________________
થયું. કામધેનુ તો આવીને તક્ષણ પાછી શ્યામ ગગનતળમાં ઊડી ગઈ. પણ એ પરમાચાર્યનો ક્ષુલ્લક-શિષ્ય ક્યાંકથી એના પુચ્છને વળગી પડ્યો અને અત્યંત સુખના સ્થાનરૂપ સ્વર્ગને વિષે પહોંચ્યો. ઉત્તમ મોદક આદિનો આહાર કરતો કેટલાક દિવસ એ ત્યાં રહ્યો. વળી કામઘેનુ પૃથ્વી પર આવી ત્યારે એ પણ એના પુચ્છનું અવલંબન કરીને પૃથ્વી પર આવ્યો. એને જોઈને હર્ષ પામી ગુરુએ ગાઢ ઉત્કંઠા સહિત પૂછ્યું-વત્સ ! તું હમણાં જોવામાં આવતો નહોતો તો કહે, ક્યાં ગયો હતો ? શિષ્ય ઉત્તર આપ્યોહે પ્રભો ! હું તો કામધેનુની સાથે, પુણ્યહીન જનોને દુર્લભ એવા સ્વર્ગમાં ગયો હતો અને ત્યાં મને તો સુરરાજ-ઈન્દ્ર મોદક આદિનું મિષ્ટ ભોજના જમાડતા હતા. એ સાંભળી એ વાતમાં શ્રદ્ધા ઉત્પન્ન થવાથી ગુરુને પણ સ્વર્ગમાં જઈ મોદક જમવાનો વિચાર થયો.
ગુરુનું મન જાણી શિષ્ય કહ્યું- આપનો વિચાર બહુ શ્રેષ્ઠ છે. વળી હે સ્વામિન ! તમે કહો તો આપણા યજમાનને ય સ્વર્ગમાં લઈ જઈએ. ભલે ત્યાંના મિષ્ટાન્નનો સ્વાદ એ પણ લે. એ પણ આપણા આશ્રિત જ છે ને. એ પરથી ગુરુએ “કલ્યાણકારી કાર્યમાં વિરોધ શો” એમ કહીને ચંદ્ર, આદિત્ય, મહાદેવ, મધુસુદન વગેરે યજમાનોને બોલાવી સર્વ વૃત્તાંત નિવેદન કર્યો. યજમાનો પણ ગુરુનો મહાન ઉપકાર માની સ્વર્ગમાં જવા તૈયાર થયા. એટલે ગુરુએ શિષ્યને કહ્યું-તે સ્વર્ગનો માર્ગ જોયો છે માટે તું ઘેનને પુચ્છ વળગ, હું તારી પાછળ તને વળગીશ અને આ યજમાનો અનુક્રમે મને અને પરસ્પર વળગી જશે. એમ નક્કી કરી, એ પ્રમાણે અનુક્રમે પરસ્પર વળગી જઈ ઘેનુની પાછળ આકાશને વિષે ચાલવા લાગ્યા. માર્ગને વિષે ક્ષુલ્લકને ગુરુ વગેરેએ પ્રશ્ન કર્યો-સ્વર્ગમાં મોદક કેવા અને કેવડા હોય છે ? એ પરથી ક્ષુલ્લકે હર્ષના આવેશમાં મોદકો આવાઆવડા હોય છે એમ બતાવવા પોતાના હસ્ત પ્રસાર્યા. મુલકની આવી મૂર્ખતાને લીધે સર્વ કોઈ ભૂમિ પર પછડાઈ પડ્યાં; અને કોઈના હસ્ત, તો કોઈના ચરણ અને કોઈના દાંત ભાંગી ગયા અને અત્યંત દુઃખે પીડાતા ઘર ભેગા થયા. પછી ચિરકાળે મહાપ્રયાસે સાજા થયા. | (વૃદ્ધ પોતાના મિત્રને કહે છે) માટે કુમારનંદી, તું આ ક્ષુલ્લકની
૪૨
અભયકુમાર મંત્રીશ્વરનું જીવનચરિત્ર (ભાગ-૩)