________________
આ પ્રમાણે અનેકવિધ આશ્ચર્યકારક ઘટનાઓએ કરીને રાજગૃહીના નાગરિકોને નિરન્તર પ્રતિબોધ પમાડતો દયાળુણે દીપતી અભયમંત્રીશ્વર સમય નિર્ગમતો હતો.
એવામાં એકદા રજતગિરિ અને શીતકિરણ-ચન્દ્રમા સમાન ઉજ્વળા કીર્તિવાળા, અને મુક્તિરામણીના હૃદયના હારરૂપ એવા અંતિમ તીર્થકર શ્રી મહાવીર ભગવાન સમગ્ર પૃથ્વીમંડળને પોતાના વિહારથી પાવન કરતા કરતા આ રાજગૃહીએ પધાર્યા. એટલે ત્યાં અન્યઅન્યથી વિશેષ વિશેષ મદવાળા ચાર નિકાયના દેવોએ આવીને લૌકિકદેવોના ગર્વનો નિરાસ કરી સમવસરણની રચના કરી. સર્વસુર, અસુર અને મનુષ્યો જેમને નમન કરી રહ્યા હતા એવા વીરજિનેશ્વરે પણ શ્રીસંઘને નમસ્કાર કરી સમવસરણને વિષે પોતાને આસને વિરાજ્યા. તત્કાળ, વિવાહવિધિ પ્રસંગે લોકો ભરાઈ જાય છે એમ ધન્ય ભાગ્ય બારે પર્ષદા સમવસરણમાં ભરાઈ ગઈ. નિરન્તર પાપકાર્યોથી દૂર વસતો શ્રેણિકભૂપતિ પણ પ્રભુ આવ્યા જાણી એમને વંદન કરવાને આવ્યો અને વિશિષ્ટ સ્થિર ભક્લિવડે ભગવાનને પ્રણિપાત કરીને સભામાં ઉચિત સ્થાને બેઠો. કારણ કે સબુદ્ધિવાળા પ્રાણીઓ આવા જંગમતીર્થને પામીને પોતાના જન્મને સાર્થક કરે છે.
ચાર કોશ પર્યન્ત સંભળાતી વાણી વડે જિનેશ્વરે ધર્મદેશના દીધી. અથવા તો રત્નના નિધાનમાંથી અનેક પ્રકારના રત્નોના રાશિ નીકળે છે. દેશનામાં પ્રભુએ કહ્યું કે “હે પ્રાણીઓ ! જો તમારે મુક્તિવધુને વરવાની અને દુઃખ સમુદ્રને તરવાની ઈચ્છા હોય તો નિરંતર જ્ઞાન અને ક્રિયા-ઉભયને વિષે આદર કરો. એ બેમાંથી ફક્ત એકનાથી કંઈ પણ ઈષ્ટ સિદ્ધિ થશે નહીં. કેમકે કોઈપણ વાહન ફક્ત એક જ ચક્રથી પદમાત્ર પણ ચાલી શકતું નથી. એક પંડિત પુરુષને પણ પોતાનો સિદ્ધાન્ત સ્થાપવા માટે અન્વય અને વ્યતિરેક બંને વાનાં જોઈએ છીએ. જેમ સારા પાકની આશા રાખવા માટે ઉત્તમમાં ઉત્તમ સાધન-સામગ્રી જોઈએ છીએ
૧. નમોતિથ્થસ એમ કહીને ચતુર્વિધ સંઘને નમસ્કાર કરવાનો તીર્થકરોનો આચાર છે.
અભયકુમાર મંત્રીશ્વરનું જીવનચરિત્ર (ભાગ-૩)
૧૨
