________________
સુચવતો હોય નહીં એમ હસ્તને વિષે દિવ્ય અમૃત ફળો લઈને રાજા પાસે આવ્યો. આવીને એણે એ ફળોની એની પાસે ભેટ કરી; જો કે દેવતાઓ ફળ આપે એમાં કંઈ વિસ્મયકારી તો નથી જ, પોતે તાપસનો ભક્ત હતો. એટલે એણે પણ તાપસે આપેલ વસ્તુનું બહુમાન કર્યું. અથવા તો લોકઢિ જ એવી છે કે ગુરુ કંઈ પ્રસાદ આપે એનું સૌ કોઈએ બહુમાન કરવું. એવાં સુપકવ, સુગંધી અને સ્વાદિષ્ટ ફળનાં પ્રાશનથી રાજાની ઈન્દ્રિયોને અત્યંત હર્ષ થયો અને “આવાં ફળો મેં ક્યાંય જોયાં કે સાંભળ્યા પણ. નથી. તો પૃથ્વી પરના મનુષ્યોને દુર્લભ એવા કલ્પવૃક્ષના ફળ સમાન આ ફળ ક્યાં મળે છે ?' એમ તાપસને પૂછ્યું. એટલે તાપસ રૂપધારી દેવતાએ ઉત્તર આપ્યો-હે નરેન્દ્ર ! તારા નગરની નિકટમાં આવેલા આશ્રમમાં જ આ ફળો થાય છે, અથવા તો પૃથ્વીને વિષે નિધાનો જ્યાં ત્યાં પ્રત્યેક સ્થાને ભરેલાં જ છે. બહુ ઉત્કૃષ્ટ હોવાથી એ મેં તને ભેટ ધર્યા છે. કારણ કે તું પણ એક લોકપાળ છે અને સર્વ આશ્રમોનો વળી ગુરુ છે. એ ફળ નિકટના જ આશ્રમમાં થાય છે એ સાંભળી રાજાનું ચિત્ત એ આશ્રમે જવાને બહુ ઉત્કંઠિત થયું.
એટલે તાપસ દેવે પણ એને સદ્ય નગર બહાર એકાકી લઈ જઈ, એક ઐન્દ્ર જાલિક-જાદુગરની જેમ, અનેક તાપસોથી ભરેલો આશ્રમ નજરે દેખાડ્યો, ત્યાં મનોહર ફળોથી લચી ગયેલાં વૃક્ષો જોઈ “અહો આજે તો યથેચ્છ-તૃપ્તિ પર્યન્ત ફળાહાર થશે.” એમ કહી વૃક્ષપરથી ફળા લેવા દોડ્યો. કારણ કે આ રસલંપટ જીલ્ડા મોટા મોટાના પણ માન મૂકાવે છે. રાજા હજુ તો પહોંચ્યો ન પહોંચ્યો ત્યાં તો કૃત્રિમ આશ્રમના કૃત્રિમ તાપસો એને મુષ્ટિ પ્રહાર કરવા લાગ્યા. એટલે એ તો શૂરવીર છતાં એકાકી હોઈને ભયભીત થઈ પલાયન થઈ ગયો. વીર્ય ઉભરાઈ જતું હોય છતાં પણ વિવિધ કર્મોના આવરણ હોય તો પ્રાણીની કેવી દશા થાય છે એ જોયું ? ભયને કારણે પલાયન કરી જતાં, દર્પણ સમાન નિર્મળ અંત:કરણવાળા ઉત્તમ સાધુઓ રાજાની નજરે પડ્યા. એમણે એને નિર્ભય કર્યો અને એ પણ એમને શરણે ગયો. એટલે એકલા ધર્મિષ્ઠ એવા એ મુનિઓએ એને શાંત કરી અમૃત તુલ્ય મિષ્ટ મનોહર ધર્મોપદેશ સંભળાવ્યો.
અભયકુમાર મંત્રીશ્વરનું જીવનચરિત્ર (સર્ગ અગ્યારમો)
પ૭
