpanAM darzana karAvI zakIza. kavi tatkSaNa taiyAra thaI gayA. sAthe temano ziSyagaNa paNa taiyAra thayo badhAne laIne guru Ama rAjAe baMdhAvelA jinAlaye gayA. tyAM pArzvanAtha prabhunA prazamarasanimagna, dhyAnamudrAe sthira evA sohAmaNA jinabiMbanAM darzana karAvyAM. vAti kavi to biMbane nIrakhatAMvAra bolI uThyA ke ' A devano AkAra ja sUcave che ke, e 'niraMjana-vItarAga' deva che.' dhArmika Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pachI temaNe A deva ane temanA mArganuM svarUpa jANavAnI jijJAsA vyakta karatAM, gurue temane deva-guru-dharmanAM tattvono paricaya karAvyo, ane jinakathita ahiMsAmaya saMyama mArga paNa samajAvyo. e varNana sAMbhaLatAM ja vAkSati kavinuM hRdaya ullasita thayuM. temaNe te ja paLe, te ja sthAne, tridaMDAdino tyAga karIne jaina munidIkSA grahaNa karI, ane paramAtmA pratye bhAvavaMdana karIne temaNe A pramANe stutigAna uccAryuM : kasturInAM vilepana to A lalATa para ghaNAM karyo, paNa te badhAM ja Aje niSphaLa lAge che. have to eka ja icchA thAya che : jinezvara vItarAganA caraNa samakSa mastaka namAvuM ane temanAM caraNanI rajaNanuM vilepana mArA lalATa para thayA kare." gurune paNa, AvA uttama jIvane sanmArge vALyAno ane AtmakalyANa sadhAvyAno paritoSa thayo. uMmaranA kAraNe thoDA ja vakhatamAM te vRddha kavi-sAdhunuM AyuSya kSINa thatAM, mathurAmAM ja, gurue svamukhe temane antima ArAdhanA karAvI, ane aDhAra pApone vosarAvavApUrvaka tathA sarva jIvone khamAvavApUrvaka te munivare paralokanA paMthe prasthAna karyuM. ApaNe paNa prArthanA karIe ke A lalATa para, lamaNAM para, pApanI dhULa to ghaNI coMTI ane lagADI. have to prabhunA maMdiramAM jaIne temanA Asana samakSa mastaka namAvI tene bhoMyasaranuM cAMpI daIe. tyAM verAyelI prabhunI caraNaraja sAthe tathA sakalasaMghanI caraNaraja sAthe mAthuM ghasIe. te rajakaNane mastake jaDI daIe, ke jethI ApaNAM bhavobhavanAM pApakarmonI raja ukhaDavA mAMDe, ane AtmAnuM kalyANa zIdhra sAdhI laIe. (kArtika-2060) Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 A varSe ApaNuM jIvana, rojiMdI jIvanacaryA vadhu ne vadhu hiMsAmukta ane ahiMsaka bane te mATe prayAsa karavAnA che. A mATe keTalAka padArthone tamArA bhojanamAMthI ane svAda mANavAnI TevomAMthI tilAMjali ApavAnI che. dA.ta. kokAkolA ane pepsIkolA temaja te prakAranAM anya TesTaphUla pINAM mAMsAhArI padArtha dharAve che, temAM aneka prakAranI jIvAto paNa hoya che ane pesTIsAIDUsa - jaMtunAzaka jherI rasAyaNa dravyo paNa bharapUra hoya che, e vAta have to jagajAhera hakIkata siddha thaI cUkI che. tenA sevanathI ApaNe dhImA mota bhaNI dhakelAIe chIe, ane zarIramAM aneka bhayaMkara rogo avazya thatAM hoya che. A varSe saMkalpa karajo ke AvAM jIvahiMsaka tathA jIvaleNa pINAM ame moDhe nahi mAMDIe. AMgaNe AvelA atithi-mitrone te pIvaDAvIzuM paNa nahi. mitrone khuza karavA mATenA anya vikalpo ghaNA che. hamaNAM eka navA nyUjha joyA. jeneTika ejIniyarIMganI vaijJAnika upalabdhionA AdhAre have zAkAhArane ja mAMsAhAra banAvavAnuM kAvataruM racAyuM che. AmAM vividha zAkAhArI padArthomAM mAMsAhArI tattvo umeravAnuM goThavavAmAM AvyuM che. dA.ta. TamATAmAM vAMdA (kokroca)nA jIna, dUdhI ane kAkaDImAM paNa vAMdAnA jIna, lasaNa-kAMdAmAM mAchalInA jIna - A badhA prANIjanya aMzo vanaspatiomAM bharavAmAM Ave. pachI te bannenA saMmizraNathI eka hAIbrIDa vanaspati pedA thAya je barAbara hiMsAjanya ane mAMsAhArI ja hoya. amerikA, cIna, jApAna jevAM rASTronI A deNagI che. bahurASTrIya kaMpanIo tenI vAhaka che. yuropanA dezomAM teno virodha che, ane zrIlaMkAe to AvA padArtho para saMpUrNa pratibaMdha lAdyo che. bhAratamAM A padArtho zAkAhArI prajAnA peTamAM jAya ke jatAM hoya tenI pAkI zakyatA che. amerikAnAM rUpALAM sapharajana (so rUpiye kilo!) ja ArogavAno moha ApaNe tyAM vakaryo che. kAle e ja mArge badhAM zAkabhAjI paNa tyAMthI ke tyAMnI paddhatinAM AvavAnAM ja. emAM paisA to vadhu javAnA ja, sAthe aneka jAtanAM pApo, ane rogonA ghara jevA mAMsAhArI padArtho paNa peTamAM javAnA. pariNAme dharmano cheda uDaze, zarIra rogonuM ghara thaze, prajA nirmAlya thaze, ane saMskAra, saMskRtino dhabaDako vaLaze. maraNottara durgati to kharI ja. A badhAMthI bacavAno saMkalpa karIne nUtana varSano maMgala prAraMbha karazo to patro lakhavAnI amArI A mathAmaNa-mahenata lekhe lAgI gaNAze. (kArtika-2060) dhArmika Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 tamArAmAMnA keTalAkane be dahADA pachI AvatI akhAtrIjanA rUDA dine varSItapanI pUrNAhuti tathA pAraNAM haze. keTalAkane navo lIdhelo varSItapa cAlu paNa haze. Avo mahAna tapa je AtmAo ArAdhe che, temane ghaNAM ghaNAM abhinaMdana temaja anumodanA ghaTe che. zrI AdinAtha dAdAe A tapa dIkSA letAM ja AdareluM. caritromAM maLatAM varNana pramANe pUrvanA koI janmamAM dAdAnA jIve mUMgA pazuone AhArano aMtarAya karelo. tenAthI bAMdhelAM karmonA udayane lIdhe temane 13 mAsa sudhI AhAra nahoto maLyo. paraMtu A to prathama munIzvara hatA. temaNe e aMtarAyajanya Apattine AtmasAdhanAnA rUDA avasaramAM palaTI nAkhI ane apramattabhAve tathA kheda-udvega vagara prasanna citte e vArSika tapanI sAdhanA dvArA karmone jaDamULathI khapAvI dIdhAM. e paramAtmAnI hoDa AjanA ApaNA jevA tuccha manuSyo, eka ghaDI mATe paNa karI na zake. Ama chatAM, emanI sarakhAmaNImAM to ApaNe aneka anekagaNAM adhika aMtarAyo bAMdhyA che. ane hajIye rojeroja kSaNekSaNe bAMdhe ja jaIe chIe. enuM nivAraNa karavA mATe e dAdA jevAM keTakeTalAM varSItapa karavAM paDaze tenI gama nathI. chatAM, temaNe karelA mahAtapanA AcherA anukaraNarUpe ApaNe tyAM varSItapanI ArAdhanA cAlatI rahe che. dAdAjIe saLaMga 13 mAsanA karela upavAsa jeTalA ja upavAsa karIe to kharo varSItapa thAya. AthI koI ArAdhako saLaMga (athavA anukULatA mujaba) be varSItapa karatAM hoya che ke jethI ra6 mahinAmAM 13 mAsanA upavAsano AMkaDo thaI zake. varSItapamAM tapasyA karavAnuM saraLa che. paraMtu teno mULa - sAco Azaya ke hetu jALavI jANavo te kaThina che, AjanA sAmUhika tapasyAnA kALamAM to khAsa. sAmudAyika tapasyAmAM besaNAM samUhamAM thavA mAMDyAM che have. ekamekanuM AlaMbana rahe, saunI anukULatA sacavAya, AvA Azayo AnI pAchaLa hoya che. paraMtu, sAmAnya anubhava kahe che ke, A sAmUhika tapa ane jamaNamAM kriyAzuddhi nathI jaLavAtI. samUhamAM niyata samaye besaNuM karavA game te rIte ekaThA thaI zakanArA loko, varSItapamAM nitya pratikramaNa anivArya hovA chatAM te mATe bhegA thaI zakatA nathI. pariNAme jamavA aMge darekanI anukULatA - pratikULatAno jeTalo khyAla rakhAya che, teTalo pratikramaNAdi aMge rAkhavAmAM Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI Avato. AthI tapa ghaNA kare, kriyAmAM emAMnA thoDAka ja bhAga le. e ja rIte samUha-jamaNamAM jayaNA bhAgye ja paLAtI hoya che. viveka to prAyaH jaLavAto ja nathI. upAzrayamAM ja rasoI, te paNa rAtre ke vahelI savAre ja thaI jAya. sAdhu - sAdhvIjI va.hoya to paNa rAto tathA pAraNAMno pUro divasa, vAsaNanA khakhaDATa tathA eThavADanI azuci tathA cIkaNA thayela upAzrayanA bhAgo, lokonI dhamAdhama, A badhAmAM ja temaNe kADhavAno. pachI ujAgarA, maccharo va.ne lIdhe mAMdA paDe to davAno tathA vaiyAvaccano lAbha lenArA hoMzIlA bhakto jarUra nIkaLe. Avo lAbha kyAMthI? eMThavADa ane pANInA apavyayane joIne to ema ja lAge ke ahIM dharmane ke tapasyAne jANe kazI levAdevA ja nathI ! rAtre banatI khAdya vastuo na ja vaparAya, evo Agraha to jANe badhAe paDato mUkayo che! cAle, vAMdho nahi, e ja vRtti tathA uccAraNo sarvatra hoya che. varSItapa karanAre moTI pUnamonI chaTha pharajiyAta karavAnA hoya che. ApaNA pUrvajo hajI ra5-30 varSa pahelAM sudhI, ane Aje paNa keTalAko, e pramANe kare ja che. paraMtu have to amuka chaThane bAda karatAM bAkInA na karo to cAle - evI chUTa pATa parathI ja maLatI hoya che. varSItapa karavA chatAM ATalA mATe jo calAvI levAya to te tapa adhUruM ja gaNAya, emAM dayA-mAyA na cAle. (1) varSItapa jevI mahAna ArAdhanA karanAre be TaMka pratikramaNa sahitanI nitya kriyA avazya karavI paDe. to ja temano tapa lekhe lAge. kriyAvihoNA tapanI jhAjhI kiMmata nathI. (2) varSItapa karmakSaya mATe ja karavAno che te vAta jo yAda rahe to khAvApIvAnI tathA svAdavRttinI paravA karavAnI na rahe. tapa mATe zarIra mAMge teTaluM maLI jAya te ganImata. paNa te mATe ajayaNA, rAtridoSa, bhakSyAbhaDhyanA vivekano tyAga, A badhI sthiti ke ceSTA na thAya. (3) varSItapa pUrNa karyA bAda jIvanamAM, rAtribhojanano tyAga, hoTala, barapha - AIskrIma, ThaMDA pINAM, abhakSya tathA bajArU cIjono tyAga, ATaluM to anivAryapaNe Ave ja athavA lAvavuM ja joIe. anyathA ATaluM mahAna tapa karyuM te na karyA barAbara thaze. AzA rAkhIza ke A vAMcanAra vyakitao uparanI vAto parathI bodha leze ane A badhuM avazya AcaraNamAM lAvaze. vaizAkha-2060) dhAmika Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNA mahApuruSonI keTalIka zAstrAnusArI ane mahAna gurubhagavaMtoe AcarelI tathA prabodhelI maryAdAo samajavAlAyaka che. eka - be prAsaMgika bAbato lauM 1. ArkA nakSatra bese te divasathI kerIno tyAga. moTAbhAge 21 jUne ArkA nakSatra besatuM hoya che. te beThA pachI havAmAna athavA RtucakramAM evuM parivartana Ave ke "kerI" jevA phaLamAM calitarasa thaI javAnI ane te kAraNe trasa jIvo utpanna thavAnI, svAda besvAda thavAnI vagere aneka saMbhAvanA rahe che. A badhAM kAraNosara ApaNAM mahApuruSoe ArvA bese tyAMthI laIne pachInA AvanArA phAgaNa sudanI pUnama lagI kAcI tathA pAkI kerI khAvAno niSedha karyo che. AmAM eka bAjuthI jIvadayA-jayaNAnuM pAlana che, to bIjI bAjuthI rasatyAga ane svAda upara kAbU rAkhavAno paNa Azaya jaNAya che. jo ke, atyAre to keTalAka jIvo phAgaNa mAsa sudhI rAha jovAnI dhIraja na hovAne kAraNe ke game te bahAne kArtika mAsathI ja kerInI chUTa letAM saMbhaLAya che tathA jovA maLe che. temanI pAse ekamAtra dalIla che ke, "kArtikathI na khavAya tevo zAstramAM nirdeza nathI, mATe levAya. AnI sAme amAro eTalo ja javAba che ke zAstramAM niSedha na hoya to tenI khabara ApaNA mahAna pUrvAcAryone hatI. chatAM temaNe tyAgabhAvanAne ja prAdhAnya ApIne pote chUTa na lIdhI ane paraMparAne chUTa levAnI maMjUrI paNa na ApI. ethI e paraMparA Aja paryata yathAvat cAlu rahI che. sakala saMghamAM e maryAdA paLAtI ja AvI che. ane mahApuruSonI AcAramaryAdA-AcaraNa e svayaM paNa zAstrAjJA svarUpa gaNAya che. tethI seMkaDo varSothI varSamAM ATha mahinA kerI tyAga je thato Avyo che - paLAto Avyo che, temAM chUTa levI te ArAdhaka dharmAtmA mATe ucita nathI. jIbhanA svAdanuM poSaNa karanArA mATe to vAta karavAno artha ja na hoya. 2. Adra bese te pUrve comAsAnA kSetramAM pahoMcI javuM. A maryAdA sAdhusAdhvI mATe che. alabatta, AnuM pAlana badhA samudAyomAM nathI thatuM; amuka ja samudAyomAM A maryAdA rahI che. vAta ema che ke, lagabhaga jeTha mAsa zarU thAya tyAre AkAzamAM vAdaLAM thavA mAMDe ane, AjanAM dukALagherAM varSone bAda karatAM, lagabhaga varasAdano prAraMbha paNa thAya ja. pahelA varasAdane prabhAve mArgo para asaMkhya saMmUrNima jIvo - deDakAM, aLasiyAM tathA tevA aneka jIvo vipula ; Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANamAM utpanna thAya. ane tevA mArgo para cAlavAthI trasa-sthAvara asaMkhya asaMkhya jIvajaMtuonI ghora virAdhanA thayA vinA na rahe. A jAtaanubhavanI vAta che ke varasAda paDyA pachI virAdhanAnI zakyatA khUba vadhI jAya. A ghora hiMsAthI bacavA mATe amArA mahAna pUrvapuruSoe niyama karyo ke, ArvA bese te divasa sudhImAM niyata kSetramAM pahoMcI javuM, hA, praveza to upAzrayamAM game tyAre zubha muhUrta karI zakAya, paNa gAmamAM ke be pAMca mAIla AsapAsamAM pahoMcI to javuM ja rahe. keTalAka anna lokone have prazna thato hoya che ke ArkA pahelAM praveza karI levo paDe. pachI kema thAya? sAdhudharmanI maryAdAthI ajANa jIvo Avo savAla kare emAM emanI ajJAnatAno ane sAdhuthI dUra rahevAnI temanI Tevano ja doSa gaNAya. bAkI praveza to gurubhagavaMtAdie pharamAvelA muhUrta aSADhI 14 pahelAM game tyAre karI zakAya. vihAra AA pUrve ATopI levo joIe. kevI adbhuta, dayAmaya ane ArAdhanAsvarUpa che A badhI maryAdAo ! AnA pAlanamAM dayAvRtti vikase, AcArapAlana thAya, tyAganI pariNati vadhe, AjJAnuM pAlana thAya, ane A badhAM dvArA saMyamanI rakSA paNa thAya. AvI zreSTha maryAdA ApanArA pUjya puruSono upakAra mAnIe eTalo ocho. zrAvako ke gRhastho paNa, 21mI jUnathI kerInA tyAganI maryAdA pALe to temanA jIvanamAM paNa tyAgabhAvanAno avazya vikAsa thAya, ane AhArasaMjJA tathA svAdavRttino vijaya paNa thAya. tyAga acUka karajo. lAbha ja lAbha che. aSADhI 14thI comAsAno maMgala prAraMbha thaze. A vakhate to pAMca mahinAnuM comAsuM che. ArAdhaka AtmAone ArAdhanA karavAnI majA paDI javAnI che. hamaNAM aneka loko pAsethI sAMbhaLavA maLyA kare che ke, AvanAro samaya be varSano bahu ja viSama ane azubha che. kevI uthalapAthala kyAM thaze te akathya che. mATe jeNe bacavuM hoya teNe prabhubhakitanuM te dharmaArAdhanAnuM baLa vadhAravAnuM che. e baLa haze to ahIM paNa ugarAze ane paraloka paNa sudharaze. e baLa nahi hoya to banne vAnAM bagaDyAM vinA nahi rahe. to A vAta badhA khAsa dhyAnamAM lejo, ane ArAdhanAmAM tema ja bhakitamAM khUba jIva parovajo. dharma ArAdhe tenI rakSA dharma avazya kare che te satya barAbara najara samakSa rAkhajo. (aSADha-2060) dhAnika ? ' Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 jinazAsananI ArAdhanA karavAno eka moTAmAM moTo ane pratyakSa lAbha e che ke, ArAdhanAnA mAdhyamathI ApaNane ApaNI azaktinuM, ApaNA doSonuM tathA durguNonuM bhAna thaI zake che. "ArAdhanA' no artha jema jema samajAto jAya, tema tema ApaNI bhUlo tema ja doSono ApaNane khyAla paNa Avato jAya che ane te pachI te badhuM ghaTe ke dUra thAya te dizAmAM udyama paNa cAlu thAya che. ArAdhanA karavAno A lAbha jevo tevo to nathI ja. ArAdhanA eTale guNono vikAsa ane avaguNono hAsa. virAdhanA eTale doSonI vRddhi ane guNonI hAni. jinazAsana nahotuM maLyuM tathA maLyA pachIye nahotuM gamyuM athavA to nahotuM samajAyuM, tyAM sudhI to virAdhanA ja karyA karI che, ane doSo ja vadhAratA rahyA chIe. paraMtu have jayAre zAsana maLyuM hovA uparAMta gamavA paNa lAgyuM che to ApaNe ApaNAmAM bharelA agaNita doSonA ukaraDAne ulecavAne mATe sajAga thaI mahenata karavI ja paDe, ane ApaNA guNone vikasAvavA ja paDe. eka vAta niHzaMka samajI tathA svIkArI levI ja paDe ke huM pote ghaNA ghaNA - aDhaLaka-doSo ane durguNono bhaMDAra chuM. ApaNe sahu mAtra doSasevana ane durguNasAdhanAnA ja vyasanI chIe. na jANe, ApaNe A jIvanamAM keTakeTalAya doSo sevyA haze, pALyA haze, vadhAryA haze, ane emAM bhAre moja tathA AnaMda anubhavyA haze. jANI joIne ke ajANapaNe, anicchAe ke moTAbhAge svecchAe ja, karmavaza, mohAdhIna banIne, hita ne ahitanuM bhAna bhUlIne, yogya-ayogyano viveka cUkIne, ApaNe keTakeTalA anartho AcaryA hoya che. kaSTa hoya to eTaluM ja ke ApaNane mahAmUluM jinazAsana maLyA pachIye ApaNe ApaNA ja AtmAnuM tathA jIvananuM azubha thAya tevA anartho tathA tenI virAdhanAnuM AcaraNa karyuM che. A virAdhanAne lIdhe ApaNe karmo paNa nizcitapaNe anargaLa bAMdhyAM ja haze. e karmo ApaNane bhavabhramaNa karAvI zake, durgatimAM dhakelI zake, bhavAMtaramAM zAsanathI vimukha-vaMcita paNa rAkhI zake. kadarthanA to e che ke ApaNe dareka A ke te doSo sevIne virAdhanA karI ja che, chatAM ApaNe ApaNI tarapha jovAnuM TALI daIe chIe, ane koI anyanI bhUla, doSo ke khAmIo bhaNI ja najara mAMDIne anyanA doSone ja gAIe chIe, jAhera karIe chIe, tathA te vize game tevI vAta vicArIe ane bolIe chIe. para; Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAne nirdoSa mAnIne cAlavuM te "mithyAtva' che, mithyAbhimAna che. potAnA doSone najaraaMdAjha karavA ane anyanA doSone gAvA te ApaNA jIvananI bahu moTI virAdhanA che, bahu moTI khAmI ke bhUla che. bhagavAnanuM zAsana ArAdhavuM jene gamatuM hoya te potAnA doSa nihALe ane (bane to ja) anyanA guNa dekhe: A tenI ArAdhanA haze. A "zAsana eka ja vAta daDhapaNe zIkhavADe che ke anyanA doSa jovAnuM 'mithyAtva' anaMta janmo sudhI bhogavyuM. have jo temAMthI bahAra AvavuM hoya to anyanA guNa jovA ane potAnA doSa jovArUpI "samyaktva'nI ArAdhanA cAlu karajo. potAnA doSa dekhI zake ane anyamAM guNa dekhI zake, tathA te dekhIne rAjI thaI zake, temaja anyanA doSo pratye AMkha ADA kAna karI zake, te kharA arthamAM samyatvavaMta banI zake. bhagavAna arihaMtadevanA zAsananI A addabhuta tathA bIje kyAMya zIkhavAsAMbhaLavA na maLe tevI vAta, jo ApaNA haiyAmAM besI jAya, ApaNA jIvanavyavahAramAM jo UtarI jAya, to ApaNe vagara prayatna ja ApaNA AtmakalyANanA sAdhaka banI zakIe, ApaNI jAtane guNAnurAgI banAvI zakIe, ane sAva ajANatAM ja paropakAra paNa ApaNAM hAthe thaI zake. anyanA chatA doSo/durguNo na jovA te paropakAra che. koInA doSanI sAcI-jUThI vAto bIjAne kahevAthI bacavuM te paropakAra che. Avo paropakAra ApaNane hitakArI banAve che. ApaNA manane kaSAyanI malinatAthI bacAvI le che. pariNAme levAdevA vinA sarjAtI vairanI aniSTa ke AtmaghAtI paraMparAthI ApaNe bacI jaIe chIe. jinazAsananI A vAto kevI mArmika che! keTalI tAtvika che! AvuM zAsana mane-tamane maLyuM che e vAta ja keTalI AnaMdadAyaka temaja romAMcakArI che! A zAsana AtmAnuM, tene nirdoSa banAvavA dvArA, ekAMte kalyANa sAdhI Ape tevuM zAsana che. enI ArAdhanA karavAnuM jo cUkI gayA, ane virAdhanAne ja vahAlI gaNatA rahyA, to A zAsana bIjA bhavamAM pharI maLaze evI AzA rAkhavI vyartha che. ApaNe nirdhAra karIe ke vItI gayelA virAdhanAsabhara samayane tilAMjali daIzuM, ane have pachInA samayane ArAdhanAthI evo to zaNagArIzuM ke, virAdhanAnAM pApo dhovAI jAya, doSa-durguNo nAmazeSa bane, ane amAruM jIvana, amAro AtmA aneka aneka zubhamaya sadguNothI alaMkRta banI rahe. (ki. zrAvaNa-2060) dhArmika Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 laukika tahevAronI jAhera ujavaNI ApaNA dezamAM vyApakapaNe ane akalpa vegathI vadhI rahI che. je te tahevAra je devI-devane anulakSIne hoya te te devadevInI vAstavika - temanA dharma pramANenI - upAsanA to have jovA paNa nathI maLatI. jovA maLe che mAtra nyusansa - tophAna, mAIka, Tepa-sTiriyo ane evA evA ghoMghATa, benDa ane orakesTrAmAM vAgatAM pazcimI vAdyono asahya avAja, gulAla-kaMkunA nAme jherIlAM dravyomAMthI banelA raMgonI choLo uchaLatI rahevAne kAraNe zarIra- kapaDAM, makAno, rastAomAM chavAtuM guMgaLAvanAruM pradUSaNa, pANIno bhayaMkara bagADa, A ane AvuM badhuM dharma tathA devanA nAme khUba cAle che. dazAmAM" ne DUbADe, kRSNakanaiyAne paNa DUbADe, gaNezane paNa DUbADe, ema eka pachI eka devanA nAme pa-10 dahADA tAMDava ane pradUSaNa cAlatAM rahe. durbhAgye A dezamAM kyAMya koInuM kazuM ja niyaMtraNa nathI rahyuM. pahelAM mahAjananuM ke dharmasaMsthAnuM niyaMtraNa rahetuM. paNa lokazAhInA nAme e badhAnuM ane saghaLIye maryAdAonuM astitva ja have nathI rahyuM. A badhAMya tAMDavomAM nazIlAM dravyonuM sevana ane tene lIdhe pravartato unmAda-chAkaTApaNuM to have A tahevAronuM Avazyaka aMga hoya che. manuSyanA Arogya upara, samAjanI zAMti upara ane ApaNI dharma bhAvanA ke zraddhA upara A badhAMnI keTalI nakArAtmaka asaro thAya che, teno to koIne jANe vicAra ja nathI Avato ! phaTAkaDA phoDavA te paNa Avazyaka manAya che. have Ave che navarAtri. temAM mAtAjInA garabAnA nAme je nimna kakSAnI ane pradUSaNasvarUpa harakato cAle che teNe to ApaNA yuvAna varganuM nikaMdana kADhI mUkyuM che. durbhAgye, jainono moTo samUha paNa A harakatomAM sAmela hoya che. paisAno durbaya, tabiyata ane zarIrano satyAnAza, samaya-zaktinI barabAdI, pradUSaNanA kAraNe aneka bhayaMkara bimArIone AmaMtraNa - AvuM ghaNuM badhuM hovA chatAM ApaNA loko A bAbate viveka ane maryAdAnAM baMdhano pALavA taiyAra nathI. A ApaNI sAmAjika durdazA ja che. ApaNA jainonA varaghoDA paNa have ghaNI badhI hade laukika thaI rahyA che. IlekaTrika isyumenTavALI benDa-pArTI Ave. te kAna phoDe tevA avAje vAdya tathA Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Dhola vagADe - mAIka ane iko sAunDa dvArA te joradAra hAnikartA pradUSaNa phelAve. jema vadhu moTA avAje vagADe tema benDa vadhu sAruM gaNAya. pAchA temAM ApaNA dharmanA gANAM-gIto tenI pAse gavaDAvAya. kevAye apavitra hoya, nazo karelA hoya, eMThA mAM hoya, chatAM tenA ja moMe navakAra ne evuM badhuM gavaDAvAya ane garva thAya ke A to amArA dharmanuM gAya/vagADe che! ghaNIvAra maMDaLo A kAma saMbhALe che ne ghoMghATanuM pradUSaNa prasarAve che. TUMkamAM, ApaNe paNa laukikatAmAM sarI paDyA chIe ja. lokottara zAsanamAMya laukikatA ! keTalAMka gAmomAM bhagavAnanA varaghoDAmAM ja jAtajAtanI khANI-pINI ApavAmAM Ave che, ane bhagavAnano ratha tathA gurumahArAja hovA chatAM cAlu varaghoDe badhAM hoMze hoMze khAya-pIe che! bhagavAnano ke dharmaprasaMgano varaghoDo hoya to temAM kAMI ja khavAya-pIvAya nahi. tyAM to prabhuzAsanano jayanAda ja karavAno hoya. varaghoDAmAM nimna staranI benDapArTI to na ja hoya, sAthe bolIne gIto vagere gAvA-gavaDAvavAnuM paNa na hoya. tyAM to kalAtmaka ane klAsikta rIte hAtha-moM vaDe (kleroneTa, TrampaTa, byugala, zrama, sekasIphona jevAM) vAdyo vAgatAM hoya, temAMthI saMgItanA svaro relAtAM hoya, IlekaTrikala insTamenTa na ja hoya, ane vAtAvaraNamAM zAMta-madhuraprasanna sUro prasarye jatAM hoya. to prabhujInA ratha sanmukha yuvakonI maMDaLI vAjiMtra laIne prabhubhakitanAM gIto gAtI-vagADatI dhUna macAvatI hoya. eve avasare nRtya ke rAsa levAya to temAM paNa philmI ne hippI DhabanA ke navarAtrinA jevA nAca-nakharAM na hoya, chokarA-chokarIonI bheLaseLa na hoya, paNa mAtra puruSavarga halakabhera rAsa leto hoya te bhaktinAM madhura gIto bolato hoya. A maryAdAnuM pAlana hoya to ja lokottaratA jaLavAya, nahi to narI laukikatA ja gaNAya. mULa-mukhya muddo eka ja che ke jainazAsanane laukikatAmAM sarI paDatuM bacAvIe, aTakAvIe, ane tenI lokottaratAne zakya eTalI vadhu jALavIe. (Aso-2060) dhAmika Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47 kevaLa nija - sukhane cahe, te nita pAme duHkha, sukha kAje je mathe, te laheze atisukha' para - munirAja kuM sadA morI vandanA.... jayavaMtuM jinazAsana. AtmAnA astitvanA deDha pAyA upara UbheluM zAsana. mokSaprAptinA parama lakSyane vareluM saMsAranuM ekamAtra dharmazAsana. sakala karmono kSaya karIne anaMtajJAnamaya nija zuddha svarUpane hAMsala karanArA arihaMtoe pravartAveluM trikAlAbAdhita zAsana. samasta vizvamAM vartatA samagra jIvajagatanA aihika temaja pAramArthika kalyANanI khevanAnA nirmaLa ane jaLahaLatA kendrabiMdune vizvavyApI banAvanAruM zAsana. A prabhuzAsana jeone sAMpaDyuM che temane mATe A jagatamAM have meLavavA yogya kAMI ja zeSa nathI rahetuM. ane A zAsana jemane nasIba nathI thayuM, temane cauda bhuvananuM rAjya maLI jAya to paNa teo badanasIba ja gaNAya. A lokottara zAsanane pAmIne anaMta AtmAo dhanya banI gayA. agaNita AtmAo sAMprata kALamAM dhanya banI rahyA che, ane anaMtAnaMta jIvAtmAo bhAvimAM dhanya-dhanya banavAnA che. keTakeTalA arihaMtoe A zAsanane ajavALyuM che ! keTakeTalA gaNadhara zrutadhara - anuyogadhara bhagavaMtoe A zAsanane puraskAryuM che ! keTalA badhA sAdhakoe A zAsananA gauravane vistAryuM che! kalpanAtIta che A. - lAMbI vAto na karIe, phakta pravartamAna vIra-zAsananI ja vAta karIe, to paNa aDhI hajAra varSonA nAnakaDA samayagALAmAM keTalA badhA svanAmadhanya AtmAoe A zAsanane dIpAvyuM che! ItihAsanAM suvarNapRSTho tapAsIe to adhadhadha thaI javAya! seMkaDo zrutadhara bhagavaMto, hajAro-hajAro sUripuraMdaro. hajAro upAdhyAya mahArAjAo ane lAkho sAdhu-sAdhvI bhagavaMto aDhI hajAra varSomAM thayA che, Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane emanA tapa - tyAga - sAdhanAnA amodha baLa vaDe temaNe A zAsanane sevyuM che, ArAdhyuM che ane ApaNI Aja sudhare te rIte tenI rakSA paNa karI che. ApaNe zAsananI balihArI avazya gAIzuM, paNa sAthe ja e zAsanane ApaNA sudhI laI AvanArA A zrIzramaNasaMghanA paNa ovAraNAM laIzuM. zAsananA saMsthApaka bhale tIrthaMkaradeva hoya, paNa e zAsanane yugayugAMtaro sudhI asaMkhya AtmAo sudhI pahoMcADavAnuM ane e zAsananI jyotane avicchinnapaNe jAgatI-jaLahaLatI rAkhavAnuM pavitratama kArya to zramaNasaMgha ja karI zake. tIrthaMkara svayaM kRtakRtya hovA chatAM, kevaLajJAna pAmyA pachI, zrIzramaNasaMghanI sthApanA kare tenuM rahasya paNa Aja ke mArI (arihaMtanI) anupasthitimAM paNa saMsAramAM vartatA AtmAonuM zramaNa saMghanA mAdhyamathI kalyANa thAya. A sivAya tIrthaMkarane zAsana ke saMghanI sthApanA karavAnuM koI vizeSa prayojana hotuM nathI. jinapraNIta A zrIsaMghanuM pradhAna aMga che zramaNa bhagavaMto. gaNadharo paNa mUlataH to zramaNo ja che. emanAthI pravartelI guru-ziSyanI paraMparA te jinazAsananI jagatajudI ane jagatavikhyAta zramaNa paraMparA. A zramaNa paraMparA aDhI hajAra varSothI akhaMDapaNe cAlI rahI che. ane jinazAsananI prabhAvanA, ArAdhanA tema ja rakSA karI rahI che. kalpanA karIe ke jo paramAtmAe zramaNa paraMparA na pravartAvI hota to? to kahI zakAya ke Aje jinazAsana tathA jaina saMghanuM astitva athavA to A prakAranuM tenuM svarUpa bhAgye ja jovA maLatuM hota. ApaNI pAse Agamo jaLavAyAM che, tIrtho sacavAyAM che, dharma ane tenI sAdhanAnA vidhavidha aMgo adyAvidha jIvaMta che, te A zramaNa paraMparAne ja AbhArI che ema kahIe to atizayokti nathI thatI. asaMkhya jIvo jinamaMdironI tathA jinabiMbonI ArAdhanA karIne bodhibIja meLave ke nirmaLa banAve tenI pAchaLa; ane aneka AtmAo jina pravacana svarUpa AgamAdi graMthonA adhyayana-zravaNAdi dvArA AtmAnA zuddha svarUpane pAmavAnI dizAmAM Age kadama mAMDe tenI pAchaLa, A zramaNa paraMparAnuM ja mahattvapUrNa yogadAna che te paNa niHsaMdeha che. zramaNo na hoya to kadAca A badhuM A svarUpe na hota. ane AnaMdadAyaka bInA e che ke zramaNonI A yazojjvala paraMparA hajI sADA aDhAra hajAra varSo lagI akhaMDapaNe pravartavAnI che, ane duppasahasUri mahArAja thaze tyAM sudhI niraMtara asaMkhya jIvono AtmoddhAra karatI rahevAnI che. dhArmika Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAnanA zAsanano A zramaNa eTale jIvaMta tyAganI pratimA ! zramaNa eTale tapa ane saMyamanI sAkSAt pratikRti ! zramaNa eTale ahiMsAno ane karuNAno pragaTa avatAra! ativiSama evA A paDatA kALamAM paNa ApaNane AvA tapa-tyAgakAruNyanA bhaMDAra evA zramaNonA tema ja zramaNavezanAM darzana maLyAM che. maLe che te, A paDatA kALamAM paNa ApaNI caDatI samAna ja gaNAya. nUtana varSanA prAraMbhe munirAjane vaMdanA karI maMgala zarUAta karIe. (kArtaka-2061) Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 zrIstaMbhana pArzvanAtha bhagavAnanuM ati prAcIna nIlaratnamaya biMba hovAne kAraNe A kSetrane staMbhanatIrtha evA nAme oLakhavAmAM Ave che. 72 jinAlayothI maMDita A purAtana tIrthanAM darzana jeTalIvAra karIe teTalI vAra adhikathI adhika AnaMda ja anubhavAya che. ahIMnA eka puNyavaMta parivAre svadravya vaDe nirmANa karAvela navIna jinamaMdiranI pratiSThAno mahotsava A divasomAM cAlI rahyo che. "svadravya' zabda para thoDuMka ciMtana jarUrI lAge che. chellAM keTalAka varSomAM svadravya' zabda ApaNe tyAM bahu ja pracalita banyo che. amuka sAdhuvarge tenA para eTalo badho to bhAra Apyo che ke, have svadravyathI pUjA karanAro viziSTa zrAvaka gaNAya che, svadravyathI koI paNa prakAranuM dharmakRtya kare tenAM mAna-vajana samAjamAM khUba paDe che. te pote paNa pachI potAnA mATe jarAka vadhu paDato UMco khyAla dharAvato thaI jAya che. AnuM pariNAma e AvyuM che ke, je svadravyano upayoga nathI karatA, athavA upayoga karI zakavA jeTaluM svadravya jemanI pAse nathI, teone mATe temanA manamAM paNa ane samAjamAM paNa teo jarA UtaratI kakSAnA che tevI chApa paDI jAya che. kharekhara zAstromAM svadravya upara ATalo badho bhAra ApavAmAM Avyo che kharo? e prazna ahIM uddabhave che. je svadravyano upayoga karyA pachI, te karanAranA manamAM ahaMkAra janmato hoya ane anyane mATe tucchatAnI lAgaNI janmatI hoya, to tevA svadravyanA upayoga para bhAra ApI zakAya kharo? - ema paNa savAla jAge che. zAstronA saMdarbhe tapAsIe to tyAM to svadravya jevo zabda bhAgye ja jovA maLe che. tyAM to eka ja zabda jaDe cheH nyAyadravya. koI paNa dhanasAdhya dharmakArya zrAvaka kare, to temAM te dhana nyAya-nItinuM dhana hoya te para zAstro satata jora ApatAM jAya che. bhagavAnanI pUjA mATe sAta prakAranI zuddhi apekSita hoya che. temAM paNa "nyAyadravya vidhi zuddhatA, zuddhi sAta prakAra' ema ja varNana che; nahi ke svadravya. Ano spaSTa artha e che ke, zrAvake svadravya vaDe pUjA karavI joIe, paNa te svadravya nyAyadravya hovuM Avazyaka che. jo te anyAyanuM dhana hoya to te "svadravya' hoya - na hoya, koI pharaka paDato nathI. tAttvika rIte to te svadravya Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaNAya ja nahi. koIne chetarIne, cUsIne pedA kareluM dhana svadravya zenuM vaLI? je dhanamAM bIjAne chetaryAnI, zoSaNa karyAnI, lUMTyAnI, cUsyAnI badabU bharelI hoya te dhana pote kamAyeluM hoya to paNa svadravya na gaNAya. te to anItinuM - aNahakkanuM, koInA lohI-AMsuthI kharaDAyeluM paradravya ja gaNAya. ane tevA dhana thakI dharmakRtya karavA jAya - kare, to temAM tene vakhANIne chApare caDAvavA jeTalI ane anyone tenAthI halakA TheravI devA jeTalI utAvaLa karavAmAM ApaNI kSudratA tathA ApaNA ajJAnanuM ja pradarzana thatuM hoya che. hamaNAM vihAra daramiyAna ja, eka gAmamAM eka jUno zilAlekha vAMcavAmAM Avyo. temAM je zrAvake dhanavyaya dvArA derAsara karAveluM tenA varNanamAM lakheluM ke nyAyathI upArjana karelA dhanano sadupayoga karIne A kAma karyuM che.' svadravyanI pratiSThAnA AvezamAM nyAyadravyano muddo ApaNe tyAM sAva ja cUkAI gayo che. ethI banyuM che evuM ke koThAkabADA karIne ekaThA karelA dhana vaDe sAruM kAma (dharmakAryo karavAmAM to Ave che, paNa e kAma patyA pachI jevA tenI javAbadArImAMthI mokaLA thAya ke tarata ja bamaNA vegathI e loko koThAkabADA karavAmAM macI paDe che. kema ke AvegamAM, AvezamAM,vaTa mAravAmAM, dhAravA karatAM vadhAre paDatA paisA vaparAI gayA, ane e badhA have UbhA to karavA ja paDe ne? AmAM vAparavAmAMya anyAyanuM dravya ane upArjana karavAmAMya anyAyanuM ja dravya! ApaNe ene harAmanuM dravya kahI zakIe! AmAM "svadravyano Agraha jarUra sacavAyo, paNa nyAyadravya mATenI zAstra-maryAdAnuM nikaMdana nIkaLI gayuM tenuM zuM? teno jANe ke koIne vicAra ja nathI rahyo. jo nyAyadravyano Adarza paLAya ane Agraha rakhAya to ghaNAM ghaNAM anartho tathA aniSTo je dharmakSetramAM pesI gayelAM jovA maLe che. te ApoApa aTakI jAya kAM ghaTI jAya; ghaNI badhI svacchaMda pravRttio ApameLe baMdha paDI jAya ane saMgha-zAsananI maryAdAonuM ucita pAlana thAya; ghaNAM anAvazyaka prayojano dharmanA nAme cAlatAM jovA maLe che tenA para roka lAgI ja jAya. ApaNA vRddha-vaDIla AcArya bhagavaMto A bAbatamAM atizaya jAgRta hatA. koI zrAvaka upadhAna karAve, saMgha kADhe, to te vakhate tene teo pratijJA karAvatA ke A kAma pUrNa thayA pachI cha mAsa sudhI tamAre dhaMdho nahi karavAno, dukAne nahi javAnuM. kema? to ATalo moTo kharca karyA pachI manamAM kadIka paNa ema thaI Ave ke, lAva, dhaMdho karI nAkhuM ne kharco thayo che te upArjana karI lauM; Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane enA jozamAM kALAM bajAra tathA na karavA yogya dhaMdho karI nAkho, to kareluM dharmakRtya vyartha jAya ane puNya pApamAM pheravAI jAya. e zrAvako paNa AvI pratijJA khAsa svIkAratA. Aje to sAva UlaTI rIta jovA maLe che. jema vadhu dhana kharcAya tema puNyano jabaradasta udaya hovAnuM lAge ane vaLI tevuM bolAya-lakhAya-pracArAya. emAM AgaLa-pAchaLanI anItino pApodaya to koI ja visAtamAM nahi! "puNya pApa ThelAya' to kharuM ne? AvI mAnyatA ane AvI rIta Aje cAle che. svadravyano Agraha ahaMkAra vadhAranAro che. nyAyaMdravyano Agraha pApabhIrutAne poSanAro che. nyAyadravya vaDe karAtA dharmakRtyanA pariNAme je AtmasaMtoSa maLaze, te svadravya dvArA thatA dharma thakI kadI nahi maLe - e vAta barAbara samajI rAkhavA jevI che. (jeTha-2061) A dhArmika | Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 amArA samudAyanA paramaguru zAsanasamrATa zrIvijayanemisUri dAdAe sAdhuo mATe TharAvelA niyamomAM eka niyama e che ke, Adra nakSatra bese te pahelAM vihAra ATopIne nirdhArita kSetramAM pahoMcI javuM. A niyama eTalo badho vAstavika ane vAjabI che ke, teno anubhava anekavAra thayo che. mosamano pahelo varasAda lagabhaga 20 jUna sudhImAM thato ja hoya che. pahelA varasAdane kAraNe samagra dharatI jaLabaMbAkAra thAya ane tethI jaMgalo ane khetaromAM jamInanI nIce vasanArAM asaMkhya jIva-jaMtuonAM bila, dara, raheThANomAM pANI bharAI jAya. tenAthI mUMjhAyelA e jIvo bahAra ane rastA para AvI jAya - nirAzrita banIne. rastA e jIvothI evA to ubharAya ke pachI rastA para doDatAM vAhano taLe te jIvo kacaDAIne khalAsa thaI jAya ane evA jIvatAM ane marelAM asaMkhya jIvothI chavAyelA rastA para cAlavAnuM Ave tyAre kevI bhayAnaka virAdhanA thAya te to kalpanAtIta ja che. A virAdhanAthI bacavA mATe ja zAsanasamrATa gurubhagavaMte Avo niyama svIkAryo che. ane A niyama keTalo badho hitakArI ane virAdhanAthI bacAvanAro che teno anubhava to pratyeka varSe A mosama Ave tyAre, tenuM pAlana karanArA ke nahi karanArA - darekane thAya ja che. vastutaH to Avo zreSTha niyama svIkAranAra paramaguru pratye mastaka jhUkI ja jAya che. comAsAmAM zatruMjaya girirAjanI yAtrA na karavI, evI zrIsaMgha dvArA sthApita - svIkRta paraMparA pAchaLa paNa Avo ja ArAdhanAno, virAdhanAthI bacavAno, Azaya hovAnuM samajAya che. svAbhAvika rIte ja varSAkALamAM saMmUrNima trasa jIvonI utpatti thatI hoya che. to sAthe sAthe anaMtA sthAvara jIvo paNa vyApI ja javAnA. pahADa caDIe to trasa-sthAvara jIvonI virAdhanA avazya thAya ja. tethI bacavA mATe pUrvanA mahApuruSoe nakkI karI ApyuM ke cAturmAsamAM yAtrA na karAya. sAra e ke, dareka paraMparA ane niyama pAchaLa koIne koI umadA Azaya tathA ArAdhanAno hetu rahyo ja hoya che. tene na samajI zakIe athavA samajavA chatAM jANIbUjhIne potAnA kadAgraha khAtara teno tiraskAra ke asvIkAra karIe, to temAM yAtrAnI ArAdhanAno lAbha nathI, paraMtu mahApuruSonI ane zrIsaMghanI virAdhanAnuM mahApApa ja thAya che, eTaluM vivekI AtmAe samajI levuM ghaTe. astu. (aSADha-2061) Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa0 paryuSaNAparva vahI gayA. ArAdhanA ane tapazcaryA sarvatra ghaNI thaI. sAmUhika tapa paNa vyApakapaNe badhe thayAM. zAsanano jayajayakAra thayo ema lAge. paNa eka vAta bahu vicitra lAge che. paryuSaNAnA divaso pUrA thAya ke pachI tarata ja upAzrayo khAlI khAlI thaI jAya ane ArAdhanA sAva khoravAI jatI anubhavAya. je loko prAraMbhanA doDha mAsamAM ArAdhanA tathA tapasyA Adi mATe ati utsAha jovA maLyA hoya te loko paNa, parva vItyA pachI, ArAdhanA ke upAzraya sAthe emane koI ja levAdevA na hoya tevI rIte vartatA jovA maLe. Azcarya thAya. savAla paNa thAya ke AnuM kAraNa zuM? AnAM kAraNo dekhItAM ja che, ane tene zodhavA mATe bahu UMDA javuM paDe tema nathI. chellA keTalAka dAyakAothI ApaNe tyAM pralobhana ApIne thato dharma bahu bahu vadhyo che. koI paNa tapazcaryA karAvavI hoya ke ArAdhanA karAvavI hoya, to prathamathI elAna thAya ke A tapamAM ke A ArAdhanAmAM joDAze tene ATalI rakama athavA sonAnI ke cAMdInI A te cIja prabhAvanA tarIke ApavAmAM Avaze. bahAragAmathI AvanArAne eka ke be vakhatanuM bhADuM ApavAmAM Avaze. A rakamo have to hajAromAM hoya che. kyAreka prabhAvanA uparAMta tIrthAdinA yAtrA pravAsa karAvavAnuM paNa pralobhana apAya che. uparAMta, sAmUhika tapazcaryAomAM badhAM besaNAM-ekAsaNAM jamADavAnI lAlaca to kharI ja. balka teno prabaMdha na thAya to tapa karanArAnI saMkhyA ja na thAya! pralobhana ane lAlacanI A paraMparA eTalI to vadhI che ke, have tenA vinA ArAdhanA karAvavAnuM lagabhaga azakya ane muzkela banI gayuM che. jenI pAse A mATenI kSamatA ke jogavAI na hoya te saMgha ane te sAdhunA comAsAM nabaLAM ja javAnA! tapa karanAranuM bahumAna karavAnuM vidhAna ke mArgadarzana zAstromAM che temA nA nahi, paNa pralobhana ApIne tapa karAvavAnuM kyAMya jaNAvyuM nathI, te paNa eTaluM ja sAcuM che, e na bhUlavuM joIe. AmAM to evuM thAya che ke, eka ke amuka vyakti dAna karIne potAnI dhanamUcha utAre che, paNa tenI sAme aneka aneka jIvo lAlacu banIne potAnI zreSTha banI zake tevI ArAdhanAne thoDIka - rakama ke jaNasa khAtara vecI nAkhe che ane Asakti ghaTADavAne badale vadhAre che, hAsika Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenuM zuM? sAra eTalo ke pralobhana apAya to ArAdhakonI saMkhyA vadhe, tapasvIono AMkaDo ghaNo vadhe, emAM have jarAya zaka nathI. paraMtu pachI evuM banavAnuM ke, pralobhana na hoya athavA ochuM hoya, to saMkhyA upara tenI asara paDavAnI ja. jamaNavALuM na hoya to ArAdhakonuM jUtha lagabhaga nahivat hovAnuM. jamavAno muddo paNa pAcho bhAre aTapaTo che. je upAzrayo niravadya ane AraMbha-samAraMbhathI mukta evI dharmakriyA mATe ja nirmAyA hoya, che te have sAvadya AraMbha samAraMbhanA ghara banI gayA che. rAte rasoI, akathya Adino upayoga, eMThavADa, gaMdakI, te kAraNe maccharAdino bhayAnaka upadrava, rAtabhara vAsaNono tathA kAmadArono vighnarUpa ghoMghATa, A badhuM ja upAzrayomAM cAlavA lAgyuM che; ane te paNa tapanA, zAsanaprabhAvanAnA rUpALA oThA taLe. keTalAka upAzrayomAM to AvuM badhuM bAra bAra mahinA saLaMga cAlatuM rahe che, ane te paNa dharmaprabhAvakonI sahamatIpUrvaka! pariNAme AvA Ayojano na hoya athavA paryuSaNa sAthe te paNa pUrAM thaI jAya, tyAre upAzrayo ApoApa khAlI khAlI rahevA lAge che. ane ArAdhakono tathA tapasvIono rasa sAva osarI jato hoya che. zaktizALI jIvo vaLI avanavAM AyojanonA nusakhA ajamAvIne samUhane bhego karI le che. paraMtu AmAM sAcI dharmaci ke rucivALA jIvonI parakha tathA prApti karavAnuM ativikaTa banI jAya che. pralobhana ane dharma banne vacce biyAbAruM che te tathya ApaNane kayAre samajAze? (Aso-2061) Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 ApaNo deza Rtucakra pramANe jIvavA TevAyelo ane keLavAyelo che. paraMparAthI ApaNe tyAM varSamAM cha RtuonuM cakra cAlatuM rahe che. dareka RtunA potAnA. khAsa phaLa hoya che, phUla hoya che, zAkabhAjI paNa hoya che. jenI je tu hoya temAM ja te pAke, ane temAM ja teno upayoga thAya. te sivAyanI RtumAM jo te phaLa-phUla-zAka pAke to tene kamosamI gaNavAmAM Ave ane teno upayoga paNa na thAya. jema comAsAnA samaya sivAya varasAda paDe tene kamosamI mAvaThuM gaNAya che, ane te mAvaThuM pAka bagADe che. tenI jema ja, potAnI Rtu na hoya tyAre pAtAM phaLAdi kamosamI ane tethI ja Arogya mATe jokhamI gaNAya. kerInA mhora mahAmAM bese. phAgaNamAM kAcI kerI Ave. caitramAM te pAke. e pachI jeTha-aSADhamAM varasAdano samaya thatAM ja kerImAM bagADa zarU thaI jAya. varasAda paDatAM ja teno rasa vicalita thaI jAya ane temAM saMmUrNima trasa jIvoiyaLa va.nI utpatti paNa thaI zake. A samagra prakriyAne dhyAnamAM rAkhIne ApaNAM pUrva-mahApuruSoe phAgaNa vadathI ArkA sudhIno samayagALo kerI mATe mAnya gaNyo che. have paMjAba vagere anya pradezomAM kerI Adna pachInA samayamAM paNa pAke che tema saMbhaLAya che. to vijJAnanI zodhanA pratApe vikasAvela khetI-paddhatimAM to bAre mahinA kerIno pAka laI zakAto jovA-jANavA maLe che. ane khAdya padArthono dhaMdho karanArA to kolDa sToreja vagerenA mAdhyamathI karIne tathA tenA rasane (tathA anya vividha phaLo temaja khAdya padArthone) cha-ATha mahinA sudhI paNa jALavI jANe che. kerInA rasanA era-TAITa DabbA to hamezAM upalabdha hoya che ja. A badhAno lAbha laIne comAsAmAM ke mAgazaramAM paNa rasa-pUrI ArogI zakAya che, ane te ArogavAmAM kazo bAdha na hovAnI paNa keTalAkonI dalIlo hoya che. eka dalIla evI paNa thAya che ke phAgaNa pahelAM, kArtakamAM kerI nA vaparAya tevuM sUcavato koI zAstrapATha nathI maLato, eTale vAparI zakAya. mane lAge che ke, A badhI vAto, jIbhanA rasane poSavA mATe bahu kAma lAge tevI che. jene tyAgarasane poSavo che, tema ja ArogyanI jene kALajI hoya che, te to kudaratanI AmanyA barobara pALe che ane mahApuruSonI AcarelI, kudaratane anurUpa prathAne te kyAreya oLaMgato nathI. zAstra pAThavALI dalIla paNa, jeo potAnI saghaLI caryA zAstromAM jaNAvyA pramANe AcaratA hoya temane dhAmika Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ moDhe ja vadhu zobhe. ApaNe mATe to mahApuruSonI praNAlikA paNa zAstrapATha jevI ja gaNAya. astu. cAturmAsa zarU thavAmAM che. varasAdanuM koI dhoraNa nathI. moTAM zaheromAM gaMdakIjanya tathA gaMdA pANInA sevanajanya vividha bimArIonA vAvara vAraMvAra sAMbhaLavA maLe che. vaLI, A divaso ArAdhanAnA to che ja. ethI A comAsAmAM jIbhanA svAda upara aMkuza mUkajo. bajArU padArtho, hoTala vagerenAM bhojana, A badhAMno upayoga avazya TALajo. bajArU meMdA, ravA, loTa ane te dvArA banela khAdya padArtho, abhakSya pINAM tathA anya tevAM khAdya padArtho - A badhAMno upayoga TALajo. gharanA ja banAvelA A badhA padArthono upayoga karavAno Agraha rAkhajo. ArAdhanA paNa thaze ane Arogya paNa jaLavAze. breDa, koka, pepsI, AIskrIma, vageremAM mAMsAhArI padArtho avazya umerAya che. AvA tamAma padArthono hamezAM mATe tyAga karajo. (aSADha-2062) ApaNe tyAM zatruMjaya, zaMkhezvara, sametazikhara, nAgezvara, mahuDI - A pAMca tIrthono bhAre mahimA che. tIvra AkarSaNa che. te kSetromAM niraMtara dhasAro paNa rahe ja che. paraMtu giranAratIrtha sAva upekSita rahyuM che. varSe bAravAra pAlItANA jaI zakAya, paNa giranAra para varSamAM nahi, paNa pAMca varSe paNa ekavAra janAra keTalA? neminAtha paramAtmAnA 3-3 kalyANakothI pAvana evuM A eka mAtra kalyANakakSetra gujarAtamAM che. zatruMjaya parvata game teTalo mahAna hoya, paNa tyAM koI bhagavAnanuM kalyANaka nathI thayuM. jyAre giranAra para traNa traNa kalyANaka thayAM che, ane jaina graMtho pramANe AvatI covIzInA tamAma prabhunAM kalyANaka ahIM thavAnAM che. AvA siddhakSetra svarUpa A tIrthanI upekSA kema? A parvatanuM caDhANa jarAya kaThina nathI. sarasa pagathiyAM che. rahevA-jamavA mATe yogya suvidhA dharAvatI dharmazALA paNa taLeTI para che. kayA bhayathI loko AvatA nathI te samaja paDatI nathI. amAro Agraha che ke havethI tame badhAM varSamAM ekavAra giranAranI yAtrA karavAno nizcaya karajo. anya lokone paNa preraNA karajo. "jagamAM tIratha do vaDAM zatruMjaya giranAra' evuM bolIe to chIe, paNa teno sAkSAta anubhava karavAnuM tathA lAbha pAmavAnuM ApaNe TALIe chIe. A vAta koI rIte barAbara nathI. have pachI moTI saMkhyAmAM vAraMvAra girinAranI yAtrA karavA jajo ja. Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para cAturmAsanA divaso AnaMdabhera vahI rahyA che. gRhasthone tathA vahIvaTadArone mana cAturmAsanuM mUlya thoDIka AvakamAM, thoDIka vAhavAha ane dekhAva-dekhAdekhImAM vaLatuM hoya tevuM vyApakapaNe sarvatra bhale anubhavAtuM hoya, ApaNe to tenuM vaLatara sthiratA, pravacano ane te dvArA dharmabodha tathA dharma-svAdhyAya vagere rUpe majAnuM pAmIe chIe. A lokonI to sthiti ane paddhati jotAM anukaMpA ja janme che, ane madhyasthabhAve ja temane levAnA rahe che. e loko roSa mATe paNa lAyaka nathI jaNAtA. 64 prakArI pUjA-viSayaka pravacano cAle che. karma, tenAM baMdhasthAno (bAMdhavAnAM nimitta-kA2No), teno vipAka, A badhI bAbato atyaMta saraLa ane saMgItamaya paddhatithI kavie A pUjAomAM samajAvI che. to sAthe sAthe karmonA kSaya mATe prabhujInI pUjA-bhaktinI rIta, prakAro, temaja prabhunA guNonuM kAvyamaya varNana paNa eTaluM adbhuta rIte karyuM che ke ApaNuM hRdaya prabhumaya, bhakitalIna ane bhAvavibhora banyA vinA na ja rahe. kharekhara to A pUjA upara vizada vivecana, svAdhyAya tathA zodhaprabaMdha lakhAya te bahu jarUrI che. adhyayanalakSI anuprekSA thAya te mahattvanuM. pIeca.DI.nI DIgrIne lakSIne lakhAya teno have jhAjho artha ke mahimA nahi. jema jema pUjAnuM gAna ane carvaNa thAya che tema tema arihaMta vadhune vadhu vhAlA lAge che. thAya che ke, A jagatamAM 'arihaMta'thI vadhu mITho koI zabda nathI. e zabda uccAratAM ke zravaNa karatAM anAyAsa - che. AvuM sukha bIjI koI bAbatathI maLatuM nathI. ane pUjA-gAnanI saphaLatA che. dhArmika sahaja sukha anubhavAya A sukha maLavuM e ja arihaMta ane tenI pUjAnuM A guMjana, hRdayane dveSa-kheda-bhaya-IrSyA-ghRNAthI mukta banAve, ane citta vadhu ne vadhu saraLa - udAra - sahanazIla - gaMbhIra banI mArgastha bane tevI aMtaranI kAmanA sAthe. (Aso-2063) Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAvamasi - Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have thoDA ja divasamAM comAsuM zarU thavAmAM che. sarasa rIte dharma ArAdhanAmAM macI paDavAnI e majAnI mosama gaNAya. tapazcaryA, dharmakriyA, jApa, bhakti, dharmazravaNa, sadvAMcana tathA satsaMga jevAM sugama anuSThAna karavAnuM mana vadhArajo. zAstromAM kahyuM che tema, "je je rAta pasAra thAya che te kyAreya pAchI pharavAnI nathI.' nAnakaDI jiMdagInA thoDAka divaso, temAM paNa je jarAtarA samaya maLI zake te samayamAM zakya dharmakaraNI karI levAmAM ja bhavanI saphaLatA jANavI. kAMI sAruM ke "dharma gaNAvAya tenuM nahIM karIe, to paNa jiMdagI to pUrI thavAnI ja che. parabhavamAM bharoso na hoya tenI paNa jiMdagI samApta thavAnI che, ane bharoso rAkhanAranI paNa pUrI thavAnI che. pharaka eTalo ke jene parabhavamAM bharoso che, te maryA pachI kadAca khoTo paDe ane parabhava jevuM kazuM na nIkaLe, to paNa tene kazuM ja nukasAna nathI. kemake teNe nukasAna thAya evuM khoTuM kAma karyuM ja nathI. ane jene parabhavamAM bharoso nathI, teNe to jIvanabhara lahera karI hoya, sAruM ke dharmanuM to koI kAma na ja karyuM hoya ! enA mRtyu pachI jo kadAca parabhava nIkaLI paDyo to ? to enI zI hAlata thavAnI? ATaluM vicArI zakAya to paNa khoTAM kAma karatAM aTakI jaIe ane sArA ane dharmanAM kAryo karavA mAMDIe. AvI dhArmika vAto ApaNane koNa samajAve? sAdhubhagavaMto ja samajAvI zake. eTale ja jIvanamAM satsaMganI tAtI jarUra che. satsaMgIne sArUM zIkhavA maLe sAdhusamAgamathI ghaNA be kAraNosara Dare che. 1. mahArAja kAMI bAdhA ApI deze to?, 2. mahArAja kAMI kAma batADI deze to? A bhaya keTalAka dAkhalAmAM vAjabI paNa hoI zake. paraMtu AnAM nirAkaraNa kAMI bahu agharAM nathI. AnuM nirAkaraNa bahu sahelAIthI thaI zake. jarA paNa avinaya ke uchAMchaLApaNuM na lAge te rIte mahArAjajIne bahumAnapUrvaka nA kahI zakAya ke mArAthI hAlamAM A niyama/pratijJA pALI zakAya tema nathI, e mATenA bhAva ke mAnasika taiyArI nathI. ane, Ape batAveluM kAma karavAjoga ja hoya, paraMtu hAlamAM mArI zakti tathA bhAvanAnI anukULatA ochI hovAthI huM lAbha nahi laI zakuM, to kSamA karajo. cAturmAsa Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgI chUTavAnI vRtti, akAraNa bhaya tathA satsaMga mATenI sahaja aruci - ghaNIvAra ApaNane upara batAvelAM kAraNono hAu prere che. bAkI vAstavika abhigama keLavyo hoya to koI mahArAjazrI koIne AvI vAto mATe coMTI paDatA nathI hotA. AvA akAraNa ane samajavihoNA bhayo ApaNane satsaMga ane te dvArA thatA lAbhothI keTalA badhA vaMcita rAkhe che ! AnAthI jIvanane keTaluM badhuM moTuM nukasAna thaI jAya! ane AvA hAu ke bIkathI bacI jatAM AvaDe, ane satsaMgano lAbha letAM AvaDI jAya, to jIvanamAM keTalA suMdara lAbho sAMpaDe ane jIvana jIvavAnI cAvI paNa keTalI anAyAse maLI jAya ! eka vAta aMke karI levI : sAdhunA samAgamamAM AvanArane, jo daSTi khullI/khIlelI hoya to, jIvanopayogI lAbha thAya che, ane thayA vinA nathI ja raheto. (aSADha-2054) Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAturmAsanA bhInA bhInA divaso majAnA vahI rahyA che. be jAtanI bhInAza atyAre sparzI rahI che, 1. varasAdanI bhInAza, 2. ArAdhanAnI bhInAza. e rIte joIe to A bhInA thavAnI - bhIMjAI javAnI mosama che. zaradIno koTho hoya te varasAdathI Dare cIkaNAM pApakarma hoya te ArAdhanAthI Dare A be sivAyanA manuSyane to bhIMjAvAno AnaMda ja hoya. bhIMjAvAno AnaMda pAmavAnI eka agatyanI zarata e ke varasAda Ave to ja te pAmI zakAya. varasAda na hoya to palaLavAnuM muzkela ane to ThaMDaka paNa azakya ja. e ja rIte, ArAdhanAmAM bhIMjAvAnI paNa eka atyaMta anivArya zarata che, sAdhu-munirAjonA satsaMganI ane temanA mukhe dharma-zravaNanI. je kSetramAM sAdhubhagavaMtono yoga, koIpaNa kAraNe nathI thato, te kSetramAM sAdhu-saMga ane dharma-zravaNa dvArA ja varasatA ArAdhanAnA varasAdanI kAramI ane Atma-ahitakara achata thavAnI, ane tethI ja bhInI bhInI mosama paNa tyAM nahi jAmavAnI, ane to e kSetranAM mULe korAM haiyAmAM ThaMDaka ane zAtA paNa zI rIte thAya ? paramAtmAnI anarAdhAra varasatI karuNAno madhura rasAsvAda pAmavA mATe gurubhagavaMtonI vANIno AdhAra ApaNA jevA bhAva-durbaLa jIvo mATe atyaMta Avazyaka manAyo che. AkAza to varase, paNa vacce Dola ke naLA (berala)nuM mAdhyama hoya to ja te varasatuM pANI ApaNane pIvAnA khapamAM lAge. ema paramAtmA to avirata kRpAnI vRSTi karyuM ja jAya che. tene jhIle che gurubhagavaMto, ane teo tenuM rasapAna dharmazravaNanA mAdhyamathI ApaNane karAve che. AvuM pAna karavAno yoga jene paNa maLe te nasIbadAra. jijJAsApUrvaka dharmazravaNa, vinayapUrvaka gurudevonI pAse tattvaprApti, vivekathI chalakAtI AtmalakSI dharmakriyAo, jIbhanI svAda-saMjJAne jItavAnI dRSTithI tathA koIpaNa prakAranAM pralobhano ke vAhavAhanI apekSAthI para banIne thatI tapazcaryA, bhavasAgarane taravAnI haiyAMnI bhAvanAthI thatI prabhu-bhakti, bhagavAnanA anaMtaA agaNita upakAro badala bhagavAna pratye kRtajJatA vyakta karavAnI ane vaLI, cAturmAsa Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hajI paNa e upakAra-dhArA cAlu ja rahe tevI vRttithI bhagavAnanI bhaktinA navA navA paNa bhAvabharyA prayogo, sAdhu-sAdhvIbhagavaMtonI supAtradAna tathA anya dareka prakAre bhakti, tapasvI sAdharmikonI vaiyAvacca, dharma, dharmanAM sthAno, dharmanA ArAdhako, dharmaguruo, dharmakriyAo - A badhAMnI niMdA bolavAthI, sAMbhaLavAthI dUra rahevAnI cIvaTa, koInuM paNa satkarma joIe-jANIe ke tarata tenI zuddha bhAve anumodanA, dharmanA avasaromAM ane dharmasthAnomAM koIpaNa prakAranA klezakaSAya-jhaghaDA-niMdA-TIkA ane paMcAtathI tathA tenAM kAraNothI bacavuM, gurumukhe sAMbhaLelA upadezane jIvanamAM - AcaraNamAM UtaravAnI jAgRti, A tathA AvAM anekavidha zubha kAryo dharmanA rAgI evA dareka AtmAe ArAdhanAnI A mosamamAM karavAM ja joIe. jeo gurunizrA meLavavA nasIbavaMtA che teo A badhuM avazya kare, ane jeone AvI koI nizrA maLI na hoya teo paNa A badhuM ja - dhAre to - karI to avazya zake. dharma karatAM koI kyAreya koIne rokI zakatuM nathI. gunizrA koIvAra na maLI, paNa dharma to ApaNane hAthavago che ja, tenI ArAdhanA karIe, ane eka evuM AtmabaLa sarjIe ke jenA lIdhe kadApi nizrAthI vaMcita rahevuM ja na paDe. ArAdhanA ja jIvanano sAra che. ArAdhanA ja pApodaya-veLAe bacAvaze. mATe sahu ArAdhaka banajo evI zubhecchA. (zrAvaNa-2054) Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ comAsAno avasara e AtmA mATe lakSya bAMdhavAno avasara gaNAya. ApaNuM jIvana lakSyavihoNuM che. ApaNA dvArA thatI tamAma pravRttio, dharmakaraNI paNa, moTAbhAge, lakSyavihoNI hoya che. kyAreka ja ane koIkane ja, potAnuM lakSya samajAtuM hoya che, ane lakSyane najara samakSa rAkhIne pravRtti karatA hoya che. bAkI badhuM jabadhAM ja lakSyahIna thatuM/karatAM rahe che. ApaNuM lakSya zuM che ? athavA zuM hovuM joIe? e ja prathama nakkI karavuM joIe. lakSya vinAnI ramata nakAmI, tema lakSyavihoNuM jIvana paNa nakAmuM. manuSyamAtranuM lakSya hoya H cittanI zuddhi ane te dvArA AtmAnI unnati. citta cokhkhuM thAya to ja AtmAmAM sadguNo pragaTe tathA rahe, ane to ja AtmAnI unnati thaI gaNAya. ApaNuM citta keTaluM badhuM malina che ! emAM keTakeTalA durbhAvo bharyA che! rAga che ne dveSa che. mAruM che ne tAruM che. IrSyA che ne rIsa paNa che. viSayo bharyA che to kaSAyo paNa abhare bharyA che. AvAM AvAM asaMkhya malina tattvothI ApaNuM citta ne ApaNuM jIvana gaMdhAya che, chalakAya che. A badhI milanatA maTe to ja cittazuddhi zakya bane. kamabhAgye ApaNuM dhyAna ApaNI A badhI malinatA pratye jatuM ja nathI, ane pAcho ApaNane eno raMja paNa thato nathI! cAturmAsanI mosama eTale ApaNAM cittanI malinatAne parakhI levAnI mosama. A divasomAM sAdhu bhagavaMto pauSadhano ne sAmAyikano, tyAgano ne tapano vividha prakAre upadeza Apaze. badhuM avanavuM karAvaze tenI pAchaLanuM rahasya eka ja H A badhI zubha karaNI karatAM karatAM cittanA melane oLakhavo, ane dhIme dhIme teno nikAla thAya, te nAza pAme tevo udyama karavo. tamArA jIvananuM vadhu eka comAsuM puNyanA udaye AvI rahyuM che. je paNa rIte bane te rItanI dharma ArAdhanAmAM manane tanane parovajo, ane manamAM pravezelA melane dUra karavAnI bharapUra mahenata avazya karajo. (aSADha-2056) cAturmAsa Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtravAMcana e cAturmAsamAM maLato eka viziSTa lAbha che. cAturmAsa sivAya A lAbha nahi maLe. mATe te lAbha levAnuM cUkatA nahi. sUtravAMcana thAya, tenuM zravaNa karavuM, te zrutasAmAyika gaNAya che. ekacitte guru tathA sUtra pratye pUrNa bahumAna keLavIne sAMbhaLavAnI Teva pADazo to jinazAsananA aneka viziSTa padArthone tathA vAtone AtmasAt karI zakazo. tapanA bAra bhedamAM zravaNane paNa (dharmakathA) tapa gaNavAmAM Ave che. e jJAnIonI yojanA paNa ApaNA mATe khUba khUba kalyANakArI banI rahe tevI che. A uparAMta, bIjI paNa tapazcaryAnI, jApanI, pratikramaNa, pauSadhanI, svAdhyAya temaja adhyayananI ArAdhanAmAM joDAtA hazo ja. avazya joDAvuM ja. tana-manathI tapa-japa karazo. ane zakti anusAra chatAM zakti gopavyA vinA dhana kharacIne paNa zakya dharmAnuSThAno avazya karajo. pramAda ocho sevajo. dharma be rIte thaI zake che. 1. jAta kharacIne thAya. 2. dhana kharacIne thAya. tame badhAM A beya prakAre dharmanI ArAdhanA karazo ja, tevI apekSA che. jAta kharacazo to pramAda ane bIjAM ghaNAM pApothI ne doSothI bacI zakAze. dhana kharacazo to, aDhAra aDhAra pApasthAnaka sevIne bheguM kareluM dhana satkAryamAM vAparavAno lAbha maLavA uparAMta puNyabaMdha thaze. koIpaNa upAye, ArAdhaka banIne, ApaNane maLelo moMghero mAnavajanma saphaLa karavAnuM lakSya keLavajo. (zrAvaNa-2016) Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAturmAsanI mosama barAbara cAlu thaI gaI che. tapa, kriyA, dharmazravaNa ane satsaMga vagere dharmaArAdhanAmAM tame badhA rUDI rIte parovAI gayA hazo tevI khAtarI rAkhavI game che. varasAdanI daSTie achata ane duSkALanI paristhiti lagabhaga AkhA bhAratamAM anubhavAI rahI che. AvatIkAle zuM thaze tenI kalpanA paNa bIhAmaNI lAge che. paraMtu ArAdhanAnI dRSTie to lagabhaga badhe ja, vizeSataH jyAM sAdhu bhagavaMtono yoga che tyAM, comAsuM rUDuM jAmI rahyuM hovAnuM jaNAya che, je khUba moTA AzvAsanarUpa che. A viSama deza ane kALamAM ekamAtra AzvAsana dharmanuM che. AvatIkAle zuM thaze te to mAtra jJAnIgamya che. paraMtu je paNa thAya ApaNuM, te dharma karatAM karatAM thAya te ja jovAnuM che. Akho saMsAra bhale vicalita hoya ke thAya, paNa dharma to haMmezA ane nizcaye nizcala che ane raheze. mATe zakya vadhu ArAdhanA karavAnuM lakSya banAvajo. dharmanI yathArtha sAdhanA karavA mATe cittamAM samatA ane viveka nAmanAM tattvo vikasAvavAM atyaMta Avazyaka gaNAya che. A be vAnAM vikasAvI zakAya to nAno dekhAto dharma paNa khUba mahattvano ane zreSTha banI jAya. ane A be vAnAM na keLavyAM hoya teno moTo gaNAto - dekhAto dharma paNa tuccha ane nagaNya ja banI rahe. samatA ane viveka pAmavA mATe keTalAMka aniSTa tattvone ApaNA svabhAvamAMthI TALavAM paDe. jevAM ke tochaDAI, ahaMkAra, uddhatAI, jidUda, gussAno Aveza ane Avega, game tyAre game tevo bakavAsa karavAnI Teva, ApavaDAI, svArtha, badalo levAnI halakI manovRtti, parapIDanavRtti, nAradavidyA, luccAI, jUTha - A badhAM aniSTo baDA khataranAka che. ane A badhAMthI paNa caDiyAtuM aniSTa to A : "mArAmAM to AmAMnuM eka paNa aniSTa che ja nahi, evI mAnyatA." jarA aMdara UtarIne jAtatapAsa karIzuM to khyAla Avaze ke mArAmAMApaNAmAM ATalAM ja nahi, paNa AvAM AvAM keTakeTalAM bUrAM aniSTo bharyA paDyAM che! hA, potAnI ja UlaTa tapAsa karatA AvaDatuM hoya tene mATe ja A zikhAmaNa kAmanI che. jene AvI parakha karatAM AvaDatI ja nA hoya, athavA AvI parakha (potAnI) karavAnuM racatuM ja na hoya, athavA mArAmAM to AvuM cAturmAsa Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAMI ja che nahi evI bhramaNAmAM ja je rAcatA hoya ane te kAraNe bIjAomAM ja jene A badhAM aniSTo dekhAyA karatAM hoya, tevA manuSyane AvI zikhAmaNa lAgu pADavAnI mathAmaNa karavI te paNa mUrkhatA gaNAze. manuSyajIvana, jinazAsana, dharmanI AchI pAtaLI paNa samaja, guru vagereno satsaMga ane ochevatte aMze paNa AtmakalyANa karavAnI bhAvanA - ATalI vAto jene kharekhara maLI hoya, athavA "mane maLI che" evuM jene lAgatuM hoya, tevA jaNe, A zikhAmaNa para potAnAmAM hoya teTalI gaMbhIratAthI vicAra karavo. AmAnuM kAMI ja mArAmAM nathI' evI bhramaNAmAM keTalAka jIvatA hoya che. ane "tamArAmAM to AvuM hoya ja nahi' - evI khuzAmata karanArA paNa tevAne maLI ja rahe che. A badhAMthI bacI zake, sAvadhAna rahI zake, tevI vyaktimAM ja samatA ane vivekano AchopAtaLo paNa udaya thavAnI zakyatA gaNAya. A comAsAmAM ApaNe ApaNA mAMhyalA sAthe bharapUra saMgharSa khelIe ane ApaNAmAM bharyA pahelAM pelA aniSTone khotarI khotarIne phagAvavA mAMDIe. ane duniyAnI najare bhoTa, gamAra ke mUrkha TharavAnuM Ave to teno svIkAra karIne paNa ApaNI jAta sAme svastha - svaccha puravAra thatAM jaIne samatAmaya ane vivekasaMpanna svabhAvanA svAmI banavAnI dizAmAM Agekadama bharIe. to ja kSaNabhaMgura jIvana, viSama kALa ane nabaLA jIvadaLano paNa kharo kasa kADhI lenArA gaNAIzuM. pharIvAra, dharmakriyA vivekamAM che, samatAmAM che. je karavAthI viveka khIle ane samatA nikhare, te ja kharo dharma che; ane tevo dharma sAdhanA banI raheze, te nakkI mAnajo. ApaNe badhA A arthamAM dharmaparAyaNa banIe evI maMgala kAmanA sAthe... (zrAvaNa-2018) Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ comAsAnA A rUDA divasomAM tapasyA tathA kriyArUpe to tame yathAzakya dharmadhyAna karazo ja tenI khAtarI che. paraMtu te sAthe sAthe bIjuM paNa thoDuM karavAjoga che, te vize sUcavuM. AzA rAkhuM ke, A vAto tamane rucikara thaze. * A comAsAnA 120 divasomAM roja bAMdhyA pArAnI navakAra maMtranI 10 mALA tame vyaktigata rUpe athavA Akho parivAra maLIne paNa gaNajo. pAMca sabhyo maLIne be be mALA kare to 10 thaI jAya. samaya hoya te vadhu gaNe. * A comAsA daramiyAna roja navI eka gAthA karavAnuM rAkhajo. vadhu karavAnI chUTa. paNa chevaTe eka to thavI ja joIe. "nathI caDatuM' nuM bahAnuM na kADhavuM. e AtmAne chetaravAnI vAta mAtra hoya che. tame 30 miniTa phakta pustaka laIne gAthA karavA badhuM tyajIne besajo. te pachI na thAya to chUTa. paNa roja ardho kalAka gokhavuM ja. cAra mahinA nitya 1 sAmAyika karavAnuM TharAvajo. vizeSa kAraNe ekAdavAra na thaI zake to AgaLa pAchaLa vALI apAya. paNa karajo jarUra. sAmAyikamAM gAthA, svAdhyAya, ciMtana, mALA va. kAMIpaNa karI zakAya. * nitya ardho kalAka sadvAcana karajo. saMskAra tathA sadAcArane poSe tevuM kAMI ne kAMI vAMcajo . kusaMskAra ke durguNane poSa-prere tevuM vAMcana chAMDIne A prakAranuM vAMcavAnuM goThavajo. ghaNo ghaNo lAbha thaze. * cAra mAsa daramiyAna bane teTalo vAhanono upayoga TALajo. vAta vAtamAM je skUTara, basa, oNTono upayoga karo cho te TALavA jevo che. nAchUTake karavo paDe teTalI jayaNA rAkhIne bAkIno upayoga TALI zakAya. samaya, paisA, peTrola-DIjhala badhAno bacAva thaze ane satkarmamAM vadhu mana parovI zakAze. 0 A. 4 mAsamAM koInI paNa niMdA karavAnuM ke ghasAtuM bolavAnuM baMdha rAkhajo. kAnanuM tathA jIbhanuM mauna pALavAnI pharaja pADajo. ghaNAM pApo bAMdhavAthI bacI javAze ane durguNo haLavA paDaze. * eka nAnakaDI paNa gamI jAya tevI vAta : A avasare "jaya jinendra' bolavAnI khAsa Teva pADajo. koIpaNa kyAMya paNa maLe, phona para maLe, to prathama A zabda bolAya, pachI ja bIjI vAta karavI. hAya, helo, kema cho? vagere zabdone jarA AghApAchA karI nAkhavA. e ja rIte chIMka-bagAsuM, khAMsI-oDakAra Ave te kSaNe, uMghamAMthI UTho tyAre ke beThA ho ne UTho ke UbhA ho ne beso tyAre, cAturmAsa Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo arihaMtANaM' ke "arihaMta' ema bolavAnI Adata pADajo. bApa re, mA re, evA zabdo saheje vAtavAtamAM bolAtAM hoya che, tene bhUlIne A zabdo para vadhu dhyAna Apajo. maphatamAM moTo lAbha thAya tema che gumAvavA jevo nathI. AzA che ke, cAturmAsamAM A tathA AvA anya niyamo tame lezo ane pAlana karazo. ArAdhanA ane vItarAganuM zAsana gamI jAya to pachI koI vAte ciMtA nathI. (aSADha-2059) Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAturmAsano prAraMbha thaI cUkayo che. sarvatra varasAda sAro hovAnA hevAlo che, jethI dukALano bhayAnaka prakopa dUra thavAnI AzA baMdhAI rahI che. ArAdhanAnI varSA paNa uttarottara AnaMdajanaka hade vadhatI ja rahetI haze temAM zaMkA nathI. comAsuM AraMbhAya eTale tapa, tyAga, dharmazravaNamAM bharatI Ave. saune thAya ke A thoDA divasamAM bane teTalo dharma karI laIe. emAM ja paryuSaNa parva AvI pahoMce, eTale ora ullAsa vadhI jAya. dharmI-dharmAnurAgI jIvo mATe A divaso tapanA, kriyAsAdhanAnA, sukRtamArge dhanavyayanA banI rahe. jyAre keTalAka jIvo mATe AvA parva divaso paNa potAnA kleza, svArtha ane ahaMkArane poSaNa ApavAnA nimittarUpa banI jAya che. A saMsAramAM Azrava ane saMvara, dharma ane adharma, puNya ane pApa - banne mahadaMze sAthe sAthe ja cAlatAM hoya che. amuka uttama AlaMbanane laIne moTAbhAganA loko AtmakalyANanI sAdhanA karatA hoya che, tyAre thoDoka varga evo paNa hovAno ke je AvA AlaMbanano upayoga kleza-prapaMcane mATe karavA mAMDe, potAnA ahaM-mamane bahekAvavA mATe karI le. ApaNe A jIvana pAmyA chIe te AtmAnuM zreya sAdhavA mATe pAmyA chIe. AvuM jIvana pAmyA pachI, tene kalezo ane prapaMcomAM ja veDaphI daIzuM to A jIvana to eLe jaze ja, sAthe bhavAMtara paNa barabAda thaze, AtmA melo thaze ane durgatinI duHkhamaya rajhaLapATa vadhI jaze. eTale jo ApaNAmAM thoDuMka paNa DahApaNa hoya to ArAdhanA-sAdhanAnA A aNamola avasarane barAbara sAdhI laIne ane ApaNuM mana tapa-tyAga-dharmanA raste kema AgaLa vadhe ane ahaMkAra tathA lezothI kema bacI zake te mATenI cIvaTa keLavI laIe. ApaNA jIvananI sauthI moTI sAdhanA ane sauthI zreSTha siddhi koI hoya to te ApaNA ahaMkAra upara vijaya meLavavAnI che. bIjI dunyavI koIpaNa siddhi amuka tapa-tapa karo eTale maLe, paNa ahaMkAranI nAbUdInI siddhi to AtmalakSI ane AtmasAdhaka banIe to ja maLe. eka sAdhune tapasyAnA pratApe ghaNI siddhio sAMpaDI. sahaja rIte ja tenA cittamAM teno bhAre ahaMkAra vyApI gayo. eka nirlepa saMte tene bodha ApavA mATe tene pUchayuM : A sAme hAthI jAya che, Apa ApanI siddhinA baLe tene s, a cAturmAsa Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI nAkhI zako ? sAdhue unmAdavaza hAthI sAme najara nAkhI zApa uccAryo. ane tatkSaNa hAthI mRtyu pAmI gayo. sAdhunI AMkhomAM garvano nazo chalakAyo. paNa saMta to nirlepa ! temaNe punaH pachayuM : have Ane punaH jIvita karI zako Apa? sAdhue hA pADI, ane kSaNArdha pUratuM trATaka karIne uccAryuMH Ubho thaI jA! e sAthe ja mRta hAthI ukyo ane cAlavA mAMDayo. sAdhuno garva sAtamA AsamAne ! paNa te ja kSaNe pelA saMte haLavekathI pUchayuM : A maryo ane jIvyo, emAM Apane zo lAbha thayo, te kahI zakazo ? ApanI sAdhanAmAM ke ApanA guNomAM koI vRddhi thaI? ApanA AtmAnI koI khAsa unnati sadhAI kharI? ke pachI mAtra mithyAbhimAnane baLa maLyuM? - sAdhunI AMkha khUlI gaI. saMtanA paga pakaDI lIdhA, ane siddhinAM baMdhano phagAvI AtmasAdhanAnA paMthe cAlI nIkaLyo e. to sauthI moTI sAdhanA ahaM ane mama upara jIta meLavavAnI sAdhanA che. e sAdhanA karI zakAya te mATe manuSyajIvana, jinazAsana ane temAMye paryuSaNa mahAparva jevAM adabhuta ane amogha sAdhano ApaNane prApta thayAM che. A sAdhanono samajapUrvaka pUro sadupayoga karIne ApaNe ApaNAM klezo - prapaMcone nAbUda karavAnI UMDI mathAmaNa karavA mAMDIe ke jethI A ja janmamAM ApaNe ahaMmamanA kacarAne bALI nAkhIne AtmasAdhanAnA mArge AgekUca mAMDI zakIe. (zrAvaNa-2059) Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ comAsuM Ave eTale be anubhavo thAya : eka varasAdano ane bIjo ArAdhanAno. A divaso, unALAnI kALajhALa garamInA dAhaka anubhava pachI AkAzamAMthI varasatI zItala jalavRSTinA divaso che. A vRSTi ekatarapha mANasane ThaMDaka Ape ane pANInI anukULatA karI Ape, to bIjI tarapha mUMgA. jAnavaro mATe cArA-pANInI jogavAI karanArI bane, ane sAthe sAthe ApaNA mATe anAja paNa saMpaDAvI Ape. varasAda eka, paNa tenA phAyadA aneka. paraMtu A phAyadA je pradezamAM varasAda paDe, tyAM ja sAMpaDe. jyAM apUrato varasAda hoya athavA achata ke dukALa jevI sthiti hoya, tyAM to AmAMno ekeya phAyado na thAya; balle badhAMne TaLavaLavAnuM ja hoya. ArAdhanAnI daSTithI joIe to temAM paNa AvuM ja hoya che. jyAM saMgha ane samAja jAgRta hoya ane ArAdhanAnI ruci dharAvanArA hoya tyAM, A mosamamAM, koIne koI gurubhagavaMtono yoga meLavAyo ja hoya, ane teonI vANInuM pAna athavA vANInI amRtavRSTi thavAnA kAraNe saMghamAM be mahattvanA lAbha pravarte : ArAdhanAo vRddhi pAme, ne virAdhanAo ghaTatI jAya. paraMtu, je sthaLomAM bhAvanAtmaka athavA to dharmabhAvanAnI achata athavA to dukALa jevI paristhiti varte che, tyAM to koI gurubhagavaMtane AvavAnI ke lAvavAnI AzA tathA ruci ja nathI hotAM. tethI tyAM virAdhanAonI bharatI ja haMmezAM AvyA kare, ane ArAdhanAno avasara bhAgye ja Ave. AzA rAkhavI game ke dareka AtmAnA jIvanamAM ArAdhanAnI vRddhi ane virAdhanAnI hAni A divasomAM ho ! ahIM cAlI rahelAM pravacano tathA te aMgenA ciMtana daramiyAna keTalAka muddA satata hRdayane sparzatA tathA bhIMjavatA rahyA. jema ke... 1. koInuMya kharAba na karavuM. ApaNuM bUruM karanAranuM paNa bUruM karavAnI vRtti na rAkhavI. kema ke badalo (vara) levo sahelo che, paNa ApaNuM kharAba karanArane kSamA karavAnuM bahu muzkela che. ApaNe A muzkela manAtuM kArya karIe, temAM ja prabhuzAsananI ArAdhanA che. 2. saunuM kalyANa thAya tevI bhAvanA niraMtara bhAvavI. uparAMta ApaNAthI jenuM jeTale aMze bhaluM thAya te khAsa karavuM. khAsa karIne ApaNuM bUruM karanAra hoya - - cAturmAsA Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tene mATe to avazya "tenuM kalyANa thAya tevI bhAvanA bhAvavI, ane tenuM bhaluM karavAnI eka paNa taka na choDavI. 3. jIvamAtra ke mANasamAtra karmane AdhIna che. tenAM azubha karmo ja tenA hAthe azubha karAve che. ApaNe to tenAM azubha karmo dvArA thatA tenA azubhathI te ugarI jAya ane tenuM kalyANa thAya tevI bhAvanA mATe ja hakadAra chIe, evI bhAvanA keLavavI ane tene anurUpa pravRtti karavI, emAM ja ApaNI paNa dharmasAdhanA gaNAya. sAmo virAdhaka banyo mATe ApaNe paNa virAdhaka banavuM - e vAta barAbara nathI. ApaNe to ArAdhaka ja banIe, ane sAmAne paNa virAdhanA thakI bacAvI ArAdhaka banavA prerIe, e ja rasto ke rIte ApaNe mATe A jinazAsananI ArAdhanAnI che. AvI aneka vAto A vakhate banI, anubhavAI, kahevAI, emAMthI thoDAka aMzo tamane saune paNa A vaheMcyA. ApaNe badhA levAdevA vagaranI virAdhanA aneka rUpe ne aneka rIte karyA ja karIe chIe. emAM bIjAnuM to bagADIe ja, paNa te karatAM adhika ApaNe ApaNuM potAnuM bagADIe tathA gumAvIe chIe, e vAta ApaNAM dhyAnamAM AvatI nathI. bhagavAnanA zAsanane pAmyA pachI A bAbata dhyAna para Ave to pachI bIjAnuM sudhare ke nahi, paNa potAnuM to avazya sudharI jAya che. ApaNe saMkalpa karIe ke amAre amAruM sudhAravuM ja che, ane mahApuNya maLelA jinazAsanane rUDI rIte ArAdhI levuM ja che. (pra.zrAvaNa-2060) Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 cAturmAsanI mosama barAbara jAmI che. A lakhuM chuM tyAre varasAda cAlu che. pahelAM ativRSTi ane khAnAkharAbI, pachI asahya garamI, ane have acAnaka varasAda - badhuM Rtucakra astavyasta thaI paDyuM che. muMbaI ane mahArASTra bAju ativarSA vagerene kAraNe kudaratI Apattino prakopa anubhavAyo che. zaMkA jAge ke kudarate potAnuM trIjuM netra to nathI kholyuM ? ativarSA, pUra, Ane kAraNe rogacALo ane lIlo dukALa sarajAze to hAhAkAra macI jaze, evI dahezata have jAge che. A badhI Apattio zamI jAya, pAchI vaLe, ane koIpaNa bhAga eno bhoga na bane te mATe, ApaNe sahue hamezAM prabhusamakSa prArthanA karavAnI che ke, zivamastu sarvajagataH-A badhA upadravo zAnta thaI jAya ane badhe ja badhAM sukhazAnti pAmo ! koInuM ya azubha na thajo! prabhujInI paramapAvanI karuNA sau upara satata varasatI rahejo ane sahunuM zubha-maMgaLa thajo!' ATalI prArthanA 24 kalAkamAM ochAmAM ochI ekavAra to badhA karajo ja. AvI prArthanAthI AphatamAM sapaDAyA hoya tenuM to zubha thaze ja, sAthe ApaNuM potAnuM paNa zubha thaze athavA azubha thatuM aTakaze. bIjI koI madada karavAnuM zakya na rahe, tyAre sAcA dilanI prArthanA ja suyogya ane Avazyaka madadarUpa banI rahe che. eka vAta khAsa samajI levAnI che. ApaNane sahu koInA zubha tathA maMgalathI ochuM kazuM ja khapatuM nathI. 'amuka ThekANe nukasAna thayuM to bhale thayuM, amukane takalIpha paDI to sAruM ja thayuM, e e ja dAvanA hatA', AvA nabaLA vikalpo ke vicAro manamAM pesI na jAya ke AvI vANI mukhethI nIkaLI na jAya tenI khAsa kALajI rAkhavAnI che. ApaNe jaina chIe, jinezvaradeve traNe jagatanA pratyeka jIvAtmAnuM kalyANa karavAno dRDha saMkalpa karyo hato. eTaluM ja nahi, ApaNane paNa temaNe potAnA upadeza dvArA zIkhavyuM che ke tame jo jinamArganA musAphara ho to anya sahu koInuM bhaluM karavAmAM ja nimitta thajo, sahAyaka thajo, paNa koInuMya bUruM icchazo nahi, karazo nahi. A vAta jo ApaNe gaLe barAbara UtarI jAya to ApaNane tripAMkhiyo lAbha thAyaH 1. jainazAsana barAbara pariNamI jAya, 2. ApaNA hAthe anyanuM azubha thatuM aTakI jAya, 3. saravALe, ApaNuM zubha ja thAya. cAturmAsa Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyApaka ApattinA nivAraNa mATe vyApaka prArthanA thavI joIe. jo Apatti sAmUhika hoya to tenI sAme prArthanA paNa sAmUhika hoya te jarUrI che. "huM eka prArthanA karuM ke na karuM, zo pharaka paDavAno che?' Avo abhigama na rAkhavo joIe. ghaNIvAra eka vyakitanI saMpattithI paNa aneka jIvonuM dAridra pheTe che. ema ekAda sAcukalA haiyAnI prArthanA paNa aneka lokonI ke pachI AkhA rAjyanI - samAjanI Apatti zamAvavAmAM kAmayAba nIvaDI zake che. potAnuM baLa ochuM hoI zake, paNa potAnI prabhu pratye thatI sAcA hRdayanI prArthanAnuM baLa kadIya ochuM AMkavuM nahi ja. ApaNe bhale alpa, sImita ane sAmAnya hoIe, paNa prabhu paramAtmA pratyenI ApaNI prArthanAmAM jo hRdayanI saccAI paNa bhaLe to te ApaNI prArthanA paNa mahAna, asIma ane asAmAnya pariNAma lAvI ApanArI banI rahe, emAM saMdeha nathI. koI paNa kriyA, jo temAM kalyANamayI prArthanA bhaLe to, ApoApa ArAdhanA banI jAya che. ApaNuM A cAturmAsa AvI sarasa ArAdhanAothI sabhara banI raho! (zrAvaNa-2061) Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 cAturmAsa eTale ArAdhanAnI mosama. ArAdhanAnA be pariNAma : virAdhanAthI bacAve, ArAdhakabhAva vikasAve. varasAdanI Rtu Ave eTale prAraMbhamAM trasa jIvonI khUba virAdhanA thAya. pachIthI sthAvara jIvonI bhAre virAdhanA thAya. pANI - apakAyanI ane tenA AdhAre satata ane vyApaka dhoraNe pAMgaratI lIla-phUla vagere rUpa nigodanI virAdhanA lagabhaga niraMtara ane khAssI thAya ja. A kAraNe ja jJAnIoe munione A RtumAM vihAra karavAno niSedha pharamAvyo che. zrAvaka paNa, jo kharA svarUpamAM zrAvaka hoya to, comAsAmAM dhaMdhArthe, pharavA mATe ke yAtrA vagere dharmakAryane mATe paNa bahAra na nIkaLe. paramAhata rAjA kumArapALa AvA vratadhArI kSatriya zrAvaka hatA, ane comAsAmAM, game tevAM jarUrI kAraNa AvI paDe to paNa, rAjamahelanI tathA nagaranI bahAra nIkaLatA na hatA. temane virAdhanAnAM mAThAM pariNAmono khyAla hato, ane zrAvaka dharma pAmyA pachI virAdhanAthI bacavAnuM lakSya temanA haiye vasI gayuM hatuM. Aje to dhodhamAra varasAda cAlu thaI gayA pachI ane cAlu hoya to paNa vihAro cAlu rahe che. gRhasthavargane to vaLI cAturmAsamAM paNa paryaTana ane tIrthayAtrA vinA cAlatuM nathI. sAcuM kaho to virAdhanAno ane pApanA bhayano tathA pApanAM pariNAmono khyAla ja have bhUMsAI cAlyo che. comAsuM zarU thAya eTale zatruMjaya Adi parvatIya tIrthonI yAtrAnI paNa ApaNe tyAM manAI che. te eTalA mATe ke pUrvanA kALamAM badhe kAcA rastA hatA. eTale aneka jAtanI jIvotpatti saMbhavatAM tenI hiMsAno bhaya raheto, sAthe lapasI jaI vAgavA va.no paNa bhaya raheto. pAkA rastA thayA pachI paNa nigodanI utpatti tathA maMkoDA prakAranAM jaMtuonI utpatti to atizaya thAya che ja. tethI virAdhanAthI bacavAnA hetuthI ja zrIsaMghanI mAnya paraMparA che ke varSAkALamAM yAtrA na ja karAya. ghaNA vivekI jIvo to aSADhI 14nI paNa pahelAM, varasAda cAlu thAya ke tarata ja, yAtrAe javAnuM mAMDI vALe che. zrIsaMghanI maryAdAnuM haMmezAM ullaMghana karanArA keTalAka jIvo evAya che ke jemane comAsAmAM yAtrAno niSedha ayogya lAge che, ane comAsAmAM paNa yAtrA karAya tevo Agraha rAkhe che. to keTalAka evA paNa che, je kahe che ke bhagavAnanI cAturmAsa Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAMtithI pUjA-bhakti karavI hoya to comAsAmAM javuM. koI ja nA hoya, zAMti hoya, ane ApaNane badho ja lAbha maLe. ajJAnI, avivekI, virAdhanAnAM mAThAM phaLothI ajANa jIvone jovAnI icchA hoya to AvA lokone maLI levuM joIe. yAtrA e dharmakArya ane dharma jarUra che, paraMtu "virAdhanAthI bacavAnI jinaAjJAnuM ullaMghana karIne jo yAtrA-dharma thato hoya, to te "adharma ja banI rahe che, e vAta bhUlavA jevI nathI. vihAra, yAtrA, pravAsa badhuM varSAkALamAM choDanAra jIvo virAdhanAthI to bace ja che, sAthe sAthe temanA cittamAM jAgRta thayelA AjJApAlananA bhAvane kAraNe temano ArAdhakabhAva paNa vikAsa pAme che. (aSADha-2063) Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 have cAra mAsa sthiratApUrvaka dharmadhyAna ane svAdhyAyanA haze. tame badhA paNa tamArA tyAM padhArelA pU. sAdhu - sAdhvI mahArAjanA sAMnidhyamAM rUDI rIte dharmaArAdhanA karajo tevI bhalAmaNa che.temAM paNa svAdhyAya to avazya karavAnuM rAkhajo. svAdhyAya e dharmaArAdhanAnuM cAlaka paribaLa che. tenAthI thatA lAbho aneka che. svAdhyAya manane ekAgra banAve che, mana ADuM avaLuM bhaTakatuM aTake che. svAdhyAyathI ApaNA samayano sadvyaya thAya che, veDaphAto aTake che; arthAt teTalo samaya ApaNuM mana, bIjAM karmabaMdhananAM kAraNothI bacI jAya che. svAdhyAya vaDe karmano kSayopazama thAya che, jene kAraNe ApaNane khyAla paNa na Ave te rIte ApaNuM ajJAna ochuM thatuM jAya che, ane ApaNI yAdazakti vikasita thatI jAya che. svAdhyAya satata karavAnA pariNAme ApaNI tAttvika ruci ane jijJAsA sateja bane che, ane anuprekSA ke ciMtananI zakti khIlatI jAya che. jene lIdhe viSama vAtAvaraNamAM paNa prasannatA tathA zAMti jALavavAnuM zIkhI javAya che. svAdhyAyanI niyamita Teva ApaNane ArtadhyAnathI tathA kleza - kaMkAsathI bacAvanAra prakriyA svAdhyAyathI thatA A ane AvA aneka phAyadA jenA dhyAnamAM Ave, te manuSya havethI acUka svAdhyAyanI Teva pADe. A mATe eka rIta AvI paNa hoI zake : divasa daramiyAna, bIjAonI paMcAta ke TIkA-niMdA karavAmAM - jovA sAMbhaLavA - bolavAmAM kula keTalo vakhata ApaNo jato hoya, teTalo ja samaya ApaNe svAdhyAya mATe avazya phALavavo. Avo niyama thAya to svAdhyAya niyamita thato thaI jAya. ane ghaNe bhAge pachI, pArakI covaTamAM veDaphAto samaya paNa, ApoApa ghaTI jAya. svAdhyAya aneka rIte thaI zake. (1) roja eka ke vadhu navI gAthA thaI zake. (2) jUnuM bhaNeluM hoya tenuM punarAvartana karI zakAya. (3) kAcAM sUtro vagerene pAkAM karI zakAya. (4) azuddha uccAro temaja bhUlo hoya te sudhArI zakAya. (5) arthano abhyAsa paNa, vAMcana paNa karI zakAya. (6) stuti-stavana-sajhAya tathA tenA artha paNa bhaNI zakAya. (7) upadezAtmaka dhArmika graMtha tathA kathAnaka AdinuM vAMcana paNa karI zakAya. (8) vAcanArUpe dharmagraMthonuM zravaNa karI zakAya. (9) parivArajano tathA cAturmAsa Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mitro sAthe zAstronA vAMcelA - sAMbhaLelA bhAvo viSe carcA paNa karI zakAya. TUMkamAM, svAdhyAya mATe aneka aneka vidhAo che. jene je mAphaka Ave te rIte te kare.paNa 24 kalAkamAM eka sAmAyika jeTalo ke ekAda kalAka jeTalo samaya svAdhyAya mATe avazya sahu koI gujAre, e ja A cAturmAsanuM bhAthuM che. jaina zAstromAM svAdhyAyane "tapa" no darajjo ApavAmAM Avyo che. je karavAthI navAM pApa ane karma baMdhAtAM rokAya, ane jUnAM pApo nAbUda thAya tenuM nAma "tapa". svAdhyAyathI A banne bAbato sadhAya che. upaniSadakAroe paNa pharamAvyuM che ke "svAdhyAya karavAmAM pramAda na karavo.' svAdhyAya karavAthI uMgha, pramAda ane ALasa ghaTI jAya che, e svAdhyAyano eka mahattvapUrNa ADalAbha che. mArI sAdI samaja evI che ke bIjuM kAMI paNa zarIrasAdhya dharmakArya karavAnuM jene agharuM lAgatuM hoya ke phAvatuM na hoya, tevI vyakti sAmAyika ane svAdhyAya jarAya takalIpha vinA jarUra karI zake tema che. eka Tako paNa rokANa vinA lAkhonA lAbha jevI A vAta paNa jo ApaNane na ruce, na pAlave to te ApaNAM durbhAgya ja gaNAya. ApaNe AvA durbhAgyathI bacavAno udyama karIe. (aSADha-2063) Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. ahiMsA, saMyama ane tapane ja potAno jIvanadharma mAnanArA jaino mATe to comAsAnA A divaso puNya - upArjanano ane karma khapAvavAno majAno avasara che. atyAre to AkhAye hindamAM eka yA bIjI rIte dharmakaraNInI choLo uchaLatI haze. vAta paNa sAcI che. vyApaka azAMtinA A bhayAnaka samayamAM ApaNA jevA pApabhIru manuSyo mATe dharma sivAya bIjo sahAro paNa zo che? deza ane duniyA bhAre vasamA divasomAM phasAyA che. eka bAjuM moMghavArI ane maMdI mAjhA mUkI rahyAM che. to bIjI bAju kAramo duSkALa toLAI rahyo che. anAcAra ane pApAcAronI ghaTamALa eka viSacakranI mAphaka comera gherI vaLI che. hiMsA ane trAsavAda jevAM aniSTo manuSya - samAjane UdhaInI mAphaka korI khAI rahyAM che. A badhuM ochuM hoya tema, have dharmanA kSetra taraphathI paNa samAjane zAMtinA badale azAMtinI bheTa maLavA lAgI che. "sUkA bheguM lIluM baLe' e nyAye DhoMgI dhArmikonA durAcAronA chAMTA sAcA ane sadAcArI loko para paNa UDI rahyA che. A saMjogomAM AzvAsana pAmavA mATe tathA cakarAve caDelA cittane thALe pADavA mATe dharmanA AzarA sivAya koI ja mArga ke vikalpa bacyo nathI. kudaratane barabAda karavAnI eka paNa taka mANase choDI nathI. choDe tema paNa nathI. kudaratanI barabAdI saravALe ApaNI ja barabAdI hovAnI pUrI khAtarI ane khabara hovA chatAM, potAnI torImAM ja jIvatA, ane "Ajano lhAvo lIjiye', "kAla je thavAnuM hoya te bhale thatuM. evI temaja "sahunuM thaze te ApaNuM thaze evI dhITha ane naphaTa vicAradhArAmAM rAcato mANasa rAta-dahADo eka karIne kudaratanuM nikaMdana kADhI rahyo che. kudaratanI barabAdIne ApaNe tyAM adharma gaNavAmAM Avato hato. paNa pAzcAtya saMskAro ane zistanI asaramAM AvIne ApaNe dharma - adharmanA mULabhUta khyAlone visAre pADyA, dharmane kudaratathI vikhUTo pADIne maMdiro ane dharmasthAnomAM temaja pAraMparika karmakAMDomAM ja sImita karI dIdho, jene kAraNe kudaratanI barabAdI eTale adharma evI pAyAnI, sAdI, zAzvata samajaNa khADe gaI, ane enI sAthe ja tamAma dharmo e karmakAMDaparasta saMpradAyomAM pheravAI gayA. kudaratanI, paryAvaraNanI rakSA kare; teno nAza na thavA de, tenuM ja nAma dharma vaizvika dharmanI A pracAravihoNI paNa bhAratIya janamAnasamAM UMDAM svayaMbhU mULa ghAlIne beThelI samajaNa tema ja vyAkhyAne kAraNe, A dezamAM pAMgarelA pratyeka dharmamAM cAturmAsa Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizvadharma thavAnI kSamatA hatI. paraMtu kudaratane khatama karavAnI ane tema karavAthI saghaLAM bhautika sukha-sAdhano maLI raheze tevI tAlIma temaja samAjanI ApaNane prApti thaI gaI tyArathI ApaNA dharmo kadAca vizvadharma banavAnI guMjAIza khoI beThA jaNAya che. mAnavatAvAdanA AkarSaka oThA heThaLa pAMgarelo, videzamAMthI ApaNA gharamAM AvI ghUselo "vaizvika adharma Aje to ApaNI saMskRti upara rAja bhogave che. vikAsa ane sukhanA nAme, kudaratano, dharmano ane jIvajagatano cAlato vinAza, e AvanArA najIkanA bhaviSyakALamAM mAnavajAtano ja sarvanAza haze, evuM arthazAstra, aMkazAstra ke bIjAM koI zAstrone nahi jANanAro gAmaDiyo mANasa paNa bhAkhI zake tevI sthiti Aje pravarte che. AmAM pheraphAra karavAnuM ApaNuM gajuM nathI. paraMtu ApaNA pakSe ApaNe zakya vadhu ne vadhu tapa-tyAga-saMyama-ahiMsA AcarIe, paryAvaraNa arthAt kudaratano bhoga levAnuM ane tenA bhoge ApaNuM sukha UbhuM karavAnuM baMdha karIe, ane e rIte dharmanA zaraNe A cAturmAsa ja nahi, paNa havenuM AkhuM jIvana vahAvIe, emAM ja ApaNo javAro che, ane emAM ja ApaNuM kalyANa che. (zrAvaNa-2064) Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have cAturmAsanI dharmamosamano prAraMbha thaze. virAdhanAthI bacavAnA ane ArAdhanAmAM lAgI javAnA A divaso che. jIbhane game tevuM khAvAmAM ane manane game tevuM karavAmAM virAdhanAnI ghaNI zakyatA che. jyAM tyAganI vRtti nathI keLavAtI, dayA ke jayaNA pALavAnI anukULatA nathI jaLavAtI, tyAM virAdhanA sivAya bhAgye ja kazuMka bacatuM hoya che. na khAvA lAyaka vastuo khAvI te virAdhanA che. na pIvA lAyaka pINAM pIvAmAM virAdhanA ja thatI hoya che. game te, game tyAM, game tyAre ane game teTaluM khAvuM-pIvuM, e AjanA manuSyanuM khAsa lakSaNa banI rahyuM che. khAvA-pIvAnI bAbatamAM Ajano manuSya kadAca koI ja niyaMtraNa ke baMdhana svIkAravA rAjI nathI. hAIpara esiDiTI, DAyAbiTisa, bI.pI.thI. mAMDIne koDha, kIDanI-problema, patharI ane kensara sudhInA tamAma zArIrika upadravonuM mULa kAraNa te manuSyanI aniyaMtrita khAudharAvRtti che, ema kahevAmAM atizakyokti nathI lAgatI. ArogyanA lagabhaga tamAma niyamo, ArAdhanAnA niyamo banI rahe tevA che. eTale jo tame ArAdhanAnA niyama lyo, pALo, to ApoApa ArogyanI kALajI levAvAnuM zarU thaI ja javAnuM. e rIte jotAM dharmazAstra ane Arogya vijJAnanI jugalabaMdI racAya che. eka paMtha ne do kAja! sujJa vyakti, mATe ja, A divasomAM ArAdhanAmAM lAgI javAnI, virAdhanA choDI devAnI. ApaNA Arogya sAthe vijJAna, vaijJAniko ane ApaNA dezanI bhraSTa rAjyasattA-sarakAra kevAM bhayAnaka ceDAM ane aTakacALAM kare che, tenI AMkha ughADI nAkhe tevI mAhitI Apato eka lekha Aje A patra sAthe mUkela che. karoLiyA, vAMdA, vIMchI ane evAM evAM vividha jaMtuo tathA prANIonAM jInsa (janIna) temanA zarIramAMthI kADhIne tenuM pratyAropaNa ApaNe khAvAnA padArthomAM karavAmAM Avaze. te padArtho biyAraNa banaze ane khetaro - vADIomAM te vAvavAmAM - ugADavAmAM Avaze. pachI tenA phaLarUpe je anAja vagere padArtho utpanna thaze, te ApaNA dezavAsI - ApaNe saune khavaDAvavAmAM Avaze. eka arthamAM ApaNe e hAIbrIDa anAja | phaLonA rUpamAM vIMchI, karoLiyAne ArogIzuM ane ApaNI jANa bahAra ApaNe cAInIjha lokonI jema prANIbhakSI ane mAMsAhArI banI jaIzuM. cAturmAsa * * ? Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNI saMskRti, saMskAra, dharma, A badhAyathI ApaNane hamezAM mATe bhraSTa karavAnuM A khophanAka SaDayaMtra che. ApaNI AvanArI prajA - janarezana kevI nirmAlya, mAyakAMgalI ane rogiyala pedA thaze tenI kalpanA paNa karatAM dhrUjI javAya che. badhA ja A lekha vAMcajo. vaMcAvajo. te patra meLavajo, ane hajAronI saMkhyAmAM sarakArane patro lakhI mokalajo. kadAca che ne kuMbhakarNanA kAne kAMI paDI jAya ane A SayaMtra para breka lAgI jAya ! zuM tame prayogazALAnA uMdara cho ? eka vAra amArA pADozIno gaeNsano bATalo khalAsa thaI javAne kAraNe adhUruM rAyeluM kUkara amAre tyAM laI AvyAM. dALa ukALatI vakhate bIjA masAlA nAkhyA pachI gaoNLa mAgyo. Apyo, to joIne kahe - Avo gaoNLa ? amArA gharamAM na cAle. koI dALane aDe paNa nahIM ! gaoNLa rasAyaNamukta hovAne kAraNe pILo paccaka nahoto, kolhApurI gaoNLathI gRhiNIo rAjIrAjI. e ja rIte rIMgaNAM - baTeTAnI jema samArAya tevAM kaThaNa TAmeTAthI paNa khuza khuza ! maganA paNa moTA dANA hoya, kAMkarA vINavA na paDe to jhaMjhaTa ochI ! bhale ne svAda ochAM hoya. uparathI jAtajAtanA masAlA nAkhI,vaLI sarasa majAnuM Dekorezana karIe, eTale khAnAra rAjIrAjI ! paraMtu ApaNA peTamAM ThUMsAto A badho khorAka asalamAM kevo che te jANavuM jAgRta mANasa mATe jarUrI che. vijJAnanA nAme Aje anya bAbatonI jema khorAkamAM paNa jAtajAtanA prayogo thaI rahyA che, emAM annanA dANAmAM rahelA jIvANu rUpAMtarita karI navA prakArano dANo banAvavAno prayoga thaI rahyo che. jene janIna - rUpAMtarita anna kahevAya che. janIna eTale zuM? ekeeka sajIva padArthanA dareka koSanA kendramAM A janIno AvelAM hoya che ane te koI paNa jIva mATe pAyArUpa ekamo che. mAnava sameta tamAma sajIvonAM lakSaNo, baMdhAraNa, vikAsa ane vartana mATe A janIno javAbadAra hoya che. Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have prayogIo karoLiyA, vIMchI jevA aneka prANIomAMthI janIna kADhIne DAMgara, ghauM, rIMgaNAM, jevA sAva ja judA prakAranA sajIva koSamAM dAkhala karIne pakave che, jethI AvA janIna rUpAMtarita pAka keTalAMka navAM icchita lakSaNo dharAvatAM thaI jAya. jIvANu, viSANu, karoLiyA ane vIMchImAMthI janIno laIne rIMgaNAM, baTeTA, makAI jevA pAkonI janIna zRMkhalAmAM ThasAvIne choDanuM janInika rUpAMtara thaI rahyuM che. Ane kAraNe pAka 52 besatI nukasAnakAraka jIvAtothI bacI zakAya che. paraMtu A paddhati soLesoLa AnA bharosApAtra nathI. kAraNa ke judI ja prajAtinA janIna kADhIne navA sajIvamAM dAkhala karatI vakhate te navA sajIvanA DI.ena.e. mAM kyAM dAkhala thAya che ane te janInane kAraNe kayA aNadhAryA pheraphAra thaze te koI jANatuM nathI. Avo janIna - rUpAMtarita khorAka ApaNA rasoDAnAM bAraNAM khakhaDAvI rahyo che. TUMka samayamAM ja Avo janIna rUpAMtarita khorAka prathama bhANAmAM ane pachI tarata ja ApaNA saunA peTamAM sthAna pAmavAno che. bhAratamAM bI.TI.kapAsanI khetIne vyAvasAyika dhoraNe paravAnagI apAI che ane temAM paNa keTalIka ADaasaro to noMdhAI ja che, paraMtu have duniyAmAM pahelI vAra bITI rIMgaNAMnI khetInI paravAnagI ApavAnI taiyArI bhAratamAM thaI rahI che. videzonI vividha sa2kA2o, saMzodhana saMsthAo, abhyAsuo, svataMtra ejansIo ane khAnagI kaMpanIoe karelA aneka akhatarAone AdhAre prakAzita thayela vaijJAnika purAvAo evuM sAbita karavA prere che ke janIna rUpAMtarita pedAzo gaMbhIra ane aNadhAryA dehadhArmika pheraphAro kare che ane tenI Arogya paranI asaro Aja sudhI akaLa rahI che. uMdaro para thayela akhatarAmAM ATalA nukasAna noMdhAyA che - vikAsa rUMdhAvo, pratikAraka zakti ghaTavI, prajanana kSamatA ghaTavI, jaTharamAMthI lohI nIkaLavuM, pAcaka utsecakonuM pramANa ghaTavuM, yakRta ane kiDanImAM cAMdAM paDavAM, phephasAMnI pezIomAM sojo Avavo, baccAnA mRtyu daramAM vadhAro ane vividha avayavanA koSanuM baMdhAraNa vikRta thavuM. AvI sIdhI asaro uparAMta AvAM rasAyaNonA upayogane pariNAme paryAvaraNa para paNa ADaasaro thAya che. jamIna to dhIre dhIre kasa vagaranI thAya cAturmAsa Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja che. aneka prakAranI jIvAtono upadrava paNa vadhe che. kudaratamAM phelAtA jherane kAraNe sajIvo ane phaMdA - pataMgiyAM para paNa avaLI asaro thAya che. mukhya pariNAma A to che ja ke kudarate dIdheluM zuddha rUpa alopa thaI jAya che. jevI rIte gIranA jevI zuddha gAya adazya thaI rahI che e ja rIte zuddha svarUpanA makAI, rIMgaNAM paNa adazya thavAmAM che. Ama, A navA prakAranI janIna ijanerI vidyA bhale atyaMta Adhunika Tekanika kahevAtI hoya, paraMtu hakIkate te coksAI vinAnI ane ADedhaDa che. e atyaMta jokhamI paNa banI zake. huM to navI vastuonA vaparAza mATe kahuM chuM ke pacAsa - so varSa sudhI vaparAIne nIvaDI hoya teno ja vaparAza rAkhavo, nahIMtara vijJAnIonA prayoga ApaNA ja zarIra paNa thavAnA. A bAbatamAM "olDa Ijha golDa' sUtra apanAvavA jevuM che. ApaNuM zarIra kAMI prayogazALAnA uMdaranuM zarIra nathI. jIvane to uMdarono Avo bhoga levAya che te paNa gamatuM nathI. kAraNa prANIone potAnA prayogonuM sAdhana mAnanAra mAnavajAta kaI ghaDIe mANasane paNa potAnA prayogonuM sAdhana mAnatI thaI jAya eno bharoso nathI. bhAratamAM ATalA pAko para janIna - rUpAMtara thaI rahyuM che. anAjamAM - DAMgara, ghauM, makAI, bAvaTo, bAjarI, juvAra. zAkabhAjImAM - rIMgaNa, bhIMDA, TameTA, kobIja, phalAvara, DuMgaLI, baTeTA, ratALu, kasAvA. kaThoLamAM - aDada, caNA, coLA, tuvera, soyAbIna, telIbiyAM - rAyaDo, magaphaLI, sUryamukhI, kasuMbI, eraMDA. masAlA - marI, elacI, maracAM, Adu. auSadhi - brAhmI, azvagaMdhA, jIvaMtI, krITa. phaLa - lIMbu, sapharajana, keLAM, papaiyA, dADama, sakkaraTeTI, taDabUca. rokaDiyA pAka - kapAsa, zaNa, kaoNphI, cA, tamAku, zeraDI, kArnezava, rabara. zuM ApaNe thoDA thaMbhI jaIne vicAra karavAnI jarUra nathI ke mANasa mATe vijJAna che ke vijJAna mATe mANasa? vijJAne zastrAstramAM ApaNane sarvavinAzI Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNubomba sudhI pahoMcADyA, have khorAkamAM paNa evo upadrava pedA karavA mAge che, jenA karatAM marI javuM sAruM evuM kahevAno divasa AvI zake. vijJAnano virodha na hoya, avanavI zodho bhale thatI rahe. prayogo paNa thatA rahe. vinobAjIe sUtra ApyuM ke jo sarvanAzamAMthI bacavuM hoya to vijJAna sAthe AtmajJAna jANavuM ja paDaze. AvA satyAnAzI vijJAnanI vAto sAMbhaLIne to AvegamAM kahI besAya ke bhale ekaluM AtmajJAna rahe, vijJAnanI kazI jarUra nathI. vijJAnanI jarUra che, paraMtu AtmajJAnanI lagAma vagara emAM koInuM bhaluM nathI. sarakAra AvI vinAzaka dizAmAM AgaLa vadhatI aTake te mATe jAgRta nAgarikoe upAyo ajamAvavA joIe. vaDodarAnI "jatana' nAmanI sajIva khetI mATenI mizanarUpa saMsthAe AhvAna karyuM che ke moTI saMkhyAmAM nAgariko vaDA pradhAnane patra lakhIne potAno pratirodha vyakta kare. A mATe namUnArUpa patro paNa chapAyA che. jenA para moTA akSare lakhyuM che -TAM NO LAB RAT - "huM kAMI prayogazALAno uMdara nathI je vAcakone preraNA thAya te A chApela patra magAvIne athavA svataMtrarUpe vaDA pradhAnane potAno virodha avazya mokalAve. "jatana'nuM saranAmuM che - vinobA Azrama, gotrI, vaDodarA - 390001 (0265-2371429). (le.mIrAM bhaTTa; janmabhUmi-pravAsI'mAM prakAzita lekha) cAturmAsa Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 ApaNe dharma ArAdhanA karIe chIe. dharma ApaNane game paNa che. kyAreka dharma gamato hoya che mATe karIe chIe. to ghaNIvAra game ke na game to paNa Tevavaza, dekhAdekhIthI, kuTuMbanI praNAlikA khAtara athavA to vahIvaTo choDavA na paDe te mATe paNa dharma karatA hoIe chIe. mAnapAna ke vAraMvAranI bhUkha paNa dharma karavAnuM eka mahattvanuM kAraNa kharuM ja. AtmakalyANane arthe eTale ke AtmAnuM hita sAdhavA sivAya koI paNa skUla ke anya hetu manamAM na hoya te rIte dharma-ArAdhanA karanAra jIvo jagatamAM virala hoya che. ApaNane hajI saMsAra kaThato nathI. saMsAra duHkhamaya che tevo anubhava niraMtara karatA hovA chatAM te duHkhamaya lAgato nathI. saMsAramAM bhogavavA paDatAM duHkha AkarAM ke vasamAM lAgatAM nathI. "jiMdagI laIne beThA chIe to nAnAM moTAM duHkha saMkaTa to Ave, emAM gabharAvAnuM na hoya, eno sAmano karavAno hoya. ane je sthiti Ave tene sahI laIne dhIme dhIme temAMthI bahAra nIkaLI javAnuM hoya. AvI samajadArI ane zIkhAmaNa, eka mANasane bIjA mANasa taraphathI maLatI rahe che, ane e rIte temanuM gADuM gabaDyuM jAya che. duHkhone sahana karavAnI ApaNI kSamatA ajaba che. game tevAM duHkha Ave, paNa kyAreya ApaNane tenAthI thAka nahi lAge. thoDIka phariyAda, thoDIka rokakaLa, thoDIka bIjAnI madada, thoDIka doMgAI - A badhuM karIzuM. ane ema karatAM karatAM samayanA vahevA sAthe e duHkho zamI jaze, e sAthe ja ApaNe rAjjA ! pAchA saMsAramAM gaLA DUba! jANe ApaNane kAMI thayuM ja nathI ! ane A paddhatithI jIvatA mANasane saMsAra vasamo lAge e vAtamAM mAla nathI. saMsAra jo Akaro ke aLakhAmaNo na lAge to tenAM kAraNo sudhI javAnI jarUra to rahe ja nahi. jJAnI puruSo kahe ke ""saMsAra vasamo che tenA mULamAM ApaNA dvArA thatAM pApakarmo che. e pApakarmone naSTa karIe, ane navAM vadhe nahi tevI mahenata karIe, to vasamo banI rahelo saMsAra paNa haLavo thAya ane ApaNAM duHkha ochAM thatAM ApaNA kalyANano mArga paNa prazasta thavA mAMDe." paNa A vAta Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNA kAna sudhI kAM to pahoMcatI nathI, kAM kAnanA paDadA sAthe aphaLAIne pAchI phare che. kharuM juo to ApaNane ApaNA AtmAmAM ane AtmakalyANamAM lagarIka paNa rasa nathI rahyo. enuM ja pariNAma che ke dharma karavA chatAM jJAnIonI vAto ApaNA haiyAmAM UtaratI nathI, ane saMsAranuM paribhramaNa aTakAvavAnuM ApaNane mana thatuM nathI. mRtyu e ApaNA mATe sarvoparI duHkha che, ane mRtyu thAya te sAthe maranAranA saMsArano aMta AvI gayo hoya ema ApaNe vartIe chIe. bhavabhramaNa aMgenI samajaNa to jANe ApaNAmAM UgatI ja nathI ! AmAM bhavabhramaNano aMta kema Avaze? ane to dharmanuM tathA dharma vaDe upajatuM sukha paNa kema lAdhaze ? cAturmAsamAM thatI dharma ArAdhanAnA prabhAve mohanIya karmo athavA mohadazA jarAka AghIpAchI thAya, ane upara noMdhelI vAtono marma samajAI jAya, evI AzA rAkhIe. (zrAvaNa-2065) cAturmAsa Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paryuSaNa Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA mahAmaMtrI vastupALane koIke kuzaLa samAcAra pUchayA. maMtrIzvare nirvedamasyA vadane javAba vALyo : mane kuzaLa kayAMthI hoya ? A mahAmUlo mAnavabhava mahAmahenate maLyo che, thoDAMka varasonuM AyakhuM che; ane roja savAre UThuM tyAre khabara paDe che ke eka lAkheNo divasa AvaradAmAMthI ocho thayo. khaTapaTa, vahIvaTa, covaTa ane kAvAdAvAmAM ja badhA divaso vahI jAya, ane karavA jevuM koI sukRta na karIe, pachI - A sthitimAM - amane kSemakuzaLa kevI rIte hoya? aDhAra kroDa lagabhaga sonAmahorono savyaya karIne AbutIrtha para anupama devamaMdira banAvanAra, tera tera cha'rI pALatA yAtrA saMgho kADhIne temAM (dareka saMghamAM) lAkho bhAvikone zatruMjaya tIrthanI yAtrA karAvanAra, seMkaDo annakSetro, dAnazALAo, hindu devI-devonAM maMdiro, jaLAzayo, masjidonuM nirmANa karAvanAra, dAnavIra ane mahAna vidvAna evA vastupALa paNa jo vahIvaTa ane covaTa vageremAM vahetA potAnA divasone, AyuSyanA bagADa jevA lekhAvatA hoya, to ApaNA jevA pAmara ane tuccha AdamIonuM zuM samajavuM? vastupALa maMtrIne to AkhA gujarAtano vahIvaTa karavAno hato, yuddho paNa laDavAnAM hatAM, ane pAchI potAnI vyApArI peDhI paNa calAvavAnI hatI. samagra saMghano, tIrthono ane potAnAM dharmakAryono vahIvaTa to kharo ja. jayAre ApaNe? "chappana vakhAra ne bhAro kUcI, vepAra thoDo paNa najaro UMcI" jevo ApaNo vahIvaTa. ane pAchA chaLa-kapaTano ne mArA-tArAno pAra nahi ! ane chatAM ApaNe sahuthI vadhAre kuzaLa, salAmata ane hemakhema! kevI vicitratA che ! ghaNA loko to saMgha ke dharmasthAna ke sAmAjika sevA saMsthAno vahIvaTa paNa evo kare ke jANe te temanI bApIkI-vArasAgata milakata hoya ! emAM khAyakI, kaTakI, gerarIti, goTALA, gorakhadhaMdhA badhuMja cAle ane to paNa temane pUchI ke kahI na zakAya. AvA AdamInI hAlata dhaNakhUTa jevI hoya che. khUMTa (Akhalo) hoya te seMkaDo gAyonA dhaNamAM game tyAre game te gAyane AMtarI ane pajavI zake. tema Avo AdamI paNa potAnI naphaphaTAI, duSTatA ane anAcAranA pratApe pedA karelI durjanatAnA jore game te saMsthAmAM pagapesAro karI zake che. anAcAra eno, ane DUbe saMgha, DUbe saMsthA ! ane viDaMbanA to e che ke sAthenA 1, brIjA vahIvaTakAro lAcArathI enI duSTatAne joyA kare, sahyA kare, ane ene paryuSaNa Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rokavAne badale DaranA mAryA mUMgo sAtha Ape ! AvuM jovA maLe tyAre samajAya ke 7 bhavanAM pApa bhegAM thayAM hoya to AvA vahIvaTa karavAno lAbha (!) maLe. vastupALane dharmano ane dezano sadAcAra tathA nItithI bharelo vahIvaTa karavAmAM paNa potAnA AtmAnuM gumAvatA hovAnuM lAgatuM hatuM. jyAre ahIM ApaNane gharathI mAMDIne derAsarasaMgha sudhInA tamAma vahIvaTamAM tathA kAmakAjamAM svacchaMda vartana, uddhatAI, anAcAra, aviveka, deva, guru, saMgha, vaDIlo, sAdhu - sAdhvI Adino anAdara, A badhuM ja apanAvavA-AcaravA chatAM ema lAge che ke, ApaNe ja sArA ane sAcA chIe ane A rIte ja ApaNuM kuzaLa thaze. A saMdarbhamAM, khoTo mANasa + sAro hoddo = nikaMdana sAro mANasa + nabaLuM sthAna = AbAdI. A samIkaraNo yAda rAkhavA jevAM kharAM. astu. paryuSaNa mahAparva Ave che. tene ArAdhavAno ane vadhAvavAno ekaja mArga che. manamAM kUNI kUTIne ThAMselA dveSa, IrSA, krodhAdi kaSAyo, ahaMbhAva, vikAro - A badhAM azubha tattvone ukheDavA mAMDo, khotarI khotarIne bahAra phagAvI do. ApaNe koInuM ya kharAba karavuM nathI. darekano hisAba jonArolenAro karmarAjA beTho ja che. karmasattAe karavAnuM kAma ApaNe mAthe laIne pharavAnI Teva pADI che te A veLA choDI daIe. ArAdhanA ja ArAdhanAthI A divasone chalakAvI dejo. (bhAdaravo, 2057) Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAturmAsanI ArAdhanA samaya-saMyogAnusAra rUDI rIte cAlI rahI che. zakya tapa-tyAga ane dharmakriyAo ahIM ane sarvatra pravartamAna che. tamAre tyAM paNa A badhuM cAlu ja haze. comAsA daramiyAna kAMIne kAMI niyamo ne vratonuM pAlana sahu karatAM ja hazo. vrata-niyamonuM zakaya pAlana ApaNAM manane ane jIvanane svayaM-aMkuzita banAve che to sAthe sAthe dharmanA ane ArogyanA ghaNA badhAM lAbho paNa te vaDe meLavI zakAya che. A mosamamAM vrata-niyama-pAlana ane tenAthI thatA lAbhone cUke te nakkI Rtujanya rogacALAmAM, davAo ane davAkhAnAmAM tathA kharcanA cakkaramAM sapaDAvAno ja. A varSAkALamAM jema saMyamaniyama vadhu tema mAMdagI ane tenI pAchaLanI bIjI vidhavidha japhAomAMthI ApaNo vadhu ugAro. ArAdhanAnI mosamanA sarvazreSTha divaso have AvI rahyA che. e maMgala divasonuM nAma che paryuSaNa mahAparva. paryuSaNa eTale puNyanuM poSaNa. paryuSaNa eTale pApanuM zoSaNa. bAra bAra mahinAthI athAkapaNe cAlatI badhI ja pravRttio ApaNA jIvanane pApa bhaNI ja ghasaDI janArI hoya che. ApaNI eka vAta to evI zodho ke jemAM pApa na hoya ane mAtra puNya ja hoya ? eka paNa nahi jaDe. vaLI, paLe paLe ApaNuM mana kaSAyo thakI kharaDAtuM ja rahe che. bAra mAsanA lekhAM laIe to ahaMkAra, krodha ane verajhera, napharata, kinnAkhorI, adekhAInA baMDalonAM baMDala ekaThAM karyA hovAnuM avazya jaNAI Avaze. mANasa badhe game tevo hoya, bhale paNa jAta samakSa jo te pramANika nIvaDe to tene A gaMdAM baMDalo dekhAyA vinA nahi rahe. kaSAyonAM ane vAsanAnAM A baMDalone comAsAmAM thayela ArAdhanAnA joradAra varasAdane kAraNe AvelA samajaNanA pUra-pravAhamAM visarjana karI mUkavAnAM che. e visarjanano suavasara te ja paryuSaNa. kyAMka gaNapatinuM visarjana thaze, thoDA dahADA pachI vaLI garabAnuM visarjana thaze, ApaNe vairabhAvanAnuM ane kaSAyonuM visarjana karavAnuM che. , paryuSaNanA A divasomAM pauSadha, pratikramaNa, dharmazravaNa, kalpasUtra-zravaNa, paryuSaNa Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvadayA, deva-gurunI bhaktimAM dhanano sadbhaya, anukaMpAdAna, sAdharmika bhakti, mauna, zakya tapazcaryA, ochAmAM ocho aThThama-A badhAM dharma-kartavyo avazya ArAdhajo. AmAM jarA paNa zakti gopavatAM nahi. sAthe sAthe - jenI sAthe vitelA varSamAM vera baMdhAyuM hoya, kleza thayA hoya, vyavahAra kathaLyA hoya, abolA thayAM hoya, niMdA ane vivAda thayA hoya, dveSa-vRNAaNagamA jAgyAM hoya, te badhAyane yAda karajo . sAme cAlIne maLavA jajo. micchA mi dukkaDuM kahIne sAcA hRdayathI nirmaLabhAve khamatakhAmaNAM karajo. koIvAra sAmI vyakti na samaje ane vera-phleza cAlu rAkhe, to paNa ApaNuM khAtuM cokhkhuM karI daIne navesarathI te khAtuM cAlu na thAya tevo saMkalpa tathA kALajI karajo. (bhAdaravo, 2014) Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parama pavitra paryuSaNa mahAparvanA maMgalakArI divaso AvI rahyA che. A patra tamArI pAse pahoMcaze tyAre lagabhaga to te zarU paNa thaI gayA haze. e vAta yAda rAkhavAnI che ke A divaso ArAdhanA karavAnA to che ja. paraMtu sAthe sAthe A divasomAM ApaNe ApaNI jAtane evI to keLavI levAnI che ke ApaNe pachI haMmeza mATe svastha ane svaccha jIvana jIvatAM thaI jaIe. A mahAparva kSamApanAnuM parva gaNAya che ane ApaNAM jIvananI sauthI moTI takalIpha "gusso che. vAtavAtamAM krodha karIne, akaLAI jaIe. game tene game tema saMbhaLAvI daIe, koI ApaNane sArI ke sAcI vAta paNa kare to enuM moM toDI pADIe. ApaNI sAva khoTI vAta ke vyavahArane paNa bIjA loko calAvI na le to kleza pedA karI mUkIe- Ama anekavidha rIte ApaNe satata krodha karatAM rahIe chIe. krodhanuM janaka paribaLa "ahaM che. ApaNo ahaM (Ego) eTalo badho tuccha ane vAmaNo che ke nAnI nAnI, nakAmI vAtomAM te uzkerAI jAya che. ahiM uzkerAya eTale krodha Ave ja. ane Avo tuccha ahaM to tochaDA, halakA, zudra evA mANasamAM ja hoI zake. ThAvakA, vivekI ane vyavahAru manuSyo tochaDA na hoya, chIcharA na hoya. vAte vAte temanA ahaMne Thesa vAgatI na hoya ane tethI teo najevI vAto hoya ke moTI vAta hoya - uzkerAya to nahIM ja; game tema bakavAsa to na ja kare. A badhI vAto noMdhavA pAchaLano hetu eka ja : paryuSaNanA A punita divasomAM tame jarAka vItAvelI jiMdagImAM karelA krodha, ahaM ane tochaDAInuM saravaiyuM kADhajo; te badhAM thakI tame zuM pAmyA ne zuM gumAvyuM teno hisAba meLavajoH tame tamArA svabhAvane bagADavA sivAya kAMI nahi pAmyA ho te nakkI. ane AvA khataranAka svabhAvane kAraNe tame aneka saMbaMdho bagADyA haze, ghaNAno prema-vizvAsa khoyo haze, ane tamArI jAtane sAva tuccha ane apamAnapAtra banAvI ja haze. A vakhate nakkI karajo, saMkalpa karajo ke have mArA jIvanamAM krodhane koI sthAna nahi hoya. game te, game tevuM bagADe, herAna kare, to paNa tenI joDe paNa huM mITho ne hasato vartAva ja rAkhIza; kyAMya kyAreya koI para krodha nahi karuM. kSamA e ja mAruM jIvana haze, zAMti e ja mAro svabhAva banaze, ane prema e ja mAro vyavahAra haze. A saMkalpa karyA pachI tamAruM jIvana AnaMdathI maghamaghI na UThe to tenI javAbadArI mArI. (bhAdaravo-2015) paryuSaNa Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmasAdhanAnA A pAvana divaso che. AkhAye jagatamAM jyAM juo tyAM dehasAdhanA ane dehavAsanAnI ja mAtra choLo uchaLI rahI che, tyAre bhagavAna vItarAga paramAtmAnuM zAsana ja ekamAtra evuM che, je AtmasAdhanA ane AtmakalyANanI punita preraNA satata pAtuM rahe che. emAM paNa parva paryuSaNa e to kaSAyatyAganuM panotuM parva che. krodhane, ahaMne, mAyAne, lobhane, rAga ane dveSane, IrSyA ane dhRNAne ane evA evA agaNita lezone haiyAmAMthI dhoI nAkhavAnuM ane bALIne khAkha karI nAkhavAnuM A pavitra parva che. kSamA, samatA ane upazamabhAvanI divya jyotane hRdayamAM prajvalita karavAnuM A mahAmUluM parva che. krodha jAge tyAre samatA dharo. ahaMkAra Uge tyAre mUdutA jALavo. kapaTavRtti pragaTe tyAre RjutA-saraLatA dAkhavo. lobhavRtti uchALA mAre tyAre saMtoSane AgaLa karo. dhRNA nahi, karuNA, hema nahi, prema; e ja che A mahAparvano saMdezo. jenI sAthe jANI joIne aNabanAva karyo hoya, jene mATe achAjatI vAto karI hoya, jenA pratye kAraNa vinA ja adekhAI AcarI hoya, jene apazabdo saMbhaLAvyA hoya, jemanI sAthe eka yA bIjI rIte chetarapiMDI karI hoya, AvA koIpaNa kAraNasara anyane dUbhavyA hoya, te tamAma sAthe A paryuSaNamAM sAcA bhAvathI khamatakhAmaNAM karajo. zakya hoya to pauSadha avazya karazo. savAra-sAMjanA pratikramaNa cUkavAM ja nahi. bane tyAM sudhI mauna pALavuM. yathAzakya upavAsa-ekAsaNAM karavAM. kalpasUtra tathA bArasAsUtranA badhAM vyAkhyAno sAMbhaLavAno Agraha rAkhavo. jinapUjA pharajiyAta karavI. A badhuM tame karazo ja evI zraddhA rAkhuM. (bhAdaravo-2016) Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAturmAsanA rUDA divaso cAlI rahyA che. sarvatra ochA-vadhatA pramANamAM tapa, japa, anuSThAna, zravaNa, utsava ane vidhavidha dharmakaraNIo pravartI rahI che. guruvaryonI preraNA ane mArgadarzana e badhAmAM aneruM baLa ApI rahyuM che. A badhuM eTaluM badhuM majAnuM ane AnaMdadAyaka che ke bhavya janonI zraddhA ane bhakti pratye Adara jAgyA vinA nathI raheto. kharekhara to guruonA ane AgevAnonA ardhA veNe tana-mana-dhanane dharmakaraNInA mArge nyocchAvara karI denArA A bhAviko thakI ja A zAsana ujjavala che. paraMtu Ama chatAM, mArA jevAnA manamAM eka savAla satata uThato ane pajavato rahe ke ATalI suMdara preraNA temaja ATalI uttama ArAdhanA chatAM ApaNe sAva nabaLA (namAlA jevA), jhAMkhA ane Darapoka kema chIe? ApaNe tyAM arasaparasa hoMsAtAMsI ane mArA-tArAnA bhedabhAvo ATalIbadhI hade kema vakare che - vakaryA che ? ahaMkAra, anya karatAM AgaLa vadhavAnI nahi paNa ApaNA karatAM anya AgaLa nA vadhI jAya tevI manovRtti, pratyakSamAM vAhavAha karIne guNAnurAgInI chApa pADavI ane parokSamAM niMdA ane bUrAIo dvArA sAmAne "kharAba" karavAnI paddhati, kSudratAnA aneka aneka jugupsAjanaka svarUponuM pradarzana - A badhI bAbato ApaNA tyAM kema sArvatrika/vyApaka banI beThI che? Ano spaSTa athavA cokkasa javAba maLavo zakya nathI. to paNa eka vAta sUjhe che ke ApaNe "viveka' cUkyA chIe tenuM ja A kamaThANa che. vivekanI zatazata dhArAo vahe ane ApaNuM citta zuddha, pavitra, udAra ane vizALa bane - e jANe ke bhUtakALanI vAta thaI gaI. aviveka ane atireka - be ApaNA upara caDhI beThA tevuM jaNAya. nizrA, AjJA, praNAlikA, paraMparA, rUDhi, maryAdAA badhAM mUlyo jANe ke nAmazeSa thaI gayAM! jenA manamAM, je viSaya aMge, je vakhate, je vAta ke vicAra Ave che, te viSayane laIne potAno coko Ubho karI de. tene thoDAka bhagato, sevako maLI ja rahe. jemanA ahiM koI ne koI vAte ghavAyA hoya, tevAo mULa peDhIne choDIne AvA cokAmAM bhaLe ane pachI e coko evo vadhe - jAme ke jate dahADe ApaNe paNa tene mAna-vajana-Adara ApavAno vAro Ave. te vakhate dUra raho to nAtabahAra gaNAva. sattva jALavavAnuM ane praNAlikA tathA maryAdAne jALavavAnuM bahu kaThina thaI paDe. jhAjhA loko, khAsa karIne paisAdAro ke pratiSThita gaNAtA loko,jene mahattva Ape tene ApaNe paryuSaNa. Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa svIkAravAnA; mahattva ApavAnuM. mUlyo ne sattva jyAre prathamathI ja marI paravAryA hoya che tyAre AvI vivekazUnya, ayogya ane zAsananI abAdhita sattA-sthitine ijA pahoMcADanArI bAbatone samarthana tathA mahattva ApavAnuM saheluM thaI paDe che. pariNAme svArthI ne garajAu loko udAra gaNAya che, ane maryAdApAlaka mANaso hINA ane saMkucita manAya che. zuM saMsArI ke zuM saMyamI, potAnA ahaM, eSaNA-svArtha ane kyAreka vikRtione poSavA mATe thaIne maryAdA cUkAI jAya tevuM lakhavAmAM, bolavAmAM, karavAmAM tatpara banI jAya che. lAge che ke, vivekanI nyUnatA ane kSudratAnI vRddhi e be ja A sthiti sarje che. pariNAme, ghaNA badhA vadhelA lAgatA athavA vacce jatA "dharma no paNa pragaTavo - jAmavo joIe tevo- teTalo mahimA anubhavAto nathI. balka dharma thakI vimukha bananArA, adharmanA mArge vaLI janArAnI saMkhyA vadhatI jAya che, ane temane pAchA dharma tarapha AkarSavA mATenA karmakAMDanI nitanavI bharamAra vadhatI cAlI che. paryuSaNa parvanA avasare ApaNe karavAnA AtmaciMtana ane AtmanirIkSaNa mATe A vAto noMdhI rahyo chuM. nakArAtmaka banIne, ApaNuM ane ApaNe tyAM badhuM kharAba ja che evuM mAnI laIne vicAravuM nahi ja. hakArAtmaka vicAro ja ApaNane vivekI banAvaze. ApaNe ciMtana dvArA AtmaparIkSaNa karI laIne chevaTe saMkalpa ane prArthanA karavAnAM che ke amAro viveka vadhavo ja joIe, vadhArIzuM ja, ane amArAmAM peThelI - pelI kSudratA ghaTavI ja joIe, ghaTADIzuM ja. vivekathI ciMtana UjaLuM bane, dharmaArAdhanA tejasvI bane, ane ghaNA badhA doSothI bacI jaIe. ApaNe kSudra na thaIe, himaNA ne halakA nA rahIe, saMkucita ke jaDa na banIe. ApaNe thaIzuM udAra, vizALa, nirmaLa ane sattvazIla. sauno svIkAra kare te samyakatvI. InkAra kare te mithyAtvI. ane chelle, tame sahu, A patro vAMcanArAonA dilane dUbhavavAmAM jANyaajAye nimittabhUta banyo hoIza, te badala kSamApanA karuM chuM. saune micchA mi dukkaDaM. (bhAdaravo-2018) C Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaya sarasara karato vahI rahyo che. te koInIya rAha jovA thobhato nathI ane koInIya garaja rAkhato nathI. ghaNIvAra lAge ke kALanA A agAdha ane vaNathaMbhyA pravAhamAM ApaNe - ApaNA jevA asaMkhya jaMtuo kevA satata taNAye jAya che ! kharekhara to ema samajavAnuM che ke kALa nathI vaheto, ApaNe ja vahI rahyA chIe, nA, taNAI rahyA chIe. ApaNe manamAMthI badhI ja vAto kADhIne zAMtithI vicArIe ke A saMsAramAM ApaNe keTalAM janma-maraNa karyA ! jJAnIo kahe che, ane ApaNA gaLe paNa Utare tevuM che ke, ApaNe anaMta anaMta anaMta janama maraNanA cakkaramAMthI gujaryA chIe. ane A vakhate paNa e ja kramamAM AvyA tevA - dhoyelA mULA jevA - javAnA chIe. Ano cheDo nathI lAvavo? bhagavAnane pradakSiNA detAM ApaNe bolIe chIe... kALa anAdi anaMtathI, bhavabhramaNano nahi pAra, te bhavabhramaNa nivAravA, pradakSiNA dauM traNa vAra' Ano artha eTalo ja ke Aja lagI bhagavAnane DAbA UtaryA, avaLA UtaryA, eTale bhavabhramaNa cAlatuM rahyuM. have pradakSiNA daIne prabhune jamaNe UtaravAnuM che, prabhuthI savaLA javAnuM che, to bhavamAM bhaTakavAnuM maTe. kevI sarasa ane arthasabhara kriyA che ! prabhu samakSa savaLA UtaravA mATe zrAvakajIvana maLyuM che, temAM cAturmAsanI ArAdhanA cAle che. temAMya have to paryuSaNA mahAparvanI lokottara AtmahitakArI ArAdhanAno avasara AvI pahoMcyo che. jojo, kyAMka evuM na thAya ke kALanA vaheNamAM eka vadhu pajusaNa vahI jAya ! ArAdhanA Aje ja karI levI. kAla koNe dIThI? krodha chAMDajo. vaiSa hoya tene khAsa khamAvajo. tapa sAthe mauna ane kriyA karajo. amArA taraphathI tamone bhAvapUrvaka micchA mi dukkaDaM. (bhAdaravo-2059) paryuSaNa Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhA pradezomAM varasAdanI dRSTie comAsuM rUDuM pravarte che. dakSiNa prAMtomAM varasAda have zarU thaze. hajI sudhI to garamInuM ane rogavALuM havAmAna A pradezamAM anubhavAya che. paryuSaNa parvanI ArAdhanA tyAM rUDI rIte thaI haze. ahIM paNa sArI rIte thaI che. eka vAta kharI ke have ApaNe tyAM paisA - Avaka ane bAhya dekhAvanuM pramANa vadheluM anubhavAya che. koIe tapasyA karI hoya to te nimitte evA to bhapakA race ke, AMkho aMjAI jAya, haiyuM thIjI jAya. enI sAme kriyA, sUtrazravaNa, jIvadayA, jayaNApAlana, viratidharma, ArAdhaka bhAvanA A badhAmAM noMdhapAtra ghaTADo thato jovA maLe che. thoDAka upavAsa karI lIdhA ke paisA kharcI dIdhA eTale badhuM ja patI gayuM. pachI vyAkhyAna, pratikramaNa badhuM na karIe ane vyasanarAtribhojana vagere cAlu rAkhIe to vAMdho nahi, AvI jaDatA ke dhIThatA AvI jatI jaNAya che. AnA pariNAme saMghanA pajusaNa to - khAsI Avaka ane dhAmadhUma thavAne kAraNe - sudharI jAya, paNa ApaNAM - vyaktigata - pajusaNanuM lIlAma bolAI jAya che, e vAta samajavA mATe ApaNane keTalAM varasa lAgaze? ke keTalA bhava jaze? kalpasUtra e eka pavitra ane mahAna Agama che. Agama e jinazAsanano prANa che. AgamavihoNA zAsananI kalpanA na thaI zake. AvA AgamanuM zravaNa karavAno dhanya avasara ApaNane varSamAM ekavAra maLe, ane to paNa ApaNe tenAthI vegaLA, ataDA ane arucipUrvaka TALavA mathatA rahIe, to ApaNane zAsana gamyuM che tema kema kahI zakAya ? pUrvAcArya bhagavaMtoe sakala saMghane sUtrazravaNano adhikAra bakSIne keTalo mahAna upakAra karyo che. eno badalo ApaNe kevo vALyo ? kevo vALIe chIe ? upAzrayomAM baporanAM pravacanomAM jojo - 10 - 20 jaNA vadhumAM vadhu jovA maLaze. mahArAja sAhebo to kAnUnathI - zAstra - paraMparAthI baMdhAyelA, eTale koI Ave ke nahi, sAMbhaLe ke nahi, emaNe to vAMcavuM ne bolavuM ja paDe. ane ApaNA dharmI (?) jIvo babaDeH vyAkhyAna barAbara nathI, AjanI peDhIne rasa zI rIte paDe ? majA AvavI joIe, jamAnA pramANe cAlavuM joIe, vagere. bApaDA A jIvone karmabaMdhanuM, pApanuMya bhAna nathI. pote Ama babaDIne kevAM ghora pApakarma bAMdhe che tenI paNa gatAgama nathI. ane jayAre e pApo bhogavavAnAM thaze tyAre....? TUMkamAM, Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtranI, sAdhunI, saMghanI, zAsananI AzAtanAthI bacavA jevuM che, ArAdhanA karI levA jevI che. ochAmAM ochA samayamAM vadhumAM vadhu sAdhI levAno moko eTale paryuSaNa. e mokAne A vakhate bhale veDakyo, AvatA vakhatathI tene lekhe lagADIne ArAdhanAnI kamANI aMke karI laIzuM, evo saMkalpa avazya karajo. (Aso-2059) paryuSaNa. Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanA cAlu haze, cAlu ja rAkhajo. jIvanamAM game tevAM parivartana Ave, paNa dharma pratyeno rAga chUTavo ke ghaTavo na joIe. dharma zAzvata che, vyakti nahi, e vAta kadI bhUlavI nahi. vyakti sAthenA rAga ke dveSane kAraNe dharma pratye aruci karavI te to ApaNI jAta pratye moTo aparAdha che. dharma taraphano aNagamo ApaNane durgatimAM laI gayA vinA na rahe, ane tyAM bhogavavAnAM duHkhonuM pariNAma bhavabhramaNanI vRddhirUpe ja maLe. zANo mANasa A vAta samaje ja, ane tethI ja dharma ane tenI ArAdhanA na ja choDe, na ja cUke. vyakita pratyeno gamoaNagamo jo dharma mATenA aNagamAmAM pariName to AtmA durlabhabodhi banI jAya. Aje "mamatva' aMge vAta karavI che. zrIharibhadrAcArya bhagavaMte kahyuM che ke mamatta baMdhakAraNe - mamatva e AtmA mATe baMdhananuM kAraNa che. jyAM mamatva tyAM baMdhana. mamatva jeTaluM tIvra, teTaluM baMdhana daDha, eTalAM karmabaMdhano vadhu thAya. mamatvane lIdhe aneka doSo athavA pAponuM sevana thAya, ane e sevanathI karmo baMdhAyA vinA kema rahe? sAdhu hoya ke gRhastha, mamatva badhAne kanaDe che. kyAreka sthAnanuM to kyAreka mAna-pAnanuM, kadIka koI vyaktinuM to kadIka koI vastunuM, kyAreka nAmanuM to kvacit parigrahanuM - koIne koI jAtanuM mamatva ApaNane - mane, tamane, saune - pajave ja che, e vAtano InkAra na karI zakAya. koI InkAra karatuM hoya to te daMbhI jANavo. mamatva eTale A mAruM, A mAruM nahi, A sAruM, A nahi; A mane game, A nahi; AvI vRtti. ApaNane je game, temAM ke tenA koI doSa hoya ke te kAMI bhUla kare, to paNa tene ApaNe calAvI levAnA; te doSa ke bhUla ApaNane dekhAvAnA to nahi ja, balka mIThA ane sArA lAgavAnA. teno ApaNe bacAva ja karIe. ane, ApaNane je nA game, jenA pratye dveSa ke aruci thAya, tenA game tevA sArA guNa hoya to paNa te ApaNane guNa na ja lAge tenA doSo ja dekhAya ane vaLI te bahu moTA-bhArI dekhAya. gaIkAla sudhI tenuM je badhuM vhAluM ke sAruM lAgatuM hatuM, te badhuM ekAeka kharAba ane dUSita hovAnuM lAgavA mAMDe. A che ApaNA "mamatvanA khela. Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mamatva baMdhAya to doSa paNa guNa lAge, rAga baMdhAya. mamatva tUTe to guNa paNa doSa lAge, dveSamAM palaTAI jAya. eTale mamatva kAM to rAganA ane kAM to 'SanA baMdhanamAM ApaNane bAMdhatuM ja rahe che, ane ApaNe hoMze hoMze temAM baMdhAtAM ja nahi, homAtA paNa rahIe chIe. mamatva hoya tenI asAdhAraNa vAta paNa kSamya ane sAmAnya lAge. mamatva tUTe tyAre sAmAnya vAta paNa akSamya ane asAdhAraNa banI jAya. ema lAge che ke, A khela jIvIe tyAM sudhI cAlu ja rahevAnA; A khela baMdha thAya tevA koI saMyogo jANe ke kaLAtA ja nathI ! paNa to to A keTaluM badhuM kharAba kahevAya ! keTaluM badhuM viSama gaNAya ! zuM ApaNe A badhA khela aTakAvI na zakIe? athavA ene ochA - haLavA na karI zakIe? kazuMka gamavA mAMDe eTale enA pratye Asakti baMdhAI jAya tenuM nAma "mamatA' pachI e "kazuMka chUTI-chaTakI na jAya, bIjA koInuM na thaI jAya - mAruM. ja rahe ane mAruM rahe ja - evI pakaDa Ave tenuM nAma "mamata'. pachI e "mamate' preryA ApaNe rAga-dveSanI ne mArA-tArAnI je sAThamArI khelIe te che viSamatA; kaho ke jiMdagImAM sarjAyelI viDaMbanA. aNasamajamAM sarjelI AvI viDaMbanAoe atyAra sudhI ApaNane khUba raMjADyA che. ane te viDaMbanAnA kAdavamAM ApaNe paNa khUba kharaDAyA chIe. bhale. paNa have, jo samajaNano ekAdo chAMTo paNa, ATalI badhI viDaMbanA veThavAnA pratApe, ApaNAmAM ugyo hoya to, e kAdavamAMthI, e viDaMbanA, viSamatA ane mamata tema ja mamatAmAMthI bahAra AvI javuM, e ja ApaNA mATe kalyANakArI che. bahAra AvavAmAM sAcI sahAya kare tevA zubha dina-paryuSaNa parva - have sAva najIkamAM AvI lAgyA che. jo ApaNe taiyAra-tatpara hoIe to A divasomAM ApaNe pelA kAdavamAMthI jarUra bahAra AvI zakIe, temAM zaMkA nathI. sau prathama ApaNe eka ja kAma karavAnuM che, jenI paNa sAthe mamatAnA, mamatanA, viSamatAvALA saMbaMdho thayA hoya tenI kSamAyAcanA karI levI. ApaNI mamatA ke mamatane kAraNe teo viDaMbanAmAM mUkAyAM hoya to paNa kSamA yAcavI. ane temane kAraNe ApaNane viDaMbanA veThavI paDI hoya to paNa kSamA yAcavI. yAda rahe, ApaNe ApaNI jAtane kAdavamAMthI bahAra kADhavI che. paryuSaNa Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa-bharamAM, jIvanayAtrA daramiyAna, kyAre paNa, koI paNa rIte ke prakAre koInA paNa jIvane, jIvanane japhA (hAni) pahoce tevuM kRtya ApaNAthI jANyaajANe paNa thayuM hoya, to tene saMbhArIne ApaNe kSamAyAcanA karavAnI che. eka vAta hajI dhyAnamAM levAnI che, kSamA mAgavI e ApaNuM kartavya che. ApaNe sAcukalA hRdayathI ApaNI bhUlo badala kSamA mAgI eTale ApaNAM pakSe kArya pUrNa thayuM gaNAya. zarata eka ja ke have pachInA divasomAM, sAmI vyakti game tema varte to paNa, tenA pratye dveSa ke rIsa ke badalo levAnI vRtti, ApaNAM dilamAM kadApi na pravezavI joIe. have sAmo mANasa ApaNI vAta svIkAre ke na svIkAre, athavA kSamA Ape yA na Ape, te to tenI udAratA tathA samajaNa tathA ArAdhakabhAva upara ja nirbhara rahe che. te udAra ane ArAdhaka haze, to ApaNI saccAI parakhIne avazya kSamA Apaze ja. paNa koIvAra te kSamA na Ape to temAM teno doSa na jotAM ApaNA azubhodayano ja doSa vicAravo rahyo. huM paNa, tamArI, A patra vAMce te tamAmanI, kharA hRdayathI kSamA cAhuM chuM. vitelA varSamAM, varSomAM, paricayanA lAMbA ke TUMkA gALAmAM, A patro thakI ke bIjI koI paNa rIte, manathI ke vANI vaDe ke kAyA dvArA tamone dUbhavyA hoya, tamane arucikara bane tevuM thayuM ke karyuM hoya, to te badala, paryuSaNa parvanI pahelAM ja, tamArA pratye khamatakhAmaNAM karuM chuM. sAthe ja tamone saune sAcA hRdayathI khamAvuM chuM, eTale ke kSamA mAguM chuM. A kSaNe koInA paNa paratve, mArA cittamAM, vera-virodha ke dveSanI leza paNa chAMTa nathI. A sthiti niraMtara bano tevI kAmanA karUM chuM. tame badhAM paNa, tamAruM koI paNa rIte jeNe bagADyuM hoya tene, kSamA karajo. badalo levo sahelo che, jatuM karavuM kaThina. tame kaThina kAma karo ane temAM saphaLa thAva tevI bhalAmaNa. saMbaMdho to baMdhAya paNa kharA ane tUTe paNa kharA. leNadeNa hoya tema bane. paraMtu TakanAro ke tUTanAro koI paNa saMbaMdha ApaNA dilamAM vera ane dveSanI Aga lagADI na jAya tenI khAsa kALajI karavAnI che. e Aga sAmAne to jarUra dajhADavAnI, paNa te sAthe ja e Aga ApaNI AkhA bhavanI zubha kamANIne paNa bALIne khAkha karI nAkhaze ja - e na bhUlavuM. rAga-dveSathI bacavuM te ja kharI dharmasAdhanA che ema ApaNe sAMbhaLIe : Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chIe. te sAdhanAno AraMbha kSamApanAthI thAya che. kSamA karavI eTale dveSathI bacavuM. kSamA mAgavI eTale dveSano cheda uDADavo. nAnakaDI lAgatI kriyAno paNa artha keTalo UMDo che! ApaNe A sAdhanAno premabharyo zubhAraMbha karavAno ja che. aparAdha karanAro mahAna nathI hoto. kSamA karanAro ja mahAna hoya ane gaNAya. ApaNe kSamA na karIne aparAdhIne mahAna zA mATe banavA daIe? kSamAno maMtra che micchA mi dukkaDa. "havethI huM khoTuM nahi karuM, meM karyuM ke che te khoTuM che - teno huM ekarAra ane svIkAra karuM chuM, meM karela "khoTuM mithyA hajo." A che te mahAmaMtrano artha. ApaNe badhA A arthamAM parasparane kahIe: micchA mi dukkaDaM.... (bhAdaravo-2060) paryuSaNa Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 have paryuSaNamahAparvanA rUDA divaso najIkamAM AvI rahyA che. hamaNAM be varSathI paryuSaNAmAM bheda Ave che. gaye varSe adhika mAsane kAraNe kharataragacchAdi sAthe bheda Avelo. A varSe betithipakSa ApaNAthI arthAt sakaLa saMghathI judo paDyo che. gacchomAM judA paDavAnuM to seMkaDo varSothI cAlatuM ja AvyuM che. paraMtu, 'ame ja sAcA, amArI mAnyatA tathA tithi ja kharI; bIjA badhA jUThA, narakagAmI, bhArekarmI ane mithyAtvI' - A prakA2nI kadAgrahI vRtti-pravRttivALA to ApaNA saMghanA ItihAsamAM kadAca A loko pahelavahelAM ja haze. khera, kadAgraha e mithyAtvanuM adhiSThAna che eTaluM samajIne ApaNe ApaNA zrIsaMgha tathA guruonI suvihita mAnyatAne daDhapaNe anusaravuM ane AvA pakSarAgI jIvonI bhAvadayA ciMtavI temanA kalyANanI kAmanA sevavI e ja ArAdhakonuM ucita kRtya che. paryuSaNA e kSamA ane maitrInI sAdhanAnuM mahAparva che. koIne paNa zatru na mAnavA, zatrutA rAkhanAra pratye paNa maitrIbharyo vyavahAra tathA sadbhAva keLavavo, e che maitrIbhAva. koI koInuM duzmana nathI. badhA ja vyavahAra leNadeNa ke RNAnubaMdha thakI ja thatAM hoya che. anyanuM kharAba karIne pedA karela azubha karmo jyAre udayamAM Ave che, tyAre koI anya vyakti ApaNane zatru mAne che ane zatrubhAve varte che. e kSaNe jo ApaNe karmanA udayane yAda rAkhIe, to sAmA manuSyanA game tevA duSTa ke viparIta vartanane paNa zatrutA samajavAne badale, ApaNe kareluM devuM cUkavAya che tema ja ApaNA karmono A rIte kSaya thAya che, tevo bhAva avazya jAge. pachI e manuSya tarapha kleza ke rIsa na thatAM samabhAva ke sadbhAva jAgaze, ane enI asa2 te manuSya para evI paDaze ke ApaNe ane e parasparanA mitra banI jaIzuM, AvI samajaNa ane temAMthI Ugato maitrIbhAva sau manuSyo tathA saghaLA jIvo pratye keLavavAno che evI jainazAsananI zIkha che. bIjI vAta che kSamApanAnI. jIvananA saMkula vyavahAro daramiyAna aneka loko sAthe eka ke bIjI rIte saMbaMdha/saMparka thatA ja rahe che. temAM ApaNAthI anya ghaNA ghaNAne mAThuM lAge ke saMtApa thAya te svAbhAvika che. koIkanuM azubha ApaNe kharekhara karyuM paNa hoya che, to koIkanuM azubha na ja karyuM hoya chatAM enA azubhanA nimitta ApaNe ja hoIe tevuM mAne che, varte che. AnA pariNAmamAM saMbaMdho tUTe ke bagaDe che ane kvacit trAsadAyaka honArato paNa sarjAya che. A Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhAno saraLa ane zreSTha ukela eka ja che-kSamApanA. ApaNe bhUla karI hoya toya ane na karI hoya toya, anyanI sAcA hRdayathI kSamA mAMgavI, emAM ApaNA dharmazAsananI tathA paryuSaNAparvanI yathArtha ArAdhanA che, e niHsaMdeha vAta che. sAmI vyakti kSamA mAge ke na mAge, mApha kare yA nA kare, ApaNe mana-prANathI kSamA mAgIne doSamuktA tathA bojamukta thaI jaIe to ApaNe ArAdhaka banI rahIzuM, e muddo bhUlavAno nathI. kSamApanA mATe ApaNe tyAM eka ajoDa zabda che : micchA mi dukkaDam. duniyAnI koIpaNa bhASA ke dharma pAse Avo zabdaprayoga to nathI ja, paraMtu AvI vibhAvanA (samaja) paNa nathI. micchAmidukkaDamumAM traNa vAnAM che. 1. meM bhUla karI che teno ekarAra, 2. bhUlano pazcAttApa 3. evI bhUla pharIthI nahi karuM tevo nirdhAra. A che micchA mi dukkaDa pAchaLanuM rahasya athavA tattvajJAna. ApaNe A rahasyane barAbara samajIe, anya loko sAthenA vyavahAromAM teno barAbara prayoga karIe, ane sahu koI pratye kSamAyAcanAno bhAva keLavIne haLavA haLavA thaI jaIe, e ja A parvAdhirAjanI ArAdhanAnI phalazruti che. prayatna jarUra karajo - A mATe. (bhAdaravo-2061) { S paryuSaNa 4 - Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paryuSaNaparva cAlI rahyAM che. athavA cAlu thaze - A maLaze tyAre. kSamAdharmanI ArAdhanA karavAnA punita ane mIThA A divasomAM cittane upazAnta ane samabhAvI banAvavAnI tAlIma levAnI che, sAdhanA karavAnI che. ApaNI cAre tarapha svArtha, ahaM, mAruM-tAruM, haka-adhikAra, kleza-kaMkAsa ane kaSAyonA ja jvALAmukhI bhabhUkI rahyAM che. kyAMya zAMti, samAdhi ke saMtoSanI eka nAnIzI paNa jaLachAlaka jovA maLatI nathI. badhuM umra che. badhAMya ugna che. badhe vyagratA ja chavAI che. ekAgratAno aNasAra paNa kyAMya nathI. A badhuM joI - anubhavIne ativihvaLa banatA cittane samAdhAnanI zILI chAMyaDI ApatA vaDalAsamuM paryuSaNAparva ApaNA jIvananA AMgaNe bhAgyayoge UgI nIkaLyuM che, to tenI zILI chAyAmAM karavAnI ne saune ThAravAnI alaukika moja mANI levAnI che. apekSA, abhimAna ane adekhAI - A traNanI AgamAM ekeeka hRdaya lapaTAI gayuM jaNAya che. A traNathI dUra hoya tevuM ekeya hRdaya mane to hajI jaDyuM nathI. sneha vaDe jagata AkhAne vaza karI zakAya - evI vAto ghaNI sAMbhaLI hoya ane bhagavAna mahAvIra prabhu jevI mahAvibhUti mATe te kadAca sAcI paNa hoya. paNa e vAta sAmAnya manuSya mATe javalle ja sAcI paDatI hoya che. sAmAnya mANasane to, sneha kare to garaja gaNAya, paramArtha ke paropakAra kare to svArthanI zaMkAthI jovAya, udAratA dAkhave to sAme apekSA ane adekhAInI Aga varase; sahiSNu banI sahana karI le to vadhu ne vadhu dabAvI-dabaDAvIne geralAbha uThAvAya, AvA ja anubhavo thatAM hoya che. niSkAraNa sneha vaDe, hRdayanI vizALatA ane AzayanI udAratAnA baLe jo tame koInuM paNa kalyANa karavAnI, dravyathI ne kvacita bhAvathI paNa anyanuM zubha karavAnI mathAmaNa karo, to kyAreka sAmo mANasa tamArA para potAno mAlikIbhAva karavA mAMDaze. kyAreka tamAro upayoga potAnA svArtha sAdhavA mATe karaze. kyAreka tamArA mATe na karavAnI kalpanAo tema ja vAto tathA AkSepo karaze. ane e rIte te potAnuM to gumAvaze ja, sAthe tamAruM paNa bagADaze. bhagavAnane paNa caMDakoziyo kyAM nAto khyo? bhagavAna jenuM jenuM kalyANa karavA gayA, teNe teNe prathamataH to temane saMtApyA - satAvyA ja che, e vAto bahu jANItI che. Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ savAla eTalo ke te to mahAvibhUti hatA, eTale AvuM badhuM sahana karI zakyA. teo sahana karAvanArAnuM bhaluM karIne ja jaMpyA hatA. paNa temanI te paddhatine anusaravAnuM ApaNuM gajuM che kharuM? eTalI hade to nahi, paNa eno ekAda aMza paNa ApaNe AcarI zakIe tevI ApaNI bhUmikA che kharI? savAla lAkha rUpiyAno hoya, to teno karoDa rUpiyAno javAba A rahyo ApaNe mahAvIrasvAmI bhale na hoIe. paNa temanA saMtAna, sevaka ane upAsaka to chIe ja. temanA jeTaluM khamIra ke vairya bhale ApaNAmAM nathI, paNa ApaNe paNa te mArge ja javAnuM ne AgaLa vadhavAnuM che temAM bemata nathI. chevaTe to ApaNe jaina chIe, jinamArganA upAsaka musAphara chIe. ApaNe A mArge cAlatAM ATaluM ja zIkhavAnuM che ke virodhIne paNa snehathI vaza karavAno che. verIne paNa vahAlA banAvavAnA che. adekhA ane ayogyane paNa sneha, karuNA dvArA yogya banAvavAnA che, ane svArtha-IrSyA-ahaM vagerene lIdhe ApaNuM bagADanArane paNa kSamAbhAve prema ApavAno che. bhagavAnano mArga A che. paryuSaNa parvanI sAdhanA A bhUmikAmAM ja che. A vAta bIjAne ne badhAne samajAya ke nahi, ApaNe to tene samajavAnI ja che, ane tenA anusaraNanI mathAmaNa karavAnI ja che. mitro, cAlo, A paryuSaNamAM ApaNe A mArge cAlavAno saniSTha prayAsa karIe. kaSTa ApanArA taraphanI kaDavAza paNa gALI nAkhIe. manane maitrI, kSamA ane snehathI chalakAvI daIe. tamane saune mArA taraphathI hRdayapUrvaka micchA mi dukkaDa... (bhAdaravo-2063) paryuSaNa ' Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahIM saMvatsarI parvanA zubha dine, ApaNA tIrthakara bhagavaMtonI kalyANaka bhUmirUpa kSetra bihAra rAjyamAM AvelA pralayakArI pUrathI pIDita janatA pratyenI karuNA bhAvanAthI rAhata phaMDa aMge preraNA karatAM agiyAra lAkha karatAM vadhu rakama ekatra thaI hatI. lAkho jiMdagInAM jIvana - maraNano savAla hoya ane abajo rUpiyAnuM nukasAnanI vAta hoya tyAM, ATalI mAmUlI rakama kAMI jhAjhuM kAma na karI zake. Ama chatAM, AnI pAchaLa ApaNAM hRdayanI sabhAvanA, anukaMpA, sahAnubhUti ane mAnavatA jevAM je zubha tattvo che, te bahu moTuM kAma karaze emAM leza paNa zaMkA nathI. ApaNA bhagavAna e anukaMpAnA mahAsAgara hatA. dIkSA agAu emaNe eka varSa sudhI sAMvatsarika dAna - varSIdAna ApeluM. zA mATe ? to anukaMpAthI prerAIne jagatanA jIvo - mAnavonAM dAridra ane tajjanita duHkha jotAM dravI uThelA bhagavAne, lokonAM duHkha miTAvavA mATe ja varSIdAnano prayoga karelo. vaLI, dIkSA, pachI paNa, dezAvarathI pAchA pharelA brAhmaNe bhagavAna pAse jaIne yAcanA karI, tyAre tene potAnuM adhuM vastra ApyuM, tenI pAchaLa bhagavAnano Azaya paNa eka ja hato : anukaMpA. bhagavaMte pahelAM dravya - dayA eTale ke dravyathI anukaMpA sevI che - AcarI che, ane pachI ja bhAvadayAno mArga Adaryo che. jANe temaNe sUcavyuM ke jene dravya dayA AvaDatI ( gamatI nathI, tene bhAvadayAnI vAto karavAno koI adhikAra nathI. zAstrakAra maharSioe to tyAM sudhI pratipAdana karyuM che ke jo tamArAmAM zraddhA na hoya to tamArA samyaktva viSe zaMkA upaje, paNa jo tamArAmAM anukaMpA na hoya to to tamArA bhavyatva' paratve zaMkA jAgaze. abhavyane ja anukaMpA na hoya. eTale ApaNA bhavyapaNAne aMke karI levA mATe thaIne paNa, ane ApaNA bhavyatvano paripAka velAsara thAya te mATe paNa, ApaNA cittamAM, jIvanamAM ane vyavahAramAM anukaMpAnI pratiSThA tathA AcaraNA karavI atyaMta anivArya gaNAya. paryuSaNA daramyAna ApaNe tyAM karoDo rUpiyAnA caDAvA bolAyA. rUDhigata jIvadayAnAM phaMDo paNa thayAM.tapazcaryAnAM ujavaNAM rUpe jamaNavAro paNa khUba thayA, ane varaghoDA vagere utsava paNa thayA. paraMtu A badhAMnI sAthe, jinezvaronI kalyANaka bhUminA pradezamAM AvI paDelA abhUtapUrva jaLasaMkaTathI pIDAyelA sAmAnya mANasa pratyenI anukaMpA ApaNAmAM keTalI pragaTI? mAnavatAnA nAma para ApaNe Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thoDAka seMkaDo ke thoDAka hajAra rUpiyA paNa phALavavAnI tasdI lIdhI kharI? pATa uparathI preraNA paNa bhAgye ja maLI hoya, TrasTIone AvA kArya mATe bhAvanA paNa thavAnA cAnsisa nahivatu, ane caDAvavAnI caDasamAM uchaLatA bhAvikone to AvI koI darakAra na ja hoya, e to uparathI jevI preraNA maLe tema cAle. savAla ApaNI anukaMpAno che. jarUra na hoya tyAM ane tyAre, lAkhonAM khaDakalo karI denArA ApaNe, bhagavAne cIMdhelI anukaMpA AcaravAno avasara Ave tyAre, ATalA badhA bhUlakaNA athavA bedarakAra kema banI jatAM hazuM? paryuSaNA e mAtra maitrI ane kSamAnuM ja parva che evuM nathI, e anukaMpAnuM paNa evuM ja mahAparva che, e vAta ApaNane jeTalI vahelI ane vadhu yAda Avaze, teTalI ApaNI maitrIbhAvanA vadhu nikharI Avaze, e nakkI. saunuM kalyANa IcchIe, ane AsapAsanA koI ekAda benuM thAya eTaluM bhaluM karavA dvArA e icchAne jIvaMta banAvIe. (Aso-2064) paryuSaNa I Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 Aje be vAto khAsa karavI che. eka, paryuSaNAparva eTale ke saMvatsarI mahAparvane anulakSIne maitrIbhAva ane kSamApanAnI vAta. jaina zAsanano A zAzvata ane amogha saMdeza che ke sahu sAthe maitrIbhAva keLavo, ane sau sAthe evI rIte kSamApanA karo ke koI ApaNuM duzmana ja na rahe. mitratA tenI ja sAthe racAya, jenA pratye koIne koI kAraNasara ApaNane lagAva thAya, mamatA baMdhAya. jenA pratye mamatA baMdhAya te mitra, ane jenA pratye mamatAne badale alagAva jAge te zatru, A eka sAduM samIkaraNa che. ane, ApaNe joIe ke ApaNI mamatAne pAtra loko vadhAre che ke ApaNA alagAvane pAtra loko vadhAre ?sAthe sAthe e paNa joI laIe ke ApaNA haiyAmAM sadbhAvanuM pramANa vadhAre che ke durbhAvanuM ? javAbo aNadhAryA ane coMkAvanArA maLI zake. mANasamAtranI bimArIonuM mULa tenA manamAM che, evuM kahevA mATe have tabIba hovuM ke manovijJAnI hovuM jarUrI nathI. vyAdhi bhale zarIramAM thato - prasarato hoya, paNa tenuM nidAna ApaNA bagaDelA, kohavAyelA ke durbhAvanAothI chalakAtA manamAM athavA AsapAsanA te prakAranA gaMdha vAtAvaraNamAM che, ema kahevAmAM jarA paNa jokhama lAgatuM nathI. Ano artha e thayo ke jo manane durasta, praphullita ane sadbhAvanAthI chalakAtuM rAkhIe, to 70 thI 80 TakA bimArIo kAM Ave nahi, kAM vadhe - vakare nahi, kAM maTI zake. ane AthI ApaNe evuM samIkaraNa bAMdhI daIe ke mitratAsabhara mana barAbara tandurastI ane zatrutAthI ubharAtuM mana eTale tanAdurastI, to te azAstrIya ke ayogya nahi gaNAya. aNagamo te zatrutA che. aruci ane alagAva te zatrutA che. amukane joIne moM vaMkAya ke amukanI sAthe javAnuM - jamavAnuM - besavAnuM - 2hevAnuM Ave to manamAM trAsa vartAya to te zatrutA che. tiraskAra te zatrutA che, to durbhAvanA-sAmAnuM sArUM na thAya tevI bhAvanA te paNa zatrutA che. bIjAnI bhUlo ja joyA karavI te zatrutA che, ane koI potAnI bhUla kabUle to paNa tene mApha na karavAmAMya narI zatrutA ja che. zatrutAthI bhareluM mana eTale Negativity thI ubharAtuM mana. paryuSaNa parva ApaNane saunA mitra - sarvamitra thavAnuM zIkhavADe che. sarvamitra eTale evo jana Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenuM haiyuM nakArAtmaka valaNothI satata bacI jatuM hoya. paryuSaNano ATalo saMdeza jhIlI laIe, to pachI ApaNe Positive thinking zIkhavADatI bajAra hATaDIonA duSyakramAM phasAvuM nahi paDe. bIjI vAta, vartamAna samaya bhayAnaka viSamatAno samaya che. kudaratI honArato, moMghavArI, duSkALa, anAvRSTi, mAnavasarjita svAIna phalU jevI kRtrima mahAmArIo, ativRSTi, pUra, bhUkaMpa - AkhA jagatamAM A badhA ja rAkSaso ekI sAthe kAma para lAgI gayA che. jo have varasAda nahi Ave to A deza bhayAnaka saMkaTomAM garaka thaI javAno che. rAjyasattA saMbhALAto varga AvAM saMkaTo vadhAravA mATe potAnAthI banatA tamAma prayatno karI rahyo che. saMkaTa nivAravAnA nAme temanA dvArA levAtuM eke eka pagaluM, rASTra ane prajAnAM saMkaTa vadhAranAruM che. emanA viSe phariyAda karavAno koI ja artha nathI. e karatAM to AvA samayamAM ApaNA jevA sAmAnya jane je kAma karavA jevuM che te ja karIe. karavA jevuM kAma eka ja che : prArthanA. jagata para varasI rahelAM ane varasanArAM kaSTo ane saMkaTone joIne - kalpanA karIne jenuM haiyuM karuNAthI bhInuM bhInuM banI jAya che, dravI uThe che, tevA sAcukalA haiyAmAMthI uThatI prArthanAnI cIsa, mArA bhagavAna acUka sAMbhaLe che - sAMbhaLaze ja. ApaNe karavAnI prArthanA eka ja cheH ('zivamastu sarvajagataH') - jagata AkhAnA tamAma jIvo, prANIo sukhI thAva! koIneya duHkha na ho ! paramakaruNAvaMta paramAtmAnI akSaya karuNAnI anarAdhAra amIvarSA jIvamAtra upara varaso, ane tenA prabhAve avRSTi - duSkALa - moMghArata ane bIjI aneka aneka viTamaNAo saMpUrNapaNe TaLI jAya, varasAda tathA sukALathI jagata chalakAI uTho ! sAco ArtanAda joIe, sAthe AMbelanuM tapa joIe, sAthe moTo samUha - zakya eTalo bhego thaI eka avAje A prArthanA karavo joIe. bhagavAnane kRpA chAMTyA sivAya nahi cAle, ane pelA rAkSaso tathA tenA praNetAo - cATa paDaze, paDaze ane paDaze ja. to cAlo, A paryuSaNa parva daramyAna A banne kAmo ApaNe bhalI bhAte karIe : saunA mitra banIe, saune mitra banAvIe, ane paramAtmAne prArthanA karIe. (bhAdaravo-2005) - 288 paryuSaNa Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' zAsana kATa Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "nemi nema-samrA, jaDyo na dujo mAnavI, jananI jaNe hajAra, paNa eke evo nahIM." (mohanalAla sihorI) jaya ho jaya gurunemisUrIzvara... zAsanasamrATa. vIsamI sadInA prabhAvaka jainAcArya. ajoDa cAritra, ajoDa brahmacarya, ajoDa zAsananiSThAnA svAmI. kalikAlasarvajJa zrI hecandrAcAryano samaya "hamayuga' gaNAyo; jagadguru zrIhIravijayasUridAdAno zAsanakALa "hIrayuga' tarIke gaNAyo; te rIte zAsanasamrATa'no sattAkALa paNa "nemiyuga" tarIke oLakhAyo. zAsanasamrATazrInAM darzana karIe, tyAre hemAcArya ane hIravijayasUri jevA mahAna pUrvAcAryonI jhAMkhI thatI. ema thAya ke vIsamI sadInI A vibhUti ATalI badhI prabhAvaka ane pavitra che, to bAramI ane soLamI sadImAM thaI gayelA e mahAna gurubhagavaMto kevA adbhuta haze? yoganiSTha AcArya zrImad buddhisAgarasUrijIe kaheluM : "amArI vacce koI vAte vicArabheda hoI zake; paraMtu mAre kahevuM joIe ke ApaNA samayanA zAsananA prakhara yugapuruSa to nemisUrIzvarajI mahArAja ja che." to zrAvakasaMghanA agraNI zeTha zrIkastUrabhAI lAlabhAIe A mahApuruSane aMjali arpatA lakhyuM ke "AjathI (I. 1972) 60-65 varSa pahelAM temaNe temanAM jJAna-abhyAsa ane cAritryathI je pratibhA UbhI karI hatI, te pratibhA Aja sudhI bIjA koI AcArya mahArAja UbhI karI zakyA nathI." A mahAna AcArya bhagavaMtanuM nAma to "vijayanemisUri mahArAja' hatuM. paraMtu teo "zAsanasamrATa' nAma vaDe ja jagavikhyAta banyA che. lokahRdayamAMthI UgeluM A upanAma, A mahApuruSanA zAsanasamarpita jIvana tathA zAsananI sevAnAM temanAM asAdhAraNa kAryo jotAM, atyaMta samucita ane lAyakane lAyaka mAna' jevuM anubhavAya che. che. ApaNe emanA bhavya jIvananuM AcheruM vihaMgAvalokana karIe zAsana samrATa Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vi.saM. 1929nA kArtaka sudI ekamanI prabhAte janma. janma sthaLa mahuvA. pitA lakSmIcaMda. mAtA dIvALIbAI. vi.saM.2005nA Aso vadI amAsanI rAtre svargagamana. svarga-sthaLa mahuvA divALInuM maMgaLa parva. vyAvahArika keLavaNI sAta dhoraNanI. IMglIza abhyAsa paNa kharo. nokarI ane dhaMdho paNa karyo ane kamAyA paNa kharA. paNa saMskRta bhaNavAnI talapa lAgatAM bhAvanagara gurudeva zrIvRddhicaMdrajI pAse bhaNavA rahyA. tyAM svayaMspharita vairAgyano phuTAro thayo ane svataMtra ciMtana dvArA saMsAranI asAratA to prIchI ja; sAthe sAthe, "pote A saMsAranI mAyAjALa mATe nathI jaevI anubhUti paNa pAmyA. dIkSAnI bhAvanA to karI, paNa anumati na maLI. to bhAgyA. paNa tyAM gurudeve vaDIlonI maMjUrI vinA dIkSA ApavAnI nA pharamAvI. eTale jAte veSa dhAraNa karI lIdho. gurudeve na chUTake dIkSA ApavI ja paDI. mA-bApane jANa thatAM badhAne laIne AvyAM. ghaNA upAyo ajamAvyA. mAtAe paththara para mAthuM aphaLAvI phoDyuM, ne AMsu temaja lohIthI lathabathatuM kalpAMta karyuM. paNa svayaM aDola rahyA, ne bahu ja lAgaNIthI mAtA-pitAne jItI laI dIkSAmAM sahamata ryA. ane pachInAM varSomAM mahuvA jaIne potAnA jJAna, cAritra, vakatRtva tathA anya aneka guNo dvArA mAtA-pitAne eTalo badho saMtoSa pamADyo ke temane dIkSA mATe avarodha karavA badala pazcAttApa thayo. abhyAsa karyo. prAcya-navya nyAya, pANini ne siddhahema vyAkaraNo, kAvyo, darzana-zAstro, Agamo tathA anya aneka zAstronA marmajJa banyA. svataMtra vihAra tathA cAturmAso dvArA aneka jIvone bodha pamADyo; ziSyo meLavyA; saMghayAtrAdi dharmakAryo karAvyAM. sahaja haiyAukalatanA jore pAlItANA-ThAkora sAthenA jainonA kajiyAne zAMta pADyo, ane sAdhuonI tathA zAsananI hIlanA thatI aTakAvI. vaiyAvacca dvArA sAdhuone pleganA moMmAMthI ugArI lIdhA. | vi.saM.1960mAM temane pUjyapAda paM.zrIgaMbhIravijayajI gaNinA hAthe gaNipada-paMnyAsapada arpaNa thayAM - valabhIpuramAM zrIAnaMdasAgarajI mahArAja temanI sAthe pAMca-cha varSothI bhaNavA aMge rahelA, ane mahArAjazrI temane bhaNAvatA. teone mahArAjazrIe joga vahevaDAvIne gaNi-paMnyAsapada ApyAM. sAgarajI ma.sA. nA moTA bhAI zrImaNivijayajI hatA, temane paNa te ja padavIo ApI. Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vi.saM. 1964mAM bhAvanagara mukAme zrIgaMbhIravijayajI gaNinA haste temane AcAryapada sAMpaDyuM. zAsananA chellA aDhIso lagabhaga varSonA ItihAsamAM, vidhipUrvaka yogoddhahana temaja sUrimaMtra-paMcamasthAnanI ArAdhanA karIne sUripada prApta karanAra teo prathama saMvigna jainAcArya thayA. te kAraNe temane sUricakracakravartI tarIke paNa navAjavAmAM Ave che. khaMbhAtanA 19 svataMtra jinAlayonuM eka moTuM jinAlaya banAvaDAvI tenI pratiSThA; staMbhana pArzvanAtha tIrthano jIrNoddhAra tathA pratiSThA, te pratimAne lepathI AcchAdita karAvavAnI pravRtti; khaMbhAta tathA amadAvAdamAM tathA anya aneka sthaLomAM prAcIna-navIna caityonA uddhAra tathA pratiSThA - A badhAnuM zreya emane phALe pahoMce che. aMjanazalAkAnI rahasyamayI kriyA nAmazeSa jevI thaI hatI. teno punaruddhAra karIne jaina saMghamAM punaHpracalita karavAnuM zreya paNa A mahAna vibhUtine phALe ja che. potAnA naiSThika brahmacaryano prabhAva evo hato ke temanA hAthe thatI aMjanazalAkAnI kSaNe temano vIrSollAsa parAkASTAe pahoMcato, ane te paLe tyAM sthApita darpaNanA ApameLe kaTakA thaI jatAM. jainazAsanamAM, vIsamI sadImAM AvuM bIje kayAMya banyuM nathI. te mahApuruSe kadaMbagiri, kAparaDA ane zerIsA - A traNa tIrthonA punarUddhAra - punarnirmANa mATe potAnA jIvanane paNa hoDamAM mUkI dIdheluM. A traNe tIrtho e mAtra ane mAtra zAsanasamrATazrIne ja AbhArI che. to te uparAMta, staMbhatIrtha, mAtara, vAmaja, kalola, pAnasara, rANakapura, taLAjA, valabhIpura jevAM aneka tIrthakSetronA sthApana tathA uddhAra temanA hAthe ne temanI preraNAthI thayAM che. zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI hastaka tIrtho - zatruMjaya, giranAra, tAraMgA, kuMbhAriyA, sametazikhara, makSIjI vagerenI rakSA mATe, keso ke vivAdomAM vijaya mATe, temaja te badhAMnA uddhAra tathA vahIvaTa mATe, peDhI haMmezAM zAsanasamrATanuM ja mArgadarzana meLavatI ane temanA vacana temaja Adeza pramANe ja kAryavAhI thatI. peDhInA pramukha nagarazeTha kasturabhAI maNIbhAInA patrAnusAra "zAsanasamrATa e tIrtharakSAnA AdhAra" hatA. temanI nizrAmAM nIkaLelA charI pAlaka saMghanI saMkhyA 60 thI vadhu thavA jAya che. jemAM mANekalAla manasukhabhAInA aitihAsika saMghano paNa samAveza thAya che. upadhAna, udyApana, pratiSThA vagere kAryonI to saMkhyA ja akathya che. zAsana sapATa '? Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvadayAnA kSetre teozrIno ananya phALo rahyo che. aneka pAMjarApoLono uddhAra, tene naSTa thatI rokavI, tene Arthika Teko karAvavo, vagerarUpe jIvadayAnAM mAtabara kAryo temanA hAthe thayAM che. A bhagavaMtanA jIvananI moTAmAM moTI siddhi e hatI ke temaNe kyAre paNa kyAMya koI paNa nimitte ke prakAre vivAda ane kleza karyA nathI, karAvyA nathI. "Agho dharmo vatasthAnAM, virodhopazamaH khalu' A hemoktine teo barobara anusaryA che, ane saMghamAM, gAmomAM, jJAtiomAM ke anyatra cAlatAM agaNita kleza - kusaMpa - vivAdo - temaNe zamAvyA che. jJAna kSetre temaNe aneka graMthonI racanA karI che. to haribhadrasUrijI tathA upAdhyAyajI yazovijayajInA graMthone sarvaprathama prakAzita-saMpAdita karavAnuM yazasvI kArya temaNe ja karyuM che. temanuM joIne pachI ghaNAe evA kAryamAM jarUra jhukAvyuM. paNa pAyo to zAsanasamrATe ja nAkhyo. temano ziSyagaNa atisamartha, zAsanane vaphAdAra, gurusamarpita, jJAna dhyAne samRddha evo temaNe nirmANa karyo. jema, guruo ghaNA, paNa zAsanasamrATa eka ja; tema ziSyo to ghaNAnA thAya, paNa zAsanasamrATanA ziSyo jevA to na bhUto na bhaviSyati. emanI dezanAzakti ananya ane asAdhAraNa hatI. vyAkhyAna ApavAnI zAstra-zAsanamAnya praNAlikAno pAyo teozrIe nAkhyo. ane praNAlikAne akabaMdha rAkhIne arvAcIna tArkikatAno puTa temaNe ja Apyo. zAstrIya dezanAnuM zrotAgaNane pratyAyana thAya tevI dRSTithI saMpanna A kArya karyuM. hajAro nUtana jinabiMbo temaNe bharAvyAM, ne vijayasenasUri mahArAjanA vArasAne punaH jIvita karyo. (kArtaka-2016) Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 2 mahuvA e amArA mATe tIrthabhUmi che : gurutIrtha. A kSetramAM ja paramaguru zrIzAsana samrATano janma paNa thayelo, ane svargavAsa paNa. janmanI jagyA tathA kALadharmanI bhUmi, banne vacce mAMDa 50-60 pagalAMnuM aMtara haze. janmanA sthAne zrIneminAthajInuM be majalAnuM zikharabaddha derAsara che. to kALadharmanA sthAne, gurumaMdirano athavA vijayanemisUrijJAnazALAno upAzraya che, ane te sthAna para gurupAdukAnI derI che. hamaNAM ja eka parama mitre A samAdhisthAna joyuM, tyAM UbhA rahyA ane temane je spaMdano anubhavyAM tenuM varNana karatAM thoDIka gAMThe bAMdhavA jevI vAta karI. temaNe kahyuM ke.... 'uttama puruSo janme tyAre eka puNyazALI vyakita tarIke janme che. paraMtu teo nirvANa (kALadharma) pAme che tyAre eka sAdhaka tarIke, eka siddhapuruSa tarIke nirvANa pAmatA hoya che. temanI nirvANa-bhUmi te temanI sAdhanA dvArA cArjaDaAMdolita tathA prabhAvita ke vyApta thatI hoya che. e UrjAnAM AMdolano tyAM ghaNA lAMbA vakhata sudhI satata kAryarata vartatAM rahe che. eTale te sthAnamAM koI phe2phA2 na karavo joIe. eTaluM ja nahi, paNa tyAM eka devAlayanI jema zuddhatA ane pavitratA jALavavI joIe. game te vyakti, game tevI apavitra avasthAmAM tyAM jaI na zake, sparza karI na zake, tenI chAyA paNa paDe nahi, te rIte tyAM goThavaNa thavI joIe. nahi to UrjA naSTa thaI jaI zake.' temaNe ema paNa jaNAvyuM ke, 'AvA mahApuruSonI AvI bhUmi para temanI ziSyasaMtatie besIne tapa-japa vagere anuSThAno karavAM joIe, to temane e UrjAnI anubhUti tathA prasAdI avazya sAMpaDe.' ame gurubhagavaMtane smaraNAMjali arpavAno upakrama racI rahyA hatA, tevA samaye ja eka sAdhaka mitranI AvI vAto sAMbhaLatAM haiyuM ahobhAvathI chalakAI gayuM, ane ghero romAMca anubhavAyo.amArA ja keTalAka loko, paramagurunAM AMdolano tathA UrjA-kaNothI vyApta ane pAvana evA te upAzrayane naSTa karIne tenA sthAne adyatana paddhatino navo upAzraya banAvavAno Agraha sevI rahyA che, ane te mATenA kahevA janArAne 'virodhI' ke 'pArakA'nuM birUda ApavA sudhI tatpara thayA che tyAre, teone A vAto arpaNa karavAnuM mana avazya thaI zAsana samrATa Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ave che. lAkho rUpiyA maLe, kharacanArAya maLe, bhavya ke adyatana makAno paNa bAMdhI zakAya ane sonerI takatIo paNa lAgI zake, paNa itihAsa ane sAdhanA e baMnenA sarvanAza thaze tenuM zuM? UrjApreraka spaMdano e badhAmAM kyAM sAMpaDavAnAM? potAnA ja paramapuruSanAM prabhAvazALI AMdolanone kSaNa karavAnI A utAvaLa zuM ApaNane koI ja hAni nahi kare? bagadANAmAM bajaraMgadAsa bApunI 50 maNa cAMdInI pratimA banI ne 50 karoDanuM maMdira paNa banyuM. rojanA 15-20 hajAra ane pUname 2-5 lAkha bhakto tyAM Ave che. karoDonuM anAmI dAna pravAhabaddha Ave che. ane chatAM tyAM te saMtapuruSe jIvanabhara jyAM sAdhanA karI te jhUMpaDI ke oraDIne e ja mULa-pUrANA svarUpamAM sAcavI rAkhela che. e oraDI ja bhakto mATe tIrthabhUmi gaNAya che. sAdhakanI sAdhanAnI UrjAnuM mUlya kevuM hoya te A uparathI samajI zakAya. paraMtu potAnA ahaMnI, svArthanI tathA nAmanAnI ja paDI hoya che tyAre viparIta buddhi ja sUjhatI hoya che ane teve vakhate zANA mANase mauna rahevA sivAya ane saune sanmati maLo tevI prArthanA sivAya bIjuM kAMI karavA jevuM rahetuM nathI. zAsanasamrATanAM caraNapagalAMnI jIvaMtatAno anubhava A vakhate paNa maLyo che. dara vakhatanI jema. Avo anubhava tamane paNa maLajo! (vaizAkha-2063) Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavi tume vaMdo re sUrIzvara gaccharAyA zAsanasamrATa vijayanemisUrIzvarajI dAdA. jaina saMghanuM eka puNyapanotuM nAma. evuM nAma, jenuM smaraNa karatAMya citta pavitratAno anubhava kare. evuM nAma, jenuM zravaNa karavAthI paNa jIvanamAM mAMgalya chavAya. vIsamI sadInA jaina saMgha ane zAsana mATe A mahApuruSe je kAryo karyAM che, tenI phakta noMdha ja karavAmAM Ave, to paNa eka pustaka racAI jAya ! mAruM zAsana, mAro saMgha - e emano nAda hato - rome rome nitya-niraMtara guMjato. saMyamanuM aNIzuddha pAlana, e emano lakSyAMka hato. A mahApuruSa zAsananA ArAdhaka paNa hatA, prabhAvaka paNa hatA, ane saMrakSaka paNa hatA. emaNe prANAMta kaSTo veThIne aneka tIrthono punaruddhAra karyo che. emaNe eka rAjapuruSane athavA dezadIvAnane chAje tevI buddhi, kuneha ane mutsadIvaTathI aneka purANAM mahAtIrthonI ane tIrthonA hakonI rakSA karI che. emano samaya dezI rAjyono - rajavADAMno hato. aneka rAjyonA rAjArANAo ane maMtrIo - dIvAno temanA sahaja zraddhAvanata bhakta hatA. temanA Adeza - upadezane jhIlavA ane tenuM pAlana karavA teo hamezAM tatpara rahetA. A atizayokti nathI. vAstavokti che. eka ja dAkhalo joIe : saM. 1991mAM mAkubhAI zeThano aitihAsika yAtrA saMgha nIkaLyo hato. mArgamAM je je riyAsato AvatI, tenA rAjavIo tathA rAjyataMtra saMghanuM tathA mahArAjajInuM bhavya svAgata karatA. amAri-ghoSaNA tathA anya ucita kartavyo paNa karatA. te te kSetranA saMgho to kharA ja, paNa rAjyo paNa saMghane potAnA tyAM padharAvavAnI vinaMti karIne laI jatA. eka rAjya hatuM goMDalanuM. tyAMnA mahArANA bhagavatasiMhajIne saMgha potAne tyAM Ave te na rucyuM. vinaMti na karavAnuM rAkhyuM. rAjane ullaMghIne saMgha - mahAjana paNa vinaMti zI rIte karI zake? eTale saMgha bIjAM gAmo bhaNI vaLI gayo ane AgaLa vadhyo. zAsana samrATa Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ goMDalanA saMghane ochuM AvI gayuM. paNa sattA AgaLa zANapaNa na cAle. ghaNI mathAmaNane aMte mahAjane rAjarANInI mulAkAta lIdhI, ane rANAjInI haTha ane saMghanI lAcArI viSe phariyAda karI. rANIzrIe e vAta svIkArI, yogya thaze" ema kahI, mahAjanane vidAya karyuM. pote rAjamahAlayamAM jaNAvI dIdhuM ke jayAM sudhI A saMgha goMDalamAM nahi Ave tyAM sudhI mAre annajaLano tyAga che, rANAjIne kahI dejo." - bhojana samaye rANAne jANa thaI. temaNe rANIne manAvyAM paNa te TasanA masa nA ja thayAM. UlaTuM, AvA saMghanA tathA mahArAja sAhebanA pagalAMthI rAjya keTaluM pavitra ane dhanya bane te vAta samajAvI. pariNAme rANAzrI jAte saMghane vinaMti karavA gayA. mahAprayAse be - traNa mukAma AgaLa vadhI gayelA saMghane pAcho goMDala tarapha vALyo. badho vadhArAnAM mukAmono kharca rAjya bhogavaze tevo nizcaya jAhera karyo; ane saMgha goMDala Avyo tyAre tenuM (lAla jAjama) Red Carpet thI svAgata kyuM. A hato sUrisamrATano puNyaprabhAva ! valabhIpuranA ThAkorasAhebe valabhIpuranuM rAja mahArAjajInA caraNomAM nyocchAvara karyuM hatuM. jesalameranA rANAe mahArAjajIne pAlakhI ane chaDIdAranuM - bahumAna ApeluM. jaina sAdhujIvananI maryAdA anusAra mahArAjajIe teno asvIkAra karelo. saurASTranA sAgarakAMThe mahinAo vicarIne hajAro mAchImAronI jALa mUkAvI hatI A mahApuruSe. e mAchImAroe mAchImArIno tathA pazuvadhano tyAga karyo hato, ane temanI hajAro jALone agnizaraNa karI hatI, jagadguru hIra-senadevasUridAdA pachI jIvadayAnuM A eka mAtra aitihAsika udAharaNa che. temaNe paNa saMgho kaDhAvelA. pratiSThA tathA aMjana-vidhAno karelAM. utsava, upadhAna, ujamaNAM, oLIo karAvelI. paraMtu saMyamajIvananI maryAdAne anurUpa ja badhuM thatuM. zilAlekho tathA itihAsa sarjavAnI ke rekorDa breka karavAnI chIcharI vRttithI kazuM ja na thatuM. ANaMdajI kalyANajI peDhInA mArgadarzaka A mahApuruSa hatA. peDhInA baMdhAraNanI punaHracanA teonI doravaNI heThaLa thaI. sAdhuthI vahIvaTamAM mAthu nA marAya e tathya svIkAravA chatAM, "vahI" saMbhALato zrAvakagaNa jayAM "vaTa' mUke tyAM zAsana - zAstra-saMgha-siddhAMtano "vaTa" kema jALavavote A mahApuruSa zIkhavatA-samajAvatA , - ra87 Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane karAvatA. temaNe vAre vAre ane vAte vAte zAstronI duhAI devI nahotI paDatI. temanuM jIvana ane jIvananI pratyeka paLa tathA kRti, zAstranI maryAdAnusAra ja vartatI, vahetI. je loko pote pasaMda karelI bAbato sivAya badhuM zAstrathI viparItapaNe karatAM hoya temaNe ja zAstranI duhAI devI paDe che. A mahApuruSe jIvananI eka eka kSaNa zAstra ane saMyamanI maryAdAne AdhIna rahIne gujArI hatI, eTale temanA mATe AvA vikalpane leza paNa avakAza nahoto. AvA A mahApuruSa vIsamI sadInA jinazAsananA mahAna jyotirdhara hatA. saMvegI sAdhu paraMparAmAM pAchalAM baso - aDhIso varSomAM yogodrahanAdi prakriyApUrvaka ane zAstrokta vidhipUrvaka suvidita evA AcArya koI nahotA thayA. A mahApuruSa ApaNA yuganA AvA suvihita ane saMvegI evA sarvaprathama AcArya thayA. emanI AcAryapadavI vi.saM. 1964 nA jeTha zudi pAMcame bhAvanagara mukAme thaI hatI. te dhanya ane aitihAsika avasarane A varSe 100 varSa pUrAM thAya che. koI kavie gAyuM che tema - zata varSe so vAra samarIe, tama - caraNe nita vaMdana karIe." vaMdana ho A mahApuruSanA caraNakamalomAM. (kArtika-2014) zAsana samrATa Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A mAsamAM jeTha sudi pAMcamanA zubha divasa Ave che, te divasa pa.pU. zAsanasamrATa paramaguru bhagavaMta zrIvijayanemisUrIzvarajI dAdAnI AcAryapadavInI zatAbdIno zubha divasa che. vIsamI sadInA e atyaMta suyogya ja nahi, paraMtu zAstrokta vidhividhAnapUrvaka ane gurubhagavaMtonI IcchA tathA AjJApUrvaka padavI meLavanAra e prathama ja sAdhupuruSa hatA. tethI temanI AcAryapadavIno tathA tenI zatAbdIno mahimA, sujJa janone mana, adakero che. amArA samudAyamAM aneka sAdhu - sAdhvI mahArAjanI preraNAthI tathA nizrAmAM A divasanI ujavaNI thaze, tathA sUrisamrATanAM guNagAna thaze. sAdhupuruSo athavA saMtajanonAM hRdaya eTalAM badhAM nirmaLa, saraLa ane pavitra hoya che, ke teo svapnamAM paNa athavA kalpanAmAM paNa koInuM kharAba icchA nathI hotA ke karatA nathI hotA. temanAM mana-vacana niraMtara satyanuM ja sevana karatAM rahe che. asatyasevana ke asatya AcaraNathI teo hamezAM vegaLA rahetA hoya che. pariNAme teo satyasaMkalpI ane vacanasiddha banI jAya che. temanA manamAM bhAvanA jAge ne tatkALa tenuM phaLa maLe ja. temanA mukhamAMthI taddana sahajabhAve vANI nIkaLe ane gaNatarInI paLomAM ja te vANI phaLIbhUta paNa thatI jovA maLe. pUjaya surisamrATa AvA ja eka vacanasiddha mahApuruSa hatA. tenA dAkhalA to ghaNA che, ane te jANItA paNa che. ahIM eka ocho jANIto dAkhalo ApaNe jANIe. vi.saM. 1972nI eTale ke AjathI lagabhaga 92 varSa agAunI A ghaTanA che. sUrisamrATa te varSe phalodhI (rAjasthAna)mAM cAturmAsa rahelA. te comAsAmAM sAdhuone tAvano upadrava savizeSa thayelo. tethI mAMdA munione laghuzaMkA - vaDIzaMkAnA nivAraNArthe (ThallA mAtrA mATe) jagyAno khapa paDyo. te mATe teozrIe zrIphulacaMdajI golecchAno eka moTo vADo hato tenI yAcanA karI. temaNe te vAparavAnI anumati ApI. ekavAra zrIpadmavijayajI mahArAja A vADAmAM Thalle (saMDAsa) gayelA. barAbara te ja vakhate golecchA zeThano mANasa tyAM Avyo. teNe vADo bahArathI ughADo joyo, ane aMdara koI haze - teno khyAla karyA vinA ja vADo baMdha karI tALuM mArI dIdhuM ane cAlyo gayo. A bAju pelA munirAja vADo khole to khUle nahi. khakhaDAve to paNa koI sAMbhaLe nahi. temaNe udayavijaya mahArAjanA nAmanI bUmo pADavA mAMDI, paNa te avAja paNa upAzraye pahoMce nahi. Ama ne Ama kalAkeka vItI gayo. upAzrayamAM surisamrATanA manamAM prazna thayo ke sAdhu kyArano gayo che te hajI kema Avyo nathI? temaNe sAdhuone mokalyA, tapAsa karatAM kharuM kAraNa jANavA maLyuM. turata cAvI maMgAvI, daravAjo kholAva, munirAjane choDAvyA. Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surisamrATane AthI manamAM udvega thaI Avyo. temaNe pelA mANasane bolAvIne kIdhuM : "bhAI ! amo to sAdhu chIe, paNa tuM AvI rIte koI phakIrane paNa satAvIza nahIM. nahi to sApa karaDI khAze." e hitazikSA sAMbhaLIne e mANasa tyAMthI nIkaLIne koI kAryavaza pelA vADAmAM gayo. tyAM amuka bhAgamAM ghAsa ghaNuM ugeluM temAM te cAlyo. e vakhate acAnaka eka moTo kALotaro sApa tyAM dekhAyo, ane te mANasa kAMI samaje ke bhAge te pahelAM ja te sApe tene DaMkha daI dIdho. pelo mANasa cIsa pADIne bebhAna thaI paDI gayo. cIsa ane dhabAko sAMbhaLatAM ja loko tyAM doDI AvyA. joyuM to page sApano DiMkha che, lohI vahI rahyuM che, ane zarIra para jheranI kAtila asara thaI rahI che. badhAne thayuM ke A marI javAno have. mahArAjasAhebanI vANI sAcI paDI ! phUlacaMdajIne A vAtanI jANa thatAM ja te tyAM doDI AvyA. mANasanI hAlata joIne teo doDatA upAzraye mahArAjazrI pAse gayA, ane paga pakaDIne kahyuM ke sAheba ! A mANasa tenI buDhI mAMno ekano eka AdhAra che. e bacI jAya evuM kAMIka karo, kRpA karo! surisamrATa dravI UThyA. temaNe koI zApa to nahoto Apyo. mAtra zikhAmaNa ApI hatI ke sAdhu ke phakIra lokone saMtApIe to AvuM thAya. paNa zikhAmaNarUpe saheje nIkaLeluM veNa paNa Ama phaLIbhUta thaze tevuM to khuda temaNe paNa kahyuM nahi hatuM. te mANasanI maraNAMta sthitinI vAta sAMbhaLatAM ja teo dravI UThyA. temaNe garjanA karatAM kahyuM : "phUlacaMda ! e mANasane ghI pAI do. jeTaluM pI zake teTaluM ghI pIvaDAvI do. jhera UtarI jaze." golecchA zeTha doDyA. gherathI cokhkhuM ghI lAvIne te mANasane pIvaDAvyuM. to thoDIka ja kSaNomAM sApanuM jhera UtarI gayuM. mANasa bhAnamAM Avyo, ane svastha thaIne cAlyo gayo. vacanasiddhi kevI hoya, kone kahevAya, teno khyAla AvA prasaMgo parathI maLI zake che. A ghaTanAne keTalAka loko "mahArAjazrI krodhamAM AvIne AvA zApa paNa ApatA hatA" - evA arthamAM mUlave che. tathA varNave che. paNa sAdhupuruSa kadApi zApa Ape nahi, koInuMya azubha kare nahi, teTalo paNa jo khyAla hoya to AvuM mUlyAMkana teoe karyuM na hota. saMbhava che ke adhakacarI jANakArIne AdhIne AvuM thatuM hoya. paNa te Akho prasaMga upara varNavyo te pramANe che, te jANyA pachI AvI achAjatI vAta ke mAnyatA badalAvI ja joIe. astu. ApaNe to eTaluM ja samajIe ke zAsanasamrATazrI kevA mahAna saMtajana hatA ! kevA vacanasiddha hatA ! ane sAthe sAthe kevA dayALu hatA ! AvA sAdhupuruSanA caraNomAM zatAbdI varSe koTi vaMdana ! (jeTha-2064) uOo Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 zrI bhadraMkarodaya zikSaNa TrasTa-godharA dvArA prakAzita pustako : 1. amAri ghoSaNAno dastAveja saMpA. vijayazIlacaMdrasUri 2. samaruM pala-pala suvrata nAma kartA. vijayazIlacaMdrasUri 3. valabhIpuranI aitihAsika kIrtigAthA | vijayazIlacaMdrasUri 4. ajArA pArzvanAtha jaina tIrtha vijayazIlacaMdrasUri bhInI kSaNono vaibhava (sacitra) vijayazIlacaMdrasUri 6. bhInI kSaNono vaibhava vijayazIlacaMdrasUri 7. vAtsalyanidhi saMghanAyaka vijayazIlacaMdrasUri 8. guruguNa kIrtana vijayazIlacaMdrasUri 9. sAgaravihaMgamaH (saMskRta) kIrtitrayI 10. hAsyameva jayate (saMskRta) kIrtitrayI 11. paMcasUtrakam (saMskRta) saM.anu. uSA bhuvanacaMdrajI 12. mRgamRgendrAnyoktizatakam (saMskRta) kartA : DaoN.abhirAja rAjendra mizra | ema pI thI Avata nAma | vijAtakanI amAri-dhoSaNAno dastAveja bhInI kSaNono vaibhava hAsyameva jayate zrIbhadraMkarodaya zikSaNa TrasTa-godharA