________________
પ્રાપ્તિની જેમ, દ્રવ્ય અને સાથે જ યશની પ્રાપ્તિ શક્ય નથી. તો આમાં તત્ત્વ શું છે એ કહે !
પિતાનો એવો યોગ્ય પ્રષ્ન શ્રવણ કરીને પુત્રે વિનયભર્યા અને મદરહિત શબ્દો વડે કહ્યું “પિતાજી ! સાંભળો. તે વખતે મેં સભામાં દુર્લભમાં દુર્લભ વસ્તુ મનુષ્યનું માંસ છે' એમ કહ્યું હતું એ વાત સભાજનોએ સ્વીકારી નહોતી. પરંતુ, હે પૃથ્વીનાથ ! અત્યારે અહીં આપની દષ્ટિ સમક્ષ જે અનર્ગળ દ્રવ્ય પડ્યું છે એ સર્વ લઈને પણ સ્વજન કે પરજના કોઈએ પણ પોતાના કાળજાનું બે યવભાર માંસ પણ મને આપ્યું નહીં.” એટલે રાજાએ એનો મર્મ પૂછવા પરથી અભયકુમારે પાંચ દિવસમાં બનેલી સર્વ હકીકત શુદ્ધ મને અને સત્યપણે પિતાને નિવેદન કરી. એટલે એણે પોતે અને સર્વ નાગરિકોએ પણ અભયકુમારની “મનુષ્યનું માંસ સર્વથી વિશેષ દુર્લભ વસ્તુ છે'-એ વાત માન્ય કરી, એને એકમતે વિદ્વત-શિરોમણિ કહી અત્યંત માન આપ્યું. એના પરિજનવ પણ એની ચિરકાળ એકમુખે સ્તુતિ કરી. કેમકે આ પૃથ્વી પર સુંદર' ને કોણ “સુંદર' નથી કહેતું ? એના વંશરૂપી આકાશને ઉજ્વલિત કરનારા સૂર્ય તરીકે એનાં યશ ગવાયા. સંતાપસમુદ્રના ઉછળતા તરંગોમાંથી ઉદ્ધાર કરનારા પ્રવહણ તરીકે એની કીર્તિ પ્રસરી, અસ્મલિત બુદ્ધિરૂપી કમળસંતતિને વિકસાવનાર તેજસ્વી ભાનુ તરીકે એના પ્રતાપનાં ગીત ગાન થયાં. સર્વ વિચક્ષણ પુરુષોમાં અગ્રણી તરીકે એની ખ્યાતિ વૃદ્ધિ પામી. શરઋતુના ચંદ્રમા સમાન અમૃત વર્ષાવનારા તરીકે એનું માહાભ્ય વિસ્તાર પામ્યું અને ગાઢ બીડાઈ ગયેલાં નયનોને ઉઘડાવી નાખનાર શ્વેત ચિત્રક", તરીકે એ પ્રજાજનનો પ્રેમ પાત્ર બન્યો.
પછી મહીપતિ શ્રેણિકરાયે પેલું દ્રવ્ય જેનું જેનું હતું તેને તેને તે આપી દીધું. કારણકે ગાંભીર્યગુણથી ભરેલો સમુદ્ર કદિ પોતાની મર્યાદા ત્યજતો નથી. પોતપોતાનું દ્રવ્ય મળી જવાથી પ્રજાજન પણ અત્યંત હર્ષ પામ્યા; કેમકે દ્રવ્યહીન મનુષ્ય રજ કરતાં પણ હલકો લેખાય છે.
૧. કોઈ ઔષધિ હશે. અભયકુમાર મંત્રીશ્વરનું જીવનચરિત્ર (સર્ગ દશમો)
