________________
વડે ઉત્તમ દેશના દીધી. કહેવત છે કે હસ્તનક્ષત્રનો મેઘ સર્વદા અમૃતનો જ વર્ષાદ વરસાવે છે. દેશનામાં કહ્યું કે
ભરતખંડમાં ઉત્પન્ન થતા સમસ્ત ધાન્યોનો એક જ ઢગલો કર્યો હોય અને તે ઢગલામાં કોઈ દેવતા એક ખોબો ભરીને સરસવ નાખે અને, ઉત્તમ દ્રવ્યોનો અવલેહ બનાવનારો કોઈ વૈદ્ય જેમ એ દ્રવ્યોને પીસી-ઘૂંટીને એકરૂપ બનાવી દે છે તેમ, એ સરસવના દાણાને પેલા ઢગલામાં એકદમ ભેળસેળ કરી નાખે તે એવી રીતે કે ગમે એવી વૃદ્ધ અનુભવી સ્ત્રીઓ આવે તો પણ એ ઢગલામાંથી સરસવના દાણા વીણી જુદા પાડવા અસમર્થ છે; તેવી જ રીતે જન્મ-જરા-અને મૃત્યુથી અવિમુકત એવી આ સંસાર અટવીમાં ભ્રમણ કર્યા કરતો પ્રાણી પોતાને પ્રાપ્ત થયેલો મનુષ્યજન્મ જો વૃથા હારી જાય છે તો પુનઃ એ નરભવ પામવો પણ દુર્લભ છે. માટે હે શ્રોતાઓ ! તમે આવો ઉત્તમ મનુષ્યભવ પ્રાપ્ત કરીને, સર્વ ‘અરિષ્ટનું નિવારણ કરનારા ધર્મને વિષે આદર કરો.
આવો મનોહર ઉપદેશ સાંભળીને અનેક જીવો પ્રતિબોધ પામ્યા. એમાં જેઓ વિશેષ બુદ્ધિશાળી હતા એમણે યથાશક્તિ વિરતિ અંગીકાર કરી; અને બીજાઓએ નિર્મળ સમ્યકત્વધર્મ માત્ર અંગીકાર કર્યો.
એ શ્રોતાવર્ગમાં એક કઠિયારો હતો. એને એ ગણધરરાયના ઉપદેશની એકદમ સચોટ અસર થઈ. એટલે એણે ઊભા થઈ એમને ઉત્તમભાવપૂર્વક વિનંતિ કરી-હે મુનિરાજ ! આપના ઉપદેશથી મારું મન સંસારથી વિરકત થયું છે માટે મને તો, અહીંથી, મારો ઉદ્ધાર થાય એવી યોગદીક્ષા આપો. કહ્યું છે કે આવા સંસાર ત્યાગરૂપ દુષ્કર કાર્યમાં સાહસિક અને ઉત્સાહભર્યું મન જ હેતુભૂત છે; માણસની ધનાઢ્યતા કે રંક્તા હેતુભૂત નથી. ગણધર મહારાજે પણ યોગ્યતા જોઈને એને દીક્ષા આપી. પછી એને મુનિનો
૧. નક્ષત્ર તારાઓનો સમૂહ-જુમખો. આકાશમાં ફરતા આવા ૨૭ નક્ષત્રો આવે છે. હસ્ત નક્ષત્ર એમાંનું એક છે. સૂર્યનો એની સાથે યોગ થયો હોય તે વખતે જે વર્ષાદ વરસે છે તે અમૃત જેવો અર્થાત મીઠા પાણીનો હોય છે એમ કહેવાય છે. ૨. દુર્ભાગ્ય-સંકટ. ૩. સાંસારિક વિષયો-ભોગોપભોગના પદાર્થો ઓછોવત્તે અંશે ત્યજ્યા. (વિરતિ=સાંસારિક વિષયો તરફ અભાવ).
અભયકુમાર મંત્રીશ્વરનું જીવનચરિત્ર (ભાગ-૩)
