Book Title: Abhaykumar Mantrishwar Jivan Charitra Part 03
Author(s): Motichand Oghavji, Satyasundarvijay
Publisher: Jinshasan Aradhana Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022730/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramapUjanIya upAdhyAya zrImad caMdratilaka vicita saMskRta mahAkAvyanuM gujarAtI bhASAntara aba kI maMtrIzvaranuM jIvanacaritra 8 0 A ES - bhAga- 3E 23 ' T | \ */ / A chhe, : prakAzaka: ( zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa zAsana ArAdhanA - Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramapUjanIya upAdhyAya zrImad caMdratilaka viracita saMskRta mahAkAvyanuM gujarAtI bhASAntara abhayakumA maMtrIzvaranuM jIvanacaritra T AXY ( out a Face 1): bhAga-3 : bhASAMtara kartA : motIcaMda odhavajI bhAvanagarI prathama AvRtti 500 : 27 6 haThIsiMhanI vADI, amadAvAda, M zrI vijaya nemisUri-jJAna zALA . : preraka H 5.pU. prAcIna zrRtoddhAraka AcAryadeva zrImad vijaya hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA pa.pU. sarasvatIlabdhaprasAda AcAryadeva zrImad vijaya ratnasuMdarasUrIzvarajI mahArAjA : saMpAdaka : 5.pU.paMnyAsa pravarazrI satyasuMdaravijayajI gaNivarya H prakAzaka : zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa 241-1: 09.03 kramAMka:001181 zAsana nA bhaja kiMmata : 125-00 ph OM -- Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kRpA varSo siddhAntamahodadhi saccAritracUDAmaNi-suvizAlagacchasarjaka AcAryadevazrImadvijaya premasUrIzvarajI mahArAjA nyAyavizArada-vardhamAnataponidhi-gacchAdhipati AcAryadevazrImadvijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAjA samatAsAgara-saMcamasamarpaNAdiguNagaNArNava pa.pU. paMnyAsapravarazrI padmavijayagaNivarcI AAprasAda: siddhAntadivAkara-gItArthagacchAdhipati AcAryadevazrImadvijaya jayaghoSasUrIzvarajI mahArAjA Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : lAbhArthI : sarasvatI labdhaprasAda pa.pU.A.bha. zrImad vijayaratnasuMdarasUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM nAgapura vardhamAna nagara zve. jaina saMghanA AMgaNe thayela prathama upadhAna tapanI ArAdhanA nImItte pravacana prabhAvaka paMnyAsa satyasuMdara ma.sA.nI. preraNAthI A graMthano saMpUrNa lAbha sakala jaina samAja (nAgapura) adhyakSa : vijaya da (sAMsada rAjyasabhA) Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAptisthAna zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa C/o. caMdrakumAra bI. jarIvAlA 6, badrIkezvara sosAyaTI, marIna DrAIva'I roDa, muMbaI-400 002. phona naM.: 2281 8390 caMdrakAMtabhAI saMghavI 6-bI, azokA kompalekSa, janatA hospiTala pAse, pATaNa (u.gu.) mo.: 99094 68572 913 e akSaya zAha akSaya zAha 506, padma epArTamenTa, jaina derAsaranI sAme, sarvodayanagara, muluMDa(ve.), muMbaI-400 080. mo.: 9545 55505 TAIpa seTIMga - mudraka jaya jinendra grAphIksa (nItina zAha - jaya jinendra) 30, svAti sosAyaTI, senTa jhevIyarsa hAIskula roDa, navaraMgapurA, amadAvAda-14. mo. 98250 24204 phona : (o) 2562 1623 (ghara) 2656 2795 E-mail : jayjinendra90@yahoo.com Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA sarga dazamo : kaThiyArAnuM kaThina kaSTa. nandAnA naMdananuM navIna nATaka. rAjAnA putro ramavAmAM samaje. mAMsanI moMghavArI. abhayakumAranAM yazogAna. "jJAnakriyAbhyAM mokSaH". aMdha ane paMgunuM prasiddha daSTAMta. puNya-pApanI parIkSA. dharmiSThono sukALa-dhaNane dhaNa ! adharmIono dukALamAtra kaNa ! (pRSTha 1 thI pRSTha 21 sudhI) sarga agyAramo : zrImahAvIranuM Agamana. navakAra maMtrano prabhAva. zivakuMvare yogI "sovana puriso' kIdha." "phaNidhara phITIne pragaTa thaI phulamALa." vezyAe vallabha taNo sudharAvyo bhava anya. sigAramAM ke mam | AtmAnA astitvanuM pratipAdana. kAmalaMpaTa kumAranaMdI. hAsAprahAsA devIo. samudravarNana. lobhI guru ne lAlacu celo. kumAranaMdIno agni praveza. nAgilano pratyAdeza. naMdIzvaradvIpanuM varNana. enI yAtrA. zrI devAdhidevanI mUrti. rANI prabhAvatInuM apAyuSya. prabhAvatInI dIkSA ane svargagamana. udAyana rAjA-ene munino upadeza ane dharmaprApti. gaMdhAra zrAvakanI tIrthayAtrA. suvarNaguTikAnI prApti. caMDapradyotano meLApa. devAdhidevazrIjIvatasvAmInI pratimAnuM haraNa. udAyana gRpanA dUtanuM caMDaudhotanI rAjasabhAmAM Agamana. udAyana rAjAnI yuddhanI taiyArI-prasthAna. mArgamAM jaLanAM duHkha. nirjaLA pradezamAM devanI sahAya-puSkarotpatti. raNakSetra- yuddha. udAyanano vijaya. to tharmastato gaya: vijayI rAjA caMDapradyotane khamAve che. zarada RtunI zobhA. udAyananuM punarAgamana-nagara praveza. udAyana rAjA pauSadhazALAmAM. tyAM enI suMdara bhAvanA. nipuNya bhadrazeTha ane enA abhadra putranuM daSTAMta. udAyana nRpatinI bhAvi virAgitAenI tyAga dIkSA-enuM asuMdara bhAvi. bhAvi viSaprayoga. e carama rAjarSino bhAvi mokSa. abhIci ane kuNika badhubhAve. abhayakumAranI dIkSAbhAvanA-dIkSA levAnI prabaLa IcchA. (pRSTha 22 thI pRSTha 98 sudhI.) Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga bAramo : abhayakumArano dIkSAmahotsava. dIkSAnA varaghoDAmAM strIonA AlApasaMlApa. prabhunA haste vidhipUrvaka dIkSA grahaNa. dIkSitane bhagavAnano upadeza. vratapAlanaparatve rohiNInuM daSTAMta. e daSTAMta parathI tAravelo upanaya. navadIkSitanI mAtA nandAno harSa UbharAI jAya cheenI paNa putranI jema vratagrahaNanI IcchA. patinI (zreNikarAyanI) AjJA mAMge che-prabhunA hasteja dIkSA aMgikAra kare che. uttama kriyAnuSThAna ane tIvra tapazcaryAne aMte eno (nandA sAthvIno) mokSa. sAdhunI bAra "paDimA" Adi guNonuM varNana. tetrIza AzAtanA varjavI-enuM savistara varNana. anukrame zAstrapAraMgata gItArtha abhayamunino ekAkI vihAra. enI suMdara dezanA. makaradhvaja-kAmadevanuM sAmarthya. enA aneka subhaTonA parAkramonuM varNana. cAritradharma rAjA ane eno parivAra. beu rAjAonA parivAra parivAra vacce ramakhANa. anaMgarAjanA parivArano parAjaya. kopAnie saLagI uThelo anaMgarAja. enI siMhagarjanA. yuddhanI taiyArI ane prasthAna. eNe sAmA pakSamAM pAThavelA dUtanuM apamAna. dhuMdhavAyalA agnimAMthI AkAza sAmI jvALA. saMvara ane makaradhvajanA subhaTonuM yuddha. saMvara ane makaradhvajanuM yuddha. saMvarano vijaya. AvIne cAritrarAjAnA caraNakamaLamAM name che. abhayamuninI aMtya ArAdhanA-anazana-mRtyu-"sarvArtha siddhane viSe utpatti. (pRSTha 99 thI pRSTha 147 sudhI.) Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sarvajJAya nmH| abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritrA sarga dazamo. ekadA, jemanuM Agamana koI alaukika AnaMdane ApanAruM kahevAtuM evA, nitya pavitra ane zamatAnA dhAmarUpa yugapradhAna-zrI sudharmAgaNadhara rAjagRhanagaramAM padhAryA; ane koInA, pazu-napuMsaka ane strI jAtithI vivarjIta makAnamAM utaryA. kemake bhADuM ApIne rahenArA (bhADuta) nI jema munione paNa potAnI mAlikInA makAna hotAM nathI. abhyadayanA advitIya sthAnarUpa-evA uttama puruSane AvyA sAMbhaLI rAyathI raMka paryata sarvajano emanAM darzanArthe javA lAgyA. athavA to samudrano pAra pAmavo hoya to sau koIne pravahaNano Azraya levo ja paDe che. loko emanAM darzana karI bhUmi paryanta mastaka namAvI vaMdana karIne emano dharmopadeza zravaNa karavA yathAsthAne beThA. kAraNake bhavasAgarathI tAranAra evA uttama tIrthano ghera beThAM lAbha maLato hoya to vicakSaNa manuSya emAM kadi paNa ALasa karatA nathI. gaNadhara mahArAjAe paNa bhavya prANIonA pratibodhane arthe devadu--bhinA nAda samAna dUra dUra paryanta sAMbhaLI zakAya evI vANI 1. chellA tIrthakara zrI mahAvIranA pAMcamA gaNadhara. vizeSa mATe juo A caritrano prathama bhAga pRSTha 2 nI noTa 8 tathA 9. abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga dazamo) Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaDe uttama dezanA dIdhI. kahevata che ke hastanakSatrano megha sarvadA amRtano ja varSAda varasAve che. dezanAmAM kahyuM ke bharatakhaMDamAM utpanna thatA samasta dhAnyono eka ja Dhagalo karyo hoya ane te DhagalAmAM koI devatA eka khobo bharIne sarasava nAkhe ane, uttama dravyono avaleha banAvanAro koI vaidya jema e dravyone pIsI-ghUMTIne ekarUpa banAvI de che tema, e sarasavanA dANAne pelA DhagalAmAM ekadama bheLaseLa karI nAkhe te evI rIte ke game evI vRddha anubhavI strIo Ave to paNa e DhagalAmAMthI sarasavanA dANA vINI judA pADavA asamartha che; tevI ja rIte janma-jarA-ane mRtyuthI avimukata evI A saMsAra aTavImAM bhramaNa karyA karato prANI potAne prApta thayelo manuSyajanma jo vRthA hArI jAya che to punaH e narabhava pAmavo paNa durlabha che. mATe he zrotAo ! tame Avo uttama manuSyabhava prApta karIne, sarva 'ariSTanuM nivAraNa karanArA dharmane viSe Adara karo. Avo manohara upadeza sAMbhaLIne aneka jIvo pratibodha pAmyA. emAM jeo vizeSa buddhizALI hatA emaNe yathAzakti virati aMgIkAra karI; ane bIjAoe nirmaLa samyakatvadharma mAtra aMgIkAra karyo. e zrotAvargamAM eka kaThiyAro hato. ene e gaNadhararAyanA upadezanI ekadama sacoTa asara thaI. eTale eNe UbhA thaI emane uttamabhAvapUrvaka vinaMti karI-he munirAja ! ApanA upadezathI mAruM mana saMsArathI virakata thayuM che mATe mane to, ahIMthI, mAro uddhAra thAya evI yogadIkSA Apo. kahyuM che ke AvA saMsAra tyAgarUpa duSkara kAryamAM sAhasika ane utsAhabharyuM mana ja hetubhUta che; mANasanI dhanADhyatA ke raMktA hetubhUta nathI. gaNadhara mahArAje paNa yogyatA joIne ene dIkSA ApI. pachI ene munino 1. nakSatra tArAono samUha-jumakho. AkAzamAM pharatA AvA 27 nakSatro Ave che. hasta nakSatra emAMnuM eka che. sUryano enI sAthe yoga thayo hoya te vakhate je varSAda varase che te amRta jevo arthAta mIThA pANIno hoya che ema kahevAya che. 2. durbhAgya-saMkaTa. 3. sAMsArika viSayo-bhogopabhoganA padArtho ochovatte aMze tyajyA. (virati=sAMsArika viSayo tarapha abhAva). abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAra zIkhavavo zarU karyo, jethI enI bhavasthiti" daDha thAya. pachI vAta ema banI ke anya munionI saMgAthe gocarI arthe ke jinamaMdire darzanArthe jatAM AvatAM mArgamAM lokoe navadIkSita munino upahAsa karavA lAgyA. kemake zvAnajAtinI bhasavAnI prakRti hoya che-te bhasyA vinA rahetI nathI. "aho ! ANe ati duSkara kArya karyuM che ! enAthI zI rIte enI evI saMpattino tyAga thaI zakyo ? niraMtara kASTanA bhArA lAvavArUpa kArabhAra e ja choDI zake ! cAlo, bicArAne udarapUraNanI ciMtA to dUra thaI. have bhikSAmAM sArI rIte bhojana maLaze. ane rahevAnuM paNa sukha thaze. sudhAnA satata duHkhamAMthI chuTyo e bahu sAruM thayuM." AvAM AvAM upahAsanAM vacano loko ene saMbhaLAvavA lAgyA. ethI enuM mana bahu dubhAvA lAgyuM. kAraNake jagatamAM mANasathI janma, karma ke marma saMbaMdhI niMdAnAM vacano sahyAM jatAM nathI. eTale eNe gurune aMjali joDI prArthanA karI ke, he prabhu ! ahIMthI to have satvara vihAra karo. mArAthI apamAnanA zabdo saMbhaLAtA nathI. gurue paNa sarva vAta jANI laIne enuM kahevuM mAnya karyuM-te jANe navavivAhitanuM mana rAkhavuM paDe che ema navadIkSitanuM paNa mana rAkhavA mATe ja hoya nahIM ! Ama vihAra karI javAnuM TharyuM eTale rAjyanA amAtya buddhisAgara abhayakumAranI rajA mAgI, kAraNa ke evo ucita viveka rAkhavAthI vidvAna bhaktajananuM paNa gaurava sacavAya che. gaNadhararAyanA vihAranI vAta sAMbhaLI udvigna thaI abhayakumAre vinayasahita pUchyuM- he prabhu ! Ama ekAeka vihAra karavAno vicAra kyAMthI thayo ? zuM mArAM puNya khavAI gayAM ane pApa udaya AvyAM ? paNa gururAje atheti sarva khulAso karyo, eTale catura amAtye UMDo 1. janmanI-janmamaraNanI maryAdA baMdhAya. (kemake janmamaraNanA pherA ochA karavA eja dIkSA levAnuM prayojana che.) 2. bhikSArthe pharavuM enuM nAma "gocarI' (gogAya care ema carI AvavuM). gAya care che e, pRthvI para ugeluM upara uparathI care che-pAchaLa bIjA jAnavara mATe rahe che-tema muni gRhasthane gherathI, pAchaLanAMne mATe rahe evI rIte juja juja vahore che. abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga dazamo) Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicAra karIne kahyuM- he svAmI ! Apa phakta eka divasa rokAI jAo. pachI ApanA manamAM Ave ema karajo. bhaktanuM A kathana guruthI amAnya karAyuM nahIM. abhayakumAre to turata eka upAya zodhI kADhyo. rAjyanA bhaMDAramAMthI ratno bharelI traNa peTIo maMgAvarAvIne cauTA vacce mukAvI. ratnonA kiraNo vaDe jhaLahaLa rahelI e maMjuSA jANe "vasuMdharAe abhayakumAranA buddhicAturyathI prasanna thaIne ( potAnAmAM rahelo ) vasunidhi eTale dravyabhaMDAra prakaTa karyo hoya nahIM evI virAjI rahI. pachI eNe potAnA vizvAsapAtra mANasa dvArA sakaLa nagarane viSe evI udghoSaNA karAvI ke "je je prajAjana levA Ave e sarvane amAtya ratno vaheMce che, mATe cAlo, laI jAo ane tamAruM drAridraya TALo." A prakArano DhaMDhero AkhA nagaramAM pITAvyo. e sAMbhaLIne saMkhyAbaMdha prajAjano vanamAMthI gharabhaNI gAyonAM yUtha vahyAM AvatA hoya nahIM ema, tvaritapaNe AvavA lAgyA. emane abhayakumAre kahyuM "strI, agni ane jaLa-e traNa vastuono tyAga kare evo koI tamArAmAM hoya ene A ratnamaMjuSA ApavAnI che. kemake vijaya jema kharA subhaTane ja prApta thAya che tema e paNa evI TekavALAne prApta thAya evI mArI IcchA che. loko e sAMbhaLIne vinayapUrvaka kahevA lAgyA. jo yuvati, jaLasnAna ane agni-eTalAM vAnAM tyajIe to to pachI amAre A ratnonuM prayojana ja zuM ? pachI to amAre e pASANa jevAM ja. "he svAmI ! gharamAM bakarInuM ThekANuM hoya nahi tyAM hAthI bAMdhavAno vicAra karIe e jevo vRthA che tevo ja strI, snAnane agni vinA ratnAdi dravyano saMgraha vRthA che." abhayakumAre to potAnI himmata phaLavatI thaze ja-ema dhArI mUkyuM hatuM. eTale lAga joIne kahyuM, tamArAmAM koI evo na hoya to pachI A mani evA che ene e ApI daUM. tame to jo ke jANe paMDita-vidvAna ho ema eno upahAsa karo cho, paraMtu kharekharuM duSkara kArya to eja kare 1. pRthvI. 2. kAraNake vasuMdharA "bahuratnA kahevAya che." abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che kemake eNe to strI, snAna ne agni tyajyAM che eTaluM ja nahIM paNa uparAMta AvAM amUlya ratnono paNa tyAga karyo che. emanI to ratnarAzi ne tRNasamUha para, nAgaNI ne devAMganA para, zatru ne mitra para, svajanane parajana para, stuti karanArAne niMdA karanArA para samAna daSTi che. AvA uttama cAritravAna muni upahAsa ne niMdAne yogya che ke UlaTA AdaramAna, vaMdana ane stutine pAtra che ? eno jarA vicAra karI juo. munijananI niMdA karavAthI ane emanAM apavAda bolavAthI saMsArasamudramAM kALanAM kALa paryanta bhramaNa karavuM paDe che. mATe mahAna samRddhino tyAga karanArA evA munijanane namo, emano satkAra karo, emanI stuti karo ! abhayakumAranAM hitavacano zravaNa karI pazcAttApa pAmelA nAgariko kahevA lAgyA "he vidvataziromaNi ! ApanAM vacano amane pramANa che, kemake e amAro bhavabhramaNamAMthI uddhAra karanArAM che. he maMtrIzvara ! khaLapuraSo eka sajjanano upahAsa kare ema, ame e munivarano upahAsa karyo e amArI narI mUrkhatA che. havethI ame nizcaye kadApi evuM ninya kArya karIzuM nahIM." ame mULathI ja kuvyavasAyane lIdhe pApamAM buDelA chIe eTale A to amAre jaLamAM gaLe zilA bAMdhIne utaryA jevuM thayuM. tame amArA zreSTha hitasvI guru banIne, jema dhanadeva zreSThInA pAMcaso vAhanono baLade nadImAMthI uddhAra karyo hato tema, amAro anItinA mArgathakI uddhAra karyo che. Ama kahI prajAjanA jANe potAne samasta ratnasamUha prApta thayo hoya nahIM, ema pUrNa harSa pAmI potapotAne ghera gayA; jevI rIte sogaThAbAjImAM, jItanAranI sogaThIo "ghara"mAM jAya che tema. pachI buddhisAgara abhayakumAre jaIne sudharmA gaNadharane kahyuM,-he guru ! loko have vivekAviveka samajatA thayA che mATe Apa have to amane bodha ApavA ahIM sthiratA karo. ApanA navadIkSita ziSya paNa sukhe vidhipUrvaka vratanuM anupAlana kare ane ame paNa Apa ahIM sthira thAo 1. kaniSTa pravRtti-vyApAra. abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga dazamo) Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eTale ApanA caraNayugalanI sevAbhakti karIe. e sAMbhaLI gaNadhara mahArAjAe paNa AziSa ApI ke-he buddhinidhAna ! tuM satya ja munijananA hRdayarUpa kamaLapara bhramaNa karanAra bhramara che; tArAM sarva anuSThAna dharmanI unnati karanArAM che; mATe tuM A ApaNA utkRSTa dharmanI dharAne nitya vahana karato ciMrajIva rahe. Ama abhayakumAra potAnA vicitra caritrathI akhila pRthvImaMDaLane camatkAra pamADato traNe puruSArthane sAdhato 'pitAnA rAjyamAM putra divAna'nuM abhidhAna sArthaka karato hato. ekadA avasare zreNika narapati sabhAmaMDapane viSe beTho hato. zreSTha vastrAlaMkArathI vibhUSita thayelI vArAMganAo candramA samAna zveta cAmarovaDe ene vAyu DhoLI rahI hatI. aneka maMtrIo, parijanavarga, putra parivAra AdithI maMDapa bharAIne zobhI rahyo hato. mAMDalika rAjAo zreNika narapatinA caraNakamaLa sevI rahyA hatA ane utkRSTa AnaMda ApanArA saMvAdo cAlI rahyA hatA. evAmAM rAjagRhInA Indra kahevAtA zreNika bhUpALe sabhAjano samakSa prazna karyo "A samaye evI kaI vastu che ke jenuM vizeSamAM vizeSa mUlya hoya ?" aho ! juo to kharA ! rAjAnuM mana, pUrNa sukhamaya jIvana nirgamana karavAne lIdhe kyAMnuM kyAM doDe che ! bhUpatinA praznano sabhAjanoe potapotAnI mati anusAra uttara Apyo; phakta abhayakumAra mauna besI rahyo, kemake subhaTonI senAmAM prathama 'tIra' pheMkanArAo raNamAM utare che. koIe uttara Apyo ke hasti sauthI mUlyavAna che. koIe kahyuM ke azva sauthI mUlyavAna che. koIe kahyuM 'puSpa', to koIe kahyuM 'kesara' : koIe vaLI 'vastra', 'kanaka', ke 'suvarNa' kahyuM, to koIe 'ghRta', 'kasturI' ke 'AmraphaLa' kahyu. Ama game tema nAma ApyAM. tyArapachI, atyAra sudhI mauna dhAraNa karI rahela abhayakumAra, ekaluM amRtatulya, pariNAme zubha ane bhavyajananA paritApane zamAvanAruM kayuM vacana nIvaDaze eno pUrNa paNe vicAra karIne bolyo-jevI 6 1. vizeSaNa. abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rIte marudezane viSe jaLa mahAmUlyavAna che tema atyAre ApaNe tyAM nizcaye. manuSyanuM mAMsa sauthI vizeSa mUlyavAna che. A mArA uttaramAM lezapaNa saMzaya karavA jevuM nathI. abhayakumArano uttara sAMbhaLIne sadya comerathI potapotAne mana vicakSaNa hatA eo IrSyAthI ekadama bolI uThyA-mAMsa to sarvathI sastI vastu che, amAro uttara satya che, girinI jema amAro acala uttara che ! he rAjana ! mAMsa to zarada RtumAM sarovaramAM jaLa UbharAI jAya che ema UbharAI jAya che. eka rUpiyAmAM puSkaLa mAMsa maLe che. abhayakumArano uttara sAMbhaLIne to amane hasavuM Ave che. paNa rAjAnA putra krIDAmAM ja samaje. he narapati ! satya ja mAnajo ke sumati jana jagatamAM virala che. e sAMbhaLI magadhanareze kaMIka kopAyamAna thaIne kahyuM- meM prazna karyo emAM tamane hAsya kema utpanna thAya che ? hAsyanuM kAraNa zuM che ? upahAsa karIne tame pote tamArA para vipatti vahorI lyo cho. paNa atyaMta nirbhaya cittavALA abhayakumAre kahyuM-huM suvicArapUrvaka bolyo chuM paraMtu eo e samajyA nathI mATe ema bole che eo kaMI mUrkha nathI, emanAmAM satya jJAna che. e sAMbhaLI zreNika narapatie kahyuM- abhaya ! meM kahyuM te to taddana asatya che. tArA manathI tuM ekalo ja buddhimAna cho paraMtu teM je uttara Apyo che te satyathI vegaLo che. pitAnAM apamAnakAraka vacana sahana karI laIne paNa abhayakumAra to harSa sahita kahevA lAgyo- he pitAjI ! Apa bhale A sarva sabhAjano sAthe samaMta thatA ho, paraMtu eTaluM to mAnajo ke huM Apane mana mUrkha chuM. tathApi mAruM vacana satya che e huM siddha karI ApIza eTale tame mAnazo, kemake pratyakSa udAharaNa vinA satyAsatyano nizcaya thato nathI. pachI eNe potAnA uttaranI satyatA siddha karavAne pitA-rAjA pAsethI atyaMta prArthanA pUrvaka pAMca divasanI mudata mAgI lIdhI. kahevata che ke atyAra vinAnA 1. marudeza eTale mAravADamAM jaLanI bahu taMgI hoya che, tethI tyAM jaLa "mUlyavAna' kahevAya che. abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga dazamo) Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mANasothI kaMI phaLa nathI. pachI zreNika rAjAe paNa sabhA visarjana karIne pote avarodhano pUrNapaNe virodhI chatAM avarodhane viSe praveza karyo. pachI abhayakumAre eka upAya vicArIne nagaramAM evI udaghoSaNA karAvI ke "Aje zreNika mahArAjAne kSaNavAramAM koI mahAna vyAdhi utpanna thayo che. vaidyarAja kahe che ke manuSyanA kALajAnuM be yava mAMsA hoya to enuM nivAraNa thAya. mATe he prajAjano ! jo tamAre tamArA rAjA pratye bhaktibhAva hoya to tame te ApI jAo. AmAM tamArI kasoTI thavAno prasaMga Avyo che. ArAma thayethI kRtArtha rAjA tamane sadya tamo Icchazo e Apaze." paNa AvI udghoSaNAthI koIpaNa mAMsa ApavA AvavA tatpara thayuM nahIM. kemake jANIbujhIne koNa mRtyu vhorI le ? jagatanA sarva prANIone prANa vhAlA hoya che. kRmi eTale nAnAM jIvaDAMne paNa mota gamatuM nathI. pachI to jemaNe AvezamAM AvI jaI sabhAne viSe "mAMsa joIe eTaluM maLe che." ema pratipAdana karyuM hatuM te sarvamAnAM pratyekane bolAvIne abhayakumAre kahyuM, "mahArAjAnA vyAdhinI upazAMtine arthe akeka cavabhAra mAMsa Apo, kemake tame bharasabhAmAM sarvanI samakSa "mAMsa sulabha che' ema kahyuM che. paraMtu e sarvee abhayakumArane kahyuM-dayA. lAvIne amane abhayadAna Apo. tamane ame dravya ApIe ane tame amArA para karUNA karo ne e mAMsa anya koIpaNa pAsethI meLavI lyo. ema kahIne, jemano mada sarva gaLI gayo hato evA e sabhAjanoe ene puSkaLa dravya ApyuM. athavA to IkSa eTale zeraDI paNa atyaMta pIlIye chIe tyAre ja madhura rasa Ape che. Ama leza mAtra paNa 'kUTarahita evA abhayakumAre evA prakArano upAya karIne meLaveluM agaNita dravya phUTabaddha rAjAnA AvAsane viSe lAvIne mUkyuM. kharekhara potAno ane avarano ubhayano artha sAre evA 1. (1) zatrunA nagarane ghero ghAlavo te; (2) aMta:pura. 2. niSkapaTI. 3. DhagalAbaMdha. abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAra jevA jagatamAM viralA hoya che. potAnuM kArya siddha karavA mATe vaLI abhayakumAre bIjuM e karyuM ke AkhA dezamAM pAMca divasa paryantA sarva koInuM dANa mApha karyuM. e sthaLe anya koI hoya to e (dANa) asatya rIte UlaTuM vizeSa paNa le. vaLI trIjuM eNe e karyuM ke lokone dhana paNa ApIne sukhI karyA. Ama pAMca divasamAM eNe pRthvI para kIrtinuM vRkSa khaDuM karyuM. athavA to abhayakumAra jevo atula buddhimAna maMtrI ja e kAma karI zake. eTalAmAM abhayakumArane ApelI pAMca divasanI mudata pUrNa thaI ane zreNikarAjA paNa aMtaHpurathI bahAra AvIne rAjyAsane beThA; divasapati sUrya rAtrine samaye siMdhune viSe rahI divasanA bhAgamAM gagana para AvIne virAje che ema. evAmAM mahelamAM abhayakumAre lAvI mUkeluM agaNita dravya enI daSTie paDyuM. e joIne eNe harSapUrvaka pUchyuMabhaya ! A kyAMthI AvyuM ? tyAre abhayakumAre uttara Apyo-ApaNA sacivo vageree ApI gayA che. e ApanA zubha karmanuM phaLa che. paraMtu zreNika to atyaMta krodha karIne kahevA lAgyo-are ! teM bahu ja anIti karIne nagarajanone talanI jema cagadyA lAge che; nahIM to Ama sahasA. eTaluM badhuM dravya kyAMthI hoya ? A pAMca divasamAM te luMTArAnI jema nagaramAM luMTa calAvI jaNAya che ! AvuM asadvartana AdarIne zuM tuM cirakALa paryanta rAjya karI zakIza-ema dhAre che ? zuM loko kadApi kyAMya vaNamAgye potAnuM dravya ane e paNa Ama anargaLa DhagalAbaMdha Ape kharA ? teM prajAne Ama pIDA upajAvIne ApaNA pUrvajonI kIrtine gumAvI che ! e sAMbhaLI amRta karatAM paNa caDhI jAya evAM vacano vaDe vinayavAna putra abhayakumAre pitAne kahyuM-he tAta ! jo ApanA yazane lAMchana lAge evuM meM kaMI kArya karyuM Apane bhAsatuM hoya to ApanA vizvAsu carapuruSone mokalI tapAsa karAvo. nirbhaya putranA e vacana zravaNa karIne pitA-zreNikarAjAe, nahoto jemane kaMI paNa rAga ke nahoto kaMI paNa roSa evA potAnA cara-sevakone rAtrine samaye nagarane viSe mukhya mukhya mArge pharIne abhayakumAranAM abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga dazamo) Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ceSTito paratve je kaMI bolAtuM hoya tenI tapAsa karavAne mokalyA. e sevakajanone samasta nagarane viSe abhayakumAranAM yazogAna gavAtAM zravaNe paDyAM. athavA to suragiri meruparvata upara suvarNanA jhaLahaLI rahelA prakAza sIvAya bIjuM zuM hoya ? AmravRkSa para, cittane AhalAda utpanna karanArI ramaNIyatA vinA bIjuM zuM hoya ? "AhA ! meghajaLa jema vasuMdharAne tRpta kare che ema jeNe ApaNane A pAMca divasamAM sarva prakAre sukhI sukhI banAvI dIdhA che evo rAjamaMtrI abhayakumAra pRthvI para ciraMjIva raho ! akhila AkAzapradezane jema caMdramA prakAzamaya kare che ema eNe kuLane kharekhara ajavALyuM che. yogIzvaranA vacanathI jema satI strI sanAtha thAya che ema e kuLadIpaka rAjaputrathI pRthvI khare ja sanAtha thaI che. nahIM to e raghuvIra rAmacaMdranI peThe, prajAjanane utkRSTa nItine mArga saMcarAve kevI rIte ? ene badale jo koI anya adhikArI hota to e to UlaTo ApaNane nizcaye pIDI pIDIne dravya ane vaibhavathI bhraSTa karI, raMka banAvI deta. sakaLa prajAjanane nirbhaya banAvanAra, nItimAna abhayakumAra tulya suputra jemane prApta thayo che evA enA prathvI pAvana mAtapitA paNa puNyavAna ja." AvA AvA enA yazogAna nAgarIkone mukhe gavAtAM zravaNa karIne carapuruSoe jaIne rAjAne savistara nivedana karyA. eTale guNajJa zreNikarAya atyaMta harSa pAmIne kahevA lAgyo-putra abhaya ! tArAM parAkrama sarvavijayI che; tAruM caritra vidvAnone paNa AzcaryamAM lIna kare evuM che. lokone dAna devAthI to teM zeSanAga samAna, niSkalaMka ujvaLa kIrti prApta karI che. paraMtu A dravya tuM lAvyo che e jo prajA pAsethI anyAye lAvyo hoIza to apakIrti thaze. sAMbhaLa, teM prajA pAsethI ja A sarva dravya meLavyuM che, chatAM ye zItalatAnA bhaMDAra evA caMdramA samAna ujvaLa kIrti tArI gaNAya che. zrIkRSNa ekalA kuTakapaTamAM tatpara kahevAya che, chatAM ye jagatamAM e "puraSottama' evA nAmathI prasiddhi pAmyA che. evuM Azcarya bane ja che. teM paNa A dravya ane yaza ubhaya eka sAthe prApta karyA e enA jevuM ja Azcaryajanaka che ! buddhi ane sAthe baLanI 10 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAptinI jema, dravya ane sAthe ja yazanI prApti zakya nathI. to AmAM tattva zuM che e kahe ! pitAno evo yogya praSna zravaNa karIne putre vinayabharyA ane madarahita zabdo vaDe kahyuM "pitAjI ! sAMbhaLo. te vakhate meM sabhAmAM durlabhamAM durlabha vastu manuSyanuM mAMsa che' ema kahyuM hatuM e vAta sabhAjanoe svIkArI nahotI. paraMtu, he pRthvInAtha ! atyAre ahIM ApanI daSTi samakSa je anargaLa dravya paDyuM che e sarva laIne paNa svajana ke parajanA koIe paNa potAnA kALajAnuM be yavabhAra mAMsa paNa mane ApyuM nahIM." eTale rAjAe eno marma pUchavA parathI abhayakumAre pAMca divasamAM banelI sarva hakIkata zuddha mane ane satyapaNe pitAne nivedana karI. eTale eNe pote ane sarva nAgarikoe paNa abhayakumAranI "manuSyanuM mAMsa sarvathI vizeSa durlabha vastu che'-e vAta mAnya karI, ene ekamate vidvata-ziromaNi kahI atyaMta mAna ApyuM. enA parijanava paNa enI cirakALa ekamukhe stuti karI. kemake A pRthvI para suMdara' ne koNa "suMdara' nathI kahetuM ? enA vaMzarUpI AkAzane ujvalita karanArA sUrya tarIke enAM yaza gavAyA. saMtApasamudranA uchaLatA taraMgomAMthI uddhAra karanArA pravahaNa tarIke enI kIrti prasarI, asmalita buddhirUpI kamaLasaMtatine vikasAvanAra tejasvI bhAnu tarIke enA pratApanAM gIta gAna thayAM. sarva vicakSaNa puruSomAM agraNI tarIke enI khyAti vRddhi pAmI. zaraRtunA caMdramA samAna amRta varSAvanArA tarIke enuM mAhAbhya vistAra pAmyuM ane gADha bIDAI gayelAM nayanone ughaDAvI nAkhanAra zveta citraka", tarIke e prajAjanano prema pAtra banyo. pachI mahIpati zreNikarAye peluM dravya jenuM jenuM hatuM tene tene te ApI dIdhuM. kAraNake gAMbhIryaguNathI bharelo samudra kadi potAnI maryAdA tyajato nathI. potapotAnuM dravya maLI javAthI prajAjana paNa atyaMta harSa pAmyA; kemake dravyahIna manuSya raja karatAM paNa halako lekhAya che. 1. koI auSadhi haze. abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga dazamo) Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pramANe anekavidha AzcaryakAraka ghaTanAoe karIne rAjagRhInA nAgarikone nirantara pratibodha pamADato dayALuNe dIpatI abhayamaMtrIzvara samaya nirgamato hato. evAmAM ekadA rajatagiri ane zItakiraNa-candramA samAna ujvaLA kIrtivALA, ane muktirAmaNInA hRdayanA hArarUpa evA aMtima tIrthakara zrI mahAvIra bhagavAna samagra pRthvImaMDaLane potAnA vihArathI pAvana karatA karatA A rAjagRhIe padhAryA. eTale tyAM anyaanyathI vizeSa vizeSa madavALA cAra nikAyanA devoe AvIne laukikadevonA garvano nirAsa karI samavasaraNanI racanA karI. sarvasura, asura ane manuSyo jemane namana karI rahyA hatA evA vIrajinezvare paNa zrIsaMghane namaskAra karI samavasaraNane viSe potAne Asane virAjyA. tatkALa, vivAhavidhi prasaMge loko bharAI jAya che ema dhanya bhAgya bAre parSadA samavasaraNamAM bharAI gaI. nirantara pApakAryothI dUra vasato zreNikabhUpati paNa prabhu AvyA jANI emane vaMdana karavAne Avyo ane viziSTa sthira bhaklivaDe bhagavAnane praNipAta karIne sabhAmAM ucita sthAne beTho. kAraNa ke sabuddhivALA prANIo AvA jaMgamatIrthane pAmIne potAnA janmane sArthaka kare che. cAra koza paryanta saMbhaLAtI vANI vaDe jinezvare dharmadezanA dIdhI. athavA to ratnanA nidhAnamAMthI aneka prakAranA ratnonA rAzi nIkaLe che. dezanAmAM prabhue kahyuM ke "he prANIo ! jo tamAre muktivadhune varavAnI ane duHkha samudrane taravAnI IcchA hoya to niraMtara jJAna ane kriyA-ubhayane viSe Adara karo. e bemAMthI phakta ekanAthI kaMI paNa ISTa siddhi thaze nahIM. kemake koIpaNa vAhana phakta eka ja cakrathI padamAtra paNa cAlI zakatuM nathI. eka paMDita puruSane paNa potAno siddhAnta sthApavA mATe anvaya ane vyatireka baMne vAnAM joIe chIe. jema sArA pAkanI AzA rAkhavA mATe uttamamAM uttama sAdhana-sAmagrI joIe chIe 1. namotiththasa ema kahIne caturvidha saMghane namaskAra karavAno tIrthakarono AcAra che. abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) 12 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tema. A vAtanA samarthanamAM, aMdha ane paMgunA be prasiddha daSTAnta che te tame ekAgra mane zravaNa karo." koI nagara para zatrurAjAe AkramaNa karyuM enA bhaye prajAjanA vanamAM nAsI gayA. kemake devatAo paNa bhayanA mAryA codiza jatA rahe che to pachI A mAnavIonI zI tAkAta ! ekadA tyAM paNa luMTArA cora lokono bhaya lAgyo. kemake duHkhamAM DubelA hoya che evAone vipatti pAchaLa lAgelI ja rahe che. sarva loko vanane viSe gayA hatA paraMtu eka aMdha ane eka paMgu-be jaNa kyAMya paNa gayA nahotA kemake emane bhayanI gaMdha paNa nahotI eTale koI sthaLe nagaramAM rahyA hatA. kemake bhakSaka jaMtuone viSe zreSTha evo kITaka kadi kodarA para besato nathI. coraloko lokonuM sarva dhana luMTI gayA pachI vaLI tyAM agnideve darzana dIdhAM. kahevata ja che ke bhAgya vipharyuM hoya tyAM aneka Apattio AvI paDe che. agnino kopa thayo jANIne pelo aMdha hato te bhUmi para rahelA matsyanI peThe, dayAjanaka sthitie pahoMcyo, enuM kaTivastra DhIluM paDI gayuM ane pote agninI samakSa ja cAlyo, kemake pravRtti karyA vinA koInuM kalyANa thayuM sAMbhaLyuM nathI. vaLI cAlavAnI zakti rahita pelo paMgu agni joyA chatAM paNa daze dizAomAM joI rahyo. kahyuM che ke vidvAnonI sabhAmAM, sArAM vacana na kahetAM AvaDe evo mANasa mauna ja dhAraNa kare che. paMgue pelA aMdhane kahyuM-tuM jAya che kharo, paNa kadAca agnimAM paDavAthI pataMganI jema tArA prANa jaze. mArAM cakSuo. sAjAM che, ane tArA caraNa sAjA che; jema koInAmAM mAnasikabaLa hoya, ne koInAmAM zArIrika baLa hoya tema. mATe tuM jo mane tArI pITha para besADIza to ApaNe Icchita sthaLe akSata pahoMcI jaIzuM. kemake upAya jANanAranuM A pRthvI para leza paNa aniSTa thatuM nathI. aMdhe e vAtanI hA kahI eTale catura paMgu sadya enI pITha para ArUDha thayo, te jANe enI apaMgatA ja paga karIne koI ati suMdara rAjyAsane ArUDha thaI hoya nahIM ! Ama vikaTa mArga para paNa leza paNa khalana abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga dazamo) 13 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vinA cAlyA jatA aMdhane paMgue ISTasthAne pahoMcADyo, kemake upAya uttama hoya to e zA mATe phaLita na thAya ? | (vIra prabhu sabhAne saMbodhIne kahe che) e pramANe jJAna ane kriyA ubhaya sAthe hoya to nizcaya kAryasiddhi thAya che. A anvaya jJAna thayuM have vyatirekI jJAna viSe sAMbhaLo. ekadA koI nagaramAM kyAMya agni saLagI uThyo. eno sarva vijayI dhagadhagATa eTalo bhayaMkara rIte vadhI gayo ke samasta vastuo enA sapATAmAM AvI gaI. loko paNa e joI atizaya AkraMda karavA lAgyA ane zokAkuLa hRdaye potAnuM dravya Adi tyajI daIne jyAM tyAM palAyana karI gayA, ema kahIne ke ApaNe jIvatA jAgatA haIzuM to dravyA kyAM punaH nathI upArjana karI zakAtuM ? e nagaramAM be apaMga hatA. eka aMdha ane bIjo paMgu. e be vyaktinA hInabhAgyane lIdhe koIne emanuM smaraNa thayuM nahIM. athavA to cora loko koI gaMDhanuM haraNa karI jatA hoya tyAre zauryavAna evo paNa kayo mANasa enI pAchaLa doDe che ? baMne apaMgomAM eka aMdha hato, e cAlato cAlato agninI ekadama nikaTamAM-samIpamAM baLI jaI mRtyu pAmyo. kemake vRddhi pAmatA AvatA agnine, sAme jaIne vazya karavAne koNa samartha hoya ? eja vakhate pelo. paMcuM paNa "agni mArI nikaTa Avato jAya che." ema Artasvare AjaMda karato e ja agnimAM baLI mUo. athavA to prANIne potAnAM karelAM karmo bhogavyA vinA chUTako che ja kyAM ? A daSTAntamAM aMdha ane paMgu baMne ekatra thaI paraspara sahAyakartA na thayA to kaMIpaNa karI zakyA nahi. (ane vinAza pAmyA) teja pramANe jJAna ane kriyAnuM samajavuM. bANaparathI zara choDavAmAM paNa baMne hastanI ekatra sahAya vinA kyAM cAle che ? mATe mokSa prApta karavuM hoya to pavitratAnAM ekalAM ja sthAnarUpa jJAna ane kriyAmAM sarva vivekI janoe ughukta rahevuM ja joIe. A pramANe zrI mahAvIre upadeza Apyo, e zravaNa karIne bhaktimAna zrotAo emane nirmaLa vRttie sASTAMga namana karI potapotAne sthAne 14 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ javA lAgyA. emanAmAM eka AkAzagAmI vidhAdhara hato e paNa javA taiyAra thayo. paraMtu AkAzamAM UDavAno prayatna karatAM te sadha nIce bhUmi para paDyo. jema tophAnamAM sapaDAI gayeluM nAva uchaLIne pAchuM pANI para, paDe che ema UDavA jatAM nIce paDI gayo. eTale e vidyAdharanuM mukha nisteja thaI gayuM. e samajI gayo ke ene potAnI vidyAnuM vismaraNa thayuM che. eNe vizeSa vizeSa prayatna karI joyA paraMtu sarva niSphaLa gayA. eTale to jANe e TharI ja gayo. Ama banyuM e joIne zreNika narezvare trikALajJAnI prabhune praSna karyo-he jinadeva ! pAMkho pUrI na AvI hovAne lIdhe pakSI ane mahAvAyune lIdhe vahANa UMce caDhe che ne sadya pAchuM paDe che evuM A khecara-vidyAdharane thAya che enuM kAraNa zuM ? bhagavaMte uttara Apyo-ene enI AkAzagAminI vidyAnA pAThanuM vismaraNa thayuM che mATe ema thAya che. bemAMthI eka auSadhanI gerahAjarI hoya che to pravINa vaidyano prayoga paNa kyAM phaLIbhUta thayo dITho ? paNa AvI vidyA ane enA maMtra aihika sukhane ApanArA che kharA, paNa eTalA mATe jinadharmanuM taMtra, hIna ane vyartha che ema gaNI ene uvekhI e maMtronA pAThanI pAchaLa sujJajanoe Agraha rAkhavo nahi. AtmahitaiSI jIva evI vidyAprApti mATe prayatna paNa kare nahi. kAraNake adhika vidyA rasalolupI jIbhanI jema aneka anarthonuM mULa che. juo, koI mUrkhajano kadApi bhavabhayabhaMjana zAstrasUtrono abhyAsa karatAM ekAda akSara mUkI de athavA ekAda akSara navo umerI de to vRSaprAhimAnI e padano jema arthabheda thaI jAya che tema, jinabhagavAne upadezelAM anuSThAna-kriyAmAM paNa bheda paDI jAya che ane ema thavAthI jJAnanA sukharUpI muktAphaLanI denArI mukti paNa duSmApya bane che. ane ema thavAthI jJAnanA sukharUpI 1. A padamAM vRSa (auSadhi vizeSa), pa (kamaLa) ane himAna (himaThAra) e traNa zabda che. e padano artha evo nIkaLe ke vRSa ane padmane jema himA (dajhADe che-bALI nAkhe che) tema... murkha mANasa e padane vRSa, vRSaya, pa, mahimA, mAnI kaMI evI rIte chuTuM pADIne anartha kare. abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga dazamo) 15 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muktAphaLanI denArI mukti paNa duprApya bane che ane e mukti-mokSa prApta na thAya to dIkSA lIdhI zA arthanI ? pachI to dIkSA eTale svadarapUrNArthe bhikSA' ema kahevAya. ema baMne vAta kaDavI jhera lAgaze. mATe ema to na ja karavuM. vidhAdhara saMbaMdhI vRtAMta zravaNa karIne subuddhi abhayakumAre enI pAse amRtathI paNa adhika miSTa vANIvaDe kahyuM "jo ucita lAge to tamArI niravadha vidyA mArI AgaLa bhaNI jAo." vidyAdhare e vAta bahu harSa sahita aMgIkAra karI ane abhayakumAranI pAse eno pATha karI gayo ane abhayakumAra paNa e sAMbhaLI, hRdayamAM sthApI, vidyAdharanI pAse ja pAcho pUrNapaNe bolI gayo. kAraNake enA eka ja padathI sarva padonuM anumAna karavAnI (padAnusAriNI) zakti abhayakumAramAM hatI. vidyA ApI eTale to, koI mANasa du:kha paraMparAthI ekadama mukta thAya, ne tethI atyaMta harSita thAya evI rIte vidyAdhara atyAnaMda pAmyo. vaLI, eNe abhayakumArane enI sAdhanA karavAnI rIti paNa kahI. pachI sarvajano para upakArano varSAda varasAvanAra evA abhayakumAranI anujJA laI, sarva karmathI mukta evA siddhanI jema, AkAzane viSe UDayo ane mananA karatAM paNa adhika vegathI potAne sthAne pahoMcI gayo. ahIM abhayakumAra paNa maLelI vidhAnI sAdhanA karIne parama khyAti pAmyo. Ama kairavakamaLasamAna ujvaLa kIrtinA kAraNabhUta aneka aneka uttama kAryo karIne rAjaputra abhayakumAra prajAjanone satata AzcaryamAM lIna karato hato. zreNikarAjAno sabhAmaMDapa sarvamaMtrIonA ziromaNi-naMdArANInA putraabhayakumAra ane samRddhasAmaMto vagerethI niraMtara virAjI raheto ane rAjA AvIne siMhAsana para besato te vakhate e jANe sarva devone adhipati sAkSAta Indra pote hoya evo zobhato. vaLI dharmano marma jANanArAomAM agraNI, vAcALa ane buddhizALI abhayakumAranI sAthe anekavidha, amRtathI paNa miSTa evA vArtAlApa karI sabhAjanonAM mana atyaMta raMjita karato ane jemAM AnaMda ane harSanI ja vAto hoya evA abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) 16 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suMdara vinodomAM kALa vyatIta karato. ekadA suvarNasiMhAsane ArUDha thayelA e garviSTa narapatie sabhA sanmukha hAsyapUrvaka prazna karyo "manuSyo keTalAka dharmiSTha hoya che ane keTalAka pApiSTa paNa hoya che. to kaho ke e bemAM vizeSa saMkhyA konI haze ?" buddhisAgara abhayakumAra to nirUttara rahyo, paNa zeSa sabhAjanoe uttara Apyo "he nAtha ! pApiSTha vizeSa hoya che; dharmiSTha jIva ochA hoya che. kemake bajAramAM paNa rU-kapAsanA DhagalAne DhagalA dekhAya che, ane ratnAdika alpa hoya che." pachI atyanta vicArazIla abhayakumAra maunano bhaMga karIne bolyo "he pitAjI ! e kathana asatya che; dharmiSTha vizeSa hoya che ne pApiSTha ochA hoya che." aho ! nizcaye koIka sUrio ja enA jevA (buddhizALI) haze. eNe vizeSa umeryuM ke "he tAta ! jo mAruM vacana satya nathI ema kahetA hoya to bahetara che ke sabhAjano satvara parIkSA kare, kAraNake parokSa jJAna vaDe ja A sarvejano kahe che. satya vAta to pratyakSa pramANavALI hoya eja kahevAya." e sAMbhaLI sau kahevA lAgyA "he svAmina ! ema ja karo, satvara parIkSA karo." athavA to zreSTha samRddhivALA svAmIne kayo sevaka "ciraMjIva, ciraMjIva" ema nathI kaheto ? abhayakumAre paNa pachI potAnuM kathana satyatAvALuM che evuM siddha karavAno eka vicitra yukti racI; eka zaMkhanA varNasamAna ujvaLa ane bIjuM meghanA varNa jevuM kRSNa-ema be devAlayo baMdhAvyA; te jANe sajjananI kIrti ane durjananI apakIrtinAM smaraNa-staMbho cirakALe prakaTa thayAM hoya nahIM ! pachI nitya ekaja mArge UbhA rahIne eNe dAMDI. pITAvIne udaghoSaNA karAvI ke nagaramAM je je dharmiSTha mANaso hoya emaNe sarvee hastane viSe baLI laIne satvara vinA zaMkAe, haMsapakSIo, mAnasa sarovare jAya che tema zveta devAlayamAM javuM; ane jeo pApiSTha hoya emaNe zaMkara eTale bhuMDa paMpUrNa khAbocIyAe jAya che ema kRSaNavarNA devAyamAM javuM. abhayakumAranI e prakAranI AjJA sAMbhaLIne tarata ja puSkaLa abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga dazamo) 17 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mANaso zveta devAlaya tarapha AvavA lAgyA; bajAra khule tyAre saMkhyAbaddha mANaso jema kraya vikraya karavA Ave che ema, AvanArAo e devAlayane eka dvArethI praveza karatA hatA ane bIje dvAre nIkaLatA hatA; jevI rIte cakravartI rAjAnuM sakaLasainya sarvathA rUdhyagirinI vizALa guhAmAM praveza karIne sAme dvAre nIkaLe che ema. bahAra nIkaLatA pratyekane rAjAnA sevako puchavA lAgyA-kahe bhAI ! tuM dharmiSTha kevI rIte; kahe bhAI ! tuM dharmiSTha kevI rIte ? eTale eke kahyuM "huM kRSikAra chuM. apaMga vagerene sArI rIte anAja ApuM chuM. vaLI A pakSigaNa paNa mArA dhAryA upara ja nirvAha kare che. zuM dAnanA denAra rAjAne ke zuM prajAne, zuM gRhasthane ke zuM sAdhune, athavA e sivAya anya janone paNa tyAM sudhI ja sarva sArAM vAnAM che ke jyAM sudhI mArA koThAramAM puSkaLa dhAnya hoya che. AvuM je dhAnya-ene utpanna karanAro huM dharmiSTha kema nahIM ?" vaLI anya eka janane pUchatAM eNe uttara Apyo "huM brAhmaNa chuM. nitya huM mArA SaTkarmanuM anupAlana karuM chuM. huM nitya ajAdikano vadha karIne, anya janone duSkara evA yajJa-havana karyA karuM chuM. ane e ajAdi pazuo paNa havanamAM homAvAthI svarge jAya che ane vividha devAMganAonI padavI prApta kare che. nizadina zuddha agni homane lIdhe sakaLa devagaNane huM raMjita karuM chuM; ane e devo paNa tuSTamAna thaIne pRthvIne varSAdathI tRpta kare che eTale emAM dhAnyanI niSpatti thAya che ane loko sukhe jIvana gALe che. vaLI loko vivAhAdika paNa mArAM joI ApelAM muharta pramANe kare che; ane pANigrahaNa paNa huM karAyuM che-eTale ja eo saMsArasukhano upabhoga karIne svargano hetu-evI putrarUpa saMtati prApta kare che. vedanA pAThathI pavitrita brahmAnA mukha thakI nIkaLelA brAhmaNone koI paNa prakAranuM duHkha hotuM nathI, mATe eo niraMtara pApathI aliptA rahe che; paMkayukta jaLathI jema padma-kamaLa alipta rahe che tema." vaLI abhayakumAranA sevakonA praznanA uttaramAM eka trIjA jaNe kahyuM, "huM kSatriya chuM. mArA niyamanA anupAlanane lIdhe huM zAstrajJA brAhmaNathI paNa caDhI jAuM chuM. huM zatrune kadi pITha dekhADato nathI, ane abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDelA zatrupara kadi prahAra karato nathI. kSatriyo rakSaNa kare che eTale ja sarvaloka potapotAnA dharmakAryo nirbhayatAthI karI zake che. mATe AvI kSatriyajJAtine viSe janmelo mArA jevo mANasa dharmiSTha kema nahIM ?" vaLI eka prajAjane ema uttara Apyo ke "huM koIpaNa prakAranA manovikArothI rahita evo vaizya chuM. pazupAlana Adi mArI pravRtti che te huM karyA karuM chuM; vaLI rAjyamAM kara paNa bharuM chuM. to e karatAM vizeSa suMdara tame zuM mAgo cho ?" koIe vaLI ema kahyuM ke "huM vyApArI vaNika chuM. rAtri divasa mArI dukAne besI rahIne hiMga, tela Adi vastuo svaccha ane sApha karI vecIne dravya upArjana karuM chuM ane AnaMdathI rahuM chuM. megha prathvIne jaLathI tupta kare che to huM ye yathAzakti bhikSukone kaMI kaMI ApIne saMtoSa pamADuM chuM. kaho, tyAre huM dharmiSTha kharo ke nahIM ?" vaLI eka bIjAe kahyuM ke "huM vaidya chuM. mala, mUtra, nADI AdinI saMpUrNa parIkSA karIne laMghana, kavAtha, tapta ukALeluM jaLa Adi prayogo vaDe vAta-pitta-jvara, glekha vagere vyAdhionuM nivAraNa karIne lokone nIrogI banAvuM chuM;-je kAma karavAne devo paNa samartha nathI. kaho tyAre, AvA jIvitadAna ApanArA mArA jevAno dharma utkRSTa nathI ?" pachI vaLI eka anya janane pUchatAM eNe kahyuM-huM kalAla chuM. lokone uttama surA-madha ApuM chuM. ne eo e AnaMdapUrvaka hoMze hoMze pIve che. Ama emane sukha upajAvanAro huM dharmiSTha ja kahevAuM. mArI niMdA kare e ja pApiSTha." eka bIjAe vaLI kahyuM, "huM koTavALa chuM. loko pAsethI nyAyapUrvaka dravya kaDhAvuM chuM. kemake unmArge janArA pAsethI huM dravya laIne vaLatI zikSA ApuM chuM (ke pharI e eve mArga na jAya) tyAre kaho, eka atyaMta naiSThika yatinI jema huM dharmiSTha kharo ke nahIM ?" A pramANe akekane pUchatAM sarvee potapotAne dharmiSThamAM gaNAvyA. are ! eka maraNonmukha khATakI Avyo eNe paNa kahyuM ke huM dharmiSTha chuM. chAga-gAya Adi prANIone svecchAe haNIne pachI ApI dauM chuM. abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga dazamo) Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahena, bhANeja ane sarva jJAtijanone emanuM uttama mAMsa ApuM chuM. vaLI prANA Ave to emane paNa vinAsaMkoce ApuM chuM ane zeSa rahe e vecI nAkhuM chuM. ema karavAthI sarve mAMsAhArIo atyaMta harSa pAme che. tyAre kaho, huM dharmiSTha kema nahIM ?" Ama zvetadevaprAsAdamAM praveza karIne saMkhyAbaddha prajAjanoe potapotAnI dharmiSTha jIvomAM gaNatrI karAvI. athavA to asatya paMthanA anuyAyIo paNa potAne kayAre nirguNI samaje che ? paNa apavAda tarIke be zrAvako evA nIkaLyA ke jemaNe kRSNavarmA prAsAdamAM praveza karyo ane tallaNa mahAna Azcarye lokonA aMtaHkaraNamAM praveza karyo. baMne jaNa praveza karIne sAme dvAre nIkaLatA hatA tyAM devatAothI paNa adhika tejasvI evA zreNika bhUpatinA sevakoe emane pUchyuM "are ! bhAIo, tame vaLI zuM duSkRtya karyuM che ke A kRSNamaMdirane viSe praveza karyo ? potapotAnA manathI potapotAne dharmiSTha kahevarAvIne anya sarva loko to zvetamaMdiramAM gayA hatA." e sAMbhaLIne e baMne zrAvako viSAdapUrvaka kahevA lAgyA-amane kheda thAya che ke amo mahApAtakI chIe. kemake ame guru samakSa madyapAnaviramaNavrata aMgIkAra karIne punaH khaMDita karyuM che. mATe he rAjapuruSo ! ame parama nikRSTa pApAtmA ane A lokamAM luTArA jevA chIe. ame A kRSNamaMdiramAM AvyA e ucita ja karyuM che. kemake sarpa ane luTArAonuM A ja sthAna hoya. AmAM to kevaLa sAdhuone ja dhanya che ke jeo bhAvapUrvaka ane nizcatapaNe vrata grahaNa kare che ane grahaNa kareluM pAchuM mAvajIva nirvahe che. vaLI jemanAmAM zrAvakanAM lakSaNa hoya emane dhanya che, jeo pratijJA laIne eno pAcho nirvAha karanArA hoya emane ya dhanya che, ane jeo sarvadA sugraha evo sthUla paNa abhigraha kare emane paNa dhanya che ! vaLI abhigraha karIne punaHkhaMDita kare enA karatAM prathamathI ja abhigraha na karanArA sArA. ApaNA AbhUSaNamAM rana nA hoya enuM kaMI nahIM; paraMtu ratnajaDita hoya emAMthI ratna naSTa thaI jAya e sAruM nahIM. amane e ja kheda thAya che ke Avo manuSyajanma ane abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ enI sAthe zoka saMtApa Adine TALanAra evuM zrI tIrthakaranuM zAsana prApta karIne paNa ame amAro abhigraha khaMDita karyo. ame AvAM akArya-pApa karyA che e kAraNathI lokonAM dekhAtAM A kRSNaprAsAdamAM peThA. kAraNake pApiSThonuM pApa prakaTa thAya e sAruM, ne dharmiSThono dharma gupta rahe e sAro. "pApiSTha manuSyo vizeSa che ane dharmiSThanI saMkhyA alpa che." -evuM sabhAjanonuM kahevuM buddhinidhAna abhayakumAranA kathanane saMgata ja che. kemake yuktiyukta vacana kone saMmata nathI hotuM. eNe je kevaLa yukti vAparIne UlaTuM kahyuM che eno artha ame evo karIe chIe ke "pApiSTha manuSyo sarvadA potAne dharmiSTha gaNe che; phakta dharmiSTha jIvo ja potAnA doSa jANe che." -e kathananI vAstavikatA samajAvavAne mATe eNe ema kaheluM hovuM joIe. athavA to enA jevA atyaMta gaMbhIra puruSanuM mana vidvAna paMDitomAMthI paNa ghaNA thoDA ja karI zake che. pachI to prajAjanoe rAjaputra abhayakumAranI prazaMsA karI kahyuM, "he maMtrIzvara ! buddhinA sAgara evA tame ja uttama vacanorUpI kiraNo vaDe tejonidhisUryanI peThe jagatarUpI kamaLapuSpane prabuddha karo cho. zrImatI naMdArANInA putra, tame A sUrya, caMdramA, nakSatro, dvIpo, samudro, pRthvI ane hemAdrinI hayAti paryanta ciraMjIva raho, atula rAjyalakSmI prApta karo ane jagatane AnaMda pamADo." Ama zreSThabuddhinuM nidhAna evo abhayakumAra eka munivaranA jevA pavitra, anupama kAryo karI karIne, tathA zaMkha-kundapuSpa Adi jevI ujvaLa. ghaTanAo upasthita karI karIne niraMtara lokonAM cittane AzcaryamAM lInA karato. zrI abhayakumAra maMtrIzvara jIvanacaritrano dazamo sarga samAptA abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga dazamo) 21 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga agyAramo | pitAnA rAjyanI divAnagiri karatA putra have to potAnA anekavidha AzcaryakAraka buddhicAturyapUrNa parAkramo vaDe pUrvajone paNa visarAvI dIdhA. rAjAprajAnAM ekatrita kAryomAM paNa niSpakSapAtapaNe vartana karI ubhayanuM hita cittavI daze dizAomAM nyAyaghaMTA vagaDAvI. rAjataMtramAM akathyA nipuNatAnA yoge vipattinAM vAdaLAno saMhAra karI, laghu baMdhuonA kaTu vacanone paNa sahI laI, "ziSTa puruSonI rakSA ane duSTajanone zikSA' e sUtra nitya dayamAM rAkhI, dharma artha ane kAma e traNa puruSArthane yathAkALa sAdhyA karyA. sakaLa rAjya kAryabhAra eka haste calAvatAM chatAM paNa rAjyasaMpattino mAlika thavA na ILyuM. jaLamAM nAva pote tare che ane bIjAone tAre che ema eNe poto dharmaparAyaNa rahI anyane paNa dharmaparAyaNa karyA. bAhya zatruono temaja krodhAdi abhyattara zatruono vaLI evo saMpUrNa parAjaya karyo ke eo enI sAme AMkha UMcI ja na karI zakyA. Ama prastAva thaI rahyo che evAmAM ekadA zreNikarAye pramodapUrNa vacano vaDe abhayakumArane kahyuM- vhAlA putra ! huM samaju chuM ke rAjyapATa bhogavavAnI tane lezamAtra spRhA nathI, to paNa huM kahuM chuM ke "have vatsa ! tuM rAjyanuM svAmitva grahaNa kara. tArA jevo anupama buddhizALI, mahA parAkramI jyeSTha putra chatAM, anyane rAjya apAya nahIM. bhAra vahevA mATe dhorIne ja dhuMsarIe joDAya. have to mArI IcchA ciMtAratnanA mAhAbhyane paNa jitanAra zrIvIranA caraNakamaLanI upAsanA karavAnI thaI che. putra ! meM rAjya bahu bhogavyuM. paraloka paNa sAdhavo joIe. A patita paMthane viSe murkhajano ja mamatva dharIne paDyA rahe." e sAMbhaLI abhayakumArane kAMto khala puruSanA mukhamaMDana jevuM pUjya pitAnI AjJAnuM khaMDana karavuM rahyuM, kAM to vizALa saMsArasAgaramAM ragadoLAvuM rahyuM. "hAM kahe to hAtha jAya, nA kahe to nAka kapAya." -evA saMkaTamAM vicAra karatAM kaMI upAyanuM smaraNa thaI AvavAthI eNe kahyuM "Ape je mane Adeza karyo te bahu uttama che. vaLI ucita anucita anya koNa samaje abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) 22 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ema paNa che ?' paraMtu Apa kiciMta kALa rAha juo. huM samaya Avye Apane kahI daIza. mAre kahevAnuM sthAna Apa ja cho." evAmAM traNa jagatanA nAyaka, akhila vizvane AnaMdadAyI zrI vIrajina, saMsArI jIvonA hitArthe pRthvI para vicaratA vicaratA, udAyana nRpatine pravajyA ApI, marUdezamAMthI jANe abhayakumAranAM puNyathI AkarSAIne AvyA hoya nahIM ema tyAM rAjagRhI nagarImAM punaH padhAryA. amara nirjara devoe tatakSaNa samavasaraNanI racanA karI. kAraNake devone ciMtavana mAtrathI ja sarvakArya sAbita thAya che. sarvatra suvarNanI pavitratA sUcavatA hoya nahIM ema navA navA suvarNakamaLo para caraNayugala mUkatAM mUkatAM prabhue pUrvadvArethI samavasaraNamAM praveza karyo. emane jotAM ja sarva koIno moha-bhrama TaLI gayo, saMsAranI asAratA jaNAI, satyano bhAsa thayo. prabhu paNa pachI "namo tiththa" ema kahIne, pratibodha devA mATe Asane birAjyA. kemake pratibodha eTale dezanArUpI nadI bhagavAnarUpI parvatamAMthI vahe che. eTalAmAM to deva, manuSya ane tiryaMca paNa samUhamAM prabhune vaMdanA karavAne AvavA lAgyA. phakta narakanA jIvo parAdhIna eTale bicArA zuM kare ? prabhu padhAryA eja samaye udhAnapAlake jaIne zreNikarAyane vadhAmaNI. ApI ke- "he deva ! traNa jagatanA svAmI, surAsurone paNa vaMdya, sakaLA karmadaLanA saMhAraka, dharmapravartaka, kevaLajJAnI carama tIrthakara zrI vIraprabhu padhAryA. zrI mahAvIranA AgamananI vAta sAMbhaLIne bhUpatine atyaMta ullAsa thayo; ane tethI evA harSanA samAcAra lAvanAra bAgavAnane premapUrvaka dAna dIdhuM ane asaMkhya puNya upArjana karyuM. pachI "Aje nizcaye mArI sakaLa lakSmInI sArthakatA thaze kemake jinendrane vaMdana karavA javAnA uttama kAryamAM eno upayoga thaze." ema vicArI atyAnaMda sahita, jANe daze dizAone pUrI nAkhato mahAsAgara vallo Avato hoya nahIM ema, samagra sAmagrI sAthe prabhune samavasaraNe AvyA. sakaLakaLA kauzalya niSNAta abhayakumAra paNa potAnI zaMkAnuM nivAraNa karavAnI atyaMta utsukatAne lIdhe harSasahita pitAnI sAthe samavasaraNe abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga agyAramo) 23 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gayo. tyAM UMcA siMhAsana para virAjelA suvarNasamAna gauravarNA jinezvaranI, potAnA samagra parivAra sahita traNa pradakSiNA deto magadhapati zreNikarAya, jANe sumeru-hemAcaLanI AsapAsa tArAmaMDaLa sahita pharato zItaLuticaMdramAM ja hoya nahIM evo zobhI rahyo. pachI traNa jagatanA nAthanI stuti karI emane vaMdana karI dharma zravaNa karavA ucita sthAne beTho. bhagavAne paNa yojanagAminI vANIvaDe bhavyajanone upadezAtmaka dharma saMbhaLAvavAno AraMbha karyo. A Adhi, vyAdhi ne upAdhithI bharelA saMsAramAM eka dharma mAtra ja sArabhUta hoI samagra duHkhone nivAranAro che. paMca parameSThIne hRdayanA satya bhAvasahita namaskAra karavo e dharmanuM mULa che; rAjA jema rAjyanA sAta aMgonuM mULa kahevAya che tema. arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu-ema pAMca parameSThI che. arihaMta, sarvathA prathama pUjAne yogya che-eo karmarUpI ari eTale zatrune haNanArA hovAthI "ArahaMta' kahevAya che. sarva karmarUpI bIjane punaH na uge evI rIte bALI nAkhIne emano (karmano) kSaya kare te "siddha'. te paMdara prakAre che; strisiddha, svaliMgasiddha, anyaliMgasiddha, gRhiliMgasiddha, ekasiddha, tIrthasiddha, tIrthakarasiddha, atIrthasiddha, paMsiddha, napuMsakasiddha, anekasiddha, pratyekabuddhasiddha, svayaMbuddhasiddha ane anyabodhitasiddha. jJAna, darzana, cAritra, tapa ane vIrya e pAMca AcArothI yukta jeo che eo AcArya kahevAya che. niraMtara svAdhyAya ane adhyApana AdimAM udyatA rahenArA-e upAdhyAya ane kriyAonuM anupAlana karI mokSa sAdhe che eo sAdhu kahevAya che. A pAMca parameSThInuM pratyeka manuSya divase ne rAtri e, sukhamAM temaja duHkhamAM, harSamAM ne zokamAM, gharanI bahAra temaja aMdara, sudhAtura ho ke tRpta ho tyAre ya, ane jatAM ke AvatAM sarvadA 1. svAmi, amAtya, suhata, koSa, rASTra, durga ane senA-e sAta rAjyanAM aMgo kahevAya che. 2. abhyAsa karavo ane karAvavo. 24 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhyAna dharavuM. dahIMno sAra jema dhRta che ane kAvyano sAra jema dhvani kAvya' che tema sarva-dharmAnuSTAnono sAra parameSThI namaskAra che. e parameSThInamaskAranuM jo pUrNa-bhAvasahita smaraNa karavAmAM Ave to agni jaLasamAna thaI rahe che, bhujaMga puSpanI mALA thaI jAya che, viSa amRtatulya bane che, kRpANa eTale talavAra kaMThAbharaNahAra banI jAya che, siMha hariNa samAna zAMta thaI jAya che, zatru mitrarUpa bane che, durjana sajjanarUpa bane che, araNyo jANe vasavA yogya gRho hoya evAM banI jAya che, coraloko luMTArA maTI rakSaNa karanArA thAya che ane pratikULa graho hoya e paNa anukULa thAya che. eTaluM ja nahIM paNa, duSTa zukana thayAM hoya to paNa uttama zakunonuM phaLa maLe che, duSTa svapnone sthaLe zreSTha svapnonuM phaLa prApta thAya che, DAkinI premavatsalA mAtA jevI banI rahe che, vikarALa vetALa-bhUtAdi paNa pitA samAna mAyALu thaI jAya che, ane duSTa maMtra taMtra yaMtrAdi prayoga potAnI zakti tyajI niSphaLa bane chekaMIpaNa azubha karI zakato nathI. kemake sahasrakiraNavALA sUryano udaya thaye ghuvaDa pakSIne guptasthAne aMdhakAramAM jaI rahyA vinA chuTako nathI. mATe sujJajanoe nidrAmAM ke jAgRtAvasthAmAM, sthira thaI beThA ho ke gamanAgamana karatA ho, mArgamAM kaMI skhalanA thAya ke vaLI chIMka Ave tyAre paNa e mahAmaMtranuM smaraNa karavuM. A namaskAranA prabhAvathI A lokamAM artha, ISTa vastu AdinI prApti thAya che, ane para janme paNa uttama kuLamAM janma thAya che, svarga maLe che ane mokSa paNa najadIka Ave che. A navakAramaMtranA prabhAva upara eka kathAnaka che te zravaNa karo. pUrve kriyAnuSThAnone viSe niraMtara udyata evo koI jina bhakta zrAvaka hato. ene eka putra hato paraMtu e putramAM pitA karatAM sarva viparIta guNo hatA. e bhAre karmI hovAthI ene 'dharma'nuM nAma paNa gamatuM nahIM. kemake dharmaviSaye 'vAsanA' ja hetu che; zrAvakanA kuLamAM janma 1. dhvanikAvya, ane citra kAvya-ema traNa prakAranAM kAvyo che. e traNamAM dhvanikAvya sauthI uttama che. kemake emAM vAcyArtha karatAM. vyaMgyArtha caDhI jAya che. 2. kriyA. abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga agyAramo) 25 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thavAthI ja, 'dharma' prApta thayo kahevAya nahIM. putrane 'dharma' mAM doravAne mATe pitA ene kaheto ke bhAI, ghera besI rahyo che tyAre devamaMdire to jaI Ava, paraMtu e kazuM mAnato nahIM. chevaTe eNe ene uttama namaskAramaMtra zIkhavyo ane ene kahyuM ke vatsa ! A eka parama vidyA che, mATe tAre Apatti samaye enuM dhyAna dharavuM. e tAruM du:kha nivAraNa karaze. putre pitAnuM e kahevuM mAnya rAkhyuM eTale ene kaMIka nirAMta thaI. pachI keTaleka kALe enuM mRtyu thayuM. pitA paMcatva pAmyA eTale vanahastinI jema niraMkuza evo kubuddhi putra jevA tevA mANaso sAthe haravA pharavA lAgyo. evAmAM koI durbuddhi tridaMDIe ene joyo. eNe jANyuM ke e 'batrIza lakSaNo' puruSa che eTale potAnA svArthane mATe enA gharanI AgaLa pote eka ghara lIdhuM; ane dAna-bhojana-sanmAna Adi vaDe enI sAthe parama maitrI karI. ekadA e tridaMDIe ene kahyuM- jo tuM eka paNa aMga chedAyA vinAnuM -akSata mRtaka laI Ave to huM tane kubera samAna samRddhivAna banAvI dauM. dhananA lobhI vaNikaputre paNa enI zodhamAM pharatAM koI vRkSa para potAne joItuM hatuM evuM manuSyanuM mRtaka joyuM; ane e vAta pelAne kahI. eTale kRSNa catudarzIne divase e mRtakane koI bhayAnaka smazAnane viSe laI gayA. tyAM enA (mRtakanA) hAthamAM tridaMDIe eka khaDga ApyuM, ane vaNikaputrane e mRtakanA caraNa pAse besADyo. pachI e pAkhaMDIe e (vaNikaputra) nA vadha mATe jApa japavA mAMDyo eTale mRtakanA zarIramAM koI vyataMra adhiSTita thayo ane mRtaka uchaLavA mAMDyuM. hAthamAM khaDgavALA mRtakane potA tarapha uchaLatuM joI vaNikaputra bhayabhIta thayo. AvI ApattimAM ene pitAe kahela 'namaskAra' maMtranuM smaraNa thaI AvyuM eTale enuM dhyAna dharavA lAgyo. eTale pelo vetAla bhUmi para paDyo ane pAMkhaDI AzAbhaMga thayo. chatAM eNe vizeSa vizeSa jApa japavA mAMDyo. vaNikaputrane paNa 'maMtra' para vizvAsa beTho eTale e paNa ene vAraMvAra saMbhAravA lAgyo. mRtaka punaH uchaLyuM ane punaH bhUmi para paDyuM. 26 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tridaMDI to stabdha thaI gayo ane pelAne pUchavA lAgyo-are tuM kaMI (maMtra Adi) jANe che ? pelAe nA kahI. kemake "ajANapaNuM' batAvavAthI vakhate (A lokamAM) chuTI javAya che. yamanA AhvAna mATe pApiSTha tridaMDIe sArI rIte jApa japavA mAMDyA ane vaNikaputre paNa zraddhA besavAthI potAnA maMtra'no eka citte jApa zarU rAkhyo. vetALa trIjIvAra uchaLyo ane krodhAyamAna thaIne tridaMDIno khagavatI ziraccheda karyo; suthAra kASTano cheda kare evI rIte. eTale to e pAMkhaDI pApiSTha tridaMDInuM zarIra suvarNamaya banI gayuM. e vakhate to e "suvarNa puruSa' ne tyAM ja guptapaNe rAkhI daIne rAtrie punaH AvI vaNikaputra potAne ghera laI gayo. AmA navakAramaMtranA prabhAvathI e dhanavAna thayo. anyathA eno ja vadha thaIne "suvarNa puruSa' thaI jAta. pachI dharmano Avo utkRSTa prabhAva joIne e dharmaparAyaNa thayo. (zrI vIraprabhu kahe che) A artha eTale dravya prApta karanAra zrAvakanuM "dRSTAnta' tamane kahyuM. have e maMtrathI kAma eTale ISTaprApti kema thAya e daSTAnta kahuM chuM te eka citte zravaNa karo. pUrve jinezvarapraNIta dharmane viSe tanamanathI lIna evI eka arhadAsI nAmanI zrAvikA hatI. eno svAmI hato e mithyAdaSTi hato. tulyayoga to puNyazALI vinA anyatra kyAM hoya che ja ? dharmano dveSI hato eTale eNe to anya strI paraNavA mATe IcchA karI paraMtu eka strInI hayAtimAM ene koI potAnI kanyA ApavA nIkaLyuM nahIM. Ama thavAthI e eno ghAta karavAnI koI yojanA karavA lAgyo ane eTalA mATe eNe ekadA eka ghaDAmAM guptapaNe sarpa Apyo, ane bhojana AdinI samApti pachI rAtre potAnI strIne kaTAkSamAM kahyuM-gajagAminI ! pelA ghaTamAM huM puSpa leto Avyo chuM te jarA mane Apo. patidevanA kuTila Azaya nahIM jANanArI strI e levA gaI ane aMdhakAra hato mATe paMca-parameSThInuM smaraNa karavA lAgI. navakAra maMtra bhaNatAM bhaNatAM ja eNe ghaDAmAM hAtha nAkhyo. te vakhate eno priya (?) svAminAtha paNa potAnA manorathonuM dhyAna dharI rahyo hato. arhadAsIe abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga agyAramo) 27 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAtha nAkhyo te vakhate ja zAsanadevIe pelo bhujaMga apaharI laIne ene sthaLe suvAse maghamaghI rahelI puSpanI mALA mUkI dIdhI-e mALA eNe jaIne patine arpaNa karI. "A koI anya sthaLethI laI AvI ke zuM thayuM ?" evI zaMkA thavAthI patirAja pote Ubho thaIne ghaDo hato tyAM gayo. ghaDAmAM jue che to sarpa na maLe, enI nAsikAe to kusumono vhekATa Avyo. takSaNa pazcAttApane lIdhe pote priyAnA caraNamAM paDyo ane ene sarva vRttAnta atheti kahI saMbhaLAvyo; ane sAthe kahevA lAgyo-he zrImatI ! meM duSTa tAro bahu aparAdha karyo che mATe tuM satI che to sarva kSamA kara. pachI eNe prasanna thaI ene gRhanI svAminIne pade sthApI, ane enA pratibodhathI pote paNa zuddha zrAvaka thayo. tyArapachI vaLI zrI vIraprabhue navakAramaMtranA paThanathI ArogyanI paNa prApti thAya che e upara trIjuM dRSTAnna ApyuM. pUrve eka nadIne tIre koI nagara haze. te nadI para koI eka prajAjana ekadA zarIra ciMtAne arthe gayo. tyAM eNe nadInA jaLamAM taNAtuM jatuM eka bIjapUra (bIjoruM) joyuM. eTale eNe e laI lIdhuM te jANe sAkSAta enuM 'lAbhodaya' karma ane prApta thayuM hoya nahIM ! e eNe jaIne rAjAne arpaNa karyuM, ane rAjAe e potAnA rasoIyAne dIdhuM. rasoIyAe ene samArI sudhArI zAka banAvI bhojana avasare rAjAne pIrasyuM. zAkanA varNa ane sugaMdhathI harSitamane e samagra eNe prAzana karyuM ane enA lAvanAra para tuSTamAna thaI ene sArI bakSisa ApI. pachI potAnA nAgarikone kahyuM-A bIjorAnuM mULa utpattisthaLa zodhI kADho. rAjAnI AjJA thaI eTale eo paNa bhAtuM bAMdhI nadI para jaI tIre tIre cAlavA lAgyA. cAlatAM cAlatAM eka udyAna emanI najare paDyuM emAM bIjorAnuM vRkSa hatuM e joIne kahevA lAgyA-A vRkSa to pUrvathI ja devatAdhiSThita che. enuM phaLa grahaNa kare enuM mRtyu ja samajavuM; e vinA phaLa laI zakAze nahIM. ema vicArI, sarvee AvI rAjAne e. vAta kahI. paNa rAjAne e phaLanI evI tIvra abhilASA thaI hatI ke eNe to kahI dIdhuM-tamAruM game ema thAo, maro yA jIvo; paraMtu mane abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaLa lAvI Apo. rAjAne ema bolavAmAM zo bAdha hoya ? pArakuM mastaka ane pArako sura ! eTale lokoe paNa sarva prajAjanonAM nAmavALI judI judI cIThThIo lakhIne eka ghaDo lAvI emAM nAkhI. emAMthI roja eka cIThThI kADhatAM e jenA nAmavALI hoya eNe pelA vanamAM jaI e phaLa toDI, bahAra rahelAone ApI devuM ema nakkI karyuM. paNa toDI ApanAro bhale tyAM tarata mRtyu pAme. ema karatAM karatAM kALasamAna vikarALa evo bahu samaya vyatIta thayo. roja eka jaNa phaLa toDI Ape ane tyAM ja maraNa-zaraNa thAya. evAmAM ekadA eka zrAvakanA nAmavALI cIThThI AvI. paNa rAjAthI koNa chUTIne gayuM che ? e zrAvake vicAra karyo ke kadAcit e vRkSano adhiSThAyaka, koI vrata laIne virAdhyuM hoya evo devatA hoya to e navakAramaMtranA zravaNathI pratibodha pAme kharo. ema vicArI mukhakoSa bAMdhI traNa naiSadhikI karI namaskAra maMtrano uccAra karatAM karatAM eNe vanavATikAmAM praveza karyo. eTale vRkSa para rahelA yakSane maMtra sAMbhaLIne smaraNa thayuM ke huM pUrvabhave jinadharmAnurakta hato. paraMtu dharmane virAdhavAthI yakSa thayo chuM. hA ! mane atyaMta kheda thAya che. jo ANe mane namaskAra maMtra saMbhaLAvI jAgrata na karyo hota to huM Ama sadAkALa jIvono vadha karIne saMsArasAgaramAM rajhaLI marata. have A zrAvaka mAro dharmadAtA guru thayo mATe e nizcaye mAre pUjavA yogya che. ema vicAra karIne ene vaMdana karIne kahevA lAgyo-he zrAvakaziromaNi ! have tamAre koIe atre AvavuM nahIM. tamAre joIe chIe e phaLa huM mokalAvyA karIza. pachI e zrAvake paNa e vAta rAjAne jaIne kahI. ane eNe paNa santuSTa thaI ene bahu dravya ApyuM. pachI vyaMtara paNa pratyeka dine rAjAne ozIke bIjapUra phaLa mUkI javA lAgyo; kemake devatAo pratijJA pALanArA che. A namaskAramaMtranA prabhAvathI e zrAvake lakSmI ane Arogya ubhaya prApta karyA. jIvitasamuM bIjuM Arogya karyuM ? e pramANe 'namaskAra'nuM IhalokasaMbaMdhI phaLa samajAvIne puna: zrIvIre abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga agyAramo) 29 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ enuM paralokasaMbaMdhI phaLa jaNAvavA mATe kahyuM ke, vasaMtapura nAmanuM nagara hatuM. tyAM jitazatru nAme rAjA rAjya karato hato. e nagaramAM eka jainadharma pALanArI lIlAvatI nAme vezyA rahetI hatI. e nitya caMDapiMgala nAmanA eka coranI sAthe vilAsasukha bhogavatI. ekadA e core rAjAnA ja mahelamAM corI karIne eka amUlya hAra upADyo kemake coralokonuM sAhasa kaMI jevuM tevuM hotuM nathI. hAra lAvIne eNe vezyAne Apyo ane vezyAe paNa e gopavIne potAnI pAse rAkhyo. eka samaye nagarajanoe maLIne moTo udyAnikA mahotsava (ujANI) AraMbhyo. vezyAo, dAsIo vagere paNa zreSTha AbhUSaNo dhAraNa karIne bagIcAmAM gaI. A lIlAvatIe paNa pote sauthI zreSTha gaNAvA mATe pelo hAra paherI lIdho. tejatejano aMbAra evo e hAra joIne anya vezyAone atyaMta Azcarya thayuM. paraMtu evAmAM, rAjAnI je rANIno e hAra hato enI dAsInI e tarapha dRSTi gaI, ane eNe e oLakhyo. kAraNa ke corI game eTalI gupta rAkhyA chatAM cothe divase prakaTa thavA vinA rahetI nathI. rAjAne potAne A vAtanI khabara paDI eTela eNe pUchyuM ke e vezyA konI sAthe rahe ? enA pratyuttaramAM ene jaNAvavAmAM AvyuM ke e vezyA caMDapiMgaLanI sAthe rahe che. e sAMbhaLIne rAjAe satvara ene zUlipara caDhAvyo. have vezyA to zrAvikA hatI eTale eNe 'mArA vallabha caMDapiMgaLane mAre arthe zUli maLI che.' ema vicArI enuM hita cintavIne ene paMcaparameSThI maMtra saMbhaLAvyo. ane ene vizeSamAM kahyuM, -he priya ! tuM A vakhate evuM nidAna eTale 'niyANuM' kare ke tuM ahIMthI mRtyu pAmI AvatA janmamAM rAjaputra tarIke janma le. core paNa enA vacanaparathI evuM nidAna karyuM ane zubha dhyAne mRtyu pAmyo. punarjanmamAM eno jIva rAjAnI paTTarANInI kukSie Avyo ane pitAnA manorathonI sAthe garbhane viSe vRddhi pAmato pUrNa samaye putrapaNe utpanna thayo. vAta akasmAt ema banI ke pelI vezyA lIlAvatI ja prArabdhayoge A rAjazizune ramADavA rahI. abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) 30 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vezyAjAti mahAcatura eTale eNe vicAryuM ke caMDapiMgaLanA mRtyuno ane rANIne garbha rahyAno eka ja samaya che. to A rAjaputra caMDapiMgaLano jIva haze ke kema ? e vicAre e ekvAra ene ramADatI ramADatI bolI gaI ke "caMDapigaLa, raDe che zA mATe ? bALakane to e vakhate potAno nAmoccAra sAMbhaLIne potAnI pUrva jAtinuM smaraNa thayuM. eTale anukrame vaye vRddhi pAmato rAjya kAryabhArane yogya thayo ane pitAnA maraNa pachI rAjyAsane beTho tyAre namaskAra maMtrano prabhAva samajI emAM bhaktipUrvaka zraddhA rAkhI eNe jinadharma aMgIkAra karyo. prAMte eNe ane gaNikAe baMnee saMsArasAgarano pAra utAranArI jenI dIkSA grahaNa karI ane cAritranuM sabhyaprakAre pAlana karI svarga prApta karyuM." Ama navakAramaMtranA pAralaukika phaLa viSe eka daSTAtta ApI zrI vIraprabhue vaLI eka anya daSTAna paNa ApyuM te A pramANe, pUrve eka mathurA nAmanI nagarI hatI emAM eka jinadatta nAmano zrAvaka vasato hato. nagarImAM eka "huMDika' nAmano cora niraMtara prajAnA gharamAM corI karato. paraMtu e ekadA nagararakSaka (polIsa) nA hAthamAM sapaDAI gayo eTale ene zULIe caDhAvavAmAM Avyo. enI pAse enA saMbaMdhImAMthI koNa Ave che enI tapAsa rAkhavA rAjapuruSo nikaTamAM gupta UbhA rahyA. evAmAM dayAnidhi jinadatta zrAvaka e mArge thaIne jato hato enI pAse core tuSAtura hoIne jaLa mAgyuM. jinadatte ene kahyuM, A huM tane saMbhaLAvuM chuM te navakAramaMtrano uccAra karyA kara eTalAmAM jaLa laI AvuM. huM jaLa laIne AvuM eTalAmAM jo tuM e bhUlI jaIza to huM tane jaLa ApIza nahIM. zrAvaka jaLa levA gayo ane pAchaLa coree pada saMbhAryA ja karyA. paraMtu ene jaLa laI AvatAM jovA chatAM ane mane hamaNAM ja jaLa maLaze ema samajIne ene harSa thayo chatAM, enA to jaLa pIdhA vinA ja prANa gayA. kemake rAjAnA mANasoe jinadatta zrAvakane corane annapAna lAvI ApanAra tarIke rAjyano gunegAra gaNIne baMdIvAna banAvyo. eTale rAjAe ene paNa zULIe caDhAvI devAno Adeza karyo. paNa vAta ema abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga agyAramo) 31 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ banI ke pelA coranA navakAramaMtrano uccAra karatAM karatAM prANa gayA hovAne lIdhe e yakSa thayo. e yakSe potAnAM upakartA zrAvakane avadhijJAnano upayoga daI dukhapUrNa sthitimAM joI, eka mahAna parvatane upADI nagarane mAthe laTakato rAkhI aMtarIkSamAM kahyuM, he duSTa bhUpati ane mAnavo ! A bhaktimAna zrAvaka mAro upakAraka guru che ane tame mukata karo. anyathA tamAro AkAze ke pAtALe kyAMya paNa mokSa nathI. e sAMbhaLI rAjAe ane sarva prajAe yakSanI vAraMvAra kSamA mAgI ane jinadatta paNa chuTyo. kharI vAta che ke nyAya to prANane bhoge ja maLe che. pachI lokoe e yakSanuM eka maMdira paNa tyAM banAvarAvyuM. zrI vIrajinezvara samavasaraNane viSe deva, manuSya ane tiryaMconI parSadA samakSa A pramANe dRSTAnto ApI, namaskAramaMtra uttamakuLane viSe janma apAvanAro ane svargano paNa heturUpa che ema batAvI AgaLa kahe che ke "e paMcaparameSThI namaskAranA prabhAvathI ja prANIone zAzvata sukhA bakSanAra evo mokSa bhUtakALane viSe prApta thayo che, vartamAnakALamAM prApta thAya che ane bhaviSyakALane viSe prApta thaze. utkRSTa mokSasukhanA abhilASI bharata-airavata-mahAvidehAdi kSetronA sarva manuSyo e "namaskAra' no pATha karyA ja kare che. je mANasa zraddhAsahita e mahAmaMtranA eka lakSa jApa kare ane zrI saMghanI pUjA kare e nizcaya tIrthakara thAya che. je prANIne enA para rati eTale prema nathI eNe game eTalI tapazcaryA karI hoya, eNe game eTalo abhyAsa karyo hoya ke zAstra zravaNa karyA hoya, athavA game eTalI kriyA ke anuSThAno karyA hoya to paNa vyartha che. namaskAra maMtra caturdaza pUrvano uddharelo sAra che mATe ja vidvAna ane paMDito ene viSe prayatnazIla rahe che. vaLI maraNonmukha avasthAmAM aMtasamaye to enuM vizeSa dhyAna dharavuM. kemake evI sthitimAM eja mAtra utkRSTa Ayudha-zastra che; jevI rIte gharamAM agni lAgyo hoya e vakhate 1. pUrvanA vistRta artha mATe juo A caritrano bIjo bhAga pRSTha 288. 32 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gharano dhaNI anya sarva dravyAdi jatAM karIne sarvavipattithI rakSaNa karanAruM eka phakta ratna ja grahaNa kare che, athavA to jema koI zatruno parAjaya karavAne subhaTa eka amogha zastra ja grahaNa kare che tema. vaLI evI aMtAvasthAne samaye, sarva pUrvadharo Ave to ye sakaLazAstronI parAvartanA karavAne zaktimaMta thatA nathI. mATe e sarve dvAdazAMgI varajIne A enA uddhAranuM ekAgracitte dhyAna dhare che. A namaskAramaMtra bhavijana padmAsana karI hastayugalane yogamudrAe joDI rAkhIne pachI gaNe. navakAramaMtra gaNavAno utsarga thakI A ja vidhi che. je e vidhie na gaNI zake eNe pAMce prathama akSaro ma (rihaMta), si (ddha), mA (vIrya), 3(pAdhyAya), sI (6) ema simADA nuM ciMtavana karavuM. eTaluM karavAnI paNa jenAmAM zakti na hoya eNe om evA eka akSaranuM ciMtavana karavuM. kAraNa ke e zonI vyutpattimAM arihaMta, zarIrI (siddha), AcArya, upAdhyAya ane muni sarva AvI jAya che. vAcA kuMThita thavAthI athavA gADha anArogyatAne laIne eTaluM paNa na bolI zake evAe anya pAse e madhura svare bolAvIne bhAvasahita sAMbhaLavo. je mahAtmAne aMtakALe A navakAra maMtra prApta thAya eNe samajavuM ke enAM duHkhadohaga dUra TaLyAM ane sukhasaMpatti AvIne bheTI. mahAbhAgyazALI prANIne ja maraNasamaye namaskAramaMtranA akSaro zravaNe paDe che. bharasamudramAM athaDAtA rajhaLatA sarve manuSyane naukA kyAM maLI jAya che ? vaLI A namaskAramaMtra pitA, mAtA, bhaginI, baMdhu, sahodara ane mitranI jema parama upakArI che; sarva maMgaLa vastuomAM pahele paDe che. vaLI. enuM nitya dhyAna dharanAra paNa eka maMgalarUpa ja che. mATe potAnuM hita IcchanArA sarva koIe enA dhyAnane viSe pUro Adara karavo. prabhunI AvI, jagatanuM kalyANa karanArI amRtamaya dezanA zravaNa karIne zrotAvarga namaskAra para pUrNapaNe Asakta thayo. kemake jinendrono prayAsa sadA saphaLa ja hoya che. Ama prabhu rAjagRhImAM sthira rahyA tyAM sudhI emane mukhethI pratidina "dharma' nuM zravaNa karatA prajAjana parama AnaMda prApta karatA jaNAvA lAgyA. abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga agyAramo) 33 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekadA subuddhimAna abhayakumAre prabhu pAse jaI vaMdana karI madhura zabdomAM Atmasiddhigarbhita stavanA karI ke "he jinezvara ! ApanA zAsananI bahAra rahelA (jainetara) loko ema kahe che ke "AkAzamAM puSpo hoya che e vAta jevI mithyA che evI ja AtmAnA astitvanI vAta mithyA che; pramANano abhAva che mATe. e loko pUche che ke tame strI, puruSa, azva, hasti Adine pratyakSa juo cho e pramANe e AtmAne tame kyAMya pratyakSa joyo ?" vaLI anumAnathI paNa e (AtmA) nuM jJAna thavuM azakya che. kAraNake e (anumAna) tyAre ja nIkaLI zake ke jyAre ApaNI pAse sAdhyanI sAthe liMga ane kavacita daSTAnta paNa hoya; ane ahIM to AtmarUpa sAdhyanI sAthe kaMI paNa liMga dekhAtuM nathI. vaLI AtmA jevI anya koI prasiddha vastu paNa nathI ke jenI ene upamA ApI zakAya. vaLI "AtmAnuM astitva' pratipAdana karavA saMbaMdhI AgamomAM paNa anyoanya viruddhatA nivedana karelI che to enA para paNa zI AsthA rahe ? vaLI enA vinA upapadya na thAya evuM paNa kaMI nathI, ke jethI arthopattithI paNa e (AtmA) jANI zakAya. Ama pAMce pramANono abhAva che ema batAvIne viruddha pakSavALAo "AtmA nathI' ema siddha kare che. paNa emanuM e maMtavya asatya che. "kahuM chuM ke AtmAnuM astitva siddha karavAne mATe pUratAM pramANa che." "huM sukhI chuM, huM duHkhI chuM, huM jJAnI chuM." ema kahIe chIe eja enA astitvanuM pratyakSa pramANa. vaLI e AtmA anumAnathI paNa zeya che; kemake sukha duHkha Adi dharmo, emanAmAM dharmatva che mATe, koIne AzrayIne rahelA hovA joIe. jemake navyatva (navInapaNuM), vRttatva (goLAkArapaNuM) evA je "ghaTa' nA dharma che e "dharmI? ghaTane AzrayIne rahelA che. have A sukhaduHkhAdi dharmo dehAdine AzrayIne to nathI rahyA kemake ema kahevAmAM bAdhaka Ave che; mATe e "dharmo' je "dharmI ne AzrayIne rahelA che e "dharmI'--e ja nizcaye AtmA. vaLI A AtmA upayogavAna che, karmono kartA che, bhokatA che, zarIrathI bhinna cheItyAdi lakSaNoe jyAre lakSita che tyAre e upamAnagocara kema nA abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya ? sAdhampathI ja nahIM, paraMtu vaidhaccethI paNa enuM upamAna gocaratva che ja. vaLI Agamane viSe AdimAM, madhyamAM ke aMtamAM kyAMya paNa enA astitvanI sAme viruddhatA nathI. emAM to UlaTuM "maTuThThI pena' evuM AtmAnuM vizeSaNa batAvyuM che. mATe Agama eTale zAstro paNa enuM astitva nizcita ja kare che. vaLI "arthopatti' thI paNa e Atmagamya che kemake jo AtmA na hoya to pachI paraloka kono ? puNya pApa paNa konAM, ane sukha duHkha tathA baMdha mokSa paNa konAM ? vaLI "anupatti' thI paNa, AtmA "che' ema bodha thAya che kemake viruddha kahetAM, sukhAdi bhogavanAra anya koNa hoya ? ema to na kahevAyane, ke AhAra le divase jamanAro, ane zarIra vadhe rAtre jamanArAnuM ? Ama pAMce pramANothI, he prabhu ! AtmAnuM astitva pratipAdita thayuM. paraMtu ApanA zAsananI bahAranA mUDha loko kaMI samajatA ja nathI. ApanA jevAnA prasAdathI ja bhavyajano vastune yathAsthita samaje che. sUryano udaya thAya che tyAre ja vastu jevA hoya tevA svarUpamAM dekhAya che. to he bhagavAna ! have Apa mArA para eTalI kRpA karo ke mArI buddhine viSe niraMtara AstikapaNuM rahe. A pramANe jinezvaranI stuti karI abhayakumAre vaLI dezanAne aMte prabhune vaMdana karI vijJApanA karI ke he svAmina ! kevaLajJAnIomAM jema jaMbUsvAmI carama kevaLI thayA che ema rAjarSiomAM kayA rAjA carama rAjarSi thaze ? prabhue uttara Apyo-he abhayakumAra ! aMtima rAjarSi sarvapUrvokata biMdussAranI jema udAyana nRpati thaze. vaLI "e udAyana koNa" evA abhayakumAranA praznanA uttaramAM jina bhagavAne maMthana karAtA mahAsAgaranA dhvani samAna gaMbhIra dhvanithI kahyuM, A bharatakSetramAM ja ratnAkara sAgaranA taTapara sarva ramaNIyatAnuM sthAna evo siMdhusauvIra deza Avela che. tyAM eka ja vAra vAvaNI karyA chatAM pRthvI vAraMvAra pAka Ape che-evI e bahu bahu rasALa che. tyAM vaLI kadi duSkALa to daSTie ja paDato nathI, potAnA vairi jaLapUrNa abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga agyAramo) Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAsAgaranuM nAma sAMbhaLIne ja hoya nahIM ema. vasativALA gAmamAM koI paNa prajAjanane ghera AvI caDhelo ajANyo paMthI jana paNa bhojana pAmyA vinA jato nathI. e dezanI keTalI prazaMsA karavI ? tyAMnA vasanArA sarva atyaMta RjuprakRtivALA che. tyAM taskara ke zatrarAjAnA sainyano leza mAtra bhaya na hovAne lIdhe jevuM nAma tevA ja guNavALuM vitabhaya' nAmanuM nagara che. e nagaramAM kaMpa to prAsAdanA zikhara para AvelI dhvajAomAM ja che, pArSya paththaramAM ja che. vaLI, tIkSNatA khaJamAM ja, khaLa talanA vikAramAM ja, baMdhana kAvyamAM ja, viyoga svapnamAM ja, ciMtA dharmopArjanamAM ja, varNasaMkaratA vicitra citrakriyAmAM ja ane mada hastiomAM ja che. lokomAM emAMnuM kaMI paNa doSa jevuM prajAmAM gaNo to phakta e ja ke sarvajana paraduHkhe duHkhI che. e nagaramAM kamaLa jevAM suMdara vistIrNa locanavALo, chatAM locananI leza paNa IrSyA vinAno, anya muktimuni ja hoya nahIM evo udAyanA rAjA rAjya kare che. kukSatriyoe tyajI dIdhelI vIravRtti comerathI AvIne ene ja harSasahita AliMgana daIne rahI che; eka ja patinI strI (satI strI) potAnA patine AzleSIne rahe che ema. e udAra narapatinA kamaLa puSpasamAna mRdu evA baMne prakAranA karane lIdhe enI sarva prajA sukhI che. enuM citta viSayAsakta chatAM e viSayalaMpaTa nathI. paradArAthI nivRtta chatAM paNa paradArAsata che. jene ekalo nyAya ja priya che evA A rAjAnA dezamAMthI apamAnita thaIne anyAya to mukha batAvavA Ubho rahyA vinA ja jANe dezAMtaramAM jato rahyo che. vitabhaya pramukha traNasone tresaTha nagarono, siMdhusauvIra Adi soLa dezonA ane mahAsenA vagere daza mukuTadhArI sAmaMtono adhipati chatAM e anya rAjAo para paNa vijaya meLavyA kare che. 1. khaLa=(1) talano khoLa, (2) baLa puruSa. 2. (1) mRdu-komaLa karahasta; (2) mRdu-haLavo kara-vero. 3. viSaya (1) rAjya, deza; (2) kAmabhoga. 4. paradAnAsakata zatrune raMjADavAmAM Asakta. 36 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A udAyana rAjAne dIpakanI zikhAnI jevI prabhAvALI, snehamayI, buddhimatI prabhAvatI nAme paTTarANI hatI. utkRSTazIla eja enAM alaMkAra hatA, ane zIlane paNa e alaMkArabhUta hatI; jema hemamudrAne maNi. alaMkArabhUta che ane maNine punaH hemamudrA che ema, jANe potAnA sahodara zIla pratye atyaMta vallabhatA dharAvatI hoI ene potAnA aMkane viSe besADavA mATe (rANI pAse) AvI hoya nahIM evI e (rANI) nI. lajjALutA paNa bahu virAjI rahI hatI. kSIra, DiMDIra ane caMdramAnA. kiraNothI paNa adhika nirmaLa kuLamAM janmelI ceTaka rAjA jevAnI putrIne mATe vizeSa zuM kahevuM ? basa eTaluM ja ke e dhuraMdhara zrAvikA hatI, enuM samyakradarzana jhaLahaLI rahyuM hatuM ane eNe uttama kAryo karI karIne tIrthano udyota karyo hato. A prabhAvatI rANIthI rAjAne abhIci (abhijita) nAmano putra thayo hato. te atyaMta zUravIra hato, te jANe abhijita nakSatrane viSe eno janma thayo hato mATe ja hoya nahIM ! yuvarAjapade A abhIci ja hato. vaLI rAjAne kezi nAmano eka bhANeja hato. have caMpAnAmanI nagarImAM kumAranaMdI nAmano eka suvarNakArA raheto hato. kuberanI jema e asaMkhya dravyano svAmI hato. prakRtithI e pArApata nI jevo ati kAmalaMpaTa hato. paraMtu AvA vividha viDambanA upajAvanArA vyasana choDyA che paNa kone ? harakoI rUpavatI kanyA enA daSTipathamAM ke zravaNapathamAM AvatI ene e pAMcaso suvarNa ApIne paNa potAnI patnI banAvato. dravyanA lobhathI loko paNa ene kanyA ApatA. Ama eNe pAMcaso strIono meLa karyo. paNa kAmI puraSonI AvI ja rIti hoya che, emAM kaMI Azcarya nathI. e strIonI sAthe pote eka eka staMbhI prAsAdane viSe raheto chato sukhavilAsa bhogavato. pote jAte upArjana karelA bhogavaibhava bhogavatAM mANasane aTakAve paNa koNa ? vaLI e ISyALu svabhAvavALo hovAthI potAnI strIone bahAra nIkaLavA deto 1. samudranA phINa. 2. pArevuM. abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga agyAramo) 37 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nahIM; narakamAMthI bahAra nIkaLavA IcchatA nArakInA jIvonI jema. A kumAranaMdIne, pAMca zuddha aNuvratadhArI, nAgila nAmano zrAvaka mitra hato. athavA to pRthvI para sarvatra nirguNI jano ja vase che ema nathI. mahAsAgaramAM eka paMcazaila nAmano dvIpa che je jANe, e samudranuM madhya khoLI kADhavAnA AzayathI enI aMdara rahyo hoya nahIM e dvIpamAM be samAnarUpAkRtivALI vyaMtara devIo rahetI hatI, te jANe paraspara prIti bAMdhavAne ekatra maLelI sarasvatI ane lakSmI ja hoya nahIM ! A devIo potAnA svAmI, dvIpanA adhipati,-vidyumbhAlInI saMgAthe krIDA sukhI bhogavatI rahetI hatI; jevI rIte gaMgA ane pArvatI zivanI saMgAthe bhogave che ema. eka samaye devono svAmI Indra naMdIzvaradvIpe tIrthayAtrA nimitte javA nIkaLyo eTale enA AdezathI A be devIo paNa potAnA patisaha cAlI nIkaLI. emane Ama sAdharmikano meLApa thayo e paNa emanAM dhanya bhAgye ja samajavAM. paNa eja samaye eka aniSTa vRttAnta banyo ke vidyummAlI zailabhraSTa pASANanI jema sahAyahIna kSaNamAtramAM Tyuta thayo ane baMne vyaMtaradevI bhartA vinAnI thaI paDI. ema thavAthI mahAzokasamudramAM nimagna thayelI. baMne ciMtavavA lAgI ke "A to ApaNane zAMti meLavavA jatAM vetALa AvIne Ubho rahyA jevuM thayuM. tyAre have ApaNe anya koIne pralobhanamAM nAkhI ApaNo pati banAvIe kemake nAtha vinAnI strIone loko taraphathI parAbhava pAmavAno saMbhava rahe che." Ama pati meLavavAnI AkAMkSAmAM AkAzamAM pharatAM pharatAM emanI daSTi caMpAnagarImAM pelA pAMcaso strIo saMgAthe krIDA karI rahelA kumAranaMdI para paDI. eTale "kAmIpuraSone kAmarUpI pralobhanathI ja lubdha karI zakAya." ema vicArI e strIlaMpaTa sonArane potAnA grAhamAM levAno nizcaya karI AkAzamAMthI satvara enI pAse utarI UbhI rahI. aho ! svArtha prANI pAse zuM nathI karAvato ? AkAzamAMthI nIce bhUmi para, ane bhUmi parathI UMce AkAzamAM svArtha prANIne laI jAya lAve che. svarNakAra to divyakAntivALI e ubhaya devIone joI kAmAdhIna abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) 38 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thaI "aho ! A te zuM kAmadeva dagdha thavAthI pativihina thayelI rati ane prIti codiza bhramaNa karatI ahIM AvIne UbhI che ? athavA RSinA zApathI bhraSTa thaI bhUmi para AvI paDelI raMbhA ane tilottamA (apsarA) che ?" Ama saMkalpa vikalpa karato harSapUrNa citte emane pUchavA lAgyo-puNyarUpI lAvaNyanI saritA jevI, ane lalita lalanAonA ziromaNi jevI tame koNa cho ? devIoe uttara Apyo,- he maryalokanA mAnavI ! ame hAsA ane prahAsA nAmanI devIo chIe. emanA madhupAnathI unmatta thayelI kokilAnA jevA suMdara manahara madhura svarathI mugdha banI jaI emanA sanmukha joIja rahI suvarNakAra to takSaNa mUrNA pAmyo. zatrunuM kAma karato kAmadeva kAmijanane bIjuM Ape paNa zuM ? pachI mUcha vaLI eTale eNe emanI saMgAthe krIDA karavAnI IcchAthI prArthanA karI ke kAma javarathI tapI rahelA evA mane tame tamArA saMgamarUpa jaLa vaDe zItaLatA pamADo. devIoe uttara Apyo-jo tAre amAruM prayojana hoya to amArI sAthe paMcazaila dvIpe cAla. ema kahIne baMne jaNIo jANe dhanuSya parathI bANa chuTyuM hoya athavA pAzamAMthI pakSI chuTyuM hoya ema satvara AkAzamAM UDI gaI. pUrNapaNe kAmadevanA pAzamAM AvI gayelo kumAranaMdI to e joI kaMIka vicAra karI sadya suvarNanI bheTa laI nRpati pAse jaI kahevA lAgyohe rAjana ! mAre paMcazaila dvIpe javuM che. rAjAe saMmati ApI eTale eNe nagaramAM sarvatra udghoSaNA karAvI ke je koI kumAranaMdIne paMcazaila dvIpe laI jaze ene e ni:saMzaya eka koTidravya Apaze. e udghoSaNA sAMbhaLI eka vRddha jIrNakAya nAgarike vicAryuM-aho ! Aje mane vRtanAM bhojana maLyAM, mAruM prArabdha haju prakAze che kharuM ! enuM koTidravya laISa putrone ApI, yaza ane kIrti ubhaya saMpAdana karAvanAruM sAhasa karI, paDuM paDuM thaI rahelA mArA mAnavadehanuM aMtima phaLa laI lauM. kAraNe ke nAsI jatA pAmara UMTano je lAbha maLyo e laI levo kahyo che. ema vicArI e vRddha paDahane sparzIne suvarNakAra pAsethI koTidravya lIdhuM; paraMtu emAM zuM ? prANanA vikraya badala aneka koTi maLe toye nirarthaka. abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga agyAramo) 39 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e sarva dravya pachI pelAe potAnA putrone ApyuM. kema na Ape ? strI ane saMtAno sivAya anya kone ApavAne arthe sarve loko dravya upArjana kare che ? bhinna bhinna abhiprAyavALA baMne (vRddha ane suvarNakAra) pachI, mArgamAM joIe e annapanAdi sarva sAmagrI laIne satvara samudrataTe gayA. anargaLa jaLano rAzi mahAna samudra kheDavo hato mATe tyAM vRddha zubha karma jevuM nicchidra ane khaLa puruSanA hRdaya jevuM niSphara pravahaNa taiyAra karAvyuM. vijaya meLavavA nIkaLelA sainyanI jema e prAraMbhe sthiratA rAhata jholAM khAtuM hatuM. enI baMne bAjue uparAupara daDha kASTanA phalaka eTale pATIyAM mUkyAM hatAM, ane enAM baMne-Adi ane prAMtabhAga dvitIyAnA candramAnI jevA vaLelA hatA. ApaNA gRhone hoya che ema enA para sarvatra DhaLatuM AcchAdana hatuM. enA madhyamAM vastra kahevAtA staMbho UbhA karyA hatA. ene comera nALIerInI chAlavatI maDhI lIdheluM hatuM, ane khIlA vagerevatI daTa karyuM hatuM. vaccovacca zobhito suMdara kuvAno staMbha hato, te jANe e vRddhanI kIrtirUpI vallarIne ArohaNa. karavAne ja hoya nahIM ! vaLI e pravahaNamAM vizuddha zaNano banAvelo, enA vegamAM vRddhi karanAro mahA vistAravaMta zveta saDha hato, te jANe cAMdIno paTa hoya nahIM evo zobhI rahyo hato. pachI pIThano pavana joIne ekadA pravahaNe nAMgara upADyuM, svarNakAra ane vRddha baMne enA para ArUDha thayA ane pravahaNe samudramAM praveza karyo. jaLamArga matsyonA samUho emanI daSTie paDatA. keTalAMka to harSathI mukhamAM jaLa laI, prabhAtasamaye gujarAtavAsIo daMtadhAvana veLAe kare che ema e jaLanA jANe kogaLA karatA. keTalAMka vaLI samudranI sapATInI nIce jatA rahetA ane punaH upara AvatA. vaLI bIjA evA paNa hatA ke jeo sarpanI jema potAnI ja jAtinAMne gaLI jatA. keTalAMka sarakapaNe, vahANa cAlatuM enI saMgAthe krIDA karatA cAlyAM AvatAM hatAM to keTalAka taraMgonI upara ne upara rahIne jANe AnaMda karatAM hatA. keTalAMka jaLanA saMkSobhane sahI na zakavAthI bahAra kInArA upara nIkaLI paDatA; smAraNAdi (kriyA) nA sahI zakanArA sAdhvAbhAsa jema gaccha bahAra 40 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIkaLI jAya che ema. koI ajagaronI jema phatkAra karI rahyA hatA, to koIka vaLI, hastio zailanI sAthe (mastaka) aphALe che ema, pravahaNanI sAthe mastaka aphALI rahyA hatA. Ama masyonI vividha ceSTAo nIhALatAM nIhALatAM ane potapotAnI vArtA kahetAM kahetAM svarNakAra ane pelA vRddha saMsAranA jevo duttara mahAsAgara bahu ullaMghana karyo. te samaye vRddhe kahyuM- he mitra ! kinArA para AveluM peluM vaTavRkSa joyuM ke ? e parvatanI taLeTImAM ugyuM che, uttama rAjyanI jema enA mULa UMDAM gayAM che ane yaduvaMzanI zAkhAonI jema enI zAkhAo atyaMta vistAravALI che. A ApaNuM vahANa e vRkSanI nIce pahoMce tyAre tAre zAkhAmRganI jema enI zAkhAe vaLagI javuM. kAraNake ahIM samudramAM have evA mahAna Avarta Avaze ke jemAM sapaDAI jaI ApaNuM vahANa bhAMgI nAza pAmaze ane huM ke tuM koI jIvatA raheze nahIM. pelA paMcazIlA dvIpathI pratidina bhAkhaMDa pakSIo yAmika eTale paheregIranI jema saMdhyA samaye e vRkSa para AvIne rAtri nirgamana kare che. tripAda eTale traNa DagalAvALA vAmanAvatAranA viSNunI jema e bhAraMDapakSIo tripAda eTale traNapagA hoya che mATe tArA zarIrane e pakSInA vacalA paga sAthe vastravatI malagAMThanI jema daDha bAMdhI vaLagI raheje. eTale prabhAta thaye jyAre e vRkSaparathI UDI paMcazaila dvIpe jaze tyAre tenI sAthe tuMye tyAM pahoMcI jaIza. smaraNamAM rAkhaje ke tAre daDhapaNe vaLagI rahevAnuM che. jo vismaraNa thayuM to samaja je je paramAcAryanA kSullaka-ziSyanI jema nIce kaThora dharaNIdhara paDIza ane tArAM hastapAda Adi bhAMgaze. e sAMbhaLI svarNakAre "A paramAcArya vagerenI zI vAta che.' evo prazna pUchavAthI vRddhe kahyuM pUrve koI Azramane viSe paramAcArya nAme tapAsa raheto hato. ene eka ziSya hato. paNa guru ziSya baMne jaNa mUrkha hatA. ekadA svargamAMthI kAmadhenu dharaNI para AvI tene joIne kSullakanA manamAM atyaMta Azcarya 1. vAnara. 2. samudramAM jaLa koI koI sthaLe vartulAkAre-kuMDALAmAM pharyA kare che e "Avarta ke bhamarI kahevAya che. abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga agyAramo) Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thayuM. kAmadhenu to AvIne takSaNa pAchI zyAma gaganataLamAM UDI gaI. paNa e paramAcAryano kSullaka-ziSya kyAMkathI enA pucchane vaLagI paDyo ane atyaMta sukhanA sthAnarUpa svargane viSe pahoMcyo. uttama modaka Adino AhAra karato keTalAka divasa e tyAM rahyo. vaLI kAmaghenu pRthvI para AvI tyAre e paNa enA pucchanuM avalaMbana karIne pRthvI para Avyo. ene joIne harSa pAmI gurue gADha utkaMThA sahita pUchyuM-vatsa ! tuM hamaNAM jovAmAM Avato nahoto to kahe, kyAM gayo hato ? ziSya uttara Apyohe prabho ! huM to kAmadhenunI sAthe, puNyahIna janone durlabha evA svargamAM gayo hato ane tyAM mane to surarAja-Indra modaka AdinuM miSTa bhojanA jamADatA hatA. e sAMbhaLI e vAtamAM zraddhA utpanna thavAthI gurune paNa svargamAM jaI modaka jamavAno vicAra thayo. gurunuM mana jANI ziSya kahyuM- Apano vicAra bahu zreSTha che. vaLI he svAmina ! tame kaho to ApaNA yajamAnane ya svargamAM laI jaIe. bhale tyAMnA miSTAnnano svAda e paNa le. e paNa ApaNA Azrita ja che ne. e parathI gurue "kalyANakArI kAryamAM virodha zo" ema kahIne caMdra, Aditya, mahAdeva, madhusudana vagere yajamAnone bolAvI sarva vRttAMta nivedana karyo. yajamAno paNa guruno mahAna upakAra mAnI svargamAM javA taiyAra thayA. eTale gurue ziSyane kahyuM-te svargano mArga joyo che mATe tuM ghenane puccha vaLaga, huM tArI pAchaLa tane vaLagIza ane A yajamAno anukrame mane ane paraspara vaLagI jaze. ema nakkI karI, e pramANe anukrame paraspara vaLagI jaI ghenunI pAchaLa AkAzane viSe cAlavA lAgyA. mArgane viSe kSullakane guru vageree prazna karyo-svargamAM modaka kevA ane kevaDA hoya che ? e parathI kSullake harSanA AvezamAM modako AvAAvaDA hoya che ema batAvavA potAnA hasta prasAryA. mulakanI AvI mUrkhatAne lIdhe sarva koI bhUmi para pachaDAI paDyAM; ane koInA hasta, to koInA caraNa ane koInA dAMta bhAMgI gayA ane atyaMta duHkhe pIDAtA ghara bhegA thayA. pachI cirakALe mahAprayAse sAjA thayA. | (vRddha potAnA mitrane kahe che) mATe kumAranaMdI, tuM A kSullakanI 42 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jema mUrkhAI na karatAM, bhAraMgane page daDhapaNe vaLagI raheje eTale tuM nirvighnapaNe paMcazaile pahoMcI jaIza. suvarNakAre paNa vRddhanuM sarva kathana mAnya karyuM. devIone maLavAnI mUrkhAIbharI hoMzamAM ATalAM jokhama vahorIne ahIM sudhI Avyo ane e vRddhanuM kahevuM have sarva prakAre mastaka para caDhAvyA vinA chUTako ja kyAM hato ? eTalAmAM to pravahaNa vaTavRkSanI. heThaLa AvI pahoMcyuM ane kumAranaMdI enI zAkhAe vaLagI paDyo, te jANe, "tuM yakSano AvAsarUpa cho to yakSiNIo kyAM che e mane dekhADa." ema vRkSane kahevAne ja hoya nahIM ! eja vakhate naukA AvartamAM sapaDANI ane enA bhAMgIne TukaDA thaI gayA. svarNakAra to AkhI rAtri vaDanI zAkhAne vaLagI rahyo. AzAmAM ne AzAmAM Akho janmAro suddhAM ema vaLagI rahenArA mANaso paNa hoya che. pachI prabhAte, uDavAnI taiyArI karatA koI bhAkhaMDane madhyastha eTale vacale page svarNakAra vaLagI paDyo. athavA to A pRthvI para koNa evA hoya ke je madhyasthano Azraya na le ? svarNakAra e pakSIne vaLagI paDyo e jANe, bhaviSyamAM maLanArA devajanmamAM ene uDavuM paDaze mATe enI agAuthI ajamAyaza karavAne ja hoya nahIM ! AgaLa dIrgha caMcuyukta mukha ane pAchaLa ati vistRta puccha, vaLI baMne bAju pahoLI prasArelI pAMkho-evA pakSIne caraNe vaLagI A AkAzamArge jato kumAranaMdI-A dazya, nALacuM nIce hoya evAM cAra patrovALAM AkAzakamaLanA dazya samAna manahara lAgatuM hatuM. (alpa samayamAM) vizuddha pakSadvayavALA, sumana- mArgagAmI sajjananI jema e pakSIe e vihavaLA survaNakArane ene ISTa sthAne pahoMcADyo. tyAM pahoMcatAM ja kAmijanarUpI hastinI pAza jevI, atyaMta sauMdaryayukta hAsA prahAsA yakSiNIoe madanAtura kumAranaMdInI daSTie paDI. emane nihALIne "mArAM dhanyabhAgya ke AvI devIo saMgAthe huM 1. zuddha ujvaLa. 2. mAtAnuM ane pitAnuM ema be pakSa; be pAMkho. 3. zuddha aMta:karaNanA mArga devatAno mArga-AkAzamArga. abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga agyAramo) 43 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aje krIDAsukha anubhavIza." evuM ciMtavana karatA e svarNakArane vinA vilaMbe devIoe kahyuM-devatAnI AkRtio kotarelI hoya evAM AbhUSaNo mRtyulokanA mAnavIne yogya na hoya ema amArA jevI devIo tArA jevA manuSya zarIrInA upabhagone pAtra nathI. e sAMbhaLIne pelo to vilakSa thaI ciMtavavA lAgyo-hA ! mArI pAMcaso strIo ye gaI ane A devIo ye jAya che ! kaoNza ne kuhADI baMne gayAM ! meM AmanA rUpathI mohita thaIne mArI sarva strIone tyajI dIdhI. e meM UMce AkAzamAM rahelA meghane joIne, mArI pAse rahelA jaLapUrNa ghaTane bhAMgI phoDI nAkhyA jevuM karyuM che !" Ama ciMtavI rahelA kumAranaMdIne punaH yakSiNIoe kahyuM-jo tuM agnipraveza ke anya kaMI evuM karIne devarUpa prApta kara to amAro pati thaI zake, ane ema thAya to ame tane nitya mAnavajanane duprApya evAM divya sukhano lhAvo levarAvIe." e sAMbhaLIne eNe kahyuM-huM ekAkI kyAM jAuM ane zuM karuM ?" eTale yakSiNIoe ene haMsanI jema hasta para besADIne kSaNavAramAM caMpAnagarInA udhAnamAM laI jaI mUkyo. Ama je sthaLethI AvatAM aneka mAso vItyA hatA te sthaLe nimeSamAtramAM pahoMcI gayo. lokoe to ene sadha oLakhI kADhyo ane pUchyuM ke are bhAI ! ghara to prANa barAbara hatuM chatAM ene choDIne ATalA badhA divasa sudhI tuM kyAM gayo hato ? eTale eNe, vyAsamunie rAmakathA kahI saMbhaLAvI hatI ema potAnI sarva vitakakathA emane kahI saMbhaLAvI. pachI hAsA prahAsA yakSiNIonA sauMdaryamAM ati mugdha thayelo hoI eNe, jANe suvarNanI sAthe spardhA karavAne ja hoya nahIM ema anipravezanI taiyArI karI. A vakhate eno mitra paramazrAvaka nAgila hato eNe AvIne ene upadezanAM zabdo kahevA mAMDyA. kAraNa ke dharmamitranI Ave prasaMge ja khabara paDe che. eNe zikSA ApI ke mitra ! teM A loko upahAsa kare evuM zuM AdaryuM ? tArA jevAo to loko prazaMsA kare evuM kaMI suMdara 1. rAmAyaNa. abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kArya kare. tuM viSayAdhIna thaIne nirarthaka manuSyajanma gumAvavA nIkaLyo che e suvarNanA kAcabAne mATe mahAna prAsAdane toDI pADI nAkhavA jevuM kare che. jo tuM kAmabhoganI lAlasAe A vyavasAya AdarI beTho hoya to e mATe to tAre pAMcaso jeTalI patnIonuM sAdhana che. devIone bhaviSyamAM patnI banAvavA mATe A tArI vartamAna strIone tyajI devA taiyAra thayo che e tAruM kArya, udaramAM rahelI vastune mATe, hAtha para rahelI vastuno tyAga karavA jevuM mUrkhatAbhareluM che. bhogaviSaya paratve paNa tuM jinabhagavAna praNIta dharmane anusarIne cAla. kemake pAMca ja paisA mAgavAno prasaMga Avyo hoya to te paNa sajjana pAse mAgavA, anya pAse nahIM-ema kahyuM che. - jinezvarano dharma phakta mokSa prApta karavAnuM ja sAdhana che ema nathI; artha ane kAmanI prApti paNa enAthI thAya che; kemake koDhavadhi dravyanuM dAna karavAnI jenAmAM zakti hoya che ene mana ekaso zI gaNatrImAM ? tane tArI abhISTa vastunI prApti thaze, paNa sAthe agnijanita pIDA paNa. bhogavavI paDaze. kSapaNaka svarge to jaze paraMtu lokonI niMdA, tIraskAra ane nirbhasmA pAmIne ja. nirvighnapaNe ISTa vastuono ApanAra koI hoya to e kevaLa jainadharma ja che. hada uparAMta vyAja lenArA hoya eo paNa jo Apta eTale vizvAsapAtra ane pratiSThAvALA hoya toja sukhakAraka thAya. mATe he mitra ! ajJAnajano ja pasaMda kare evA A mRtyuthI pAcho. phara. kAraNake e viSanI peThe pariNAme atyaMta bhayaMkara che. hamaNAM to dharma, artha ane kAma-e traNa puruSArtha sAdhavAmAM tatpara rahe. pachI ja paMDitane yogya evuM mRtyu tAruM thaze ane tuM e svIkArI leje. evuM mRtyu uttama mRtyu kahevAya ane eja punaH punaH janmaraNane mULamAMthI ja chede che. kemake marmane jANanAro gotriya ja goviyano nAza karI zake che. A pramANe mahAtmA nAgile bahu bahu rIte nivAryo chatAM svarNakAra to nidAnapUrvaka agnimAM praveza karI maraNAdhIna thayo. enA jevA bIjuM kare paNa zuM ? e suvarNanI ja parIkSA karI jANato hato. kAmadevarUpa 1. eka kSapaNaka bhikSanI vArtA che emAMthI A daSTAMta ApyuM che. abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga agyAramo) 45 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairinA pAzamAM grahAyo hovAthI e dharmano marma leza paNa jANI zakyo nahIM. paNa AvuM mRtyu aMgIkAra karIne paNa eNe paMcazailanuM svAmitva meLavyuM e jANe ene to kalyANakArI thayuM. koIne mAgyA chatAM ye nathI maLatuM emAM to pUrI nyUnatA. nAgilazrAvakane to AvuM ajJAnatA bhareluM mRtyu joIne atyaMta nirveda thayo. athavA to AvA jIvone pade pade vairAgya thAya che. eNe tatkSaNa gRhavAsa tyajIne tyAgI dIkSA grahaNa karI, ane pote parISahone lIlAmAtre karIne sahana karavA taiyAra thaI gayA. sAdhAraNa mANaso na pALI zake evuM cAritra niraticArapaNe pALIne caDhate pariNAme mRtyu pAmI e acyuta devalokamAM devapaNe utpanna thayo. tyAMthI eNe avadhijJAnano upayoga daIne joyuM to potAno mitra paNa devapaNe utpanna thayo hato te, hAsA prahAsA sAthe bhogavilAsa bhogavI rahyo hato. jANe bhavasamudramAM athaDAtA jIvone mATe vizrAmasthaLarUpa hoya nahIM evo, jaMbudvIpathI AThamo naMdIzvara nAmano valayAkAra dvIpa che. e dvIpanA barAbara madhyabhAgamAM, cAre dizAe cAra aMjanagiri parvato che. e parvatonI corAzIsahasra yojana UMcAI che; ane eo pRthvInI nIce eka sahasra yojana UMDA gayelA che. vaLI taLabhAgamAM emano vistAra navahajAra ne cAraso (matAntare dazahajAra) yojanapramANa che, ane cheka mathALe sahasra yojana pramANa che. uparathI nIce utaratAM pratyeka yojane emano vistAra traNa adhruvIzAMzayojana vRddhi pAmato jAya che, ane nIcethI upara jatAM eTalo ja ghaTato jAya che. pUrvadizAmAM 'devaramaNa,' dakSiNamAM 'nityoghota,' pazcimamAM 'svayaMprabha,' ane uttare 'ramaNIya' aMjanagiri che. emanAthI, lakSalakSa yojanane aMtare, lakSayojananA vistAravALI ane sahasra yojana UMDI, codiza caccAra nirmaLajaLe bharelI manahara puSpakariNI AvelI che. naMdiSaNa, gostUpA, sudarzanA, naMdA, naMdottarA, sunaMdA, naMdivardhanA, bhadrA, vizAlA, kumudA, puMDarIkiNI, vijayA, vaijayantI, jayantI ane aparAjitA-AvAM e soLenAM nAma che. emanAthI pAMcaso yojanane aMtare pAMcaso yojananA vistAravALAM abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) 46 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane dazasahasra yojana dIrgha vana AvelA che; pUrve "azoka, dakSiNe saptaparNaka, pazcime "caMpaka' ane uttare "Amra' vana che. vaLI upara gaNAvI e soLa puSkariNI eTale vAvonI aMdara dazasahasra yojanA vistRta, cosaTha sahasra yojana UMcA, ane sahasra yojana jaLanI aMdaraevA soLa sphaTikamaya, palyAkRti, "dadhimukha' nAmanA parvato che. cAre "aMjanagiri' tathA soLe "dadhimukha' upara so yojana dIrgha, pacAsa yojana vistRta ane bahoMtera yojana UMcA, toraNa ane dhvajAoye yukta atyaMta suMdara jinamaMdiro che. A maMdirone deva, asura, nAga ane suparNa nAmanA dvAra che, ane e ja nAmanA emanA rakSaka devatA che. dvAro sarve soLa yojanA UMcA ane ATha yojana pahoLAM che. dvAre dvAre cittane AhalAda upajAvanArA kaLazo che; "mukhamaMDapa," "prekSAmaMDapa' Adi maMDapo che; tathA maNipITha, dhvaja, sUpa, pratimA ane caityapAdapa che. sarva jinabhavanone viSe ATha yojana UMcI ane soLa yojana lAMbI pahoLI maNipIThikAo che. e pIThikAonI upara pramANa yukta ratnamaya devachaMda AvelA che. enA para aneka pApone haranArI, paryakasaMsthAnavALI ekaso ne ATha manahara jinapratimAo che. e pratimAonA RSabha, caMdrAnana, vAriSaNa ane vardhamAna evAM nAmo che. A sarva pratimAonI raktapravALa samAna kAnti che ane aMkaratnamaya nakha che. emanAM nAbhi, jihA, tAlu, zrIvatsa, cUcuka, ane hastacaraNanA taLa sUryakAnta maNi samAna dedIpyamAna che; pAMpaNa, tArA, zmazra, bhUlatA, keza ane romarAji rikTaranamaya che; oSTa pravAlamaya che; daMtapaMkti sphaTikamaya che; zIrSaghaTI vajAya che; aMdarathI pravALa samAna rakta kAnti vistAratI nAsikA suvarNamaya che; pravALa samAna rakta prAMtavALAM netro ekaratnamaya che. Ama aneka maNimayI jina pratimAo tyAM virAje che. | tIrthapatinA AvA AvA bimbanI sanmukha hasta joDI rahelI nAga, yakSa, bhUta ane kuMDadhArI babbe pratimAo, baMne pArthabhAgamAM babbe cAmaradhArI pratimAo ane pRSThabhAgamAM ekeka chatradhArI pratimA che. vaLI abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga agyAramo) 47 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caMdananA ghaTa, suvarNanA kuMbha, ghaMTA, darpaNa, puSpanI caMgerikA, uttama Asana chatra Adi paNa hoya che. vAvonI vacce vacce babbe babbe thaIne kUla batrIza evA anya paNa ratikara parvato che. emanI upara paNa pUrvavat batrIza devamaMdiro che. A caityone vAMdarAne khecaradevo parvatithie jAya che. vidizAmAM paNa sahasa yojana unnata ane daza sahasra yojanAnA vistAravALA ratnamaya suMdara goLAkRti parvato che. emanAthI lakSa yojanane aMtare caturdizAmAM IzAnanI devIonI, jambudvIpanA jevI ATha ATha, maNinI zALAothI vIMTaLAyelI rAjadhAnIo che. emAM paNa jinabimba samanvita jinAlayo che. A pramANe ekaMdara bAvana parvato para bAvana jinAlayo che. AvA naMdIzvara dvIpanI yAtrA karavAne devo potapotAnA parivAra sahita cAlyA. emanuM mana to tyAM emanI pUrveja pahoMcI gayuM hatuM. tyAM IMdranI AjJAthI hAsA prahAsAe nRtyano AraMbha karyo. kemake eka sAdhAraNa nRpatinI AjJAnuM ullaMghana thaI zakatuM nathI to surendranI AjJAno lopa kema thAya ? tyAM e baMne yakSiNIoe potAnA svAmI vidhumbhAlIne kahyuM- he nAtha ! tame vasudevanI jema sadya paTaha bajAvavA mAMDo. e sAMbhaLI "mane paNa AjJA karanAra koI jagatane viSe che zuM ?" Ama garva sahita eNe huMkAra karyo. paNa e huMkAra karato. rahyo ane paTaha UMcakAIne, putra pitAne kaMThe vaLage ema ene gaLe lAgI gayo. vidyumbhAlIe paTala utArI kADhI nAMkhavAnuM karyuM, paraMtu eka suziSya tIraskAra pAmyA chatAM gurunI sannidhithI khase nahIM ema e ene gaLethI khasyo nahIM. eTale e yuddhamAMthI nAsI AvelA kSatriyanI jema athavA zikSA pAmelA vAdInI jema lajavAI jaI nIcuM joI rahyo. e parathI enI strIoe ene kahyuM- he priya ! lajjA choDo, paMcazailanA adhipatio parApUrvathI e karatA ja AvyA che. patnIoe Avo pratibodha ApIne enI pAse rUci vinA paNa paTaha vagADAvyo athavA to bALakane paNa baLAtkAre kaTu auSadha kyAM nathI pAvAmAM AvatuM ? strIo madhura svare gAna karatI hatI emanI sAthe tAlamAM paTaha vagADato vagADato. 48 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAlato vidyummAlI devatAonI nikaTamAM pahoMcyo. AhA je saMgItaka karIne mAnavIo dravya meLave che e saMgItaka AvA Abhiyogika devatAone mudhA-maphata karavuM paDe che-e eka vicitratA ja che. deva samudAyane viSe vidhummAlIdevano mitra nAgila deva paNa Avyo hato. e pUrvabhavanA snehane lIdhe ene maLI vAtacita karavA Avyo. vidhummAlI to enuM teja joI sahana karI zakyo nahIM; atyaMta kapila mAnavI sUryanuM teja khamI zakato nathI ema. eTale jANe zatrunA sainyanA bhayathI ja hoya nahIM ema e nAsI javA lAgyo. tethI e azrutadeve prabhAta samayanA dIpakanI jema potAnuM teja saMharyuM ane vidhumbhAlIne pUchyuM ke he deva ! kaMI oLakhANa paDe che ke nahIM ? pelAe uttara Apyo-huM evo kyAMno garbhazrImaMta ke tamArA jevA surendra samAna devane na jANuM? paNa ene samyakaprakAre oLakhANa paDI nathI ema jANI eNe pratibodhavAne arthe potAnuM asala nAgila zrAvakanuM rUpa dhAraNa karyuM ane kahyuM-meM vAryA chatAM teM agni praveza karyo tethI tuM Avo abhaRddhivALo deva thayo che. kAraNa ke jevo vyApAra evuM phaLa maLe che. he mitra ! mArI pAse hatAM e sarve upAyorUpI zastro meM himmatA hAryA vinA pheMkayA paraMtu tene eka paNa lAgyuM nahIM. eTale tArI evI ceSTAne lIdhe mane vairAgya utpanna thavAthI jainI dIkSA grahaNa karI ane ayyata devalokamAM devapaNe huM utpanna thayo chuM. kemake evI dIkSA mokSa suddhAM apAvavAne zaktimAna che. A maharbika devatAnI vAta sAMbhaLIne, pote jANe sarvasva gumAvyuM hoya ema ene atyaMta kheda thayo ane kahevA lAgyo-aho ! meM tArA jevA parama mitranAM vacanonI avagaNanA karI. kudevatva pAmelA mArA jevA adhame have hAtha ghasavA rahyA; jevI rIte koI dhanuSyadhArIne raNakSetramAM dhanuSyanI dorI tuTI javAthI thAya che ema. paraMtu maharbika nAgila deve kahyuM have zoka karavo vRthA che. kemake gaI tithi brAhmaNa paNa vAMcato nathI. paNa have tAre zuM karavuM e kahuM, sAMbhaLa-je bhavyajIvo paramaharSasahita jinezvaranA biMba bharAve che emane svarga ane mokSanAM sukho hastagata jevAM che, mATe tAre citrazALAmAM kAyotsarge rahelA abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga agyAramo) 49 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvasAdhu-mahAvIranI eka pratimA karAvavI ane e karAvyA pachI anya paNa jinabiMbo karAvavAM ke jethI anya bhavane viSe tane durlabha evuM paNa bodhiratna prApta thAya. jeo zraddhApUrvaka traNe kALa jinabiMbanI pUjA kare che emanAM du:kha dAridrarUpI zailo vajmAta thavAthI ja hoya nahIM ema sarvathA cUrNa thaI jAya che. eno kuyonine viSe to janma thato ja nathI, ane anya paNa sarva azubha enAthI dUra dUra nAsI jAya che. hAsA prahAsAnA bhartA pelA vidhunmAlI deve, putra pitAnI AjJA mastake caDhAve ema, mahaddhi devapaNe utpanna thayelA nAgila mitranI AjJA harSabhera svIkArI; ane naMdIzvara dvIpanI yAtrAthI potAne kRtArtha mAnato deva paNa uttama karma upArjana karIne pAcho vaLyo. tyAra pachI uttama AzAothI uchaLI rahelA aMtaHkaraNavALA vidhunnAlIe amane kSatriyakuMDagAmamAM gRhasthAvAsamAM kAyotsarge rahelA joyA, eTale mahAhimavat parvate jaI tyAMthI gozIrSacaMdana lAvI enI amArI yathArdaSTa mUrti banAvI ane ene suMdara rIte alaMkRta paNa karI. vaLI eja caMdanano tatkSaNa saMpuTa paNa banAvIne ene viSe e pratimA sthApana karI. have koI eka pravahaNa lavaNasamudrane viSe jaLamArga kApatuM jatuM hatuM ene pracaMDavAyune lIdhe jaLa kallola para uchaLatAM paDatAM samudramAM ja cha mAsa vItyA. vidyutanA camakArA thayA karatA hatA. ane meghanI ghora garjanA ne lIdhe samudranAM jaLa saMkSobhita thatAM hatAM eTale vahANa atyaMta DAmADoLa thavA lAgyuM. ati bhAre vajananA nAMgarothI nAMgarAyeluM hatuM chatAM paNa pracaMDa vAyune lIdhe AkAzamAM uchaLavA mAMDyuM ane kSaNamAM upara jatuM ane kSaNamAM puna: nIce AvatuM te jANe hIMcoLA khAtuM hoya nahIM ema dekhAvA lAgyuM. vaLI Avarta eTale jaLa kuMDALAmAM goLagoLa pharavA lAgyuM. te jANe halesAMrUpI hastovaDe nRtyakAranI jema nRtya karatuM camakAre pharatuM hoya nahIM ema jaNAvA lAgyuM. vAraMvAra vikarALa vAyunA sapATAthI ghasAI ghasAIne koI koI jagyAe nAMgaro paNa mAnavonI jIvana dorInI jema tuTavA lAgyA, madhapAna karavAthI unmatta thayelA mANasanI jema vaLI kSaNamAM atyaMta tvarAe to abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) 50 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNamAM ati maMdapaNe cAlavA lAgyuM ane kayAreka to sthira ja thaI UbhuM rahevA lAgyuM. uchaLatA taraMgonuM jaLa aMdara praveza karI pAchuM khaLakhaLa avAja karatuM bahAra nIkaLatuM te jANe pravahaNa pote samudramAM buDI javAnA bhayane lIdhe rUdana karatuM hoya nahIM ema dekhAvA lAgyuM. AvA AvA utpAtone lIdhe vahANa hAthamAM na rahyuM eTale vahANanA sukAnI ane nAvika mUchagata thayA. halesAM mAravA-vALAoe paNa, rAtrine viSe cora loko dhana luMTavA AvatAM paheregIro karI muke che evo kolAhala karI mUkyo. aMdara vaNika vyApArIo hatA emaNe lobhane lIdhe potAnA ratno. Adi sAra dravya mukhane viSe, mastakane viSe, kaTivastramAM ane kukSI Adi jagyAe rAkhI lIdhuM. vahANano nAyaka atyaMta muMjhavaNamAM paDyo ane utAru sarve pote potAnA ISTa devanuM smaraNa karavA lAgyA. pravahaNanI A durdazA, vidhummAlI devatA AkAzane viSe jato hato enI daSTie paDI. eTale eNe sadya sarva utpAtanuM nivAraNa karI vahANanA adhyakSa Adi sarvanAM mana zAMta pADyAM kyAM pAmara mAnavo ane kyAM sAmarthyavAna devajAti ! vaLI pachI eNe pratyakSa thaIne ene potAnI pAse rahelI devAdhidevanI pratimAvALI peTI suprata karI ane kahyuM ke-he mahAbhAga ! tuM have sukhethI siMdhu tarI zakIza. tuM ahIMthI siMdhu sauvIra dezane viSe AvelA vitabhaya nagare jaje, tyAM nagaranA moTA cokamAM rahI he loko ! A peTImAM mArI pAse devAdhidevanI pratimA che te tame laI jAo. e pramANe tuM udaghoSaNA karaje." A pramANe nAvikane kahIne vidhummAlI deva aMtardhAna thayo ane pratimAnA prabhAvane lIdhe vahANa paNa, buddhimAna mANasa zAstrano pAra pAme che. (pAraMgAmI thAya che) ema satvara samudrano pAra pAmI gayuM. vItabhaya nagare pahoMcI, potAnI pAsenI peTI lokonI daSTisamakSa rAkhI, vahANanA adhipati vaNike devatAnA kahyA pramANe ughoSaNA karI. e sAMbhaLIne tyAMno tApasa bhakta rAjA udAyana pote, anya tApaso, parivrAjako ane vipro suddhAM ekatra thaI gayA. pratimA baMdha karelI peTImAM hatI mATe peTI ughADavAne, loko viSNu, brahmA, buddha Adi abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga agyAramo) pa1 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potapotAnA devanuM smaraNa karIne peTI para kuhADA Adi vaDe prahAra karavA lAgyA, ema kahIne, ke "he rUdrAkSa ane kuMDikAnA dhAraNahAra ! sAvitrIpati ! haMsavAhana caturmukha brahmA ! amane darzana dho. he vasudhApati ! kaMsaghAtaka ! lakSmIramaNa samudrazAyI kRSNa deva ! amane darzana dho. tamArA tIrthanI avamAnanA thatI hovAthI pRthvI para avatarelA, he ! karUNAsAgara buddhadeva, amane darzana Apo." Ama vividha darzanavALAoe vividha devanuM smaraNa karI tIkSNa parazu Adi vaDe prahAra karyA paraMtu peTI to jANe vanI hoya nahIM ema leza paNa bhedI zakAI nahIM ulaTuM ema thayuM ke parvato para daMtazala vaDe prahAra karanAra hastinA jaMtuzaLo ja bhAMgI jAya ema, prahAra karanArAonA kuhADA je, daDha lokhaMDamaya hatA chatAM, bhAMgI javA lAgyA. "lAgyuM to tIra, nahIMtara thothuM" ema gaNIne paNa aneka jaNAe prahAra karI joyA. paraMtu sarve vilakSa thaI hArIne heThA beThA. udAyana nRpati pote prabhAtano Avelo e paNa A Azcarya joI rahyo hato. samaya vakhata koInI vATa joto nathI eTale prabhAta vItyuM ane madhyAhana thayo tethI sahasra kiraNa vALo sUrya paNa "are loko ! tame pUrA murkha cho tamArI buddhi naSTa thaI gaI che ke jethI tame traNa jagatane vaMdanika evA devAdhidevane mukIne sAmAnyajanoe mAnelA adevone saMbhAro che ane ema karIne eo tamane darzana de ema mAgo cho." e pramANe krodhAyamAna thaI kaheto hoya nahIM ema atyaMta tapavA lAgyo. e vakhate bhojanaveLA vItI gaI chatAM haju svAmInAtha bhojanArthe kema na padhAryA, ema kahI rANI prabhAvatIe dAsIne rAjA pAse mokalI. paraMtu rAjAe UlaTI rANIne, AzcaryakAraka ghaTanA banI rahI hatI e jovA tyAM bolAvI. ni:sIma sneha te AnuM nAma ! premI rAjAe priyArANIne sarva vRttAnta atheti varNavyo. kemake evI (guNavatI) strIne evI ghaTanA kahevI e yogya ja che. patidevano kahelo vRttAnta zravaNa karIne, rANI prabhAvatI je paramazrAvikA hatI eNe kahyuM- he nAtha ! Ape kalA e brahmA pramukha devo abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) pa2 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaMI devAdhideva na kahevAya. devAdhideva to phakta eka ja che ane e arhat jinadeva che. kemake, juo ! chakhaMDa yukta pRthvIno netA hoya eja cakravartI kahevAya che, anya nahIM A saMpuTa-peTImAM devAdhideva jinabhagavAnanI ja mUrti hovI joIe ane ema hovAne lIdhe ja, brahmA vagerenAM nAma laI saMbhArI darzana mAganArAone, e pratimAe darzana nahIM dIdhAM hoya. juo, ApaNe manuSyo paNa, koI ApaNane anya nAme bolAve che tyAre kyAM uttara ApIe chIe ! mATe he svAmInAtha ane nAgariko dhyAna rAkho ke huM jinadevane saMbhArIne 'darzana Apo' ema kahuM chuM ane batAvI ApuM chuM ke e peTImAM jinanI pratimA che. prabhAvatInA evA kathanathI loko ekatAne joI rahyA. eNe to, jANe peTIne koI gupta sAMdho hoya e zodhI kADhavAne mATe ja hoya nahIM ema prathama enA para yakSakardamanuM siMcana karyuM; pachI aMjali bharI puSpo caDhAvI namana karI, aMjali joDI rAkhI, kudRSTi-ajJAnIono mada bhaMjana karatI bolI-he vItarAga prabhu ! he sarvajJa devAdhideva ! mane darzana dho. prabhAvatIe ATalo zabdoccAra karyo tyAM to kuMcI vaDe tALuM ughaDI jAya ema, saMpuTa UghaDI gayuM ane emAMthI, jema chIpa ughaDatAM ja motI nIkaLe che ema, gozIrSacaMdananI pratimA nIkaLI ke jenA upara caDhAvelAM puSpo-puSpamALA Adi tAjAM bilakula aNakaramAyelA hatAM. loko to ene pramodapUrNa locano vaDe joI rahyA. "aho, A ahaMn ! ja jagatrayane viSe devAdhideva che ke jenuM nAma mAtra laIne smaraNa karyAthI pratimAe darzana dIdhAM." ema kahI jaya jayanA zabdothI dizAone gajAvI mUkI. rANI prabhAvatIe paNa bhaktipUrvaka pratimAne vaMdana karIne, sAkSAt sarasvatI ja hoya nahIM ema stuti karavA mAMDI;-he Adhi upAdhi vimukta saumyamUrti prabhu ! he ajJAnatimirabhAskara ! dayAsindhu ! jagabaMdhu bhagavAna ! tame A jagatrayane viSe jayavattA varto. he jinanAyaka ! nAnA prakAranA zastro, akSamALA ane kaMcanakAminIno sarvathA tyAga karIne Ape Apane viSe IrSyA, moha, ane rAgano sarvathA abhAva che ema siddha karI ApyuM che. ApanI zAMta, dAMta ane niraMjanA mUrti ja kahI Ape che ke Apane abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga agyArao) agyA Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSe ni:saMzaya devAdhidevatva che ja. A pramANe traNa jagatanA nAthanI pratimAnI stuti karI pachI rANIe pelA nAvikanA adhyakSanuM paNa potAnA nAnA baMdhunI jema sAruM sanmAna karyuM. ceTaka rAjAnI putrIne viSe evo vAtsalyabhAva hoya emAM Azcarya paNa zuM ? tyArapachI eNe e pratimAne dhvajApatAkAthI vyApta evA nagaranA mukhya mukhya mArgoe thaIne laI jaI aMtaHpurane viSe padharAvI. e vakhate sthaLe sthaLe vArAMganAo kudatI pharatI rAsa ramatI nRtya karI rahI hatI, gAMdharva loko gAyana karI rahyA hatA, ane sarva AcAryo, baMdirano pramukha jaya jaya maMgaLa karI rahyA hatA. Ama prabhAvanA karavAnuM kAraNa e ke prabhAvanA paNa darzananuM eka aMga che. pachI tyAM eNe eka zuddha devasthAna banAvarAvI potAnA aMta:karaNane viSe ja sthApita hoya nahIM ema, e pratimAne sthApI (pratiSThA karI) ane niraMtara snAna karI ujvaLa vastra paherI enI trisaMdhya pUjA karavA lAgI, e vakhate rAjA udAyana vINA vagADato ane rANI pote pratimAnI samakSa IndrANInI peThe karUNarasa bharyuM nRtya karatI. A pramANe nitya saMgIta karavAmAM tatpara rahetI, pApamaLa dUra karatI ane mAnavajanmane saphaLa karatI prabhAvatI samaya nirgamana karatI hatI. evAmAM eka adabhuta ghaTanA banI. ekadA rAjA udAyana rAgasvara-mUchanAne vyakta karato vINA vagADato hato ane rANI gADha harSabhara abhinayapUrvaka nRtya karatI hatI te vakhate rAjAe joyuM ke ketunI jema rANIne mastaka ja na maLe. AvuM azubha-ariSTa joI bhAvI duHkhanI zaMkA thavAthI, rAjAnA hAthamAMthI, jIrNa bhIMtamAMthI paththara paDI jAya ema, vINAno gaja paDI gayo. tatkSaNa saMgIta baMdha paDavAthI harSollAsa chinna bhinna thaI javAne lIdhe prabhAvatI, pati para pUrNa bhaktivALI hatI chatAM, krodhAyamAna thaI; ane kahevA lAgI-he nAtha ! zuM nRtyanA tAlamAM mArI kaMI buTI tamoe dIThI ke tame rasika chatAM Ama sadya vINA vagADatA aTakI gayA ? Ama AgrahapUrvaka pUchAyelA praznano rAjAe duHkhapUrNa hRdaye mahAkaSTa uttara Apyo. kemake priyajana saMbaMdhI amaMgaLa vAtA pa4 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ snehIothI kaI rIte kahI jAya ? paraMtu rANIe to e sAMbhaLI lezapaNa dhairyano tyAga karyA vinA rAjAne kahyuM-AvA durnimitta parathI huM mAruM AyuSya have alpa zeSa rahyuM che ema samajuM chuM. paraMtu janmathI ja ekalA dharmakAryomAM ja tatpara rahelI hovAthI mane mRtyuno leza paNa bhaya nathI. A apazukana mane to UlaTuM harSadAyaka che kAraNa ke e mane have saMsAra tyajI cAritra-dIkSA grahaNa karavAne prere che. ema kahI mukha para leza paNa glAninAM cinha prakaTa nahotAM evI rANI pachI potAne sthAne gaI. nirvANa samaya nikaTamAM Ave che tyAre dIpakanI zikhA paNa UlaTI vizeSa prakAzita thAya che e vAtathI koNa ajANyuM che ? jinabhagavAnanA anuyAyIo sivAya anya matavALAomAM vivekAviveka dekhAya paNa kyAMthI ? ekavAra vaLI ema banyuM ke rANI jinabiMbanI pUjA karavA nimitte snAna karI taiyAra thaI ane dAsIe enAM vastro enI pAse lAvI dharyA. e vastro ariSTanA kAraNe rANInI dRSTie rakta dekhAyAM. moTA mANasone paNa avasAna samaye prakRtimAM viparyaya thAya che e kathana pramANe, rANI devapUjAnA vastro dAsI anucita kema lAvI ema thavAthI, enA para krodhAyamAna thaI ane e krodhanA AvezamAM eNe enA bhaNI eka darpaNa phekyuM. e darpaNanA tIkSNa prahAre dInadAsInA prANa lIdhA. kAraNake AyuSya kSINa thavA AvyuM hoya che tyAre mANasanA beThA beThA paNa prANa jatA rahe che, ne AyuSya vidhamAna hoya to mahAna zastro paNa ene kaMI nathI karI zakatAM. kSaNavAra pachI prabhAvatIe joyuM to e ja vastro ene ujjvaLa jaNAyAM. pittano udvega jato rahyA pachI mANasane, zaMkha enA mULa zuddha ujjvaLa varNamAM vartAya che ema, AthI to rANI potAnI jAtanI niMdA karatI kahevA lAgI-aho paMcendriya jIvanI hatyArUpa pApa karanArI mArA jevIne atyaMta dhikkAra che ! anyanI hatyA karavAthI narake javuM paDe che to A to strI hatyA thaI e mane zAnI bIje laI jAya ? kAraNa ke tAlapuTa viSano to eka aNu mAtra ja sadha prANaghAtaka nIvaDe che mATe have mAre cAritra aMgIkAra karyA vinA zuddhi nathI. maSIthI abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga agyAramo) 55 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ malina thayela vastra, dUdha vinA anya zAthI zuddha thaI zake ? Ama tIvra pazcAttApa karatI patideva pAse jaI sarva vAtano ullekha karI vizeSamAM kahevA lAgI ke-he nAtha ! eka ghaTanA to tame najare nihALI, ane bIjA A vastranA varNanA viparyAsanI ghaTanA e ubhaya parathI mane have mAruM AyuSya alpa che ema samajAya che mATe he prANavallabha ! mAre cAritra grahaNa karavuM che emAM tamAre kaMI vighna upasthita na karavuM. juo zAstramAM rAjyasaMpatti, devasaMpatti ane priyajanano saMyoga-A sarva sulabha kahyAM che, paraMtu virati eTale tyAga bhAva e atyaMta durlabha kahyo che. mATe kRpA karIne vAtsalyabhAve mane samaMti Apo. eTale huM mAruM kArya sAdhuM. rAjAe rANInA AvA Agrahane lIdhe samaMti ApIne kahyuM ketArI nirvighna kArya siddhi thAo. jA, tArI IcchA pUrNa kara. vaLI jo. tuM game tyAre svarga jAya to te samaye tAre tArAM divya sukha ghaDIbhara paDatAM mUkIne paNa ahIM AvI ane dIpakanI jema jAgrata karavo. rANIe paNa e vAta aMgIkAra karI. pachI dAna daI puravAsIone saMtuSTa karI eNe cAritra grahaNa karyuM. ane sAthe ja anazana AdaryuM. kemake mRtyu nikaTamAM AvI UbhuM jANyA pachI bhojananI AzA kevI ? e pachI anazanane aMte mRtyu pAmI tyAMthI eno jIva pahelA devalokamAM mahaddhidevatApaNe upanyo kemake zuM A lokamAM ke zuM paralokamAM, rAjya to moTAonuM ja che. pachI devatAe ApelI pratimAnuM pUjana Adi devadattAnAmanI eka kujA dAsI hatI te karavA lAgI. pUrNa bhAgyodayavALAne ja Avo prasaMga prApta thAya che e sAtho sAtha smaraNamAM rahe. prabhAvatIno jIva devatA thayo hato eNe pote vacana ApyuM hatuM ene anusarIne rAjAne pratibodha Apyo. paraMtu e pratibodha lAgyo nahIM. kemake hetunI hayAti chatAM paNa kvacita phaLotpatti thatI nathI. ema paNa bane che. eTale eNe avadhijJAnathI "e A rIte jAgrata thaze-pratibodhI zakAze' ema tatsaNa koI yukti vicArI, nATakane viSe naTa le che emAM tApasano veSa lIdho. ane jANe narapatine Aje kaMI phaLa thaze evuM abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) pa6 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sucavato hoya nahIM ema hastane viSe divya amRta phaLo laIne rAjA pAse Avyo. AvIne eNe e phaLonI enI pAse bheTa karI; jo ke devatAo phaLa Ape emAM kaMI vismayakArI to nathI ja, pote tApasano bhakta hato. eTale eNe paNa tApase Apela vastunuM bahumAna karyuM. athavA to lokaDhi ja evI che ke guru kaMI prasAda Ape enuM sau koIe bahumAna karavuM. evAM supakava, sugaMdhI ane svAdiSTa phaLanAM prAzanathI rAjAnI Indriyone atyaMta harSa thayo ane "AvAM phaLo meM kyAMya joyAM ke sAMbhaLyA paNa. nathI. to pRthvI paranA manuSyone durlabha evA kalpavRkSanA phaLa samAna A phaLa kyAM maLe che ?' ema tApasane pUchyuM. eTale tApasa rUpadhArI devatAe uttara Apyo-he narendra ! tArA nagaranI nikaTamAM AvelA AzramamAM ja A phaLo thAya che, athavA to pRthvIne viSe nidhAno jyAM tyAM pratyeka sthAne bharelAM ja che. bahu utkRSTa hovAthI e meM tane bheTa dharyA che. kAraNa ke tuM paNa eka lokapALa che ane sarva Azramono vaLI guru che. e phaLa nikaTanA ja AzramamAM thAya che e sAMbhaLI rAjAnuM citta e Azrame javAne bahu utkaMThita thayuM. eTale tApasa deve paNa ene sadya nagara bahAra ekAkI laI jaI, eka aindra jAlika-jAdugaranI jema, aneka tApasothI bharelo Azrama najare dekhADyo, tyAM manohara phaLothI lacI gayelAM vRkSo joI "aho Aje to yatheccha-tRpti paryanta phaLAhAra thaze." ema kahI vRkSaparathI phaLA levA doDyo. kAraNa ke A rasalaMpaTa jIlDA moTA moTAnA paNa mAna mUkAve che. rAjA haju to pahoMcyo na pahoMcyo tyAM to kRtrima AzramanA kRtrima tApaso ene muSTi prahAra karavA lAgyA. eTale e to zUravIra chatAM ekAkI hoIne bhayabhIta thaI palAyana thaI gayo. vIrya ubharAI jatuM hoya chatAM paNa vividha karmonA AvaraNa hoya to prANInI kevI dazA thAya che e joyuM ? bhayane kAraNe palAyana karI jatAM, darpaNa samAna nirmaLa aMta:karaNavALA uttama sAdhuo rAjAnI najare paDyA. emaNe ene nirbhaya karyo ane e paNa emane zaraNe gayo. eTale ekalA dharmiSTha evA e munioe ene zAMta karI amRta tulya miSTa manohara dharmopadeza saMbhaLAvyo. abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga agyAramo) pa7 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A asAra saMsAramAM bhAva zatruothI parAjaya pAmI herAna thatA prANIone mokSa prApta karavAnI abhilASA hoya to emaNe eka phakta dharmanuM zaraNa levuM. e dharmanuM mULa samyakatva che. samyakatva eTale sudeva, suguru ane satya dharmane viSe rUci. buddhimAna manuSyoe deva tathA gurune oLakhavA joIe ane tatvane jANavA joIe. jemake rAga, arati, rati, dveSa, pramAda, bhaya, janma, ciMtA, hAsya, jugupsA, zoka, mithyAtva, ajJAna, darpa, viSAda, avirati, nidrA ane aMtarAya-e aDhAra doSo jenAmAM na hoya eja deva samajavA. vaLI niraMtara brahmacarya pALanAra, karUNAmaya jIvana nirgamana karanAra, zatru ane mitramAM samabhAvavALA tRNa ane strI janane eka gaNanArA tathA suvarNa ane kASThane samadaSTie jonArA hoya e guru samajavA. vaLI tattvo jANavA joIe. e tattvo nava che; jIva, ajIva, puNya, pApa, Asava, saMvara, nirjarA, baMdha ane mokSa. dharmane viSe zaMkA no tyAga, AkAMkSAno tyAga, anizcayano tyAga ane mUDhadaSTino tyAga ema A cAra tyAga, tathA vRddhikaraNa, sthiratA, sAdharmika vAtsalya ane prabhAvanA ema thaIne kula ATha, darzana eTale dharmanA AcAro che. e AThenuM samyakatvanI nirmaLatAne arthe paripAlana karavuM. AThamAM vaLI tamArerAjAone vAtsalya ane prabhAvanAne viSe vizeSa dhyAna ApavuM kAraNa ke tamo-rAjAo samartha kahevAo. eTale tame e vizeSa prakAre karI zako. vaLI prabhAvaka puruSomAM paNa rAjAone gaNAvyA che. "vAtsalya' nA be prakAra che; dravya vAtsalya ane bhAvanAtsalya, sAdharmika baMdhuone anna, pAna, dravya, vastro ane puSpa Adi ApavA e dravyavAtsalya. je sarvano jinabhagavAna" e eka ja deva hoya ane "kriyAne viSe tatpara' evA eka ja guru hoya-eo ja sAdharmika kahevAya; anya nahIM. namaskAra mAtra ja jANato hoya evA sAdharmikane paNa parama premapUrvaka baMdhu tulya. gaNavo, baMdhuthI paNa adhika gaNavo. sAdharmikanI sAthe vaLI kadi paNa vivAda, kalaha, yuddha ke vera nA karavuM. je nirdaya thaI krodhamAM AvI jaI sAdharmika para prahAra kare che e abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jagad bAMdhava zrI jinaprabhunI AzAtanA kare che. vidhavidha jAtimAM janmelA ane vidhavidha sthaLanA nivAsI evA sumati sAdharmiko para zrImaMtoe ke vidvAnoe dravyadAna ke jJAnadAnarUpa upakAra karavo e ati prazaMsA pAtrA che, suMdara che." ane vaLI puNya baMdhano hetu che. rAme vajAyuddha ane bharata cakravartIe sakaLa saMghanuM jevI rIte vAtsalya karyuM che tevuM sarva koIe karavuM. sAdharmiko ne anna paNa na maLatuM hoya ane ema thavAthI sIdAtA hoya tyAre sAmarthyavAna zrAvako e bhojana karavuM kahyuM nahIM. vaLI dharma kArya karavAmAM jeo nizcetana jevA thaI gayA hoya emanAmAM caitanya lAvI dharmane viSe sthira karavA enuM nAma "bhAvavAtsalya." jemake, bhAI tame gaI kAle sAdhune upAzraye ke jinamaMdire paNa dekhAyA nahIM enuM zuM kAraNa ? "enA uttaramAM jo e kaMI kautuka-nATaka ceTaka jovA gayo hovAnuM ke tevuM anya kaMI kAraNa batAve to ene yogya miSTa zabdo vaDe samajAvavo ke tamArA jevA vivekAvivekanA jJAnavALAe pramAda karavo ucita nathI. A manuSya janma durlabha che emAM paNa vaLI dharma vizeSa durlabha che. ane emAM paNa AvI sAdhu ke zrAvakanI sarva sAmagrI pAmavI e to sarvathI durlabha che. kemake jIvita, yovana ane lakSmI Adi sarva anitya che. durlabha manuSya janma pAmIne je dharmane viSe pramAda kare che eo amRtanI kuppIne paga dhovAmAM DhoLI nAkhyA jevuM kare che, suvarNane sthaLe mATInuM DhekuM mUkyA jevuM kare che, ane kAgaDAne uDADI mUkavAne ciMtAmaNi pheMkayA jevuM kare che. AvuM AvuM kahIne sAdharmikane pratibodha pamADavo. he rAjana ! Ama baMne prakAranA vAtsalya viSaye tamAre citta lagADavuM. have prabhAvanA viSe. dharmano prabhAva vadhAravo enuM nAma prabhAvanA. tIrthayAtrA, rathayAtrA, jinezvaronA tIrtha hoya enI yAtrA karavA jaIne, emanI rathayAtrA karAvIne, emanI pUjA bhaNAvavAnuM vagere karIne, tathA emanA prasAda eTale maMdiro baMdhAvIne dharmano prabhAva vadhAravo. he nRpati ! bhavyaprANIo bhAvanAmAM caDhIne A prabhAvanAo karyA kare to, zatrunA marmane jANanAro jema e zatrune bhedI zake che tema, bhava eTale abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga agyAramo) Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ punaH janma punaH maraNa" no bheda eTale viccheda karI zake che. Avo upadeza daIne munioe e udAyana nRpatine evI rIte pratibodha pamADyo ke ene jaina dharma sarva dhAtuoe pariNati pAmyo-nase nase utarI gayo. ene have lAgyuM ke mane Aja sudhI dhUtArAonI jema tApasoe Thagyo che. eTale eNe hiMsaka tApasInuM duSTa darzana tyajIne ahiMsA pradhAna jinadevanA zAsanano svIkAra karyo. ane "Aje mArAM dhanyabhAgya. Aje mAro AtmA pavitra thayo, Aje huM kRtakRtya thayo." ema kahevA lAgyo. viSa tyajIne amRtanuM bhojana karanAra ni:saMzaya pUrNa prazaMsAne pAtra ja thAya che. A badhuM thavA dIdhA pachI prabhAvatIno jIva-devatA vAdaLAmAMthI sUrya bahAra nIkaLe ema rAjA pAse prakaTa thayo, ane badho vRttAMnta ene nivedana karI dharmane viSe sthira karyo ane pachI tarata ja pAcho antardhAnA thaI gayo. rAjA to AvuM joI Azcarya stabdha banI Ama tema jovA lAgyo. eTalAmAM to devatAe vipharveluM mAyAjALanuM dazya badalAI gayuM; na maLe kaMI Azrama, ke na maLe koI sAdhusuni. ene badale potAnI ja sabhA rAjAnI daSTie paDI. A ghaTanA banI teja divasathI A udAyana rAjA parama dharmiSTha zrAvaka thayo. dhArmika janonI, koI paNa eka nizcita khANa hotI nathI (ke jemAMthI ratnAdinI peThe utkRSTa jIvo nIkaLyA ja kare. emanI to A pramANe ekeka karatAM karatAM saMkhyA vadhe) have gAMdhAra nAmanA eka dezamAM koI gAMdhAra nAmano ja, zrAvaka vasato hato. e eka kSaNa paNa pApanI gaMdha suddhAM sahana karI zakato nahIM. ekadA e gAMdhAra vaitAdyaparvata para rahelI arihaMtanI pratimAne vaMdanapUjana karavAnI IcchAe e parvatanI taLeTIe gayo. aho ! manuSyane kayA manoratha nathI thatA ? taLeTIe pahoMcIne e annapANIno tyAga karI (upavAsa AraMbhI) zAsana devatAnuM dhyAna dharIne beTho. kemake AvA moTA abhISTa manorathanI siddhine arthe ema karyA vinA anya gati nathI. enuM evuM ugra sAhasa joI zAsana devatAe tuSTamAna thaI enA abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manoratha pUrNa karyA. ene upADI parvata para laI jaI, bhaktipUrvaka vaMdanAdi karI rahyA pachI, punaH devatAe ene nIce lAvI mUkyo. kemake yoga ane kSema, baMnevAnAM nizcaye devatAnA hAthamAM che. vaLI ene eNe manaHkAmanA pUrNa karanArI ekasone ATha guTikAo ApI. athavA to evA dharmiSTha prANIo prati devatAo vAtsalyabhAva darzAve e yogya ja che. pachI gAMdhAra paNa ajamAyaza mATe e guTikAomAMthI eka guTikA mukhamAM nAkhI evuM ciMtavana karyuM ke huM vItabhaya nagarane viSe jaI jIvitasvAmInI pratimAne vaMdana karuM. Ama ciMtavyuM ke tatkSaNa e devatAnI jema vItabhaya nagere pahoMcI gayo. tyAM pelI kujA dAsI devadattA, jenA dehanI prabhAvatInA saMgathI bhaviSyamAM koI avarNanIya prabhA thavAnI che eNe ene e pratimAnA darzana karAvyAM. gAMdhArane vaLate ja divase koI vyAdhi thaI Avyo. eTale devadattAe uttama auSadha-pathya Adi vidhi vaDe enI parama AdarapUrvaka zuzraSA-cAkarI karI, ane rAtrine divasa parizrama veThIne ene taMdurasta banAvI dIdho. athavA to AyuSya hoya eno upAya che. kRtajJa gAMdhAre paNa badalAmAM potAnI pAsenI sarva guTikAo ene ApI dIdhI. kahyuM che ke upakAra karavAthI ja mahaMta puruSonI kRpA meLavI. zakAya che. devadattAne paNa A manavAMchita pUranArI guTikAo prApta thaI e enI devapUjAnuM ja saphaLa samajavuM. pachI mahAmati gAMdhAre to potAnuM alpa AyuSya jANIne durgadhanI jema gRhasthAzrama tyajI daI pravajyA grahaNa karI. te ja kSaNe rUpa sauMdaryane IcchatI kujA devadattAe sauMdarya rUpI aMkurone utpanna karavAne meghasamAna evI eka guTikA mukhane viSe nAMkhI. enA prabhAvathI e divya rUpadhArI suMdarI thaI gaI; jevI rIte vizvakarmAnI hastakaLAthI pUrve sUryanI mUrti thaI gaI hatI ema. A devadattAnI kAnti je guTikAnA prayogathI suvarNavarNa-sonA jevI thaI te guTikAne te vakhatathI janasamAja suvarNa guTikA e nAmathI oLakhe che. kujA to potAnuM navIna suMdara rUpa joI vicAravA lAgI; jyAM sudhI mane suMdara rUpAkRtivALo bhartAra na maLe tyAM sudhI A mArI rUpasaMpatti araNyamAM ugelI mAlatInI jema vRthA che. A mahIpati udAyana ghaNo ye abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga agyAramo) S1 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udAra zUravIra ane rUpavAna che paraMtu gaMgAne jema bhagIratha, tema mAre e pitAtulya che. mArI sanmukha A anya bhUpatio paNa che paraMtu eo to, tArA jema caMdramAnA ane graho jema sUryanA sevako che ema, udAyananA sevako che. evA ekAda sevakarAjAne mArA pati tarIke svIkAruM emAM mArI khyAti nahIM thAya kemake dhaNIne nAme azvanuM mUlya aMkAya che. mATe have zreSTha bhUpati to caMDapradyotarAjA che e mAro bhartAra thAo ema ciMtavIne eNe eka guTikA mukhamAM nAkhI. mAgIe eTaluM maLe ema hoya tyAre zA mATe ochuM mAgavuM e kahevata ja eNe to dhyAnamAM rAkhI. vaLI eka vakhata guTikAnA prayogathI suMdara rUpa thayuM eTalo lAbha thayo eTale lobha vadhyo ane suMdara bhartAra meLavavAne mATe prayAsa Adaryo. mukhamAM guTikA nAkhI eTale enA adhiSThAyaka pelA devatAe, rUpasuMdarI banelI devadattAnuM ciMtaveluM siddha karavAne mATe avaMtipati-caMDapradyota rAjA pAse jaI, dUtIkArya karyuM pelI devadattA dAsInA rUpasauMdaryanuM utkRSTa varNanA karyuM ke-he rAjan ! enI AgaLa tAruM samasta aMtaHpura kazI gaNatrImAM nathI. kemake ene pagane aMguThe bAMdhelI paNa anya strI zobhatI nathI. A sAMbhaLIne caMDaudhotanarAjA sadha enAM darzana karavA atyaMta utkaMThitA thayo; vidvAna mANasa jema ramya kathA kahevAtI hoya ene viSe utkaMThitA thAya che ema. eNe to satvara eka dUtane enI pAse mokalyo, kemake moTA mANaso, svArtha hoya che tyAM nAnA-nAnA paNa yAcaka bane che. e dUte jaIne rUpasuMdarI banI gayelI pelI dAsIne kahyuM-amAro svarUpavAna rAjA caMDapradyota tArApara mohita thayo che; ane tArI sAthe sukha bhogavavA Icche che, enA uttaramAM e kinnara kaMThIe madhura svare kahyuM- "pradyotana' e nAme khyAti pAmelA pradyota eTale prakAzane koNa na Icche ? paraMtu eNe pote ahIM AvIne mane enuM rUpa batAvI javuM joIe. kemake bajAramAM paNa je vastu laIe chIe e eno rUparaMga joyA pachI ja laIe chIe. dUte jaIne A vRttAnta enA svAmIne kahyo eTale e to enA sauMdaryanI vAta sAMbhaLIne ati mohita thayela hovAthI rAtrine samaye potAnA 62 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "analagiri' nAmanA hasti para ArUDha thaIne devadattA pAse e AvI pahoMcyo. athavA to soyanI pAchaLa doro vahyo ja Ave che e taddana satya vAta che. baMnenI daSTi maLI ke sadha emanAM mana paNa potAnI meLe ja vinA yane paraspara maLI gayAM; catura tuNanArAthI taNAyelA be vastro paraspara maLI jaI ekarUpa thaI jAya che ema. pachI parama prema pUrvaka caMDapradyotana narapatie kahyuM- he mRganayanI suMdarI ! have tuM mAre nagare cAla jethI huM deza-kALa ane sthitine anusarIne tArA sarve abhISTa manoratho pUrNa karuM. dUra rahelAonAM to javAM ane AvavAM pUratAM ja kAryo thAya; emAM kaMI emano vizeSa svArtha siddha thAya nahIM, devadattAe uttara Apyo-he svAmInAtha ! huM AvavAne taiyAra chuM. paraMtu mArI eka vAta sAMbhaLo-jema jhuMTaNaka pazu manuSyanI ukhA vinA jIvI zakato nathI ema huM mArA devAdhidevanI pratimA vinA rahI zakuM ema nathI. mATe zrIkhaMDanI-caMdananI eka anya pratimA karAvIne lAvo. adhikArInA AdezanA jevo ceTikAno e Adeza eNe paNa mAnya karyo ane anya pratimA karAvavA mATe ceTikA pAsenI pratimA nIrakhI nIrakhIne joI, kemake ema joyA vinA enA jevI bIjI karAvavI e kevI rIte banI zake ? pachI to premasAgaramAM nimagna evA e daMpatIe yatheccha vilAsasukhA anubhavyuM athavA to navIna vastu prApta thaye sarva koIne ene viSe rAga thAya che ja. jeNe AkAzamArga ullaMghana karyo che evo ane svapatAra paricchadavALo rAjA, rAtri vItya, caMdramA jema pazcima dizAe pahoMce che ema, potAnI nagarIe AvI pahoMcyo. AvIne sadha, pote joI hatI evI pratimAnA anusAre anya caMdanamayI utkRSTa pratimA banAvarAvI. pachI lakSmIpati kRSNa vAsudeva kaustubha maNine dhAraNa kare che evI rIte e navI banAvarAvelI pratimAne, hRdaya para dhAraNa karI caMDapradyotana analagiri hasti para ArUDha thaI pAcho udAyana rAjAne nagare Avyo, AvIne, dehadhArI mohinI maMtra hoya nahIM evI e pratimA ceTikAne soMpI-ApI. ceTikA devadattAe paNa avaMtInA svAmI A caMDapradyotanane abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga agyAramo) Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSe potAnuM mana Asakta thayela hovAthI, udAyana rAjAnA mahelamAM je zreSTha pratimA hatI e laI lIdhI ene sthAne A navI pratimA mUkI dIdhI. pachI caMDapradyotana rAjA paNa dharma ane kAmanI joDI hoya nahIM evI e pratimA ane devadattA-ubhayane hasti para besADI potAnI rAjyadhAnI pratye pAcho Avyo. tyAM e ceTikA-devadattA prabhAvatInI jeTalI ja bhaktisahita pratimAnI dhUpa-puSpa-phaLa vagerethI pUjA-arcA karavA lAgI. pAchaLa "vItabhaya' nagaramAM udAyana rAjA prabhAte snAna vilepana Adi karI zreSTha akhaMDa ujvaLa vastra paherI devagRhamAM devAdhidevanI pUjA karavA gayo. tyAM eNe, pratimA para caDhAvelA puSpo-puSpamALAo Adi je niraMtara aplAna-karamAyA vinAnA tAjAM ja rahetAM e, Aje doSita manuSyanA mukhanI jevAM plAna karamAI gayelAM-joyAM. eTale e hA ! A zuM thayuM' ema kheda karato vicAramAM paDyo ke A e pratimA nathI. A to enAthI vilakSaNa prakAranI che. anya sA ni, yasyA / labhyA drammena pAdikA // 610 // vaLI potAnuM ja dhana mAnIne nidhinI jema pratimAnuM paDakhuM choDatI ja nahotI e devadattA ceTI paNa ahIM dekhAtI nathI. hastiono have mada jato rahyo jaNAya che ane e sAdhunI jema virakata thaI gayA hoya, ema lAge che eTale anilavega hati ja ahIM sudhI Avyo. ane enI sahAyathI mAlavapati caMDaudhotana pratimA ane dAsI baMnene laI gayo che. strIonuM corIthI haraNa karI laI javAno ene ja abhyAsa che. kalpanA ane anumAnathI satya jANI laI udAyananRpatie pradyotanA rAjA pAse eka catura vAcALa dUta mokalyo. kAraNa ke AvI bAbatomAM rAjAono evo dharma che. e pravINa dUte jaIne sabhAmAM birAjelA mAlavapatinI samakSa kaMIka mRdu ane kaMIka karkaza zabdomAM kahyuM ke-he rAjana ! jagatane viSe ekalo vIra ziromaNi ane ekalo ja zaraNAgata rakSaka evo je siMdhu-sauvIra Adi aneka dezano svAmI udAyana nareza teno huM dUta chuM. eNe ja mane ApanI pAse mokalyo che. ane emanI ja AjJAnusAra mAre Apane kaMIka kahevuM che. mArI dAsI pratye tamane prema abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hato ane teno tamArA upara prema hato to bhale; te tamArI ja che. mAro svAmI koInI yogya IcchAono pratIkAra karato nathI. paraMtu he vivekajJa ! tame devAdhidevanI pratimA laI gayA cho e amane pAchI soMpo. kemake e pratimA mArA rAjA jevA parama jinabhaktane tyAM ja zobhe. (rahe e yogya che.) vaLI he avaMtIpati ! mArA prabhunA anya paNa aneka ratno ahIM virAjI rahyAM che. (emane viSe kaMI kahevAnuM nathI)-paNa A pratimA to mULathI ja emanI che mATe ene viSe kahevAnuM che. mATe e amArI anupama pratimA amane soMpI do. emAM ja tamAruM kalyANa che. kemake mAro svAmI zatruno pahelo aparAdha zizunA aparAdhanI jema sahanA karI le che. paNa jo tame A kathana nahIM mAno to enuM pariNAma tamane kaSTadAyaka thaze. kemake kadApi kyAMya paNa kesari siMhane chaMcheDavo sAro nathI. udAyananRpatinA dUtanAM tIvra vacanothI jene aMgoaMga atyaMta krodha vyApI gayo hato evo pradyotanabhUpati kahevA lAgyo-he dUta ! tuM nizcaya zvAnapAlanI sabhAmAM ucharI moTo thayo che. nahIM to AvA asaMbaddha vAkyo tArA mukhamAMthI nIkaLe nahIM. tArI pAse je AvAM vacano bolAvarAve che te tAro svAmI vaLI tArAM karatAMye caDhI jAya evo haze. tamArI ApelI ceTikA mArA gharamAM raheze ema tame dhAro cho zuM ? are ! lakSmI kadi koInI AjJAnusAra (koInA) gharamAM rahI che kharI ? zuM moM laIne e mArI pAse pratimA pAchI mAgavA nIkaLyo che ? hAthInA mukhamAM grAsa peTho e koNa bahAra kaDhAvavA samartha che ? "A pratimA enI che ane A ratno AnAM che' evuM evuM ke tame kaho cho e paNa asatya che kemake e sarva eka khagnane vazavartI che. vaLI A pratimA to huM mArA bhujadaMDanA baLathI ahIM lAvyo chuM. te avara-mAMDaLika-rAjAnI peThe huM kema pAchI soMpuM ? meM aneka durjaya rAjAone paNa vaza karyA che e vAta zuM tArA svAmI nathI jANatA ke vAraMvAra sAmarthyanI vAta karyA kare che ? e sAMbhaLIne mAlavapatinI pAse udAyana rAjAnA dUte paNa atyaMta tIkSNa tIkSNa zabda bANano prahAra karyo. kemake sabhA vacce nAcavA abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga agyAramo). 65 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIkaLavuM tyAM burakho nAkhI moM zuM chupAvavuM ? eNe kahyuM- he bhUpati ! e vAta satya che ke mArA rAjAe Apane dAsI nathI ApI. paNa e eka satya vAtanI sAthe A eka bIjI paNa satya vAta che ke (eNe tamane dAsI nathI ApI to) have tamane dAsya Apaze. tamArI pAsethI e mahAbaLa rAjA baLapUrvaka pratimA pAchI leze. hastinA kuMbhasthaLamAM rahelAM evAM muktAphaLa paNa zuM kesarasiMha bahAra nathI kADhI zakato ? vaLI tame sarva vastu khagane ja vazavartI che." evuM je kahyuM te to ame savizeSa pramANa karIe chIe; paraMtu khaDaga to mArA rAjAnuM ja, anyanAM to lokhaMDanA khaMDa-TukaDA mAtra ja. e sivAya tame je bhujadaMDanA sAmarthyanI vAta karI e have (yuddhamAM) jaNAze. "koNa zUro ne koNa nahIM' enI parIkSA to raNakSetramAM ja thAya che. vaLI dhuMdhumAra Adi rAjAoe je tAre mAthe vItaka vItADI che te mAro rAjA jANe che. mATe have mauna raho. tamAruM sarva parAkrama jANyuM. have bahu AnaMbara rahevA do. kAraNa ke bAMdhI mUThI lAkhanI. he rAjana ! jo mAruM vacana asatya nIvaDe to huM satyameva zvAnapALono ucherAyelo kharo. paraMtu tamAruM vacana asatya nIvaDe to... to tame... paNa tamane kaMI kahevAya nahi. ATaluM ATaluM kahetA chatAM tame mAruM vacana mAnatA nathI. paNa emAM kAMI Azcarya nathI; pAke ghaDe kyAMya kAMThA caDhatA nathI. dUtanAM AvAM AvAM apamAnakAraka vacanoe to avaMtIpatinA cittamAM dhamadhamI rahelo krodhAgni prajvalita karyo. ethI Akroza sahita kahyuM-are durAcArI dUta ! jA, tArA rAjAne kahe-huM pratimA nathI Apato; ne saMgrAma mATe sajja chuM. tuM dUta cIThThano cAkara, eTale tane javA dauM chuM. nahIMtara tane zikSA karyA vinA choDa nahIM. pachI eNe potAnA mANasone AjJA karavAthI emaNe ene gaLe pakaDIne bahAra kADhI mUkyo. te pachI satvara AvIne potAnA rAjAne yathAsthita vAta nivedana karI. kemake sevakajanoe svAmIne asatya vAta kahIne ThagavA na joIe. dUtanuM kahevuM sAMbhaLIne, samudranA taraMgo jema vAyaro utpanna thavAthI kSobha pAme ema, sabhAsado sarva kSobha pAmyA. huM zatrupara vijaya meLavIza, 66 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zatruno avazya parAjaya karIza evI rAjaputra-abhIcinA mananI vAto bahAra prakaTa karatI hoya nahIM ema enA bhALa pradezane viSe traNa rekhA prakaTI AvI. rAjAnA bhaginI putra-bhANeja kezInuM paNa udaya pAmatA sUryanA jevuM lAlacoLa aMga thaI gayuM. krodhAviSTa jaitrasiMhe paNa A hamaNAM ja zatrane enA dezamAMthI hAMkI kADhuM chuM ema sUcavato hoya nahIM evo dIrgha niHzvAsa mUkyo. daMtAvaLa subhaTa vaLI vairiono dAMtavaDe paNa pakaDIne parAjaya karavo joIe ema sUcavato hoya nahIM ema dAMtavaDe hoTha karaDavA lAgyo. siMhabaLa to potAnA skaMdha aphALavA lAgyo te jANe ema sUcavavAne ke huM zatrune A mArA skaMdhanA baLathI jItI laIza. sabhAmAM eka siMha samo mahAparAkramI siMha nAme hato e to "zatru game eTalo mitronAM baLavALo haze to paNa mArI pAse enI zI gaNanA ?" ema kahIne eno upahAsa karavA lAgyo. sabhAmAM eka Ahava nAmano hato e vaLI "huM yuddhakSetramAM (pITha nahIM batAvatAM) zatru samakSa hRdaya sthaLa dharIza." ema kaheto hoya nahIM ema potAnuM unnata hRdaya batAvavA lAgyo. (chAtI kADhavA lAgyo) samarAMgaNamAM tatpara evo eka samara nAmano hato e potAnI tarjanI halAvavA lAgyo te ema sUcavavAne hoya nahIM ke zatruo. mArI eka AMgaLI pramANa che. ema tapasiMha nAmano hato e to. vAraMvAra potAnA vakSa:sthaLa para hAtha pheravavA lAgyo te jANe ene ema kaheto hoya nahIM ke tArI ja draDhatAthI vairino parAjaya karavAno che mATe tuM draDha thaje. eka parabala nAmano subhaTa to ripunA sainyano saMhAra karavAne mATe jANe enI saMkhyA keTalI che enI gaNatrI kADhato hoya nahIM ema potAnA baMne hAtha pIsavA lAgyo. eka pRthvIsiMha nAmano subhaTa to krodhamAM pRthvIne pAda prahAra karavA lAgyo, ema ke tuM adyApi mArA zatruone tArA usaMgamAM kema rAkhI beThI che ? eka karNa nAmano yoddho punaH punaH mastaka dhuNAvavA lAgyo te jANe eTalA mATe ke haju sudhI zatru para vijaya meLavavA mATe javAmAM kema vilaMba karAya che. zatru kyAM che, mArI najare pADo ke jethI huM ene zikSA karuM ema eka caturbhuja abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga agyAramo) Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAmano malla codiza daSTi pheravavA lAgyo. A pramANe sabhAmAM sarvatra saMkSobha thaI rahyo e jeIne pRthvIpati udAyana rAjAe sarvene saMbodhIne kahyuM-tame zAMta thAo, tamArI sarvanI IcchA anusAra vartana karIzuM. ema kahIne sadya eNe Adeza karyo. eTale evA kAryamAM hatA e mANasoe takSaNa eTalA baLathI e DaMko vagADyo ke pRthvItaLanI sAthe ripunA hadaya paNa kampAyamAna thayAM ane enA nAdathI sarve dizAo pUrAI gaI. bherIno nAda sAMbhaLIne mahAvrato atyaMta harSasahita jaMgama parvato hoya nahIM evA hastione taiyAra karavA lAgyA. draDha aMgopAMgavALA azvAro vaLI siMdhu-kekANa-vAlika Adi dezonI utpattinA azvone sajja karavA lAgyA. rathiko zuddha jaMgama devanivAsa hoya nahIM evA dhvajA ane kaLazavALA potAnA rathone taiyAra karIne mArgane viSe lAvI rAkhavA lAgyA. ATalA divasa amArA svAmInuM anna khAIne ame have ja eno sArI rIte badalo vALI ApIzuM ema utsAhapUrvaka kaheto hoya ema dhanuSya bANa-khaDaga Adi zastrothI sajja thayelA padAti-pAyadaLanA sainiko harSamAM AvI jaI punaH punaH nAcavA kudavA lAgyA. pachI jyoti zAstranA jANa evA daivajJa paMDitoe ApelA uttama lagna, mahAvata narezvarane mATe sajja karelo padmahasti niyukta sthaLe laI AvavA gayo teja kSaNe e atizaya madamAM Avyo; vAdane viSe jema eka sAmarthyavAna vAdI madamAM Ave che ema siMdura Adi vividha vastuothI vibhUSita-evA e hastipara nRpati ArUDha thayo, te jANe zarIradhArI (sAkSAta) vijaya upara ArUDha thayo hoya nahIM ! pachI chatradhArI sevake enA chatrAkAra mastaka upara chatra dharyuM e paNa yogya ja thayuM kemake samAna guNavALAono paraspara saMbaMdha zobhe ja che. e chatra e vakhate lokonI daSTie jANe bevaDuM hoya nahIM ema lAgyuM te jANe ubhaya-baMne rAjyanAM chatro ekatra thaI (vijayI) rAjAnA mastaka para rahyAM hoya nahIM ! vaLI vArAMganAo nRpatine cAmara urADatI hatI te jANe, "he mahArAjA ! tuM tamArA para AkramaNa karavA AvIza nahIM"--ema kahI abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ene zAMta karavAne pratipakSI catura kaLAbAja rAjAe prathamathI ja potAnA taraphano kara mokalAvI dIdho hoya nahIM ema bhAsa thato hato. vaLI enI. AgaLa, pAchaLa ane bAjue sainikono parivAra sajja thaI Ubho hato. AvI AvI aneka samRddhine lIdhe te jANe sAkSAt divaspati Indra pRthvI para utarI Avyo hoya nahIM evo virAjI rahyo hato. pachI uttarottara kalyANakArI ane vijaya prApti sUcaka uttama zakuno thatAM joI harSita thaI udAyana mahArAjA nagaranI bahAra nIkaLyo. azvo cAlatAM cAlatAM mArgamAM pRthvIne potAnAM kaThora kharIo vaDe khodI nAkhavA lAgyA te jANe kaThora caraNavALA rAjAonI paNa AvI ja avasthA thAya che ema sUcavana karatA hoya nahIM ! rathono samUha paNa cakronA AghAta vaDe dharaNIne phADI nAkhavA lAgyo te jANe pRthvInI nIce rahI. enA bhArane dhAraNa karI rahela zeSanAganAM darzana karavAne mATe ja hoya nahIM ! pAchaLa cAlanAra hastio vaLI azvo tathA rathoe khodI nAkhelI pRthvIne punaH durasta karatA AvatA hatA te jANe ema sUcavavAne ke nAnAoe bagADeluM punaH moTAo sudhArI le che. jemanA para mANaso savAra thayelA che evA, ane vegamAM cAlavAne lIdhe baMne bAjue havAmAM pharapharI rahelAM suMdara pakSo vALA daDha zarIrI uMTo vAraMvAra nIcI UMcI Doka karatA hatA te jANe AkAzane viSe uDavAne IcchatA hoya nahIM ema bhAsa thato hato. dhana ane dhAnyathI bharelAM aneka vAhano pAchaLa AvatAM hatAM te jANe pRthvImAMthI prakaTa thaIne nidhAno rAjAnI sAthe cAlyAM AvatAM hoya nahIM ! udAyana mahArAjAnI pAchaLa ja jANe enA jevA eka dAnezvarI zUravIra pRthvIpatine sahAya karavAne mATe daza dikapALo pRthvI para utarI AvyA hoya nahIM evA, mahAsena Adi daza mukuTabaMdha rAjAo virAjI rahyA hatA. e vakhate vaLI bhAskara sUryadevatA paNa rAjAnA sainyanA cAlavAthI uDelI raja vaDe DhaMkAI gayo tethI "aho, bahu sAruM thayuM ke A dhULe mane chupAvI dIdho, anyathA e rAjA mane joIne mAro paNa parAbhava karavA Avata." ema jANe khuza thato hoya nahIM, paNa amane to ema abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga agyAramo) Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAge che ke zara eTale tIroe bharelAM bhAthAne potAnA aMga para bAMdhI letA dhanuSyadhArIone joIne sUryadevane zaMkA thaI ke rakhene eo mArAM paNa zara bAMdhI leze evuM ciMtavIne eNe potAnAM sahasrazara e vakhate UDatI dhuLanA samUhane viSe gopavI dIdhAM haze. A pramANe mArgane viSe viSama (vastuo) ne samakaratI ane samavastuone viSama karatI nadI vahI AvatI hoya nahIM ema udAyana rAjAnI samasta senA parama utsAhapUrvaka vahI AvatI hatIevAmAM e rAgadveSa mukta mAnavajAti mamatvamAM AvI jAya che. ema nirjala pradezamAM AvI paDI. tethI jaLanA abhAvane lIdhe vairiNI hoya nahIM evI tRSAthI pIDAtA samasta sainiko parAkramazALI chatAM atyaMta du:khI thavA lAgyA. ane jaLanuM ja dhyAna dharatAM koI koI sthaLe alpamAtra zamI Adi vRkSonI chAyA maLI e chAyAne Azraye paDyA. tRSAne lIdhe aMdha jevA banI gayelA keTalAka to anya kaMI upAya na joIne, sannipAtathI pIDAtA hoya nahIM ema jyAM tyAM ALoTavA lAgyA; ane e tRSA zamAvavAne vRkSanAM patro tathA AmaLAMnAM phaLa ke anya maLI AvI evI harakoI ThaMDI vastuo mukhamAM nAkhavA lAgyA. jaLa nahIM maLavAthI dIna jevA banI gayelA sakaLa sainya jIvananI AzA paNa choDI, kAraNa ke jaLa hoya to ja jIvana che. paNa eTalAmAM to rAjAe, prabhAvatI je atyAre devatA svarUpe svargamAM hatI enuM smaraNa karyuM. kAraNa ke prANa kaMThe AvyA hoya tyAre saMjIvanI ja zodhavI paDe che. e devatA paNa smaraNamAtrathI ja rAjAnI samakSa AvIne upasthita thayo; vaza kareluM ceTaka-bhUtapreta jema siddhapuruSanI samakSa AvI khaDuM thAya che ema AvIne devatAe tatkSaNa traNa moTAM puSkara jaLathI bharI dIdhAM ane sAthe tribhuvanane kIrtithI bharI dIdhuM. vAvo bharAI gaI eTale sainiko tRptipUrNa jaLapAna karIne sukhI thayA. kahyuM che ke jema prANInA durbhAgyanI sImA nathI tema enA bhAgyanI paNa sImA nathI. A pramANe devatAe rAjAne vipattithI pAra utAryo athavA to eno bhaviSyamAM bhAva-ApattithI paNa vistAra karanAra eja che. Ama enuM abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) 70 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kArya siddha karI daIne takSaNa devatA aMtardhAna thayo. athavA to devadayathI utpanna thayela prakAza prakaTa rahe paNa keTalo vakhata ? pachI, baLa jenuM vRddhi pAmyuM che evA A udAyana rAjAe AgaLa prayANa karyuM. athavA to sapuruSoe kadi pAchAM pagalAM karyAM sAMbhaLyAM che? ema karatAM jyAre pradyotana rAjAnA dezanA sImADAmAM udAyane praveza karyo tyAre bhayane lIdhe bhANebhANA athaDAI phUTavA lAgyA ane lokoe jyAre joyuM ke zatrunuM sainya AvI pahoMcyuM che tyAre to have ApaNuM zuM thaze enI ja ciMtA karavA lAgyA. vaLI vAhano moghAM thaI gayA, khorAka AdinI vastuonuM paNa bahu mUlya besavA lAgyuM, samagra vastuonI achata thaI paDI. udAyana rAjA to sarva prajAnuM potAnI prajA saMtatinI jema pAlana karavuM joIe evI jAyadaSTi rAkhI dezane leza paNa upadrava karyA vinA zatru-caMDapradyotanI rAjyadhAnI ujjayinI sudhI AvI pahoMcyo. ane mahaMta puruSo karatAM paNa adhika guNavAna naro pRthvImaMDaLa. para kaika paDyA che e vAtane satya karI batAvI. caMDaudhota paNa garva ANIne sAmo yuddha karavA utarI paDyo. turata ja potAnA sainyanA be caturtha bhAga ekatra mokalIne vairinI senAne AgaLa AvatI aTakAvI. eNe pachI prayANa mATe bherI vagADavAno Adeza karyo to emAMthI potAnA svAmInuM aniSTa sUcavato hoya nahIM evo karkaza nAda nIkaLavA lAgyo. vaLI paTTahastine sajja karI lAvavAmAM Avyo tyAM, enA pakSavALAno parAjaya thavAno che ema pokAratI hoya, nahIM evI chIMka koIne AvI. vijayadhvaja Avyo eye kyAMka pachaDAIne Avyo e parathI jANe ema sUcita thayuM ke have enA mAlikanA bhAgyamAM pachADA ja che. chatra laIne AvanAra chatradhara sevaka paNa te vakhate Theza vAgavAthI bhUmi para loTI paDyo. subhaTonAM bhAlapradezamAM caMdananA tripuMDaka karavAmAM AvyAM paNa te to kSaNavAramAM sukAI gayAM tethI jANe ema sUcita thayuM ke emano vIra rasa ja jANe zuSka thaI gayo che. sainiko sajja thayA hatAM to prathamathI ja emanA zarIramAMthI prasveda gaLavA lAgyo. eNe jANe ema sUcavyuM ke emanuM parAkrama ja gaLI javA lAgyuM che. abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga agyAramo) 71 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pachI yuddhanI zaraNAI vAgavI zarU thaI emAMthI nIkaLato karuNA svara jANe ema sUcavato hato ke bhaviSyamAM AvI paDanArI vipattinI zaMkAthI e rUdana karI rahI che. vaLI rAjAno pratApa sUcavato dAha-tApa comera zarU thayo ane dizAo sarve paNa jANe rajasvaLA hoya nahIM e rajomaya thaI rahI (dhULa UDavA lAgI) sainyanA bhArathI ja thayo hoya. nahIM ema vaLI dharatIkaMpa thayo, ane caMDapradyotanA pratApano pAta thayo. hoya nahIM ema divase paNa ulkApAta thayo. A uparAMta anya paNa aneka azubha zukano thayAM ene yuddhathI nizcayapUrvaka vArato hoya nahIM ema vAyu paNa pracaMDapaNe sAmo vAvA lAgyo; ane nagaramAMthI bahAra nisaratAM ja kALo nAga ADo utaryo, te jANe vidhAtAe enA baMdhanane mATe rajU taiyAra karI enI daSTie pADyuM hoya nahIM ! Ama ene yuddhathI nivAravA aneka kuzakuno thayAM chatAM ene na mAnI rAjAe prayANa ja karyuM. A zakuno ja nyAyAdhIzanI jema nyAya ApI rahyAM che mATe yuddha na karavA jatAM pAchA pharo-ema aneka rAjyAdhikArIonA paNa avAjo AvavA chatAM, rAjA ahaMkAre bharelo hovAthI aTakyo nahIM. kemake karma pramANe ja buddhi thAya che. pachI to rAma ane rAvaNanAM sainya sAmasAmAM AvyAM hoya nahIM ema e baMne nRpationAM sainya yuddhamAM utarI paDyAM; ane potapotAnA svAmIonuM ISTa karavA tatpara banI saMtuSTapaNe nAcatA kUdatA ubhayapakSanA subhaToe siMhanAda karyo. caMDapradyote potAnA senApati vagerene bolAvI, pote jANe devatAono guru bRhaspati hoya nahIM ema, emane zikSAvacano kahyAM are subhaTo ! tame spenapakSI anerAM nAnAM pakSIono zikAra kare che ema, tamArA jvalaMta parAkrama vaDe aneka baLavAna rAjAono parAjaya anekavAra karyo che. paraMtu A udAyana atyaMta baLavAna che, eno pakSa samartha che; eTale e durjaya che. tame cena cho to e vinatAsuta-garUDa che. eno putra abhIci ekalo ja aneka subhaTone namAvavA samartha che. tame sarva bhale gajarAja ho paNa e kesarIsiMha che. vaLI eno bhANeja kezI che e jemAM 95 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka muni lIlAmAtramAM potAnA samasta vALane ukheDI nAkhe che ema e. ramatAM ramatAM ApaNA sainyane ukheDI toDI nAkhe evo che. enA anyabaMdhuo paNa zatrune pANI pAya evA che, mATe eo. kuMbhakarNanI jema tamane saMgrAmamAM trAhi trAhi pokarAvaze. enA pakSanA mahAsana vagere daza mukuTadhArI rAjAo che eo to vaLI evA bhujabaLavALA che ke A daza dikapALo daza vividha dizAomAM vAsa karI rahyA che e jANe emanAthI bhayabhIta thaIne nAsI jaI tyAM rahyA hoya. nahIM enA anya sAmaMto che. eo paNa evA baLavattara che ke devatAo paNa emanA AgaLa pANI bhare. emanAmAMno UtaratAmAM utarato. sAmaMta paNa eka sahasa subhaTone pUro paDe evo che. Ama bAbata che mATe he vhAlA subhaTo ! tamAre ekamanA thaI evI rIte yuddha karavAnuM che ke zatruono parAjaya maLe ane tamane vijayapatAkA prApta thAya. A bAjue vItabhayanagarInA svAmI udAyana rAjAe paNa potAnA sainikone bhaNAvavAmAM kaMI kacAza rAkhI nahIM. kAraNa ke sarva koIne anyane pIrasAyelo modaka potAne pIrasAyelA karatAM moTo lAge che. e samaye raNakSetrane viSe yuddhanAM tUrI Adi vAjIMtro evAM pUrNa jozathI vAgavA lAgyAM ke jANe hamaNAM ja AkhA brahmAMDane phADI nAMkhaze. saMgrAmane mATe vRddhi pAmatA utsAhathI sainikonAM zarIra ucchavAsa pAmyAne lIdhe emanAM bakhtaro paNa jANe jIrNa rajUo hoya nahIM ema tratra buTavA lAgyAM. azvone garvapUrvaka grahaNa karatA vIrapuruSo taiyAra thaI gayA ane e azvoe paNa potAnI pITha para paryANa nakhAtAM harSasahita haSAravA karyo. rathavALAoe rathone viSe zastra bharyA, ane pAyadaLa paNa bakhtara caDhAvI zastrabaddha thaI taiyAra thaI gayuM. vaLI e vakhate, emanAM pUrvajonAM parAkramonuM smaraNa karAvatA, AdarelA yuddhakAryane pUrepUruM nirvahana karavAnuM phaLa samajAvatA, vAraMvAra utsAha vadhAravAne emanAM parAkramonuM kIrtana karatA, khaDIthI zveta banAvelA hastovALA, vAcALa bhATa bAroTo; hasti, azva, ratha ane pAyadaLa ema pratyeka sainyamAM pharyA karavA lAgyA; nagarane viSe rAtri samaye paheregiro pharyA kare che ema. abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga agyAramo) 73 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ turata ja bhAlebhAlAvALA, trizULe trizULavALA, bANAvALIe bANAvaLI, zaktie zaktivALA, daMDe daMDavALA, mugare mudagaravALA, cakradhare cakradharo, talavArIoe talavArIo-koI rathamAM beThelA, koI azva para savAra thayelA, koI hastipara ArUDha thayelA ane vaLI koI pAdacAri paNa pota potAnAM jvalaMta parAkrama darzAvatA, pasaMdagI pramANenA haripha yoddhAo sAthe enA nAma laI laIne, yuddha karavA sAmasAmA. AvyA; evAmAM asAdhAraNa karUNAmRtanA sAgara evA siMdhudezapati udAyanA rAjAe kSaNavAra yuddha baMdha rakhAvI, potAnA eka kuzaLa dUtane satvara caMDapradyota rAjAnI pAse mokalyo. e dUte jaI potAnA svAmInuM kahevuM ene kahI saMbhaLAvyuM, "he baLavAna narapati ! jema prANIone ane emanAM karmone che ema vaira to mAre ane tAre che. to A dAvAnaLa yuddhathI anya niraparAdhI mAnavIono zA mATe saMhAra thavA devo ? maMdonmatta sAMDha paraspara aphaLAya-jhaTakAya bhale, paNa ene lIdhe vRkSono kaccaraghANa zA mATe thavA devo ? mATe he rAjana ! prabhAte ApaNe be ja ekAkI yuddhamAM utarIe. te vakhate jeno vijaya thAya ene parAkramasUcaka tilaka karI, parAjaya pAmelAe sanmAna ApavuM. vaLI ApaNe e yuddha raNakSetramAM phakta rathamAM beThAM beThAM ja karavuM." caDaMpradyote paNa dUtanuM e kaheNa mAnya rAkhyuM. Ama ubhaya pratipakSIo paraspara saMmata thavAthI, emanAmAMnA ekaudAyane sadya pratihAradvArA potAnA sainikone yuddha zarU karatAM baMdha rAkhyA. eTalAmAM to samasta vRttAnta sarvatra prasarI gayo. ubhaya rAjAo paraspara dvazvayuddha karaze e vAta sarvee sAMbhaLI. ane sau koI vaLatA divasanuM siMhayuddha jovAne talapApaDa thaI rahyA. pratihAranA kahevAthI ratha, azva ane gajarAja vagere sarva raNakSetramAMthI pAchA pharyA. kRpaNanA dravyanI jema talavAro kozAdhIna thaI, pustakonA pAnAMnI jema, bhAlAMo baMdhAI gayAM, pratyaMcA parathI dhanuSya ane dhanuSya thakI tIra utArI jANe khAlI rADAM hoya ema bhAthAmAM bharI levAmAM AvyAM, ane mudagaro paNa heThe mUkAI gayA. paraMtu rAjA udAyananA te te subhaTone to Ama banavAthI jANe 74 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vajano prahAra thayo hoya nahIM ema thayuM. e o vicAramAM paDyA ke evo. koNa zatru atyAre AvI salAha karAvavA mATe nIkaLI Avyo ! amAre to bahu bahu vakhatathI Icchelo Avo yuddha prasaMga vidvAnone yAtrAnA utsavanI jema mAMDa mAMDa prApta thayo hato, e yuddhano niSedha karAvIne amArA rAjAnA duSTa avaLA salAhakAre to amAruM sarvasva, are ! amAruM jIvitavya paNa harI lIdhuM che. have amArA rAjAne Avo caMDapradyota jevo zatru koNa utpanna thaze ke jenI sAthe yuddha karIne ame amArA manoratha pUrNa karI zakIzuM ? amAro AyudhAbhyAsa, amAruM zastradhAraNa ane amAruM bhujabaLa e sarva vAnAM sthaLane viSe kamaLa ugAvavAnA prayatnanI jema vRthA niSphaLa thatAM joI amane bahu kheda thAya. che ! ame amArA mAlikanuM ane aNahakanuM khAdhuM Thare che. amAro ahIM upayoga na thayo to have kyAM thaze ? AvA AvA ciMtavana-vicAra karavA pUrvaka ni:zvAsa mUkatA ane vIle moMe eo raNakSetramAMthI pAchA vaLyA. paNa bIjuM kare paNa zuM ? sevakoe svAmIne AdhIna rahevuM paDe. e vakhate caMDapradyotarAjAe paNa pratihAradvArA kahevarAvIne potAnA sarva sainikone yuddhano AraMbha karatA nivAryA. bIje divase uThIne snAna karI zuddha thaI udAyanarAjAe sugaMdhi dravya-puSpa vagerethI jinabiMbanI pUjA karI, valthI paNa na bhedI zakAya evuM durbhedya kavaca aMgapara paherI lIdhuM ane pote joke akhila jagatanuM rakSaNa karavAne samartha hato chatAM, potAnA mastakanA rakSaNArthe zira rakSaka eTale Topa dhAraNa karyo. vaLI pIThe vividha sarothI bharelAM be bhAthAM bAMdhI lIdhAM ane baLavaMta vAma bhujAmAM daMDa grahaNa karyo. Ama sajja thaI rathamAM besI, baMdijanonAM he narapati ! tuM sukhI rahe tAro vijaya thAo." evAM maMgaLiyasUcaka AzIrvacano zravaNa karato karato prabhAtasamaye ja raNakSetrane viSe AvI Ubho rahyo. kemake sapuruSo sarvadA potAnuM vacana pALe ja che. paNa caMDapradyota to ene rathamAM besI Avato joI, e rathArUDha thavAthI parAjita thavo muzkela che ema dhArI pote anilavega hastipara besIne tyAM Avyo. evA niSedhelA vAhana para ArUDha thayelA e caMDapradyotane udAyane abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga agyAramo) 75 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tatkSaNa kahI vALyuM ke jo "bhale tuM vacanabhaMga karIne hastipara ArUDha thayo tathApi pratijJAne lopanAra munijananI jema tAro paNa mokSa nahIM thAya. vaLI teM Ama tAruM ja vacana toDyuM mATe tuM to pahelethI ja hArI cUkyo che have to, caMDapradhota, tuM kaMIka bhadrasvAmI thA; ane AvuM asaddhartana tyajI de." eTaluM saMbhaLAvIne sadha udAyana rAjAe vairionI zravaNendriyone phADI nAkhanAro dhanuSyano TaMkArava karyo. pachI jANe zatrune gherI levAne mATe ja hoya nahIM ema eNe dakSatA vAparI rathane satata vartuLAkAre pheravyA karavAnuM sArathine kahI dIdhuM. e sthitimAM loko ene na bhALI zakyA bhAthAmAMthI tIra kADhatAM, ke na dekhI zakyA bANapara e tIronuM anusaMdhAna karatAM, ke na joI zakyA AkarSIne e tIro choDatAM lokone to ekadhAre dhodhabaMdha varasatA uttarAnA meghanI jevI tIranI satata avRiSTi joIne jANe ema ja zaMkA thaI ke A te zuM bANAvaLI arjuna punaH pedA thayo ! vaLI caMDapradhotanA astrone to eNe jyAM tyAM ekadama astavyasta karI phAvavA dIdhAM ja nahIM; jema koI pravINa tarkazAstrI prativAdIe batAvelA doSonuM mULamAMthI ja nirAsana karI nAkhe che ema. ema karatAM eNe zatrunA anilavega hastinA cAre caraNo potAnA tIvra bANothI vIMdhI nAMkhyA; ane ema karIne e hastinA mAlikanuM mana paNa vIMdhyuM-ene manabhaMga karyo. Ama bANanA zalyothI e gajarAja evo ghavAyo ke caraNa vagaranA mANasanI jema ekpaNa pagaluM bharI zakyo nahIM ane khaTakArapUrvaka dharaNI para paDyo; jema jIvaDAMoe thaDa korI khAdhAne lIdhe vRkSa paDI jAya che ema eTale udAyane caMDapradhotane satvara hasti parathI pADIne jIvato pakaDI lIdho. khare ja yato dharma: tato nayaH / pachI roSamAM ja enA lalATamAM 'dAsI pati' evA vivarNa akSaronI mudrA devarAvI. enuM sakaLa sainya joI rahyuM. eka doro paNa eNe toDyo nahIM. kemake nirnAyaka senA hatabhAgya ja hoya. AvI rIte caMDapradhotane svAdhIna karI pachI, je sthaLe pratimA hatI tyAM vItabhayano vijayI rAjA pahoMcIne ene namaskAra karI pUjana-arcana karI ene levA jAya che tyAM zAzvatInI jema e upADANI nahI-cAlI ja abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) 76 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nahIM. eTale vizeSa prakAre pUjA karI aMjaLI joDI vijJApanA karI. kemake devo pratye vijJApanA ja hoya. (vijJApanA sivAya) koI anya lAbha hoya. nahIM. eNe kahyuM- he svAmina ! meM A sarva karyuM te tamAre mATe ja-tamane mAre tyAM laI javA mATe ja karyuM che. kemake khovAI gayeluM ciMtAratna punaH hastagata karavA mATe koNa prayatna nathI karatuM ? he jinendra ! tame have mArA dezamAM pAchA AvatA nathI to zuM tame mane bhAgyahIna joyo ke mArAmAM bhakti na bhALI ? enA uttaramAM enA adhiSThAyaka deve kahyuMhe narendra ! tu viSAda na pAma. tAruM nagara bhaviSyamAM retInA medAnarUpa thaI javAnuM che tethI ja huM tyAM AvavAnI nA kahuM chuM. adhiSThAyaka devatA jemane hoya che evA jinabiMba ane anya biMba vacce A prakAranuM aMtara hoya che. he rAjana ! tArA jevo zrAvaka ziromaNi to bhAgyavAna ja che kAraNa ke devAdhidevane viSe tArI AvI anupama bhakita che. adhiSThAyaka devatAnI evI vANI sAMbhaLyA pachI te nirUpAya banI viSAda tyajI pratimAne vaMdana karI, potAnuM kArya siddha thayuM nahIM toye, rAjA potAnI rAjyadhAnI tarapha pAcho cAlI nIkaLyo. paNa baMdivAnA karelA caMDaudhotane sAthe laI prayANa karatAM mArga kApatAM jANe enA roSAgnine zAMta karavA mATe ja varSARtu besI gaI. "are pRthvI ! tAro svAmI to baMdhanamAM paDyo, chatAM tuM rasAtaLa kema nathI jatI ema kahe to hoya nahIM ema varSAda e pRthvIne potAnI sthaLa dhArA vaDe bhedavA lAgyo. megha satata eka dhAre varasavA mAMDyo eTale kRtIrthikanA paMthanI jema mArgo sarve paMkila thaI gayA. eTale rAjA udAyanane paDAva nAMkhIne mArgamAM ja rahevuM paDyuM. enA sapakSI daza mukuTadhArI rAjAo paNa ahIM sAthe ja hatA eo enuM dhuLano koTa banAvIne rakSaNa karavA lAgyA. tyAM rahyA eTale e sthaLa eka nagara thaI rahyuM ane daza rAjAoe UbhuM karyuM mATe "dazapura' (maMdasora) nAmathI prasiddha thaI atyAre paNa vidyamAna che. tyAM udAyane caMDapradyotanano bhojanAdithI sarvadA sAro satkAra karyo. emAM varSAkALa sukhe nirgamana karatAM, jANe caMDaudhotanA satapuNyane lIdhe ja hoya nahIM ema paryuSaNAparva AvyAM. abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga agyAramo) 77 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paryuSaNA parva AvyA eTale zrAvaka ziromaNi udAyana rAjAe upavAsanAM paccakhkhANa karyAM. kemake eka utaratAmAM utarato zrAvaka paNa e divase kaMIka paNa paccakhkhANa karyA vinA raheto nathI. pachI rasoIvALAe caMDapradhotane jaI pUchyuM-mahArAja ! tame Aje bhojana lezo ke kema ? enuM evuM vacana sAMbhaLIne ene to trAsa chuTyo. kAraNa ke zatrunA svAdhInamAM rahelAone pade pade bhayanuM kAraNa rahe che. paNa eNe to "Aje A mane puchavA Avyo che enuM kaMI sAruM pariNAma lAgatuM nathI. vadha karanArAo jevuM pazunuM kare che evuM kadAcita e mAruM karaze. nizcaye dAjhayA upara DAma jevo e mAro upahAsa kare che." ema ciMtavIne uttara Apyo ke "Aje tuM mane pUchavA Avyo che to zuM Aje kaMI vizeSa che ? nityanA kAryamAM AvI anyathA pRcchA zI ?" rasoIAe e sAMbhaLI kahyuM-Aje paryuSaNAparva che mATe amArA rAjAne ane aMtaHpura tathA sarva parivAra suddhAMne upavAsa che mATe tamane pUchyuM che. he rAjana ! jo tame jamavAnA ho to tamAre mATe rasoI karuM. kAraNa ke jevA amArA svAmI evA ja tame amArA manathI amArA svAmI cho. e sAMbhaLIne ene zaMkA thaI ke kadAcita huM ekalo jamanAro houM ne mane A loko viSa Ape to zuM thAya ? emano apara mAtA saMbaMdhI sneha huM sArI rIte jANuM chuM. Ama ciMtA thavAthI eNe rasoIyAne uttara Apyo bhalA mANasa, bahu suMdara thayuM ke teM mane A parvanuM smaraNa karAvyuM. ema paNa pUrve A parva divase upavAsa karatAM. paNa atyAre dhyAna na rahyuM kAraNa ke dharma sukhI mANasonA cittamAM ja hoya che. mArA mAtapitA zrAvaka dharma pALatA. to huM paNa Aje upavAsa karIza. A hakIkta rasoIAe jaIne udAyana rAjAne nivedana karI udAyane to hAsyapUrvaka kahyuM-pradhota vaLI kyArano zrAvaka ! vrata paccakhkhANa to enAthI nAsIne kyAMyane kyAMya jatA rahe che ! e upavAsa karyAnuM kaheto haze e phakta bhayane lIdhe ja ! parva divasanI gaNatrI e enuM vRthA bAnuM che. jema pUrI laI Avyo hoya kAka, ne nAma devAya AdityanuM-enA jevuM A thAya che. game tema ho, e jevo tevo paNa huM ene mAro karIne rAkhIza. abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) 78 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kemake jyAM sudhI e baMdhanamAM che tyAM sudhI mAre paryuSaNA kalaze nahIM. Avo utkRSTa divasa prApta thaye paNa mArA jevo je koI kaSAya tyaje nahIM e khoTo nAmadhArI zrAvaka kahevAya, enAmAM samyakatvano leza paNa na samajavo. Ama vicArapUrvaka pazcAttApa karI udAyana rAjAe caMDaudhotanI parAdhInatAthI chuTo karI ene svAdhInatA soMpI kAraNa ke jinabhagavAnanA zAsanamAM, kSamA ApavI ane kSamA mAgavI-e dharmano sAra che. vaLI enA lalATamAM je chApa paDAvI hatI te na dekhAya eTalA mATe, tyAM udAyane jANe ghAva rUjhavavAne mATe hoya nahIM ema, eka suvarNapaTTa baMdhAvyo. pUrve rAjAone mastake mukuTa AbharaNanuM kAma sAratA, paNa AjanI caMDaprayota saMbaMdhI AvI ghaTanA pachI e sthAna suvaNapaTTe lIdhuM. vaLI bIjuM paNa udAyane e karyuM ke ene eno mALavAdeza pAcho soMpyo kAraNa ke pratijJA pUraNanI vAta hoya tyAM mahAna puruSo anya vastuno lobha tyajI de che. siMdhunAtha udAyananA AvA AdezathI caMDaudhotane, rAmacaMdranA besADavAthI jema bibhISaNane rAjya maLyuM hatuM ema, potAnuM rAjya punaH hastagata thayuM. Ama vRttAMta banI rahyo che evAmAM dhanarasane svaccha ane priyA banAvatI jANe nirmaLAmbarA kamaLAkSI varavadhu hoya nahIM evI zaraRtu AvI pahoMcI. kSIra-hima Adi vastuonA jevA ujvaLa megha AkAzamAM, zobhavA lAgyA, te jANe bajAramAM rahelA rUnA piMDa hoya nahIM ! vaLI, jenI aMdara aneka kamaLapuSpo ugI nIkaLyAM che evI kamaLa taLAvaDIo. paNa, e RtunI kRpAthI ApaNe nirmaLatA prApta karI che ema samajIne sahasra netro banAvIne madabhara thaI sarvatra enI zobhAne nIhALI nIhALIne joI rahI hoya ema virAjI rahI. meghanA juthamAMthI chUTI bahAra nIkaLelo dedipyamAna sUrya to jANe agninA tApamAMthI bahAra kADhelo suvarNano piMDa hoya nahIM ema prakAzI rahyo. caMdramA paNa jANe sUryano pratispardhI hoya nahIM ema, e sUrya divasanA bhAgamAM tapAvelI pRthvIne rAtrine samaye potAnA zItaLa kiraNo vaDe ThaMDI pADavAnuM potAne lAyakanuM kArya karavA lAgyo. haMsapakSIo sauMdarya gumAvI beThelA sarovarone tyajI daI, navInA abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga agyAramo) Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sauMdarya jemaNe dhAraNa karyuM hatuM evA sarovaro pratye UDI javA lAgyA. kemake jagatamAM sarva koIne lobha hoya che. kRSikAro hAthamAM gophaNo laI moTethI bolI bolIne dhAnyanA kSetronuM rakSaNa karavA lAgyA; kemake dhana prANa samAna che. zeraDInA kSetronuM rakSaNa karanAra kSetramAM rahyA rahyA jANe zeraDInA amRta rasapAnathI prApta thayelA hoya nahIM evA madhurasvare gIto lalakArI rahyA hatA. madonmata baLadanA cUtha jANe kharaja maTADavAne hoya nahIM ema potAnA AgalA pagavatI bhUmi khodI rahyA hatA ane zRMgovaDe nadImAM taTapara prahAra karI rahyA hatA. vaLI varSAkALamAM je nadIo pUra AvyAne lIdhe jozabaMdha vahetI hatI eno saMcAra have maMda paDI gayo kAraNa ke sarva koIne samRddhAvasthAmAM ja unmAda thAya che. mayUranAM pIMchA kharavA lAgyAM ane ane haMsomAM sauMdarya AvavA lAgyuM. athavA to IrSALu kALanArezvarano svabhAva ja evo che ke ekanuM gaurava harI levuM ane bIjAne ApavuM. kAdava sarva zoSAI javAthI mArgo sugama thaI gayA; jevI rIte vijayazALI bhUpati cora lokone uccheda karIne mArgone sugama karI de che ema. azvanA mukhamAMthI nIkaLatA phINasamAna ujvaLa kAzavRkSone jANe A zaradaRtunA yazanA aMkuro hoya nahIM ema, puSpa AvyAM. asana, kUTara, bANa, saptachada ItyAdi vRkSo paNa jANe e zaradanI zobhAne joIne romAMcita thayAM hoya nahIM ema puSpita thayAM. jemane phaLa ApyAM hatA evI vAluMkI vagere sarva velIo potapotAnA e phaLone patro vaDe AjhAdI rahI; jema eka paMkhiNI potAnAM IMDAne AcchAdIne rahe che ema. cakacakti thatA kaNothI vyApta lIlAM ghAsanI zreNI jANe pRthvI mRganI AMkho para rahelI motIjaDita nIlI aMgI-vastra hoya nahIM evI zobhI rahI. zabda karatAM sArasa pakSIonAM ToLAM AkAzane viSe UDI. rahyAM hatAM te jANe udAyana rAjAnI kIrtine svarga sudhI pahoMcADavA jatAM hoya nahIM ! koI koI sthaLe vaLI nIlavarNA zukapakSIo paMkitabaddha beThelA dekhAtA hatA te jANe zaradalakSmIe rAjyanA utsavamAM toraNo bAMdhI dIdhAM hoya nahIM evA zobhatA hatA. 80 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvI AvI zaradakALanI zobhA thaI rahI hatI ene joIne, pachI rAjA udAyana, sakaLa sainyane laIne dazapurathI nIkaLI potAnA dezabhaNI cAlyo. vijaya karIne Avato hato eTale raste ene lokoe yogya bheTo ApavA mAMDI e laIne rAjyadhAnI pratye AvI pahoMcyo. eTale sadya rAjyanA agresaroe nagara zaNagArAvIne eno praveza mahotsava karyo. kAraNa ke eve prasaMge-evuM karavuM zobhe. rAjamArgamAM sthaLe sthaLe toraNa baMdhAyAM, ane hATe hATe kasumbAnI dhvajAo pharakI rahI. bajAro sAphasupha karAvIne jaLano chaMTakAva karavAmAM Avyo. vijaya meLavIne nagaramAM AvelA evA potAnA mahArAjAnA, nAgariko sarvatra pramodapUrvaka darzana karI rahyA, ane mAMgalika vidvAnoe aneka mAMgalika AzIrvAdo ApyA. Avo Avo satkAra pAmIne udAyana bhUpatie, Indra jema potAnI sudharmAsabhAmAM praveza kare ema, potAnA mahelamAM praveza karyo. tyAM paNa prajAjano darzana-vaMdana arthe AvavA lAgyA emanI sarvanI sAthe eNe bahumAnapUrvaka vAtacita karI. kAraNa ke uttama puruSoe prema meLavavo hoya to mada tyajI namratA ja dAkhavavI joIe. dharma, artha ane kAma-A traNa puruSArtho paraspara virodhI kahevAya che chatAM traNeya A pramANe A mahIpatimAM virodharahitapaNe rahA e kharekhara eka AzcaryakAraka vAta thaI. ekadA udAyana rAjAe pauSadhazALAne viSe pauSadhavrata lIdhuM. aho! evA rAjA jevAnI paNa dharmazraddhA avarNanIya che. bhAgyavAnajano vizeSa vizeSa dharmiSTha thatA jAya che e kahevata pramANe rAtre dharmajAgaraNa karatAM ene ati suMdara vicAro thayAM. "je deza, nagara ke gAmamAM zrImaMta mahAvIraprabhu pote vicaratA hoya che te sarvanAM dhanyabhAgya samajavA. ane e bhagavAnanA mukhakamaLathI nIkaLatAM upadezarasanuM bhramaranI lIlAvaDe pAna karanArAo paNa bhAgyazALI samajavAM. vaLI jeo janmamaraNanA bhaya TALavAne, e zrImahAvIraprabhunI samIpa saMkhyakradarzana pUrvaka zrAddhadharmane aMgIkAra kare che eo prazaMsAne pAtra che. raNakSetrane viSe jema subhaTo. vijaya prApta thavAthI je prazaMsAne pAtra che tenAthI paNa zrI mahAvIra svAmI pAse sarvavirati grahaNa karanAra vizeSa prazaMsApAtra che. zrI dharma vidhimAM abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga agyAramo) 81 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lakhe che ke-" "dhannA jayammi jehiM, pattA bAlattaNe vi jiNadikkhA" jamhA te jIvANaM, na kAraNaM kammabaMdhassa // 1 // dhanno'haM jai sAmI, vIrajiNo ittha ei viharaMto / to sahalaM niyajammaM, karemi ginhiya samaNadhammaM // 2 // sArAMza - jagatamAM teone dhanya che ke jeo bAlyAvasthAmAM ja jinadIkSA pAme che kAraNa ke teo saMsAranA jIvone karmabaMdhanuM kAraNa thatA nathI. jo svAmI zrI mahAvIra jinezvara vicaratA vicaratA hamaNAM A mArA nagaramAM padhArI nagarane alaMkRta kare to huM dhanya thAuM kRtakRtya thAuM ane zramaNa dharma-sarva duHkhane kApanArI mokSa sukhane ApanArI dIkSA aMgIkAra karI mArA manuSya janmane saphaLa karuM-mArA AtmAno vistAra karuM. AvA AvA e udAyana bhUpatinA vicAro jANIne, he abhayakumAra ! ame enA para upakAra karavAne kAraNe, caMpApurIthI vihAra karIne vItabhayanagare AvyA. tyAM devoe racelA samavasaraNane viSe, bhavya jIvonA upakAra arthe dharmopadeza devA ame siMhAsana para beThA. amArA AgamananI vAta sAMbhaLIne udAyanane sudhAtura mANasane anekavidha pakavAnna maLavAthI je harSa thAya-enAthI anaMtagaNo harSa thayo; ane tethI amArA samAcAra ApanArane puSkaLa dravya ApI saMtuSTa karyo; ane priyabhASI jIbha kAmadhenu samAna manavAMchita ApanArI che-e pratyakSa karI batAvyuM. pachI e anya sarva kArya paDatAM mUkI atyaMta pramoda sahita sakaLa parivArane sAthe laIne mahAna ADaMbarapUrvaka amane vaMdana karavA Avyo; ane amArI pradakSiNA karI, namI vaimAnika devonI pAchaLa 1. A pramANe zrI udAyana mahArAjAnI A "bAlyAvasthAmAM jeo dIkSAne prApta thAya che temane dhanya che' bhAvanA vAMcI sAdhuo ane dIkSAo mATe maryAdA mUkI zAstra viruddha AkSepo karanAra lekhako kaMI vicAra karaze ke ? abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ beTho. kemake dharmane viSe temaja karmane viSe krama sAcavavo sAro che. ame paNa bhavya prANione bodha thavA mATe dharmanuM vyAkhyAna zarU karyuM. kemake ethI tIrthakara nAma karmano anubhava thAya che. rUpa, saubhAgya, lAvaNya, lakSmI ane rAjyanI kRpA-ATalAM vAnAM puNya karyuM hoya to ja prApta thAya che. pApa karyA hoya ene, ethI viparIta eTale kadrupa, durbhAgya vagereno yoga thAya che. putrAdi parivAra game teTaluM kharace-vApare toye, puNyazALInuM dravya khuTatuM nathI. paNa nipuNya janonuM to, hoya te ye jatuM rahe che. e para bhadrazreSThI ane enA putra abhadranuM dRSTAnta che te A pramANe, pUrve koI ratnapura nAmanuM moTuM nagara hatuM. e nagaramAM nAnA prakAranA mUlyavAna ratnonA samUhane samUha jovAmAM AvatAM hatA ethI jANe e vizALa ratnAkara-sAgara hoya nahIM ema bhAsa thato hato. tyAM sarva nAgarikono ziromaNi dhanezvara nAmano eka zreSThI raheto hato. e udAratAmAM balirAjA samAna ane dravyamAM kuberabhaMDArI tulya hato. ene, bIjI lakSmIdevI hoya nahIM evI, udAra, sarala, dhIrasvabhAvI, gaMbhIra prakRtivALI, miSTa bolanArI ane daDha mananI dhanazrI nAmanI patnI hatI. e daMpatIne eka sAgara nAmano putra hato. e putra, jema sAgara aneka masyothI bharelo che ema sarva dUSaNoe pUro hato. ene vaLI bIjI narmadA hoya nahIM evI jaDanA sahavAsavALI kuTila ane nIcagAmI narmadA nAmanI strI hatI. dhanezvara ane dhanazrI baMne parama jinabhakti hatAM ane sAdhu vagerene pratikULanI AzA vinA puSkaLa dAna detA. vaLI ahoniza nirmaLa zIlanuM anupAlana karatA, sadA tIvra tapazcaryA AdaratA, nitya anityAdi bAra bhAvanA ane vAraMvAra utkRSTa vaibhava saha tIrthayAtrAe jatA AvatA. Ama dharma parAyaNa rahI potAno manuSyAvatAra saphaLa karatA. paraMtu eo Ama dravyano vyaya karatA ethI sAgarane ane enI strIne to UlaTuM bahu duHkha thayuM eTale eo vicAravA lAgyA-A. vRddhonI to buddhi naSTa thaI che. jyAM tyAM Ama dravya kharacI nAkhe che to kadAcita kAleja emanuM mRtyu thayuM to pachI ApaNe mATe raheze zuM ? jo abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga agyAramo) Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhuM vAparI nAkhaze ne kaMI nahIM rahevA de to ApaNe to hAthamAM ThIbakuM laI bhIkha mAgavI paDaze. Ama vicArI ekadA e durbuddhi putre pitAne kahyuM-tamane te zuM vAyu thayuM che ke sannipAta phATI nIkaLyo che ke koI grahanA pAsamAM sapaDAyA cho ke tamArI buddhi ja bhraSTa thaI che ke Ama rojane roja ApI ApIne dhanano nAza karavA mAMDyo che ! tame pitA nahIM paraMtu kaTuMbamAM veri jAgyA cho. havethI jo eka koDI paNa kadi koIne ApI to mArA jevo koI buro nathI. ema jANajo. paNa dhanezvara to putra pratibodhane yogya nathI-ema samajIne ardhva bhAga lokonA samakSa ApI putrane mitra banAvyo. pachI to ene vairAgya thayo eTale aneka dharma sthAnomAM savizeSa vyaya karavA mAMDyo paNa enuM dravya ghaTavAne badale UlaTuM dharmanI sAtho sAtha vRddhi pAmavA lAgyuM. anukrame potAnI chellI ghaDI AvI pahoMcI samajIne je hatuM te samasta dravya uttama bIjanI peThe sAta kSetramAM vAparI anazana AdarI, navakAra maMtranuM smaraNa karatAM zubha dhyAne mRtyu pAmI baMne svarge gayA. pAchaLa sAgare to potAnuM dhana nahIM pote bhogavyuM ke nahIM dIdhuM ne emaja vidyAnI peThe nAza pAmyuM. Ama thavAthI e baMne durbhAgI peTa bharavA mATe lokone ghera kAma karavA rahyA. paNa toye keTaleka kALe kaMI vyAdhi thavAthI kAma karavAne azakta thaI gayA ane koIe paNa emane khAvAnuM dIdhuM nahIM. kAraNa ke hAtha paga cAlatA hoya tyAM sudhI ja kaMI maLavAnuM hoya to maLe che. pachI to dayAmaNuM moM karIne hAthamAM ThIba laIne ghera ghera bhIkha mAgavA nIkaLyA. zI vidhinI gati ! "amAre bhIkha mAgavI paDaze." ema je emaNe kahyuM e sarva kharuM paDyuM. mATe kahevAya che ke samajaNavALAe potAnI jIbhe kadi paNa potAne viSe azubha zabda kADhavo nahIM. Ama du:khamaya jIvana vItAvI baMne pApiSTha strI puruSa durdhyAne mRtyu pAmI, kaMI paNa puNya upArjyuM nahotuM tethI durgatimAM gayA. jeTalo kALa dhanezvara ane dhanazrI sukhe svargamAM rahyA teTalo kALa emanA putre ane putra vadhue bhavabhramaNa karatAM du:khamAM kADhyo. zreSThIno jIva svargamAMthI devatAnuM AyuSya pUrNa thaye, kAzapura nagaramAM bhadra nAme samRddhivAna ane sarvazreSTha zreSThI thayo. abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) 84 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanazrIno jIva paNa svarga thakI vyavIne e bhadrazeThane lakSmI nAme bhAryApaNe utpanna thayo. have A ja kAzapura nagaramAM dhanacaMdra nAme eka dhanavAna zreSThI raheto hato. ene dhanavatI nAmanI bahu guNavAna strI hatI. vAta ema banI ke jyotsanA ane kumudvatIne paraspara prema kahevAya che evo ja prema lakSmI ane dhanavatInI vacce baMdhAyo. paraMtu baMnemAMthI ekeyane saMtAna nahotuM eTalo emane kheda hato. anukrame ekadA lakSmIe madhya rAtrie evuM svapna joyuM ke atyaMta tapelA lAlacoLa aMgArA potAnA mukhane viSe praveza kare che. evuM jovAthI manamAM atIva viSAda thayo eTale te satI ziromaNI (lakSmI) tatkSaNa jAgI gaI. jAgIne eNe e kusvapnanI vAta patine kahI. pati to potAnI sAmAnya buddhithI samajI gayo ke evA svapnanA aniSTa pariNAma thAya che. athavA to eka bALaka hoya che e ye samaje che ke haMsa pakSI suMdara ane kAka suMdara nahIM. toye prabhAta thaye eNe svapna pAThakane teDAvIne evA svapnanuM phaLa zuM thavuM joIe ema pUchyuM. pelAe paNa yathArtha-satya hatuM eja kahyuM. kemake vidvAno kadi paMcaka hoya nahIM. eNe ema kahyuM ke-he zreSThI ! jo zAstramAM kahelI vAta pramANa hoya to, A svapnanuM phaLa evuM che ke tamAre tyAM mahA-kulakSaNo, pArake puNye jIvanAro ane sarva koIno dveSI-evo putra thaze. tamAre eno janmotsava ke anya kaMI paNa karavuM nahIM. enuM nAma 'abhadra' pADavuM ane enA pratye AdarabhAva rAkhavo nahIM. kemake sanmAnane pAtra to guNijanonA guNa hoya. svapnapAThake A pramANe kahyuM e sAMbhaLI, samajI, ene sanmAnapUrvaka rajA ApI. lakSmIne to teja vakhate, pRthvInI aMdara rahelA nidhimAM sarpa AvIne rahe ema, ati durbhAgI sAgarano jIva garbhamAM AvIne rahyo. pachI pUrNa samaye lakSmIne, chAyAne jema zanizvara prasavyo ema, svapna pAThake kahI batAvelA kulakSaNovALo putra prasavyo. enuM mAtApitAe 'abhadra' evuM nAma pADyuM. putrano janma mahotsava to na thayo paNa enuM eka suMdara nAma paNa maLyuM nahIM. kyAMthI maLe ? bhAgya konAM abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga agyAramo) 85 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAve ? ane bhAgya na hoya to e maLe paNa kyAMthI ? vaLI A pramANe dhanavatIne paNa svapna AvyuM emAM ene lokone AkAzamAM jema ketunI rekhA dekhAya che evI, zyAmavarNanI dhumADAnI zikhA daSTigocara thaI. eNe sadya e vAta patine kahI ane svapnapAThakane kahI. svapnapAThake uttaramAM sarva pUrva pramANe ja kahyuM, bheda eTalo ke ene putrI avataraze ane enuM "alakSmI' evuM nAma pADavuM. have dhanavatIne narmadAno jIva garbhe AvIne rahyo. pachI kALa pUrNa thaye ene putrI prasavI. enuM nAma "alakSmI' pADyuM. enA lakSaNo sarve "abhadra' jevAM ja hatAM. jevo yakSa evuM ja bali' ema thayuM. abhadrane yogya avasare mAtapitAe kaLAcArya pAse abhyAsa karavA mUkyo. kAraNake eo enA hitaciMtaka che. paraMtu banyuM ema ke kalAcArya zikSaNa zIkhave paNa e kaMI zIkhe nahIM, ane anya ziSyo sAthe kalaha karyA kare. jo guru ene hitakAraka zikSAnA be zabdo kahe to e teja vakhate sAmo duSTa uttara Ape eTale eNe enI upekSA karI ane ema thavAthI nirakSara rahyo. kAraNa ke zastra ane zAstrArthanuM jJAna prApta thavuM adhyApakane AdhAre che. pitAe eno dhanavatInI putrI alakSmI sAthe vivAha karyo. nipuNa vidhie ja jene je yogya hatuM tene te ApyuM-emaja samajI levuM. have A abhadra tarUNa vaye pahoMcyo paNa ahaMkAra enAmAM eTalo badho hato ke Doka to UMcI ne UMcI ja rAkhato, bhAgyahIna hato chatAM potAne bhAgyazALI mAnavA lAgyo, hato to pote phakta vAcALa, paNa jANe vidvAna hoya ema vartavA lAgyo; ane mUrkha ziromaNi chatAM jANe. pote badhuM jANato hoya ema dekhAva karavA lAgyo. pachI bhadrazreSThI putravadhu alakSmIkAne ghera teDI lAvyo kemake game tevI-sArI narasI vadhu hoya paraMtu sAsare to suMdara ja kahevAya che. paNa sAsare AvI tyAM enAM kulakSaNa daSTigocara thayA vinA rahyAM nahIM. "Ava' kahetAM jatI rahe jA' kahetA AvIne bese, ane rasoI karavA pese to ghelachAne lIdhe thALI paNa pachADe. gharanI aMdarathI kacaro kADhI nAkhavAnuM kahe to bahAra abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) 86 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAvaraNI pherave, ane bahArano bhAga svaccha karavAnuM kahetAM aMdara vALavA jAya. jaLa bharavA jAya tyAM anya panIhArIo sAthe takarAra karIne athavA to beDuM phoDIne ja ghare Ave. culA pAse mokalI hoya to sADI saLagAvIne Ave. na nhAya ke na dhUe-zarIre malina ne vastra paNa evAM. ja. sAsu ekavAra kaMI kaheto so vAra sAmuM bole. brAhmaNa zramaNa Adi yAcakone gharamAM pesavA na de. koI sAdhu gocarI mATe pharatA AvI caDhe ne "dharmalAbha' kahe to ene kahe ke dharmalAbha phoDa tAre mAthe. kuTuMbanuM pUruM na thaI zakyuM eTale pAkhaMDI banIne ThIka pArakAM ghara bhAMgavA cAlI nIkaLyA lo ! koI vAra brAhmaNa bhikSaka AvI ene "akhaMDa saubhAgya' daI, "nArAyaNa prasanna' kahI yAcanA kare to uttara Ape ke- "Izvara prasanna' tAre tyAM ja rAkha. atyAramAM tAre mATe koNe ThArI mUkyuM che ke AvIne Ubho che ? koI brAhmaNa AvIne vaLI kahe ke- pUrNa trayodazI ne ravivAra, puSya nakSatrane zobhana yoga, bahena, bhojana karAvo-to ene uttara Ape ke-savAranA pahoramAM AvyA to koNe rAMdhI mUkyuM che ? pelA jo kahe ke "tyAre kaNika Apo' to. uttara Ape ke kaNika bajAramAM che, jAo tyAM. koI vipro vaLI gAyatrIno pATha bolatAM bolatAM nirlajja thaI kaNika mATe UbhA ja rahe ne khase nahIM to e "A to nitya AvI AvIne mArA kAna ja khAI jAya che." ema kahI culAmAMthI baLatuM uMbADIyuM laI AvI doDIne dvijanI sanmukha dhare. eTale pelAo paNa kalakalATa karI mUkIne hasatA jAya ne kahetA jAya ke zeThanA gharamAM koNa kahe che ke e vahu che ? koIka rAkSasaNI AvI lAge che ! koIvAra koI dhuLIyA bAvA bhikSArthe Ave to kahe ke-rAkha coLIne laMgoTa bhera AvI. kema UbhA cho ? lAgo cho gadheDA jevA ! AvAM AvAM enAM nityanAM AcaraNa hatAM ethI lokamAM enI bahu niMdA thavA lAgI. eTale bhadra zreSThIe paNa manamAM ja duhAI ene pIyare mokalI dIdhI. kAraNake khAlI gharane bharyuM dekhADavA. mATe emAM corane thoDA ja rakhAya che? evAmAM ekavAra ema banyuM ke bhadrazeTha atre rAtre zayyAmAM sUtA abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga agyAramo) Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hatA e vakhate koI be jaNane eNe kalaha karatA joyA. eka bahAra Ubho hato eNe aMdara rahelAne kahyuM-are ! tuM bahAra nIkaLI jA, mAre aMdara AvavuM che. tAro samaya pUro thayo, have mArA svAmIno vAro Avyo che. eTale aMdara rahelo hato eNe pUchyuM-tuM koNa che ! tAro svAmI koNa che ? pelAe uttara Apyo-huM apuNya chuM ne abhadra mAro svAmI che. e sAMbhaLI aMdara rahelo kahevA lAgyo-mAro svAmI haju vidyamAna che tyAM tAro svAmI kevI rIte aMdara praveza karI zakaze ? dIpaka jhagajhagATa prakAzato hoya tyAM aMdhakAra kyAMthI AvI zake ? apuNyA pUchyuM-tuM koNa, ne tAro svAmI kayo ? pelAe uttara Apyo-huM puNya ne mAro svAmI bhadrazreSThI. he apuNya ! jo tuM ahIM Avyo to tArA burA. hAla samajavA. e uttara maLavAthI bahAra rahelo tatpaNa palAyana karI gayo. rAtrie banelo A vRttAMta prabhAte bhadrazeThe potAnI strI zIlavatI lakSmIne kahI saMbhaLAvyo. paNa zeThe jema zayyAmAM rahyA chatAM be puruSono saMvAda sAMbhaLyo hato ema vaLate divase zeThANIe paNa rAtre pote zayyAmAM hatI te vakhate be strIono paraspara saMvAda sAMbhaLyo. eka strI bahAra UbhelI hatI eNe aMdara rahelIne kahyuM-ali ! tuM bahAra nIkaLa, mAre aMdara AvavuM che. have mArI svAminIno A gharamAM AvIne rahevAno vAro che. jotI nathI ke rAzIo paNa potapotAnA vArA pramANe sUryane bhaje che ? e sAMbhaLI aMdara rahelIe pUchyuM-tuM koNa che ane tArI svAminI koNa che ? pelIe uttara Apyo- "mAruM nAma asaMpatti, ne mArI svAminI alakSmI. e sAMbhaLI aMdara rahelIe kahyuM-jenuM nAma levAthI loko sukha saMpattimAM magna rahe che evI mArI uttama svAminI haju vidyamAna che tyAM tArA jevI kulaTAno ahIM praveza kevo ? jo ! mAruM nAma saMpatti che ne mArI svAminInuM nAma lakSmI che-yAda rAkhaje, bhulatI nahIM. e sAMbhaLI bahAra UbhelI strI sarpiNInI jema ekadama cAlI gaI." A vRttAMta lakSmIe paNa prabhAte potAnA priya patine kahI saMbhaLAvyo, eTale eNe kahyuM-pelA svapna pAThake kahyuM hatuM e badhuM satya ja kahyuM hatuM. 88 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anyathA A be puruSono, ne A be strIono Avo saMvAda kyAMthI thAya ? nizcaya ApaNI pAchaLa, ApaNA putranuM ja prArabdha sAruM nathI. mATe ApaNe ene mATe eka koTi suvarNa bhUmine viSe bhaMDArI rAkhIe. zeSa che e kSINa thaze toye A nidhAnane lIdhe putra ane enI strI du:khI nahIM thAya. ema kahI nidhine bhUminI aMdara bhaMDArI putrane bolAvI batAvI kahyuM-ame vidyamAna chIe tyAM sudhI tuM svecchAe khA, pI, ne AnaMda kara. bIjuM dravya khuTe nahIM tyAM sudhI tAre A nidhino sparza karavo nahIM. zeThe A sarva kahyA pachI to bhAI sAheba UlaTA ADe raste utaryA. eno durAcAra eTalo vadhI gayo ke mAMjaramAM bhramara lapaTAya ema e eka madanamaMjarI nAmanI vezyAnA phaMdamAM phasAyo. anya sarva kArya tyajI daIne e kulaTAmAM Asakta thaI rahevA lAgyo evAmAM keTaleka divase enA mAtapitA paMcatva pAmyA. parApUrvathI banatuM ja Ave che ema, mAtapitAnA avasAna pachI. sarva lakSaNe puro hato chatAM putra hato eTale e abhadrabhAI gharano mAlika thayo. bhAgyahIna rUpALAM alakSmIbAI paNa ghera AvyAM. pati patnIno vidhie sarasa meLa meLavyo hato. temano ameLa kema bane ? vaLI pelo puruSa apuNya ne pelI strI asaMpatti rAha joI rahyA hatAM e ye have yogya avasara prApta thayo eTale AvIne UbhAM rahyAM ne jogejoga maLyo. abhadre vaLI adhurAmAM pUruM madanamaMjarIne gharamAM lAvIne besADI. kuLa maryAdA choDI ene lAja vaLI zI ! 'jeNe choDI lAja ene traNa bhuvananuM rAja' vRddha svajanoe hitaiSI thaIne ene bahu bahu samajAvyobhAI abhadra, A vezyAne gharamAM lAvI rAkhI te ruDuM nathI kahevAtuM. dhananI hAni thAya che. loko niMdA kare che ne uparAMta tArA zarIrano paNa kSaya thAya che. mATe bhalo thaI A vezyAne choDI de jethI tAruM bhadrakalyANa thaI jAya. paraMtu zaramano chAMToya jenAmAM nahoto evo .abhadra bhadra mAgato ja nahoto, eTale kahevA lAgyo-are vRddho, tamArI buddhi bhraSTa thaI gaI che. tame tamAruM ghara saMbhALo, mAruM ghara saMbhALanAro huM kyAM nathI ? e sAMbhaLI zikSA ApavA AvelA vilakhuM moM karI sau saune ghera gayA. abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga agyAramo) 89 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhadra pitAno vahIvaTa saMbhALI vyApAra karavA lAgyo paraMtu je je vyApAra karavA jAya emAM avaLA pAsA paDe. ema thavA lAgyuM. enA catuSpada-pazu hatAM e sarva ekadA vanamAMthI cora loko laI gayAM. dAsadAsIonA hastaka je kaMI dhana hatuM e eoja gaLI gayAM. jemanI pAse leNuM hatuM e mAgavA gayo to emaNe kAMI dIdhuM nahIM. UlaTo takarAra ne jhaghaDo karavA lAgyA. bhojana mAtra paNa mahAkaSTa maLe evI sthitimAM bhAI AvI paDyAM. daiva pratikULa hoya tyAM bIjuM thAya paNa zuM? vezyA madanamaMjarI paNa ene nirdhana jANIne mUkIne jatI rahI. kemake jatI na rahe to kyAMka enuM kuLa lajavAya kharuM ne ? - have to e zokanA saMtAparUpI moTA samudranA AvartamAM paDyo. e AvartamAMthI keme nIkaLI zakAya ema na rahyuM. gharamAM rahyAM. have pote ne alakSmI zeThANI, ne zeSamAM apuNyane asaMpatti, bahu duHkhI thayo eTalAmAM ene pelA pitAe kahI rAkhelI nidhAnanI vAta yAda AvI. e nidhAna bhUmimAMthI khodI kADhI hastagata karI punaH manuSya thavAno vicAra karyo. dhanarahita nara pazu kahevAya che eTale dhana Ave to pazutA jAya ne mAnavatA Ave. eTale rAtrine samaye bhUmi khodavA mAMDI to koI adaSTa niSedhaka avAja Avyo. brahmadatta cakravartIe potAnuM bhojana levAnI brAhmaNane nA kahI hatI ema e avAje nA kahI chatAM khodhyuM eTale aMdarathI nidhAnane badale sarponI hAramALA-guMchaLAne guMchaLA nIkaLyAM ne enI AsapAsa vIMTaLAI vaLyAM, tathA ene daMza devA lAgyAM. sarponA pAza ane daMza baMnee ekatra maLIne enA zarIramAMthI prANane hAMkI kADhyA. suvarNakoTino nidhAna to koI pakSe pote hastagata karI potAne kabaje rAkhyo. he dhana ! tArA prArabdhanI balihArI che ke, jemane tAro upabhoga nathI karavo evAone paNa tuM atIva atIva priya cho ! puNya ane apuNyanuM phaLa darzAvanAra, bhadra ane abhadranuM A daSTAnta zravaNa karIne, he prANIo ! tamAre apuNyane viSavat gaNIne tyajI devuM ane kevaLa puNya ja upArjana karavAno prayatna karavo. A puNya pravartaka ane nirvataka-ema be prakAranuM che. dAna devAthI je puNyanI GO abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prApti thAya che e puNyanuM phaLa kAmabhoga che mATe e puNya pravartaka (eTale manuSyane pravRttimAM mUkanAruM); ane zIla AdithI je puNyanI prApti thAya e puNyanuM phaLa janmamaraNano uccheda che mATe e puNya nivartaka che. he abhayakumAra ! A amAro Apelo dharmopadeza zravaNa karIne udAyana rAjAne dIkSA levAnI IcchA thaI. eTale eNe amane vijJApanA karI ke "prabho, huM ghare jaIne rAjyanI vyavasthA karI AvIne tamArI pAse cAritra aMgIkAra karIza, ane A saMsAranI mAyArUpa baMdhanane toDI nAkhIza." ghera jaIne eNe buddhipUrvaka vicAra karI joyo to ene jaNAyuM ke putra abhIcine rAjya soMpIza to meM ja hAthe karIne ene agAdhA duHkhamAM nAkhyo kahevAze kemake Asakta thaIne rahenArA rAjAone rAjyane aMte naraka che. mATe mAro bhANeja kezI che ene rAjya ApuM. jo ke kezI paNa bhANeja ane ene rAjya ApuM eTale e ya narakAdhikArI thaze. paNa abhIci nikaTano ane kezI jarA dUrano saMbaMdhI eTalo phera che. ema dalIlo karI joI eka nirNaya upara AvI udAyane kezIne rAjya soMpI, aThThaI mahotsava karI, dhanadAnavaDe yAcakonA manoratha pUrI, harSapUrvaka paramabhakita sahita amArI pAse cAritra aMgIkAra karyuM che, ane atyAre e SaSTha, aThThama, dazama Adi tIvra tapazcaryAvaDe, kiraNovaDe jema sUrya jaLane zoSavI nAkhe che ema, potAnI sapta dhAtuone atyaMta zoSavI rahyo che. e udayanarAjA A avasarpiNImAM aMtima rAjarSi thayo che; yuga pradhAnone viSe jema du:prasabha aMtima thaI gayo che ema. zrI vIra bhagavAne A pramANe caramarAjarSi udAyananuM caritra rAgRhI nagarImAM abhayakumAra maMtrInA pUchavAthI deva, dAnava ane zreNika rAjA vagerenI banelI parSadAmAM vistAra sahita atheti kahI batAvyuM. pachI abhayakumAre hastadvaya, joDIne karataLamAM rahelA AmalamphaLanI jema traNe jagatane ekI vakhate jeo nIhALI rahyA che evA vIraprabhune, pUchyuM- he devAdhideva ! tyAre have e udAyana muninuM bhAvi caritra kevuM che e paNa Apa kRpA karIne kaho. kAraNa ke rasikajanone kathAnakano abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga agyAramo) Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarottara bhAga sAMbhaLavAnI savizeSa utkaMThA hoya che. abhayakumAranI jijJAsA tRpta karavAne prabhue e rAjarSinuM bhaviSyanuM vRttAMta kahyuM e A pramANe, he abhayakumAra ! tapazcaryAmAM pAraNAne divase nIrasa, virasa, rUkSa amla ane kALa pahoMcato hoya evA AhAra vaDe zarIrane TakAvI rahelA ane karmarUpI vairionuM umUlana karavAno prayatna karI rahelA e munine sahAya karavAne mATe ja hoya nahIM ema koI vyAdhi utpanna thaze. to paNa e vyAdhi bhogavyA vinA anya koI paNa rIte haThe evo nathI ema samajI e potAnAM kAryo to karyA ja karaze. kemake zUravIra sainika prahAra paDe to ye vIravRtti mUkato nathI. vaidyo paNa e vyAdhinuM koI vAraNa nathI ema samajI jaI AnaMdita mane emane upadeza Apaze ke-he muni ! dharmakaraNI arthe zarIra taMdurasta joIe mATe tame dUdha-dahIMnuM sevana karo. ema karavAthI tamAro vyAdhi jaze ane punaH tamArI pAse Avaze ja nahIM. deha che to dharma thaze. pApahartA muni paNa vaidyarAjoe batAveluM e auSadha prAsuka ane sulabha jANIne gRhasthonA vADA viSe ja hoya nahIM ema gokuLone viSe vihAra karaze. vikRtinuM sevana karanArA chatAM vikRtinA parivarjaka mukta dharmacakra chatAM dharmacakra pheravaze. ekadA, he abhaya ! mamatvanA tyAgI e udAyana muni vicaratAM vicaratAM eja vItabhayanagaramAM Avaze. emane AvyA jANI, kezInA, jANe kaMThapAza hoya nahIM evA, duSTa maMtrIo kezIne ema samajAvaze ke vrata pariNAma bhagna thavAthI udAyana muni pote have tAruM rAjya levA AvyA che. svarganA rAjya jevuM A rAjya emaNe uttama vAsanA utpanna thayelI hovAthI ekadama tyaryuM hatuM; ziyALe boraDInAM bora tyajyAM hatAM ema. e daSTAnta A pramANe che pUrve koI vanamAM eka ziyALa rahetuM hatuM eNe rAtrine viSe keTalAka manuSyone paraspara ema vAta karatA sAMbhaLyA ke je prANI, potAne atyaMta priya hoya evI vastuno niyama kare ene nizcaye mahApuNya thAya. e sAMbhaLIne ziyALe paNa abhigraha karyo ke mAre paNa bora khAvAM nahIM AN abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kemake e mane bahu priya che. kArtika mAsa Avyo eTale boraDIo phAlI ane bora pAkyAM e joI ziyALe potAnuM mana manAvyuM ke mAre bora khAvAno niyama che, kaMI sudhI jovAno niyama nathI ema kahI pAse jaI prathama e bora suMdhyAM; ane pachI putranI jema, ene vAraMvAra harSa sahita cuMbana karyuM. vaLI pachI "mAre e bora mukhane viSe gaLI javAno niyama che, kaMI mukhamAM nAkhavAno niyama nathI evo saMkalpa karI bora momAM nAMkhyAM, ane dAMta vagaranAnI jema cagaLyAM. pachI AvAM durlabha svAdiSTa boranI AgaLa devatA paNa niyamabhraSTa thaI jAya to mArA jevAnI zI vAta, mATe "paDo vaja e niyama para' ema vicArI ziyALa moMmAMnA bora gaLe utArI khAI gayo. A ziyALanI jema udAyanane paNa rAjya tyAga karyAno pazcAttApa thayo che. mATe e rAjya levAne ja AvyA haze. pUrve kaMDarIkamuni paNa rAjya levAne AvyA hatA e tame nathI jANatA ? mATe eno leza paNa vizvAsa karazo nahi. kemake bRhaspati paNa kahI gayela che ke avizvAsaeja nItinuM mULa che. duSTa pradhAnonAM evAM vacana sAMbhaLIne e kezI kaheze ke jo udAyana rAjya grahaNa karaze to huM to ene ApI daIza; bharate rAmane ApyuM hatuM ema svAmI potAno adhikAra punaHgrahaNa kare emAM sevake krodha zo karavo ? A mArA mAmA mArA svAmI che ane huM to sarvadA eno sevaka chuM. kezInAM evAM vacana sAMbhaLIne e durAtmA sAlahakAro kaheze ke-rAjana ! lIdheluM pAchuM ApavuM e rAjAno dharma nahIM. eNe pote tamane rAjya ApyuM nathI, tamArA karme tamane ApyuM che. emAM hoya to abhIcine mUkIne rAjyalakSmI tamArI pAse kyAMthI Ave ? gotrajo jema potAno hisso haThapUrvaka le che ema rAjya paNa pitA, kAkA, bhrAtA, putra ke pautra pAsethI paDAvI laI levuM kahyuM che. A rAjya pote potAnI meLe ja jANe hAlIcAlIne tamArI pAse AvyuM che te pAchuM kema devAya ? ema pAchuM ApI de che ane loko paNa ni:satva gaNe che. he rAjana ! ardha rAjya laI lenAra sevaka upekSA karavA yogya nathI, to A to sakaLa rAjya levA dhaNI pote Avela che to enI to kema ja abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga agyAramo) 93 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upekSA thAya? AvAM AvAM kumaMtrIonAM vacano uparathI, e kezIno udAyanA pratye je bhaktibhAva haze e bhaktibhAva jato raheze. phaMkI phaMkIne kAnA bharavAmAM Ave tyAM sArAvAra paNa zI hoya ? pachI te amAtyone pUchaze. ke tyAre have karavuM zuM." tyAre eo ene kaheze ke ene viSa devuM. kAraNa ke viSathI saratuM hoya to zastrano upayoga zA mATe karavo ? tamArA mAmA dahIMno AhAra kare che to e dahIMmAM ja viSa bheLavavAnuM. ema karazo eTale lokomAM tamAro avarNavAda paNa nahIM thAya. pachI mAmAe pALI poSI moTo karelo mAmAno ja vairI banaze ane govALaNI pAse dahIMmAM viSa bheLavAvaze. paNa e viSa koI devatA saMharI leze ane udAyanane kaheze ke tamane dahIM viSavALuM ja maLaze mATe have dahIMnuM mana karazo nahIM. e uparathI udAyana muni, dahIM ghaNuMye pathya hovA chatAM, eno tyAga karaze. kAraNa ke vivekI janoe, potAnA saMyamanI jema ja, potAnI jAtanuM rakSaNa karavuM kahyuM che. dahIM nahIM laI zakAyAne lIdhe pAcho eno vyAdhi vRddhi pAmaze. eTale e punaH dahIMno upayoga karaze. kAraNa ke sahelA upAyathI artha sarato hoya to zA mATe e na karI jovo ? punaH govALaNI dravyanA lobhe viSamizrita dahIM Apaze. ane koI samyagdaSTi devI traNa-traNavAra enuM apaharaNa karaze; paNa cothI vakhata pramAdane lIdhe apaharavuM bhUlI jaze. athavA to sAvadhamAM sAvadha paheregIrane paNa vakhate kSaNavAra nidrA AvI jAya che. muni e viSamizra dahIMno AhAra karaze; ane viSe takSaNa sarva aMge vyApI jaze eTale potAnuM avasAna najIkamAM che ema samajIne, ane kopa ke zoka-kaMIpaNa darzAvyA vinA, munirAja janmamaraNanA pherA TALanAruM anazanavrata grahaNa karI, ullAsa yukta citte bhAvanA bhAvaze ke; he jIva ! teM zuddhasiddhAntarUpa amRtarasanuM ja sadA pAna karyuM che to have koInA upara kazo paNa krodha na karIza. mane phalANAe viSa dIdhuM che ema na dhArIza. ema ja samajaje ke pUrve upArjana karelAM pApoe e viSa abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) 4 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArA jevo bhaktimAna aurasa putrane mUkIne e bahenanA dIkarA kezIne kema rAjya Ape che ? lokomAM sarvatra bhANeja vagere vahAlA to hoya paraMtu kaLArahita vipranI jema eo bahu to bhojanAdinA satkArane pAtra kahevAya. jyotiSIo abhicinakSatrano gaNatrImAM letA nathI. ema mArA pitAe paNa mArA jevA tejasvI ane zaktimAnane gaNyo nahIM. pitA svAmi ja jayAM anyAya kare emAM zo apavAda ! athavA uttama suvarNAdi bhAMDonI azuci gaNAtI nathI. have mArAthI A kezInI mArA pitAnI jevI sevA thAya nahIM jo uThAvuM to udAyana rAjAnA putra tarIke mArI zobhA zI ! mAre mATe have videzagamana karavuM zreyaskara che. kemake haMsa kAgaDAnA AdhInamAM rahe nahIM. vaLI jo huM kadApi ahIM rahIza to khaLapuraSo mAro upahAsa karaze ke suI rahelA ajagaranI jevA abhIcinuM rAjya kema jatuM rahyuM ? jemanAmAM mAna lAja ke puruSArtha-kaMI na hoya eo ja parAbhUtA avasthAmAM zvAnanI jema svadezamAM besI rahe. ema vicArIne e have vItabhayanagarano tyAga karIne enI mAsInA putra kuNikane tyAM jaze. kuNika paNa ene gaurava sahita sAcavaze. kAraNake mA ane mAsImAM aMtara zuM ? kuNikane tyAM e AnaMdamAM potAne ghera raheto hoya ema raheze. loko svajano zodhe che e eTalA ja sAruM. zoka tyajI jIvAjIvanA tattvanuM jJAna prApta karI zuddha kriyA karato ane harakoInA kArya karI deto e tyAM bahuvarSa paryanta rahI zrAddha dharma aMgIkAra karaze. udAyana ane prabhAvatIno putra ema eTaluM karaze e bahu yogya kahevAze. paNa dharma kArya karato chatAM, candramAMthI kalaMka javAnuM nathI. ema enA manamAMthI pitAsaMbaMdhI kaluSatA jaze nahIM. prAMte ArAdhanA karI pote karelI dharmanI khaMDanAnuM sUcavana karato hoya nahIM ema paMdara divasa anazana karI raheze. upavAsane paMdarame dine e pitRgocara aparAdha khamAvyA vinA mRtyu pAmIne bhuvanapatimAM mahaddhika devatA thaze. enA krodhane lIdhe ene sadgati maLaze nahIM. mahaddhika devatAnuM eka palyopamanuM AyuSya pALIne tyAMthI pAcho mahAvidehamAM AvI siddhipadane prApta karaze. | he abhayakumAra ! A pramANe ame tane udAyanarAjarSinuM caritra; 96 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArA jevo bhaktimAna aurasa putrane mUkIne e bahenanA dIkarA kezIne kema rAjya Ape che ? lokomAM sarvatra bhANeja vagere vahAlA to hoya paraMtu kaLArahita vipranI jema eo bahu to bhojanAdinA satkArane pAtra kahevAya. jyotiSIo abhicinakSatrano gaNatrImAM letA nathI. ema mArA pitAe paNa mArA jevA tejasvI ane zaktimAnane gaNyo nahIM. pitA svAmi ja jayAM anyAya kare emAM zo apavAda ! athavA uttama suvarNAdi bhAMDonI azuci gaNAtI nathI. have mArAthI A kezInI mArA pitAnI jevI sevA thAya nahIM jo uThAvuM to udAyana rAjAnA putra tarIke mArI zobhA zI ! mAre mATe have videzagamana karavuM zreyaskara che. kemake haMsa kAgaDAnA AdhInamAM rahe nahIM. vaLI jo huM kadApi ahIM rahIza to khaLapuruSo mAro. upahAsa karaze ke suI rahelA ajagaranI jevA abhIcinuM rAjya kema jatuM rahyuM ? jemanAmAM mAna lAja ke puruSArtha-kaMI na hoya eo ja parAbhUta avasthAmAM zvAnanI jema svadezamAM besI rahe. ema vicArIne e have vItabhayanagarano tyAga karIne enI mAsInA putra kuNikane tyAM jaze. kuNika paNa ene gaurava sahita sAcavaze. kAraNake mA ane mAsImAM aMtara zuM ? kuNikane tyAM e AnaMdamAM potAne ghera raheto hoya ema raheze. loko svajano zodhe che e eTalA ja sAruM. zoka tyajI jIvAjIvanA tattvanuM jJAna prApta karI zuddha kriyA karato ane harakoInA kArya karI deto e tyAM bahuvarSa paryanta rahI zrAddha dharma aMgIkAra karaze. udAyana ane prabhAvatIno putra ema eTaluM karaze e bahu yogya kahevAze. paNa dharma kArya karato chatAM, candramAMthI kalaMka javAnuM nathI. ema enA manamAMthI pitAsaMbaMdhI kaluSatA jaze nahIM. prAMte ArAdhanA karI pote karelI dharmanI khaMDanAnuM sUcavana karato hoya nahIM ema paMdara divasa anazana karI raheze. upavAsane paMdarame dine e pitRgocara aparAdha khamAvyA vinA mRtyu pAmIne bhuvanapatimAM mahaddhika devatA thaze. enA krodhane lIdhe ene sadgati maLaze nahIM. mahaddhika devatAnuM eka palyopamanuM AyuSya pALIne tyAMthI pAcho mahAvidehamAM AvI siddhipadane prApta karaze. he abhayakumAra ! A pramANe ame tane udAyanarAjarSinuM caritra; 96 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUtakALanuM ane bhaviSyamAM banavAnuM, tamArI sanmukha kahI dIdhuM. abhayakumAre paNa kahyuM- he bhagavAna ! Apano mArA para upakAra thayo. athavA to ApanI suprasanna daSTi konI upara nathI ? prabhunuM upadezAtmaka vyAkhyAna zravaNa karyAthI, jenA vrata uccAravAnA pariNAma thayA che evA abhayakumAre, pachI UbhA thaI traNa pradakSiNA daI, namI, prabhune vijJApanA karI; "he prabhu ! A asAra saMsArarUpa samudramAM athaDAtA prANIone Apa jahAja samAna cho; kaSAyarUpI agnithI tapI rahelA prANIone jaLanI jema ThaMDaka ApanArA cho; mahAmoharUpI aMdhakArathI jemanI daSTi vyApta thaI gaI che evAone sUryasamAna prakAza ApanArA cho; kAmarUpI grahanI sattAmAM baMdhAI rahelAone uttama maMtranI jema mukta karanArA cho; aneka zoka saMtAparUpI rajane vAyunI jema harI lenArA cho; janma, jarA maraNarUpI kaMdane agninI jema dagdha karanArA cho. vaLI Apa eka bIjanI jema samasta maMgaLikarUpI aMkurAne utpanna karanArA che. eka pratibhU jAmInanI jema ArogyarUpa aneka saMpattinA apAvanArA cho, svarga ane apavarganA sukho ApavAne zaktivAna che. are ! amArA sarva manavAMchita pUrNa karavAmAM Apa to eka ananya kalpadruma ja che, huM to eka baMdivAnanI jema have A bhavanAM duHkhothI muMjhAI gayo chuM; eka devAdAra ke nirdhana kauTuMbika, ke bahu kanyAnA pitAnI jema. vaLI have mane A grahavAsa pracaMDa agninI javALAthI baLI rahelA ghara jevo jaNAya che. mAre mana kAma duSTa zatru jevo, strIo rAkSasIsamAna, bhogopabhoga roganA ghara, saMyoga kaucanA bIja jevA, lakSmI sauMdaryahInA ane rAjAnI kRpA viSAda jevI che. have to he prabhu ! mane A apAra saMsArathI game ema karIne tAro, jo mArAmAM dIkSAnI yogyatA Apane jaNAya to dIkSA Apo." abhayakumAranAM AvAM nirvedapUrNa vacano sAMbhaLI prabhue kahyuM-tuM A asAra saMsArathI udvega pAmyo che e tArA jevA vivekIne yogya che. tArA jevA buddhimAna dIkSA levAne yogya che ja; cakSuvALA prANIo abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga agyAramo) 97 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mukhamaMDanane lAyaka che ema he devAnAM priya ! he daDha nizcayavAna ! tArA manorathomAM kaMI vighna na Avo. vaLI have tuM kyAMya Asakti karIza nahIM. abhayakumAre pachI "huM mAtapitAnI pAsethI anujJA meLavuM tyAM sudhI ApanA pAdapaMkaja samIpa rahI janma saphaLa karIza.' ema zrI vIrane vijJapti karI pachI emane namI merUsamAna acaLa mana karI, have mane kayAre cAritra prApta thaze evA harSAvezathI romAMcita thaI pote ghera gayo. zrI abhayakumAra maMtrIzvara jIvanacaritrano agyAramo sarga samApta abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga bAramo ghare jaIne abhayakumAre mAtapitAne vijJapti karI ke-zrI vIra jinezvara udAyanarAjarSine kahyuM hatuM ke "dharmamAM DhIla zI ?' to mAre paNa have vinA vilaMbe-DhIla karyA vinA dharmanuM kAma karavuM che-vrata levuM che. jo huM rAjyano svIkAra karIza to vilaMba thaze ane e dharmanuM kAma-dIkSA rahI jaze. atyAre zrI vIra tIrthakara jevA gurano yoga che, ane huM ApanA jevA mahArAjAno putra hoI dIkSA laIza eTale dharmanI sAthe kIrti paNa prApta thaze; mATe mane kRpA karI anujJA Apo to satvara cAritra grahaNa karI zrIvIrane zaraNe jAuM. A lokanI jema paralokane huM na sAdhuM to mArA jevo mUrkha bIjo koNa ? ApanI kRpAthI meM jema A lokanAM sukha bhogavyAM che tema zrI vIra prabhunI kRpAvaDe paralokanAM sukha bhogavavA IcchuM chuM. niraMtara mAtapitAnI bhaktimAM anurakta, nirmaLa-sarala svabhAvI, buddhicAturyanA bhaMDAra, dIrghadraSTi ane loko jenAM darzanathI potAne bhAgyazALI mAnatA evA abhayakumAranA manoratha sAMbhaLIne enA mAtapitAe zokathI gadgadita thaI kahyuM- he vatsa ! je rAjya meLavavAnA lobhathI bApa dIkaro, kAkA-bhatrIjo, mAmo-bhANeja, bhAIo ane mitro ekabIjAnA prANa suddhAM levA tatpara thAya che evuM suMdara, moMghuM rAjya tuM, ApavA chatAM paNa leto nathI ane kahe che ke rAjya svIkAruM to dIkSA rahI jAya. paraMtu he vicakSaNa putra ! tArA manoratha, yadyapi kevaLa kalyANarUpa che chatAM ye koNa jANe kema amArA moMmAMthI "hA" nIkaLatI nathI, paNa nakArarUpa kaThora zabda nIkaLe che. mATe ame vidyamAna rahIe tyAM sudhI thobhI jA, ke jethI ame niraMtara tAruM vikasvara vadanakamaLa harSapUrvaka nIhALatA sukhamAM rahIe. tuM amArA avasAna pachI sukhe cAritra leje. mAtapitAnAM niSedhAtmaka vacano sAMbhaLIne abhayakumAre komaLa zabdomAM kahyuM-sakaLa pRthvIne AnaMda ApanArA tamArA jevA pitA ane sarva prANI para vatsalabhAva rAkhanAra mArAM mAtA mane je Adeza karo cho e sarva suMdara vAta che. kAraNa ke mAtapitA nitya putranuM zreya karavAmAM tatpara hoya che. paraMtu tame mane je "ame vidyamAna rahIe tyAMsudhI ItyAdi premapUrvaka abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga bAramo) Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahyuM e anizcayAtmaka che kemake AyuSyanI gati viSama che. yuvAna, prauDha ke vayovRddha-koInuM jIvita bhale ochuM ke vadhatuM, niyata-cokkasa kareluM nathI. badhuM anekAMta che mATe samudranAM vAyu prerita taraMgonI jevuM AyuSya kSaNabhaMgura che, emAM pratikSaNa mRtyunI ja vATa joI rahevAnI che. vaLI mArA cAritra grahaNa karyA pachI jyAre tame mane sAdhuno saMpUrNa AcAra pALato zrImAna vIra prabhunI bhaktipUrvaka sevA karato jozo tyAre tamane harSa thaze. mATe, pUrve zrI nArAyaNe jema sAMbapradyumna vagerene, pAse rahI dIkSA apAvI hatI ema, mane paNa tame apAvo. A pramANe, abhayakumAre ati gADha AgrahapUrvaka mAtapitAne samajAvyA, ane aMte emanI saMmati meLavI. sArA kAmamAM so vighno AvI paDe che e samajI, leza paNa vilaMba karyA vinA, abhayakumAre, pitAnI anujJA laIne potAnA sarva AvAsomAM potA thakI aThThaI mahotsava karAvyo, ane bahumAna bhakti purassara AzcaryakAraka sAdharmI vAtsalya karyuM. zreNika rAjAe paNa potAnA kuTuMbIpuruSone teDAvIne abhayakumAra cAritra grahaNa karavAno che evA suMdara prasaMgane laIne nagara zaNagArAvyuM. emaNe, vaidya rogIno deha zuddha kare che ema rAjamArga Adi sarva sthaLo sAphasupha karAvyA ane varSA kare evo jaLano chaMTakAva karAvyo, vaLI enI upara sugaMdhi dravyo tathA suMdara puSpo kuMkuma vagere chaMTAvyAM. bajAre bajAre suMdara maMDaponI toraNa tathA lAla kasuMbAnA ullo bAMdhavAmAM AvyA vaLI sarvatra vividharaMganI, siMha, azva vagerenI AkRtivALI dhvajApatAkAonI paNa zobhA karavAmAM AvI. pachI abhayakumArane uttama sAmagrI vaDe rAjAe aMtima snAna karAvyuM. kemake vatsalatA batAvavAno eja samaya hato. komaLa karavALA puruSoe ene sugaMdhi telanuM mardana karyuM. mardana karyA pachI vaLI emaNe, ene viSe snehabhAva dharanArA chatAM mRdu pIThI coLIne sneha utArI nAkhyo. pachI siMhAsana para besADIne ene ekasone ATha mRttikA sonArUpA ane maNimaya kuMbho vaDe ekI sAthe babbe traNa traNa laIne snAna karAvyuM; devamaMdira para jANe megha varSA varasAvatA hoya nahIM ! ema snAna karI abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) 100 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahyA pachI mRdu ane sUkSmarUMvATIvALA gaMdhavastra vaDe enuM zarIra luchavAmAM AvyuM ane enA kezapAzane vastramAM vIMTIne nIcovavAmAM AvyA, te vakhate emAMthI jaLa TapakavA lAgyuM te jANe alpasamayamAM potAno troTaloca thavAno che enA du:khane lIdhe AMsu sAratAM hoya nahIM ! vaLI eka AzcaryakArI kArya karavAmAM AvyuM te e ke enuM zarIra sugaMdhayukta hovA chatAM paNa, ene sarvAMge gozIrSa caMdananuM vilepana karavAmAM AvyuM. vaLI enA kezane zobhItI rIte oLI ThIka ThIka karI emAM puSpa bharAvavAmAM AvyAM te jANe emano turata ja loca thavAno che mATe harSa pUrvaka eo suvAsano anubhava karI le eTalA mATe ja hoya nahIM ! enA mastake puSpano mugaTa tathA vakSa-sthaLa para puSpano hAra paherAvavAmAM Avyo te jANe puNyalakSmInA AdarasatkArane arthe hoya nahIM ! ene je vastra paherAvavAmAM AvyAM te paNa sarvathA suMdara-azvalAlA jevA mRdu, phuMka mArIe tyAM UDI jAya evAM haLavAM, jarIkasAbathI bharelAM cheDAvALAM, ane haMsasamAna nirmaLa ane zveta. pachI enuM caMdana, akSata ane dadhi vagerethI kautukamaMgaLa karavAmAM AvyuM. vaLI ene sau saune sthAne uttamottama AbhUSaNo paNa paherAvavAmAM AvyAM; mastake sarvAlaMkAra ziromaNi cUDAmaNi, bhAlapradeze vizALa mukuTa, karNe manahara kuMDaLa, kaMThe svarNano gaLacavo, hAra arbuhAra ratnAvaLI ane ekAvaLI motInI mALA, baMne bhujAe aMgada-keyUra ane trIjI bAhurakSikA rAkhaDI, kaLAMcIe maNijaDita valaya, ane hAthapaganI AMgaLIoe varatnAMkitamudrA. A pramANe zreSTha vastrAlaMkAra paridhAna karI abhayakumAra sajja thayo eTale ene mAtapitAe azrupUrNa nayane joI rahI, pUchyuM-he priyavaMda vatsa ! kahe have tAre zuM joIe ? eNe kahyuM-mAre mATe rajoharaNa ane pAtarA maMgAvo, zeSa vastuo have zeSa nAganI jema dUra raho. sadha rAjAe bajAramAMthI kutrikApaNathI lakSamUlya ApIne rajoharaNa ane pAtarA maMgAvyA. 1. A kutrikApaNano artha jANavAnI IcchAvALAe zrI vijayadAnasUrIzvarakRta zrI vividha praznottarano 201 praznottara jovo. abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga bAramo) 101 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eja vakhate, A khAsa prasaMgane mATe rAjAe taiyAra karAvelI, sahasra puruSoe UMcakelI eka zubhakArI zibikA AvIne UbhI rahI, jene jotAM ja lokonAM cakSuo thaMbhAI gayAM. upara mUlyavAna ulloca ane paDadAne sthaLe motInI gUMthaNInI laTakatI hAramALAothI e zobhI rahI hatI. staMbhe staMbhe atyaMta suMdara AkRtivALI putaLIo ane agra saMbhe sughaTita manahara vidhAdhara vidyAdharInAM joDalAMthI e virAjI rahI hatI. madhya bhAgamAM AvI rahelA zreSTha siMhAsana, sarvatra dhamakatI suMdara ghugharIo, codiza mUkelA moTA gavAkSo, ane madhura TaMkAra svarathI AkAzane pUrI nAkhatI ghaMTA-A sarvathI e anupama dIpI rahI hatI. ullasita kiraNovALo suvarNakaLaza ane maMda vAyune lIdhe pharapharI rahelI zveta dhvajApatAkAne lIdhe e atIva jhaLakI rahI hatI. enA para manuSya, hasti, siMha, azva, gAya, cittA, mayUra, popaTa, vAnara, haMsa, mRga, matsya, kinnara, cAmara Adi prANIonAM, caMpaka, padma Adi aneka latAonAM ane svastika Adi maMgaLacinhonAM ALekhelAM manahara citrone lIdhe e adbhUta opI rahI hatI. vizeSa zuM kahIe ? asAmAnya zilpakaLAnI e eka pratimA hatI-samAna guNavattAne lIdhe devavimAnanI jANe nAnI bahena hatI ! AvI anupama-viziSTa racanAvALI e zibikAne pradakSiNA karIne samasta vidhino jANa abhayakumAra devendranI jevI lIlAthI enA para caDhI gayo, ane sUrya udayAcaLane alaMkRta kare ema eNe siMhAsanane alaMkRta karyuM, e vakhate sakaLa prajAvarga ene vikasita netre joI rahyo. tarata ja haMsasamAna ujjvaLa vastrone laIne eka prauDha strI zibikAnI pradakSiNA karIne, upara caDhI abhayakumAranI jamaNI bAjue beThI, ane rajoharaNa tathA pAtarA hAthamAM laI evI ja eka bIjI mahatarA strI caDhIne abhayakumAranI DAbI bAjue beThI. vaLI eka trIjI suMdara vastradhArI, sarvAMgasaMpUrNa ane devAMganA samAna sauMdaryavAna strI enI pAchaLa beThI ane ene mastake chatra dharI rahI. anya paNa, sapramANa AkRti ane rUpalAvaNyane lIdhe apsarAo ja hoya nahIM evI zaMkA karAvatI, be strIo abhayakumAranI baMne bAjue beThI, ane ene nAnA prakAranA ratna tathA abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) 102 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAM suvarNanI jANa karI vIjavA lAgI. eNono samUha hoya maNioe jaDelA-suvarNa daMDavALA, caMdramAnA kiraNono samUha hoya nahIM evo bhAsa karAvatA, cAmaro vIMjavA lAgI. eka tarUNI vaLI svaccha jaLapUrNa suvarNanI jhArI laIne enI vAyavya dizAe beThI. zreSTha zRMgAramAM sajja thaI AvelI eka vaLI uttama kAMcananA hAthAvALo vIMjaNo laI ene vAyu DhoLatI agnikoNe beThI. Ama sarva Avazyaka vyavasthA thaI rahI ke sadha nRpatie AjJA karI eTale samAna vaya ane rUpAkRtivALA tathA eka sarakhA vastrAbharaNothI zobhatA, sahasra yuvAnoe zibikA upADI. tatkSaNa malya, bhadrAsana, Adarza, vardhamAna, kuMbha, zrIvatsa, svastika ane naMdyAvarta-A ATha AgaLa thayA. enI pAchaLa hasti, siMha, azva vagerenAM citrAmaNavALI aneka vividharaMgI dhvajApatAkA cAlI. enI pAchaLa ratha ane rathavALA, enI pAchaLa vaLI azvo ane azvAro cAlyA. ane be bAjue hastio ane hastinA mahAvato cAlyA. tyArapachI IsvAku-yadu-bhoga-ugra vagere kuLanA sAmaMto potapotAnA vAhana para ArUDha thaI cAlavA lAgyA. emanI pAchaLa bhAlAvALA, dhanuSyavALA, daMDavALA, tIrakAmaThAvALA, zaktivALA ane magaLavALA cAlavA lAgyA. emanI pachI vaLI ThekatA, kudatA, hasatA ane AnaMda karatA, ekabIjAthI AgaLa nIkaLavAno yatna karatA pAyadaLanA mANaso cAlyA. ane emanI e pAchaLa moTA. dhanavaMto, senAnAyako, zreSThi varga, sArthavAha, maMtrIo ane maMtrIzvaro cAlyA. pachI mArgane viSe koInI duSTa daSTi na lAge eTalA mATe bahena, vAraMvAra harSapUrvaka abhayakumAranAM luNa utAravA lAgI. ane mAtA naMdAe paNa ene AzIrvAda Apyo ke- vatsa abhayakumAra ! tuM bAhubali, sanatakumAra vagerenI jema cAvajIva cAritra pALaje. siMhanI jema cAlI nIkaLyo che to have vihAramAM paNa siMhatva dAkhavaje. rAjalakSmIno parityAga karIne tuM pravajyA levA udhata thayo che emAM teM nizcaye pUrva puruSonA luptaprAya thaI gayelA AcAra vyavahArano uddhAra karyo che. atyArasudhI te dravyazatruone to bahubahu parAjaya pamADyA che. have bhAvazatruono parAjaya abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga bAramo) 103 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI vijaya patAkA prApta karaje ane mosALapakSa tathA pitRpakSa-ema baMne kuLone dIpAvaje. eTalAmAM to naya, naya, nanda, narva AnaMdamAM raheje, vijaya prApta karaje evA mAMgalika zabdo bAroTa-bhATa-AcArya-cAraNa vagere varganA lokonA mukhamAMthI bahAra paDavA lAgyA. nAndI, tUrI Adi vAtrono nAda sAMbhaLavA lAgyA ane aneka jovA lAyaka dazyo-tamAsA thavA lAgyA-emAM abhayakumAra uttarAnakSatranA megha jema dhodhabaMdha varSAda varasAve che ema, thokabaMdha dravya verato, yaza-kIrtithI dizAone pUrato hoya nahIM ema arthIjanonA manoratha pUrato, pitAne maMdirethI paramapremapUrvaka samavasaraNa bhaNI cAlyo. eTale nagaranI tarUNa ane vRddha-sarve strIomAM khaLabhaLATa ukyo. kemake strIone kautuka paheluM che. e vakhate emanAmAM mAMhomAMhe A pramANe AlApa-saMlApa thayA. vAto thavA lAgI; bahena, tuM utAvaLI utAvaLI cAlI to jarA mArI vATa paNa nahIM joI ? ali ! abhayakumArane jovAnI bahu utkaMThAvALI pUrAM vastra to pahera; A tArA keza chuTI gayA che e to bAMdhI le. sakhI ! tane tArAM sAsarInI zarama nathI AvatI ? he gajagAminI ! tane A kutUhalA jovA javAnI bahu IcchA che ema tArAM vartana parathI jaNAya che paraMtu kAnamAMthI kuMDaLa nIkaLI gayuM enuM to kaMI bhAna nathI. ali ! saubhAgya madaghelI, "kaMThamAMthI hAra nIce paDI gayo e dhyAnamAM che ? are sthalAMgi ! abhayakumArane jovo hoya to utAvaLI utAvaLI doDa, are ! kutUhala jovA doDatI AvanArI, dhyAna rAkhIne badhuM joI leje. pharI pharI AvuM jovAnuM nahi maLe. ali mugdhA ! Ama kyAM sudhI netrA vikAsI vikAsIne tyAM joI rahIza ? A tAruM kaTivastra khasI javAthI loko upahAsa karI rahyA che eto bhALa ! are nirlajja ! A tArA vaDIla joI rahyA che ne tuM kema doDAdoDa karI rahI che ? mane paNa tArA para bahu krodha thAya che! ati patinI mAnItI, tane kaMI dhana yauvanano bahu garva AvI gayo che ke AvaDuM moTuM gavAkSa ekalI rokI rahI che ? jyAM tyAM kautuka jovA javA AvavAmAM ja tAro jIva che-anyatra kyAMya 104 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa nathI. eTale ja tAruM zarIra Ama vadhI jaIne atyaMta sthaLa thaI gayuM che e vAta tArA lakSamAM nathI. are vRddhA ! Akho janmAro kautuka joI joIne haju tRpti na pAmI ke Ama varga rUMdhIne saunI AgaLa AvI. UbhI che ? ali garviSTa ! tArI mAtAe ke koIe tane kadi paNa zikhAmaNa ApI che ke nahIM ? mArA jevI vRddhAne asahya zabda prahAra karatI zA mATe vAraMvAra dhakkA mAre che ? haM paMDitA ! tuM to bahu vAcALa TharI ! have to tAro lavAro baMdha kara. A abhayakumAra Avyo ane have dhArIdhArIne jo. A pramANe strIo vividha vArtAlApa karI rahI hatI evAmAM abhayakumAra najadIkamAM Avyo. eTale sakaLa strI puruSo taeNa ekAgracitte joI rahyA tethI eo jANe nizcita paththaranA putaLAM hoya nahIM evo dekhAva thaI rahyo. "jeNe dharma, artha ane kAma-e traNe puruSArtho sAdhavApUrvaka rAjya calAvI sarva jagata para ekalo paropakAra ja karyo che evA A abhayakumAra potAno manuSya janma saphaLa karavA cAlyA ema kahI kahI hajAro loko emane AMgaLI cIMdhavA lAgyA. padepade sahasra netro emane joI rahyA, te jANe kumudapuSpo, caMdramAne, ke kamaLapuSpo sUryane joI rahyAM hoya nahIM ! dhanya che ene ! dhanya che enAM uttama lakSaNone, enI vidvattAne, enAM zauryane, enAM dhairyane ane enI buddhine ! ke samRddhithI bharelA manahara rAjyane jIrNa prAyaH rajUnI jema tyajI daIne Aje, sarva saMpattinA mULa evA zrImAna mahAvIranI samakSa dIkSA laI mokSa prApta karavA cAlI nIkaLyo che ! e pramANe kahIne loko pramodapUrvaka enI stuti karavA lAgyA. vaLI "A abhayakumAranI jevI ApaNI paNa mati thAo ke jethI ApaNe paNa A saMsAra sAgarano pAra pAmIe." evA manorathopUrvaka dharmiSThajano enI prazaMsA karavA lAgyA. aihika phaLanI AkAMkSAvALA vaLI ema kahIne enA guNone anurAga karavA lAgyA ke enA samAna bhavyarUpa, suMdara kAMti, AkarSaka lAvaNya, ane uttama saubhAgya ApaNane prApta thAya to kevuM sAruM ! enA saguNothI AkarSAyelA strI puruSo vaLI abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga bAramo) 105 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryanI jema enA bhaNI paNa aMjali joDI rahyA hatA. e saune abhayakumAra pote paNa sAmuM namana karI satkAra karavA lAgyo. vaLI koI koI to "he subuddhi abhayakumAra, tuM ghaNA divaso paryanta, bahu bahu mAsa paryanta, bahu chamAsI paryanta, aneka varSo paryanta cAritra pALaje." ema AzIrvAda devA lAgyA. A pramANe prajAvarganI prazaMsA, stuti, abhyarthanA, AzIrvAda Adi meLavato, prabhAvanA karato, utkRSTa bhAvanA bhAvato, saMsAranI asAratA. ane viSayanI kaTutA batAvI Apato, eka taraphathI advitIya pramoda ane bIjI bAjue parama saMvega dhAraNa karato, tathA potAnAM sarva ciraMtanA uttama kAryothI lokone camatkAra pamADato abhayakumAra, AgaLa pote ane pAchaLa pitA-zreNika, tethI jANe pote pitAno sanmArgadarzaka dIpaka hoya nahIM ema, prabhunA samavasaraNanI najadIkamAM AvI pahoMcyo. tyAM enuM sarvocca chatra daSTie paDyuM eTale e, vidhijJa hoIne, zibikAmAMthI nIce utaryo, te jANe vimAnamAMthI Indra utaryo hoya nahIM ! utarIne rAjA vagere sarva parivArasahita mokSa lakSmInA dvAra jevA samavasaraNanA dvAra sudhI page cAlato gayo. tyAM puSpa-tAMbula vagere sacita vastuone tyajI, uttarAsaMga karI eNe ekacitte aMdara praveza karyo. praveza karIne jyAM jinezvaranA mukhakamaLanAM ene darzana thayAM ke tarataja eNe aMjali joDI, jANe karmanA samudAyane jalAMjali Apato. hoya nahIM ! ema. pachI traNa prakAranI zuddhine lIdhe manohara jaNAtA e rAjaputra ane sarva parivAre punaH punaH bhagavAnane namana karI, traNavAra pradakSiNA dIdhI. tyArapachI magadharAja zreNika ane rANI-naMdA Adi svajanoe aMjali joDI prabhune namI, stuti karI vinaMti karI ke he bhagavaMta ! tame sacittanA tyAgI cho to paNa amArI sacitta bhikSA svIkAro-A abhayakumArane grahaNa karo. ema karazo emAM ame paNa tarI jaIzuM. tIrthakara mUkIne anya kayuM uttama pAtra che ke jene ame abhayakumArane ApIe-soMpIe) ? e sAMbhaLIne, paropakAra karavAmAM tatpara evA jagannAtha vIrasvAmIe 106 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahyuM- "lAvo, laIe." kemake guruo (ziSyono) saMgraha karavAmAM udhata hoya che. abhayakumAre paNa UbhA thaI namIne prabhune vijJapti karI ke - he svAmI ! mAro saMsAra samudra thakI vistAra karo. eTale jinabhagavAne paNa vAma bhAge rahelA evA e abhayakumAranA mastaka para potAne hAthe vAsakSepa karyo, te jANe puNyanA kaNono kSepa karyo hoya nahIM ! pachI prabhue ene caityavaMdana, pradakSiNA Adi vidhi karAvI. kemake AvI vidhi jinabhagavAnothI ja udbhavI che. pachI prabhue ene, zreNike AgaLa ANIne mUkelo veSa apAvyo, te jANe mokSa meLavI ApavAnI khAtrI mATenuM bahAnuM ja hoya nahIM ! gItArtha munioe e veSa ene IzAna dizAmAM laI jaIne paherAvyo; kemake dharmane viSe paNa lajjA moTI vAta che. munino veSa dhAraNa karIne IryAsamiti sAcavato prabhunI samakSa Avyo. e vakhate e mAnasarovaramAM haMsa zobhe ema samavasaraNamAM zobhI ukyo. pachI tribhuvananAyake pote enA mastakanA keza (TuMpI TuMpIne) dUra karyA te jANe enA sarva-nyUnAdhika klezo dUra karyA hoya nahIM ! vaLI pachI ene prabhue rItyAcAra pramANe sAmAyikasUtra uccarAvIne pacaMmahAvrata grahaNa karAvyAM. eTale have gRhastha maTIne tyAgI sAdhu thayelAne (abhayakumAra munine) IndrAdi devoe ane zreNika vagere manuSyoe harSapUrvaka vaMdana karyuM. munie paNa emane aneka uttama manorathone pUrNa karavAmAM kalpavRkSasamAna-evo dharma lAbha dIdho. pachI eNe aMjali joDIne prabhune namI vijJApanA karI ke he bhagavaMta ! have dharma saMbhaLAvo e parathI prabhue devadudubhinA nAda samAna gAjI uThatI vANIvaDe, karmarUpI taMtuone kAtarI nAkhavAmAM kAtara samAna-evI dharmadezanAno AraMbha karyo; | he mahAbhAga ! A caurAzIlakSa jIvayonivALA saMsAramAM basayonino avatAra bahu durlabha che. emAM paNa paMcendriyatA durlabha che. emAM vaLI manuSyatva, AryadezamAM janma, uttamakuLa ane uttama jAtinI prApti eTalAM vAnAM durlabha che. emAM paNa uttama Arogya IndriyonuM akSatapaNuM ane sAdhuno yoga durlabha che. emAM paNa dharma zravaNanI rUci thavI, emAM paNa dharma zravaNano yoga, emAM paNa uttama kSAyika bhAva ane emAM vaLI abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga bAramo) 107 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsArano tyAga ane munivratanuM grahaNa durlabha che. emAM paNa uttama kSAyika bhAva ane emAM paNa kevaLajJAna durlabha che. emAM paNa jarA, mRtyu, roga, zoka Adi sarva vipattiono jyAM sarvathA abhAva che evuM sarvottama, ane zAzvata sukhanuM dhAma mokSapada to sauthI durlabha che. Ama sarvavAnAM ekabIjAthI tara-tama-tAe karIne durlabha ja che. chatAM paNa teM to, A sarvemAMnuM ghaNuM ghaNuM prApta karyuM che tyAre have anya rahyuM e prApta karavAne mATe, A paMcamahAvata teM svIkAryA che tenA saMbaMdhamAM savizeSa yatna karaje. zeThanI rakSikA-ane rohiNI putra vadhuoe pAMca zALanA. kaNanA saMbaMdhamAM karyuM hatuM ema tuM paNa tArAM pAMcavratanA saMbaMdhamAM karaje emane sAcavIne pALaje ane emanI vRddhi karaje. pramAda karIne ujhikAnI jema tuM emane tyajI deto nahIM tema bhogavatInI jema eonuM khaMDana paNa karato nahi, e sAMbhaLIne abhaya munie pUchyuM-he jagannAtha, e rohiNI vagerenuM zuM vRttAMta che e mane kRpA karIne kaho. prabhue paNa kahyuM- he satvavAna ! sAMbhaLa; A ja bharatakSetramAM pUrve rAjagRha nAmanA nagaramAM kuberanAM jeTalI dhanasaMpattivALo eka dhana nAme zreSThI vasato hato. ene eka Adarza mahilA hoya nahIM evI dhAriNI nAme patnI hatI. dhAriNInI kukSithI gajadaMta jevA unnata ane gurudevagirisamAna zliSTa dhanapAla, dhanadeva, dhanaghoSa ane dhanarakSaka nAmanA cAra putrone anukrame ujijhakA, bhogavatI, rakSikA ane rohiNI nAmanI cAra suMdara strIo hatI. AvA parivAravALA subuddhimAna zreSThIe keTaloka kALa sukhe nirgamana karyo. ekadA e. rAtrine chelle pahore nidrAmAMthI jAgrata thayo te vakhate ene evA vicAro AvyA ke-jevI rIte aneka lAyakAtavALA puruSone lIdhe gRhasaMsAra nabhe che, tevI rIte, evI ja lAyakAtavALI strIo hoya to emanAthI paNa nizcaya nabhyo jAya. parijana bhojana karI rahyA pachI pote bhojana kare, eonA sUtA pachI pote sUe, ane prabhAte emanA pahelAM jAgrata thAya evI gRhiNI kharekhara gRhalakSmI ja kahevAya. potAnAM svajano, atithi, sevakavarga ane 108 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pazuonI badhI ciMtA pote ja kare evI gRhiNI nizcaye gRhalakSmI ja kahevAya. mArA putronI mAtA AvI lAyakAtavALI hoIne ja, mArI ATalI AkhI jiMdagI paryanta mAro gRhasaMsAra rUDI rIte cAlyA karyo che, ne koInI paNa phariyAda AvI nathI. have mArI kaI putravadhu, evI ja rIte gRhano nirvAha karaze e jANavA mATe mAre emanI sarvanI parIkSA karavI joIe. kemake gharano AdhAra strI para che. AvA AvA vicAro enA manamAM udbhavyA eTale prabhAte uThIne rasoIyAone bolAvI rasoI karAvI; vadhuonAM pIyarIyA tathA anya nAgarikone paNa jamavA notaryA ane sarvane aneka vastuo Adarasahita jamADI, dhanane sAcavI ekaThuM karavAnI IcchAvALAonuM paNa dina lokone jamADavAthI kaMI ghaTI jatuM nathI, jamIne mukhavAsa attara, gulAba laI snehIo maMDapane viSe beThA eTale zeThe potAnI jyeSThA putravadhune pAse bolAvI ene pAMca zALanA dANA ApIne kahyuM "putrI ! A sarvajanonI sAkSIe tane A kaNa ApuM chuM--e huM jyAre mAguM tyAre mane pAchA Apaje." zvasUre kahyuM e sAMbhaLI kaNa laI, rajA mAgI, vadhu potAnA khaMDamAM jaI vicAravA lAgI, "mArA sasarAjInuM rUpa ane aMgopAMga saMkoca pAmatA jAya che saMkucita thaI gayAM che eTaluM ja nahIM paNa enI gati paNa zithila thaI gaI che, keza kharavA lAgyA che, kAna kAma karatA nathI. mukhamAMthI miSTa vacana gayAM enI sAthe dAMta paNa gayA che; lAjazarama gaI enI sAthe buddhi paNa vahI gaI che; karoLIyAnA mukhamAMthI nIkaLe che ema enA mukhamAMthI paNa lALa nIkaLyA kare che; hAtha kRza thaI javAthI valaya moTA paDe che; mastaka paNa vRkSanI zAkhAnI jema hAlyA kare che ema vRddhAvasthA pUrI besI gaI che. chatAM emanI AjJAmAM aizvarya na maLe. koNa jANe kema koI ene AvuM na karavA jevuM karatAM aTakAvatuM paNa nathI ? ADaMbara to bahu karyo paNa ApyA tyAre pAMca kaNa ! cakalInI pAse bhAre moTo dhaDAko karyo ! dravya kharacIne utsava karyo paNa ApavA to maLyA phakta kaNa ! haNavo hato eka uMdara mAtra emAM to Akho DuMgara khodyo ! sALanA pAMca kaNa ApIne ene to mane saunI najaramAM abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga bAramo) 109 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ halakI pADI che ! zuM mArA bApane ghera evA kaNa meM nathI bhALyA ? lokomAM mAro upahAsa karAvanArA A kaNa huM to sAcavI rAkhanArI. nathI; jyAre e mAgaze tyAre evA bIjA ghaNAe che, e ApIza." Ama vicAra karIne eNe e kaNa pheMkI dIdhA. vaLI zeThe bIjI vadhune bolAvIne ene paNa eja pramANe pAMca kaNa dIdhA. e laIne e paNa vicAramAM paDI. "zuM Aje sasarAjI bhAna bhUlyA ? vRddha thayA eTale buddhi gaI ? ATalo badho nirarthaka kharaca. emaNe zA mATe karyo ? madyapAna karanArAo sivAya Avo nirarthaka kharaca karanArA to kyAMya bhALyA nahIM ! vaLI dekhAva to A bahu karyo, ne ApavAnI vAta AvI tyAM kema kaNa ja maLyA ! A to "khAMDaNIyAmAM khAMDavAnuM to kaMI nathI, ne sAMbelAM AyAM be' enA jevuM eka Azcarya thayuM che. moMmAM kaMI miSTa vastu khAtA hoIe ne bacabacAro karatA hoIe to to jANe ThIka. sasarAjIne bhAIo, putro ke sAsujI paNa kaMI kahI zakatA lAgatA nathI. e pote ekalA ja jANe moTA samaju thaI phare che ! vRddha thayA eTale yuktAyukta game te karatA phare che paNa emane gaNe che koNa ? kAraNa ke bALakane ne vRddhane sau samAna lekhe che. paraMtu-emAM chatAMye, emane sarvanI samakSa mane kaNa ApyA che e mAre pheMkI devA yogya nahIM. ema vicArIne e to uparathI photarAM kADhI nAkhIne pAMce kaNa khAI gaI-manamAM ema dhArIne ke jyAre mAgaze tyAre bIjA kayAM nathI, bahu che-e ApIza." pachI trIjI vahune bolAvIne ene paNa eja pramANe kahIne zeThe kaNa ApyA. A trIjImAM kaMI buddhi haze eTale ene e pAMca kaNa laI ekAMtamAM jaI vicAryuM ke sasarAjIe Ama kaNa ApyA emAM nizcaya kaMI kAraNa hovuM joIe. nahIM, to ATalo ATalo kharaca karyo che ne sarva samakSa mane devAmAM pAMca kaNa maLe ema hoya nahIM. mATe emaNe kahyuM emAM mAre e sAcavI to rAkhavA. Ama ciMtavIne ene e pAMca kaNo eka vastranA TukaDAmAM bAMdhI daDha gAMTha vALI. ane e gAMThane potAnA AbharaNanA karaMDiyAmAM sAcavIne mUkI. eTaluM ja nahIM paraMtu ene to haMmezA sAMja 110 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ savAra bahAra kADhI enI koI pavitra vastunI jema AdarapUrvaka bhakti karavAnuM jArI rAkhyuM. chevaTe cothI putra vadhune paNa bolAvIne ene eja sUcanApUrvaka zALanA pAMca kaNa ApyAM. A vahu, jenuM nAma rohiNI hatuM e mahA catura hoIne vicAravA lAgI. "mArA sasarAjI jeo bRhaspatinA jevA buddhizALI, samudranA jevA gaMbhIra ane merUsamAna vairyavAna che, dIrghadarzI che, bahuzruta che ene ghaNuM ghaNuM joyela ane jANela che tathA manavAMchita ApanAra ciMtAmaNi jevA ane mahArAjanA ziromaNi che-emaNe mane sarva svajanonI samakSa zALanA pAMca kaNa ApyA emAM nizcaya kaMI mahAna prayojana hovuM joIe kAraNa ke puruSo je kaMI kare che e paNa amuka phaLane anulakSIne ja kare che. mATe A bAbatamAM mArI mati ema kahe che ke A pAMca kaNone mAre vavarAvIne thAya eTalI vRddhi karavI. Ama vicArIne eNe potAnA bhaktimAna sahodarone bolAvIne kahyuM-A mArA zALanAM dANA che te tame laI jaIne dhyAna rAkhI tamArA kSetramAM vavarAvoemAMthI puSkaLa kaNa nIpajaze. e parathI bhAIoe bahenanuM vacana pramANa karIne e kaNa lIdhA, ane laIne potAne sthAne gayA. pachI varSAkALa Avyo ane pRthvI para sarvatra jaLajaLa thaI rahyuM tyAre emaNe e pAMce kaNa koI zuddha kSetranA kayArAmAM vavarAvyA. keTaleka divase emAMthI je kaNa utpanna thayA e sarva punaH anyatra vavarAvyA. Ama vAraMvAra yathocita vavarAvatAM ne emAMthI utpatti karAvatAM zALanAM to DuMDAne DuMDAM ugI nIkaLyAM. udAra-upArjaka prANinAM karmanAM bIja hoya nahIM ema ene prathama puSpo ane pAchaLa phaLa AvyAM. anukrame e DuMDAM pAka para AvatAM laNI lIdhAM ane kasuMbAnI jema pagataLe khudAvyAM. emAMthI eka prasthapramANa magadhadezanI uttama-prakhyAta zALA nIkaLI. e bIje varSAkALe pAchI vAvI. ema pUrvanI vidhie vavarAvatAM ne vaLI kRSi Adi kriyA karatAM emAMthI aneka kuMbhapramANa zALA taiyAra thaI. bhAgya anukULa hoya tyAM pachI zuM khAmI ? pachI trIje ane cothe varSe e ja kriyAothI sahasra kuMbhapramANa taiyAra thaI. pAMcame varSe vaLI kaMI pAra nA abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga bAramo) 111 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ave eTalI taiyAra thaI. te jANe rohiNIne sarva vadhuomAM prathamapada apAvanArAM zubha karmonI sumabaddha hAramALA hoya nahIM! evAmAM koI avasare punaH dhanAvaha zeThe samasta nAgariko tathA vadhuonAM pIyarIyAne teDI bhojanAdithI satkArI sarvane maMDapamAM besADyA. pachI cAre vadhuone tyAM bolAvIne kahyuM "he putrIo ! meM tamane pUrve zALanA pAMca kaNa ApyA hatA te lAvo. cAramAMthI eka-ujijhakAe to gharamAM jaI koThImAMthI pAMca kaNa lAvI sasarAjInA hAthamAM mUkyA, eTale ene zeThe pUchyuM-he putrI ! tane tArA mAtapitA, bhAIbhAMDu ane sAsusasarAnA sogana che-satya kahI de ke A kaNa pelA ja ke bIjA ? e sAMbhaLI eNe potAnI hatI evI vAta satya jaNAvI dIdhI; kAraNa ke nirguNIne paNa zapatha argalA samAna che. pachI bhogavatIe paNa koThImAMthI kaNa lAvIne sasarAnA hAthamAM mUkyAM. kemake pheMkI dIdhelI ke khavAI gayelI vastu punaH kyAMthI lAvI zakAya ? ene paNa, yathAvasthita vAta kaDhAvavAnA prayoganA jANakAra vRddha zeThe aneka zapathapUrvaka pUchyuM eTale e paNa sarva hakIkato mAnI gaI. kemake bannaro paNa ApelA zapathano lopa karatA nathI. trIjI rakSikA nAmanI vadhu AvI eNe to pote sAcavI mUkelA hatA e pAMca mULanA kaNo lAvIne sasarAne ApyA, zapatha ApIne pUchavA parathI, eNe ye potAnI vAta hatI te nivedana karI. have vAro Avyo. cothI rohiNIno. eNe sasarAne kahyuM- he pitA ! kRpA karI ane gADAM, baLada, uMTa, khaccara vagere vAhano mane Apo eTale mArA zALanA kaNa tamane maMgAvI ApuM. e sAMbhaLIne parama prItipUrvaka zeThe pUchyuM, "he putrI ! tuM A zuM kahe che ? eTale pelIe uttaramAM potAno, muninA vRtta jevo ujajvaLa vRttAMta atheti kahI saMbhaLAvyo; ane zreSThIe ApelA baLada-khaccara vagerene potAne pIyare mokalI zALinA kaNa maMgAvI ApyA." A sarvaprakAra sAMbhaLI rahI zeTha, ujijhakAnA bhAIbhAMDuone, bhrakuTI caDhAvI UMcA netro karI kahyuM "A tamArI putrI ane mArI putravadhu ujhikA nAma pramANe guNavALI che e nirlajanA cittamAM paNa mAro leza paNa bhaya nathI. eNe mArI AjJA ullaMghana karIne zALanA kaNa pheMkI dIdhA to have 112 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ enuM phaLa ene sadha ApuM chuM. ene AjathI nitya ghara sAphasupha karavAnuM, lIMpavAnuM, tRNa-gomaya, dhuLa Adi kacaro vALavAnuM, bALakonI azuci, vastra vagere dhoI svaccha karavAnuM kAma soMpuM chuM. eNe manathI paNa bIjA kazA kAmanI IcchA karavI nahIM. have ene mArA gharamAM anya kazo adhikAra nathI. kemake padavI guNAnusAra ja maLe che. mATe he baMdhuo ! tamAre tamArI putrIne zeTha AvuM nIca kArya soMpe che ema jANI mArA para leza paNa roSa karavo nahIM. pachI bhogavatInA baMdhuone kahyuM A tamArI putrIe paNa mArI AjJA uthApI che. kemake e nirbhayapaNe zALanA kaNa khAI gaI. ene huM pIsavuMkhAMDavu-daLavuM-rasoI karavI tathA valoNuM karavuM-e kAryo soMpuM chuM. e anya kazAne yogya nathI. athavA to kAna vagaranAne kuMDaLa zenAM hoya ? vaLI rakSikAnA baMdhuone premapUrvaka kahyuM-tamArI rakSikAe zALanA dANA sAcavI rAkhIne mArI AjJA yathAyogya pALI che. mATe huM ene mArA gharanA suvarNa-maNi-muktA-vastra vagereno bhaMDAra soMpuM chuM eNe e bhaMDAra rAtri divasa sAcavavo. yogya padavI na ApanAra prabhu paNa doSane pAtra kahevAya. chevaTe rohiNInA baMdhu varga samakSa zeThe pramoda sahita kahyuM, "sarva guNaratnonA sAgara jevI tamArI putrIne huM dhanyavAda ApuM chuM. kemake e mArI vadhue potAnI meLe yathAyukta vicAra karIne zALanA kaNanI vRddhi karI che. mArgAnusAriNI mati enAmAM che evI virala manuSyomAM ja hoya che. mATe ene huM atyArathI mArA AkhA gharanI svAmInInuM pada ApuM chuM. enI AjJA sivAya eka paNa vastu gharathI bahAra jAya nahIM tema aMdara Ave paNa nahIM." e sarvathI nAnI che chatAM enI ja AjJA sarva koIe mAnavI. kemake guNa hoya to moTA thavAya che, vayathI moTA thavAtuM nathI. sudhAkara caMdramAne jema sarva nakSatromAM rohiNI sanmAnya che ema mArA gharamAM paNa sarva vadhuomAM e sanmAnya ho. jene mArI A AjJAnuM khaMDana karavuM hoya eNe enI AjJAnuM khaMDana karavuM, ane jene mArI AjJA mAnya hoya eNe enI AjJA nizcaye mAnavI. abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga bAramo) 113 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zreSThInAM A vacana sarva koIe nidhAnanI jema saMgrahI rAkhyA. lokoe paNa rohiNInI eka devInI jema prazaMsA karI "pAMca dANAmAMthI, kRSNa citrAvelInI jema asaMkhya nIpajAvI dIdhAM e rohiNI vadhu kharekhara eka ratna nIvaDI. nizcaye bhAgyavAnane ghera ja AvI vahu hoya che. athavA kAmadhenu kAMI jene tene ghera janmatI nathI. dhanAvaha zreSThInAM paNa dhanya bhAgya ke enA gharamAM AvI vahu AvI che. samudradatta tathA lakSmI viSNu sivAya bIje rahe paNa kyAM ?" | pachI zreSThInA AdezathI yogya rucivALI cAre vadhuo potapotAne kAme vaLagI gaI. dhanAvaha zeTha paNa A pramANe sarvakAryanI vyavasthA thaI javAthI sukhe dharmakarma karavA lAgyo. kemake dharma evAo ja karI zake che ke jemanuM ghara vyavasthAvALuM hoya che. he abhayamuni ! tArA pUchavAthI meM A cAra vadhuonuM daSTAnta kahI saMbhaLAvyuM-have eno upanaya samajAvuM chuM e cittasthira rAkhIne sAMbhaLa; rAjagRhanagara jevo "narabhava' samajavo. cAra putravadhuo kahI te prANIonI cAra gati samajavI, ane jevo dhanAvaha zreSThI kaho evA guru samajavA. pAMca zALanA kaNa e pAMca mahAvrata vadhuonAM saMgAsaMbaMdhi e zrIyuta caturvidha saMgha. jema zeThe vadhuonAM svajanonI samakSa pAMca kaNo ApyA ema guru tane saMghasamakSa vrata Ape che. jema ujijhakAe zAlikaNa pheMkI dIdhAM to azuci dUra karavA vagere kArya karavA thakI duHkhI thaI tema je muni sukhalaMpaTa thaIne potAnAM vrata tyajI de che. evAne loko paNa "are vratabhraSTA ! durAzaya ! pApiSTha ! tAruM mukha koNa jue, amArI daSTithI dUra thA." ema kahIne niMde che. are nirlaja, sarvasaMgha samakSa tAre ja mukhe vrata uccarIne have e tyajI de che ethI tane kaMI lAgatuM nathI ? ema kahIne upAlaMbha de che. vaLI paralokamAM paNa ene durgatijanya paramaduHkha paDe che. zALanA kaNa khAI janArI bhogavatIne jema gharanAM halakAM kAryo karI karIne tanamanathI saMtApa thato, evI rIte AjIvikA nimitte veSa 114 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAraNa karIne paNa je mANasa vrata khaMDe che. e vizeSa duHkhI thAya che. evAne AlokamAM niMdA ane paralokamAM nAnAprakAranAM kaleza anubhavavA paDe che. athavA to anyAyathI sukha hoya ja zAnuM? trIjI vadhu vicakSaNa rakSikA jema zALanAM dANA sAcavI rAkhavAthI zvasura varga vagerene sanmAnya thaI paDI, ema je mANasa mahAvrato laIne ene niraticArapaNe pALe che e potAnA AtmAno vistAra karavAmAM tatpara hoIne AlokamAM dharmiSThajanonI prazaMsAne pAtra thAya che ane paralokamAM svarga ane mokSanAM sukhane paNa prApta kare che. vaLI jema vadhaziromaNi pelI cothI rohiNI zALanA kaNonI vRddhi karIne zvazUranA gharanI ekalI svAminI thaI, ane samastajanonI prazaMsA tathA sanmAna pAmI tema je bhavyajana, vratagrahaNa karIne ene harSapUrvaka ane ekapaNa aticAra doSa vinA pALe che e enI jema sanmAna pAme che; tathA uttarottara caDhatuM sthAna-prApta karI anya bhavya prANione mahAvratA levarAvI emanI vRddhi-puSTi kare che. evA mahAvratadhArIne jo AkSepaNAdi uttama kathA kahetAM karAvatAM AvaDatI hoya to e mithyAdaSTi jIvane paNa pratibodha pamADI zake che; ane pote paNa svadezamAM tema paradezamAM potAnA tIrthamAM tema anyatIrthomAM, pote na Icchato hoya to ye parama khyAti pAme che. svarga ane manuSya gatimAM uttama kulomAM pradhAna sukhone anubhavI aMtamAM apavarganAM paNa pUrNa sukha prApta kare che. he abhayamuni ! have tAre paNa A rakSikA rohiNInA nyAye, zubha saMpAdana karavAne arthe pAMca mahAvrata pALavAM ane ene poSI vRddhi karavI. gRhasthAvAsamAM paNa yati jevAM AcaraNa pALato hoI je sarva kriyAnuSThAna jANato hato evA abhayamunie paNa prabhunA Adezano nAtha ! mane Avo upadeza ApyA karajo' ema kahIne satkAra karyo. pachI prabhue abhayakumAranA pitA zreNikarAjA vagere saMsArika saMbaMdhIone udezIne kahyuM- lIlA mAtramAM rAjya saMpatti tyajI uttama puruSone mA ekadama cAlI nIkaLyo evA abhayanA pitA tarIke tamane paNa dhanyavAda ghaTe che. vaLI harSapUrvaka leza paNa kaleza karyA vinA tame ene abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga bAramo) 115 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pramANe mahAgaurava sahita dIkSA apAvI ene mATe to tamArI vizeSa prazaMsA ghaTe. AvAM jinabhagavAnanA upakAra vacano sAMbhaLI zreNIkarAjA emane tathA abhayamunine namIne, abhayanuM ja smaraNa karato potAne sthAnake gayo. prabhue pachI abhayamuninI gaNadharane soMpaNI karI. athavA to emAM zuM ? emaNe to jagata AkhAne abhaya Apela ja che. abhayakumAranI mAtA naMdA paNa harSa pUrNa citte vicAravA lAgImArA abhayane pUro dhanyavAda devo ghaTe che, kemake eNe pitAnA rAjyanI potAne IcchA nahIM chatAM paNa cirakALa paryanta rAjyanI dhurA vahana karI have tIrthakaranI pAse vrata grahaNa karyuM. athavA to sAhasika puruSonI beja gati hoya. kAMto zreSTha rAjyalakSmI, ane nahIM to pachI pravrajyA. paNa have jyAre mArA naMdane ja vrata grahaNa karyuM che tyAre mAre saMsAramAM rahIne zuM karavuM ? huM paNa prabhu pAse jaI dIkSA lauM. athavA to gAya pote hoMze hoMze potAnA baccAnI pAchaLa jAya che ja. ema vicArI potAnA svAminAtha zreNikarAjAnI anujJA mAMgI. kAraNa ke bane tyAM sudhI sarvanA mananuM samAdhAna karyA pachI ja dharma karavo yogya che. rAjAe paNa naMdAne saMmati ApI eTale naMdAe potAnI pAse hatAM e baMne divya kuMDaLa ane devatAe ApelA vastro halane tathA vihallane ApI zrImAna mahAvIra prabhu pAse cAritra grahaNa karyuM. prabhue ene pravajyAnI sAthe upadeza daI mahattarA sAthvIne soMpI. kemake haMsI haMsIonA sAthamAM ja zobhe che. have rAjAnI paTTarANI maTI prabhunI ziSyA ane sAdhvI banelI naMdA mahattarA AryAonI vaiyAvacca, karyA karatI, pApakarmono kSaya karatI, sarva kriyAnuSThAnano abhyAsa karatI, jina-gurunI upAsanA karatI harSasahita cAritra pALavA lAgI. kAraNa ke sajjano rAjyane vakhate rAjya kAryabhAramAM anurakta rahe che, tema tapazcaryAno prasaMge upasthita thaye tapazcaryAmAM ja lIna rahe che. eka upavAsa, be upavAsa, traNa upavAsa, cAra, pAMca ane ethI paNa AgaLa vadhIne ardha mAsanA, ane eka mAsanA upavAsa karIne zarIra zoSavA lAgI. ema. abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) 116 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karatAM anukrame agyAra aMgasUtrono abhyAsa karI sarvazreSTha viduSI thaI, vIza varSa paryanta dIkSA pALI, ghAti karmone haNI, kevaLajJAna prApta naMdA sAdhvI mokSe gaI. have ahIM abhayamunie paNa munionA hRdayakamaLane viSe bhramaranI lIlAe rahetAM lIlA mAtramAM aneka zAstrono abhyAsa karyo ane niraMtara kaMIne kaMI abhigraha rAkhI, kamaLanI jema upalepa rahita rahI siddhAMto zIkhI laI asAmAnya vidvatA prApta karI. vaLI jIva AtmAnI peThe apratihata gati, zaMkhanI jema niraMjana, vAyunI peThe apratibaddha, karmanI jema guplendriya, pakSInI jema vimukta, AkAzanI jema ekAkI, vRSabhanI jema daDhakAya, agninI jema sudIpta, hastinI jema unnata, siMhanI jema durgharSa, bhAskaranI jema tejasvI, caMdramAnI jema zItaLa, sAgaranI jema gaMbhIra, merUnI jema niSkapa, pRthvInI jema sarvasaha, ane zaradanA jaLanI jema svaccha rahI; zastrAghAta viSadaMza ke zItaLa lepa harakoI karI janAra para samabhAva rAkhI; kASTa ane maNi suvarNAdine, tathA svajana ane parajanane ekaja daSTie nihALI rAya ane raMka, vidvAna ane mUrkha, dhanavAna ane nirdhana, bhAgyavAna ane nibhaMgI, rUpavAna ane kadrapAsarvane sarakhA gaNI; ane zabda, rUpa, rasa, gaMdha ane sparza e pAMce IndriyonA viSayonA kaDavA mIThA anubhavone viSe samatAbhAva dhAraNA karI-lokone Azcaryacakti karI nAkhyA. bahu zuM kahevuM-bhava karavA paDe ke mokSa prApta thAya-baMne para e niHspRha rahyo. anekavidha dravya, grAma nagara Adi kSetra, samaya pramukha kALa ane paryAyarUpa bhAvane viSe tathA bAlya tarUNa ane vRddha avasthAone viSe ke anyatra paNa kyAMya eNe pratibaMdha (moha) rAkhyo ja nahIM. ane pazu, mAnava ke devanA karelAanukULa ke pratikuLa-alpa ke mahAna upasargone varUma dhairyavaDe sahana karI laI potAnI jAtane sarva satyavaMta prANIone viSe ziromaNi puravAra karI ApI. abhayaRSIzvare eka asaMyama, rAgadveSarUpI baMne baMdhano ane manavacana-kAyA saMbaMdhI traNa daMDa pariharI dIdhA. rasa, riddhi ane sAtA viSayaka traNe gaurava tyajI dIdhA. mAyA, nidAna ane mithyAtva saMbaMdhI abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga bAramo) 117 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNe zalya kADhI nAkhyA. jJAna, darzana ane cAritranI kadi paNa virAdhanA karI nahIM. mana, vacana tathA kAyAne kabajAmAM rAkhyAM. krodha, mAna, mAyA ane lobharUpI cAre kaSAyo para aMkuza rAkhyo. AhAra, bhaya, parigraha ane maithuna e cAre saMjJAo kADhI nAkhI. rAjya, deza, strI ane bhojana viSayaka cAre vikathAo visArI dIdhI. Artta ke raudra dhyAna paDatuM mUkI phakata zukala ane dharmadhyAna para ja dhyAna rAkhyuM. kAya, adhikaraNa, dveSa, paritApa ane vadhathI thatI pAMce kriyAopApAnuSThAnone visarjana karyA. cakSu, ghrANa, jIvyA, sparza ane karNa e pAMca IndriyonA guNono upayoga paDato mUkyo. hiMsA, asatya, corI, maithuna ane parigrahane dezavaTo dIdho. IryA, bhASA, eSaNA, AdAna ane utsarga Adi samitionI sAtheno saMbaMdha dRDha karyo. pRthvI, pANI, agni, vAyu, vanaspati ane trasa jIvonI rUDI rakSA karI. potAnI vicArasRSTi para kRSNa, nIla ke kApota lezyAno prakAza na paDavA detAM teja, padma ane zukla lezyAno prakAza ANyo. Aloka, paraloka, AdAna-corI; AjIvikA, maraNa, apayaza ane akasmAt A sAte bhayonI darakAra paDatI mUkI. jAtimada, kuLamada, baLamada, rUpamada, tapamada, aizvaryamada, jJAnamada ane lAbhamada e AThe tyajI dIdhA. strI, pazu ane napuMsakathI saMsakta vasati, strIjAtinI kathA, strIonAM aMgopAMganuM nirIkSaNa, strI je Asana upara beThelI tenA upara beghaDInI aMdara besavuM, bhIMtane AMtare rahelA daMpatIno hAsyavinodanuM zravaNa, pUrva bhogavelA viSayasukhanuM smaraNa, nitya snigdha AhAra ane pramANathI adhika AhAra-ATalAM vAnAM pariharyA. vaLI nava prakAre brahmacarya pALatA A abhayakumAra munizrIe zarIrane paNa zobhAvavAnI vAta visArI mUkI. saralatA, mRdutA, kSamA, nirlobhatA, satyabhASaNa, saMyama, tapa, parigraha, tyAga, brahmacarya ane zauca e daza prakArano dharma oLakhI e pramANe vartana rAkhyuM. vaLI darzana, vrata, sAmAyika, pauSadha, kAyotsarga, brahmacarya, sacitta vastuno tyAga, AraMbhano tyAga, Adeza nirdezano tyAga, IcchAno tyAga ane abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) 118 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhurUpatA A agyAra zrAvakanI pratimAo kahevAya che tenA tathA bAra sAdhunI pratimA, tera kriyA thAna, cauda jIvonA sthAna. paMdara paramAdhArmika, 1. (1) bhikSa pratimA-abhigraha vizeSa pahelI pratimA eka mAsanI temAM haMmezAM AhAra tathA pANInI eka dattI levA kalpa, dattI eTale ekI sAthe jeTalo AhAra dAtAra Ape temAM dhArA na tUTe tenuM nAma dattI, (2) bIjI pratimA be mAsanI temAM be dattI levI kalpa, (3) trIjI traNa mAsanI temAM haMmezAM AhAranI ane pANInI traNa dattI ja levI kalpa, (4) cothI pratimA cAra mAsanI temA haMmezAM cAra dattI levI kahyuM, (5) pAMcamI pAMca mAsanI temAM pAMca dattI levI kahyuM, (6) chaThI cha mAsanI temAM cha dattI levI kalpa, (7) sAtamI sAta mAsanI temAM sAta dattI levI kahyuM, (8) AThamI pratimA sAta divasanI temAM ekAMtara cauvihAra upavAsa nagaranI bahAra uttAna Asane ghora upasarga sahana karavA, (9) navamI sAta divasa ekAMtara cauvihAra upavAsa nagaranI bahAra ubhuTuka, vakakASTazAyI athavA daMDAyaTika Asana, upasarga sahana karavA, (10) dazamI sAta divasanI ekAMtara cauvihAra upavAsa godohika athavA vIraAsana, (11) agyAramI eka ahorAtrinI cauvihAra chaTha, (12) bAramI cauvihAra amathI eka rAtrinI. 2. (1) artha kriyA, (2) anartha kriyA, (3) hiMsA kriyA, (4) akasmAta kriyA, (5) daSTi viparyAsa kriyA, (6) mRSA kriyA, (7) adattAdAna kriyA, (8) adhyAtma kriyA, (9) mAna kriyA, (10) mitra kriyA, (11) mAyA kriyA, (12) lobha kriyA, (13) ane IryApathikA, A tera kriyAsthAno che. 3. (1) aparyApta sUkSma pRthvIkAyAdi pAMca thAvara, (2) paryApta sUkSma pRthvIkAyAdi pAMca thAvara, (3) aparyApta bAdara pRthvIkAyAdi pAMca thAvara, (4) paryApta bAdara pRthvI kAyAdi pAMca thAvara, (5) aparyApta be Indriya, (6) paryApta be Indriya, (7) aparyApta beIndriya, (8) paryApta beIndriya, (9) aparyApta caturindriya, (10) paryApta caturiMdriya, (11) aparyApta asaMjJI paMcendriya, (12) paryApta asaMjJI paMcendriya, (13) aparyApta saMjJI paMcendriya, (14) ane paryApta saMjJI paMcendriya A jIvonA cauda sthAna che. 4. aMba, aMbaRSi, sAma, sabala, rUdra, uparUdra, kAla, mahAkAla, asipatra, dhana, kuMbha, vAla, vaitaraNI, kharazvara ane mahAghoSa nAmanA paMdara paramAdhArmika bhuvanapatinA asuranikAyanA devo che te traNa naraka pRthvI sudhI kriDA karavA jAya che tyAM narakanA jIvone nAnA prakAranA duHkho Ape che. abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga bAramo) 119 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ soLa zrI sUtrakRtAMga sUtranA prathama zrutaskaMdhanA adhyayano e sarvanA saMpUrNa jJAtA. sattara bhejavALA saMyamanA nirdoSa pAlaNahAra. aDhAra prakAre brahmacaryanA niraticArapaNe pAlaNahAra, ogaNIsa zrI jJAtA sUtranA prathama zrutaskaMdhanA adhyayanonA jANakAra thayA. vIsa asamAdhi sthAna ane ekavIsa sabaladosanA varjaka bAvIsa parisaranA jitanAra. trevIsa sUtrakRtAMga sUtranA adhyayanonA jANa covIza zrI devAdhidevanI AjJApAlaka pAMcA mahAvratonI pacavIza bhAvanAnA bhAvanAra. chavIsa zrI dazA kalpa vyavahAra 1. (1) samaya-svasamaya parasamaya prarUpaNA, (2) svasamaya bodha vaitAliyachaMdopanibaddha, (3) upasarga, (4) strI parijJA, (5) naraka vibhakita, (6) zrI mahAvIrastavana, (7) kuzIla paribhASA, (8) vIrya, (9) dharma, (10) samAdhi, (11) mArga-jJAna darzana ane cAritrarUpa bhAva mArga, (12) samavasaraNa, (13) yathA tathya, (14) graMtha-bAlAvyaMtara graMthano parityAga, (15) AdAnIya jJAnAdi grahaNa, gAthA SoDazaka prathamanA paMdara adhyayanomAM vidhi pratiSedha dvArAe je artho kahyA che te pramANe AcaraNa kare te sAdhu thAya evo upadeza che. 2. (1) pRthvIkAya saMyama, (2) apakAya saMyama, (3) agnikAya saMyama, (4) vAyukAya saMyama, (5) vanaspatikAya saMyama, (6) be Indriya saMyama, (7) te Indriya saMyama, (8) caturindriya saMyama, (9) paMcendriya saMyama, (10) ajIva saMyama, (11) prekSA saMyama, (12) upekSA saMyama, (13) pramArjanA saMyama, (14) pAriSThApanikA saMyama, (15) mana saMyama, (16) vacana saMyama, (17) kAya saMyama. 3. tiryaMca ane manuSya saMbaMdhI mana vacana ane kAyAe karIne maithuna sevavuM sevarAvavuM ane sevatAne sAro jANavo e nava bheda dArikanA tathA bhavanapati Adi deva saMbaMdhI maithuna mana vacana ane kAyAe karIne sevavuM sevarAvavuM ane sevatAne sAruM jANavuM e nava bheda vaikriyanA maLI aDhAra prakAre abrahmacaryano sarvathA tyAga. 4. (1) zrI meghakumAra, (2) saMghATaka-dhannA sArthavAha ane vijayacorane eka baMdhana vaDe bhegA bAMdhyA, (3) mayUrAMDaka, (4) kacchapa, (5) zailaka-thAvaraccA putra ziSya zukraparivrAjaka ziSya zailaka rAjarSi, (6) tuMbaka, (7) rohiNI-zAlinA pAMca dANAnI vRddhi karanArI, (8) zrI mallInAtha, (9) mAkaMdI zreSThInA putra jinapAlita ane jinarakSita, (10) caMdramA, (11) dAvadava, (12) udaka-nagaranI khAInuM zuddha jaLa banAvanAra subuddhimaMtrI, (13) maMDuka naMdamaNikArazreSThI, (14) tetalI putra maMtrI, (15) naMdIphaLa, (16) aparakaMkA-dropadI adhikAra, (17) azva, (18) susumAradArikA, (19) zrI puMDarika ane kaMDarika. 120 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtranA uddeza kAlonA jANakAra. sAdhunA sattAvIsa guNe bIrAjamAna. aThAvIsa zrI AcAra prakalpa adhyayananA jANa thayA. ogaNatrIsa pApanA upAdAnabhUta zruta pApa zruta teno prasaMga-Asevana, pApa zruta prasaMganA tathA trIza mohanIya sthAnanA varjaka. ekatrIsa siddhanA guNonA jANakAra. batrIsa yoga saMgrahanA jANakAra. tetrIsa gurunI AzAtanAnA varjaka. AvA AvA aneka viziSTa guNovALA abhayamunie nitya bhaktipUrvaka zrI vIraprabhunA caraNa kamaLanI sevA ane niHspRha mane sAdhuonI vaiyAvacca karavAmAM tatpara rahI puNyAnubaMdhi puNya upArjana karyuM. asAdhAraNa grahaNa zaktinI sAthosAtha prazasya vinayaguNa paNa hovAthI eNe zIghra agyAre aMga sUtrathI tathA arthathI dhArI lIdhA-AdhIna karyAM. ema karatAM eka vakhata prabhunI AjJA laI gItArtha munionA parivAra sAthe abhayamunie bhavya jIvonA pratibodhane arthe pRthvI para ekAkI vihAra karyo. emAM eka prasaMge mugdha, madhyama ane buddhimAna zrotAonI sabhAmAM gaMbhIra nAde dezanA ApatAM emaNe kahyuM-he mahAnubhAva zrotAo ! moharAjAno pautra ane rAgano prasiddha putra je kAmadeva-ene AdhIna rahenArA prANIo anekAneka rIte pIDAya che. mATe evA pApano hetubhUta Azravano tamAre parityAga karavo. ane svarga tathA mokSanAM sukha ApanAra je saMvara-eno Azraya karavo Avazyaka che. e duSTa makaradhvajakAmadevano nigraha karavAne, traNa jagatamAM ekalo vIra gaNAto saMvaraja zaktimAna che. e upara eka dRSTAMta ApuM. sarva nagaromAM zreSTha bhuvanAbhoga nAme nagara che. tyAM loko sarva, jANe zAstra samudramAM rahetA hoya nahIM ema rahe che; emAM karmarUpI upAdhyAye paDhAvelA uttama tema adhama prANIrUpI naTapAtro, aharniza, jAti temaja veza badalI badalIne navA navA pATho laI, nave rasa-ane vividha abhinaya-thI bharapUra nATaka karI rahyA che. tyAM traNe jagatane jeNe mohinI lagADI dIdhI che evA moharAjAno pautra, ane vazIkaraNamAM catura evA rAgakesarino mahAna abhilASAdevInI kukSie utpanna thayela putra, prasiddha makaradhvaja nAme rAjA che. viSNu, ziva ane brahmA Adi devo abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga bAramo) 121 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane dAnavo suddhAM enI AjJA, mayUro jema kalagI dhAraNa kare che ema, mastaka para dhAraNa karI rahyA che; ane prajJati rohiNI vagere seMkaDo vidyAonA baLathI unmatta, asAdhAraNa saubhAgyavALA vidyAdharo paNa mIThuM bolI bolIne, abaLA strIonA gulAmonI jema, ene caraNe namI rahyA che. to pachI emanI AgaLa tRNaprAya gaNAtA A pRthvI paranA rAjAo ke sAdhAraNa manuSyonI to vAta ja zI karavI ? are ajJAna mUka pazuo paNa e makaradhvaja-kAmadevane AdhIna che. kharekhara enI vazIkaraNa zakti ajAyaba che. enA grAhamAM AvelAo, yamanI jinhA jevI vikarALa javALA vistAratA agnimAM paNa lIlAmAtramAM praveza kare che. enA vacana mAtrathI prANIo aneka masyothI bharelA uchaLI rahelA mojAMothI bhayaMkara dekhAtA evA samudramAM, jANe eka sAdhAraNa sarovaramAM utaratA hoya nahIM ema, praveza kare che. enA paMjAmAM sapaDAyelA prANIo, kadalIvanamAM praveza karatA hoya nahIM ema, ramatA ramatA dhanuSya-khaDaga vagerene lIdhe bhayaMkara dekhAtA raNakSetramAM paNa utarI paDe che. A jagatamAM prAye evuM koI nahIM hoya ke je enI. AjJA amAnya karavAnuM Icche. enA jevA moharAjAnA vaMzanA zAsanamAM kaMI paNa asaMbhavita nathI. e kAmadevane enA jevA ja guNavALI rati nAme bhAryA che-e paNa enuM mahad bhAgya. kemake anurUpa strI maLavI bahu virala che. sakaLa jagatane AzcaryamAM garakAva karI nAMkhe evuM to e ratinuM sauMdarya che. ane ene lIdhe ja e sarva rUpavatI strIomAM daSTAntAspada thaI paDI che. zaMbhune jema gaurI vinA cena paDatuM nathI tema kAmane enA vinA paLa mAtra paNa cena paDatuM nathI. vaLI A kAmarAjAne sparzana, ghANa, nayana zrota nAme cAra baLavAna subhaTo che. enA senAmAM eka rasanA nAmanI raNazrI strI che. strI paNa koI koI puruSatvavALI hoya che emAM kaMI Azcarya nathI. zeSa subhaTothI asAdhya evo parapurapraveza eno sparzana nAmano subhaTa vinA zrame karI zake che; nirmaLa-svaccha sphaTikane viSe pratibiMba praveza kare che ema. navanIta samAna komaLa strInA aMga-tUla Adi 122 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vastuo ja ene game che. bAvaLa ke kauca vagerenuM to e nAma paNa leto nathI. jyAre e komaLa vastuono sparza prApta kare che tyAre to jANe pote moTuM parAkrama karyuM hoya nahIM ema mAne che ane mohinI vidyAvALAnI jema sakaLa jagatane mugdha banAvI de che. vaLI eno ghANa subhaTa to vaitADhya parvatanI ekAMta-nirjana guhAmAM ja hoya nahIM ema enI nAsikAnA vivaromAM ghara karIne rahelo che-tyAM ene kuMkuma-kesara, kapUra, puSpo vagereno uttama sugaMdha prApta thavAthI e, khAvAnuM maLavAthI bALako kare che ema harSapUrvaka nAcavA kudavA mAMDe che. paraMtu jo kyAMthI durgadha AvI to, bhikSuka Ave che tyAre dhanavaMto potAnAM gharanAM dvAra baMdha karI de che ema, nAsikAnA dvAra baMdha karI de che. ane viSanA gaMdhathI abhivAsita karIne zatruonA Azrayano nAza karavAmAM Ave che ema e durgadhano sugaMdha vaDe kSaNa mAtramAM nAza kare che. e kAmarAjAnA trIjA subhaTa cakSurAjanuM kArya sakaLa vizvapara caudiza najara rAkhavAnuM che. anya subhaTonA saMcArano enI ja daSTi para AdhAra che; kriyAno (AdhAra) jJAna daSTi para che evI rIte. lokonuM rUpa nihALavAnI lAlasAvALo e mukharUpI prAsAdanA netrarUpI gavAkSo para besI rahI strIonAM aMgopAMga ane anya paNa surUpa vastuo joI joIne atyaMta harSa pAme che; miSTa modako joIne kSudhAtura brAhmaNo rAjIrAjI thAya che ema. emAM jo koI aMdha, paMgu Adi kurUpa prANI najare paDyuM to enA saMkramaNanA bhayane lIdhe ja hoya nahIM ema e daSTi-gavAkSo sadha baMdha karI de che. e garviSTa cakSurAjamAM vaLI eTalI badhI zakti che ke e, daSTi viSa sarpanI jema, zatruone rUpadarzana mAtrathI ja bALIne bhasma karI nAkhe che. kAma mahArAjAno potAnA kAryamAM sAvadhAna evo cotho subhaTa zrotA eno cara hoya nahIM ema guptapaNe zravaNaraMdhomAM besI rahe che. tyAM pizAcanI jema adazya rahIne e samasta lokonuM bolavuM cAlavuM sAMbhaLyA kare che. ema karatAM je je sAMbhaLavAmAM Ave e potAne anukULa hoya to to baLabhadranI jema tallIna thaIne sAMbhaLyA kare; paraMtu jo kaMI abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga bAramo) 123 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikULa lAgyuM to, pittanA vyAdhivALo jema tikhA padArthone niMdApUrvaka tyajI de che ema e sAMbhaLavuM tyajI de che-baMdha kare che. e svaraprANathI lIlA mAtramAM akhila jagatane vaza kare che; parazurAme jema ugra parazuvidhAvaDe sarva jagatane svAdhIna karyu hatuM ema. vaLI je rasanA che e madhura, tikata vagere sarva rasono svAda jANanArI che ane zatrunAM sainyane bhedavAnI zaktivALI che ane sarva baMdhu vargane-cAre subhaTone sanmAnya che. A rasanA daMtapaMktirUpI kapADavALA mukha prAsAdane viSe ghaTikArUpI paDadAmAM urdhva rahenArI jIvhArUpI khATa para rahe che. vidhavidha svAdiSTa rasa prApta thAya to e bahu raMjana pAme che. vaLI e svacchaMda-cAriNInI ceSTita sarva potAne managamatuM e prAzana kare to ja iMg vagere cAre subhaTo AbAda rahI zake che kemake mULamAM chaMTakAva hoya to ja vRkSane patra, pallava, puSpa ane phaLa Ave che. rasanA anna grahaNa kare nahIM to cAre subhaTo maMda paDI jAya che. emano sarvano A samavAya khare ja AzcaryakAraka-asAdhAraNa che. vizeSa zuM kahevuM ? eka rasanAmAM jIvana hoya to ja sparzana Adi cAre subhaTo jIvatA rahe che. AvI anupama prazasta lAyakAtavALAe pAMcene chaLa, droha, pramAda vagerenI saMgAthe makaradhvaja rAjAe traNe jagata para vijaya meLavavAne mokalyA. emaNe prathama devatAo pAse, nArakInA jIvo pAse, tema tiryaMco pAse potAnA kAmadevarAjAnuM cakravartItva zAsana svIkArAvyuM. tyAMthI eo manuSyalokamAM utaryA ane emane atyaMta bhaya upajAvyo. akarmabhUminA Rju jIvone kuTilapaNe vaza karI emanI pAse anaMga-kAmadeva rAjAnI ANa kabula karAvI. paNa evA mugdhajIvone chaLavA emAM duSkara hatuM paNa zuM ? vaLI pachI dharmAdharmanA vivekanA jJAnavALA karmabhUminA mAnavo para paNa zIghra vijaya meLavyo. mUrkha lokone vaza karavAmAM vAra paNa keTalI lAge ? emanI sanmukha pelAoe potAnA suMdara viSayo khaDA karIne emane lobhAvyA. jANatAM chatAM paNa lobhAIne pAzamAM paDanArA dharmajJo pRthvI para nathI ema nathI. ema gAmegAme ane nagare nagare lokone phasAvatA ane sarva abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) 124 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jagatane tRNaprAya gaNatA pharatAM pharatAM, arhatprabhuono kIrtistaMbha hoya nahIM evo dhRtavALI zvetazilAoe yukta atyaMta UMco vivekagiri e kaMdarparAjanA subhaTonI dRSTie paDyo. sarvadurgAno ziromaNi e vivekagiri para ArUDha thayelA prANIone moharAjAno bApa Ave toye phasAvI zakato nathI. kailAsa para jema alakApurI AvelI che ema e giripara sukALa Arogya ane saurAjya pravartatAM hovAthI zreSThapadavIe pahoMceluM jainapura nAme nagara che saccAritra ane sankriyArUpI sIttera sIttera koThAovALo ene eka koTa che. e koTane aneka AgamorUpI kAMgarA che. koTanI AsapAsa vaLI siddhAntarUpI zreSTha samudra che. samudrane kSamArUpI pALa che. jema AkSepaNI Adi cAra jAtanI kathAo che ema koTane cAra mukhya daravAjA che. pratyeka daravAjAne mithyAvacana tyAga-ane-sAvadhavacana tyAga-rUpI babbe dvAra (kamADa) che; ane dharma, artha, kAma ane mokSarUpI cAra kuMbho che. dharmagaccharUpI uttama bajAro che, saddharmarUpI dhanathI e bajAro bharelAM che. saddharma AcaranArA AcAryorUpI zreSThIo tyAM vase che. bhavyaprANIorUpI grAhako tyAM jAya Ave che. e nagara samasta sthitino pAlanahAra, sAdhumuniono rakSaka ane pApiSThono zAsanakartA cAritra dharma nAme rAjA che. e rAjAne sarvavirati ane dezavirati nAme, atyaMta karUNarasathI bharelAM hRdayovALI be strIo che. rAjArANIne yatidharma ane gRhasthadharma rUpa mAtapitA che. pitAnAM jevAM AcaraNavALA be putro ane mAtAnAM jevAM cAritravALI eka putrI che. sadbodha nAmano sarvotkaTa maMtrI che jenA ApelAM TharAva-pheMsalA pralayakALe paNa phare nahIM evA che. vaLI samyakdarzana nAme ene parAkramI senApati che, je dezanA pATanagaramAM rahyo rahyo paNa zatrunA aMtaHkaraNane kampAve che. saMyama vagere enA sAmaMto che. rAjAnI senA paNa baLavatI che, sevakavarga paNa svAmIne anusarI cAlanAro che. A sarvane UMcI Doka karIne joI rahelA pelA kAmadevanA sparzana vagere subhaTo vAnaranI jema doTa mUkIne ekakSaNamAM girinI eka dhAra upara caDhI gayA. ane saMvarane joIne manamAM Azcarya pAmI, pote videzI abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga bAramo) 125 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hovAthI lobhAtA kSobhAtA, enA eka sevakane pUchavA lAgyA-A mANasonI vacce sarvano svAmI hoya evo dekhAya che e koNa che ? bRhaspati karatAM paNa vizaSe buddhimAna ane vastRtvazAlI-evA e sevake uttara Apyoe cAritradharma nRpatino koTavALa che, enuM nAma saMvara che. kharekhara ! zatruorUpI davAgnine zAMta karavAmAM saMvaranuM ja kAma sAre che. cAritradharma bhUpatinA e saMvara sevakane paNa jyAre tame jANatA nathI tyAre bIjuM to tame zuM ja jANatA hazo ? e sAMbhaLI atyaMta garvathI phulI rahelA pelAoe kahyuM-ekacchatrA pRthvInAtha makaradhvaja-kAmadeva vinA anya koI rAjA "svAmI' zabdathI saMbodhAto ame to jANyo nathI. zuM sUrya vinA anya koI divasapati kahevAya kharo ? e sAMbhaLI saMvaranA sevake kahyuM-makaradhvajane ne cAritra dharmane saMbaMdha zo ? raNazIMgaDuM phUMkAya tyAM ja palAyana karI jAya evo. bhALyo tAro makaradhvaja rAjA ! amAro to ekeka subhaTa suddhAM sahasaMbaddha zatruonI sAme Takkara jhIle evo che ! cAritra dharmanA vIryanI vAta ja judI che ! moharAjAne ye eNe yuddhamAM kacarI nAkhIne kaNakaNa karI nAkhyo che ! vaLI amArA svAmInA baLathI ja enI senAno nAza karI anaMta prANIo atyAre nivRtti purIne prApta thayA che ! zreSTha sahAya maLe to pachI zuM adhuruM rahe ? e sAMbhaLIne kAmanA sparzana Adi subhaToe pUchyuM-tame bahu prazaMsA. karI rahyA cho e cAritra dharmanuM, tyAre, sainya keTaluM ? kaho. e praznono saMvaranA sevake uttara Apyo ke-tamArAmAMthI phakta zrotraja e sAMbhaLe, zrotra sivAyanA anya baherA jevA che-emanI sAthe vAta zI karavI ? A sAMbhaLI zrotra sAvadhAna thayo eTale saMvaranA sevake kahyuMamArA cAritra dharmarAjAnuM sainya to sakaLa jagatamAM vikhyAta che. jo-ene yatidharma nAme mahAbaLavAna yuvarAja kumAra che, e jabhyo tyAM ja zatruo eTalA badhA bhayabhIta thayA ke emaNe prANa chAMDyA. vaLI ene gRhastha dharma nAme eka zUravIra laghuputra paNa che. enA udayathI paNa vairionuM sainya sUryanA udayathI kairavavana saMkoca pAme che ema, saMkoca pAmI gayuM che. ene sambodha nAme eka mahAmaMtrI che enA yuktiyukta kAryorUpI maMtro vaDe zatru 126 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga sarpanI jema khIlAI jaIne potAnA sthAnathI Agho pAcho thaI ja nathI zakato. samyaktva nAme eka rAjamAnya dhuraMdhara amAtya paNa che. eNe paNa raNakSetrane viSe potAnuM samagrabaLa vAparIne zatruone nirbIja karI dIdhA che. vaLI puNyodaya nAme senApati che e yuddhamAM utare che tyAM to samagra pratipakSIo samudra pAra palAyana karI jAya che. paMcamahAvrata enA mukhya sAmaMto che-eo merUparvatanI jema traNe lokane viSe vistarIne rahyA che. yatidharma kumArane vaLI, jANe navIna kalpavRkSo hoya nahIM evA kSamA Adi aMgarakSako che. saMyama nAmano sAmaMta ane enA sattara mahAzUravIra subhaTo e yatidharmanI vaLI sAthe ne sAthe ja rahenArA paricArako che. cAritra dharma rAjAne vaLI, upara varNavyA pramANenA padavIdharo uparAMta, bAra sUryasamAna tejasvI gRhastha dharma nAmanA bhaktimAna subhaTo paricaryA karanArA che. vaLI ene cAra lokapALa samAna cAra svabheda subhaToe yukta, zukaladhyAna nAme maMDaLAdhipati sevaka che. traNa jagatane viSe advitIya vIra evo e maMDaLAdhipati jo koIvAra paNa kopAyamAna thayo to moharAyanA eka paNa mANasane choDe nahIM. eja pramANe eka dharmadhyAna nAme maMDaLika che. ene ye cAra subhaTo che jemanI saMgAthe yuddha karatA parAjaya pAmelA moharAyanA mANaso haju khATale ne khATale che. cittapoSaka saMtoSa nAme ene eka bhaMDArI che e niHspRhapaNe dharmanA bhaMDAranuM rakSaNa kare che. jJAnadAna pramukha dAnabhedo enA mataMgajo che, jenI garjanAnA zravaNa mAtrathI ja zatrunuM sainya nAsI jAya che. vaLI aDhAra hajAra zIlAMga nAme padAtio che-emanAmAMno akeka paNa aneka zatruone bhAre paDe evo che. tIkSNa prakRtivALA aneka jAtinA tapa enA tejI azvo che-eo paNa nikAcita karmarUpI zatruono saMhAra karI nAkhe che. vaLI anityatA Adi bAra bhAvanArUpI ratho che jemAM rahIne subhaTo sukhethI zatru para prahAra karI zake che. kALapATha Adi enA zabdavedhI dhanuSyadhArIo che jeo vAgbANa vaDe lIlA mAtramAM zatruone vIMdhI nAMkhI zake che. enI senAnA sainiko ja nahIM, paNa enuM strI sainya suddhAM baLavattara che. sUryanI sAme dRSTi TakI zakatI nathI ema e strI sainya sAme paNa abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga bAramo) 127 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zatru varga TakI zakato nathI. ekalI manogupti ja zatrunA sainyamAM bhaMgANa paDAve evI enI zakti che. zatru na hAlI zake ke na cAlI zake evI rIte ene guptine viSe rAkhe che. kAyagupti ane vacogupti e manoguptinI vaLI uttara sAdhikAo che. mana guptimAMthI nAsI javAno prayatna karanArA zabUvargane e baMne baMdhanamAM jakaDI le che. samiti nAmanI pAMca strIo to evI che ke eo raNakSetrane viSe AvI UbhI rahe che tyAM ja, siMhaNane joI mRgalA phALa bharatA nAsI jAya che ema, zatruo palAyana thaI jAya che. zIlarUpI bakhtarathI sajja thayelI nava brahmacarya guptio che eo, koInAthI gAMjyo na jAya evA kAmane, navI navI gati vaDe harAvI de che. agyAra apratima upAsaka pratimAo che eo jANe rUdraziva-nI rodra daSTio hoya nahIM ema zatrupara paDIne eno ghANa kADhI nAkhe che. jenI sAme najara paNa na karAya evI bAra bhikSa pratimA che emanI AgaLa, hima bAra sUryo AgaLa tApathI jema ogaLI jAya che ema, ajJAna aMdhakAra zatru gaLI jAya che. vizeSa zuM kahuM ? amArA cAritra dharma bhUpatinA sainyamAM madhapAna niSedha Adi bALasainiko che emane paNa koI parAsta karI zake evuM nathI. sAmA pakSanA eka sevaka jevAnAM AvAM vacano sAMbhaLIne, kAmadevanA sevako krodhathI lAlacoLa thaI gayA ane emano deha kaMpavA lAgyo. ane to paNa bhISaNa bhrakuTI caDhAvI kahevA lAgyA;- amAro makaradhvaja rAjA to pachI-amane ekalAne ja pUro paDI zake evo to koI deva, dAnava, manuSya ke tiryaMca paNa amArI najaramAM nathI." paraMtu pelAe kahyuM-amArA cAritra dharma rAjA ane enA parivArano, koI paNa parAjaya karI zake ema nathI. e to maracAM cAvavAM che, caNA phAkavAnA nathI, amArA saMvara koTavAlane ja jo tame jIto to jAo ame tamAro sarvathA vijaya kabula karIzuM. nahIMtara ema kahezuM ke tamAro garva sarva vRthA che. e sAMbhaLI makaradhvaja-kAmadevanA sparza vagere pAMce sevako saMvaranI AgaLa gayA kemake kAMTo (anya) kAMTAne sahana karI zakato nathI, ene jaDamULamAMthI ukheDI kADhavA tatpara thAya che. emaNe joyuM to saMvara ucita AcaraNa vastrathI deha DhAMkIne prathama 128 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Asana para birAjelo hato. enA kaTibhAgamAM daMDatrayaviramaNa khaMjara rahI gayuM hatuM. viveka khaJa ane apramAda DhAla enI pAse paDelAM hatAM. mAthe parigrahatyAga chatra dharavAmAM AvyuM hatuM. dakSiNa bhujA viSe zukalalezyA bAharakSaka bAMdheluM hatuM. kAMDA para suvarNanI caLakatI pAlezyA poMcI, ane pagamAM saptabhayAbhAva vIrakaTaka zobhI rahyA hatAM. vidhavidha paMDito enI birUdAvali bolI rahyA hatA ane anazana Adi yoddhAo enI AjJA uThAvavA taiyAra beThA hatA. Ama hovAthI saMvara jANe sAkSAta vIra rasA hoya nahIM evo pelAonI daSTie dekhAyo. | sparza Adi pAMcane joIne tatkSaNa saMvaranA subhaTo to AgaLa AvavA paDApaDI karatA yuddha karavA taiyAra thaI gayA. kAraNa ke emane sadA yuddhanuM ja ciMtavana hoya che. e vakhate anazana kahevA lAgyo, "are subhaTo, tame rahevA do. garvane lIdhe jemanI Doka UMcIne UMcI ja rahelI che evA A zatruonI sAme, mArA unodara- Adi baMdhuone laIne, Aja to huM ja yuddha karavA utarIza; jevI rIte pAMDavone laIne kezava-kRSNa kauravonI sAme utarI paDyA hatA. ema tamAre phakta eTaluM karavuM ke amArAmAMthI koInAmAM kadApi zatrunA dArUNa zastranuM zalya bharAya to takSaNa AlocanA Adi daza saMdaMza vaDe tene niHzalya karavo-zalya dUra karavuM; prAsAda-mahelanI nIcenI bhUminI jema." saMvara to enuM bhujabaLa jANato hato eTale eNe tatkSaNa enI vAtano svIkAra karyo. sevakonA parAkrama najare joyAM hoya eTale svAmI emanAmAM vizvAsa rAkhyA vinA raheja kema ? pachI saMvaranI AjJA mAgI sagha kavaca dhAraNa karI zastro laI anazanA vagere cAlyA tyAM pravacane emane kahyuM "eka marmanI vAta che e sAMbhaLatA jAo. A makaradhvajanI dADhI mUchavALA subhaTomAM paNa kartA hartA to strI rasanA ja che. emane sarvane jora, e rasanAnuM ja che, enA jora para ja badhA nAcI kudI rahyA che. mATe jo tamAre vijayanI AkAMkSA hoya to ekalI e rasanAne ja jItI levI. sarpanI viSa bharelI dADhaja ukheDI levIanya dAMta bhalene rahyA." e parathI anazana punaH kahevA lAgyo "rasanAne ja jItavAnuM kahetA ho to, huM ekalo ja e kArya karIza. emAM sahAyaka abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga bAramo) 129 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paricchada zA joIe ? mATe tame sarva baMdhuo potapotAne sthAne raho." paNa e yuddhane mATe TamaTamI rahelA e baMdhuo kahevA lAgyA-he bhrAtA ! ame to raNakSetramAM tArI saMgAthe AvyA vinA nahIM rahIe. A prastAva banI rahyo che tyAM to makaradhvajanA sparzana Adi sevako sAmA AvI dehAvAsa raNakSetramAM khaDA thaI gayA. paNa e vakhate saMdhyA samaya hato eTale baMne pakSoe saMmata thaI vaLatA divasa para yuddha multavI rAkhyuM. ane pAchaLa haThIne rAtre baMne potapotAnA sthAnamAM gayA. ardha rAtrine samaye kAmadevanA chaLa vagere sevakoe sparzanane kahyuM "atyAre zatrunA sainyamAM chApo mArIne yaza meLava. e sAMbhaLIne sparzana staMbha, daMbha, chaLa, droha vagere parivAra sahita 'mAro mAro' karato anazana vagere pratipakSIonI najadIka gayo. tatkSaNa, jenA sarva kaleza TaLI gayA che evo kAyakaleza subhaTa potAnA locasahana, Atapa sahana Adi baMdhuo sahita uThIne sAmo Ubho rahyo." baMne pakSo vacce ghora yuddha macI rahyuM emAM, kuvAdInA hetuonI jema, baMnenA zastrAstro pUrAM thaI rahyAM. pachI to anazana ane sparzana malle mallanI jema sAmasAmA yuddhamAM utaryAM. emAM anazana sparzana para prahAra karI kSaNamAtramAM bhUmi para pADI dIdho. grISmaRtumAM je sadA kapUra ane caMdananuM vilepana karato hato ane vIMjaNAnA sukhadAyaka vAyunuM sevana karato AnaMdamAM raheto hato evA sparzanane anazane agni jevI lU vAtI hatI evA, tapI rahelA sUryanA tApamAM Ubho rAkhyo; pAmathI pIDAto mANasa zarIre auSadhi copaDI taDakAmAM rahe che ema. snAna samaye svaccha karI sparzana jene telano ancaMga karato ane kasturI AdithI suvAsita karato e ja enA smazru tathA mastakanA kezane anazane ukheDI nakhAvyA-TuMpAvI nakhAvyA. rUnI narama zayyAmAM sadA poDhato evAne Aje anazananA amalamAM khADAkhaDI AvaLI khAlI jamIna para sUI rahevAno vakhata Avyo. pUrve je mAtelA sAMDhanI peThe mokaLo pharyA karI zIlabhraSTa thato ene ja kAyakalezanA AdezathI brahmacarya pALavuM paDyuM. jene eka divasa paNa nhAyA dhoyA vinA cAlatuM nahIM ene Aje AMkhanI pAMpaNa sarakhI abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) 130 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhovAnuM paNa maLyuM nahIM. ATalI durdazA jANe ochI hoya ema, kyAMkathI zeSabharI saMlInatA e AvIne ene paDyApara pATu mArI; enA pratibaMdhane lIdhe ene ThaMDIthI herAna thatA mANasanI jema aMgo pAMgo sarve saMkocavA paDyAM, ane ema karIne kAcabAnI jema paDyA rahevuM paDyuM. A vakhate, potAnA eka baMdhu-sainikane Ama ApattimAM AvI paDelo joI, atyaMta garvane lIdhe potAne vIraziromaNi samajatI rasanA sakaLa vizvane potAne AdhIna mAnI vRthA phulAtI phulAtI mokhare AvI kahevA lAgI "sparzana paDyo, paNa jyAM sudhI huM UbhI chuM tyAM sudhI tamAro vijaya kahevAya nahIM. kemake, anya sarvasva gayuM hoya toye, jyAMsudhI ratnagarbhA vasudharA akSata hoya tyAM sudhI rAjya gayuM kahevAtuM nathI. saMdhivigraha pUrNa zAstranA viSe jema lakSaNavidyA mULa che tema kAmarAjAnA paNa saMdhivigraha pUrNa rAjyamAM huM ja mULa chuM." akSata rahelI rasanA Ama kahetI AvI eTale cAritradharma rAjAno atIva dRDha vistAravaMta chAtIvALo aunodarya subhaTa jeNe pUrve aneka ugra zatruone paNa nasADI mUkyA hatA, enI sAthe yuddhamAM utaryo. sarva koIne AyAsa pamADanArI garviSTa rasanAo aunodaryane to eka pAmara jevo gaNI raNakSetramAM eka taraNAnI jema kADhI nAkhyo. Ama thavAthI anazana nAmano mahAyoddho rasanAnI sAme AvI Ubho. kemake rasanA bhale eka strI jAti hatI paraMtu sanmukha AvI yuddhamAM utarI hatI eTale enuM strI jAtitva gaNavAmAM zenuM levAya ? baMnenuM cirakALa yuddha cAlyuM paraMtu koI hAryuM jItyuM nahIM. kemake sarakhe sarakhAno jaya ke parAjaya tatkSaNa thato nathI. anazane ene be, traNa, cAra, pAMca Adi upavAso vaDe marma para prahAra karI karIne jarjarita karI nAkhI; eka tarkazAstrI anya tarkazAstrIne kare ema. vacce kRpA karIne anazane ene jarA choDI to vRttisaMkSepa ane rasatyAga baMne sahodaroe ene kadarthanA karavAmAM maNA rAkhI nahIM, kAraNake krodhAviSTa sthitimAM, sAme strI che ke puruSa che e jovAtuM nathI. vaLI enI sakaLa lokane raMjADavAnI prakRti sAMbharI AvavAthI anazane ene punaH potAnA grAhyamAM abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga bAramo) 131 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lIdhI-bhojanathI vimukha rAkhI. kAraNa ke duSTane zikSA ApavI e kaMI ayogya nathI. paNa ema thavAthI e bicArI bahu kRza thaI gaI ethI punaH dayA lAvI ene jevuM tevuM-arasa, virasa, rUkSa, tuccha paNa kaMI (bhojana) apAvarAvyuM. vaLI ene namaskAranuM, paurUSInuM, sauddhapaurUSInuM, ke purimAddhanuM-ema vakhatovakhata pratyAkhyAna karAvyuM. koI vAra AMbilA karAvyuM, koIvAra ekAzana karAvyuM to koIvAra nirvikRti karAvI vaLI vacce vacce ekeka divasa anna pANIno kevaLa tyAga karAvI upavAsa paNa karAvyo-ane ema karIne punaH ene kRza karI nAkhI; kAraNa ke enA jevI zatrunuM kArya sAranArIno vizvAsa zo ? Ama potAnA sparzana ane rasanA baMne subhaTa baMdhuone paDyA joIne bhayabhIta thayelA cakSu, zrotra ane ghANa subhaTo ciMtavavA lAgyA. zatruoe to ApaNA baMne baMdhuone mRtaprAya karIne vijaya meLavyo. AvA traNa jagatanA malla jevAno parAjaya karyo to ApaNuM zuM gajuM ? mATe have ApaNe yuddhamAM utaravuM nahIM, anyathA ApaNI paNa emanA jevI gati thaze. caTapaTa bIjAno bhakSa karavAnI zakti vALI cAmuMDA jevIno paNa jyAM bhakSa thaI jAya tyAM enA rAMka yakSa subhaTo zuM jora karI zake ? jo ApaNe sarva zatrunA hAthamAM sapaDAyA to pachI kAmarAjA pAse jaIne vItaka vArtA kaheze koNa ? mATe ApaNe have kyAMya gupacupa bharAI rahIe. ema karatAM jo kaMI yukti hAtha Avaze to ApaNA baMne baMdhuone choDAvIne ApaNA rAjA pAse laI jaIzuM. e baMne vinA ApaNe rAjAjIne zuM moM batAvIzuM ?" Ama vicArIne eo tyAM ja coranI peThe kyAMka bharAI beThA. pachI anazana vagere vijayI subhaTo sparzana ane rasanAne baMdIvAna karI kArAgrahamAM nAkhI, rAganigraha tathA ASanigraha nAmanA paheregIrone ane sAthe dharmajAgarikAne e baMnenI cokI karavA rAkhI saMvara pAse gayA. have ghANa vagere traNa parAjita pakSanA chuTA hatA e subhaTo kArAvAsamAM paDelA sparzana ane rasanAnI muktino upAya ciMtavavA lAgyA, ema karatAM bahu kALa vItyo. evAmAM ekadA jaMgalarAtri hoya nahIM evI eka zyAmAM abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) 132 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varNanI ghurNAyamAna netrovALI koI strI tyAM pharatI emanI dRSTie paDI. eTale, boraDIne joI zRgAlo harSa pAmI enI AgaLa jAya ema eo paNa "aho ! nidrA bahena, tamArAM ghaNe divase darzana thayAM" ema kahetA enI pAse gayA; ane "Aja to ajavALuM thayuM, ajavALuM thayuM." ema bolI ene caraNe paDyAM. paNa moTA moTA rAjAo suddhAM strInI AgaLa daMDavat praNAma karatA jaNAyA che eTale emAM kaMI Azcarya nahIM. nidrAe paNa "akSata raho, ajarAmara raho" ema kahI vastranA cheDA vaDe bhAIonAM luMchaNAM utAryA. paNa bahene emanA moM utarI gayelA joyAM eTale enuM kAraNa pUchatA bhAIoe uttara Apyo-bahena ! e to amArAM graha hAla vAMkA che tAre kaMI vizeSa pUchavuM nahIM. nidrAe kahyuM-bhAIo ! mAtAtulya gaNIne mane tamAruM du:kha jaNAvo huM virakata sAdhunI jema duHkhIne dilAso ApanArI chuM e sAMbhaLI pelAoe UMDA niHzvAsa mUkIne sparzana ane rasanAno kArAgRhamAM paDavA sudhIno vRttAMta ene kahI saMbhaLAvyo. ane eja potAnA khedanuM mULa che ema jaNAvyuM. vaLI vizeSamAM ema kahyuM ke ame amAro pramAda nAmano catura dUta tyAM mokalyo hato eNe tyAMnuM samasta svarUpa samyak prakAre jANI AvIne amane kahyuM che-he svAmI ! tamArI AjJAthI huM tyAM gayo to meM be puruSa ane eka strIne pahero bharatA joyA. eo paraspara vAtacIta karatA hatA emAMthI meM emanA nAma jANI lIdhA che. strInuM nAma dharmajAgarikA; ane puruSonAM nAma rAganigraha tathA dveSanigraha. vAyu ukhaLyo hoya ema strI to lavalavATa karyA ja kare che, ane ethI baMne puruSonA nimeSa mAtra paNa netra mIMcAtAM nathI. ekanI sAvadhAnatAne lIdhe anya baMne paNa sAvadhAna che. Ama bAbata che eTale kArAgRhamAMthI baMneno chuTakAro thavo muzkela che. jo koI rIte dharmajAgarikAne thApa ApI zakIe to bIjA baMnemAM to kaMI nathI. kAraNa ke dhurtatA sarva strI jAtimAM vaselI che; puruSo to jaDa jevA che. mATe jo e dharmajAgarikAne chaLI zakIe to ApaNA baMne yoddhAo sagha bahAra nIkaLI zake. anyathA eo kArAgRhamAM paDyA paDyA saDaze. A pramANe amArA dUta pramAde amane kaheluM te he abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga bAramo) 133 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahena ! tane kahI saMbhaLAvyuM che. have to tArI kRpA hoya to A vipatti ame oLaMgI zakIe ema che. dayArdra hRdayavALI nidrAe kahyuM-bhAIo ! khinna na thazo. e. pApiSThA ! dharmajAgarikA to bALakanI jema kSaNamAM chetarAI jaze. pelAoe kahyuM- he nidrA bahena ! zULI para caDhAvelAne paNa sukhadAyI tArA jevI amArI ciMtA karanArI hoya tyAM amAre kaSTa raheja nahi. emaNe AmAM kahIne AkAzamAM caDhAvI eTale e paNa zIgha dharmajAgarikA pAse gaI. svAbhAvika vaira chatAM baMne paraspara maLyAM. duSTa nidrAe vaMcanAno pATha bhajavyo-he devi ! A tArI dAsInI paNa dAsI-tArA caraNanI raja tArA darzane AvI che. mArA paramabhAgya cirakALe paNa tArAM darzana thayAM. ciMtAmaNinA darzana jevAM tArA darzanathI mane atyaMta AnaMda thayo che. AvAM cittaraMjana zabdothI pelI to levAI gaI ane ene potAnI bhaktA mAnI beThI. vaLI nidrAe kahyuM- he mAtA ! tArAM netro doSita jaNAya che chatAM AvA pApI baMdivAnonI cokI karavA zA mATe jAgaraNa kare che ? A mArI pAse netranA vyAdhine TALanAruM vimaLAMjana che te le. emAM kahIne ene chaLathI vimaLAMjanane badale mohanAM jana ApyuM e pelIe AMkyuM. eTale zIdhra svAdha AvIne Ubho rahyo; vazavartI ceTaka AvIne khaDuM thaI jAya ema. mohanAMjana aMjAyAthI jhokAM AvavA mAMDyAM ane ethI baMne paheregIra paNa sUI gayA. kahevata che ke eka chidra paDyuM eTale aneka anartho utpanna thAya che. tatkSaNa chaLa ane pramAda AvI pahoMcyA-emaNe, vaidya jema rogInA apakAraka rasane dUra kare che ema, sparzana tathA rasanAnA baMdhana zIgha dUra karyA-toDI nAkhyAM pachI ghANa vagere traNa subhaTo tyAM saMtAI rahelA hatA emaNe AvIne baMnene upADI jhoLImAM nAkhI ghara bhegA karyA ane laMghana Adi vaDe mRtaprAya zuSka thaI gayA hatA temane puSTa karavAnA upAya karavA mAMDyA. kAraNa ke pIDA to baMdhuone ja hoya. pachI emaNe makaradhvaja rAjAjIne jaI praNAma karI potAno parAjaya thayAnI vAta kahI saMbhaLAvI. kemake duHkhanI vAta svAmIne kahevAnI hoya 134 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. makaradhvaja to e sAMbhaLIne agninI jema prajavalita thayo. "durAtmA saMvara te kevo Tharyo ke potAnA parijano pAse A badhAMne mAra khavarAvyo ? aho ! eNe parAdhInapaNe evuM vartana cAlavA daIne nizcaye, asahya javALA kADhatA agnine potAnI bhujAo vaDe AliMgana devAnI hAma bhIDyA jevuM karyuM che ! madonmata gajarAjanA kuMbhasthaLane bhedI nAkhanAra mRgapati siMhane sUto jagADyA jevuM karyuM che ! megha ane bhramaranA jevA zyAma phaNidharane phaNAne hAthavatI khaMjavALavAnI mUrkhatA-bharelI abhilASA karI che ! mArA jevA advitIya mallanI sAthe vigraha Adaryo che to eno durmada huM Aja kSaNe utArI nAkhuM chuM." Ama ucca svare garjanA karIne eNe yuddhanI bherI vagADavAno Adeza karyo ke jethI subhaTo zIghra taiyAra thaI jAya ane saMvara para caDhAI laI javAya. bherIno nAda thayo ke tatkSaNa ene mithyAtva nAmano amAtya ane kaSAya nAmanA soLa maMDaLAdhIzo taiyAra thaI gayA. mahAvatoe vikarALa nAgasamAna durvyasana Adi hastio taiyAra karyA; azvAroe pAnabhakSaNa Adi azvo taiyAra karyA ane rathikoe nitya vAsanAdi vizALa UMcA ratho taiyAra karyA. AzravadvAra vagere pAyadaLa cakacakita khaDago laIne taiyAra UbhuM, ane akALapATha vagere dhanurdhArIo paNa raNamAM jhujhavA tatpara thayA. A pramANe caturaMgI senA laIne garviSTa makaradhvaja mahAsAgaranI jema garjArava karato utAvaLo cAlI nIkaLyo. enI AgaLa pApodaya senApati, pAchaLa mithyAtva amAtya, ane baMne bAjue kaSAya maMDaLezvaro cAlavA lAgyA. anukrame kAmarAjA ane enuM asaMkhya sainya pRthvI tathA AkAza pradezane pUrI nAkhatuM dehAvAsa raNakSetrane viSe AvI pahoMcyuM. ahIMthI eNe, rAjanItine anusarIne, mRSAvAda nAmano dUta saMvara pAse mokalyo. e dUte jaIne kahyuM-he saMvara ! huM kAmarAjAno dUta chuM. mArA rAjAjIe kahevarAvyuM che ke amArA atyaMta vallabha sevakone, grahaNane divase zvAnane mArakUTa karavAmAM Ave che ema, tamArA sevakoe mArakUTa karI herAna herAna karI nAkhyA che e doSa badala tame ja zikSAne pAtra abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga bAramo) 135 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cho; kAraNa ke sevakanA aparAdhano daMDa svAmIe sahana karavo evo pracalita rivAja che. mATe jo tamAre rAjya ane dezano khapa hoya, sukhanI. IcchA hoya ane tamArA prANa tamane vahAlA hoya to satvara AvIne amArI kSamA mAgo. tamAro aparAdha to bahu moTo che paNa jo tame AvIne amane namazo to ame tatkSaNa tamArA para prasanna thaIzuM; kAraNake, mahAtmAono kopa sAmo pakSa namI paDyA pachI zAMta thaI jAya che. amArI je mANasa niraMtara sevAbhakti kare che enA para ame uno vA paNa vAvA detA nathI. paraMtu koI mANasa abhimAnathI dorAI amArI avajJA kare che to ene ame du:khI karavAmAM kaMI paNa uNapa rAkhatA nathI; kemake zaktivaMtonuM e lakSaNa che. je dhaNInI chAyA paNa koIne namatI nathI ane je vaLI dhaNInA paNa dhaNI jevA che evAo paNa amAruM zAsana mAnya rAkhe che, tuSTamAna thaIe to rAjyanA rAjya daI daIe, ane rUThIe to bhikSA maMgAvIe evI amArI zakti che mATe amAruM zAsana mAnya rAkho. ethI tamane vipula lakSmInI prApti thaze. makaradhvaja-kAmarAjAno dUta ATaluM bolI baMdha rahyo ke saMvarano. satyaja5 sevaka saMvarane Azcarya pamADato kahevA lAgyo "TiTTabhanI jevuM tAruM vAcALapaNuM dIThuM ! tAruM mithyAjaya nAma yarthAtha ja pADeluM lAge che kemake je moMmAM AvyuM te tuM bolI nAkhe che ! makaradhvajanA pApI vizvavaMcaka vahAlAone ame jIvatA javA dIdhA e bahu bhUla karI che. tArA kAmarAjAnuM mahAbhya pAmara mAnavonI sabhAmAM jaIne kahe. zRMgAlanAM parAkramanAM varNana zRMgAlanA ToLAmAM ja sArAM lAge. mukhe madhura svAda dekhADIne maphyumAra masyone kaSTa de che tema tAro kAmarAjA paNa mugdhajanone lobhAvIne duHkhI kare che. amArA jevA e sarva jANanArAnI samakSa enAM vAtsalyanAM varNanA karavAnuM hoya nahIM. tArA rAjAnA pitA rAgakezarI ane pitAmaha prasiddha jagatadrohI mahAmoha paNa amArA saMvaradevanA hAthano mAra khAI palAyana karI gayA che to pachI tArA rAjAnuM to gajuM ja zuM ? vaLI sarpano jaIne seMtho levAnI zakti dharAvanArane eka tuccha garoLIno bhaya zo hoya ? mATe jo tAro svAmI potAnI zakita aNavicArIne mArA svAmI 136 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAthe yuddha karavA Avaze to, e ni:saMzaya Avaze evo ja bhAgaze ane amAre ThaMDe pANIe ja kAsaLa jaze. je page Avyo e ja page ene zIgha nAsI gayA sivAya bIjo Azraya nahIM rahe. vaLI anya subhaTo. paNa kahevA lAgyA-are mithyAja5 ! tuM Ama game ema bole che tethI tAro to vadha ja karavo joIe. paraMtu tuM eka dUta tarIke ahIM AvelA che eTale tane javA daIe chIe. ame to kayAranA sajja thaI rahyA chIe. tArA svAmI para ame vijaya nahIM meLavI zakIe to paNa amArA hAthanI kharaja to bhAMgaze ja. e sAMbhaLI dUta kaMI pratyuttara ApavA jato hato evAmAM emaNe ene gaLe pakaDI kADhI mUkyo." - dUte jaIne sarva vAta makaradhvajane kahI eTale kayArano dhaMdhuvAI rahelo eno krodhAgni enAM vacanorUpI vAyuthI prerAI prajvalita thayo; ane eka dvija sarva sAmagrI laIne havana karavA jAya ema potAnuM sarva sainya laIne yuddha karavA gayo. saMvara koTTapALa paNa sakaLa senA sahita kaTibaddha thaIne sAmo AvI Ubho. kAraNa ke siMha hoya che e anyane sahana karato nathI. emanuM yuddha jovAne gaganamAM devatAo ane vidyAdharo kaMI utsava nIrakhavAne hoya nahIM ema harSasahita ekatra thayAM. kAraNa ke sarva prANIone prAyaH kutuhala jovuM bahu game che. eTalAmAM to kAyara puraSonAM hRdayane thaDakAvI nAkhanArAM bhayaMkara raNavAjiMtro baMne sainyamAM vAgavA lAgyAM. durjaya zatrunI sAthenA yuddhamAM, cakravartI rAjA jema cakrane mokhare rAkhe che tema cAritradharma bhupatie jene sainyane mokhare rAkhela che; vaLI je sainyamAM hoya che to ja raNakSetramAM cAritradharma bhupatinuM citta svastha rahe che anyathA dolAyamAna thaI jAya che; evA nirahaMkAra vagere catura baMdirano saMvaranA pakSanA subhaTone utsAhita karavA lAgyA ke-he sainiko ! jeNe moharAjAnA putra rAganA tanuja makaradhvajano mukha thakI ja parAjaya karIne enAM kuMbha ane dhvajA harI lIdhAM che; ane je eka ja prahArathI zatruone mATInI jema curI nAkhI zake che;-evA saMvaradevanA tame sevako cho. tame pote paNa pUrve yuddhamAM anekavAra jaya meLavyo che. mATe atyAre tamo raNakSetramAM evuM parAkrama darzAvajo ke tamAruM caMdramA samAna nirmaLa kuLa abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga bAramo) 137 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIpI uThe, ane pApI zatruonAM moM kALAM thAya. sAmA pakSamAM ahaMkAra Adi duSTa baMdijanoe hAtha UMcA karI karIne potAnA sainikone zUra caDhAvyuM ke-he subhaTo ! zatrunA sainikone je mAthAnI zULi jevo che; ane senAne viSe jo hAjara hoya che to ja moharAjA sukhe sUe che; jenA satata pheMkAtA zaro vaDe jarjarita thaI jaIne zatruo puna: raNe caDhavAnuM nAma paNa letA nathI; ane jene hanumAnanI peThe pahelA ja duyazatruonI samakSa mokalavAmAM Ave che;-evA makaradhvajarAjAnA tame sevako cho. tame pote ya tamArA asahya bhujadaMDa vaDe pazuo, mAnavo; devo ane dAnavone suddhAM vaza karyA che. A pAMca sAta jainapuravAsIo potAnI sthiti nahi oLakhIne, potAne zUravIra mAnatA, kAna khAI jAya che eo, sarva jagatanA prANIo para vijaya meLavanArA tamArA jevAnI AgaLa, samudramAM jevI sAthavAnI muThThI hoya evA che. tamArI ATaATalI lAyakAto chatAM jo tame emane hAthe zikasta khAso to tame samudrano samudra tarI jaIne eka alpa khAbocIyAmAM DUbI gayA kahevAzo mATe atyAre citta dRDha rAkhIne evI rIte yuddha karajo ke tamArA pUrvajonuM nAma dIpakanI jema dIpI nIkaLe. Ama kahI kahIne baMdijano jemane zUra caDhAvI rahyA che evA ubhaya pakSanA garviSTa yoddhAo bhayaMkara krodha karatA sAmasAmA AvI UbhA. karNaparyanta lAvI lAvIne dhanuSyadhArIoe tIrono evo satata mAro calAvyo ke tyAM vagara staMbhano zara maMDapa thaI rahyo. hastalAghava-kaLAvALA eo bhAthAmAMthI tIra laI pratyaMcApara caDhAvI kheMcIne evI rIte bANa choDatA ke khabara ja paDe nahIM ekadhAre varasatA varSAdanI dhArA jevI bANAvaLi satata chuTatI ja rahI ethI AcchAdita thayeluM AkAza jANe tIDothI bharAI gayuM hoya nahIM evuM dekhAvA lAgyuM. subhaToe leza mAtra paNa aTakyA vinA choDavA mAMDelA bANovaDe pUrAI gayela raNakSetra jANe kAzapuSpothI UbharAI jatuM vana hoya nahIM ema zobhI rahyuM. hasti daMtUzaLanA prahAro parvato sahana kare che ema khaDganA prahAro sahana karatA pAyadaLanA subhaTo paNa raNamAM jhujhavA lAvyA. emAM khaDgo paraspara athaDAvAthI emAMthI UDI rahelA abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) 138 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agninA taNakhAone lIdhe jANe yoddhAonA maMgaLakalyANane arthe nIrAjanAvidhi thatI hoya nahIM evo bhAsa thaI rahyo. talavArathI laDatA sainikonI talavAronA agrabhAga ekabIjA sAthe maLavAthI jANe jayazrIe vaiDuryamaNinA toraNo racIne laTakAvI lIdhA hoya nahIM evo dekhAva thaI rahyo. subhaTo vAraMvAra khaDgo nacAvatA nacAvatA pheravI rahyA hatA ethI jANe tyAM vidhullatA jhabakArA mArI rahI hoya nahIM ema pratIti thatI hatI. yoddhAonA hAthamAM paMktibaddha rahI gayelI uttama prakAranI DhAlone lIdhe tyAM jANe kapizIrSakonuM toraNa banI rahyuM hoya nahIM ema bhAsa thato hato. dIrgha bhujAvALA subhaToe pratipakSInA prahAra jhIlavAne potApotAnI DhAlo UMce dharI rAkhI hatI. ethI jANe emanAM mastaka para chatra dharavAmAM AvyA hoya nahIM evo dekhAva thaI rahyo hato. vaLI baMne senAomAM e pramANe DhAlonI hArane hAra rahI gaI hatI. e jANe sUryo ane caMdramAnI paMktibaddha zreNi hoya nahIM evI zobhatI hatI. azvAro paNa harSasahita sAma-sAmA bhAlAo pheMkI pheMkIne potAnI cirakALanI yuddhe caDavAnI hoMza pUrI karatA hatA. keTalAkanA hAthamAM bhAlA UMcA UbhA rahI gayA hatA e jANe UMce AkAzamAM rahelA tArAone parovavAne arthe hoya nahIM athavA brahmAMDane IMDAnI jema sadha phoDI nAkhavAne mATe hoya nahIM ! vaLI koI koIe sAmasAmA dharI rAkhyA hatA e bhAlAo je prakAzanA kiraNo pheMkatA hatA te jANe kALarAtrinA prANahAraka kaTAkSo hoya nahIM evA jaNAtA hatA. mahAvatoe yathocittasthAne rAkhelA hastio para ArUDha thayelA siMhasamAna baLavAna, sAmaMto paNa, potAnA astro pheMkatA ane pratipakSIne cukAvatA, yuddhane eka jAtano utsava mAnI raNakSetramAM jhujhatA hatA. vimAnamAM rahelA devatAo hoya nahIM evA rathiko paNa rathamAM rahIne, ramatAM ramatAM yuddha karavA lAgyA. vaLI daMDedaMDavALAo zaktie zaktivALAo, mudgare mudgaravALAo ane tomara tomaravALAo paraspara laDavA utarI paDyA hatA. A pramANe yuddha karatA saMvara ane anaMganA sainyomAM tatkSaNa zastrAstro abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga bAramo) 139 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evI rIte uDavA lAgyA ke kAyara hatA e to UDI gayA. jemanAmAM zUrAtana hatuM e ja girinadInA pUranI jema UMDA mULavALA zatrurUpI vRkSone paNa ukheDI nAkhatA ahIM tahiM paribhramaNa karavA lAgyA. ema karatAM saMvaranA sainikonA anaMganA sainya para evA prahAro paDyA ke e lAja mUkIne daze dizAomAM nAsI gayuM. e vakhate AkAzamAM rahelA devatA ane vidyAdharoe harSarahita jayanAda karIne saMvaranA sainyapara puSpa vRSTi karI. potAnA sainyamAM bhaMgANa paDyuM joI, mamatva putranI sAthe vedodaya rathamAM rahelo makaradhvaja hAsya kavaca dhAraNa karI, vAmahastamAM dhanuSya ane anya hastamAM bANa laI madonmatta banI raNamAM utaryo. tarata ja eNe dhanuSyanI pratyaMcAne evI rIte AkarSI ke enAthI utpanna thayela raNatkAra zabdathI eNe AkAzane gajAvI mUkyuM; pATha karatAM chAtro maThane gajAvI mUke ema. tvaritapaNe satata vizrAnti vinA bANadhArA choDato paMcabANa anaMga lakSabANI thayo. enI satata zara vRSTithI vIMdhAI saMvaranA sainiko zIgha nAsI javA lAgyA. kahevata che ke zerane mAthe savA zera hoya che. te vakhate "aho ! ANe ekalAe vijaya meLavyo e ja kharo zUravIra." ema kahIne devo vageree e puSpadhanvA anaMgapara puSpavRSTi karI. Ama potAnA sainyanI avadazA thaI joIne saMvara lezapaNa kSobhA pAmyA sivAya laDavA utaryo. kemake koIvAra dhaNInoye vAro Ave. nirmamatva nAmanA jyeSTha putranI saMgAthe saMvega rathamAM besI, damana kavaca dhAraNa karI abhigraha zara tathA pUrve varNavelA DhAla kRpANa, charikA Adi zAstrAstro ane brahmacaryarUpI unnata daMDa sAthe rAkhI laDavA lAgyo. daTa laDAyaka zaktivALA baMne pratipakSIoe karNa paryanta lAvI lAvIne sAmasAmA bANanI vRSTi AdarI pratyaMcA tANI potapotAnA dhanuSyano TaMkArava karI evAM zara mUkavA mAMDyAM ke sUryanA kiraNone paNa AcchAdita karI nAkhyAM. baMne potapotAnAM zaro vaDe parasparanAM zarone kApatA kApatA bahu samaya sudhI laDyA; vivAdamAM vAdIo sAmasAmAnI dalIlo toDI nAkhatA laDyA kare che ema. jayazrI paNa saMdehamAM paDI ke saMvarane varuM ke makaradhvajane varuM ? eTalAmAM to anaMge choDelA tIkSNa zarovaDe saMvaranuM kavaca bhedAyuM abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) 140 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane zalya aMdara peThuM. zalya prahArathI atyaMta kopAyamAna thaI saMvare ardhacaMdrAkAra saro choDI anaMgarAjanA dhvaja ane chatra, padmanALanI jema vinA zrame khaMDita karyA. vaLI eka surAkAra zara vaDe bhikSa-sAdhunA mastakanI jema, enA mastakane muMDI nAkhyuM, ane bIjA zarathI enA dhanuSya ane dorI baMne chedI nAkhyAM. pote garviSTha hato chatAM daDha vairAgya mudagara vaDe zatrunA vedodaya rathane bhAMgIne bhuko karI nAkhyo. eTale kaMdarpa hAthamAM bhaya khaga laI saMvaranI sAme thayo; rAvaNa vAlinA sAme thayo hato ema. saMvara paNa tatkSaNa vIravRttine anusarI, ratha choDI bhUmi para rahI viveka taravAravaDe enI sAthe laDavA lAgyo. baMne potapotAnI talavAra vAraMvAra nacAvatA nacAvatA vacce DhAla lAvI ekabIjAnA prahAra cukAvavA lAgyA eTalAmAM, suthAra ghaNavaDe zilAne toDe ema kaMdarpe khaDagano gADha prahAra karI saMvaranI DhAla bhAMgI nAkhI. tyAM to yuddhakaLA nipuNa saMvare potAnI viveka talavAra vaDe anaMganA khagane chedI nAkhyuM, eTale makaradhvaje potAnI jugupsA rikA kADhI; kemake zauryavRtti koI alaukika vastu che. punaH saMvare paNa vIrAcArane anusarI khaga tyajI dIdhuM, ane daMDatrayavirati jhurikA hAthamAM lIdhI. | sarva yuddhone viSe churikAyuddha bahu viSaya hovAthI devatAo vismayA sahita e joI rahyA. emAM saMvare anaMganI charikA para evI rIte prahAra karyo ke e charikAnuM pAnuM paDI gayuM ane hAthamAM phakta muTha rahI. e vakhate paNa saMvare to yuddhanItine anusarIne potAnI rikA paDatI mUkI. have anya zastronA abhAve vIraziromaNi saMvara ane jagadvIra kaMdarpa ubhaye mallayuddha AdaryuM. e devatAo paNa savismaya nIrakhI rahyA. A yuddhamAM zatrunA grAhamAM pote na AvatAM dhyAna rAkhI saMvare kaMdarpane bhUmi para pADI dIdho. kAraNa ke to tharmastato gaya: I "A saMvara sakaLa vizvane viSe ekAkI vIrapuraSa che. eno jaya thayo che, eno vijaya thayo che. kemake eNe kAmamallanuM mAna kasuMbAnI jema cagadI nAkhyuM che-" AvA stutinAM vacano kahI devatA tathA vidhAdharoe saMvara para utkRSTa abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga bAramo) 141 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puSponI vRSTi karI. svayaMvarA kumArInI peThe jyazrIe paNa enA kaMThamAM harSasahita varamALA AropI "tArA bhaktanI sAme huM najara paNa nahIM karuM, huM tAro dAsa chuM." ema jIvitArthI kaMdarpa dAMtamAM tarUNuM laI punaH punaH saMvarane kahevA lAgyo; eTale ene choDI mUkyo. kAraNa ke kSatriyo kadi paDatA para prahAra karatA nathI. pachI sarva paricchada jeno chinna bhinna thaI gayo che evo e kaMdarpa lajjAne lIdhe nIcuM joto guptapaNe potAnA sthAnamAM jaI rahyo. ghera gayo chatAM lajjAne kAraNe pitAmaha mohane ke pitA rAgane paNa maLyo nahi. kemake vIrapuruSone lajjA moTI vAta che. pitAmaha ane pitA baMne potAnI meLe enI AgaLa gayA ane ene pratibodhamAM zabdo kahevA lAgyA-are traNajagatanA vIra ! dhIratAnA dharaNIdhara ! yuddhamAM koIvAra jaya thAya che ne koI vAra parAjaya paNa thAya che mATe he vatsa ! prAkRta manuSyanI peThe kheda karIza nahIM. Avo pratibodha sAMbhaLIne kAma parAjayanuM duHkha visArI daI potAnA mojazokhanA kAryamAM vaLagI gayo. ahIM saMvara vIra paNa raNakSetra khAlI karIne harSa sahita cAritradharma rAjAdhirAjane vaMdana karavA gayo. jatAM mArgamAM pagale pagale baMdijanoe uMcA hAtha karI karIne stuti karI ke-he cAritradharma bhUpatinA sAkSAmUrtivaMta pratApa ! zatruorUpI kairava vanane saMkocanAra caMdramA ! kAmamallano parAjaya karIne teM nizcaye tArA bhujabaLane sArthaka karyuM che. he dhIra mahAvIra saMvara ! tAro jaya thAo. AvAM stutinA zabdo zravaNa karato karato rAjAdhirAja cAritradharma pAse pahoMcyo; ane ene caraNe paDyo. "A vaLI zI vAta che." ema emaNe Azcaryasahita pUchavAthI sarva vAtano jANa sadAcAra pratihAra hato eNe vijJapti karI ke "he svAmI ! A saMvara koTavALa ApanA caraNakamaLamAM name che. ahIM AvatAM veMta ja eNe kAmamallano parAjaya karyo che. ApanuM ke ApanA mahattama-amAtya AdinA svarUpanuM ene prathama leza paNa jJAna na hovA chatAM manobhUkaMdarpa sAthe yuddha karyuM che. e vIra ziromaNIe ApaNA makaradhvaja zatrune lIlA mAtramAM 142 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jItIne mRtaprAyaH karI nAkhyo che." e sAMbhaLIne cAritra rAjAe harSamAM AvI jaI saMvarane laIne punaH punaH AliMgana karyuM. cAritradharma bhUpatie vaLI enA skaMdhanI suvarNa puSpovaDe pUjA karI. A pramANe rAjAe suddhAM jenuM gaurava vadhAryuM che. evo saMvara sUrya, caMdra ane pRthvInI hayAti paryanta potAnA padanuM pratipAlana karaze. A pramANe nAnA prakAranA arthadAna vaDe jagatane samRddha karatA abhaya-munie dharmarUpI prAsAdanA zikhara para kaLaza caDhAvyo dIkSAnA divasathI AraMbhIne vadhatI vadhatI zraddhAvaDe cAritra pALatA pAMca varSa pUrAM thayAM e vakhate ene potAno paryanta samaya sUjhI Avyo. athavA to A samayanI pUrNa bhAgyazALI jIvone ja khabara paDe che. paryanta samaya najIka che. ema jANI abhayakumAre prabhune namIne emanI anujJA meLavI sakaLasaMghanI kSamA mAgI harSasahita anazana AdaryuM. samatArUpI amRtakuMDamAM nimagna evA e munie, e avasarane rAdhAvedhanA kSaNasamAna samajIne A pramANe ArAdhanA karI-arihaMta, siddha, sAdhu ane arihaMte kahelo. dharma e cAranuM mAre zaraNa che. mArAM duSkRtyonI huM niMdA karuM chuM, ane sukRtyonI anumodanA karuM chuM. zrI rUSabhadevathI AraMbhIne zrI mahAvIra paryanta sarva tIrthakarone tathA aparakSetranAM paNa sarva tIrthakarona mArA namaskAra ho, vaLI zrI mahAvIra vartamAna tIrthakara hovAthI ane mArA to dharmadAtAra hovAthI emane mArA punaH punaH namaskAra ho. e arihaMtaprabhuo ja mAruM zaraNa ho, eoja mArA maMgalikarUpa thAo. eo vajanA paMjara jevA che eTale emane pAmavAthI mane koI prakArano bhaya rahevAno nahIM. vaLI anaMta vIrya, anaMta. darzana, anaMta sukha, anaMta jJAna ane anaMta samyakatvanA dhaNI sarva siddhabhagavAnone mArA namaskAra ho. aSTakarmone haNI parama pada pAmyA che ane lokanA agrabhAge rahelA che evA e siddhabhagavAna mArA zaraNarUpa ane maMgalika kartA che. vaLI jJAna, darzana ane cAritrathI alaMkRta ane aharniza kriyAkAMDamAM nirata evA sAdhuone mArA namaskAra ho. eo pAMca mahAvratayukta, zAMta, dayAvaMta ane jitendriya che. e sarve mArA abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga bAramo) 143 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaraNarUpa ane maMgalikarUpa thAo. karmarUpI viSane utAranAra mahAmaMtrA samAna ane kaSTarUpI kASTane mATe dAvAnala samAna evA jinendrabhASitA dharmane paNa mArA punaH punaH namaskAra ho. A lokone temaja paralokanuM sarva kalyANanuM kAraNarUpa evo e dharma mArA zaraNarUpa ane maMgalikarUpa thAo. A pramANe cAra zaraNone aMgIkAra karIne, have emanI ja sAkSIe mArAM pAponI niMdA karuM ane mArAM sukRtyonI anumodanA karuM. ATha prakAranA jJAnAcArane viSe je koI aticAra thayo hoya te huM niMdu chuM. gahuM chuM. ane vosirAvuM chuM. nizaMkti Adi AThaprakAranA darzanAcAranA saMbaMdhamAM paNa je koI aticAra mArAthI thaI gayo hoya ene vAraMvAra tridhA tridhA-mana vacana ane kAyAe karela hoya, karAvela hoya ke anumodanA karela hoya tene niMdu chuM. mohathI ke lobhathI mArAthI koI sUkSma vA bAdara jIvahiMsA thaI gaI hoya ene paNa tridhA tridhA tyajuM chuM. hAsya, kopa, bhaya ke lobhane vaza thaIne mArAthI kaMI asatya bolAyuM hoya te sarva huM niMdu chuM ane gahuM chuM. rAgathI ke dveSathI, koInuM svakalpa ke bahu dravya meM ucApata karyuM hoya evA kAryane paNa huM niMdu chuM. deva, manuSya ke tiryaMcanI strI sAthe rAgagrasta thaI meM kadi maithuna sevyuM hoya tene huM vAraMvAra viMdu chuM. putra, mitra, kalatra Adi baMdhuvarga para ke anya parajano para, dvipado para, catuSpado para, dhana-dhAnya-jana ke vana para tathA upakaraNo para ke deha para ke hareka koI vastu para mane kaMIpaNa moha thayo hoya to te paNa huM punaH punaH niMdu chuM. caturvidha AhAramAMno koIpaNa prakArano AhAra rAtrine viSe lIdho hoya te paNa huM niMdu chuM. vaLI mAyAmRSAvAda, rati, arati, rAga, dveSa, krodha, mAna, mAyA, lobha, kalaha, paizUnya, paraparivAda, abhyAkhyAna ane mithyAtvazalyaA sarva pApasthAnakone paNa huM niduM chuM. traNa karaNa ane traNa yogathI anya paNa aticAra, darzanAcAra ke cAritrAcAra saMbaMdhamAM, mArAthI thaI gayo hoya te paNa huM niMdu chuM.-gaNuM chuM. vaLI bAhya tapa saMbaMdhI ke abhyattara tapa saMbaMdhI paNa koI aticAra manavaDe, vacanavaDe ke kAyAvaDe abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) 144 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thaI gayo hoya te paNa huM gahuM chuM. saMsAramAM bhramaNa karatAM mithyAmohane lIdhe zuddha mArgane choDIne azuddhanI prarUpaNA karI hoya ke mithyAtva lAge evAM zAstronI prazaMsA karI hoya-evAM sarva pApacaraNonuM huM prAyazcitta lauM chuM. vaLI yaMtra, ukhala, muzaLa, ghaMTI, khAMDaNI, dhanuSya, zara, khaga Adi jIvahiMsaka adhikaraNo meM karyA karAvyAM hoya te paNa huM trividha trividha gaNuM . niMdu chuM, ane visanuM chuM. meM je je deha ane ghara grahaNa karIne pachI mUkI dIdhAM hoya te sarva paNa huM Atmaparigraha thakI visarjI chuM. kaSAya karIne koInI paNa sAthe meM je kaMI vera bAMdhyuM hoya te paNa sarva huM paDatuM mUkuM chuM. narakagatimAM rahIne nArakone, tiryaMcagatimAM tiryaMcone, manuSyAvatAramAM mAnavone ane devabhavamAM devatAone meM madAMdha thaIne koI paNa prakAranI kadarthanA karI hoya te sarvanI huM kSamA yAcuM chuM. anya anya gativALA meM anya anya gativALAone je kaMI vyathA upajAvI hoya te sarvane paNa huM namAvuM , mAre to saunI sAthe maitrI ja che. sarva jIvo mArA svajana thaI gayA che ane e ja sarva parajana paNa thayA haze. sarva jIvo mArA mitrarUpa banyA haze tema teja sarva amitra eTale vairI paNa thayA haze. mATe rAga ke dveSa kyAM karavo ? huM to mAro kSemakuzaLa dehe, baMdhuvarga ane anya paNa je je susthAnane viSe uparyukta te sarvanI anumodanA karuM chuM. samagra jIvasRSTine arthe je uttama tIrtha pravartela che ane je utkRSTa mArga prarUpelo che te sarvanI paNa huM anumodanA karuM chuM. jinabhagavAnanA athavA harakoI bIjAnA prakRSTa guNo ane paropakAra vRttinI huM anumodanA karuM chuM. niSpanna che sarva kRtyo jeonAM evA siddha bhagavAnonI siddhatA ane jJAnAdirUpatAnI paNa huM anumodanA karuM chuM. niraMtara kriyA kAMDamAM pravRta evA anuyogI AcAryonA sarva anuyogAdika vyApAranI paNa huM anumodanA karuM chuM. kriyArata ane paropakAra tatpara upAdhyAyonA siddhAMta zikSaNanI paNa anumodanA karuM chuM. apravRtta ane sAmyabhAvI evA samasta sAdhusamAjanI samAcArInI paNa huM anumodanA karuM chuM. vaLI gRhastha evo je zrAddha abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (sarga bAramo) 145 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAja che emanuM prabhupUjana, vratadhAraNa, dharmazravaNa temaja dAnAdi vyApAranI paNa huM anumodanA karuM chuM. bhadraka pariNAmI zeSajIvonA paNa saddharma bahumAnAdi vyApAranI paNa huM anumodanA karuM chuM. have huM mAvajIva cAre prakAranA AhArano tyAga karuM chuM. anazanavrata lauM chuM ane ema karIne atyaMta ucchavAse dehamukta thaIza. A dhyAnamagna avasthAmAM vaLI abhayamunie pAMcaparameSThI namaskArane ke zrI vIratIrthakarane cittamAMthI leza paNa dUra karyA nahi. ema karatAM karatAM zubhatara bhAva thavAthI duSkarmarUpa potAnA davAgnine prazAMta karI nAkhI, mAna ane moharUpI sarpano pratighAta karI, guNIjanonA AbhUSaNabhUta abhayamunie sAdhudharma para dhvajAropaNa karyuM arthAta ene pUrNa dIpAvyo. prAMte zuddha dhyAnamAM ja mRtyu pAmI abhayamunie pravara sukhamaya evA svArthasiddha'ne viSe tetrIsa sAgaropamanI AyuSya sthiti ane eka hastanI kAyAvALA devapaNe utpanna thayA. tyAMthI cyavI koI atyaMta nirmaLa zrAvakakuLane viSe janma laI vrata grahaNa karI prAMte abhayamuni nizcaye mokSa pAmaze. zrI abhayakumAra maMtrIzvara jIvanacaritrano bAramo sarga samApta. Iti zrI abhayakumAra jIvanacaritra saMpUrNam 146 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra (bhAga-3) Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghaTa pUjas su_aa Mega6 trika visariMta ravRtarUNa bAyA maMtrIzvaranuM jIvanacaritra kaMdajI ;4d - 0 | -bhAga-3 VSRS: ( zrI jinazAsane ArAnA TrasTa prinTIMgaH jaya jinendra amadAvAdamo:98250 24204