24 Tirthankar Parichay 185 Dwaroma

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/034662/1

Page #1

नमो नमो निम्मलदसणस्स पूज्य आनंद-क्षमा-ललित- सुशील-सुधर्मसागर-गुरू
ચોવીસ " “તીર્થકર પરિચય”
(૧૮૫ દ્વારોમાં)
પરિચય દાતા
મુનિશ્રી દીપરત્નસાગર
IM.Com, M.Ed., Ph.D., શ્રતમહર્ષિ
12/01/2015 ગુરુવાર ૨૦૭૨
કારતક સુદી
પ્રિન્ટર્સ – નવપ્રભાત પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ, અમદાવાદ, 9825598855
ચોવીસ તીર્થંકર પરિચય શ્રેણી
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 1

Page #2

-
ક્યા તીર્થકરની માહિતી ક્યાં મળશે ?
પૃષ્ઠોક ૦૦૫ ૦૧૫
૦૨૫
૦૩૫
૦૪૫
૦પપ ૦૬૫
૦૭૫
૦૮૫
૦૫
૧૦૫
૧૧૫
કમ
તીર્થકર ઋષભદેવા અજિતનાથ સંભવનાથ અભિનંદન સ્વામી. સુમતિનાથ પદ્મપ્રભ સ્વામી. સુપાર્શ્વનાથ ચંદ્રપ્રભ સ્વામી સુવિધિનાથ શીતલનાથ
શ્રેયાંસનાથ ૧૨ વાસુપૂજ્ય સ્વામી ૧૩ વિમલનાથ ૧૪ અનંતનાથ ૧૫ ધર્મનાથ
શાંતિનાથ ૧૭ | કુંથુનાથ ૧૮ અરનાથ ૧૯. મલ્લીનાથ
મુનિસુવ્રત સ્વામી નમિનાથ. નેમિનાથ
પાર્શ્વનાથ ૨૪ વર્તમાન સ્વામી
...મુનિ શ્રીદીપરત્નસાગરના પ્રકાશનોની સચિ...
૧૨૫ ૧૩૫
૧૪૫
૧૬.
૧પપ
૧૬૫ ૧૭૫ ૧૮૫ ૧૫ ૨૦૫
૨૦.
૨૧
૨૨
૨૧૫
૨૩.
૨૨૫
૨૩૫
૨૪૫
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 2

Page #3

શ્રુત-પ્રેમી દ્રવ્ય સહાયકોનો નામ-નિર્દેશક
-
શ્રી દાન-પ્રેમ-રામચંદ્ર-ભદ્રંકર-હાલારના હીરલા આચાર્ય શ્રીમદ્ વિજય કુંદકુંદસૂરીશ્વરજી મહારાજા ના શિષ્યરત્ન વૈયાવચ્ચ-પ્રેમી પૂજ્ય પંન્યાસશ્રી વજસેનવિજયજી ગણિવર્યની પુનીત પ્રેરણા તથા પ્રકૃષ્ટ પુણ્યવાના પૂજ્ય આચાર્યવર્યશ્રી વિજય હેમપ્રભસૂરિજીની અમીદ્રષ્ટિ દ્વારા “આગમ શબ્દાદિ સંગ્રહ’ ના ચારે ભાગો માટે શ્રુતભક્તિ થકી દ્રવ્ય સહાય દ્વારા “શ્રી હાલારી વિશા ઓશવાળ આદિ જિન સેવા ટ્રસ્ટ તરફથી જ્ઞાનખાતામાંથી લાભ લેવાતા અન્ય દાતાઓનું દાન ન વપરાતા આપુસ્તક’ ૨૪ તીર્થંકર પરિચય’ ના મુદ્રણ માટે ઉપયોગમાં લીધેલ છે.
[૧] સચ્ચારિત્ર ચુડામણી, સંયમૈકલક્ષી સ્વ. ગચ્છાધિપતિ પૂજ્યપાદ્ આચાર્યશ્રી દેવેન્દ્રસાગર સૂરીશ્વરજી મસા ના પટ્ટપ્રભાવક શિષ્યરત્નોની પુનીત પ્રેરણાથી પ્રાપ્ત દ્રવ્ય સરવાણીઓ .......
(૧-૧) જિનાગમસેવી પૂજ્યપાદ્ ગચ્છાધિપતિ આચાર્યદેવ શ્રી દૌલતસાગર સૂરીશ્વરજી મહારાજ સાહેબની પ્રેરણાથી જ્ઞાનદ્રવ્ય સ્વરૂપ સહાય ૨૨,૦૦૦/
(૧-૨) વચનસિદ્ધ પૂજ્ય આચાર્યદેવ શ્રી નરદેવસાગરસાગર સૂરિજી મ. સા. તથા તેમના પ્રશિષ્ય તપસ્વી પૂજ્ય મુનિ શ્રી પદ્મકીર્તિસાગરજી મ. ના ઉપદેશથી “ગુરુભકતો’ સુરત તરફથી ૧૧,૦૦૦/
(૧-૩) વ્યવહાર વિચક્ષણ પૂજ્ય આચાર્યદેવ શ્રી હર્ષસાગર સૂરિજી મ. સા. ની પ્રેરણાથી જ્ઞાનદ્રવ્ય સ્વરૂપ સહાય ૨૨,૦૦૦/
[૨] પૂજ્ય વિદ્વર્ય પન્યાસ શ્રી અભયસાગરજી પરિવારવર્તી, વૈયાવચ્ચપ્રેમી પૂજ્ય આચાર્યદેવ શ્રી પૂર્ણચંદ્રસાગર સૂરિજી મ. સા. ની પ્રેરણાથી “આગમોદ્ધારક ફાઉન્ડેશન’ સુરત તરફથી ૨૨,૦૦૦/
[૩] શંખેશ્વર આગમ મંદિર સંસ્થાપક પૂજ્ય પન્યાસ શ્રી અભ્યદયસાગરજીના શિષ્ય પૂજ્ય આચાર્ય શ્રીમુક્તીસાગર સૂરીજીની પ્રેરણાથી રાજસ્થાન જૈન શ્વેમૂળ પૂo સંઘ, જયનગર, બેંગલોર થી ૧૧,૦૦૦/
[૪] પરમ પૂજ્ય માલવભૂષણ આચાર્ય ભગવંત શ્રી નવરત્નસાગર સૂરીજી મહારાજના શિષ્યરત્ન વાગડ વિભૂષણ આચાર્ય શ્રી મૂહુરત્નસાગર સૂરીજી મ. સા. ની પ્રેરણાથી “શ્રી ઋષભદેવ મોતીલાલ જૈન શ્વેતાંબર ટ્રસ્ટ', રાજગઢ (મધ્ય પ્રદેશ) તરફથી ૧૧,૦૦૦/
[૫] પૂo મલય-પ્રગુણા-સરળ સ્વભાવી સાધ્વી શ્રીપ્રશમશીલાશ્રીજીના શિષ્યા સા. પ્રશમરત્નાશ્રી મ. સા. ના ગુરુભક્તો તરફ થી, મુંબઈ. ૧૧,૦૦૦/
---- * ----- * ----- * ----- * ----- * -----
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 3

Page #4

[૨૪] તીર્થંકરપરિચય
ભૂમિકા:-“તીર્થંકર-પરિચય-શ્રેણી” અંતર્ગત્ આ પુસ્તિકા પ્રગટ કરી રહ્યા છીએ. આ પુસ્તિકામાં આ ભરતક્ષેત્રની વર્તમાન ચોવીસીના ૨૪ તીર્થંકર સંબંધી ૧૮૫ દ્વારોનો સમાવેશ કરેલો છે. • સંદર્ભ-સાહિત્ય:-આ (૧૮૫) દ્વારોની માહિતી પ્રાપ્તી માટે અમે 1. સોમતિભસૂરીરચિત “સપ્તતિશત સ્થાન પ્ર” 2. “સાવશ્ય” નિર્યુત્તિ, 3.“માવશ્ય” વૃત્તિ, 4. પ્રવચન સારોદ્ધાર, 5. તિત્યોદ્ધાતિય પાન, 6. “ત્રિષષ્ઠીશભાવાપુરુષ”-ચરિત્ર, 7. “ડપન્ન-મહાપુરુષ”ચરિય, 8.‘સમવાય’ ચતુર્થ-સફળસૂત્ર, 9.આગમ-કથાનુયોગ વગેરે શાસ્ત્ર કે ગ્રંથોનો ઉપયોગ કરેલ છે
• ઈતિહાસ:- લગભગ સન 2001 થી આ પુસ્તિકા તૈયાર કરવાની વિચારણા કરેલ હતી, પણ “આગમશાસ્ત્રો”ના કાર્યોમાં એટલો બધો સમય વ્યતીત થતો હતો કે આ કાર્ય હાથ પર લેવાતું ન હતું.
મારા 561 પુસ્તક-પ્રકાશન પછી કંઇક હળવાશ જણાતા (જો કે હવે મારા ૬૦૦ પ્રકાશનો બહાર પડી ચુક્યા છે) હવે આ કાર્ય થઇ શકેલ છે. “સપ્તતિશતસ્થાન પ્ર” એ પુસ્તિકાનો પાયો છે, છતાં અમે માત્ર તેના આધારે જ ચાલ્યા નથી, અમે આવશ્યક-નિયુક્તિ, તિર્થોદ્માલિક પયત્રો, પ્રવચન-સારોદ્વાર વગેરે ગ્રંથોમાંથી બીજા દ્વારો લીધા પણ છે અને આ ગ્રંથના કેટલાક દ્વારો છોડ્યા પણ છે.
• પાઠાંતર-ઉલ્લેખ:- અહીં બધાં દ્વારની માહિતીનો મુખ્ય સ્રોત સપ્તતિશત સ્થાનપ્રાણ છે, પરંતુ એક સ્પષ્ટીકરણ જરૂરી છે કે અહીં નોંધેલ બધી જ સંખ્યા શાશ્વત જ છે, તેમ કહી ન શકાય. ગણધર ભગવંતો, શ્રમણ, શ્રમણી આદિની સંખ્યાના બીજા પાઠો પણ મળે છે, જેમકે
ભગવંત ‘અજિત’ના ગણધરો અહીં ૯૫ કહ્યા છે પણ ‘સમવાય’ સૂત્રમાં ૯૦ બતાવે છે, એ જ રીતે ભ૦ ‘સંભવ’ના ગણધરો ૧૦૨ કહ્યા પણ ‘તિર્થોદ્ધાલીક ’સૂત્રમાં ૫ કહ્યા છે. ભ॰ સુવિધિ ના ગણધરો વિષે ૮૮, ૮૪, ૮૬ ત્રણ પાઠ મળે છે. વળી કુલ ગણધર સંખ્યામાં પણ ભેદ જોવા મળેલ છેપ્રવચન સારોદ્ધાર-૧૪૫૨, આવશ્યકનિક્તીમાં ૧૪૪૮, ‘તિર્થોદ્નાલીક’માં ૧૪૩૪ કુલ ગણધરસંખ્યા બતાવે છે.
આ જ પ્રમાણે શ્રમણ-શ્રમણી આદિ સંખ્યામાં પણ કોઈ- કોઈ પાઠાંતરો જોવા મળેલ છે. જેમકે:-- ભગવંત ‘અજિત’ના મન:પર્યવજ્ઞાની ૧૨૫૦૦ અને ૧૨૫૫૦ બંને મળે છે, ભગવંત સંભવ ના શ્રાવિકાના ૫૩૬૦૦૦ અને ૬૩૬૦૦૦ બંને પાઠ મળે છે. ભગવંત સુવિધિના શ્રમણી ૧૨૦૦૦૦ અને ૩૦૦૦૦૦ બંને પાઠ મળે છે.
ભગવાન મલ્લીનાથના દીક્ષા-દિવસ, કેવળજ્ઞાન-દિવસ, અને કેવળજ્ઞાન-સમય સંબંધી પાઠાંતરો તો આગમમાં જ જોવા મળે છે.ત્યાં વૃત્તિકારશ્રીએ પણ આ ઉલ્લેખ કરેલ છે. આવા સર્વ પાઠાંતરો મારા ‘આગમ કથાનુયોગ’માં મેં નોંધેલ છે. પ્રકૃતિ સભમ્....
મુનિ દીપરત્નસાગર
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 4

Page #5

नमो नमो निम्मलदंसणस्स। पूज्य आनंद-क्षमा-ललित-सुशील-सुधर्मसागर-गुरूभ्यो नमः
તીર્થંકર - ૧ “ઋષભદેવ પરિચય”
(૧૮૫ દ્વારોમાં)
પરિચય દાતા મુનિશ્રી દીપરત્નસાગર
(M.com., M.Ed., Ph.D., શ્રુતમર્ષિ
12/01/2015
ગુરુવાર ૨૦૭૪
કારતક સુદ ૧
પ્રિન્ટર્સ - નવપ્રભાત પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ, અમદાવાદ, 9825598855
તીર્થંકર પરિચય શ્રેણી-૧
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 5

Page #6

[તીર્થંકર-૧– ઋષભદેવ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] | ભગવંતનું નામ.
ઋષભદેવ | ચોવીસીમાં આ ભગવંતનો ક્રમાં
પહેલો. ભગવંતના ભવો કેટલા થયા?
તેર, [૧૩] ૪ | ભગવંતના સમ્યત્વ પ્રાપ્તિ પછીના ભવો | ૧.ધનસાર્થવાહ, ક્યા ક્યા?
૨.યુગલિક, ૩.સૌધર્મે દેવ, ૪.મહાબલ રાજા, ૫.ઈશાનકર્ભે દેવ, ૬.વ૪જંઘ રાજા, ૭. યુગલિક, ૮. સૌધર્મદેવ, ૯ કેશવ, ૧૦.અચ્યતે દેવ, ૧૧.વજનાભચક્રવર્તી ૧૨.સર્વાર્થસિદ્ધ દેવ ૧૩. ઋષભદેવ
પૂર્વોત્તરભવે ભગવંત જ્યાં હતા. ---તે દ્વીપનું નામ ---તે દ્વીપના ક્ષેત્રનું નામ ---તે ક્ષેત્રની દિશાનું નામ ---તે ક્ષેત્રની વિજયઆદિનું નામ ---ત્યાંની નગરી’ નુ નામ ભગવંતના તીર્થંકરનામકર્મબંધ’ ના કારણો. (૨૦ સ્થાનકો)...... આ (૨૦) સ્થાનકોમાંના કોઇપણ એક, એકથી વધુ કે વીશે (૨૦) સ્થાનકોની આરાધનાથી તીર્થંકર નામકર્મ બાંધ્યું.
જમ્બુદ્વીપ પૂર્વ મહાવિદેહ સીતાનદીની ઉત્તરે પુષ્કલાવતી વિજય પુંડરીકિણી નગરી ૧.અરિહંત વત્સલતા, ૩.પ્રવચન વત્સલતા, પ.સ્થવિર વત્સલતા, ૭.તપસ્વી વત્સલતા. ૯.નિરતિચાર દર્શન, ૧૧.આવશ્યક ૧૩.નિરતિચાર વ્રત, ૧૫.તપ સમાધિ, ૧૭.વૈયાવચ્ચ સમાધિ ૧૯. શ્રુતભક્તિ
૨.સિદ્ધ વત્સલતા, ૪.ગુરુ વત્સલતા, ૬.બહુશ્રુત વત્સલતા, ૮.નિરંતર જ્ઞાનોપયોગ, ૧૦.વિનય, ૧૨.નિરતિચાર શીલ, ૧૪.ક્ષણ લવ સમાધિ, ૧૬.ત્યાગ સમાધિ, ૧૮.અપૂર્વજ્ઞાનગ્રહણ ૨૦.પ્રવચન પ્રભાવના
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 6

Page #7

૧૧ ભગવંતનું પૂર્વોત્તર-ભવનું નામ ૧૨ ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું રાજવીપણું ૧૩ ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવના ગુરુનું નામ ૧૪ ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું શ્રુત ભગવંત પૂર્વભવે ક્યા સ્વર્ગમાં હતા પૂર્વભવે સ્વર્ગમાં ભગવંત નુ આયુષ્ય ચ્યવન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) ચ્યવન માસ-તિથી (ગુજરાતી)
૧૫
૧૬
૧૭
ભગવંત નુ ચ્યવન નક્ષત્ર
ભગવંત ની ચ્યવન રાશિ
ભગવંત નો અવન કાળ
ભગવંત ગર્ભમાં આવ્યા ત્યારે માતાએ
જોયેલ ૧૪ સ્વપ્ન
[*અહી ૧૪ સ્વપ્નનો ક્રમ સર્વે તીર્થંકરને આશ્રીને નોંધ્યો છે પણ ઋષભદેવની ૭.સૂર્ય, માતાએ ૧લે સ્વપ્ને ‘વૃષભ’ જોયેલો ]
૧૮
૧૯
૨૦
૨૧
૨૨
૨૩
૨૪
૨૫
૨૬
૨૭
૨૮
૨૯
૩૦
[તીર્થંકર-૧- ઋષભદેવ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
૩૧
૩૨
33
સ્વપ્નફળનું કથન કોણે કર્યું? માતામુખેથીસ્વપ્નો પાછા ફરવા *વિશેષ* “ ગર્ભસંહરણ”
માતાનો ગર્ભ-આકાર
ભગવંત ચ્યવન થયું તે માતાનુ નામ
આ ભગવંત ગર્ભમાં અભિગ્રહ કરેલો?
ભગવંત ની ગર્ભસ્થિતિ
ભગવંત નુ જન્મ નક્ષત્ર
જન્મ માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
જન્મ માસ-તિથી (ગુજરાતી)
ભગવંત ની જન્મ રાશિ
ભગવંત નો જન્મ કાળ
જન્મ વખતે કયો આરો હતો?
વજ્રનાભ
ચક્રવર્તી
વજ્રસેન
દ્વાદશાંગી [પૂર્ણ] સર્વાર્થસિદ્ધ વિમાનમાં
૩૩ સાગરોપમ
અષાઢ, વદ-૪ જેઠ, વદ-૪ ઉત્તરાષાઢા
ધન
મધ્ય-રાત્રી
૧.હાથી,
૩.સિંહ,
પ.પુષ્પમાળા,
૯.પૂર્ણકળશ, ૧૧.ક્ષીરસમુદ્ર, ૧૩.રત્ન-રાશિ, પિતા અને ઈંદ્રમહારાજે
આ ઘટના બની નથી
આ ભગવંતના ગર્ભનું સંહરણ થયું ન હતું.
ગર્ભ પ્રચ્છન્ન હોવાથી માતાના પેટનો આકાર બદલાતો
નથી
મરૂદેવી
કરેલો નથી
૯-માસ, ૪-દિવસ
ઉત્તરાષાઢા
ચૈત્ર વદ, ૮
ફાગણ વદ, ૮
ધન
મધ્ય-રાત્રી ત્રીજા આરાને અંતે
૨.વૃષભ, ૪.લક્ષ્મી,
૬.ચંદ્ર,
૮.ધ્વજ,
૧૦.પદ્મસરોવર,
૧૨.દેવવિમાન, ૧૪.નિધૂમઅગ્નિ
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 7

Page #8

[તીર્થંકર-૧- ઋષભદેવ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] આ ભગવંતના જન્મવખતે કયો કાળ હતો? ત્રીજાઆરાના ૮૪ લાખ પૂર્વ, ૩ વર્ષ, સાડા ૮ માસ
બાકી હતા ... ..
૭
૩૮
૩૫ | આ ભગવંત ક્યા દેશ ની કઈ નગરી માં કોશલ દેશની ઇક્વાકુ ભૂમિ(નગરી)માં જન્મ પામ્યા. ૩૬ જન્મ પામ્યા? ભગવંતના જન્મ સમયે પs દિક
૧. અધોલોન્થી ૮ દિશાકુમારી આવે, સુતિકા ઘર કુમારીઓનું આગમન અને કાર્યો
બનાવે, ભૂમિ-શુદ્ધિ કરે [ભગવંતનો જન્મ થાય ત્યારે... કેટલી | ૨. ઉર્ધ્વલોકથી ૮ દિશાકુમારી આવે સુગંધી જળ અને દીક્કમારીઓ ક્યાંથી આવે અને શું શું કાર્ય
સુગંધી-પુષ્પ વૃષ્ટિ કરે
૩. પૂર્વચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, દર્પણ ધરે ............તેનું સંક્ષિપ્ત વર્ણન]
૪. પશ્ચિમરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, પંખા કરે ૫. ઉત્તરરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ચામરધરે ૬.દક્ષીણરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, કળશ કરે ૭. મધ્યરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ૪-દીપકધરે
અને ૪-સૂતીકર્મ કરે ૩૯ જન્માભિષેક સ્થળ
પાંડુકવનની દક્ષિણમાં અતિપાંડુકંબલશિલા પર ૪૦ ભગવંતના જન્મ સમયે કેટલા ઇન્દ્રો આવે? તે સમયે ૬૪ ઇંદ્રો આવે તે આ ક્યા- ક્યા?
- ૧૨ કલ્પ’ના ૧૦ ઇન્દ્રો, – ૨ (પ્રકારે) જ્યોતિષ્કના ઇન્દ્રો [સૂર્ય, ચંદ્ર] - ૨૦ ભવનપતિના ઇન્દ્રો - ૩૨ વ્યંતરોના ઇન્દ્રો
૪૧
ભગવંતના જન્મ સમયે આવેલા ઇન્દ્રો શું કાર્યો કરે? સંક્ષિપ્ત વર્ણના
૧. પ્રભુ જેવું પ્રતિબીંબ રચવું ૨. સૌધર્મેન્દ્ર પાંચ રૂપ વિકુર્વે ૩. ઇંદ્ર પ્રભુને ખોળામાં સ્થાપે ૪. ચોસઠ ઇંદ્ર ૧૦૦૮ કલશોથી પ્રભુને સ્નાન કરાવે ૫. ગોશીષચંદન થી વિલેપના ૧. પુષ્પાદિથી અંગપૂજા ૭. પ્રભુને વસ્ત્ર પહેરાવે ૮. પ્રભુને અલંકાર પહેરાવે ૯. પ્રભુને અંગુઠે અમૃત સિંચી, પ્રભુને માતાપાસે મૂકે ૧૦.બત્રીસ કરોડ સોનૈયાની વૃષ્ટિ અને ઉદ્ઘોષણા કરે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 8

Page #9

[તીર્થંકર-૧- ઋષભદેવ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
૪૨ ભગવંત ના જન્મદાતા માતાનું નામ ભગવંતના પિતાનું નામ
૪૩
૪૪
આ ભગવંતની જાતી કઈ હતી?
૫
ભગવંતના માતાની ગતિ
૪૬
ભગવંતના પિતાની ગતિ
૪૭ ભગવંતનું અન્ય નામ [હોય તો?]
૪૮ ભગવંતનું ગોત્ર
૪૯
ભગવંતનો વંશ
૫૦ ભગવંતનું લંછન
૫૧
૫૨
૫૩
ભગવંતના નામનો સામાન્યઅર્થ
ભગવંતના નામનો વિશેષ અર્થ
આ ભગવંતને મસ્તકે ફણા છે? છે તો કેટલી હોય છે?
૫૪ ભગવંતના શરીર લક્ષણો
૫૫ ભગવંતનું સંઘયણ
૫૬ ભગવંતનું સંસ્થાન
૫૭ ગૃહસ્થપણામાં કેટલું જ્ઞાન હોય?
૫૮ | ભગવંતનો ગણ
૫૯ | ભગવંતની યોનિ
Go
ભગવંતનો વર્ણ
૬૧ ભગવંતનું રૂપ
૬૨ ભગવંતનું બળ
૬૩ ઉત્સેધાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉંચાઈ ૬૪ | આત્માંગુલ વડે ભગવંત ની ઉંચાઈ ૬૫ પ્રમાણાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ ભગવંત નો આહાર
99
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
મરૂદેવી નાભિ કુલકર
પુરુષ
મોક્ષ પામ્યા
નાગકુમાર દેવપણે આદિનાથ, આદીશ્વર
કાશ્યપ
ઇક્ષ્વાકુ
વૃષભ
વ્રતરૂપ ધુરાને વહન કરવાથી વૃષભ માતાએ પહેલે સ્વપ્ને વૃષભ જોયો તેથી અથવા વૃષભ લંછન હોવાથી
ફણા નથી
ઉત્તમ ૧૦૦૮ લક્ષણયુક્ત
અનુત્તર વજ્રઋષભનારાચ
અનુત્તર સમચતુરસ
મતિ, શ્રુત, અવધિજ્ઞાન
માનવ
નકુલ
કંચન (પિત)
સર્વોત્કૃષ્ટ, દેદિપ્યમાન [બધા દેવ એકઠા થાય તો પણ પ્રભુના અંગુઠા પ્રમાણ જેટલું રુપ ન વિકુર્તી શકે]
અનંતબળ [વાસુદેવ કરતાં ચક્રવર્તીનુ બળ બમણું હોય, તેથી અનંતગણું બળ તીર્થંકરનું હોય. ૫૦૦ ધનુષ
૧૨૦ આંગળ
૧૨૦ આંગળ
બાલ્યાવસ્થામાં ઇન્દ્રએ અંગુઠે મુકેલ અમૃત, પછી
કલ્પવૃક્ષના ફળાદિ
Page 9

Page #10

૭૩
[તીર્થંકર-૧- ઋષભદેવ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]. ૧૭ | ભગવંતના વિવાહ
વિવાહ થયેલા હતા ૬૮ | ભગવંતે વિષયસેવન કરેલું
સ્વપત્નીઓ સાથે કરેલું ૬૯ | ભગવંતની [રાજ]કુમાર અવસ્થા ૨૦ લાખ પૂર્વ ૭૦ | ભગવંતનો રાજ્ય-કાળા
૬૩ લાખ પૂર્વ ૭૧ ચક્રવર્તી હતા કે માંડલિક રાજા
માંડલિક રાજા ૭૨. | ભગવંત કઈરીતે બોધ પામ્યા
તેઓ સ્વયંભુદ્ધ હતા. દીક્ષા-અવસર જણાવવા આવતા બ્રહ્મદેવલોકે રહેલા અર્ચિ:, અર્ચિમાલી, વૈરોચન આદિ લોકાંતિક દેવો
| નવ (પ્રકારે) લોકાંતિક દેવો આવી પ્રભુને દીક્ષાનો
અવસર જણાવે છે. ભગવંત રોજ કેટલું વર્ષીદાન આપે? પ્રતિદિન ૧ ક્રોડ, ૮ લાખ સોનૈયા. ૭૫ | ભગવંત વર્ષે કેટલું વર્ષીદાન આપે? ૩૮૮ ક્રોડ, ૮૦ લાખ સોનૈયા ૭૬ | ભગવંત ક્યારે વર્ષીદાન આપે?
સૂર્યોદયથી મધ્યાહ્ન વર્ષીદાન આપે | ૭૭ દીક્ષા માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
ચૈત્ર વદ, ૮ દીક્ષા માસ-તિથી (ગુજરાતી)
ફાગણ વદ, ૮ ૭૮ | દીક્ષા નક્ષત્રા
ઉત્તરાષાઢા ૭૯ | દીક્ષા રાશિ.
ધના ૮૦ | દીક્ષા કાળા
દિવસના પથાર્ધ ભાગે ૮૧ | દીક્ષા વખતે કરેલ તપા
છઠનો તપ ૮૨ | દીક્ષા વયા
પાછલી વયમાં દીક્ષા, રાજ્ય ભોગવીને દીક્ષા. ૮૩ | દીક્ષા વખતની શીબિકાનું નામ
સુદર્શના ૮૪ | ભગવંત સાથે કેટલાએ દીક્ષા લીધી? ૪૦૦૦ પુરુષો ૮૫ | ભગવંત ક્યા લિંગે નીકળ્યા?
તીર્થકર લિંગે નીકળ્યા અન્યલિંગ કે કલિંગે નહીં ૮૬ | કઈ નગરીથી દીક્ષાર્થે નીકળ્યા?
અયોધ્યા. ૮૭ | દીક્ષા લીધી તે વન કર્યું હતું?
| સિદ્ધાર્થ વન ૮૮ | દીક્ષા ક્યા વૃક્ષ નીચે લીધી?
અશોક વૃક્ષ ૮૯ કેટલી મુષ્ટિ (મુઠ્ઠી) લોચ કર્યો?
ચાર મુષ્ટિ (મુઠ્ઠી) ૯૦ | દીક્ષા લેતા જ ઉપજેલ જ્ઞાના
| મન:પર્યવજ્ઞાન ૯૧ | દીક્ષા વખતે દેવદૂષ્ય (વસ્ત્ર)કોણે ઇન્ડે પ્રભુના ખભે સ્થાપ્યું. સાધિક એક વર્ષ, બીજા મતે૯૨ | આપ્યું? કેટલો વખત રહ્યું?
આજીવન રહ્યું ૯૩. ભગવંત પ્રથમ પારણું શેનાથી થયું? શેરડીના રસથી ૯૪ પ્રથમ પારણું ક્યારે થયું?
એક વર્ષે (2) ૯૫ | પ્રથમ પારણું ક્યાં થયું?
હસ્તિનાપુર ૯૬ | પ્રથમ ભિક્ષાદાતા કોણ હતા?
શ્રેયાંશ
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 10

Page #11

ધના
|તીર્થંકર-૧– ઋષભદેવ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] | પ્રથમ ભિક્ષાદાતાની ગતિ
તે ભવે કે ત્રીજા ભવે મોક્ષ
(આવશ્યક નિર્યુક્તિ ૩૩૪) ૯૮ | પ્રથમ ભિક્ષા-પ્રાપ્તિકાળે પ્રગટ થતાં પાંચ | ૧.'અહોદાન’ ઉદ્ઘોષણા ૨. દિવ્ય વાજિંત્રનાદ દિવ્ય
૩. સોનિયાની વૃષ્ટિ ૪. વસ્ત્ર વૃષ્ટિ.
૫. સુગંધી જળપુષ્પ વૃષ્ટિ ૯ | વૃષ્ટિ થતાં સોનૈયાનું પ્રમાણ
સાડા બાર કરોડ સોનૈયા ૧૦૦ | ભગવંતના શાસનમાં થતો ઉત્કૃષ્ટતપ ૧૨ માસા ૧૦૧ આ ભગવંતની વિહારભૂમિ
આર્ય, અનાર્ય બન્ને | ૧૦૨ ભગવંત કેટલો કાળ છદ્મસ્થ રહ્યા? ૧૦૦૦ વર્ષ ૧૦૩ કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(શાસ્ત્રીય) ફાગણ વદ ૧૧
કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(ગુજરાતી) મહા વદ ૧૧ ૧૦૪ | કેવળજ્ઞાન નક્ષત્ર
ઉત્તરાષાઢા ૧૦૫ કેવળજ્ઞાન રાશિ ૧૦૬ કેવળજ્ઞાન કાળા
દિવસના પૂર્વ ભાગે ૧૦૭ કેવળજ્ઞાન થયું તે સ્થાન ક્યું?
પુરિમતાલ ૧૦૮ કેવળજ્ઞાન થયું તે વન ક્યું?
શકટમુખ ઉદ્યાન | ૧૦૯ કેવળજ્ઞાન ક્યાવૃક્ષ નીચે થયું?
વિટ/ન્યગ્રોધા ૧૧૦ કેવળજ્ઞાનવૃક્ષની ઊંચાઈ કેટલી? ભગવંત શરીરથી ૧૨ ગણું. (૫૦૦ x૧૨= ૧૦૦૦
ધનુષ) ૧૧૧ કેવલજ્ઞાન કાળે પ્રભુજીનો તપ
અમભક્તા ૧૧૨ ભગવંતના ૩૪ અતિશયો
જન્મથી ૪, દેવો વડે કૃત્ ૧૯, છાધ્યસ્થિક કર્મક્ષય થતાં
૧૧ અતિશયો હોય. ૧૧૩ ભગવંત વાણીના ૩૫ ગુણો
સંસ્કૃત-વચનાદિ ૩૫ ગુણો હોય તેનું વર્ણન અન્ય.
ગ્રંથથી જાણવું ૧૧૪ ભગવંતના આઠ પ્રાતિહાર્યો
અશોકવૃક્ષ, પંચવર્ષીપુષ્પ-વૃષ્ટિ, દિવ્યધ્વનિ, શ્વેતા
ચામર, સિહાસન, ભામંડળ, દુંદુભિનાદ, છત્રાતિછત્ર. ૧૧૫ ચૈત્યવૃક્ષ (પહેલું પ્રાતિહાર્ય)
૫૦૦ x૧૨= ૬૦૦૦ ધનુષ ૧૧૬ | ભગવંતની ૧૮ દોષ રહિતતા
દાન-લાભ-વીર્ય-ભોગ-ઉપભોગ પાંચે નો અંતરાય, જુગુપ્સા, ભય, અજ્ઞાન, નિદ્રા, અવિરતિ, કામભોગેચ્છા, હાસ્ય શોક, દ્વેષ, મિથ્યાત્વ, રાગ, અરતિ
રતિ, એ ૧૮ દોષ ભગવંતને ન હોય ૧૧૭ | તીર્થોત્પત્તિ ક્યારે થઇ?
પહેલા સમવસરણમાં | ૧૧૮ | આ ભગવંતનો તીર્થ-પ્રવૃત્તિકાળ | ભગવાન અજિતનાથ સુધી
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 11

Page #12

||તીર્થંકર-૧– ઋષભદેવ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૧૧૯ | આ ભગવંત માં તીર્થવિચ્છેદ કાળ | નથી ૧૨૦ આ ભગવંત ના પહેલા ગણધર ઋષભસેન (પુંડરિક). ૧૨૧ આ ભગવંત ના પહેલા સાધ્વી.
બ્રાહ્મી ૧૨૨ | આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવક
શ્રેયાંશ. ૧૨૩ | આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવિકા
સુભદ્રા ૧૨૪ | આ ભગવંત ના મુખ્ય ભક્તરાજા
ભરત ચક્રવર્તી ૧૨૫ આ ભગવંત ના યક્ષ
ગોમુખા ૧૨૬ | આ ભગવંત ના યક્ષિણી
ચક્રેશ્વરી ૧૨૭ | આ ભગવંત ના ગણા
ચોર્યાશી ૧૨૮ | આ ભગવંત ના ગણધરો
ચોર્યાશી. ૧૨૯ | આ ભગવંત ના સાધુઓ
૮૪,૦૦૦ ૧૩૦ આ ભગવંત ના સાધ્વીઓ
૩,૦૦,૦૦૦ ૧૩૧ આ ભગવંત ના શ્રાવકો
૩,૦૫,૦૦૦ ૧૩૨ | આ ભગવંત ના શ્રાવિકાઓ.
૫,૫૪,૦૦૦ ૧૩૩ | આ ભગવંત ના કેવડીઓ.
૨૦,૦૦૦ ૧૩૪ આ ભગવંત ના મન:પર્યવજ્ઞાનીઓ ૧૨,૭૫૦ ૧૩૫ | આ ભગવંત ના અવધિજ્ઞાનીઓ
૯.૦૦૦ | ૧૩૬ , આ ભગવંત ના ચૌદપૂર્વીઓ.
૪,૭પ૦ ૧૩૭ | આ ભગવંત ના વૈક્રિયલબ્ધિધરો
૨૦,૬૦૦ ૧૩૮ | આ ભગવંત ના વાદિમુનિઓ.
૧૨૬૫૦ ૧૩૯ આ ભગવંત ના સામાન્યમુનિઓ
૪.૧૬૬ | ૧૪૦ | ભગવંત ના અનુત્તરોપપાતિક મુનિ ૨૨,૯૦૦ ૧૪૧ પ્રકીર્ણકોની રચના કેટલી થઇ? ૮૪,૦૦૦ ૧૨ સાધુના વ્રતની સંખ્યા
પાંચ મહાવ્રતા | ૧૪૩ | શ્રાવકના વ્રતની સંખ્યા
બાર વ્રત ૧૪ ભગવંતમાં કેટલા ચારિત્ર છે?
પાંચ:- સામાયિક, છેદોપસ્થાપનીય, પરિહારવિશુદ્ધિ
સૂક્ષ્મસંપાય, યથાખ્યાત ૧૪૫ આ ભગવંતમાં તત્ત્વોની સંખ્યા?
જીવ આદિ નવ અથવા દેવ,ગુરુ,ધર્મ ત્રણ ૧૪૬ | આ ભગવંતમાં સામાયિક કેટલી? ચાર- સમ્યત્વ, શ્રુત, દેશવિરતિ, સર્વવિરતિ, ૧૪૭] આ ભગવંતમાં પ્રતિક્રમણ કેટલા? પાંચ – રાઈ, દેવસિ, પકખી,ચૌમાસી, સંવત્સરી ૧૪૮ | રાત્રિભોજન ક્યા ગુણમાં આવે? મૂલ-ગુણમાં ૧૪૯ | આ ભગવંત માં સ્થિત-કલ્પ?
આચેલક્ય, શિક આદિ દશ ભેદે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 12

Page #13

[તીર્થંકર-૧- ઋષભદેવ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
હોતો નથી
દુખે કરીને બોધ પામે
સદા ઉભયકાલ કરે
૧૫૦
આ ભગવંત માં અસ્થિત-કલ્પ?
૧૫૧
૧૫૨
૧૫૩
આ ભગવંતમાં સાધુ આચારનુપાલન ષડાવશ્યક (પ્રતિક્રમણ) આ ભગવંત ના મુનિઓનું સ્વરૂપ ૧૫૪ ભગવંત પ્રરૂપિત ધર્મ બે ભેદે ૧૫૫ આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનો વર્ણ આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનું માપ
૧૫૭૬
૧૫૭
આ ભગવંતનો ગૃહસ્થ કાળ
૧૫૮
આ ભગવંતનો કેવળજ્ઞાન કાળ
૧૫૯
આ ભગવંતનો કુલ દિક્ષા પર્યાય
૧૬૦
આ ભગવંતનુ કુલ આયુષ્ય ૧૬૧ | આવેલા શીત આદિ પરિષહો ૧૬૨ ભગવંતની ગતિ
૧૬૩ મૃત્યુ બાદ સંસ્કાર
૧૬૪ | મોક્ષગમન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) | મોક્ષગમન માસ-તિથી(ગુજરાતી)
૧૬૫ | મોક્ષગમન નક્ષત્ર
૧૬૬ | મોક્ષગમન રાશિ
૧૬૭ | મોક્ષગમન કાળ
૧૬૮ મોક્ષગમન ક્યા સ્થાનેથી થયું? ૧૬૯ | મોક્ષગમન વખતનું આસન ૧૭૦ આ ભગવંત ની મોક્ષમાં અવગાહના ૧૭૧ મોક્ષગમન વખતનો તપ
૧૭૨ | ભગવંત સાથે મોક્ષે જનાર કેટલાં ૧૭૩ | ભગવંતમોક્ષ વખતે કયો આરો હતો?
૧૭૪ ભગવંત ના મોક્ષગમનનો કાળ
૧૭૫
૧૭૬
આ ભગવંત ની યુગાંતકૃત્ ભૂમિ આ ભગવંત ની પર્યાયાંતકૃત્ ભૂમિ ૧૭૭ ભગવંત માં પૂર્વે કેટલો કાળ રહ્યા?
૧૭૮ | પૂર્વ કેટલા કાળે વિચ્છેદ પામ્યા?
૧૭૯
ક્રમશ: ભગવંતોનુ અંતર
ઋજુ અને જડ
અણગાર+અગાર કે શ્રુત+ચારિત્ર
શ્વેત વર્ણના વસ્ત્રો
નિશ્ચિત માપ મુજબના ૮૩ લાખ પૂર્વ
૧૦૦૦ વર્ષ ન્યૂન ૧ લાખ પૂર્વ
૧ લાખ પૂર્વ
૮૪ લાખ પૂર્વ
સમ્યક્ રીતે સહન કર્યાં
શાશ્વત અને નિરાબાધ સુખવાળા મોક્ષે (સિદ્ધિગતિ) અગ્નિસંસ્કાર, (દફન આદિ વિધિ નહિ)
મહા વદ ૧૩
પોષ વદ ૧૩
અભિજિત
મર
દિવસના પૂર્વ ભાગે
અષ્ટાપદ
પલ્સંકઆસન (પદ્માસન)
૩૩૩:૩૩ ધનુપ્
૧૪ ભક્ત (૬ ઉપવાસ)
૧૦,૦૦૦
ત્રીજા આરાને અંતે
ત્રીજા આરાના ૩ વર્ષ, સાડા આઠ માસ બાકી હતા ત્યારે મોક્ષે પધાર્યા
અસંખ્યાત પુરુષ
અંતર્મુહુર્ત અસંખ્યાત કાળ સુધી
અસંખ્યાત કાળ પછી
ભ.ઋષભ પછી ૫૦ લાખ કરોડ સાગરોપમ પછી
ભગવંત અજિત નિર્વાણપામ્યા
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 13

Page #14

[તીર્થંકર-૧– ઋષભદેવ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૧૮૦ કોના તીર્થે કયું આશ્ચર્ય થયું?
ભ૦ ઋષભના તીર્થમાં ઉત્કૃષ્ટ ૫૦૦ ધનુષ ની ૧૮૧ તીર્થમાં ક્યા ચક્રવર્તી થયા?
ભરત ચક્રવર્તી ૧૮૨ | તીર્થમાં ક્યા વાસુદેવ થયા?
કોઈ નહીં ૧૮૩ | તીર્થમાં ક્યા બલદેવ થયા?
કોઈ નહીં ૧૮૪ તીર્થમાં ક્યા પ્રતિવાસુદેવ થયા?
કોઈ નહીં ૧૮૫ | ભગવંતને જન્મ વખતે થતાં ૨૫૦ અભિષેકોની વિગત:
વૈમાનિકેન્દ્રો ૧૦, ભવનપતીન્દ્ર ૨૦, વ્યંતરેન્દ્રો ૩૨, ૬૬ ચંદ્રો, ૬૬ સૂર્યો, ૮ શકેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૮ ઇશાનેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૫ ચમરેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૫ બલદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ધરણંદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ભૂતાવેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૪ વ્યંતર અગ્રમહિષી, ૪ જ્યોતિષ્ક અગ્રમહિષી, ૪ લોકપાલ, ૧ અંગરક્ષક, ૧ સામાજિક, ૧ કટકદેવ, ૧ ત્રાસ્ત્રશક, ૧ પર્ષદાદેવ, ૧ પ્રજાસ્થાનીય દેવ મળીને ૨૫૦ અભિષેક. આ ૨૫૦X૬૪૦૦૦ કળશ = ૧ ક્રોડ ૬૦ લાખ અભિષેક થાય.
સંપર્ક:- મુનિશ્રી દીપરત્નસાગરજી મહારાજ સાહેબ “પાર્થ વિહાર, જૈન દેરાસરજી, ફોરેસ્ટરેસ્ટ હાઉસ સામે, કાલાવડ હાઈવે-ટચ
Post - ઠેબા, Dis: જામનગર, ગુજરાત, India. IPin-361120]. Web Site- (1) www.Jainelibrary.org, (2) Deepratnasagar.in Email - Jainmunideepratnasagar@gmail.com MOBILE +91 9825967397
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 14

Page #15

नमो नमो निम्मलदंसणस्स पूज्य आनंद-क्षमा-ललित-सुशील-सुधर्मसागर-गुरूभ्यो नमः
તીર્થંકર - [૨]
-
“અજિતનાથ પરિચય” (૧૮૫ દ્વારોમાં)
પરિચય દાતા
મુનિશ્રી દીપરત્નસાગર
[M.Com., M.Ed., Ph.D., શ્રુતમર્ષિ
ગુરુવાર ૨૦૦૨ કારતક સુદ ૧
પ્રિન્ટર્સ:- નવપ્રભાત પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ, અમદાવાદ, 9825598855
12/01/2015
તીર્થંકર પરિચય શ્રેણી~ (૨)
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 15

Page #16

[તીર્થંકર-૨- અજિતનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ભગવંતનું નામ
અજિતનાથા ચોવીસીમાં આ ભગવંતનો ક્રમ
બીજો. ભગવંતના ભવો કેટલા થયા?
ત્રણ, [૩] ભગવંતના સમ્યત્વ પ્રાપ્તિ પછીના ભવો ૧. વિમલવાહન રાજા. ક્યા ક્યા?
૨. અનુત્તર વિમાનમાં દેવ. ૩. અજિતનાથ.
પૂર્વોત્તરભવે ભગવંત જ્યાં હતા ---તે દ્વીપનું નામ
-તે દ્વીપના ક્ષેત્રનું નામ -તે ક્ષેત્રની દિશાનું નામ --તે ક્ષેત્રની વિજયઆદિનું નામ ---ત્યાંની નગરી’ નુ નામ ભગવંતના ‘તીર્થંકરનામકર્મબંધ' ના કારણો. (૨૦ સ્થાનકો)......... આ (૨૦) સ્થાનકોમાંના કોઈપણ એક, એકથી વધુ કે વીશે (૨૦) સ્થાનકોની આરાધનાથી તીર્થંકર નામકર્મ બાંધ્યું.
જમ્બુદ્વીપ, પૂર્વ મહાવિદેહ. સીતાનદીની દક્ષિણે. વત્સવિજય. સુસીમાં ૧.અરિહંત વત્સલતા, ૩.પ્રવચન વત્સલતા, પ.સ્થવિર વત્સલતા, ૭.તપસ્વી વત્સલતા ૯.નિરતિચાર દર્શન, ૧૧.આવશ્યક ૧૩.નિરતિચાર વ્રત, ૧૫.તપ સમાધિ, ૧૭.વૈયાવચ્ચ સમાધિ ૧૯.શ્રુતભક્તિ
૨.સિદ્ધ વત્સલતા, ૪.ગુરુ વત્સલતા, ૬.બહુશ્રુત વત્સલતા, ૮.નિરંતર જ્ઞાનોપયોગ, ૧૦.વિનય, ૧૨.નિરતિચાર શીલ, ૧૪.ક્ષણ લવ સમાધિ, ૧૬.ત્યાગ સમાધિ, ૧૮.અપૂર્વજ્ઞાનગ્રહણ ૨૦.પ્રવચન પ્રભાવના
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 16

Page #17

૧૨
૧૫
[તીર્થંકર-૨- અજિતનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૧ | ભગવંતનું પૂર્વોત્તર-ભવનું નામ વિમલવાહન.
ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું રાજવીપણું | માંડલિક રાજા. ૧૩ | ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવના ગુરુનું નામ અરિદમન. ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું શ્રુત
અગિયાર અંગ. ભગવંત પૂર્વભવે ક્યા સ્વર્ગમાં હતા | વિજય અનુત્તર વિમાનમાં.
પૂર્વભવે સ્વર્ગમાં ભગવંત નુ આયુષ્ય | ૩૩ સાગરોપમ. ૧૭ ચ્યવન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) ચ્યવન વૈશાખ સુદ ૧૩. માસ-તિથી (ગુજરાતી)
વૈશાખ સુદ ૧૩. ૧૮ | ભગવંત નું ચ્યવન નક્ષત્ર
રોહિણી. ૧૯ | ભગવંત ની ચ્યવન રાશિ
વૃષભ. ભગવંત નો ચ્યવન કાળા
મધ્યરાત્રી ભગવંત ગર્ભમાં આવ્યા ત્યારે માતાએ ૧.હાથી,
૨.વૃષભ, જોયેલ ૧૪ સ્વપ્ન
૩.સિંહ,
૪.લક્ષ્મી, [*અહી ૧૪ સ્વપ્નનો ક્રમ સર્વે તીર્થકરને પ.પુષ્પમાળા,
૬.ચંદ્ર, આશ્રીને નોંધ્યો છે પણ ઋષભદેવની ૭.સૂર્ય,
૮.ધ્વજ, માતાએ ૧લે સ્વપ્ન “વૃષભ જોયેલો ] ૯.પૂર્ણકળશ,
૧૦.પદ્મસરોવર, ૧૧.ક્ષીરસમુદ્ર, ૧૨.દેવવિમાન,
૧૩.રત્ન-રાશિ, ૧૪.નિર્દુમઅગ્નિ ૨૨ સ્વપ્નફળનું કથન કોણે કર્યું?
પિતા અને સ્વપ્નલક્ષણ પાઠક. ૨૩ માતામુખેથી સ્વપ્નો પાછા ફરવા
આ ઘટના બની નથી ૨૪ | *વિશેષ* ગર્ભસંહરણ”
આ ભગવંતના ગર્ભનું સંકરણ થયું ન હતું. ૨૫ | માતાનો ગર્ભ-આકાર
ગર્ભ પ્રચ્છન્ન હોવાથી માતાના પેટનો આકાર બદલાતો.
નથી
૨૬ | ભગવંત ચ્યવન થયું તે માતાનું નામ ૨૭ આ ભગવંત ગર્ભમાં અભિગ્રહ કરેલો? | ૨૮ | ભગવંત ની ગર્ભસ્થિતિ ૨૯ | ભગવંત નું જન્મ નક્ષત્ર
જન્મ માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
જન્મ માસ-તિથી (ગુજરાતી) ૩૧ | ભગવંત ની જન્મ રાશિ. ૩૨ | ભગવંત નો જન્મ કાળા ૩૩ | જન્મ વખતે કયો આરો હતો?
| વિજયાદેવી. | કરેલો નથી ૮-માસ, ૨૫-દિવસ. રોહિણી. મહા સુદ ૮. મહા સુદ ૮. વૃષભ. મધ્ય-રાત્રી ચોથા આરાની મધ્યે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 17

Page #18

૩૬
૩૭
૩૮
[તીર્થંકર-૨- અજિતનાથ નો પરિચય ૧૮૫ બારોમાં] ૩૪ | આ ભગવંતના જન્મવખતે કયો કાળ ૪૨૦૦૦વર્ષ ન્યૂન ચોથા આરાના ૫૦ લાખ કોડી હતો?
સાગરોપમ, ૭૨ લાખ પૂર્વ, ૩ વર્ષ, સાડા ૮ માસ બાકી
હતા ત્યારે. ૩૫ | આ ભગવંત ક્યા દેશ' ની કઈ નગરી માં કોશલ દેશની જન્મ પામ્યા?
અયોધ્યા નગરીમાં. ભગવંતના જન્મ સમયે પ૬ દિક
૧. અધોલોથી ૮ દિશાકુમારી આવે, સુતિકા ઘર કુમારીઓનું આગમન અને કાર્યો
બનાવે, ભૂમિ-શુદ્ધિ કરે
૨. ઉર્ધ્વલોકથી ૮ દિશાકુમારી આવે સુગંધી જળ અને દીક્કુમારીઓ ક્યાંથી આવે અને શું શું કાર્ય સુગંધી-પુષ્પ વૃષ્ટિ કરે કરે? .
૩. પૂર્વચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, દર્પણ ધરે ...............તેનું સંક્ષિપ્ત વર્ણન] ૪. પશ્ચિમરૂચથી ૮ દિશાકુમારી આવે, પંખા કરે
૫. ઉત્તરરૂચથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ચામરધરે ઉ.દક્ષીણરૂચથી ૮ દિશાકુમારી આવે, કળશ કરે ૭. મધ્યરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ૪-દીપકધરે
અને ૪-સૂતીકર્મ કરે ૩૯ | જન્માભિષેક સ્થળ.
પાંડકવનની દક્ષિણમાં અતિપાંડુકંબલશિલા પર ભગવંતના જન્મ સમયે કેટલા ઇન્દ્રો તે સમયે ૬૪ ઇંદ્રો આવે તે આ | આવે? ક્યા-ક્યા?
– ૧૨ ‘કલ્પ’ના ૧૦ ઇન્દ્રો, - ૨ (પ્રકારે) જ્યોતિષ્કના ઇન્દ્રો [સૂર્ય, ચંદ્ર] - ૨૦ ભવનપતિના ઇન્દ્રો
- ૩૨ વ્યંતરોના ઇન્દ્રો ૪૧ | ભગવંતના જન્મ સમયે આવેલા ઇન્દ્રો શું ૧. પ્રભુ જેવું પ્રતિબીંબ રચવું કાર્યો કરે? સંક્ષિપ્ત વર્ણના
૨. સૌધર્મેન્દ્ર પાંચ રૂપ વિદુર્વે ૩. ઇંદ્ર પ્રભુને ખોળામાં સ્થાપે ૪. ચોસઠ ઈંદ્ર ૧૦૦૮ કલશોથી પ્રભુને સ્નાન કરાવે ૫. ગોશીષચંદન થી વિલેપના ૬. પુષ્પાદિથી અંગપૂજા ૭. પ્રભુને વસ્ત્ર પહેરાવે. ૮. પ્રભુને અલંકાર પહેરાવે ૯. પ્રભુને અંગુઠે અમૃત સિંચી, પ્રભુને માતા પાસે મૂકે ૧૦.બત્રીશ કરોડ સોનૈયાની વૃષ્ટિ અને ઉદ્ઘોષણા કરે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 18

Page #19

[તીર્થંકર-૨- અજિતનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
ભગવંત ના જન્મદાતા માતાનું નામ ભગવંતના પિતાનું નામ
આ ભગવંતની જાતી કઈ હતી?
ભગવંતના માતાની ગતિ
૪૨
૪૩
૪૪
૪૫
૪૬
ભગવંતના પિતાની ગતિ
૪૭
ભગવંતનું અન્ય નામ [હોય તો?] ભગવંતનું ગોત્ર
૪૮
૪૯
ભગવંતનો વંશ
૫૦ ભગવંતનું લંછન
૫૧
૫૨
૫૩
ભગવંતના નામનો સામાન્યઅર્થ ભગવંતના નામનો વિશેષ અર્થ
આ ભગવંતને મસ્તકે ફણા છે?
છે તો કેટલી હોય છે?
૫૪ ભગવંતના શરીર લક્ષણો
૫૫ ભગવંતનું સંઘયણ
૫૬ ભગવંતનું સંસ્થાન
૫૭ ગૃહસ્થપણામાં કેટલું જ્ઞાન હોય?
૫૮ | ભગવંતનો ગણ
૫૯ | ભગવંતની યોનિ
go
ભગવંતનો વર્ણ ૬૧ ભગવંતનું રૂપ
૬૨ ભગવંતનું બળ
૬૩ ઉત્સેધાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ ૬૪ આત્માંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ ૬૫ પ્રમાણાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉંચાઈ ભગવંત નો આહાર
ST
વિજયાદેવી.
જિતશત્રુરાજા.
પુરુષ
મોક્ષ પામ્યા.
ઇશાન દેવલોક.
માહિતી અપ્રાપ્ય.
કાશ્યપ.
ઇક્ષ્વાકુ.
હાથી.
રાગાદિ વડે ન જિતાયા તેથી અજિત
અક્ષ-પાસાની રમતમાં ગર્ભના પ્રભાવે રાણીને રાજા
જીતી ન શકતાં અજિત કહેવાયા. ફણા નથી
ઉત્તમ ૧૦૦૮ લક્ષણયુક્ત અનુત્તર વજ્રઋષભનારાચ
અનુત્તર સમચતુરસ
મતિ, શ્રુત, અવધિજ્ઞાન
માનવ.
સર્પ.
કંચન (પિત)
સર્વોત્કૃષ્ટ, દેદિપ્યમાન [બધા દેવ એકઠા થાય તો પણ પ્રભુના અંગુઠા પ્રમાણ જેટલું રુપ ન વિકુર્તી શકે]
અનંતબળ [વાસુદેવ કરતાં ચક્રવર્તીનુ બળ બમણું હોય, તેથી અનંતગણું બળ તીર્થંકરનું હોય. ૪૫૦ ધનુષ.
૧૨૦ આંગળ
૧૦૮ આંગળ
બાલ્યાવસ્થામાં ઇન્દ્રએ અંગુઠે મુકેલ અમૃત, પછી ઓદનાદિ વિશિષ્ટ અન્ન
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 19

Page #20

૭૩
જ
|
-
૭૬ |
[તીર્થંકર-૨- અજિતનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૬૭ | ભગવંતના વિવાહ
વિવાહ થયેલા હતા. ૬૮ | ભગવંતે વિષયસેવન કરેલું?
સ્વપત્નીઓ સાથે કરેલું ૬૯ | ભગવંતની [રાજ]કુમાર અવસ્થા ૧૮ લાખ પૂર્વ. ૭૦ | ભગવંતનો રાજ્ય-કાળા
પ૩ લાખ પૂર્વ, ૧ પૂર્વાગ. ૭૧ | ચક્રવર્તી હતા કે માંડલિક રાજા
માંડલિક રાજા ૭૨ ભગવંત કઈરીતે બોધ પામ્યા
તેઓ સ્વયંભુદ્ધ હતા | દીક્ષા-અવસર જણાવવા આવતા. બ્રહ્મદેવલોકે રહેલા અર્ચિ:, અર્ચિમાલી, વૈરોચન આદિ લોકાંતિક દેવો
નવ (પ્રકારે) લોકાંતિક દેવો આવી પ્રભુને દીક્ષાનો.
અવસર જણાવે છે. ભગવંત રોજ કેટલું વર્ષીદાન આપે? પ્રતિદિન ૧ ક્રોડ, ૮ લાખ સોનૈયા ૭૫ | ભગવંત વર્ષે કેટલું વર્ષીદાન આપે? ૩૮૮ ક્રોડ, ૮૦ લાખ સોનૈયા. ભગવંત ક્યારે વર્ષીદાન આપે?
સૂર્યોદયથી મધ્યાહ્ન વર્ષીદાન આપે ૭૭ દીક્ષા માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
મહા સુદ ૯. | દીક્ષા માસ-તિથી (ગુજરાતી)
| મહા સુદ ૯. ૭૮ દીક્ષા નક્ષત્ર
રોહિણી. ૭૯ | દીક્ષા રાશિ
વૃષભ. ૮૦ દીક્ષા કાળા
દિવસના પથ્થાર્ધ ભાગે ૮૧ દીક્ષા વખતે કરેલ તપ
છઠનો તપ ૮૨ | દીક્ષા વય.
પાછલી વયમાં દીક્ષા, રાજ્ય ભોગવીને દીક્ષા ૮૩ | દીક્ષા વખતની શીબિકાનું નામ
સુપ્રભા. ૮૪ | ભગવંત સાથે કેટલાએ દીક્ષા લીધી? ૧૦૦૦ પુરુષો. ૮૫ | ભગવંત ક્યા લિંગે નીકળ્યા?
તીર્થકર લિંગે નીકળ્યા અન્યલિંગ કે કૃલિંગે નહીં ૮૬ | | કઈ નગરીથી દીક્ષાર્થે નીકળ્યા?
અયોધ્યા દીક્ષા લીધી તે વન કર્યું હતું?
સહસ્સામ્ર વન. ૮૮ | દીક્ષા ક્યા વૃક્ષ નીચે લીધી?
અશોક વૃક્ષ ૮૯ કેટલી મુષ્ટિ(મુઠ્ઠી) લોચ કર્યો?
પાંચ મુષ્ટિ (મુકી) ૯૦ | દીક્ષા લેતા જ ઉપજેલ જ્ઞાન
મન:પર્યવજ્ઞાન ૯૧ | દીક્ષા વખતે દેવદૂષ્ય (વસ્ત્ર)કોણે | ઇન્દ્રપ્રભુના ખભે સ્થાપ્યું. સાધિક એક વર્ષ ૯૨ | આપ્યું? કેટલો વખત રહ્યું
બીજા મતે યાવઝીવ ૯૩ ભગવંત પ્રથમ પારણું શેનાથી થયું પરમાન્ન (ખીર) ૪ પ્રથમ પારણું ક્યારે થયું?
બીજા દિવસે. ૯૫ | પ્રથમ પારણું ક્યાં થયું?
અયોધ્યા. ૯૬ | પ્રથમ ભિક્ષાદાતા કોણ હતા?
બ્રહ્મદત્ત.
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 20

Page #21

| આe
[તીર્થંકર-૨- અજિતનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં ૯૭ | પ્રથમ ભિક્ષાદાતાની ગતિ
તે ભવે કે ત્રીજા ભવે મોક્ષા
(આવશ્યક નિયુક્તિ ૩૩૪) ૯૮ | પ્રથમ ભિક્ષા-પ્રાપ્તિકાળે પ્રગટ થતાં પાંચ | ૧.'અહોદાન’ ઉદ્ઘોષણા ૨. દિવ્ય વાજિંત્રનાદ દિવ્યા
૩. સોનિયાની વૃષ્ટિ ૪. વસ્ત્ર વૃષ્ટિ.
૫. સુગંધી જળપુષ્પ વૃષ્ટિ ૯ વૃષ્ટિ થતાં સોનૈયાનું પ્રમાણ
સાડા બાર કરોડ સોનૈયા. ૧૦૦ ભગવંતના શાસનમાં થતો ઉત્કૃષ્ટતપ આઠ માસ. ૧૦૧] આ ભગવંતની વિહારભૂમિ.
આર્ય ભૂમિ. | ૧૦૨ ભગવંત કેટલો કાળ છદ્મસ્થ રહ્યા? ૧૨ વર્ષ. ૧૦૩ કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(શાસ્ત્રીય) પોષ સુદ ૧૧.
કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(ગુજરાતી) પોષ સુદ ૧૧. ૧૦૪ | કેવળજ્ઞાન નક્ષત્ર
રોહિણી. ૧૦૫ કેવળજ્ઞાન રાશિ
વૃષભ. ૧૦૬ | કેવળજ્ઞાન કાળા
દિવસના પૂર્વ ભાગે ૧૦૭ કેવળજ્ઞાન થયું તે સ્થાન ક્યું?
અયોધ્યા. ૧૦૮ કેવળજ્ઞાન થયું તે વન ક્યું?
સહસ્સામ્ર વન. ૧૦૯ કેવળજ્ઞાન ક્યાવૃક્ષ નીચે થયું?
સપ્તપર્ણ. ૧૧૦ કેવળજ્ઞાનવૃક્ષની ઊંચાઈ કેટલી? ભગવંત શરીરથી ૧૨ ગણું. (૪૫૦ ૪૧૨= પ૪૦૦
ધનુષ) ૧૧૧ કેવલજ્ઞાન કાળે પ્રભુજીનો તપ
છઠભક્ત. ૧૧૨| ભગવંતના ૩૪ અતિશયો.
જન્મથી ૪, દેવો વડે કૃત્ ૧૯, છાધ્યસ્થિક કર્મક્ષય થતાં
૧૧ અતિશયો હોય. ૧૧૩] ભગવંત વાણીના ૩૫ ગુણો
સંસ્કૃત-વચનાદિ ૩૫ ગુણો હોય તેનું વર્ણન અન્ય
ગ્રંથથી જાણવું ૧૧૪ ભગવંતના આઠ પ્રાતિહાર્યો
અશોકવૃક્ષ, પંચવર્ણપુષ્પ-વૃષ્ટિ, દિવ્યધ્વનિ, શ્વેતા
| ચામર, સિંહાસન, ભામંડળ, દુંદુભિનાદ, છત્રાતિછત્ર. | ૧૧૫ ચૈત્યવૃક્ષ (પહેલું પ્રાતિહાર્ય)
૪૫૦x૧૨= પ૪૦૦ ધનુષ. ૧૧૬ ભગવંતની ૧૮ દોષ રહિતતા
દાન-લાભ-વીર્ય-ભોગ-ઉપભોગ પાંચે નો અંતરાય, જુગુપ્સા, ભય, અજ્ઞાન, નિદ્રા, અવિરતિ, કામભોગેચ્છા, હાસ્ય શોક, દ્વેષ, મિથ્યાત્વ, રાગ, અરતિ
રતિ, એ ૧૮ દોષ ભગવંતને ન હોય ૧૧૭ | તીર્થોત્પત્તિ ક્યારે થઇ?
પહેલા સમવસરણમાં ૧૧૮ આ ભગવંતનો તીર્થ-પ્રવૃત્તિકાળ
ભગવાન સંભવનાથ સુધી
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 21

Page #22

[તીર્થંકર-૨- અજિતનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૧૧૯ | આ ભગવંત માં તીર્થવિચ્છેદ કાળ
નથી. ૧૨૦ આ ભગવંત ના પહેલા ગણધર
સિંહસેન. ૧૨૧ | આ ભગવંત ના પહેલા સાધ્વી
ફાલ્ગની. ૧૨૨ આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવક
માહિતી અપ્રાપ્ય. ૧૨૩ | આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવિકા
માહિતી અપ્રાપ્ય. ૧૨૪ | આ ભગવંત ના મુખ્ય ભક્તરાજા
સગર ચક્રવર્તી. ૧૨૫ આ ભગવંત ના યક્ષ
મહાયક્ષ. ૧૨૬ | આ ભગવંત ના યક્ષિણી
અજિતા. ૧૨૭ | આ ભગવંત ના ગણા
પંચાણું. ૧૨૮ | આ ભગવંત ના ગણધરો
પંચાણું. ૧૨૯ | આ ભગવંત ના સાધુઓ
૧,૦૦,૦૦૦. ૧૩૦ | આ ભગવંત ના સાધ્વીઓ.
| ૩,૩૦,૦૦૦. ૧૩૧ | આ ભગવંત ના શ્રાવકો.
૨,૯૮,૦૦૦. ૧૩૨ | આ ભગવંત ના શ્રાવિકાઓ
૫,૪૫,૦૦૦. ૧૩૩ આ ભગવંત ના કેવળીઓ
૨૦,૦૦૦ બીજા મતે ૨૨,૦૦૦. ૧૩૪ ] આ ભગવંત ના મન:પર્યવજ્ઞાનીઓ. ૧૨,૫૦૦ બીજા મતે ૧૨,૬પ૦. ૧૩પ | આ ભગવંત ના અવધિજ્ઞાનીઓ
૯,૪૦૦. ૧૩૬ ] આ ભગવંત ના ચૌદપૂર્વીઓ.
૩,૭૨૦, ૧૩૭ | આ ભગવંત ના વૈક્રિયલબ્ધિધરો. ૨૦,૪૦૦. ૧૩૮ | આ ભગવંત ના વાદિમુનિઓ.
૧૨,૪૦૦. ૧૩૯ | આ ભગવંત ના સામાન્યમુનિઓ. ૨૧,૪૮૫. ૧૪૦ ભગવંત ના અનુત્તરોપપાતિક મુનિ માહિતી અપ્રાપ્ય. ૧૪૧ |
પ્રકીર્ણકોની રચના કેટલી થઇ? ૧,૦૦,૦૦૦. ૧૪૨ | સાધુના વ્રતની સંખ્યા
ચાર મહાવ્રત. ૧૪૩ શ્રાવકના વ્રતની સંખ્યા
બાર વ્રત ૧૪ ભગવંતમાં કેટલા ચારિત્ર છે?
પાંચ:- સામાયિક, છેદોપસ્થાપનીય, પરિહારવિશુદ્ધિ
| સૂક્ષ્મસંપરાય, યથાખ્યાતા ૧૪૫ | આ ભગવંતમાં તત્ત્વોની સંખ્યા?
જીવ આદિ નવ અથવા દેવ,ગુરુ,ધર્મ ત્રણ ૧૪૬ આ ભગવંતમાં સામાયિક કેટલી? ચાર- સભ્યત્વ, કૃત, દેશવિરતિ, સર્વવિરતિ ૧૪૭. આ ભગવંતમાં પ્રતિક્રમણ કેટલા? બે- રાઈ, દેવસી ૧૪૮ રાત્રિભોજન ક્યા ગુણમાં આવે?
ઉત્તર-ગુણમાં. ૧૯ | આ ભગવંત માં સ્થિત-કલ્પ?
આચેલક્ય, શિક આદિ દશ ભેદે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 22

Page #23

[તીર્થંકર-૨- અજિતનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૧૫૦] આ ભગવંત માં અસ્થિત-કલ્પ?
આચેલક્ય, કેશિક આદિ ૬ ભેદે ૧૫૧ આ ભગવંતમાં સાધુ આચારનુપાલન સુખ બોધ્ય, સુખાનુપાલ્યા ૧પ૨ ષડાવશ્યક (પ્રતિક્રમણ)
કારણ હોય ત્યારે પ્રતિક્રમણ ૧૫૩] આ ભગવંત ના મુનિઓનું સ્વરૂપ
ઋજુ અને પ્રાજ્ઞ ૧૫૪ ભગવંત પ્રરૂપિત ધર્મ બે ભેદે
અણગાર+અગાર કે મૃત+ચારિત્ર ૧૫પ આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનો વર્ણ કોઈપણ વર્ણના ૧૫૬ આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનું માપ જેવા પ્રાપ્ત થાય માપ મુજબના ૧૫૭ આ ભગવંતનો ગૃહસ્થ કાળ
૭૧ લાખ પૂર્વ અને ૧ પૂર્વાગા ૧૫૮ આ ભગવંતનો કેવળજ્ઞાન કાળા
૧૨ વર્ષ ૧ પૂર્વાગ ન્યૂન ૧ લાખ પૂર્વ ૧૫૯ આ ભગવંતનો કુલ દિક્ષા પર્યાય
૧ લાખ પૂર્વ માં ૧ પૂર્વ ઓછું. ૧૬૦ આ ભગવંતનુ કુલ આયુષ્ય
૭૨ લાખ પૂર્વ ૧૬૧ આવેલા શીત આદિ પરિષહો.
સમ્યફ રીતે સહન કર્યા. ૧૬૨ ભગવંતની ગતિ
શાશ્વત અને નિરાબાધ સુખવાળા મોક્ષ (સિદ્ધિગતિ) ૧૬૩ મૃત્યુ બાદ સંસ્કાર
અગ્નિસંસ્કાર, (દકન આદિ વિધિ નહિ) ૧૬૪ મોક્ષગમન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
ચૈત્ર સુદ ૫. મોક્ષગમન માસ-તિથી(ગુજરાતી)
ચૈત્ર સુદ ૫. ૧૬૫ | મોક્ષગમન નક્ષત્ર
મૃગશિર્ષ. ૧૬૧ | મોક્ષગમન રાશિ
વૃષભ. ૧૬૭| મોક્ષગમન કાળ
દિવસના પૂર્વ ભાગે. ૧૬૮ | મોક્ષગમન ક્યા સ્થાનેથી થયું?
સમેતપર્વતેથી ૧૬૯ | મોક્ષગમન વખતનું આસન
કાયોત્સર્ગ ૧૭૦ આ ભગવંત ની મોક્ષમાં અવગાહના
૩૦૦ ધનુષ. ૧૭૧ મોક્ષગમન વખતનો તપ
માસક્ષમણ ૧૭૨ ભગવંત સાથે મોક્ષે જનાર કેટલાં
૧૦૦૦ ૧૭૩ ભગવંતમોક્ષ વખતે કયો આરો હતો? ચોથા આરાની મધ્યે. ૧૪) ભગવંત ના મોક્ષગમનનો કાળ
૪૨૦૦૦ વર્ષ જૂન ૫૦ લાખ કરોડ સાગરોપમ અને
૮૯ પક્ષ ચોથો આરો બાકી રહેતાં ૧૭૫ આ ભગવંત ની યુગાંતકૃત્ ભૂમિ
સંખ્યાત પુરુષ સુધી ૧૭૬ આ ભગવંત ની પર્યાયાંતકૃત્ ભૂમિ
એક દિવસ આદિ ૧૭૭] ભગવંત માં પૂર્વો કેટલો કાળ રહ્યા?
અસંખ્યાત કાળ સુધી. ૧૭૮ પૂર્વ કેટલા કાળે વિચ્છેદ પામ્યા?
અસંખ્યાત કાળ પછી. ૧૭૯ ક્રમશ: ભગવંતોનુ અંતર
ભ.અજિત પછી ૩૦ લાખ કરોડ સાગરોપમ પછી ભ. સંભવ નિર્વાણ પામ્યા.
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 23

Page #24

[તીર્થંકર-૨– અજિતનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૧૮૦ કોના તીર્થે કયું આશ્ચર્ય થયું?
..કોઈ આશ્ચર્ય થયું નથી......
૧૮૧ | તીર્થમાં ક્યા ચક્રવર્તી થયા?
સગર ચક્રવર્તી ૧૮૨ | તીર્થમાં ક્યા વાસુદેવ થયા?
કોઈ વાસુદેવ થયા નથી. ૧૮૩ તીર્થમાં ક્યા બલદેવ થયા?
કોઈ બલદેવ થયા નથી. ૧૮૪ તીર્થમાં ક્યા પ્રતિવાસુદેવ થયા? | કોઈ પ્રતિવાસુદેવ થયા નથી. ૧૮૫ | ભગવંતને જન્મ વખતે થતાં ૨૫૦ અભિષેકોની વિગત:
વૈમાનિકેન્દ્રો ૧૦, ભવનપતીન્દ્ર ૨૦, વ્યંતરેન્દ્રો ૩૨, ૬૬ ચંદ્રો, ૬૬ સૂર્યો, ૮ શકેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૮ ઇશાનેં અગ્રમહિષી, ૫ ચમરેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૫ બલીંદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ધરણેન્દ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ભૂતાવેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૪ વ્યંતર અગ્રમહિષી, ૪ જ્યોતિષ્ક અગ્રમહિષી, ૪ લોકપાલ, ૧ અંગરક્ષક, ૧ સામાનિક, ૧ કટકદેવ, ૧ ત્રાયસ્ત્રીશક, ૧૫ર્ષદાદેવ, ૧ પ્રજાસ્થાનીય દેવ મળીને ૨૫૦ અભિષેક. આ ૨૫૦X૬૪૦૦૦ કળશ = ૧ ક્રોડ ૬૦ લાખ અભિષેક થાય.
સંપર્ક:- મુનિશ્રી દીપરત્નસાગરજી મહારાજ સાહેબ “પાર્થ વિહાર”, જૈન દેરાસરજી, ફોરેસ્ટ રેસ્ટ હાઉસ સામે, કાલાવડ હાઈવે-ટચ.
Post: - gall, Dis:-944012, Loxald, India. [Pin- 361120]
Web Site- (1) www.Jainelibrary.org, (2) Deepratnasagar.in Email - Jainmunideepratnasagar@gmail.com MOBILE +91 9825967397
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 24

Page #25

नमो नमो निम्मलदसणस्स भानंद-क्षमा-ललित-सुशील-सुधर्मसागर-गुरूभ्यो नमः
તીર્થંકર - 3 “સંભવનાથ પરિચય
(૧૮૫ દ્વારોમાં)
પરિચય દાતા મુનિશ્રી દીપરત્નસાગર
(M.Com., M.Ed., Ph.D., મુતમf
12/01/2015
ગુરુવાર ૨૦૦૨, કારતક સુદ ૧
પ્રિન્ટર્સ - નવપ્રભાત પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ, અમદાવાદ, 9825598855
તીર્થંકર પરિચય શ્રેણી-૩
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 25

Page #26

[તીર્થંકર-3– સંભવનાથ નો પરિચય ૧૮૫ કારોમાં] ભગવંતનું નામ
| સંભવનાથ ચોવીસીમાં આ ભગવંતનો ક્રમ
ત્રીજો ભગવંતના ભવો કેટલા થયા?
ત્રણ, [૩] ભગવંતના સમ્યત્વ પ્રાપ્તિ પછીના ભવો. ૧. વિપુલવાહન રાજા. ક્યા ક્યા?
2. સર્વાર્થસિદ્ધ વિમાને દેવ. ૩. સંભવનાથ.
પૂર્વોત્તરભવે ભગવંત જ્યાં હતા. ---તે દ્વીપનું નામ ---તે દ્વીપના ક્ષેત્રનું નામ ---તે ક્ષેત્રની દિશાનું નામ |---તે ક્ષેત્રની વિજયઆદિનું નામ
| ---ત્યાંની નગરી નુ નામ ૧૦ ભગવંતના તીર્થંકરનામકર્મબંધ’ ના
કારણો. (૨૦ સ્થાનકો)...... આ (૨૦) સ્થાનકોમાંના કોઈપણ એક, એકથી વધુ કે વીશે (૨૦) સ્થાનકોની આરાધનાથી તીર્થકર નામકર્મ બાંધ્યું.
જમ્બુદ્વીપ. પૂર્વ મહાવિદેહ. સીતાનદીની દક્ષિણે. રમણીય વિજય. શુભાપુરી. ૧.અરિહંત વત્સલતા, ૩.પ્રવચન વત્સલતા, પ.સ્થવિર વત્સલતા, ૭.તપસ્વી વત્સલતા. ૯.નિરતિચાર દર્શન, ૧૧.આવશ્યક ૧૩.નિરતિચાર વ્રત, ૧૫.તપ સમાધિ, ૧૭.વૈયાવચ્ચ સમાધિ ૧૯.શ્રુતભક્તિ
૨.સિદ્ધ વત્સલતા, ૪.ગુરુ વત્સલતા, ૬.બહુશ્રુત વત્સલતા, ૮.નિરંતર જ્ઞાનોપયોગ, ૧૦.વિનય, ૧૨.નિરતિચાર શીલ, ૧૪.ક્ષણ લવ સમાધિ, ૧૬.ત્યાગ સમાધિ, ૧૮.અપૂર્વજ્ઞાનગ્રહણ ૨૦.પ્રવચન પ્રભાવના
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 26

Page #27

( ૧૧
[તીર્થંકર-૩– સંભવનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]. ભગવંતનું પૂર્વોત્તર-ભવનું નામ વિપુલબલા ૧૨ ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું રાજવીપણું માંડલિક રાજા ૧૩ | ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવના ગુરુનું નામ સંધ્યાંતા ૧૪ | ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું કૃત.
અગિયાર અંગ. ૧૫ ભગવંત પૂર્વભવે ક્યા સ્વર્ગમાં હતા સાતમા રૈવેયકમાં ૧૬ પૂર્વભવે સ્વર્ગમાં ભગવંત નુ આયુષ્ય ૨૯ સાગરોપમાં ૧૭ ચ્યવન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) ચ્યવન ફાગણ સુદ ૮ માસ-તિથી (ગુજરાતી)
ફાગણ સુદ ૮ ૧૮ | ભગવંત નું ચ્યવન નક્ષત્ર
મૃગશીર્ષ ૧૯ | ભગવંત ની ચ્યવન રાશિ
મિથુના ભગવંત નો ચ્યવન કાળ.
મધ્ય-રાત્રી ભગવંત ગર્ભમાં આવ્યા ત્યારે માતાએ ૧.હાથી,
૨.વૃષભ, જોયેલ ૧૪ સ્વપ્ના
૩.સિંહ,
૪.લક્ષ્મી, [*અહી ૧૪ સ્વપ્નનો ક્રમ સર્વે તીર્થકરને પ.પુષ્પમાળા,
૬.ચંદ્ર, આશ્રીને નોંધ્યો છે પણ ઋષભદેવની| ૭.સૂર્ય,
૮.ધ્વજ, માતાએ ૧લે સ્વપ્ન ‘વૃષભ” જોયેલો ]. ૯.પૂર્ણકળશ,
૧૦.પદ્મસરોવર, ૧૧.ક્ષીરસમુદ્ર, ૧૨.દેવવિમાન,
૧૩.રત્ન-રાશિ, ૧૪.નિર્ધમઅગ્નિ ૨૨ | સ્વપ્નફળનું કથન કોણે કર્યું?
પિતા અને સ્વપ્નલક્ષણ પાઠક. ૨૩ | માતામુખેથી સ્વપ્નો પાછા ફરવા.
આ ઘટના બની નથી. ૨૪ *વિશેષ*-ગર્ભસંહરણ
આ ભગવંતના ગર્ભનું સંકરણ થયું ન હતું. ૨૫ | માતાનો ગર્ભ-આકાર
ગર્ભ પ્રચ્છન્ન હોવાથી માતાના પેટનો આકાર બદલાતો.
૨૦.
૨૧
નથી
૨૭
સેનાદેવી કરેલો નથી ૯-માસ, ૬-દિવસ
મૃગશીર્ષ
૨૬ | ભગવંત ચ્યવન થયું તે માતાનું નામ
આ ભગવંત ગર્ભમાં અભિગ્રહ કરેલો? ૨૮ | ભગવંત ની ગર્ભસ્થિતિ ૨૯ | ભગવંત નુ જન્મ નક્ષત્રા ૩૦ | જન્મ માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
જન્મ માસ-તિથી (ગુજરાતી) ૩૧ ભગવંત ની જન્મ રાશિ ૩૨ ભગવંત નો જન્મ કાળા ૩૩ | જન્મ વખતે કયો આરો હતો?
માગશર સુદ ૧૪ માગશર સુદ ૧૪ મિથુન. મધ્ય-રાત્રી ચોથા આરાના ઉત્તરાર્ધમાં
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 27

Page #28

૩૦
કરે? .
[તીર્થંકર-3– સંભવનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] આ ભગવંતના જન્મવખતે કયો કાળ હતો? ૪૨૦૦ વર્ષ જૂન ચોથા આરાના ૨૦ લાખ કોડી
સાગરોપમ, ૬૦ લાખ પૂર્વ, ૩ વર્ષ, સાડા ૮ માસ બાકી
હતા ત્યારે ૩૫. | આ ભગવંત ક્યા. દેશ' ની કઈ નગરી' માં | કુણાલ દેશની જન્મ પામ્યા?
શ્રાવસ્તી નગરીમાં ૩૭ ભગવંતના જન્મ સમયે પs દિક ૧. અધોલોથી ૮ દિશાકુમારી આવે, સતિકા ઘર ૩૮ કુમારીઓનું આગમન અને કાર્યો
બનાવે, ભૂમિ-શુદ્ધિ કરે [ભગવંતનો જન્મ થાય ત્યારે કેટલી ૨. ઉર્ધ્વલોકથી ૮ દિશાકુમારી આવે સુગંધી જળ અને દીક્કમારીઓ ક્યાંથી આવે અને શું શું કાર્ય
- સુગંધી-પુષ્પ વૃષ્ટિ કરે
૩. પૂર્વચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, દર્પણ ધરે ................તેનું સંક્ષિપ્ત વર્ણન].
૪. પશ્ચિમરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, પંખા કરે ૫. ઉત્તરરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ચામરધરે ૬.દક્ષીણરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, કળશ કરે ૭. મધ્યરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ૪-દીપકધરે
અને ૪-સૂતીકર્મ કરે ૩૯ જન્માભિષેક સ્થળો
પાંડુકવનની દક્ષિણમાં અતિપાંડુકેબલશિલા પર ૪૦. ભગવંતના જન્મ સમયે કેટલા ઇન્દ્રો આવે? તે સમયે ૬૪ ઇંદ્રો આવે તે આ ક્યા- ક્યા?
– ૧૨ કલ્પના ૧૦ ઇન્દ્રો, - ૨ (પ્રકારે) જ્યોતિષ્કના ઇન્દ્રો [સૂર્ય, ચંદ્ર] - ૨૦ ભવનપતિના ઇન્દ્રો - ૩૨ વ્યંતરોના ઇન્દ્રો
૪૧
ભગવંતના જન્મ સમયે આવેલા ઇન્દ્રો શું | ૧. પ્રભુ જેવું પ્રતિબીંબ રચવું કાર્યો કરે? સંક્ષિપ્ત વર્ણના
૨. સૌધર્મેન્દ્ર પાંચ રૂપ વિકૃર્વે ૩. ઇંદ્ર પ્રભુને ખોળામાં સ્થાપે ૪. ચોસઠ ઇંદ્ર ૧૦૦૮ કલશોથી પ્રભુને સ્નાન કરાવે ૫. ગોશીષચંદન થી વિલેપના ૬. પુષ્પાદિથી અંગપૂજા ૭. પ્રભૂને વસ્ત્ર પહેરાવે ૮. પ્રભુને અલંકાર પહેરાવે ૯. પ્રભુને અંગુઠે અમૃત સિંચી, પ્રભુને માતા પાસે મૂકે ૧૦.બત્રીસ કરોડ સોનૈયાની વૃષ્ટિ અને ઉદ્ઘોષણા કરે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 28

Page #29

૪૮ | ભગવંતન,
-
-
-
-
=
=
=
=
=
[તીર્થંકર-3- સંભવનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] | ૨ | ભગવંત ના જન્મદાતા માતાનું નામ
સેનાદેવી. | ૪૩ | ભગવંતના પિતાનું નામ
જિતારિ રાજા | ૪ | આ ભગવંતની જાતી કઈ હતી?
પુરુષ | ૪૫ | ભગવંતના માતાની ગતિ
મોક્ષ પામ્યા. ૪૬ | ભગવંતના પિતાની ગતિ
ઇશાન દેવલોક. ૪૭ ભગવંતનું અન્ય નામ [હોય તો?].
માહિતી અપ્રાપ્ય.
કાશ્યપ. ૯ | ભગવંતનો વંશ
| ઇસ્લાક, ૫૦ | ભગવંતનું લંછના
અશ્વ ૫૧ | ભગવંતના નામનો સામાન્ય અર્થ
| શુભ અતિશયોના સંભવથી સંભવ પ૨ | ભગવંતના નામનો વિશેષ અર્થ
ગર્ભના પ્રભાવથી પૃથ્વી પર પ્રચૂર ધાન્યનો સંભવ
થવાથી સંભવ પ૩ આ ભગવંતને મસ્તકે ફણા છે?
ફણા નથી. છે તો કેટલી હોય છે? પ૪ | ભગવંતના શરીર લક્ષણો
ઉત્તમ ૧૦૦૮ લક્ષણયુક્ત પપ ભગવંતનું સંઘચણ
અનુત્તર વજઋષભનારાચ પ૬ | ભગવંતનું સંસ્થાના
અનુત્તર સમચતુરસ પ૭ ગૃહસ્થપણામાં કેટલું જ્ઞાન હોય? મતિ, કૃત, અવધિજ્ઞાન ૫૮ | ભગવંતનો ગણ.
| ભગવંતની યોનિ SO ભગવંતનો વર્ણ
કંચન (પિત) ૬૧ | ભગવંતનું રૂપ
સર્વોત્કૃષ્ટ, દેદિપ્યમાન [બધા દેવ એકઠા થાય તો પણ પ્રભુના અંગુઠા પ્રમાણ જેટલું રુપ ના
વિકુર્તી શકે] ૬૨ ભગવંતનું બળ
અનંતબળ [વાસુદેવ કરતાં ચક્રવર્તીનુ બળ બમણું
હોય, તેથી અનંતગણું બળ તીર્થકરનું હોય. ૬૩ | ઉત્સધાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૪૦૦ ધનુષ ૬૪ આત્માગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
| ૧૨૦ આંગળ ૬૫ | પ્રમાણાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ | ૯૬ આંગળ ૬૬ - ભગવંત નો આહાર
બાલ્યાવસ્થામાં ઇન્દ્રએ અંગુઠે મુકેલ અમૃત, પછી ઓદનાદિ વિશિષ્ટ અન્ન
દેવ સર્પ
પ૯
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 29

Page #30

૭૬
મૃગશીર્ષ
[તીર્થંકર-3- સંભવનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૬૭ | ભગવંતના વિવાહ
વિવાહ થયેલા હતા ૬૮ | ભગવંતે વિષયસેવન કરેલું?
સ્વપત્નીઓ સાથે કરેલું | ૬૯ | ભગવંતની [રાજ કુમાર અવસ્થા ૧૫ લાખ પૂર્વ ૭૦ | ભગવંતનો રાજ્ય-કાળા
૪ લાખ પૂર્વ, ૪પૂર્વાગ ૭૧ | ચક્રવર્તી હતા કે માંડલિક રાજા
| માંડલિક રાજા. ૭૨ | ભગવંત કઈરીતે બોધ પામ્યા
તેઓ સ્વયંભુદ્ધ હતા. ૭૩ | દીક્ષા-અવસર જણાવવા આવતા. બ્રહ્મદેવલોકે રહેલા અર્ચિ:, અર્ચિમાલી, વૈરોચન આદિ લોકાંતિક દેવો.
નવ (પ્રકારે) લોકાંતિક દેવો આવી પ્રભૂને દીક્ષાનો
અવસર જણાવે છે. જ | ભગવંત રોજ કેટલું વર્ષીદાન આપે? પ્રતિદિન ૧ ક્રોડ, ૮ લાખ સોનૈયા. ૭પ | | ભગવંત વર્ષે કેટલું વર્ષીદાન આપે? ૩૮૮ ક્રોડ, ૮૦ લાખ સોનૈયા ભગવંત ક્યારે વર્ષીદાન આપે?
સૂર્યોદયથી મધ્યાહ્ન વર્ષીદાન આપે ૭૭. દીક્ષા માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
માગશર સુદ ૧૫ દીક્ષા માસ-તિથી (ગુજરાતી)
માગશર સુદ ૧૫ ૭૮ | દીક્ષા નક્ષત્ર ૭૯ | દીક્ષા રાશિ
મિથુના ૮૦ | દીક્ષા કાળ
દિવસના પશ્ચાદ્ધ ભાગે ૮૧ | દીક્ષા વખતે કરેલ તપ
છઠનો તપ. ૮૨ | દીક્ષા વય
પાછલી વયમાં દીક્ષા, રાજ્ય ભોગવીને દીક્ષા ૮૩ | દીક્ષા વખતની શીબિકાનું નામ
સિદ્ધાર્થ ૮૪ | ભગવંત સાથે કેટલાએ દીક્ષા લીધી? ૧૦૦૦ પુરુષો. ભગવંત ક્યા લિંગે નીકળ્યા?
તીર્થકર લિંગે નીકળ્યા અન્યલિંગ કે કુલિંગ નહીં ૮૬ | કઈ નગરીથી દીક્ષાર્થે નીકળ્યા?
શ્રાવસ્તી ૮૭ | દીક્ષા લીધી તે વન કર્યું હતું?
સહસ્સામ્ર વન. ૮૮ | દીક્ષા ક્યા વૃક્ષ નીચે લીધી?
અશોક વૃક્ષ ૮૯ કેટલી મુષ્ટિ(મુકી) લોચ કર્યો? પાંચ મુષ્ટિ (મુઠ્ઠી) ૯૦ | દીક્ષા લેતા જ ઉપજેલ જ્ઞાન
| મન:પર્યવજ્ઞાન ૯૧ | દીક્ષા વખતે દેવદૂષ્ય (વસ્ત્ર)કોણે ઇન્દ્ર પ્રભુના ખભે સ્થાપ્યું. સાધિક એક વર્ષ આપ્યું? કેટલો વખત રહ્યું?
બીજા મતે ચાવઝીવ ૯૩ | ભગવંત પ્રથમ પારણું શેનાથી થયું? પરમાન્ન (ખીર) પ્રથમ પારણું ક્યારે થયું?
બીજા દિવસે. ૯૫ પ્રથમ પારણું ક્યાં થયું?
શ્રાવસ્તી [ ૯૬ પ્રથમ ભિક્ષાદાતા કોણ હતા?
સુરેન્દ્રદત્ત
૨ | બાજી'
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થકર પરિચય”
Page 30

Page #31

[તીર્થંકર-3- સંભવનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] © પ્રથમ ભિક્ષાદાતાની ગતિ
તે ભવે કે ત્રીજા ભવે મોક્ષ
(આવશ્યક નિર્યુક્તિ ૩૩૪) ૯૮ | પ્રથમ ભિક્ષા-પ્રાપ્તિકાળે પ્રગટ થતાં પાંચ | ૧.'અહોદાન’ ઉદ્ઘોષણા ૨. દિવ્ય વાજિંત્રનાદ દિવ્ય
૩. સોનિયાની વૃષ્ટિ ૪. વસ્ત્ર વૃષ્ટિ.
૫. સુગંધી જળપુષ્પ વૃષ્ટિ ૯ | વૃષ્ટિ થતાં સોનૈયાનું પ્રમાણ
સાડા બાર કરોડ સોનૈયા. | ૧૦૦ ભગવંતના શાસનમાં થતો ઉત્કૃષ્ટતા આઠ માસ. ૧૦૧ આ ભગવંતની વિહારભૂમિ
આર્ય ભૂમિ. ૧૦૨ | ભગવંત કેટલો કાળ છદ્મસ્થ રહ્યા? ૧૪ વર્ષ ૧૦૩ કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(શાસ્ત્રીય) કારતક વદ ૫
કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(ગુજરાતી) આસો વદ ૫ ૧૦૪ | કેવળજ્ઞાન નક્ષત્ર
મૃગશીર્ષ ૧૦૫ કેવળજ્ઞાન રાશિ
મિથુન ૧૦૬ કેવળજ્ઞાન કાળા
દિવસના પૂર્વ ભાગે. ૧૦૭ કેવળજ્ઞાન થયું તે સ્થાન ક્યું?
શ્રાવસ્તી ૧૦૮ કેવળજ્ઞાન થયું તે વન ક્યું?
સહસ્સામ્ર વન. | ૧૦૯ કેવળજ્ઞાન ક્યાવૃક્ષ નીચે થયું?
શાલા ૧૧૦ કેવળજ્ઞાનવૃક્ષની ઊંચાઈ કેટલી? ભગવંત શરીરથી ૧૨ ગણું. (૪૦૦ x ૧૨=૪૮૦૦
ધનુષ) ૧૧૧ કેવલજ્ઞાન કાળે પ્રભુજીનો તપ
છઠભક્ત. ૧૧૨ ભગવંતના ૩૪ અતિશયો
જન્મથી ૪, દેવો વડે કૃત્ ૧૯, છાધ્યસ્થિક કર્મક્ષય થતાં
૧૧ અતિશયો હોય. ૧૧૩ ભગવંત વાણીના ૩૫ ગુણો
સંસ્કૃત-વચનાદિ ૩૫ ગુણો હોય તેનું વર્ણન અન્ય.
ગ્રંથથી જાણવું ૧૧૪ ભગવંતના આઠ પ્રાતિહાર્યો
અશોકવૃક્ષ, પંચવર્ષીપુષ્પ-વૃષ્ટિ, દિવ્યધ્વનિ, શ્વેતા
ચામર, સિંહાસન, ભામંડળ, દુંદુભિનાદ, છત્રાતિછત્ર. ૧૧૫ ચૈત્યવૃક્ષ (પહેલું પ્રાતિહાર્ય)
૪૦૦ x ૧૨=૪૮૦૦ ધનુષ ૧૧૬ | ભગવંતની ૧૮ દોષ રહિતતા
દાન-લાભ-વીર્ય-ભોગ-ઉપભોગ પાંચે નો અંતરાય, જુગુપ્સા, ભય, અજ્ઞાન, નિદ્રા, અવિરતિ, કામભોગેચ્છા, હાસ્ય શોક, દ્વેષ, મિથ્યાત્વ, રાગ, અરતિ
રતિ, એ ૧૮ દોષ ભગવંતને ન હોય ૧૧૭ | તીર્થોત્પત્તિ ક્યારે થઇ?
પહેલા સમવસરણમાં | ૧૧૮ | આ ભગવંતનો તીર્થ-પ્રવૃત્તિકાળ ભગવાન અભિનંદન સુધી
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 31

Page #32

[તીર્થંકર-3- સંભવનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
નથી.
૧૧૯ | આ ભગવંત માં તીર્થવિચ્છેદ કાળા ૧૨૦ આ ભગવંત ના પહેલા ગણધર ૧૨૧ | આ ભગવંત ના પહેલા સાધ્વી ૧૨૨ , આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવક | ૧૨૩ | આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવિકા ૧૨૪] આ ભગવંત ના મુખ્ય ભક્તરાજા. ૧૨૫ | આ ભગવંત ના યક્ષ | ૧૨૬ | આ ભગવંત ના યક્ષિણી | ૧૨૭ આ ભગવંત ના ગણ ૧૨૮ | આ ભગવંત ના ગણધરો. ૧૨૯ | આ ભગવંત ના સાધુઓ ૧૩૦ | આ ભગવંત ના સાધ્વીઓ. ૧૩૧ | આ ભગવંત ના શ્રાવકો ૧૩૨ | આ ભગવંત ના શ્રાવિકાઓ. ૧૩૩ ] આ ભગવંત ના કેવળીઓ ૧૩૪ ] આ ભગવંત ના મન:પર્યવજ્ઞાનીઓ ૧૩૫ | આ ભગવંત ના અવધિજ્ઞાનીઓ ૧૩૬ ] આ ભગવંત ના ચૌદપૂર્વીઓ. ૧૩૭ | આ ભગવંત ના વૈક્રિયલબ્ધિધરો. ૧૩૮ | આ ભગવંત ના વાદિમુનિઓ ૧૩૯ | આ ભગવંત ના સામાન્યમુનિઓ ૧૪૦ | ભગવંત ના અનુત્તરોપપાતિક મુનિ ૧૪૧ પ્રકીર્ણકોની રચના કેટલી થઇ? ૧૪૨ | સાધુના વ્રતની સંખ્યા. ૧૪૩ | શ્રાવકના વ્રતની સંખ્યા ૧૪ | ભગવંતમાં કેટલા ચારિત્ર છે?
ચાર શ્યામાં માહિતી અપ્રાપ્ય. માહિતી અપ્રાપ્ય. મૃગસેન બીજામતે મિત્રસેન-અમિતસેના ત્રિમુખ દુરિતારિ એકસો બે એકસો બે ૨,૦૦,૦૦૦ ૩,૩૬,૦૦૦ ૨,૯૩,૦૦૦ ૬,૩૬,૦૦૦ ૧૫,૦૦૦ ૧૨,૧૫૦ ૯,૬૦૦ ૨,૧૫૦ ૧૯,૮૦૦ ૧૨,૦૦૦ ૧,૨૯,૧૯૮ માહિતી અપ્રાપ્ય. ૨,૦૦,૦૦૦ ચાર મહાવ્રત. બાર વ્રત પાંચ:- સામાયિક, છેદોપસ્થાપનીય, પરિહારવિશુદ્ધિ સૂક્ષ્મસંપરાય, યથાખ્યાતા જીવ આદિ નવ અથવા દેવ,ગુરુ,ધર્મ ત્રણ ચાર- સભ્યત્વ, શ્રત, દેશવિરતિ, સર્વવિરતિ બે- રાઈ, દેવસી ઉત્તર-ગુણમાં આચેલક્ય, શિક આદિ દશ ભેદે
૧૪૫ | આ ભગવંતમાં તત્ત્વોની સંખ્યા? ૧૪૬ | આ ભગવંતમાં સામાયિક કેટલી? ૧૪૭ | આ ભગવંતમાં પ્રતિક્રમણ કેટલા? ૧૪૮ | રાત્રિભોજન ક્યા ગુણમાં આવે? ૧૪૯ | આ ભગવંત માં સ્થિત-કલ્પ?
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 32

Page #33

[તીર્થંકર-3- સંભવનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
આચેલક્ય, ઔદ્દેશિક આદિ ૬ ભેદે સુખ બોધ્ય, સુખાનુપાલ્ય કારણ હોય ત્યારે પ્રતિક્રમણ ઋજુ અને પ્રાજ્ઞ અણગાર+અગાર કે શ્રુત+ચારિત્ર કોઇપણ વર્ણના
૧૫૦
આ ભગવંત માં અસ્થિત-કલ્પ?
૧૫૧
૧૫૨
૧૫૩
સ્વરૂપ
૧૫૬
આ ભગવંતમાં સાધુ આચારનુપાલન ષડાવશ્યક (પ્રતિક્રમણ) આ ભગવંત ના મુનિઓનું ૧૫૪ ભગવંત પ્રરૂપિત ધર્મ બે ભેદે ૧૫૫ આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનો વર્ણ આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનું માપ ૧૫૭ આ ભગવંતનો ગૃહસ્થ કાળ આ ભગવંતનો કેવળજ્ઞાન કાળ ૧૫૯ | આ ભગવંતનો કુલ દિક્ષા પર્યાય આ ભગવંતનુ કુલ આયુષ્ય ૧૬૧ આવેલા શીત આદિ પરિષહો ૧૬૨ ભગવંતની ગતિ
૧૫૮
૧૬૦
૧૬૩ મૃત્યુ બાદ સંસ્કાર
૧૬૪ | મોક્ષગમન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) મોક્ષગમન માસ-તિથી(ગુજરાતી)
૧૬૫ | મોક્ષગમન નક્ષત્ર
૧૬૬ | મોક્ષગમન રાશિ
૧૬૭ મોક્ષગમન કાળ
૧૬૮ મોક્ષગમન ક્યા સ્થાનેથી થયું? ૧૬૯ | મોક્ષગમન વખતનું આસન ૧૭૦ આ ભગવંત ની મોક્ષમાં અવગાહના ૧૭૧ મોક્ષગમન વખતનો તપ
૧૭૨ ભગવંત સાથે મોક્ષે જનાર કેટલાં ૧૭૩ ભગવંતમોક્ષ વખતે કયો આરો હતો? ૧૭૪ ભગવંત ના મોક્ષગમનનો કાળ
૧૭૫
૧૭૬
આ ભગવંત ની યુગાંતકૃત્ ભૂમિ આ ભગવંત ની પર્યાયાંતકૃત્ ભૂમિ ૧૭૭ ભગવંત માં પૂર્વે કેટલો કાળ રહ્યા? ૧૭૮ પૂર્વ કેટલા કાળે વિચ્છેદ પામ્યા? ક્રમશ: ભગવંતોનુ અંતર
૧૭૯
જેવા પ્રાપ્ત થાય માપ મુજબના ૫૯ લાખ પૂર્વ અને ૪ પૂર્વાંગ ૧૪ વર્ષ ૪ પૂર્વાંગ ન્યૂન ૧ લાખ પૂર્વ ૧ લાખ પૂર્વમાં ૪ પૂર્વાંગ ઓછું ૬૦ લાખ પૂર્વ
સમ્યક્ રીતે સહન કર્યાં
શાશ્વત અને નિરાબાધ સુખવાળા મોક્ષે (સિદ્ધિગતિ) અગ્નિસંસ્કાર, (દફન આદિ વિધિ નહિ)
ચૈત્ર સુદ પ
ચૈત્ર સુદ પ
આર્દ્ર
મિથુન
દિવસના પશ્ચાર્ધ ભાગે.
સમ્મેતપર્વતેથી
કાયોત્સર્ગ
૨૬૬.૬૭ ધનુષ
માસક્ષમણ
૧૦૦૦
ચોથા આરાના પશ્ચાર્ધ ભાગે
૪૨૦૦૦ વર્ષ ન્યૂન ૨૦ લાખ કરોડ સાગરોપમ અને ૮૯ પક્ષ ચોથો આરો બાકી રહેતાં
સંખ્યાત પુરુષ સુધી
એક દિવસ આદિ અસંખ્યાત કાળ સુધી. અસંખ્યાત કાળ પછી
ભ. સંભવ પછી ૧૦ લાખ કરોડ સાગરોપમ પછી ભ. અભિનંદન નિર્વાણ પામ્યા
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 33

Page #34

[તીર્થંકર-૩- સંભવનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૧૮૦ કોના તીર્થે કયું આશ્ચર્ય થયું?
..કોઈ આશ્ચર્ય થયું નથી...
૧૮૧ | તીર્થમાં ક્યા ચક્રવર્તી થયા?
કોઈ ચક્રવર્તી થયા નથી. ૧૮૨ | તીર્થમાં ક્યા વાસુદેવ થયા?
કોઈ વાસુદેવ થયા નથી. ૧૮૩ | તીર્થમાં ક્યા બલદેવ થયા?
કોઈ બલદેવ થયા નથી. ૧૮૪ | તીર્થમાં ક્યા પ્રતિવાસુદેવ થયા? | કોઈ પ્રતિવાસુદેવ થયા નથી. ૧૮૫ | ભગવંતને જન્મ વખતે થતાં ૨૫૦ અભિષેકોની વિગત:
વૈમાનિકેન્દ્રો ૧૦, ભવનપતીન્દ્ર ૨૦, વ્યંતરેન્દ્રો ૩૨, ૬૬ ચંદ્રો, ૬૬ સૂર્યો, ૮ શકેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૮ ઇશાનેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૫ ચમરેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૫ બલદ્ધ અગ્રમહિષી, ૬ ધરણંદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ભૂતાનેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૪ વ્યંતર અગ્રમહિષી, ૪ જ્યોતિષ્ક અગ્રમહિષી, ૪ લોકપાલ, ૧ અંગરક્ષક, ૧ સામાજિક, ૧ કટકદેવ, ૧ ત્રાગસ્ત્રીશક, ૧ પર્ષદાદેવ, ૧ પ્રજાસ્થાનીય દેવ મળીને ૨૫૦ અભિષેક. આ ૨૫૦X૬૪૦૦૦ કળશ = ૧ ક્રોડ ૬૦ લાખ અભિષેક થાય.
સંપર્ક:- મુનિશ્રી દીપરત્નસાગરજી મહારાજ સાહેબા “પાર્થ વિહાર”, જૈન દેરાસરજી, ફોરેસ્ટ રેસ્ટ હાઉસ સામે, કાલાવડ હાઈવે-ટચ
Post: - ઠેબા, Dis:-જામનગર, ગુજરાત, India. [Pin-361120] Web Site- (1) www.Jainelibrary.org, (2) Deepratnasagar.in
Email - Jainmunideepratnasagar@gmail.com
MOBILE +91 9825967397
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 34

Page #35

नमो नमो निम्मलदसणस्स पूज्य आनंद-क्षमा-ललित-सुशील-सुधर्मसागर-गुरूभ्यो नमः
તીર્થકર - ૪ “અભિનંદન પરિચય”
(૧૮૫ દ્વારોમાં)
પરિચય દાતા
મુનિશ્રી દીપરત્નસાગર
(M.Com., M.Ed., Ph.D.,ઋતમ
12/01/2015
ગુરુવાર ૨૦૦૨ કારતક સુદ ૧
પ્રિન્ટર્સ - નવપ્રભાત પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ, અમદાવાદ, 9825598855
તીર્થકર પરિચય શ્રેણી-૪
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 35

Page #36

[તીર્થંકર-૪. અભિનંદન નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં ભગવંતનું નામ
અભિનંદના ચોવીસીમાં આ ભગવંતનો ક્રમ
ચોથો. ભગવંતના ભવો કેટલા થયા?
ત્રણ, [૩]. ભગવંતના સમ્યત્વ પ્રાપ્તિ પછીના ભવો ૧. મહાબળ રાજા ક્યા ક્યા?
૨. વિજય વિમાનમાં દેવ. ૩. અભિનંદન સ્વામી.
પૂર્વોત્તરભવે ભગવંત જ્યાં હતા ---તે દ્વીપનું નામ ---તે દ્વીપના ક્ષેત્રનુ નામાં ---તે ક્ષેત્રની દિશાનું નામ ---તે ક્ષેત્રની વિજયઆદિનું નામ ---ત્યાંની નગરી નુ નામ ભગવંતના ‘તીર્થંકરનામકર્મબંધ’ ના કારણો. (૨૦ સ્થાનકો)...
1કોમાંના કોઇપણ એક, એકથી વધુ કે વીશે (૨૦) સ્થાનકોની આરાધનાથી તીર્થંકર નામકર્મ બાંધ્યું.
જમ્બુદ્વીપ, પૂર્વ મહાવિદેહ. સીતાનદીની દક્ષિણે મંગલાવતી વિજય રત્નસંચયા. ૧.અરિહંત વત્સલતા, ૩.પ્રવચન વત્સલતા, પ.સ્થવિર વત્સલતા, ૭.તપસ્વી વત્સલતા ૯.નિરતિચાર દર્શન, ૧૧.આવશ્યક ૧૩.નિરતિચાર વ્રત, ૧૫.તપ સમાધિ, ૧૭.વૈયાવચ્ચ સમાધિ ૧૯. શ્રુતભક્તિ
૨.સિદ્ધ વત્સલતા, ૪.ગુરુ વત્સલતા, ૬.બહુશ્રુત વત્સલતા, ૮.નિરંતર જ્ઞાનોપયોગ, ૧૦.વિનય, ૧૨.નિરતિચાર શીલ, ૧૪.ક્ષણ લવ સમાધિ, ૧૬.ત્યાગ સમાધિ, ૧૮.અપૂર્વજ્ઞાનગ્રહણ ૨૦.પ્રવચન પ્રભાવના.
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 36

Page #37

મes
૧૯
મિથુન
તીર્થંકર-૪. અભિનંદન નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં | ૧૧ | ભગવંતનું પૂર્વોત્તર-ભવનું નામ
મહાબલ | ૧૨ | ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું રાજવીપણું માંડલિક રાજા. | ૧૩ | ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવના ગુરુનું નામ | વિમલવાહના ૧૪ | ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું શ્રુત
અગિયાર અંગ. | ૧૫ | ભગવંત પૂર્વભવે ક્યા સ્વર્ગમાં હતા જયંતા | ૧૬ પૂર્વભવે સ્વર્ગમાં ભગવંત નુ આયુષ્ય ૩૩ સાગરોપમાં ૧૭ | ચ્યવન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) ચ્યવન | વૈશાખ સુદ ૧૪ માસ-તિથી (ગુજરાતી)
વૈશાખ સુદ ૧૪ ૧૮ | ભગવંત નું ચ્યવન નક્ષત્રા
પુનર્વસુ ભગવંત ની ચ્યવન રાશિ ૨૦ ભગવંત નો ચ્યવન કાળ.
મધ્ય-રાત્રી ભગવંત ગર્ભમાં આવ્યા ત્યારે માતાએ ૧.હાથી,
૨.વૃષભ, જોયેલ ૧૪ સ્વપ્ન
૩.સિંહ,
૪.લક્ષ્મી, [*અહી ૧૪ સ્વપ્નનો ક્રમ સર્વે તીર્થકરને પ.પુષ્પમાળા,
૬.ચંદ્ર, આશ્રીને નોંધ્યો છે પણ ઋષભદેવની ૭.સર્ય,
૮.ધ્વજ, માતાએ ૧લે સ્વપ્ન “વૃષભ” જોયેલો ]. |૯.પૂર્ણકળશ,
૧૦.પદ્મસરોવર, ૧૧.ક્ષીરસમુદ્ર,
૧૨.દેવવિમાન,
૧૩.રત્ન-રાશિ, ૧૪.નિર્દુમઅગ્નિ ૨૨ | સ્વપ્નફળનું કથન કોણે કર્યું?
પિતા અને સ્વપ્નલક્ષણ પાઠક. ૨૩ | માતા મુખેથી સ્વપ્નો પાછા ફરવા
આ ઘટના બની નથી. ૨૪ *વિશેષ*ગર્ભસંહરણ”
આ ભગવંતના ગર્ભનું સંકરણ થયું ન હતું. ૨૫ | માતાનો ગર્ભ-આકાર
ગર્ભ પ્રચ્છન્ન હોવાથી માતાના પેટનો આકાર બદલાતો
૨૧
નથી
૨૬ | ભગવંત ચ્યવન થયું તે માતાનું નામ ૨૭ આ ભગવંત ગર્ભમાં અભિગ્રહ કરેલો? ૨૮ | ભગવંત ની ગર્ભસ્થિતિ. ૨૯ ભગવંત નુ જન્મ નક્ષત્ર ૩૦ જન્મ માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
| જન્મ માસ-તિથી (ગુજરાતી) ૩૧ ભગવંત ની જન્મ રાશિ ૩૨ | ભગવંત નો જન્મ કાળા ૩૩ | જન્મ વખતે કયો આરો હતો?
સિદ્ધાર્થદેવી કરેલો નથી ૮ માસ, ૨૮ દિવસ પુનર્વસુ મહા સુદ ૨ મહા સુદ ૨ મિથુન મધ્ય-રાત્રી ચોથા આરાના ઉત્તરાર્ધમાં
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 37

Page #38

૩૫
૩૭.
૩૮
[તીર્થંકર-૪- અભિનંદન નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં ૩૪ આ ભગવંતના જન્મવખતે કયો કાળ હતો? ૪૨૦૦ વર્ષ જૂન ચોથા આરાના ૧૦ લાખ કોડી
સાગરોપમ, ૫૦ લાખ પૂર્વ, ૩ વર્ષ, સાડા ૮ માસ બાકી
હતા ત્યારે આ ભગવંત ક્યા દેશ ની કઈ નગરી માં | કોશલ દેશની ૩૬ જન્મ પામ્યા?
અયોધ્યા નગરી | ભગવંતના જન્મ સમયે પs દિક ૧. અધોલોન્થી ૮ દિશાકુમારી આવે, સુતિકા ઘર | કુમારીઓનું આગમન અને કાર્યો
બનાવે, ભૂમિ-શુદ્ધિ કરે Fભગવંતનો જન્મ થાય ત્યારે... કેટલી ૨. ઉર્ધ્વલોકથી ૮ દિશાકુમારી આવે સુગંધી જળ અને દીકૂમારીઓ ક્યાંથી આવે અને શું શું કાર્ય
સુગંધી-પુષ્પ વૃષ્ટિ કરે કરે?.......
૩. પૂર્વગ્નકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, દર્પણ ધરે ................તેનું સંક્ષિપ્ત વર્ણન].
૪. પશ્ચિમરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, પંખા કરે ૫. ઉત્તરરૂચકથી ૮ દિશાકમારી આવે, ચામરધરે. ૬.દક્ષીણરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, કળશ કરે ૭. મધ્યરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ૪-દીપકધરે
અને ૪-સૂતીકર્મ કરે ૩૯ | જન્માભિષેક સ્થળ
પાંડુકવનની દક્ષિણમાં અતિપાંડુકંબલશિલા પર ૪૦ | ભગવંતના જન્મ સમયે કેટલા ઇન્દ્રો આવે? તે સમયે ૬૪ ઇંદ્રો આવે તે આ | ક્યા- ક્યા?
- ૧૨ “કલ્પના ૧૦ ઇન્દ્રો, - ૨ (પ્રકારે) જ્યોતિષ્કના ઇન્દ્રો [સૂર્ય, ચંદ્ર] - ૨૦ ભવનપતિના ઇન્દ્રો - ૩૨ વ્યંતરોનાં ઇન્દ્રો
૪૧
ભગવંતના જન્મ સમયે આવેલા ઇન્દ્રો શું કાર્યો કરે? સંક્ષિપ્ત વર્ણના
૧. પ્રભુ જેવું પ્રતિબીંબ રચવું ૨. સૌધર્મેન્દ્ર પાંચ રૂપ વિકુર્વે ૩. ઇંદ્ર પ્રભુને ખોળામાં સ્થાપે ૪. ચોસઠ ઇંદ્ર ૧૦૦૮ કલશોથી પ્રભુને સ્નાન કરાવે ૫. ગોશીષચંદન થી વિલેપના ૬. પુષ્પાદિથી અંગપૂજા ૭. પ્રભુને વસ્ત્ર પહેરાવે ૮. પ્રભુને અલંકાર પહેરાવે ૯. પ્રભુને અંગુઠે અમૃત સિંચી, પ્રભુને માતા પાસે મૂકે ૧૦.બત્રીશ કરોડ સોનૈયાની વૃષ્ટિ અને ઉદ્ઘોષણા કરે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 38

Page #39

તીર્થંકર-૪- અભિનંદન નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં ૪૨ | ભગવંત ના જન્મદાતા માતાનું નામ
સિદ્ધાર્થાદેવી ૪૩ | ભગવંતના પિતાનું નામ
સંવરરાજા ૪ | આ ભગવંતની જાતી કઈ હતી?
પુરુષ ૪૫ | ભગવંતના માતાની ગતિ.
મોક્ષ પામ્યા. ૪૬ | ભગવંતના પિતાની ગતિ
ઇશાન દેવલોક. ૪૭ | ભગવંતનું અન્ય નામ Cહોય તો?]
માહિતી અપ્રાપ્ય. ૪૮ | ભગવંતનું ગોત્ર
કાશ્યપ ૯ | ભગવંતનો વંશ
ઇક્વાકુ ૫૦ | ભગવંતનું લંછના
કપિ (વાંદરો) ૫૧ | ભગવંતના નામનો સામાન્ય અર્થ
ઈંદ્રો વડે અભિનંદાયા તેથી અભિનંદન પ૨ | ભગવંતના નામનો વિશેષ અર્થ
ભગવંત ગર્ભમાં હતા ત્યારે હંમેશા ઈંદ્ર વડે
અભિનંદિત કરાતા હોવાથી અભિનંદન પ૩ | આ ભગવંતને મસ્તકે ફણા છે?
ફણા નથી. છે તો કેટલી હોય છે? પ૪ ભગવંતના શરીર લક્ષણો
ઉત્તમ ૧૦૦૮ લક્ષણયુક્ત પપ | ભગવંતનું સંઘયણ
અનુત્તર વજઋષભનારાચા પs ભગવંતનું સંસ્થાના
અનુત્તર સમચતુરસ્સા | પ૭ ગૃહસ્થપણામાં કેટલું જ્ઞાન હોય?
મતિ, શ્રુત, અવધિજ્ઞાન ૫૮ ભગવંતનો ગણ પ૯ ભગવંતની યોનિ
| છાગ (બકરો) ૬૦ ભગવંતનો વર્ણ
કંચન (પિત) ૬૧ ભગવંતનું રૂપ
સર્વોત્કૃષ્ટ, દેદિપ્યમાન [બધા દેવ એકઠા થાય તો પણ પ્રભુના અંગુઠા પ્રમાણ જેટલું રુપ ના
વિક્ર્વી શકે] ૬૨ | ભગવંતનું બળ
અનંતબળ [વાસુદેવ કરતાં ચક્રવર્તીનુ બળ બમણું
હોય, તેથી અનંતગણું બળ તીર્થકરનું હોય. ૬૩ | ઉત્સધાંગલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૩પ૦ ધનુષ. ૬૪ | આત્માંગલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૧૨૦ આંગળ ૬પ | પ્રમાણાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૮૪ આંગળ ૬૬ | ભગવંત નો આહાર
બાલ્યાવસ્થામાં ઇન્દ્રએ અંગુઠે મુકેલ અમૃત, પછી ઓદનાદિ વિશિષ્ટ અન્ન
દેવ.
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 39

Page #40

૭૬
તીર્થકર-૪. અભિનંદન નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં ૧૭ | ભગવંતના વિવાહ
વિવાહ થયેલા હતા. ૬૮ | ભગવંતે વિષયસેવન કરેલું?
સ્વપત્નીઓ સાથે કરેલું ૬૯ | ભગવંતની [રાજ કુમાર અવસ્થા સાડાબાર લાખ પૂર્વ ૭૦ | ભગવંતનો રાજ્ય-કાળ
સાડા છત્રીસ લાખ પૂર્વ, ૮પૂર્વાગ ૭૧ | ચક્રવર્તી હતા કે માંડલિક રાજા
માંડલિક રાજા ૭૨ | ભગવંત કઈરીતે બોધ પામ્યા
તેઓ સ્વયંભુદ્ધ હતા ૭૩ | દીક્ષા-અવસર જણાવવા આવતા બ્રહ્મદેવલોકે રહેલા અર્ચિ:, અર્ચિમાલી, વૈરોચન આદિ લોકાંતિક દેવો
નવ (પ્રકારે) લોકાંતિક દેવો આવી પ્રભૂને દીક્ષાનો
અવસર જણાવે છે. જ | ભગવંત રોજ કેટલું વર્ષીદાન આપે? પ્રતિદિન ૧ ક્રોડ, ૮ લાખ સોનૈયા ૭૫ | ભગવંત વર્ષે કેટલું વર્ષીદાન આપે? ૩૮૮ ક્રોડ, ૮૦ લાખ સોનૈયા | ભગવંત ક્યારે વર્ષીદાન આપે?
સૂર્યોદયથી મધ્યાહ્ન વર્ષીદાન આપે ૭૭ | દીક્ષા માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
મહા સુદ ૧૨ દીક્ષા માસ-તિથી (ગુજરાતી)
મહા સુદ ૧૨ | ૭૮ દીક્ષા નક્ષત્ર
પુનર્વસુ ૭૯ | દીક્ષા રાશિ
મિથુન ૮૦ | દીક્ષા કાળા
દિવસના પશ્ચાર્ધ ભાગે ૮૧ | દીક્ષા વખતે કરેલ તપ
છઠનો તપા ૮૨ | દીક્ષા વયા
પાછલી વયમાં દીક્ષા, રાજ્ય ભોગવીને દીક્ષા ૮૩ | દીક્ષા વખતની શીબિકાનું નામ
અર્થસિદ્ધા ૮૪ | ભગવંત સાથે કેટલાએ દીક્ષા લીધી? ૧૦૦૦ પુરુષો. ૮૫ | ભગવંત ક્યા લિંગે નીકળ્યા?
તીર્થંકર લિંગે નીકળ્યા અન્યલિંગ કે કુલિંગે નહીં ૮૬ | કઈ નગરીથી દીક્ષાર્થે નીકળ્યા?
અયોધ્યા ૮૭ | દીક્ષા લીધી તે વન કર્યું હતું?
સહસ્સામ્ર વન. ૮૮ | દીક્ષા ક્યા વૃક્ષ નીચે લીધી?
અશોકવૃક્ષા ૮૯ કેટલી મષ્ટિ(મકી) લોન્ચ કર્યો?
પાંચ મુષ્ટિ (મુકી) ૯૦ | દીક્ષા લેતા જ ઉપજેલ જ્ઞાન
મન:પર્યવજ્ઞાન ૯૧ | દીક્ષા વખતે દેવદૂષ્ય (વસ્ત્ર)કોણે ઇન્દ્ર પ્રભુના ખભે સ્થાપ્યું. સાધિક એક વર્ષ ૯૨ | આપ્યું? કેટલો વખત રહ્યું?
બીજા મતે ચાવજીવ. ૯૩ | ભગવંત પ્રથમ પારણું શેનાથી થયું? પરમાન્ન (ખીર) | ૯૪ | પ્રથમ પારણું ક્યારે થયું?
બીજા દિવસે. | ૯૫ | પ્રથમ પારણું ક્યાં થયું?
અયોધ્યા. ૯૬ | પ્રથમ ભિક્ષાદાતા કોણ હતા?
ઇન્દ્રદત્તા
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 40

Page #41

૯૭
૯૮
[તીર્થંકર-૪- અભિનંદન નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
પ્રથમ ભિક્ષાદાતાની ગતિ
તે ભવે કે ત્રીજા ભવે મોક્ષ (આવશ્યક નિયુક્તિ ૩૩૪)
પ્રથમ ભિક્ષા-પ્રાપ્તિકાળે પ્રગટ થતાં પાંચ ૧.’અહોદાન’ ઉદ્ઘોષણા દિવ્ય ૩. સોનિયાની વૃષ્ટિ ૫. સુગંધી જળ+પુષ્પ વૃષ્ટિ સાડા બાર કરોડ સોનૈયા
CC
૧૦૦
૧૦૧
૧૦૨ ભગવંત કેટલો કાળ છદ્મસ્થ રહ્યા? ૧૦૩ કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(શાસ્ત્રીય) કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(ગુજરાતી)
૧૦૪ કેવળજ્ઞાન નક્ષત્ર
૧૦૫ | કેવળજ્ઞાન રાશિ
વૃષ્ટિ થતાં સોનૈયાનું પ્રમાણ ભગવંતના શાસનમાં થતો ઉત્કૃષ્ટતપ આ ભગવંતની વિહારભૂમિ
૧૦૬ | કેવળજ્ઞાન કાળ
૧૦૭ કેવળજ્ઞાન થયું તે સ્થાન ? ૧૦૮ કેવળજ્ઞાન થયું તે વન ક્યું? ૧૦૯ કેવળજ્ઞાન ક્યાવૃક્ષ નીચે થયું? ૧૧૦ કેવળજ્ઞાનવૃક્ષની ઊંચાઈ કેટલી?
૧૧૧ | કેવલજ્ઞાન કાળે પ્રભુજીનો તપ ૧૧૨ ભગવંતના ૩૪ અતિશયો
૧૧૩ ભગવંત વાણીના ૩૫ ગુણો
૧૧૪ ભગવંતના આઠ પ્રાતિહાર્યો
૧૧૫ ચૈત્યવૃક્ષ (પહેલું પ્રાતિહાર્ય) ભગવંતની ૧૮ દોષ રહિતતા
૧૧૬
૧૧૭
૧૧૮
આઠ માસ.
આર્ય ભૂમિ
૧૮ વર્ષ
પોષ સુદ ૧૪ પોષ સુદ ૧૪
પુનર્વસુ
મિથુન
દિવસના પૂર્વ ભાગે
અયોધ્યા
૨. દિવ્ય વાજિંત્રનાદ ૪. વસ્ત્ર વૃષ્ટિ.
સહસ્રામ વન
પ્રિયાલ
ભગવંત શરીરથી ૧૨ ગણું. (૩૫૦ ૪૧૨= ૪૨૦૦ ધનુષ)
ભક્ત
જન્મથી ૪, દેવો વડે કૃત્ ૧૯, છાદ્યસ્થિક કર્મક્ષય થતાં ૧૧ અતિશયો હોય. સંસ્કૃત-વચનાદિ ૩૫ ગુણો હોય તેનું વર્ણન અન્ય ગ્રંથથી જાણવું
તીર્થોત્પત્તિ ક્યારે થઇ?
આ ભગવંતનો તીર્થ-પ્રવૃત્તિકાળ
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
અશોકવૃક્ષ, પંચવર્ણીપુષ્પ-વૃષ્ટિ, દિવ્યધ્વનિ, શ્વેત ચામર, સિંહાસન, ભામંડળ, દુંદુભિનાદ, છત્રાતિછત્ર. ૩૫૦ ૪૧૨= ૪૨૦૦ ધનુષ દાન-લાભ-વીર્ય-ભોગ-ઉપભોગ પાંચે નો અંતરાય, જુગુપ્સા, ભય, અજ્ઞાન, નિદ્રા, અવિરતિ, કામભોગેચ્છા, હાસ્ય શોક, દ્વેષ, મિથ્યાત્વ, રાગ, અરતિ રતિ, એ ૧૮ દોષ ભગવંતને ન હોય
પહેલા સમવસરણમાં
ભગવાન સુમતિનાથ સુધી
Page 41

Page #42

અતીર્થંકર-૪. અભિનંદન નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં ૧૧૯ | આ ભગવંત માં તીર્થવિચ્છેદ કાળ નથી. ૧૨૦ | આ ભગવંત ના પહેલા ગણધર
વજનાભ ૧૨૧ | આ ભગવંત ના પહેલા સાધ્વી.
અજિતા ૧૨૨ , આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવક
માહિતી અપ્રાપ્ય. ૧૨૩ | આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવિકા
| માહિતી અપ્રાપ્ય. ૧૨૪ | આ ભગવંત ના મુખ્ય ભક્તરાજા મિત્રવીર્ય ૧૨૫ | આ ભગવંત ના યક્ષ
યક્ષેશ. ૧૨૬ | આ ભગવંત ના યક્ષિણી
કાલી ૧૨૭] આ ભગવંત ના ગણ
એકસો સોળા ૧૨૮ | આ ભગવંત ના ગણધરો
એકસો સોળ ૧૨૯ | આ ભગવંત ના સાધુઓ
| ૩,૦૦,૦૦૦ ૧૩૦ | આ ભગવંત ના સાધ્વીઓ
૬,૩૦,૦૦૦ ૧૩૧ | આ ભગવંત ના શ્રાવકો
૨,૮૮,૦૦૦ ૧૩૨] આ ભગવંત ના શ્રાવિકાઓ
૫,૨૭,૦૦૦ ૧૩૩ આ ભગવંત ના કેવળીઓ
૧૪૦૦૦ ૧૩૪] આ ભગવંત ના મન:પર્યવજ્ઞાનીઓ | ૧૧,૬૫૦ ૧૩૫ | આ ભગવંત ના અવધિજ્ઞાનીઓ | ૯,૮૦૦૨ ૧૩૬ આ ભગવંત ના ચૌદપૂર્વીઓ.
૧,૫૦૦ ૧૩૭ | આ ભગવંત ના વૈક્રિયલબ્ધિધરો ૧૯,૦૦૦ ૧૩૮ આ ભગવંત ના વાદિમુનિઓ
૧૧,૦૦૦ ૧૩૯ | આ ભગવંત ના સામાન્યમુનિઓ ૨,૩૨,૯૩૪ ૧૪૦ | ભગવંત ના અનુત્તરોપપાતિક મુનિ માહિતી અપ્રાપ્ય. ૧૪૧ પ્રકીર્ણકોની રચના કેટલી થઇ? ૩,૦૦,૦૦૦ ૧૪૨ | સાધુના વ્રતની સંખ્યા
ચાર મહાવ્રત. ૧૪૩ | શ્રાવકના વ્રતની સંખ્યા
બાર વ્રતા ૧૪ભગવંતમાં કેટલા ચારિત્ર છે?
પાંચ:- સામાયિક, છેદોપસ્થાપનીય, પરિહારવિશુદ્ધિ
સૂક્ષ્મસંપરાય, ચયાખ્યાતા ૧૪૫ | આ ભગવંતમાં તત્ત્વોની સંખ્યા? જીવ આદિ નવ અથવા દેવ,ગુરુ,ધર્મ ત્રણ ૧૪૬ | આ ભગવંતમાં સામાયિક કેટલી? ચાર- સભ્યત્વ, શ્રત, દેશવિરતિ, સર્વવિરતિ ૧૪૭ | આ ભગવંતમાં પ્રતિક્રમણ કેટલા? બે- રાઈ, દેવસી | ૧૪૮ | રાત્રિભોજન ક્યા ગુણમાં આવે?
ઉત્તર-ગુણમાં ૧૪૯ | આ ભગવંત માં સ્થિત-કલ્પ?
આચેલક્ય, શિક આદિ દશ ભેદે
| |
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થકર પરિચય”
Page 42

Page #43

૧પ૦ | આ લગ
તીર્થંકર-૪. અભિનંદન નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં આ ભગવંત માં અસ્થિત-કલ્પ?
આચેલક્ય, શિક આદિ ૬ ભેદે | ૧૫૧ આ ભગવંતમાં સાધુ આચારનુપાલન સુખ બોધ્ય, સુખાનુપાલ્યા ૧પ૨ ષડાવશ્યક (પ્રતિક્રમણ)
કારણ હોય ત્યારે પ્રતિક્રમણ | ૧પ૩ | આ ભગવંત ના મુનિઓનું સ્વરૂપ
ઋજુ અને પ્રાજ્ઞા ૧૫૪ ભગવંત પ્રરૂપિત ધર્મ બે ભેદે
અણગાર+અગાર કે શ્રુતચારિત્ર | ૧૫૫ આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનો વર્ણ કોઈપણ વર્ણના. ૧૫૬ આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનું માપ જેવા પ્રાપ્ત થાય માપ મુજબના ૧પ૭ આ ભગવંતનો ગૃહસ્થ કાળા
૪૮ લાખ પૂર્વ અને ૮ પૂર્વાગ. ૧૫૮ આ ભગવંતનો કેવળજ્ઞાન કાળ
૧૮ વર્ષ ૮ પૂર્વગ ન્યૂન ૧ લાખ પૂર્વ ૧પ૯ આ ભગવંતનો કુલ દિક્ષા પર્યાય
૧ લાખ પૂર્વમાં ૮પૂર્વાગ ઓછું. ૧૬૦ | આ ભગવંતનુ કુલ આયુષ્ય
૫૦ લાખ પૂર્વ ૧૬૧ | આવેલા શીત આદિ પરિષહો
સમ્યફ રીતે સહન કર્યા ૧૬૨ | ભગવંતની ગતિ.
શાશ્વત અને નિરાબાધ સુખવાળા મોક્ષે (સિદ્ધિગતિ) ૧૬૩ | મૃત્યુ બાદ સંસ્કાર
અગ્નિસંસ્કાર, (દફન આદિ વિધિ નહિ) ૧૬૪ મોક્ષગમન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) વૈશાખ સુદ ૮
મોક્ષગમન માસ-તિથી(ગુજરાતી) વૈશાખ સુદ ૮ ૧૬૫ | મોક્ષગમન નક્ષત્ર
પુષ્યા | ૧૬૬ | મોક્ષગમન રાશિ
કર્ક ૧૬૭ | મોક્ષગમન કાળ
દિવસના પૂર્વ ભાગે. ૧૬૮ | મોક્ષગમન ક્યા સ્થાનેથી થયું?
સમ્મતપર્વતેથી | ૧૬૯ મોક્ષગમન વખતનું આસન
કાયોત્સર્ગ ૧૭૦ આ ભગવંત ની મોક્ષમાં અવગાહના
૨૩૩.૩૩ ધનુષ ૧૭૧ | મોક્ષગમન વખતનો તપ
માસક્ષમણ ૧૭૨ | ભગવંત સાથે મોક્ષે જનાર કેટલાં
૧૦oo. ૧૭૩ ભગવંતમોક્ષ વખતે કયો આરો હતો? ચોથા આરાના પાર્ધ ભાગે ૧૭જ ભગવંત ના મોક્ષગમનનો કાળ
૪૨૦૦૦ વર્ષ જૂન ૧૦ લાખ કરોડ સાગરોપમ અને
૮૯ પક્ષ ચોથો આરો બાકી રહેતાં. ૧૭૫ | આ ભગવંત ની યુગાંતકૃત્ ભૂમિ.
સંખ્યાત પુરુષ સુધી. ૧૭૬ | આ ભગવંત ની પર્યાયાંતકૃત્ ભૂમિ. એક દિવસ આદિ ૧૭૭ ભગવંત માં પૂર્વો કેટલો કાળ રહ્યા?
અસંખ્યાત કાળ સુધી. ૧૭૮ પૂર્વ કેટલા કાળે વિચ્છેદ પામ્યા?
અસંખ્યાત કાળ પછી ૧૭૯ ક્રમશ: ભગવંતોનુ અંતર
ભ.અભિનંદન પછી ૯ લાખ કરોડ સાગરોપમ પછી. ભ. સુમતિનાથ નિર્વાણ પામ્યા
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 43

Page #44

[તીર્થંકર-૪- અભિનંદન નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં | ૧૮૦ કોના તીર્થે કર્યું આશ્ચર્ય થયું?
....કોઈ આશ્ચર્ય થયું નથી.......
૧૮૧ | તીર્થમાં ક્યા ચક્રવર્તી થયા?
કોઈ ચક્રવર્તી થયા નથી. ૧૮૨ | તીર્થમાં ક્યા વાસુદેવ થયા?
કોઈ વાસુદેવ થયા નથી. ૧૮૩ | તીર્થમાં ક્યા બલદેવ થયા?
કોઈ બલદેવ થયા નથી. | ૧૮૪ | તીર્થમાં ક્યા પ્રતિવાસુદેવ થયા? | કોઈ પ્રતિવાસુદેવ થયા નથી. ૧૮૫ | ભગવંતને જન્મ વખતે થતાં ૨૫૦ અભિષેકોની વિગત:
વૈમાનિકેન્દ્રો ૧૦, ભવનપતીન્દ્ર ૨૦, વ્યંતરેન્દ્રો ૩૨, ૬૬ ચંદ્રો, ૬૬ સૂર્યો, ૮ શકેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૮ ઇશાનેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૫ ચમરેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૫ બલદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ધરણંદ્ર અગ્રમહિષી, ભૂતાનેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૪ વ્યંતર અગ્રમહિષી, ૪ જ્યોતિષ્ક અગ્રમહિષી, ૪ લોકપાલ, ૧ અંગરક્ષક, ૧ સામાજિક, ૧ કટકદેવ, ૧ ત્રાસ્ત્રીંશક, ૧ પર્ષદાદેવ, ૧ પ્રજાસ્થાનીય દેવ મળીને ૨૫૦ અભિષેક. આ ૨૫૦X૬૪૦૦૦ કળશ = ૧ ક્રોડ ૬૦ લાખ અભિષેક થાય.
સંપર્ક:- મુનિશ્રી દીપરત્નસાગરજી મહારાજ સાહેબ “પાર્થ વિહાર”, જૈન દેરાસરજી, ફોરેસ્ટરેસ્ટ હાઉસ સામે, કાલાવડ હાઈવે-ટચ.
Post:- ઠેબા, Dis:-જામનગર, ગુજરાત, India. [Pin-361120] Web Site- (1) www.Jainelibrary.org, (2) Deepratnasagar.in Email - Jainmunideepratnasagar@gmail.com MOBILE +91 9825967397
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 44

Page #45

नमो नमो निम्मलदसणस्स पूज्य आनंद-क्षमा-ललित-सुशील-सुधर्मसागर-गुरुभ्यो नमः
તીર્થકર ૨ ૫
| “સુમતિનાથ પરિચય”
(૧૮૫ કારોમાં)
પરિચય દાતા મુનિશ્રી દીપરત્નસાગર
(M.Com., M.Ed., Ph.D., શ્રુતમણિી
12/01/2015 ગુસ્વાર ૨૦૭૨, કારતક સુદ ૧
પ્રિન્ટર્સ - નવપ્રભાત પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ અમદાવાદ, 9825598855
તીર્થકર પરિચય શ્રેણી-૫
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 45

Page #46

૩
[તીર્થંકર-૫- સુમતિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં | ભગવંતનું નામ
સુમતિનાથ. ચોવીસીમાં આ ભગવંતનો ક્રમ
પાંચમો ભગવંતના ભવો કેટલા થયા?
ત્રણ, [૩] ભગવંતના સખ્યત્વ પ્રાપ્તિ પછીના ભવો | ૧. પુરુષસિંહ રાજા ક્યા ક્યા?
૨. વિજયંત વિમાનમાં દેવ 3. સુમતિનાથ
પૂર્વોત્તરભવે ભગવંત જ્યાં હતા. ---તે દ્વીપનું નામ --તે દ્વીપના ક્ષેત્રનું નામ ---તે ક્ષેત્રની દિશાનું નામ ---તે ક્ષેત્રની વિજયઆદિનું નામ ---ત્યાંની નગરી નું નામ ભગવંતના ‘તીર્થંકરનામકર્મબંધ’ ના કારણો. (૨૦ સ્થાનકો)....... આ (૨૦) સ્થાનકોમાંના કોઈપણ એક, એકથી વધુ કે વીશે (૨૦) સ્થાનકોની આરાધનાથી તીર્થંકર નામકર્મ બાંધ્યું.
૧૦
ધાતકીખંડ પૂર્વ મહાવિદેહ. સીતાનદીની ઉત્તરે પુષ્કલાવતી વિજય પુંડરિકીણી. ૧.અરિહંત વત્સલતા, ૩.પ્રવચન વત્સલતા, ૫.સ્થવિર વત્સલતા, ૭.તપસ્વી વત્સલતા | ૯.નિરતિચાર દર્શન, ૧૧.આવશ્યક ૧૩.નિરતિચાર વ્રત, ૧૫.તપ સમાધિ, ૧૭.વૈયાવચ્ચ સમાધિ ૧૯.શ્રુતભક્તિ
૨.સિદ્ધ વત્સલતા, ૪.ગુરુ વત્સલતા, ૬.બહુશ્રુત વત્સલતા, ૮.નિરંતર જ્ઞાનોપયોગ, ૧૦.વિનય, ૧૨.નિરતિચાર શીલ, ૧૪.ક્ષણ લવ સમાધિ, ૧૬.ત્યાગ સમાધિ, ૧૮.અપૂર્વજ્ઞાનગ્રહણ ૨૦.પ્રવચન પ્રભાવના
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 46

Page #47

૧૮
૧૯
૨૦
૨૧
૧૧
૧૨ ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું રાજવીપણું ૧૩ ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવના ગુરુનું નામ ૧૪ ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું શ્રુત ભગવંત પૂર્વભવે ક્યા સ્વર્ગમાં હતા પૂર્વભવે સ્વર્ગમાં ભગવંત નુ આયુષ્ય ચ્યવન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) ચ્યવન માસ-તિથી (ગુજરાતી)
૧૫
૧૬
૧૭
ભગવંત નુ ચ્યવન નક્ષત્ર
ભગવંત ની ચ્યવન રાશિ
ભગવંત નો ચ્યવન કાળ
ભગવંત ગર્ભમાં આવ્યા ત્યારે માતાએ
જોયેલ ૧૪ સ્વપ્ન
[*અહી ૧૪ સ્વપ્નનો ક્રમ સર્વે તીર્થંકરને પ.પુષ્પમાળા, આશ્રીને નોંધ્યો છે પણ ઋષભદેવની ૭.સૂર્ય, માતાએ ૧લે સ્વપ્ન ‘વૃષભ’ જોયેલો ]
૨૨
૨૩
૨૪
૨૫
૨૬
૨૭
૨૮
૨૯
30
[તીર્થંકર-૫- સુમતિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ભગવંતનું પૂર્વોત્તર-ભવનું નામ
૩૧
૩૨
33
સ્વપ્નફળનું કથન કોણે કર્યું? માતામુખેથીસ્વપ્નો પાછા ફરવા *વિશેષ* - ગર્ભસંહરણ
માતાનો ગર્ભ-આકાર
ભગવંત ચ્યવન થયું તે માતાનુ નામ
આ ભગવંત ગર્ભમાં અભિગ્રહ કરેલો?
ભગવંત ની ગર્ભસ્થિતિ
ભગવંત નુ જન્મ નક્ષત્ર
જન્મ માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
જન્મ માસ-તિથી (ગુજરાતી)
ભગવંત ની જન્મ રાશિ
અતિબલ
માંડલિક રાજા
સીમંધર
અગિયાર અંગ
જયંત
33 સાગરોપમ
શ્રાવણ સુદ ૨ શ્રાવણ સુદ ૨
ભગવંત નો જન્મ કાળ
જન્મ વખતે કયો આરો હતો?
મઘા
સિંહ
મધ્ય-રાત્રી
૧.હાથી,
૩.સિંહ,
૨.વૃષભ, ૪.લક્ષ્મી,
૬.ચંદ્ર,
૮.ધ્વજ,
૧૦.પદ્મસરોવર,
૧૨.દેવવિમાન,
૧૪.નિધૂમઅગ્નિ
૯.પૂર્ણકળશ, ૧૧.ક્ષીરસમુદ્ર, ૧૩.રત્ન-રાશિ,
પિતા અને સ્વપ્નલક્ષણ પાઠક.
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
આ ઘટના બની નથી
આ ભગવંતના ગર્ભનું સંહરણ થયું ન હતું.
ગર્ભ પ્રચ્છન્ન હોવાથી માતાના પેટનો આકાર બદલાતો
નથી
મંગલાદેવી
કરેલો નથી
૯ માસ, ૬ દિવસ
મઘા
વૈશાખ સુદ ૮ વૈશાખ સુદ ૮
સિંહ
મધ્ય-રાત્રી
ચોથા આરાના ઉત્તરાર્ધમાં
Page 47

Page #48

૩૪
૩૫
૩૬
[તીર્થંકર-૫- સુમતિનાથ નો આ ભગવંતના જન્મવખતે કયો કાળ હતો?
આ ભગવંત ક્યા · દેશ' ની કઈ · નગરી' માં
જન્મ પામ્યા?
૩૭
ભગવંતના જન્મ સમયે ૫૬ દિક્ ૩૮ કુમારીઓનું આગમન અને કાર્યો [ભગવંતનો જન્મ થાય ત્યારે... કેટલી દીક્કુમારીઓ ક્યાંથી આવે અને શું શું કાર્ય કરે?
.તેનું સંક્ષિપ્ત વર્ણન]
૪૧
પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં
૪૨૦૦૦વર્ષ ન્યૂન ચોથા આરાના ૨૦ લાખ કોડી સાગરોપમ, ૬૦ લાખ પૂર્વ, ૩ વર્ષ, સાડા ૮ માસ બાકી હતા ત્યારે
કોશલ દેશની અયોધ્યા નગરી
ભગવંતના જન્મ સમયે આવેલા ઇન્દ્રો શું કાર્યો કરે? સંક્ષિપ્ત વર્ણન
૧. અધોલોક્થી ૮ દિશાકુમારી આવે, સુતિકા ઘર બનાવે, ભૂમિ-શુદ્ધિ કરે
૩૯ જન્માભિષેક સ્થળ
૪૦
ભગવંતના જન્મ સમયે કેટલા ઇન્દ્રો આવે? | તે સમયે ૬૪ ઈંદ્રો આવે તે આ
ક્યા-ક્યા?
- ૧૨ ‘કલ્પ’ના ૧૦ ઇન્દ્રો,
- ૨ (પ્રકારે) જ્યોતિષ્કના ઇન્દ્રો [સૂર્ય, ચંદ્ર]
૨૦ ભવનપતિના ઇન્દ્રો
૨. ઉર્ધ્વલોકથી ૮ દિશાકુમારી આવે સુગંધીજળ અને સુગંધી-પુષ્પ વૃષ્ટિ કરે
૩. પૂર્વરુચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, દર્પણ ધરે ૪. પશ્ચિમરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, પંખા કરે ૫. ઉત્તરરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ચામરધરે ૬.દક્ષીણરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, કળશ કરે ૭. મધ્યરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ૪-દીપકધરે અને ૪-સૂતીકર્મ કરે
પાંડુકવનની દક્ષિણમાં અતિપાંડુકંબલશિલા પર
- ૩૨ વ્યંતરોના ઇન્દ્રો
૧. પ્રભુ જેવું પ્રતિબીંબ રચવું
૨. સૌધર્મેન્દ્ર પાંચ રૂપ વિકુર્વે
૩. ઇંદ્ર પ્રભુને ખોળામાં સ્થાપે
૪. ચોસઠે ઇંદ્ર ૧૦૦૮ કલશોથી પ્રભુને સ્નાન કરાવે
૫. ગોશીર્ષચંદન થી વિલેપન
૬. પુષ્પાદિથી અંગપૂજા
૭. પ્રભૂને વસ્ત્ર પહેરાવે
૮. પ્રભૂને અલંકાર પહેરાવે
૯. પ્રભૂને અંગુઠે અમૃત સિંચી, પ્રભુને માતાપાસે મૂકે ૧૦.બત્રીશ કરોડ સોનૈયાની વૃષ્ટિ અને ઉદ્ઘોષણા કરે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 48

Page #49

[તીર્થંકર-૫- સુમતિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં ૪૨ | ભગવંત ના જન્મદાતા માતાનું નામ
મંગલાદેવી. ૪૩ | ભગવંતના પિતાનું નામ
મેઘરાજા જ્જ | આ ભગવંતની જાતી કઈ હતી?
પુરુષ. ૪૫ | ભગવંતના માતાની ગતિ
મોક્ષ પામ્યા. ૪૬ | ભગવંતના પિતાની ગતિ
ઇશાન દેવલોક ૪૭ | ભગવંતનું અન્ય નામ [હોય તો?]
માહિતી અપ્રાપ્ય ૪૮ | ભગવંતનું ગોત્રા
કાશ્યપ. ૪૯ | ભગવંતનો વંશ.
ઇક્વાકુ. ૫૦ | ભગવંતનું લંછના
ઢોંચા પ૧ | ભગવંતના નામનો સામાન્ય અર્થ
સ્વયં સુમતિનો ભાવ હોવાથી સંમતિ પ૨ | ભગવંતના નામનો વિશેષ અર્થ
ન્યાય કરવામાં માતાને ગર્ભ-પ્રભાવે સુમતિ ઉત્પન્ન
થવાથી સુમતિ. પ૩] આ ભગવંતને મસ્તકે ફણા છે?
ફણા નથી. | છે તો કેટલી હોય છે? પ૪ | ભગવંતના શરીર લક્ષણો.
ઉત્તમ ૧૦૦૮ લક્ષણયુક્ત પપ | ભગવંતનું સંઘયણ
અનુત્તર વજઋષભનારાચ | પs | ભગવંતનું સંસ્થાના
અનુત્તર સમચતુરસ પ૭ ગૃહસ્થપણામાં કેટલું જ્ઞાન હોય?
મતિ, શ્રુત, અવધિજ્ઞાન પ૮ | ભગવંતનો ગણ.
રાક્ષસી પ૯ ભગવંતની યોનિ
મૂષક ૬૦ | ભગવંતનો વર્ણ
કંચન (પિત). ૬૧ ભગવંતનું રૂપ
સર્વોત્કૃષ્ટ, દેદિપ્યમાન [બધા દેવ એકઠા થાય તો પણ પ્રભુના અંગુઠા પ્રમાણ જેટલું રુપ ના
વિકુર્તી શકે]. ૬૨ ભગવંતનું બળ
અનંતબળ [વાસુદેવ કરતાં ચક્રવર્તીનુ બળ બમણું
હોય, તેથી અનંતગણું બળ તીર્થંકરનું હોય. ૬૩ | ઉત્સધાંગલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૩૦૦ ધનુષ ૬૪ | આત્માગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૧૨૦ આંગળા ૬૫ પ્રમાણાંગલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૧૦૮ આંગળા ૬૬ | ભગવંત નો આહાર
બાલ્યાવસ્થામાં ઇન્દ્રએ અંગુઠે મુકેલ અમૃત, પછી ઓદનાદિ વિશિષ્ટ અન્ન
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 49

Page #50

૬૯ ભગવંત
તીર્થંકર-૫. સુમતિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં ૬૭ | ભગવંતના વિવાહ
વિવાહ થયેલા હતા. ૬૮ | ભગવંતે વિષયસેવન કરેલું
સ્વપત્નીઓ સાથે કરેલું ભગવંતની [રાજ]કુમાર અવસ્થા દસ લાખ પૂર્વ ૭૦ | ભગવંતનો રાજ્ય-કાળા
| ઓગણત્રીસ લાખ પૂર્વ, ૧૨પૂર્વાગત ૭૧ | ચક્રવર્તી હતા કે માંડલિક રાજા
માંડલિક રાજા ૭૨ | ભગવંત કઈરીતે બોધ પામ્યા
તેઓ સ્વયંભુદ્ધ હતા. ૭૩ | દીક્ષા-અવસર જણાવવા આવતા. બ્રહ્મદેવલોકે રહેલા અર્ચિ, અર્ચિમાલી, વૈરોચન આદિ લોકાંતિક દેવો
નવ (પ્રકારે) લોકાંતિક દેવો આવી પ્રભૂને દીક્ષાનો
અવસર જણાવે છે. જ | ભગવંત રોજ કેટલું વર્ષીદાન આપે? પ્રતિદિન ૧ ક્રોડ, ૮ લાખ સોનૈયા ૭૫ | ભગવંત વર્ષે કેટલું વર્ષીદાન આપે? ૩૮૮ ક્રોડ, ૮૦ લાખ સોનૈયા. ૭૬ | ભગવંત ક્યારે વર્ષીદાન આપે?
સૂર્યોદયથી મધ્યાહ્ન વર્ષીદાન આપે દીક્ષા માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
વૈશાખ સુદ ૯ દીક્ષા માસ-તિથી (ગુજરાતી)
વૈશાખ સુદ ૯ ૭૮ દીક્ષા નક્ષત્ર
મઘા ૭૯ | દીક્ષા રાશિ
સિંહ ૮૦ | દીક્ષા કાળા
દિવસના પૂર્વાર્ધ ભાગે ૮૧ | દીક્ષા વખતે કરેલ તપ
કોઈ તપ કરેલ નથી. ૮૨ | દીક્ષા વયા
પાછલી વયમાં દીક્ષા, રાજ્ય ભોગવીને દીક્ષા. દીક્ષા વખતની શીબિકાનું નામ
અભયંકરા ૮૪ | ભગવંત સાથે કેટલાએ દીક્ષા લીધી? ૧૦૦૦ પુરુષો ૮૫ | ભગવંત ક્યા લિંગે નીકળ્યા?
તીર્થકર લિંગે નીકળ્યા અન્યલિંગ કે ફલિંગે નહીં ૮૬ | કઈ નગરીથી દીક્ષાર્થે નીકળ્યા?
અયોધ્યા. ૮૭ | દીક્ષા લીધી તે વન કર્યું હતું?
સહસ્સામ્ર વન ૮૮ | દીક્ષા ક્યા વૃક્ષ નીચે લીધી?
અશોક વૃક્ષ ૮૯ કેટલી મુષ્ટિ(મુઠ્ઠી) લોન્ચ કર્યો? પાંચ મુષ્ટિ (મુઠ્ઠી) ૯૦ | દીક્ષા લેતા જ ઉપજેલ જ્ઞાન
મન:પર્યવજ્ઞાન ૯૧ | દીક્ષા વખતે દેવદૂષ્ય (વસ્ત્ર)કોણે ઇન્દ્ર પ્રભુના ખભે સ્થાપ્યું. સાધિક એક વર્ષ ૯૨ | આપ્યું? કેટલો વખત રહ્યું
બીજા મતે ચાવજીવા ૯૩ | ભગવંત પ્રથમ પારણું શેનાથી થયું? પરમાન્ન (ખીર) | ૯૪ પ્રથમ પારણું ક્યારે થયું?
બીજા દિવસે. ૫ | પ્રથમ પારણું ક્યાં થયું?
વિજયપુર ૯૬ | પ્રથમ ભિક્ષાદાતા કોણ હતા?
પદ્ધ
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 50

Page #51

તીર્થંકર-૫- સુમતિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં પ્રથમ ભિક્ષાદાતાની ગતિ
તે ભવે કે ત્રીજા ભવે મોક્ષ
(આવશ્યક નિયુક્તિ ૩૩૪). ૯૮ | પ્રથમ ભિક્ષા-પ્રાપ્તિકાળે પ્રગટ થતાં પાંચ | ૧.’અહોદાન’ ઉદ્દઘોષણા ૨. દિવ્ય વાજિંત્રનાદ દિવ્ય
૩. સોનિયાની વૃષ્ટિ
૪. વસ્ત્ર વૃષ્ટિ.
૫. સુગંધી જળપુષ્પ વૃષ્ટિ ૯ વૃષ્ટિ થતાં સોનૈયાનું પ્રમાણ
સાડા બાર કરોડ સોનૈયા ૧૦૦ ભગવંતના શાસનમાં થતો ઉત્કૃષ્ટતપ આઠ માસ. ૧૦૧ આ ભગવંતની વિહારભૂમિ
આર્ય ભૂમિ ૧૦૨ | ભગવંત કેટલો કાળ છાસ્થ રહ્યા? | ૨૦ વર્ષ
| ૧૦૩ કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(શાસ્ત્રીય) ચૈત્ર સુદ ૧૧
કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(ગુજરાતી) ચૈત્ર સુદ ૧૧ ૧૦૪ | કેવળજ્ઞાન નક્ષત્ર
મઘા. ૧૦૫ કેવળજ્ઞાન રાશિ
| સિંહ ૧૦૬ કેવળજ્ઞાન કાળા
દિવસના પૂર્વ ભાગે ૧૦૭ કેવળજ્ઞાન થયું તે સ્થાન ક્યું?
અયોધ્યા ૧૦૮ કેવળજ્ઞાન થયું તે વન ક્યું? સહસ્સામ્ર વના
| ૧૦૯ કેવળજ્ઞાન ક્યાવૃક્ષ નીચે થયું?
પ્રિયંગુ ૧૧૦ કેવળજ્ઞાનવૃક્ષની ઊંચાઈ કેટલી? | ભગવંત શરીરથી ૧૨ ગણું. (૩૦૦ x૧૨= ૩૬૦૦
ધનુષ) ૧૧૧ કેવલજ્ઞાન કાળે પ્રભુજીનો તપ
છઠભક્ત. ૧૧૨ | ભગવંતના ૩૪ અતિશયો
જન્મથી ૪, દેવો વડે કૃત્ ૧૯, છાધ્યસ્થિક કર્મક્ષય થતાં
૧૧ અતિશયો હોય. ૧૧૩ | ભગવંત વાણીના ૩૫ ગુણો
| સંસ્કૃત-વચનાદિ ૩૫ ગુણો હોય તેનું વર્ણન અન્ય
ગ્રંથથી જાણવું ૧૧૪ | ભગવંતના આઠ પ્રાતિહાર્યો
અશોકવૃક્ષ, પંચવર્ણપુષ્પ-વૃષ્ટિ, દિવ્યધ્વનિ, શ્વેતા
ચામર, સિંહાસન, ભામંડળ, દંદુભિનાદ, છત્રાતિછત્ર. ૧૧૫ ચૈત્યવૃક્ષ (પહેલું પ્રાતિહાર્ય)
૩૦૦ x૧૨= ૩૬૦૦ ધનુષ ૧૧૬ | ભગવંતની ૧૮ દોષ રહિતતા.
દાન-લાભ-વીર્ય-ભોગ-ઉપભોગ પાંચે નો અંતરાય, જુગુપ્સા, ભય, અજ્ઞાન, નિદ્રા, અવિરતિ, કામભોગેચ્છ, હાસ્ય શોક, દ્વેષ, મિથ્યાત્વ, રાગ, અરતિ
રતિ, એ ૧૮ દોષ ભગવંતને ન હોય ૧૧૭ | તીર્થોત્પત્તિ ક્યારે થઇ?
પહેલા સમવસરણમાં | ૧૧૮ આ ભગવંતનો તીર્થ-પ્રવૃત્તિકાળ | ભગવાન પદ્મપ્રભ સુધી
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 51

Page #52

[તીર્થંકર-૫. સુમતિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં ૧૧૯ | આ ભગવંત માં તીર્થવિચ્છેદ કાળા
નથી ૧૨૦ | આ ભગવંત ના પહેલા ગણધર
ચરમગણિ ૧૨૧ | આ ભગવંત ના પહેલા સાધ્વી.
કાશ્યપી ૧૨૨ | આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવક
માહિતી અપ્રાપ્ય. ૧૨૩ | આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવિકા
માહિતી અપ્રાપ્ય. ૧૨૪] આ ભગવંત ના મુખ્ય ભક્તરાજા સત્યવીર્ય ૧૨૫ | આ ભગવંત ના યક્ષ
તુંબર ૧૨૬ | આ ભગવંત ના યક્ષિણી
મહાકાલી ૧૨૭ | આ ભગવંત ના ગણ
૧૦૦ ૧૨૮ | આ ભગવંત ના ગણધરો.
૧૦૦ ૧૨૯ | આ ભગવંત ના સાધુઓ
૩,૨૦,૦૦૦ ૧૩૦ | આ ભગવંત ના સાધ્વીઓ.
૫,૩૦,૦૦૦ ૧૩૧ | આ ભગવંત ના શ્રાવકો
૨,૮૧,૦૦૦ ૧૩૨] આ ભગવંત ના શ્રાવિકાઓ.
૫,૧૬,૦૦૦ ૧૩૩] આ ભગવંત ના કેવળીઓ
૧૩,૦૦૦ ૧૩૪ ] આ ભગવંત ના મન:પર્યવજ્ઞાનીઓ. ૧૦,૪૫૦. ૧૩પ | આ ભગવંત ના અવધિજ્ઞાનીઓ.
૧૧,૦૦૦. ૧૩૬ ] આ ભગવંત ના ચૌદપૂર્વીઓ
૨,૪૦૦ ૧૩૭ | આ ભગવંત ના વૈક્રિયલબ્ધિધરો
૧૮,૪૦૦. ૧૩૮, આ ભગવંત ના વાદિમુનિઓ
૧૦,૪૫૦ બીજા મતે ૧૦,૬પ૦ ૧૩૯ | આ ભગવંત ના સામાન્યમુનિઓ. ૨,૫૪,૨૦૦ ૧૪૦ | ભગવંત ના અનુત્તરોપપાતિક મુનિ | માહિતી અપ્રાપ્ય. ૧૪૧ | પ્રકીર્ણકોની રચના કેટલી થઇ? ૩,૨૦,૦૦૦ ૧૪૨ | સાધુના વ્રતની સંખ્યા
ચાર મહાવ્રત. ૧૪૩ | શ્રાવકના વ્રતની સંખ્યા
બાર વ્રત. ૧૪ | ભગવંતમાં કેટલા ચારિત્ર છે?
પાંચ:- સામાયિક, છેદોપસ્થાપનીય, પરિહારવિશુદ્ધિ
સૂક્ષ્મસંપરાય, યથાખ્યાત ૧૪૫ | આ ભગવંતમાં તત્ત્વોની સંખ્યા?
જીવ આદિ નવ અથવા દેવ,ગુરુ,ધર્મ ત્રણ ૧૪૬ | આ ભગવંતમાં સામાયિક કેટલી? ચાર- સભ્યત્વ, શ્રત, દેશવિરતિ, સર્વવિરતિ ૧૪૭ | આ ભગવંતમાં પ્રતિક્રમણ કેટલા? બે- રાઈ, દેવસી ૧૪૮ | રાત્રિભોજન ક્યા ગુણમાં આવે? હોમ શા ગાગમાં આવે
| ઉત્તર-ગણમાં ૧૪૯ | આ ભગવંત માં સ્થિત-કલ્પ?
આચેલક્ય, શિક આદિ દશ ભેદે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 52

Page #53

તીર્થંકર-૫. સુમતિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં ૧૫૦ | આ ભગવંત માં અસ્થિત-કલ્પ?
આચેલક્ય, શિક આદિ ૬ ભેદે ૧૫૧ આ ભગવંતમાં સાધુ આચારનુપાલન સુખ બોધ્ય, સુખાનુપાલ્યા ૧પ૨ | ષડાવશ્યક (પ્રતિક્રમણ).
કારણ હોય ત્યારે પ્રતિક્રમણ ૧૫૩ | આ ભગવંત ના મુનિઓનું સ્વરૂપ
ઋજુ અને પ્રાજ્ઞા ૧૫૪ ભગવંત પ્રરૂપિત ધર્મ બે ભેદે
અણગાર+અગાર કે મૃત+ચારિત્રા ૧પપ આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનો વર્ણ કોઈપણ વર્ણના | ૧૫૬ | આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનું માપ જેવા પ્રાપ્ત થાય માપ મુજબના ૧પ૭ | આ ભગવંતનો ગૃહસ્થ કાળા
૯ લાખ પૂર્વ અને ૧૨ પૂર્વગા ૧૫૮ | આ ભગવંતનો કેવળજ્ઞાન કાળ
| ૨૦ વર્ષ ૧૨ પૂર્વાગ ન્યૂન ૧ લાખ પૂર્વ ૧૫૯ | આ ભગવંતનો કુલ દિક્ષા પર્યાય
૧ લાખ પૂર્વમાં ૧૨ પૂર્વગ ઓછું. ૧૬૦ | આ ભગવંતનું કુલ આયુષ્ય
૪૦ લાખ પૂર્વ ૧૧ | આવેલા શીત આદિ પરિષહો
સમ્યક્ રીતે સહન કર્યા ૧૬૨ ભગવંતની ગતિ.
શાશ્વત અને નિરાબાધ સુખવાળા મોક્ષે (સિદ્ધિગતિ). ૧૬૩ | મૃત્યુ બાદ સંસ્કાર
| અગ્નિસંસ્કાર, (દફન આદિ વિધિ નહિ) ૧૬૪
મોક્ષગમન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) ચૈત્ર સુદ ૯ મોક્ષગમન માસ-તિથી(ગુજરાતી)
ચૈત્ર સુદ ૯ ૧૬૫ મોક્ષગમન નક્ષત્ર
પુનર્વસુ | ૧૬૬ | મોક્ષગમન રાશિ. ૧૬૭ | મોક્ષગમન કાળ
દિવસના પૂર્વ ભાગે ૧૬૮ | મોક્ષગમન ક્યા સ્થાનેથી થયું?
સમ્મતપર્વતેથી ૧૬૯ | મોક્ષગમન વખતનું આસના
કાયોત્સર્ગ ૧૭૦ | આ ભગવંત ની મોક્ષમાં અવગાહના
૨૦૦ ધનુષ ૧૭૧ | મોક્ષગમન વખતનો તપા
માસક્ષમણ ૧૭૨ | ભગવંત સાથે મોક્ષે જનાર કેટલાં
૧૦૦૦ | ૧૭૩ | ભગવંતમોક્ષ વખતે કયો આરો હતો? ચોથા આરાના પશ્ચાઈ ભાગે. ૧જ ભગવંત ના મોક્ષગમનનો કાળ
૪૨૦૦૦ વર્ષ જૂન ૧ લાખ કરોડ સાગરોપમ અને ૮૯
પક્ષ ચોથો આરો બાકી રહેતાં ૧૫ આ ભગવંત ની યુગાંતકૃત્ ભૂમિ
સંખ્યાત પુરુષ સુધી ૧૭૬ | આ ભગવંત ની પર્યાયાંતકૃત્ ભૂમિ
એક દિવસ આદિ ૧૭૭ | ભગવંત માં પૂર્વો કેટલો કાળ રહ્યા?
અસંખ્યાત કાળ સુધી. ૧૭૮ | પૂર્વ કેટલા કાળે વિચ્છેદ પામ્યા?
અસંખ્યાત કાળ પછી ૧૭૯ | ક્રમશ: ભગવંતોનુ અંતર
ભ.અજિત પછી ૯૦હજાર કરોડ સાગરોપમ પછી. ભગવંત સંભવ નિર્વાણ પામ્યા
နှင့်
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 53

Page #54

[તીર્થંકર-૫. સુમતિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં ૧૮૦ કોના તીર્થે કયું આશ્ચર્ય થયું?
કોઈ આશ્ચર્ય થયું નથી.....
૧૮૧ | તીર્થમાં ક્યા ચક્રવર્તી થયા?
કોઈ ચક્રવર્તી થયા નથી. | ૧૮૨ તીર્થમાં ક્યા વાસુદેવ થયા?
કોઈ વાસુદેવ થયા નથી. ૧૮૩ | તીર્થમાં ક્યા બલદેવ થયા?
કોઈ બલદેવ થયા નથી. ૧૮૪ | તીર્થમાં ક્યા પ્રતિવાસુદેવ થયા?
કોઈ પ્રતિવાસુદેવ થયા નથી. ૧૮૫ | ભગવંતને જન્મ વખતે થતાં ૨૫૦ અભિષેકોની વિગત:
વૈમાનિકેન્દ્રો ૧૦, ભવનપતીન્દ્ર ૨૦, વ્યંતરેન્દ્રો ૩૨, ૬૬ ચંદ્રો, ૬૬ સૂર્યો, ૮ શકેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૮ ઇશાનેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૫ ચમરેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૫ બલીદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ધરણેન્દ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ભૂતાનેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૪ વ્યંતર અગ્રમહિષી, ૪ જ્યોતિષ્ક અગ્રમહિષી, ૪ લોકપાલ, ૧ અંગરક્ષક, ૧ સામાનિક, ૧ કટકદેવ, ૧ ત્રાયત્રીશક, ૧ પર્ષદાદેવ, ૧ પ્રજાસ્થાનીય દેવ મળીને ૨૫૦ અભિષેક. આ ૨૫૦૮૬૪૦૦૦ કળશ = ૧ ક્રોડ ૬૦ લાખ અભિષેક થાય.
સંપર્ક:- મુનિશ્રી દીપરત્નસાગરજી મહારાજ સાહેબ “પાર્થ વિહાર”, જૈન દેરાસરજી, ફોરેસ્ટ રેસ્ટ હાઉસ સામે, કાલાવડ હાઈવે-ટચ
Post:- ઠેબા, Dis:-જામનગર, ગુજરાત, India. [Pin-361120] Web Site- (1) www.Jainelibrary.org, (2) Deepratnasagar.in Email - Jainmunideepratnasagar@gmail.com MOBILE +91 9825967397
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 54

Page #55

તીર્થંકર
नमो नमो निम्मलदसणस्स
पूज्य आनंद-क्षमा-ललित-सुशील-सुधर्मसागर-गुरूभ्यो नमः
S
“પદ્મપ્રભ પરિચય"
પરિચય દાતા
મુનિશ્રી દીપરત્નસાગર
[M.Com., M.Ed., Ph.D., શ્રુતમવિ]
(૧૮૫ દ્વારોમાં)
12/01/2015
ગુરુવાર ૨૦૦૨, કારતક સુદ ૧
પ્રિન્ટર્સ:- નવપ્રભાત પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ, અમદાવાદ, 9825598855
તીર્થંકર પરિચય શ્રેણી-૬
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 55

Page #56

૧
૨
3
૪
ર
[તીર્થંકર-૬- પદ્મપ્રભનો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
પદ્મપ્રભ
છઠ્ઠો
ત્રણ, [૩]
૧. પુરુષસિંહ રાજા ૨. આઠમા ત્રૈવેયકે
૩. પદ્મપ્રભ
પ
પૂર્વોત્તરભવે ભગવંત જ્યાં હતા ---તે દ્વીપનું નામ ---તે દ્વીપના ક્ષેત્રનુ નામ
G
७
-તે ક્ષેત્રની દિશાનું નામ
८ ---તે ક્ષેત્રની વિજયઆદિનું નામ ---ત્યાંની ' નગરી' નુ નામ
૧૦
ભગવંતનું નામ
ચોવીસીમાં આ ભગવંતનો ક્રમ
ભગવંતના ભવો કેટલા થયા?
ભગવંતના સમ્યક્ત્વ પ્રાપ્તિ પછીના ભવો
ક્યા ક્યા?
ભગવંતના ' તીર્થંકરનામકર્મબંધ' ના કારણો. (૨૦ સ્થાનકો)...... આ (૨૦) સ્થાનકોમાંના કોઇપણ એક, એકથી વધુ કે વીશે (૨૦) સ્થાનકોની આરાધનાથી તીર્થંકર નામકર્મ બાંધ્યું.
ધાતકીખંડ પૂર્વ મહાવિદેહ. સીતાનદીની દક્ષિણે વચ્છા વિજય
સુસીમા
૧.અરિહંત વત્સલતા,
૩.પ્રવચન વત્સલતા, ૫.સ્થવિર વત્સલતા, ૭.તપસ્વી વત્સલતા
૯.નિરતિચાર દર્શન,
૧૧.આવશ્યક
૧૩.નિરતિચાર વ્રત,
૧૫.તપ સમાધિ,
૧૭.વૈયાવચ્ચ સમાધિ ૧૯.શ્રુતભક્તિ
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
૨.સિદ્ધ વત્સલતા, ૪.ગુરુ વત્સલતા,
૬.બહુશ્રુત વત્સલતા,
૮.નિરંતર જ્ઞાનોપયોગ, ૧૦.વિનય,
૧૨.નિરતિચાર શીલ,
૧૪.ક્ષણ લવ સમાધિ, ૧૬.ત્યાગ સમાધિ, ૧૮.અપૂર્વજ્ઞાનગ્રહણ
૨૦.પ્રવચન પ્રભાવના
Page 56

Page #57

૧૧
૧૭
૨૧
[તીર્થંકર-૬- પાપ્રભનો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] | ભગવંતનું પૂર્વોત્તર-ભવનું નામ
અપરાજિતા ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું રાજવીપણું | માંડલિક રાજા
ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવના ગુરુનું નામ | પિપીતાશ્રવ ૧૪ ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું શ્રુત
અગિયાર અંગ ૧૫ | ભગવંત પૂર્વભવે ક્યા સ્વર્ગમાં હતા નવમા રૈવેયકે ૧૬ પૂર્વભવે સ્વર્ગમાં ભગવંત નુ આયુષ્ય ૩૧ સાગરોપમ
ચ્યવન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) ચ્યવન મહા વદ ૧ માસ-તિથી (ગુજરાતી)
પોષ વદ ૬ ૧૮ | ભગવંત નું ચ્યવન નક્ષત્ર
ચિત્રા. ૧૯ | ભગવંત ની ચ્યવન રાશિ
કન્યા ૨૦ | ભગવંત નો ચ્યવન કાળ
મધ્ય-રાત્રી ભગવંત ગર્ભમાં આવ્યા ત્યારે માતાએ ૧.હાથી,
૨.વૃષભ, જોયેલ ૧૪ સ્વપ્ના
૩.સિંહ,
૪.લક્ષ્મી, [*અહી ૧૪ સ્વપ્નનો ક્રમ સર્વે તીર્થકરને પ.પુષ્પમાળા,
૬.ચંદ્ર, આશ્રીને નોંધ્યો છે પણ ઋષભદેવની ૭.સૂર્ય,
૮.ધ્વજ, માતાએ ૧લે સ્વપ્ન ‘વૃષભ” જોયેલો ] ૯પૂર્ણકળશ, ૧૦.પદ્મસરોવર,
૧૧.ક્ષીરસમુદ્ર, ૧૨.દેવવિમાન,
૧૩.રત્ન-રાશિ, ૧૪.નિર્ધમઅગ્નિ ૨૨ | સ્વપ્નફળનું કથન કોણે કર્યું?
પિતા અને સ્વપ્નલક્ષણ પાઠક. | માતા મુખેથી સ્વપ્નો પાછા ફરવા
આ ઘટના બની નથી ૨૪ | *વિશેષ* *ગર્ભસંહરણ
આ ભગવંતના ગર્ભનું સંકરણ થયું ન હતું. ૨૫ | માતાનો ગર્ભ-આકાર
ગર્ભ પ્રચ્છન્ન હોવાથી માતાના પેટનો આકાર બદલાતો.
નથી. ૨૬ | ભગવંત ચ્યવન થયું તે માતાનું નામ
સુસીમાદેવી આ ભગવંત ગર્ભમાં અભિગ્રહ કરેલો? કરેલો નથી ૨૮ ભગવંત ની ગર્ભસ્થિતિ
૯ માસ, ૬ દિવસ ૨૯ | ભગવંત નુ જન્મ નક્ષત્ર
ચિત્રા ૩૦ જન્મ માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
કારતક વદ ૧૨ જન્મ માસ-તિથી (ગુજરાતી)
આસો વદ ૧૨ ભગવંત ની જન્મ રાશિ
કન્યા ૩૨ ભગવંત નો જન્મ કાળ
મધ્ય-રાત્રી ૩૩ | જન્મ વખતે કયો આરો હતો?
ચોથા આરાના ઉત્તરાર્ધમાં
૨૩.
૩૧ | ભવCT
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 57

Page #58

૩૭
કરે? ...............
[તીર્થંકર-૬- પાપ્રભનો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૩૪ આ ભગવંતના જન્મ વખતે કયો કાળ હતો? ૪૨૦૦ વર્ષ જૂન ચોથા આરાના ૧૦ હજાર કોડી
સાગરોપમ, ૩૦ લાખ પૂર્વ, ૩ વર્ષ, સાડા ૮ માસ બાકી
હતા ત્યારે ૩૫ | આ ભગવંત ક્યા દેશ' ની કઈ નગરી માં | વચ્છ દેશની ૩૬ | જન્મ પામ્યા?
કૌશામ્બી નગરી | ભગવંતના જન્મ સમયે પs દિક
૧. અધોલોથી ૮ દિશાકુમારી આવે, સુતિકા ઘર ૩૮ કુમારીઓનું આગમન અને કાર્યો
બનાવે, ભૂમિ-શુદ્ધિ કરે [ભગવંતનો જન્મ થાય ત્યારે... કેટલી ૨. ઉદ્ઘલોકથી ૮ દિશાકુમારી આવે સુગંધી જળ અને દીક્કમારીઓ ક્યાંથી આવે અને શું શું કાર્ય
સુગંધી-પુષ્પ વૃષ્ટિ કરે
૩. પૂર્વચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, દર્પણ ધરે તેનું સંક્ષિપ્ત વર્ણન]
૪. પશ્ચિમરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, પંખા કરે ૫. ઉત્તરરૂચથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ચામરધરે ૬.દક્ષીણરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, કળશ કરે ૭. મધ્યરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ૪-દીપકધરે
અને ૪-સૂતીકર્મ કરે ૩૯ | જન્માભિષેક સ્થળો
પાંડુકવનની દક્ષિણમાં અતિપાંડુકંબલશિલા પર ભગવંતના જન્મ સમયે કેટલા ઇન્દ્રો આવે? તે સમયે ૬૪ ઇંદ્રો આવે તે આ ક્યા- ક્યા?
– ૧૨ કલ્પ’ના ૧૦ ઇન્દ્રો, – ૨ (પ્રકારે) જ્યોતિષ્કના ઇન્દ્રો [સૂર્ય, ચંદ્ર] - ૨૦ ભવનપતિના ઇન્દ્રો
- ૩૨ વ્યંતરોના ઇન્દ્રો ૪૧ ભગવંતના જન્મ સમયે આવેલા ઇન્દ્રો શું ૧. પ્રભુ જેવું પ્રતિબીંબ રચવું કાર્યો કરે? સંક્ષિપ્ત વર્ણન
૨. સૌધર્મેન્દ્ર પાંચ રૂપ વિકુર્વે ૩. ઇંદ્રપ્રભુને ખોળામાં સ્થાપે ૪. ચોસઠ ઇંદ્ર ૧૦૦૮ કલશોથી પ્રભુને સ્નાન કરાવે ૫. ગોશીષચંદન થી વિલેપના ૬. પુષ્પાદિથી અંગપૂજા ૭. પ્રભુને વસ્ત્ર પહેરાવે ૮. પ્રભુને અલંકાર પહેરાવે ૯. પ્રભુને અંગુઠે અમૃત સિંચી, પ્રભુને માતા પાસે મૂકે ૧૦.બત્રીશ કરોડ સોનૈયાની વૃષ્ટિ અને ઉદ્ઘોષણા કરે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 58

Page #59

૫૧
પ૩ | આ
જ
-
-
-
-
-
-
-
-
[તીર્થંકર-૬- પદ્મપ્રભનો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૪૨ | ભગવંત ના જન્મદાતા માતાનું નામ
સસીમાદેવી ૪૩ | ભગવંતના પિતાનું નામ.
ધરરાજા ૪ | આ ભગવંતની જાતી કઈ હતી?
પુરુષ ૪૫ | ભગવંતના માતાની ગતિ.
મોક્ષ પામ્યા. ૪૬ | ભગવંતના પિતાની ગતિ.
ઇશાન દેવલોક ૪૭ | ભગવંતનું અન્ય નામ હોય તો?]
માહિતી અપ્રાપ્ય. ४८ ભગવંતનું ગોત્ર
કાશ્યપ. ૪૯ | ભગવંતનો વંશ.
ઈસ્વાકુ. ૫૦ | ભગવંતનું લંછના
પા | ભગવંતના નામનો સામાન્ય અર્થ
કમળની જેમ નિર્મળપણાથી પદ્મપ્રભ પ૨ | ભગવંતના નામનો વિશેષ અર્થ
માતાને કમળની શય્યામાં સુવાના મનોરથ થવાથી.
અથવા પદ્મવત્ દેહની પ્રભા હોવાથી પદ્મપ્રભ | આ ભગવંતને મસ્તકે ફણા છે?
ફણા નથી છે તો કેટલી હોય છે? પ૪ | ભગવંતના શરીર લક્ષણો
| ઉત્તમ ૧૦૦૮ લક્ષણયુક્તા પપ ભગવંતનું સંઘયણ
અનુત્તર વજઋષભનારાચ પs | ભગવંતનું સંસ્થાના
અનુત્તર સમચતુરસ્સા | ગૃહસ્થપણામાં કેટલું જ્ઞાન હોય?
મતિ, શ્રુત, અવધિજ્ઞાન ૫૮ ભગવંતનો ગણ
રાક્ષસ પ૯ ભગવંતની યોનિ
મહિષ ૬૦ ભગવંતનો વર્ણ
લાલા ૬૧ ભગવંતનું રૂપ
સર્વોત્કૃષ્ટ, દેદિપ્યમાન [બધા દેવ એકઠા થાય તો પણ પ્રભુના અંગુઠા પ્રમાણ જેટલું રુપ ના
વિક્ર્વી શકે] ૬૨ ભગવંતનું બળ
અનંતબળ [વાસુદેવ કરતાં ચક્રવર્તીનુ બળ બમણું
હોય, તેથી અનંતગણું બળ તીર્થકરનું હોય. ૬૩ | ઉત્સધાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૨૫૦ ધનુષ ૬૪ | આત્માગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૧૨૦ આંગળ ૬૫ | પ્રમાણાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૧૦૮ આંગળ ૬૬ | ભગવંત નો આહાર
| બાલ્યાવસ્થામાં ઇન્દ્રએ અંગુઠે મુકેલ અમૃત, પછી ઓદનાદિ વિશિષ્ટ અન્ન
પ૭
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 59

Page #60

૭૩
કી
૭૬.
ܘܗ
[તીર્થંકર-૬- પદ્મપ્રભનો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૬૭ | ભગવંતના વિવાહ
વિવાહ થયેલા હતા. ૬૮ | ભગવંતે વિષયસેવન કરેલું?
સ્વપત્નીઓ સાથે કરેલું ૯ | ભગવંતની [રાજ]કુમાર અવસ્થા | સાડા સાત લાખ પૂર્વ ૭૦ | ભગવંતનો રાજ્ય-કાળ
સાડાએકવીસ લાખ પૂર્વ, ૧૬પૂર્વાગ ૭૧ | ચક્રવર્તી હતા કે માંડલિક રાજા
માંડલિક રાજા ૭૨ | ભગવંત કઈરીતે બોધ પામ્યા
તેઓ સ્વયંભુદ્ધ હતા | | દીક્ષા-અવસર જણાવવા આવતા. બ્રહ્મદેવલોકે રહેલા અર્ચિ, અર્ચિમાલી, વૈરોચન આદિ લોકાંતિક દેવો
નવ (પ્રકારે) લોકાંતિક દેવો આવી પ્રભૂને દીક્ષાનો.
અવસર જણાવે છે. જ | ભગવંત રોજ કેટલું વર્ષીદાન આપે? પ્રતિદિન ૧ ક્રોડ, ૮ લાખ સોનૈયા ૭૫ | ભગવંત વર્ષે કેટલું વર્ષીદાન આપે? ૩૮૮ ક્રોડ, ૮૦ લાખ સોનૈયા. | ભગવંત ક્યારે વર્ષીદાન આપે?
સૂર્યોદયથી મધ્યાહ્ન વર્ષીદાન આપે દીક્ષા માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
કારતક વદ ૧૩ | દીક્ષા માસ-તિથી (ગુજરાતી)
આસો વદ ૧૩ ૭૮ | દીક્ષા નક્ષત્ર
ચિત્રા ૭૯ | દીક્ષા રાશિ
કન્યા. ૮૦ | દીક્ષા કાળા
દિવસના પથાર્ધ ભાગે. ૮૧ | દીક્ષા વખતે કરેલ તપ
| છઠનો તપ ૮૨ | દીક્ષા વચા
પાછલી વયમાં દીક્ષા, રાજ્ય ભોગવીને દીક્ષા ૮૩ | દીક્ષા વખતની શીબિકાનું નામ નિવૃત્તિકરી ૮૪ | ભગવંત સાથે કેટલાએ દીક્ષા લીધી? ૧૦૦૦ પુરુષો ૮૫ | ભગવંત ક્યા લિંગે નીકળ્યા?
તીર્થંકર લિંગે નીકળ્યા અન્યલિંગ કે કુલિંગે નહીં ૮૬ | કઈ નગરીથી દીક્ષાર્થે નીકળ્યા?
કૌશામ્બી ૮૭ | દીક્ષા લીધી તે વન કર્યું હતું?
સહસ્સામ્ર વન ૮૮ | દીક્ષા ક્યા વૃક્ષ નીચે લીધી?
અશોક વૃક્ષા ૮૯ કેટલી મુષ્ટિ(મુઠ્ઠી) લોન્ચ કર્યો?
પાંચ મુષ્ટિ (મુકી) ૯૦ | દીક્ષા લેતા જ ઉપજેલ જ્ઞાના
મન:પર્યવજ્ઞાના ૯૧ | દીક્ષા વખતે દેવદૂષ્ય (વસ્ત્ર)કોણે ઇન્દ્ર પ્રભુના ખભે સ્થાપ્યું. સાધિક એક વર્ષ આપ્યું? કેટલો વખત રહ્યું
બીજા મતે ચાવીવા ભગવંત પ્રથમ પારણું શેનાથી થયું? પરમાન્ન (ખીર) ૯૪ પ્રથમ પારણું ક્યારે થયું?
બીજા દિવસે. ૯૫ | પ્રથમ પારણું ક્યાં થયું?
બ્રહ્મસ્થળ ૯૬ | પ્રથમ ભિક્ષાદાતા કોણ હતા?
સોમદેવ
૯૨ આસ્થા
૯૩.
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થકર પરિચય”
Page 60

Page #61

[તીર્થંકર-૬- પદ્મપ્રભનો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
તે ભવે કે ત્રીજા ભવે મોક્ષ (આવશ્યક નિયુક્તિ ૩૩૪)
૯૮ પ્રથમ ભિક્ષા-પ્રાપ્તિકાળે પ્રગટ થતાં પાંચ ૧.’અહોદાન’ ઉદ્ઘોષણા દિવ્ય ૩. સોનિયાની વૃષ્ટિ
૫. સુગંધી જળ+પુષ્પ વૃષ્ટિ સાડા બાર કરોડ સોનૈયા
62
પ્રથમ ભિક્ષાદાતાની ગતિ
૯૯ વૃષ્ટિ થતાં સોનૈયાનું પ્રમાણ ૧૦૦ ભગવંતના શાસનમાં થતો ઉત્કૃષ્ટતપ ૧૦૧ આ ભગવંતની વિહારભૂમિ
૧૦૨
ભગવંત કેટલો કાળ છદ્મસ્થ રહ્યા? ૧૦૩ કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(શાસ્ત્રીય) કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(ગુજરાતી)
૧૦૪ કેવળજ્ઞાન નક્ષત્ર
૧૦૫ કેવળજ્ઞાન રાશિ
૧૦૬ | કેવળજ્ઞાન કાળ
૧૦૭ કેવળજ્ઞાન થયું તે સ્થાન ક્યું? ૧૦૮ કેવળજ્ઞાન થયું તે વન ક્યું? ૧૦૯ કેવળજ્ઞાન ક્યાવૃક્ષ નીચે થયું? ૧૧૦ કેવળજ્ઞાનવૃક્ષની ઊંચાઈ કેટલી?
૧૧૧ | કેવલજ્ઞાન કાળે પ્રભુજીનો તપ ભગવંતના ૩૪ અતિશયો
૧૧૨
૧૧૩
ભગવંત વાણીના ૩૫ ગુણો
૧૧૪ ભગવંતના આઠ પ્રાતિહાર્યો
૧૧૫ ચૈત્યવૃક્ષ (પહેલું પ્રાતિહાર્ય)
૧૧૬ ભગવંતની ૧૮ દોષ રહિતતા
૧૧૭ તીર્થોત્પત્તિ ક્યારે થઇ?
૧૧૮
આઠ માસ.
આર્ય ભૂમિ.
છ માસ
ચૈત્ર સુદ ૧૫ ચૈત્ર સુદ ૧૫
ચિત્રા
કન્યા
દિવસના પૂર્વ ભાગે
કૌશામ્બી
સહસ્રામ વન
છત્રાભ
ભગવંત શરીરથી ૧૨ ગણું.
ધનુષ)
૨. દિવ્ય વાજિંત્રનાદ ૪. વસ્ત્ર વૃષ્ટિ.
(૨૫૦ ૪૧૨= ૩૦૦૦
ભક્ત
કૃત્ ૧૯, છાદ્યસ્થિક કર્મક્ષય થતાં
જન્મથી ૪, દેવો વડે ૧૧ અતિશયો હોય. સંસ્કૃત-વચનાદિ ૩૫ ગુણો હોય તેનું વર્ણન અન્ય ગ્રંથથી જાણવું
આ ભગવંતનો તીર્થ-પ્રવૃત્તિકાળ
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
અશોકવૃક્ષ, પંચવર્ણીપુષ્પ-વૃષ્ટિ, દિવ્યધ્વનિ, શ્વેત ચામર, સિંહાસન, ભામંડળ, દુંદુભિનાદ, છત્રાતિછત્ર. ૨૫૦ ૪૧૨= ૩૦૦૦ ધનુષ દાન-લાભ-વીર્ય-ભોગ-ઉપભોગ પાંચે નો અંતરાય, જુગુપ્સા, ભય, અજ્ઞાન, નિદ્રા, અવિરતિ, કામભોગેચ્છા, હાસ્ય શોક, દ્વેષ, મિથ્યાત્વ, રાગ, અરતિ રતિ, એ ૧૮ દોષ ભગવંતને ન હોય પહેલા સમવસરણમાં
ભગવાન સુપાર્શ્વનાથ સુધી
Page 61

Page #62

[તીર્થંકર-૬- પદ્મપ્રભનો પરિચય ૧૮૫ કારોમાં] ૧૧૯ | આ ભગવંત માં તીર્થવિચ્છેદ કાળ
નથી ૧૨૦ | આ ભગવંત ના પહેલા ગણધર
સુદ્યોત ૧૨૧ | આ ભગવંત ના પહેલા સાધ્વી
રતિ ૧૨૨ | આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવક
માહિતી અપ્રાપ્ય. ૧૨૩ | આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવિકા
માહિતી અપ્રાપ્ય. ૧૨૪] આ ભગવંત ના મુખ્ય ભક્તરાજા
અજિતસેના ૧૨૫ | આ ભગવંત ના યક્ષ
કુસુમ ૧૨૬ | આ ભગવંત ના યક્ષિણી
અય્યતા. ૧૨૭ | આ ભગવંત ના ગણ
એકસો સાતા ૧૨૮ | આ ભગવંત ના ગણધરો
એકસો સાત ૧૨૯ | આ ભગવંત ના સાધુઓ
,૩૦,૦૦૦ ૧૩૦ | આ ભગવંત ના સાધ્વીઓ
૪,૨૦,૦૦૦ ૧૩૧ | આ ભગવંત ના શ્રાવકો
૨,૭૬,૦૦૦ ૧૩૨ | આ ભગવંત ના શ્રાવિકાઓ.
૫,૦૫,૦૦૦ ૧૩૩ | આ ભગવંત ના કેવળીઓ.
૧૨,૦૦૦ ૧૩૪ ] આ ભગવંત ના મન:પર્યવજ્ઞાનીઓ ૧૦,૩૦૦ ૧૩૫ | આ ભગવંત ના અવધિજ્ઞાનીઓ.
૧૦,૦૦૦ ૧૩૬ ] આ ભગવંત ના ચૌદપૂર્વીઓ
૨,૩૦૦ ૧૩૭] આ ભગવંત ના વૈક્રિયલબ્ધિધરો ૧૬,૧૦૮ ૧૩૮ | આ ભગવંત ના વાદિમુનિઓ
૯,૬૦૦ ૧૩૯ | આ ભગવંત ના સામાન્યમુનિઓ ૨,૬૯,૫૮૫ ૧૪૦ | ભગવંત ના અનુત્તરોપપાતિક મુનિ માહિતી અપ્રાપ્ય ૧૪૧ પ્રકીર્ણકોની રચના કેટલી થઇ? 3,૩૦,૦૦૦ ૧૪૨ | સાધુના વ્રતની સંખ્યા.
ચાર મહાવ્રત. ૧૪૩ શ્રાવકના વ્રતની સંખ્યા
બાર વ્રત ૧૪ | ભગવંતમાં કેટલા ચારિત્ર છે?
પાંચ - સામાયિક, છેદોપસ્થાપનીય, પરિહારવિશુદ્ધિ
સૂક્ષ્મસંપરાય, યથાખ્યાત ૧૪પ આ ભગવંતમાં તત્ત્વોની સંખ્યા?
જીવ આદિ નવ અથવા દેવ,ગુરુ,ધર્મ ત્રણ ૧૪૬ આ ભગવંતમાં સામાયિક કેટલી? | ચાર- સભ્યત્વ, શ્રત, દેશવિરતિ, સર્વવિરતિ. ૧૪૭ | આ ભગવંતમાં પ્રતિક્રમણ કેટલા? બે- રાઈ, દેવસી. ૧૪૮ | રાત્રિભોજન ક્યા ગુણમાં આવે?
ઉત્તર-ગુણમાં ૧૪૯ | આ ભગવંત માં સ્થિત-કલ્પ?
આચેલક્ય, ફેશિક આદિ દશ ભેદે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 62

Page #63

[તીર્થંકર-૬- પદ્મપ્રભનો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૧૫૦ | આ ભગવંત માં અસ્થિત-કલ્પ?
આચેલક્ય, ફેશિક આદિ ૬ ભેદે ૧૫૧ | આ ભગવંતમાં સાધુ આચારનુપાલન સુખ બોધ્ય, સુખાનુપાલ્યા | ૧પ૨ | ષડાવશ્યક (પ્રતિક્રમણ).
કારણ હોય ત્યારે પ્રતિક્રમણ ૧૫૩ | આ ભગવંત ના મુનિઓનું સ્વરૂપ
ઋજુ અને પ્રાજ્ઞા ૧૫૪ | ભગવંત પ્રરૂપિત ધર્મ બે ભેદે
અણગાર+અગાર કે ઋતચારિત્ર ૧૫૫ | આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનો વર્ણ કોઈપણ વર્ણના ૧૫૬ | આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનું માપ જેવા પ્રાપ્ત થાય માપ મુજબના ૧૫૭ | આ ભગવંતનો ગૃહસ્થ કાળા
૯ લાખ પૂર્વ અને ૧૬ પૂર્વાગ ૧૫૮ | આ ભગવંતનો કેવળજ્ઞાન કાળ
૬ માસ ૧૬ પૂર્વાગ ન્યૂન ૧ લાખ પૂર્વ ૧૫૯ | આ ભગવંતનો કુલ દિક્ષા પર્યાય
૧ લાખ પૂર્વમાં ૧૬ પૂર્વાગ ઓછું | ૧૬૦ | આ ભગવંતનુ કુલ આયુષ્ય
૩૦ લાખ પૂર્વ ૧૬૧ | આવેલા શીત આદિ પરિષહો
સમ્યક રીતે સહન કર્યા ૧૬૨ | ભગવંતની ગતિ.
શાશ્વત અને નિરાબાધ સુખવાળા મોક્ષે (સિદ્ધિગતિ) ૧૬૩ | મૃત્યુ બાદ સંસ્કાર
અગ્નિસંસ્કાર, (દફન આદિ વિધિ નહિ) ૧૬૪ | મોક્ષગમન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
માગશર વદ ૧૧ મોક્ષગમન માસ-તિથી(ગુજરાતી)
કારતક વદ ૧૧ ૧૬૫ | મોક્ષગમન નક્ષત્ર
ચિત્રા ૧૬૬ | મોક્ષગમન રાશિ
કન્યા ૧૬૭ | મોક્ષગમન કાળા
દિવસના પશ્ચાદ્ધ ભાગે ૧૬૮ | મોક્ષગમન ક્યા સ્થાનેથી થયું?
સમ્મતપર્વતેથી ૧૬૯ | મોક્ષગમન વખતનું આસન
કાયોત્સર્ગ ૧૭૦ | આ ભગવંત ની મોક્ષમાં અવગાહના
૧૬૬.૬૭ ધનુષ ૧૭૧ | મોક્ષગમન વખતનો તપ
માસક્ષમણા | ૧૭૨ | ભગવંત સાથે મોક્ષે જનાર કેટલાં
૩૦૮ ૧૭૩ ભગવંતમોક્ષ વખતે કયો આરો હતો? ચોથા આરાના પથ્થાર્ધ ભાગે. ૧૭૪ | ભગવંત ના મોક્ષગમનનો કાળા
૪૨૦૦૦ વર્ષ જૂન ૧૦ હજાર કરોડ સાગરોપમ અને
૮૯ પક્ષ ચોથો આરો બાકી રહેતાં ૧૭૫ | આ ભગવંત ની યુગાંતકૃતુ ભૂમિ
સંખ્યાત પુરુષ સુધી ૧૭૬ | આ ભગવંત ની પર્યાયાંતકૃત્ ભૂમિ
એક દિવસ આદિ ૧૭૭ | ભગવંત માં પૂર્વો કેટલો કાળ રહ્યા?
અસંખ્યાત કાળ સુધી. ૧૭૮ | પૂર્વ કેટલા કાળે વિચ્છેદ પામ્યા?
અસંખ્યાત કાળ પછી ૧૭૯ ] ક્રમશ: ભગવંતોનુ અંતર
ભગવંત પદ્મપ્રભ પછી હજાર કરોડ સાગરોપમ પછી ભગવંત સુપાર્શ્વ નિર્વાણ પામ્યા
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 63

Page #64

[તીર્થંકર-૬- પદ્મપ્રભનો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
..કોઈ આશ્ચર્ય થયું નથી..
કોઈ ચક્રવર્તી થયા નથી.
કોઈ વાસુદેવ થયા નથી.
કોઈ બલદેવ થયા નથી.
કોઈ પ્રતિવાસુદેવ થયા નથી.
૧૮૦ કોના તીર્થે કયું આશ્ચર્ય થયું?
૧૮૧ | તીર્થમાં ક્યા ચક્રવર્તી થયા? ૧૮૨ તીર્થમાં ક્યા વાસુદેવ થયા? ૧૮૩ | તીર્થમાં ક્યા બલદેવ થયા?
૧૮૪ તીર્થમાં ક્યા પ્રતિવાસુદેવ થયા? ૧૮૫ ભગવંતને જન્મ વખતે થતાં ૨૫૦ અભિષેકોની વિગત:
વૈમાનિકેન્દ્રો ૧૦, ભવનપતીન્દ્ર ૨૦, વ્યંતરેન્દ્રો ૩૨, ૬૬ ચંદ્રો, ૬૬ સૂર્યો, ૮ શકેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૮ ઇશાનેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૫ ચમરેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૫ બીંદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ધરલેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ભૂતાનેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૪ વ્યંતર અગ્રમહિષી, ૪ જ્યોતિષ્ક અગ્રમહિષી, ૪ લોકપાલ, ૧ અંગરક્ષક, ૧ સામાનિક, ૧ કટકદેવ, ૧ ત્રાયસ્ત્રીઁશક, ૧ પર્ષદાદેવ, ૧ પ્રજાસ્થાનીય દેવ મળીને ૨૫૦ અભિષેક. આ ૨૫૦ X૬૪૦૦૦ કળશ = ૧ ક્રોડ ૬૦ લાખ અભિષેક થાય.
સંપર્ક:- મુનિશ્રી દીપરત્નસાગરજી મહારાજ સાહેબ “પાર્શ્વ વિહાર”, જૈન દેરાસરજી, ફોરેસ્ટ રેસ્ટ હાઉસ સામે, કાલાવડ હાઈવે-ટચ Post: – ઠેબા, Dis:-જામનગર, ગુજરાત, India. [Pin- 361120]
Web Site- (1) www.Jainelibrary.org, (2) Deepratnasagar.in Email – Jainmunideepratnasagar@gmail.com
MOBILE +91 9825967397
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 64

Page #65

नमो नमो निम्मलदसणस्स पूज्य आनंद-क्षमा-ललित-सुशील-सुधर्मसागर-गुरूभ्यो नमः
તીર્થંકર - ૭
“સુપાર્શ્વનાથ પરિચય”
(૧૮૫ દ્વારોમાં)
પરિચય દાતા
મુનિશ્રી દીપરત્નસાગર
[M.Com., M.Ed., Ph.D.,શ્રુતમ િ
12/01/2015 ગુરુવાર ૨૦૭૨, કારતક સુદ ૧
પ્રિન્ટર્સ:- નવપ્રભાત પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ, અમદાવાદ, 9825598855
તીર્થંકર પરિચય શ્રેણી~૭
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 65

Page #66

૧
૨
3
૪
5 is 9 v U
૫
૭
८
૧૦
[તીર્થંકર-૭- સુપાર્શ્વનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
ભગવંતનું નામ
ચોવીસીમાં આ ભગવંતનો ક્રમ
ભગવંતના ભવો કેટલા થયા?
ભગવંતના સમ્યક્ત્વ પ્રાપ્તિ પછીના ભવો
ક્યા ક્યા?
પૂર્વોત્તરભવે ભગવંત જ્યાં હતા ---તે દ્વીપનું નામ ---તે દ્વીપના ક્ષેત્રનુ નામ ---તે ક્ષેત્રની દિશાનું નામ ---તે ક્ષેત્રની વિજયઆદિનું નામ ---ત્યાંની ‘ નગરી‘ નુ નામ
ભગવંતના ' તીર્થંકરનામકર્મબંધ' ના કારણો. (૨૦ સ્થાનકો)......
આ (૨૦) સ્થાનકોમાંના કોઇપણ એક, એકથી વધુ કે વીશે (૨૦) સ્થાનકોની આરાધનાથી તીર્થંકર નામકર્મ બાંધ્યું.
સુપાર્શ્વનાથ
સાતમો
ત્રણ, [૩]
૧. નંદિસેણ રાજા
૨. મધ્ય ચૈવેયકે દેવ 3. સુપાર્શ્વનાથ
ધાતકીખંડ પૂર્વ મહાવિદેહ. સીતાનદીની દક્ષિણે રમણીય વિજય
શુભાપુરી
૧.અરિહંત વત્સલતા,
૩.પ્રવચન વત્સલતા, ૫.સ્થવિર વત્સલતા, ૭.તપસ્વી વત્સલતા
૯.નિરતિચાર દર્શન,
૧૧.આવશ્યક
૧૩.નિરતિચાર વ્રત, ૧૫.તપ સમાધિ,
૧૭.વૈયાવચ્ચ સમાધિ ૧૯.શ્રુતભક્તિ
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
૨.સિદ્ધ વત્સલતા,
૪.ગુરુ વત્સલતા,
૬.બહુશ્રુત વત્સલતા, ૮.નિરંતર જ્ઞાનોપયોગ, ૧૦.વિનય,
૧૨.નિરતિચાર શીલ,
૧૪.ક્ષણ લવ સમાધિ, ૧૬.ત્યાગ સમાધિ, ૧૮.અપૂર્વજ્ઞાનગ્રહણ
૨૦.પ્રવચન પ્રભાવના
Page 66

Page #67

૧૧
૧૩
૧૪
૧૨ ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું રાજવીપણું ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવના ગુરુનું નામ ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું શ્રુત ભગવંત પૂર્વભવે ક્યા સ્વર્ગમાં હતા પૂર્વભવે સ્વર્ગમાં ભગવંત નુ આયુષ્ય ચ્યવન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) ચ્યવન માસ-તિથી (ગુજરાતી)
૧૫
૧૬
૧૭
ભગવંત નુ ચ્યવન નક્ષત્ર
ભગવંત ની ચ્યવન રાશિ
ભગવંત નો વન કાળ
ભગવંત ગર્ભમાં આવ્યા ત્યારે માતાએ
૧૮
૧૯
૨૦
૨૧
૨૨
૨૩
૨૪
૨૫
૨૬
૨૭
૨૮
૨૯
30
[તીર્થંકર-૭- સુપાર્શ્વનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
ભગવંતનું પૂર્વોત્તર-ભવનું નામ
નંદિસેણ
માંડલિક રાજા
અરિદમન
અગિયાર અંગ
છઠ્ઠા ત્રૈવેયકે
૨૮ સાગરોપમ
૩૧
૩૨
33
સ્વપ્નફળનું કથન કોણે કર્યું? માતામુખેથીસ્વપ્નો પાછા ફરવા *વિશેષ* “ગર્ભસંહરણ
માતાનો ગર્ભ-આકાર
જોયેલ ૧૪ સ્વપ્ન
[*અહી ૧૪ સ્વપ્નનો ક્રમ સર્વે તીર્થંકરને આશ્રીને નોંધ્યો છે પણ ઋષભદેવની ૭.સૂર્ય,
માતાએ ૧લે સ્વપ્ન ‘વૃષભ’ જોયેલો ]
ભગવંત ચ્યવન થયું તે માતાનુ નામ
આ ભગવંત ગર્ભમાં અભિગ્રહ કરેલો?
ભગવંત ની ગર્ભસ્થિતિ
ભગવંત નુ જન્મ નક્ષત્ર
જન્મ માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
જન્મ માસ-તિથી (ગુજરાતી)
ભગવંત ની જન્મ રાશિ
ભાદરવા વદ ૮
શ્રાવણ વદ ૮
વિશાખા
ભગવંત નો જન્મ કાળ
જન્મ વખતે કયો આરો હતો?
તુલા
મધ્ય-રાત્રી
૧.હાથી,
૩.સિંહ,
પ.પુષ્પમાળા,
૯ માસ ૧૯ દિવસ
વિશાખા
૯.પૂર્ણકળશ,
૧૧.ક્ષીરસમુદ્ર, ૧૩.રત્ન-રાશિ,
પિતા અને સ્વપ્નલક્ષણ પાઠક.
આ ઘટના બની નથી
આ ભગવંતના ગર્ભનું સંહરણ થયું ન હતું.
ગર્ભ પ્રચ્છન્ન હોવાથી માતાના પેટનો આકાર બદલાતો
નથી
પૃથ્વી દેવી
કરેલો નથી
જેઠ સુદ ૧૨
જેઠ સુદ ૧૨
તુલા
મધ્ય-રાત્રી
ચોથા આરાના ઉત્તરાર્ધમાં
૨.વૃષભ, ૪.લક્ષ્મી,
૬.ચંદ્ર,
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
૮.ધ્વજ,
૧૦.પદ્મસરોવર,
૧૨.દેવવિમાન,
૧૪.નિધૂમઅગ્નિ
Page 67

Page #68

૩૫.
૩૭.
૩૮
[તીર્થંકર-૭- સુપાર્શ્વનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૩૪ આ ભગવંતના જન્મવખતે કયો કાળ હતો? ૪૨૦૦ વર્ષ જૂના ચોથા આરાના ૧ હજાર કોડી
સાગરોપમ, ૨૦ લાખ પૂર્વ, ૩ વર્ષ, સાડા ૮ માસ બાકી
હતા ત્યારે આ ભગવંત ક્યા દેશ' ની કઈ નગરી માં કાશી દેશની ૩૧ | જન્મ પામ્યા?
વારાણસી | ભગવંતના જન્મ સમયે પs દિક
૧. અધોલોથી ૮ દિશાકુમારી આવે, સુતિકા ઘર કુમારીઓનું આગમન અને કાર્યો
બનાવે, ભૂમિ-શુદ્ધિ કરે [ભગવંતનો જન્મ થાય ત્યારે.. કેટલી. ૨. ઉર્ધ્વલોકથી ૮ દિશાકુમારી આવે સુગંધી જળ અને દીકુમારીઓ ક્યાંથી આવે અને શું શું કાર્ય સુગંધી-પુષ્પ વૃષ્ટિ કરે કરે?.......
૩. પૂર્વચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, દર્પણ ધરે .................તેનું સંક્ષિપ્ત વર્ણન].
૪. પશ્ચિમરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, પંખા કરે ૫. ઉત્તરરૂચથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ચામરધરે ૬.દક્ષીણરૂચથી ૮ દિશાકુમારી આવે, કળશ કરે ૭. મધ્યરૂચથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ૪-દીપકધરે
અને ૪-સૂતીકર્મ કરે ૩૯ | જન્માભિષેક સ્થળ
પાંડકવનની દક્ષિણમાં અતિપાંડુકેબલશિલા પર ભગવંતના જન્મ સમયે કેટલા ઇન્દ્રો આવે? | તે સમયે ૬૪ ઇંદ્રો આવે તે આ ક્યા-ક્યા?
– ૧૨ “કલ્પ’ના ૧૦ ઇન્દ્રો, - ૨ (પ્રકારે) જ્યોતિષ્કના ઇન્દ્રો [સૂર્ય, ચંદ્ર] - ૨૦ ભવનપતિના ઇન્દ્રો
- ૩૨ વ્યંતરોના ઇન્દ્રો. ૪૧ | ભગવંતના જન્મ સમયે આવેલા ઇન્દ્રો શું ૧. પ્રભુ જેવું પ્રતિબીંબ રચવું કાર્યો કરે? સંક્ષિપ્ત વર્ણના
૨. સૌધર્મેન્દ્ર પાંચ રૂપ વિકુર્વે ૩. ઇંદ્રપ્રભુને ખોળામાં સ્થાપે ૪. ચોસઠ ઇંદ્ર ૧૦૦૮ કલશોથી પ્રભુને સ્નાન કરાવે ૫. ગોશીષચંદન થી વિલેપન ૬. પુષ્પાદિથી અંગપૂજા ૭. પ્રભુને વસ્ત્ર પહેરાવે ૮. પ્રભુને અલંકાર પહેરાવે. ૯. પ્રભુને અંગુઠે અમૃત સિંચી, પ્રભુને માતા પાસે મૂકે ૧૦.બત્રીશ કરોડ સોનૈયાની વૃષ્ટિ અને ઉદ્ઘોષણા કરે
૪૦
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 68

Page #69

[તીર્થંકર-૭- સુપાર્શ્વનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૪૨ | ભગવંત ના જન્મદાતા માતાનું નામ
પૃથ્વીદેવી ૪૩ | ભગવંતના પિતાનું નામ
પ્રતિષ્ઠરાજા જ્જ | આ ભગવંતની જાતી કઈ હતી?
પુરુષ ૪૫ | ભગવંતના માતાની ગતિ.
મોક્ષ પામ્યા ૪૬ | ભગવંતના પિતાની ગતિ
ઇશાન દેવલોક ૪૭ | ભગવંતનું અન્ય નામ હોય તો?]
માહિતી અપ્રાપ્ય. ૪૮ | ભગવંતનું ગોત્ર
કાશ્યપ. ૯ | ભગવંતનો વંશ
ઇસ્યાકુ. ૫૦ | ભગવંતનું લંછના
સ્વસ્તિક ૫૧ | ભગવંતના નામનો સામાન્ય અર્થ
સુશોભિત પડખા હોવાથી સુપાર્શ્વ પ૨ | ભગવંતના નામનો વિશેષ અર્થ
ગર્ભના પ્રભાવે માતાનું શરીર સુંદર પડખાવાળું
થવાથી સુપાર્થ પ૩ આ ભગવંતને મસ્તકે ફણા છે?
ફણા છે. | છે તો કેટલી હોય છે?
૧ અથવા ૫ અથવા ૯ | પ૪ ભગવંતના શરીર લક્ષણો
| ઉત્તમ ૧૦૦૮ લક્ષણયુક્તા | પપ ભગવંતનું સંઘયણ
અનુત્તર વજઋષભનારાચા પs | ભગવંતનું સંસ્થાના
અનુત્તર સમચતુરસ પ૭ ગૃહસ્થપણામાં કેટલું જ્ઞાન હોય? મતિ, શ્રુત, અવધિજ્ઞાના પ૮ | ભગવંતનો ગણ.
રાક્ષસ પ૯ | ભગવંતની યોનિ
મૃગ ૬૦ ભગવંતનો વર્ણ
કંચન (પિત) ૬૧ | ભગવંતનું રૂપ
સર્વોત્કૃષ્ટ, દેદિપ્યમાન [બધા દેવ એકઠા થાય તો પણ પ્રભુના અંગુઠા પ્રમાણ જેટલું પ ના
વિકુર્તી શકે]. ૬૨ | ભગવંતનું બળ
અનંતબળ [વાસુદેવ કરતાં ચક્રવર્તીનું બળ બમણું
હોય, તેથી અનંતગણું બળ તીર્થંકરનું હોય. ૬૩ | ઉત્સધાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૨૦૦ ધનુષ ૬૪ | આત્માગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૧૨૦ આંગળા ૬૫ પ્રમાણાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૪૮ આંગળ ૬૬ | ભગવંત નો આહાર
બાલ્યાવસ્થામાં ઇન્દ્રએ અંગુઠે મુકેલ અમૃત, પછી ઓદનાદિ વિશિષ્ટ અન્ના
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 69

Page #70

૭૩.
[તીર્થંકર-૭- સુપાર્શ્વનાથ નો પરિચય ૧૮૫ બારોમાં] ૬૭. ભગવંતના વિવાહ
વિવાહ થયેલા હતા. ૬૮ | ભગવંતે વિષયસેવન કરેલું?
| સ્વપત્નીઓ સાથે કરેલું ૬૯ | ભગવંતની રાજકુમાર અવસ્થા ૫ લાખ પૂર્વ ૭૦ | ભગવંતનો રાજ્ય-કાળા
ચૌદ લાખ પૂર્વ, ૨૦પૂર્વાગ ૭૧ | ચક્રવર્તી હતા કે માંડલિક રાજા
માંડલિક રાજા. ભગવંત કઈરીતે બોધ પામ્યા.
તેઓ સ્વયંભુદ્ધ હતા. | દીક્ષા-અવસર જણાવવા આવતા બ્રહ્મદેવલોકે રહેલા અર્ચિ, અર્ચિમાલી, વૈરોચન આદિ લોકાંતિક દેવો.
નવ (પ્રકારે) લોકાંતિક દેવો આવી પ્રભુને દીક્ષાનો
અવસર જણાવે છે. જ | ભગવંત રોજ કેટલું વર્ષીદાન આપે? પ્રતિદિન ૧ ક્રોડ, ૮ લાખ સોનૈયા. ૭પ ભગવંત વર્ષે કેટલું વર્ષીદાન આપે? ૩૮૮ ક્રોડ, ૮૦ લાખ સોનૈયા ભગવંત ક્યારે વર્ષીદાન આપે?
સૂર્યોદયથી મધ્યાહ્ન વર્ષીદાન આપે દીક્ષા માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
જેઠ સુદ ૧૩ દીક્ષા માસ-તિથી (ગુજરાતી)
જેઠ સુદ ૧૩ ૭૮ | દીક્ષા નક્ષત્ર
વિશાખા ૭૯ | દીક્ષા રાશિ
તુલા ૮૦ | દીક્ષા કાળા
દિવસના પથાર્ધ ભાગે | દીક્ષા વખતે કરેલ તપ
છઠનો તપ | દીક્ષા વયા
પાછલી વયમાં દીક્ષા, રાજ્ય ભોગવીને દીક્ષા | દીક્ષા વખતની શીબિકાનું નામ
મનોહરા ૮૪ ભગવંત સાથે કેટલાએ દીક્ષા લીધી? ૧૦૦૦ પુરુષો ૮૫ | ભગવંત ક્યા લિંગે નીકળ્યા?
તીર્થકર લિંગે નીકળ્યા અન્યલિંગ કે કુલિંગે નહીં ૮૬ | કઈ નગરીથી દીક્ષાર્થે નીકળ્યા?
વારાણસી નગરી ૮૭ | દીક્ષા લીધી તે વન કર્યું હતું?
સહસ્રાબ્ર વન દીક્ષા ક્યા વૃક્ષ નીચે લીધી?
અશોક વૃક્ષ ૮૯ કેટલી મુષ્ટિ(મુઠ્ઠી) લોચ કર્યો? પાંચ મુષ્ટિ (મુઠ્ઠી) ૯૦ | દીક્ષા લેતા જ ઉપજેલ જ્ઞાના
મન:પર્યવજ્ઞાન ૯૧ દીક્ષા વખતે દેવદૂષ્ય (વસ્ત્ર)કોણે ઇન્દ્ર પ્રભુના ખભે સ્થાપ્યું. સાધિક એક વર્ષ ૯૨ આપ્યું? કેટલો વખત રહ્યું?
બીજા મતે ચાવજીવ ૯૩ | ભગવંત પ્રથમ પારણું શેનાથી થયું? પરમાન્ન (ખીર) પ્રથમ પારણું ક્યારે થયું?
| બીજા દિવસે. ૯૫ પ્રથમ પારણું ક્યાં થયું?
પાટલીખંડ ૯૬ પ્રથમ ભિક્ષાદાતા કોણ હતા?
મહેન્દ્ર
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 70

Page #71

[તીર્થંકર-૭- સુપાર્શ્વનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૯૭ પ્રથમ ભિક્ષાદાતાની ગતિ
તે ભવે કે ત્રીજા ભવે મોક્ષ
(આવશ્યક નિર્યુક્તિ ૩૩૪) ૯૮ પ્રથમ ભિક્ષા-પ્રાપ્તિકાળે પ્રગટ થતાં પાંચ ૧.’અહોદાન” ઉદ્ઘોષણા ૨. દિવ્ય વાજિંત્રનાદ દિવ્ય
૩. સોનિયાની વૃષ્ટિ ૪. વસ્ત્ર વૃષ્ટિ.
૫. સુગંધી જળપુષ્પ વૃષ્ટિ | ૯ | વૃષ્ટિ થતાં સોનૈયાનું પ્રમાણ.
સાડા બાર કરોડ સોનૈયા. ૧૦૦ | ભગવંતના શાસનમાં થતો ઉત્કૃષ્ટતપ આઠ માસ ૧૦૧ | આ ભગવંતની વિહારભૂમિ.
આર્ય ભૂમિ. | ૧૦૨ | ભગવંત કેટલો કાળ છદ્મસ્થ રહ્યા? ૯ માસ ૧૦૩ કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(શાસ્ત્રીય) ફાગણ વદ ૬
કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(ગુજરાતી) મહા વદ ૬ ૧૦૪ કેવળજ્ઞાન નક્ષત્ર
વિશાખા ૧૦૫ કેવળજ્ઞાન રાશિ
તુલા ૧૦૬ કેવળજ્ઞાન કાળ
દિવસના પૂર્વ ભાગે ૧૦૭ કેવળજ્ઞાન થયું તે સ્થાન ક્યું?
વારાણસી ૧૦૮ કેવળજ્ઞાન થયું તે વન ક્યું?
સહસ્સામ્ર વન ૧૦૯ કેવળજ્ઞાન ક્યાવૃક્ષ નીચે થયું?
શિરીષ ૧૧૦ કેવળજ્ઞાનવૃક્ષની ઊંચાઈ કેટલી? ભગવંત શરીરથી ૧૨ ગણું. (૨૦૦x૧૨= ૨૪૦૦
ધનુષ) ૧૧૧ કેવલજ્ઞાન કાળે પ્રભુજીનો તપા
છઠભક્ત ૧૧૨ ભગવંતના ૩૪ અતિશયો
જન્મથી ૪, દેવો વડે કૃત્ ૧૯, છાહ્મસ્થિક કર્મક્ષય થતાં
૧૧ અતિશયો હોય. ૧૧૩ | ભગવંત વાણીના ૩૫ ગુણો
સંસ્કૃત-વચનાદિ ૩૫ ગુણો હોય તેનું વર્ણન અન્ય
ગ્રંથથી જાણવું ૧૧૪ | ભગવંતના આઠ પ્રાતિહાર્યો
અશોકવૃક્ષ, પંચવર્ષીપુષ્પ-વૃષ્ટિ, દિવ્યધ્વનિ, શ્વેતા
ચામર, સિંહાસન, ભામંડળ, દુંદુભિનાદ, છત્રાતિછત્ર. ૧૧૫ ચૈત્યવૃક્ષ (પહેલું પ્રાતિહાર્ય).
૨૦૦x૧૨ ૨૪૦૦ ધનુષ ૧૧૬ | ભગવંતની ૧૮ દોષ રહિતતા.
દાન-લાભ-વીર્ય-ભોગ-ઉપભોગ પાંચે નો અંતરાય, જુગુપ્સા, ભય, અજ્ઞાન, નિદ્રા, અવિરતિ, કામભોગેચ્છા, હાસ્ય શોક, દ્વેષ, મિથ્યાત્વ, રાગ, અરતિ
રતિ, એ ૧૮ દોષ ભગવંતને ન હોય ૧૧૭ | તીર્થોત્પત્તિ ક્યારે થઇ?
પહેલા સમવસરણમાં ૧૧૮ | આ ભગવંતનો તીર્થ-પ્રવૃત્તિકાળ
ભગવાન ચંદ્રપ્રભ સુધી.
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 71

Page #72

દાનવીર્ય
[તીર્થંકર-૭- સુપાર્શ્વનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૧૧૯ | આ ભગવંત માં તીર્થવિચ્છેદ કાળ નથી. ૧૨૦ | આ ભગવંત ના પહેલા ગણધર
વિદર્ભ ૧૨૧ | આ ભગવંત ના પહેલા સાધ્વી.
સોમાં ૧૨૨ | આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવક
માહિતી અપ્રાપ્ય. | ૧૨૩. આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવિકા
માહિતી અપ્રાપ્ય. આ ભગવંત ના મુખ્ય ભક્તરાજા આ ભગવંત ના યક્ષ
માતંગ આ ભગવંત ના યક્ષિણી
શાંતા ૧૨૭] આ ભગવંત ના ગણા
પંચાણું ૧૨૮ | આ ભગવંત ના ગણધરો
પંચાણું | ૧૨૯ આ ભગવંત ના સાધુઓ
૩,૦૦,૦૦૦ ૧૩૦ | આ ભગવંત ના સાધ્વીઓ.
૪,૩૦,૦૦૦ ૧૩૧ | આ ભગવંત ના શ્રાવકો
૨,૫૭,૦૦૦ ૧૩૨ આ ભગવંત ના શ્રાવિકાઓ
| ૪,૯૩,૦૦૦ ૧૩૩ આ ભગવંત ના કેવળીઓ
૧૧,૦૦૦ ૧૩૪ આ ભગવંત ના મન:પર્યવજ્ઞાનીઓ ૯,૧૫૦ ૧૩૫ | આ ભગવંત ના અવધિજ્ઞાનીઓ ૯,૦૦૦ ૧૩૬ ] આ ભગવંત ના ચૌદપૂર્વીઓ
૨,૦૩૦ ૧૩૭ આ ભગવંત ના વૈક્રિયલબ્ધિધરો. ૧૫,૩૦૦ ૧૩૮ | આ ભગવંત ના વાદિમુનિઓ
૮,૪૦૦ ૧૩૯ | આ ભગવંત ના સામાન્યમુનિઓ. ૨,૪૫,૦૨૫ ૧૪૦ ભગવંત ના અનુત્તરોપપાતિક મુનિ માહિતી અપ્રાપ્ય ૧૪૧ પ્રકીર્ણકોની રચના કેટલી થઇ? ૩,૦૦,૦૦૦ ૧૪૨| સાધુના વ્રતની સંખ્યા
ચાર મહાવ્રત. ૧૪૩ | શ્રાવકના વ્રતની સંખ્યા
બાર વ્રત. ૧૪ | ભગવંતમાં કેટલા ચારિત્ર છે?
પાંચ:- સામાયિક, છેદોપસ્થાપનીય, પરિહારવિશુદ્ધિ
સૂક્ષ્મસંપરાય, યથાખ્યાત ૧૪૫ | આ ભગવંતમાં તત્ત્વોની સંખ્યા?
જીવ આદિ નવ અથવા દેવ,ગુરુ,ધર્મ ત્રણ ૧૪૬ | આ ભગવંતમાં સામાયિક કેટલી? ચાર- સમ્યત્વ, શ્રત, દેશવિરતિ, સર્વવિરતિ, ૧૪૭ | આ ભગવંતમાં પ્રતિક્રમણ કેટલા? બે- રાઈ, દેવસી | ૧૪૮ | રાત્રિભોજન ક્યા ગુણમાં આવે?
ઉત્તર-ગુણમાં ૧૯ | આ ભગવંત માં સ્થિત-કલ્પ?
આચેલક્ય, શિક આદિ દશ ભેદે
| | | | |
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થકર પરિચય”
Page 72

Page #73

[તીર્થંકર-૭- સુપાર્શ્વનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૧૫૦ | આ ભગવંત માં અસ્થિત-કલ્પ?
આચેલક્ય, શિક આદિ ૬ ભેદે ૧૫૧ | આ ભગવંતમાં સાધુ આચારનુપાલના સુખ બોધ્ય, સુખાનુપાલ્યા ૧૫૨ ષડાવશ્યક (પ્રતિક્રમણ)
કારણ હોય ત્યારે પ્રતિક્રમણ ૧૫૩ | આ ભગવંત ના મુનિઓનું સ્વરૂપ
ઋજુ અને પ્રાજ્ઞ. ૧૫૪ ભગવંત પ્રરૂપિત ધર્મ બે ભેદે
અણગાર+અગાર કે શ્રુત+ચારિત્ર ૧૫૫ | આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનો વર્ણ કોઈપણ વર્ણના ૧૫૬ આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનું માપ જેવા પ્રાપ્ત થાય માપ મુજબના ૧પ૭ | આ ભગવંતનો ગૃહસ્થ કાળા
૧૯ લાખ પૂર્વ અને ૨૦ પૂર્વાગ ૧૫૮ | આ ભગવંતનો કેવળજ્ઞાન કાળા
| ૯ માસ ૨૦ પૂર્વાગ ન્યૂન ૧-લાખ પૂર્વ ૧૫૯ | આ ભગવંતનો કુલ દિક્ષા પર્યાય
૧ લાખ પૂર્વમાં ૨૦ પૂર્વગ ઓછું ૧૬૦ | આ ભગવંતનું કુલ આયુષ્ય
૨૦ લાખ પૂર્વ ૧૬૧ | આવેલા શીત આદિ પરિષહો
સમ્યક્રરીતે સહન કર્યા ૧૬૨ ભગવંતની ગતિ
શાશ્વત અને નિરાબાધ સુખવાળા મોક્ષે (સિદ્ધિગતિ) ૧૬૩ | મૃત્યુ બાદ સંસ્કાર
અગ્નિસંસ્કાર, (દફન આદિ વિધિ નહિ) ૧૬૪ | મોક્ષગમન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય). ફાગણ વદ ૭ મોક્ષગમન માસ-તિથી(ગુજરાતી)
મહા વદ ૭ ૧૬૫ | મોક્ષગમન નક્ષત્ર
અનુરાધા ૧૬૬ | મોક્ષગમન રાશિ
વૃશ્ચિક ૧૬૭ | મોક્ષગમન કાળ
દિવસના પૂર્વાર્ધ ભાગે. ૧૬૮ | મોક્ષગમન ક્યા સ્થાનેથી થયું?
સમ્મતપર્વતેથી ૧૬૯ | મોક્ષગમન વખતનું આસન
કાયોત્સર્ગ ૧૭૦ | આ ભગવંત ની મોક્ષમાં અવગાહના
૧૩૩.૩૩ ધનુષ ૧૭૧ | મોક્ષગમન વખતનો તપ
| માસક્ષમણ ૧૭૨ | ભગવંત સાથે મોક્ષે જનાર કેટલાં
| ૫૦૦ ૧૭૩ ભગવંતમોક્ષ વખતે કયો આરો હતો? ચોથા આરાના પથાર્ધ ભાગે ભગવંત ના મોક્ષગમનનો કાળ
૪૨૦૦૦ વર્ષ જૂન ૧ હજાર કરોડ સાગરોપમ અને
૮૯ પક્ષ ચોથો આરો બાકી રહેતાં. ૧૭૫ આ ભગવંત ની યુગાંતકૃત્ ભૂમિ.
સંખ્યાત પુરુષ સુધી ૧૭૬ | આ ભગવંત ની પર્યાયાંતકૃત્ ભૂમિ
એક દિવસ આદિ ૧૭૭ ભગવંત માં પૂર્વો કેટલો કાળ રહ્યા? અસંખ્યાત કાળ સુધી. ૧૭૮ પૂર્વ કેટલા કાળે વિચ્છેદ પામ્યા?
અસંખ્યાત કાળ પછી. ૧૭૯ | ક્રમશ: ભગવંતોનુ અંતર
ભ.સુપાર્શ્વનાથ પછી ૯૦૦ કરોડ સાગરોપમ પછી ભ. ચંદ્રપ્રભ નિર્વાણ પામ્યા
૧૭૪
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 73

Page #74

[તીર્થંકર-૭- સુપાર્શ્વનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૧૮૦ કોના તીર્થે કયું આશ્ચર્ય થયું?
..કોઈ આશ્ચર્ય થયું નથી.. .
૧૮૧ | તીર્થમાં ક્યા ચક્રવર્તી થયા?
કોઈ ચક્રવર્તી થયા નથી. ૧૮૨ | તીર્થમાં ક્યા વાસુદેવ થયા?
કોઈ વાસુદેવ થયા નથી. ૧૮૩ તીર્થમાં ક્યા બલદેવ થયા?
કોઈ બલદેવ થયા નથી. ૧૮૪ તીર્થમાં ક્યા પ્રતિવાસુદેવ થયા?
કોઈ પ્રતિવાસદેવ થયા નથી. ૧૮૫ | ભગવંતને જન્મ વખતે થતાં ૨૫૦ અભિષેકોની વિગત:
વૈમાનિકેન્દ્રો ૧૦, ભવનપતીન્દ્ર ૨૦, વ્યંતરેન્દ્રો ૩૨, ૬૬ ચંદ્રો, ૬૬ સૂર્યો, ૮ શકેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૮ ઇશારેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૫ ચમરેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૫ બલદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ધરશેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ભૂતાનેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૪ વ્યંતર અગ્રમહિષી, ૪ જ્યોતિષ્ક અગ્રમહિષી, ૪ લોકપાલ, ૧ | અંગરક્ષક, ૧ સામાનિક. ૧ કટકદેવ, ૧ ત્રાસ્ત્રીંશક, ૧ પર્ષદાદેવ, ૧ પ્રજાસ્થાનીય દેવ મળીને અભિષેક. આ ૨૫૦x૬૪૦૦૦ કળશ = ૧ ક્રોડ ૬૦ લાખ અભિષેક થાય.
સંપર્ક:- મુનિશ્રી દીપરત્નસાગરજી મહારાજ સાહેબા “પાર્થ વિહાર”, જૈન દેરાસરજી, ફોરેસ્ટરેસ્ટ હાઉસ સામે, કાલાવડ હાઈવે-ટચ
Post: - gol, Dis:-9144012. lorald, India. [Pin-361120] Web Site- (1) www.Jainelibrary.org, (2) Deepratnasagar.in Email - Jainmunideepratnasagar@gmail.com MOBILE +91 9825967397
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 74

Page #75

नमो नमो निम्मलदसणस्स पूज्य आनंद-क्षमा ललित-सुशील-सुधर्मसागर-गुरूभ्यो नमः
તીર્થકર - ૮
“ચંદ્રપ્રભ પરિચય”
(૧૮૫ કારોમાં)
પરિચય દાતા મુનિશ્રી દીપરત્નસાગર
(M.Com., M.Ed., Ph.D.,શ્રુતમર્ષિ
12/01/2015 ગુરુવાર ૨૦૦૨, કારતક સુદ
પ્રિન્ટર્સ નવપ્રભાત પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ, અમદાવાદ 9925598855
તીર્થંકર પરિચય શ્રેણી-૮
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 75

Page #76

૧
3
જ
7395 U
૧૦
[તીર્થંકર-૮- ચંદ્રપ્રભ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
ચંદ્રપ્રભ
આઠમો
સાત, [૭]
૧. વર્મરાજા
૨. સૌધર્મ દેવ
3. અજિતસેન ચક્રવર્તી
ભગવંતનું નામ
ચોવીસીમાં આ ભગવંતનો ક્રમ
ભગવંતના ભવો કેટલા થયા?
ભગવંતના સમ્યક્ત્વ પ્રાપ્તિ પછીના ભવો
ક્યા ક્યા?
પૂર્વોત્તરભવે ભગવંત જ્યાં હતા ---તે દ્વીપનું નામ ---તે દ્વીપના ક્ષેત્રનુ નામ ---તે ક્ષેત્રની દિશાનું નામ ---તે ક્ષેત્રની વિજયઆદિનું નામ ---ત્યાંની ‘ નગરી' નુ નામ
ભગવંતના ' તીર્થંકરનામકર્મબંધ' ના કારણો. (૨૦ સ્થાનકો)...... આ (૨૦) સ્થાનકોમાંના કોઇપણ એક, એકથી વધુ કે વીશે (૨૦) સ્થાનકોની આરાધનાથી તીર્થંકર નામકર્મ બાંધ્યું.
૪. અચ્યુત દેવલોકમાં દેવ
૫. પદ્મનાભ રાજા
૬. વૈજયંત દેવ ૭. ચંદ્રપ્રભ
ધાતકીખંડ પૂર્વ મહાવિદેહ. સીતાનદીની દક્ષિણે મંગલાવતી વિજય રત્નસંચયા
૧.અરિહંત વત્સલતા,
૩.પ્રવચન વત્સલતા, ૫.સ્થવિર વત્સલતા, ૭.તપસ્વી વત્સલતા
૯.નિરતિચાર દર્શન,
૧૧.આવશ્યક
૧૩.નિરતિચાર વ્રત, ૧૫.તપ સમાધિ,
૧૭.વૈયાવચ્ચ સમાધિ
૧૯.શ્રુતભક્તિ
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
૨.સિદ્ધ વત્સલતા,
૪.ગુરુ વત્સલતા,
૬.બહુશ્રુત વત્સલતા,
૮.નિરંતર જ્ઞાનોપયોગ, ૧૦.વિનય,
૧૨.નિરતિચાર શીલ,
૧૪.ક્ષણ લવ સમાધિ, ૧૬.ત્યાગ સમાધિ, ૧૮.અપૂર્વજ્ઞાનગ્રહણ
૨૦.પ્રવચન પ્રભાવના
Page 76

Page #77

૧૭
૨૧
[તીર્થંકર-૮- ચંદ્રપ્રભ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૧૧ | ભગવંતનું પૂર્વોત્તર-ભવનું નામ
પદ્મા ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું રાજવીપણું માંડલિક રાજા ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવના ગુરુનું નામ
યુગન્ધર ૧૪ ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું શ્રુત
અગિયાર અંગ ૧૫ | ભગવંત પૂર્વભવે ક્યા સ્વર્ગમાં હતા વૈજયંત ૧૬ પૂર્વભવે સ્વર્ગમાં ભગવંત નુ આયુષ્ય ૩૩ સાગરોપમાં
ચ્યવન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) ચ્યવન ચૈત્ર વદ ૫ માસ-તિથી (ગુજરાતી)
ફાગણ વદ ૫ ૧૮ | ભગવંત નું ચ્યવન નક્ષત્ર
અનુરાધા. ૧૯ | ભગવંત ની ચ્યવન રાશિ ૨૦ | ભગવંત નો ચ્યવન કાળ
મધ્ય-રાત્રી ભગવંત ગર્ભમાં આવ્યા ત્યારે માતાએ ૧.હાથી,
૨.વૃષભ, જોયેલ ૧૪ સ્વપ્ના
૩.સિંહ,
૪.લક્ષ્મી, [*અહી ૧૪ સ્વપ્નનો ક્રમ સર્વે તીર્થકરને પ.પુષ્પમાળા,
૬.ચંદ્ર, આશ્રીને નોંધ્યો છે પણ ઋષભદેવની ૭.સૂર્ય,
૮.ધ્વજ, માતાએ ૧લે સ્વપ્ન ‘વૃષભ” જોયેલો ] ૯પૂર્ણકળશ, ૧૦.પદ્મસરોવર,
૧૧.ક્ષીરસમુદ્ર, ૧૨.દેવવિમાન,
૧૩.રત્ન-રાશિ, ૧૪.નિર્ધમઅગ્નિ ૨૨ | સ્વપ્નફળનું કથન કોણે કર્યું?
પિતા અને સ્વપ્નલક્ષણ પાઠક. | માતા મુખેથી સ્વપ્નો પાછા ફરવા
આ ઘટના બની નથી ૨૪ | *વિશેષ* *ગર્ભસંહરણ
આ ભગવંતના ગર્ભનું સંકરણ થયું ન હતું. ૨૫ | માતાનો ગર્ભ-આકાર
ગર્ભ પ્રચ્છન્ન હોવાથી માતાના પેટનો આકાર બદલાતો.
નથી. ૨૬ | ભગવંત ચ્યવન થયું તે માતાનું નામ | લક્ષ્મણાદેવી.
આ ભગવંત ગર્ભમાં અભિગ્રહ કરેલો? કરેલો નથી. ૨૮ ભગવંત ની ગર્ભસ્થિતિ
૯ માસ ૭ દિવસ ૨૯ | ભગવંત નુ જન્મ નક્ષત્ર
અનુરાધા ૩૦ જન્મ માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
પોષ વદ ૧૨ જન્મ માસ-તિથી (ગુજરાતી)
માગશર વદ ૧૨ ભગવંત ની જન્મ રાશિ
વૃશ્ચિક ૩૨ ભગવંત નો જન્મ કાળ
મધ્ય-રાત્રી. ૩૩ | જન્મ વખતે કયો આરો હતો?
ચોથા આરાના ઉત્તરાર્ધમાં
૨૩.
૩૧ | ભવCT
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 77.

Page #78

૩૪
૩૭
[તીર્થંકર-૮- ચંદ્રપ્રભ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] આ ભગવંતના જન્મવખતે કયો કાળ હતો? ૪૨૦૦ વર્ષ જૂન ચોથા આરાના ૧૦૦ કોડી
સાગરોપમ,૧૦ લાખ પૂર્વ, ૩ વર્ષ, સાડા ૮ માસ બાકી
હતા ત્યારે ૩૫ આ ભગવંત ક્યા દેશ' ની કઈ નગરી માં | પૂર્વ દેશની ૩૬ જન્મ પામ્યા?
ચંદ્રપુરી | ભગવંતના જન્મ સમયે ૫૬ દિક્
૧. અધોલોથી ૮ દિશાકુમારી આવે, સુતિકા ઘર ૩૮ કુમારીઓનું આગમન અને કાર્યો
બનાવે, ભૂમિ-શુદ્ધિ કરે [ભગવંતનો જન્મ થાય ત્યારે... કેટલી ૨. ઉર્ધ્વલોકથી ૮ દિશાકુમારી આવે સુગંધી જળ અને દીક્કુમારીઓ ક્યાંથી આવે અને શું શું કાર્ય | સુગંધી-પુષ્પ વૃષ્ટિ કરે કરે? ........
૩. પૂર્વચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, દર્પણ ધરે ..............તેનું સંક્ષિપ્ત વર્ણન
૪. પશ્ચિમરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, પંખા કરે ૫. ઉત્તરરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ચામરધરે ૬.દક્ષીણરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, કળશ કરે ૭. મધ્યરૂચથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ૪-દીપકધરે
અને ૪-સૂતીકર્મ કરે ૩૯ | જન્માભિષેક સ્થળ.
પાંડુકવનની દક્ષિણમાં અતિપાંડુકંબલશિલા પર ૪૦ ભગવંતના જન્મ સમયે કેટલા ઇન્દ્રો આવે? | તે સમયે ૬૪ ઇંદ્રો આવે તે આજે ક્યા- ક્યા?
- ૧૨ “કલ્પના ૧૦ ઇન્દ્રો, - ૨ (પ્રકારે) જ્યોતિષ્કના ઇન્દ્રો [સૂર્ય, ચંદ્ર] - ૨૦ ભવનપતિના ઇન્દ્રો - ૩૨ વ્યંતરોના ઇન્દ્રો
૪૧ | ભગવંતના જન્મ સમયે આવેલા ઇન્દ્રો શું | ૧.પ્રભુ જેવું પ્રતિબીંબ રચવું કાર્યો કરે? સંક્ષિપ્ત વર્ણના
૨. સૌધર્મેન્દ્ર પાંચ રૂપ વિદુર્વે ૩. ઇંદ્ર પ્રભુને ખોળામાં સ્થાપે ૪. ચોસઠ ઇંદ્ર ૧૦૦૮ કલશોથી પ્રભુને સ્નાન કરાવે ૫. ગોશીષચંદન થી વિલેપના ૬. પુષ્પાદિથી અંગપૂજા ૭. પ્રભૂને વસ્ત્ર પહેરાવે ૮. પ્રભુને અલંકાર પહેરાવે ૯. પ્રભુને અંગુઠે અમૃત સિંચી, પ્રભુને માતા પાસે મૂકે ૧૦.બત્રીશ કરોડ સોનૈયાની વૃષ્ટિ અને ઉદ્ઘોષણા કરે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 78

Page #79

૫૧
[તીર્થંકર-૮- ચંદ્રપ્રભ નો પરિચય ૧૮૫ કારોમાં] ૪૨ | ભગવંત ના જન્મદાતા માતાનું નામ
| લક્ષ્મણાદેવી. ૪૩ | ભગવંતના પિતાનું નામ.
મહાસેન રાજા ૪ | આ ભગવંતની જાતી કઈ હતી?
પુરુષ ૪૫ | ભગવંતના માતાની ગતિ.
મોક્ષ પામ્યા ૪૬ | ભગવંતના પિતાની ગતિ.
ઇશાન દેવલોક ૪૭ | ભગવંતનું અન્ય નામ હોય તો?]
માહિતી અપ્રાપ્ય ૪૮ ભગવંતનું ગોત્ર
કાશ્યપ. ૪૯ | ભગવંતનો વંશ.
ઇક્વાકુ. ૫૦ | ભગવંતનું લંછના
ચંદ્ર | ભગવંતના નામનો સામાન્ય અર્થ
શુક્લ લેયાવાળા હોવાથી ચંદ્રપ્રભ પ૨ | ભગવંતના નામનો વિશેષ અર્થ
ગર્ભના પ્રભાવે માતાને ચંદ્રપાનના મનોરથ થવાથી
ચંદ્રપ્રભ. પ૩ | આ ભગવંતને મસ્તકે ફણા છે?
ફણા નથી છે તો કેટલી હોય છે?
––––––––– પ૪ | ભગવંતના શરીર લક્ષણો
| ઉત્તમ ૧૦૦૮ લક્ષણયુક્ત પપ ભગવંતનું સંઘયણ
અનુત્તર વજઋષભનારાજ પs | ભગવંતનું સંસ્થાના
અનુત્તર સમચતુરસ્સા | ગૃહસ્થપણામાં કેટલું જ્ઞાન હોય?
મતિ, શ્રુત, અવધિજ્ઞાના ૫૮ ભગવંતનો ગણ પ૯ ભગવંતની યોનિ ૬૦ | ભગવંતનો વર્ણ
જેતા ૬૧ ભગવંતનું રૂપ
સર્વોત્કૃષ્ટ, દેદિપ્યમાન [બધા દેવ એકઠા થાય તો પણ પ્રભુના અંગુઠા પ્રમાણ જેટલું રુપ ના
વિક્ર્વી શકે] ૬૨ | ભગવંતનું બળ
| અનંતબળ વાસદેવ કરતાં ચક્રવર્તીન બળ બમણ
હોય, તેથી અનંતગણું બળ તીર્થકરનું હોય. ૬૩ | ઉત્સધાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૧૫૦ ધનુષ ૬૪ | આત્માગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૧૨૦ આંગળા ૬૫ | પ્રમાણાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
| ૩૬ આંગળ. ૬૬ | ભગવંત નો આહાર
| બાલ્યાવસ્થામાં ઇન્દ્રએ અંગુઠે મુકેલ અમૃત, પછી. ઓદનાદિ વિશિષ્ટ અન્ન
પ૭
દેવ.
મૃગ
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 79

Page #80

[તીર્થંકર-૮- ચંદ્રપ્રભ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૧૭ | ભગવંતના વિવાહ
વિવાહ થયેલા હતા ૬૮ | ભગવંતે વિષયસેવન કરેલું?
સ્વપત્નીઓ સાથે કરેલું ૬૯ | ભગવંતની રાજ]કુમાર અવસ્થા અઢી લાખ પૂર્વ ૭૦ | ભગવંતનો રાજ્ય-કાળા
સાડા છ લાખ પૂર્વ, ૨૪પૂર્વાગ ૭૧ | ચક્રવર્તી હતા કે માંડલિક રાજા
માંડલિક રાજા ૭૨ | ભગવંત કઈ રીતે બોધ પામ્યા
તેઓ સ્વયંભુદ્ધ હતા. ૭૩ | દીક્ષા-અવસર જણાવવા આવતા બ્રહ્મદેવલોકે રહેલા અર્ચિ, અર્ચિમાલી, વૈરોચન આદિ લોકાંતિક દેવો
નવ (પ્રકારે) લોકાંતિક દેવો આવી પ્રભૂને દીક્ષાનો
અવસર જણાવે છે. જ | ભગવંત રોજ કેટલું વર્ષીદાન આપે? પ્રતિદિન ૧ ક્રોડ, ૮ લાખ સોનૈયા ૭૫ | ભગવંત વર્ષે કેટલું વર્ષીદાન આપે? ૩૮૮ ક્રોડ, ૮૦ લાખ સોનૈયા ૭૬ | ભગવંત ક્યારે વર્ષીદાન આપે.
સૂર્યોદયથી મધ્યાહ્ન વર્ષીદાન આપે ૭૭ | દીક્ષા માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
પોષ વદ ૧૩. દીક્ષા માસ-તિથી (ગુજરાતી)
માગશર વદ ૧૩ ૭૮ | દીક્ષા નક્ષત્ર
અનુરાધા ૭૯ | દીક્ષા રાશિ
વૃશ્ચિક ૮૦ | દીક્ષા કાળ.
દિવસના પશ્ચાઈ ભાગે. ૮૧ | દીક્ષા વખતે કરેલ તપ
છઠનો તપા ૮૨ | દીક્ષા વય
પાછલી વયમાં દીક્ષા, રાજ્ય ભોગવીને દીક્ષા ૮૩ | દીક્ષા વખતની શીબિકાનું નામ
મનોરમા. ૮૪ | ભગવંત સાથે કેટલાએ દીક્ષા લીધી? ૧૦૦૦ પુરુષો ૮૫ | ભગવંત ક્યા લિંગે નીકળ્યા?
તીર્થકર લિંગે નીકળ્યા અન્યલિંગ કે કુલિંગ નહીં ૮૬ | કઈ નગરીથી દીક્ષાર્થે નીકળ્યા?
ચંદ્રપુરી ૮૭ | દીક્ષા લીધી તે વન કર્યું હતું?
સહસ્સામ્ર વન ૮૮ | દીક્ષા ક્યા વૃક્ષ નીચે લીધી?
અશોક ૮૯ કેટલી મુષ્ટિ(મુઠ્ઠી) લોન્ચ કર્યો? પાંચ મુષ્ટિ (મુઠ્ઠી) ૯૦ દીક્ષા લેતા જ ઉપજેલ જ્ઞાન
મન:પર્યવજ્ઞાન ૯૧ | દીક્ષા વખતે દેવદૂષ્ય (વસ્ત્ર)કોણે ઇન્દ્ર પ્રભુના ખભે સ્થાપ્યું. સાધિક એક વર્ષ ૯૨ | આપ્યું? કેટલો વખત રહ્યું?
બીજા મતે ચાવવા ૯૩ | ભગવંત પ્રથમ પારણું શેનાથી થયું? પરમાન્ન (ખીર) ૯૪ | પ્રથમ પારણું ક્યારે થયું?
બીજા દિવસે. ૯૫ પ્રથમ પારણું ક્યાં થયું?
પાખંડ ૯૬ | પ્રથમ ભિક્ષાદાતા કોણ હતા?
સોમદત્તા
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 80

Page #81

GO
[તીર્થંકર-૮- ચંદ્રપ્રભ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] પ્રથમ ભિક્ષાદાતાની ગતિ
તે ભવે કે ત્રીજા ભવે મોક્ષ
(આવશ્યક નિયુક્તિ ૩૩૪) ૯૮ | પ્રથમ ભિક્ષા-પ્રાપ્તિકાળે પ્રગટ થતાં પાંચ | ૧.'અહોદાન” ઉઘોષણા. ૨. દિવ્ય વાજિંત્રનાદ દિવ્ય
૩. સોનિયાની વૃષ્ટિ ૪. વસ્ત્ર વૃષ્ટિ.
૫. સુગંધી જળપુષ્પ વૃષ્ટિ ૯ વૃષ્ટિ થતાં સોનૈયાનું પ્રમાણ
સાડા બાર કરોડ સોનૈયા ૧૦૦ | ભગવંતના શાસનમાં થતો ઉત્કૃષ્ટતપ. આઠ માસ. ૧૦૧ આ ભગવંતની વિહારભૂમિ
આર્ય ભૂમિ. ૧૦૨ | ભગવંત કેટલો કાળ છદ્મસ્થ રહ્યા?
૩ માસ ૧૦૩ . કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(શાસ્ત્રીચ) ફાગણ વદ ૭
કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(ગુજરાતી) મહા વદ ૭ ૧૦૪ | કેવળજ્ઞાન નક્ષત્ર
અનુરાધા. ૧૦૫ કેવળજ્ઞાન રાશિ
વૃશ્ચિક ૧૦૬ કેવળજ્ઞાન કાળ
દિવસના પૂર્વ ભાગે ૧૦૭ કેવળજ્ઞાન થયું તે સ્થાન ક્યું?
ચંદ્રપુરી ૧૦૮ કેવળજ્ઞાન થયું તે વન ક્યું?
સહસ્સામ્ર વન ૧૦૯ | કેવળજ્ઞાન ક્યાવૃક્ષ નીચે થયું?
નાગવૃક્ષા ૧૧૦ કેવળજ્ઞાનવૃક્ષની ઊંચાઈ કેટલી? | ભગવંત શરીરથી ૧૨ ગણું. (૧૫૦ x૧૨= ૧૮૦૦
ધનુષ) ૧૧૧ | કેવલજ્ઞાન કાળે પ્રભુજીનો તપ
છઠભક્તા ૧૧૨ | ભગવંતના ૩૪ અતિશયો
જન્મથી ૪, દેવો વડે કૃત્ ૧૯, છાધ્યસ્થિક કર્મક્ષય થતાં
૧૧ અતિશયો હોય. ૧૧૩ | ભગવંત વાણીના ૩૫ ગુણો
| સંસ્કૃત-વચનાદિ ૩૫ ગુણો હોય તેનું વર્ણન અન્ય
ગ્રંથથી જાણવું ૧૧૪ ભગવંતના આઠ પ્રાતિહાર્યો
અશોકવૃક્ષ, પંચવર્ણપુષ્પવૃષ્ટિ, દિવ્યધ્વનિ, શ્વેતા
ચામર, સિંહાસન, ભામંડળ, દુંદુભિનાદ, છત્રાતિછત્ર. ૧૧૫ ચૈત્યવૃક્ષ (પહેલું પ્રાતિહાર્ય).
| ૧૫૦x૧૨= ૧૮૦૦ ધનુષ. ૧૧૬ | ભગવંતની ૧૮ દોષ રહિતતા
દાન-લાભ-વીર્ય-ભોગ-ઉપભોગ પાંચે નો અંતરાય, જુગુપ્સા, ભય, અજ્ઞાન, નિદ્રા, અવિરતિ, કામભોગેચ્છા, હાસ્ય શોક, દ્વેષ, મિથ્યાત્વ, રાગ, અરતિ
રતિ, એ ૧૮ દોષ ભગવંતને ન હોય | ૧૧૭ | તીર્થોત્પત્તિ ક્યારે થઇ?
પહેલા સમવસરણમાં ૧૧૮ | આ ભગવંતનો તીર્થ-પ્રવૃત્તિકાળ ભગવાન સુવિધીનાથ સુધી
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 81

Page #82

[તીર્થંકર-૮– ચંદ્રપ્રભ નો પરિચય ૧૮૫ કારોમાં] ૧૧૯ | આ ભગવંત માં તીર્થવિચ્છેદ કાળા
નથી. ૧૨૦ | આ ભગવંત ના પહેલા ગણધર
દત્ત. ૧૨૧ | આ ભગવંત ના પહેલા સાધ્વી
સુમના ૧૨૨ | આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવક
માહિતી અપ્રાપ્ય. ૧૨૩ | આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવિકા
માહિતી અપ્રાપ્ય. ૧૨૪ | આ ભગવંત ના મુખ્ય ભક્તરાજા
મઘવા ૧૨૫ | આ ભગવંત ના ચક્ષા.
વિજ્યા ૧૨૬ આ ભગવંત ના યક્ષિણી
વાલા ૧૨૭ | આ ભગવંત ના ગણા
ત્રાણું | ૧૨૮ | આ ભગવંત ના ગણધરો
ત્રાણું ૧૨૯ | આ ભગવંત ના સાધુઓ.
૨,૫૦,૦૦૦ ૧૩૦ | આ ભગવંત ના સાધ્વીઓ
૩,૮૦,૦૦૦ ૧૩૧ | આ ભગવંત ના શ્રાવકો
૨,૫૦,૦૦૦ ૧૩૨ | આ ભગવંત ના શ્રાવિકાઓ
૪,૯૧,૦૦૦. ૧૩૩ ] આ ભગવંત ના કેવડીઓ.
૧૦,૦૦૦ ૧૩૪ ] આ ભગવંત ના મન:પર્યવજ્ઞાનીઓ. ૮,૦૦૦ ૧૩૫ | આ ભગવંત ના અવધિજ્ઞાનીઓ
૮,૦૦૦ ૧૩૬ ] આ ભગવંત ના ચૌદપૂર્વીઓ.
૨,૦૦૦ ૧૩૭] આ ભગવંત ના વૈક્રિયલબ્ધિધરો. ૧૪,૦૦૦ ૧૩૮ | આ ભગવંત ના વાદિમુનિઓ
| ૭,૬૦૦ ૧૩૯ | આ ભગવંત ના સામાન્યમુનિઓ ૨,૦૦,૦૦૦ ૧૪૦ ભગવંત ના અનુત્તરોપપાતિક મુનિ માહિતી અપ્રાપ્ય ૧૪૧ પ્રકીર્ણકોની રચના કેટલી થઇ? ૨,૫૦,૦૦૦ ૧૪૨ | સાધુના વ્રતની સંખ્યા
ચાર મહાવ્રત. ૧૪૩ શ્રાવકના વ્રતની સંખ્યા
બાર વ્રત ૧૪ | ભગવંતમાં કેટલા ચારિત્ર છે?
પાંચ:- સામાયિક, છેદોપસ્થાપનીય, પરિહારવિશુદ્ધિ
સૂક્ષ્મસંપરાય, યથાખ્યાત ૧૪૫ | આ ભગવંતમાં તત્ત્વોની સંખ્યા?
જીવ આદિ નવ અથવા દેવ,ગરુ,ધર્મ ત્રણ ૧૪૬ આ ભગવંતમાં સામાયિક કેટલી? ચાર- સભ્યત્વ, શ્રત, દેશવિરતિ, સર્વવિરતિ ૧૪૭ | આ ભગવંતમાં પ્રતિક્રમણ કેટલા? બે- રાઈ, દેવસી ૧૪૮ | રાત્રિભોજન ક્યા ગુણમાં આવે? ઉત્તર-ગુણમાં ૧૯ | આ ભગવંત માં સ્થિત-કલ્પ?
આચેલક્ય, કેશિક આદિ દશ ભેદે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થકર પરિચય”
Page 82

Page #83

[તીર્થંકર-૮- ચંદ્રપ્રભ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] આચેલક્ય, ઔદ્દેશિક આદિ ૬ ભેદે સુખ બોધ્ય, સુખાનુપાલ્ય
કારણ હોય ત્યારે પ્રતિક્રમણ ઋજુ અને પ્રાજ્ઞ અણગાર+અગાર કે શ્રુત+ચારિત્ર કોઇપણ વર્ણના
જેવા પ્રાપ્ત થાય માપ મુજબના
૯ લાખ પૂર્વ અને ૨૪ પૂર્વાંગ ૩ માસ ૨૪ પૂર્વાંગ ન્યૂન ૧-લાખ પૂર્વ ૧ લાખ પૂર્વમાં ૨૪ પૂર્વાંગ ઓછું ૧૦ લાખ પૂર્વ
૧૫૦
આ ભગવંત માં અસ્થિત-કલ્પ?
૧૫૧
૧૫૨
આ ભગવંતમાં સાધુ આચારનુપાલન ષડાવશ્યક (પ્રતિક્રમણ) આ ભગવંત ના મુનિઓનું સ્વરૂપ ૧૫૪ ભગવંત પ્રરૂપિત ધર્મ બે ભેદે
૧૫૩
૧૫૫
૧૫૬
આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનો વર્ણ આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનું માપ આ ભગવંતનો ગૃહસ્થ કાળ
૧૫૭
૧૫૮
આ ભગવંતનો કેવળજ્ઞાન કાળ
૧૫૯
આ ભગવંતનો કુલ દિક્ષા પર્યાય ૧૬૦ આ ભગવંતનુ કુલ આયુષ્ય ૧૬૧ | આવેલા શીત આદિ પરિષહો ૧૬૨ ભગવંતની ગતિ
૧૬૩ મૃત્યુ બાદ સંસ્કાર
૧૬૪ મોક્ષગમન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) મોક્ષગમન માસ-તિથી(ગુજરાતી)
૧૬૫ | મોક્ષગમન નક્ષત્ર
૧૬૬ | મોક્ષગમન રાશિ
૧૬૭ | મોક્ષગમન કાળ
૧૬૮ | મોક્ષગમન ક્યા સ્થાનેથી થયું? ૧૬૯ મોક્ષગમન વખતનું આસન ૧૭૦ આ ભગવંત ની મોક્ષમાં અવગાહના ૧૭૧ | મોક્ષગમન વખતનો તપ ૧૭૨ ભગવંત સાથે મોક્ષે જનાર કેટલાં ૧૭૩ | ભગવંતમોક્ષ વખતે કયો આરો હતો? ૧૭૪ ભગવંત ના મોક્ષગમનનો કાળ
સમ્યક્ રીતે સહન કર્યાં
શાશ્વત અને નિરાબાધ સુખવાળા મોક્ષે (સિદ્ધિગતિ) અગ્નિસંસ્કાર, (દફન આદિ વિધિ નહિ)
ભાદરવા વદ ૭
શ્રાવણ વદ ૭
જયેષ્ઠા
વૃશ્ચિક
દિવસના પૂર્વાર્ધ ભાગે. સમ્મેતપર્વતેથી
કાયોત્સર્ગ
૧૦૦ ધનુષ માસક્ષમણ
૧૦૦૦
ચોથા આરાના પશ્ચાઈ ભાગે
૪૨૦૦૦ વર્ષ ન્યૂન ૧૦૦ કરોડ સાગરોપમ અને ૮૯
પક્ષ ચોથો આરો બાકી રહેતાં
સંખ્યાત પુરુષ સુધી
એક દિવસ આદિ
૧૭૫ | આ ભગવંત ની યુગાંતકૃત્ ભૂમિ ૧૭૬ આ ભગવંત ની પર્યાયાંતકૃત્ ભૂમિ ૧૭૭ ભગવંત માં પૂર્વે કેટલો કાળ રહ્યા? ૧૭૮ પૂર્વ કેટલા કાળે વિચ્છેદ પામ્યા? ક્રમશ: ભગવંતોનુ અંતર
૧૭૯
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
અસંખ્યાત કાળ સુધી.
અસંખ્યાત કાળ પછી
ભ.ચંદ્રપ્રભ પછી ૯૦ કરોડ સાગરોપમ પછી ભગવન સુવિધિનાથ નિર્વાણ પામ્યા
Page 83

Page #84

[તીર્થંકર-૮- ચંદ્રપ્રભ નો પરિચય ૧૮૫ કારોમાં] ૧૮૦ કોના તીર્થે કયું આશ્ચર્ય થયું?
..કોઈ આશ્ચર્ય થયું નથી..........
૧૮૧ | તીર્થમાં ક્યા ચક્રવર્તી થયા?
કોઈ ચક્રવર્તી થયા નથી. ૧૮૨ | તીર્થમાં ક્યા વાસુદેવ થયા?
કોઈ વાસુદેવ થયા નથી. ૧૮૩ | તીર્થમાં ક્યા બલદેવ થયા?
| કોઈ બલદેવ થયા નથી. ૧૮૪ તીર્થમાં ક્યા પ્રતિવાસુદેવ થયા?
કોઈ પ્રતિવાસદેવ થયા નથી. ૧૮૫ | ભગવંતને જન્મ વખતે થતાં ૨૫૦ અભિષેકોની વિગત:
વૈમાનિકેન્દ્રો ૧૦, ભવનપતીન્દ્ર ૨૦, વ્યંતરેન્દ્રો ૩૨, ૬૬ ચંદ્રો, ૬૬ સૂર્યો, ૮ શકેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૮ ઇશાનેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૫ ચમરેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૫ બલીંદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ધરણંદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ભૂતાનેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૪ વ્યંતર અગ્રમહિષી, ૪ જ્યોતિષ્ક અગ્રમહિષી, ૪ લોકપાલ, ૧ અંગરક્ષક, ૧ સામાનિક, ૧ કટકદેવ, ૧ ટાયસ્ત્રીશક, ૧ પર્ષદાદેવ, ૧ પ્રજાસ્થાનીય દેવ મળીને ૨૫૦ અભિષેક. આ ૨૫૦X૪૦૦૦ કળશ = ૧ ક્રોડ ૬૦ લાખ અભિષેક થાય.
સંપર્ક:- મુનિશ્રી દીપરત્નસાગરજી મહારાજ સાહેબ પાર્થ વિહાર”, જૈન દેરાસરજી, ફોરેસ્ટ રેસ્ટ હાઉસ સામે, કાલાવડ હાઈવે-ટચ
Post:- ઠેબા, Dis:-જામનગર, ગુજરાત, India. [Pin-361120] Web Site- (1) www.Jainelibrary.org, (2) Deepratnasagar.in Email - Jainmunideepratnasagar@gmail.com MOBILE +91 9825967397
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 84

Page #85

नमो नमो निम्मलदसणस्स पूज्य आनंद-क्षमा-ललित-सुशील-सुधर्मसागर-गुरूभ्यो नमः
તીર્થંકર - ૯
“સુવિધિનાથ પરિચય”
(૧૮૫ દ્વારોમાં)
પરિચય દાતા
મુનિશ્રી દીપરત્નસાગર
(M.Com., M.Ed., Ph.D.શ્રતમહર્ષિ
12/01/2015
ગુરુવાર ૨૦૭૨, કારતક સુદ ,
પ્રિન્ટર્સ નવપ્રભાત પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ,અમદાવાદ. 9925599855
તીર્થંકર પરિચય શ્રેણી-૯
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 85

Page #86

[તીર્થંકર-૯- સુવિધિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં | ભગવંતનું નામ
| સુવિધિનાથી ચોવીસીમાં આ ભગવંતનો ક્રમ
નવમાં | ભગવંતના ભવો કેટલા થયા?
ત્રણ, [૩] ભગવંતના સમ્યત્વ પ્રાપ્તિ પછીના ભવો. ૧. પદ્મ રાજા ક્યા ક્યા?
૨. આનત દેવ. ****** 3. સુવિધીનાથ
પૂર્વોત્તરભવે ભગવંત જ્યાં હતા. ---તે દ્વીપનું નામ
પુષ્કરવર ---તે દ્વીપના ક્ષેત્રનું નામ
પૂર્વ મહાવિદેહ. ---તે ક્ષેત્રની દિશાનું નામ
સીતાનદીની ઉત્તરે ---તે ક્ષેત્રની વિજયઆદિનું નામ પુષ્કલાવતી ---ત્યાંની નગરી નુ નામાં
પુંડરિકીણી ભગવંતના' તીર્થંકરનામકર્મબંધ' ના. | ૧.અરિહંત વત્સલતા, કારણો. (૨૦ સ્થાનકો).....
૩.પ્રવચન વત્સલતા, આ (૨૦) સ્થાનકોમાંના કોઈપણ એક,
પ.સ્થવિર વત્સલતા, એકથી વધુ કે વીશે (૨૦) સ્થાનકોની |
૭.તપસ્વી વત્સલતા આરાધનાથી તીર્થંકર નામકર્મ બાંધ્યું.
૯.નિરતિચાર દર્શન, ૧૧.આવશ્યક ૧૩.નિરતિચાર વ્રત, ૧૫.તપ સમાધિ, ૧૭.વૈયાવચ્ચ સમાધિ ૧૯. શ્રુતભક્તિ
૨.સિદ્ધ વત્સલતા, ૪.ગુરુ વત્સલતા, ૬.બહુશ્રુત વત્સલતા, ૮.નિરંતર જ્ઞાનોપયોગ, ૧૦.વિનય, ૧૨.નિરતિચાર શીલ, ૧૪.ક્ષણ લવ સમાધિ, ૧૬.ત્યાગ સમાધિ, ૧૮.અપૂર્વજ્ઞાનગ્રહણ ૨૦.પ્રવચન પ્રભાવના
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 86

Page #87

૨૦.
૨૧
તીર્થંકર-૯- સુવિધિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં | ૧૧ ભગવંતનું પૂર્વોત્તર-ભવનું નામ મહાપદ્મા | ૧૨ | ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું રાજવીપણું માંડલિક રાજા, ૧૩ | ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનાં ગુરુનું નામ સર્વજગદાનંદ ૧૪ | ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું શ્રુત
અગિયાર અંગ ૧૫ | ભગવંત પૂર્વભવે ક્યા સ્વર્ગમાં હતા આનતા ૧૬ પૂર્વભવે સ્વર્ગમાં ભગવંત નુ આયુષ્ય ૧૯ સાગરોપમ ૧૭ ચ્યવન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) ચ્યવન ફાગણ વદ ૯ માસ-તિથી (ગુજરાતી)
મહા વદ ૯ ૧૮ | ભગવંત નુ ચ્યવન નક્ષત્રા
મૂળ ૧૯ | ભગવંત ની ચ્યવન રાશિ
ધન ભગવંત નો ચ્યવન કાળ
મધ્ય-રાત્રી ભગવંત ગર્ભમાં આવ્યા ત્યારે માતાએ ૧.હાથી,
૨.વૃષભ, જોયેલ ૧૪ સ્વપ્ન
૩.સિંહ,
૪.લક્ષ્મી, [*અહી ૧૪ સ્વપ્નનો ક્રમ સર્વે તીર્થકરને પ.પુષ્પમાળા,
૬.ચંદ્ર, આશ્રીને નોંધ્યો છે પણ ઋષભદેવની ૭.સૂર્ય,
૮.ધ્વજ, માતાએ ૧લે સ્વપ્ન ‘વૃષભ” જોયેલો ] ૯.પૂર્ણકળશ,
૧૦.પાસરોવર, ૧૧.ક્ષીરસમુદ્ર, ૧૨.દેવવિમાન,
૧૩.રત્ન-રાશિ, ૧૪.નિર્દુમઅગ્નિ ૨૨ સ્વપ્નફળનું કથન કોણે કર્યું?
પિતા અને સ્વપ્નલક્ષણ પાઠક. માતા મુખેથી સ્વપ્નો પાછા ફરવા
આ ઘટના બની નથી. ૨૪ | *વિશેષ* ગર્ભસંહરણ
આ ભગવંતના ગર્ભનું સંહરણ થયું ન હતું. ૨૫ માતાનો ગર્ભ-આકાર
ગર્ભ પ્રચ્છન્ન હોવાથી માતાના પેટનો આકાર બદલાતો
નથી. ૨૬ ભગવંત ચ્યવન થયું તે માતાનું નામ રામાદેવી. ૨૭ આ ભગવંત ગર્ભમાં અભિગ્રહ કરેલો? કરેલો નથી. ૨૮ ભગવંત ની ગર્ભસ્થિતિ
૮ માસ ૨૬ દિવસ ૨૯ ભગવંત નુ જન્મ નક્ષત્ર
મૂળ જન્મ માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
માગશર વદ ૫ જન્મ માસ-તિથી (ગુજરાતી)
કારતક વદ ૫ ૩૧ ભગવંત ની જન્મ રાશિ
ધન ભગવંત નો જન્મ કાળ
મધ્ય-રાત્રી ૩૩ | જન્મ વખતે કયો આરો હતો?
ચોથા આરાના ઉત્તરાર્ધમાં
૩૦
૩૨.
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 87

Page #88

૩૪
૩૫
૩૬
આ ભગવંત ક્યા · દેશ' ની કઈ ‘ નગરી' માં
જન્મ પામ્યા?
૩૭
ભગવંતના જન્મ સમયે ૫૬ દિક્ ૩૮ કુમારીઓનું આગમન અને કાર્યો [ભગવંતનો જન્મ થાય ત્યારે... કેટલી દીક્કુમારીઓ ક્યાંથી આવે અને શું શું કાર્ય કરે?
.તેનું સંક્ષિપ્ત વર્ણન]
[તીર્થંકર-૯- સુવિધિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
આ ભગવંતના જન્મવખતે કયો કાળ હતો?
૪૧
૪૨૦૦૦વર્ષ ન્યૂન ચોથા આરાના ૧૦ કોડી સાગરોપમ, ૨ લાખ પૂર્વ, ૩ વર્ષ, સાડા ૮ માસ બાકી હતા ત્યારે
ભગવંતના જન્મ સમયે આવેલા ઇન્દ્રો શું કાર્યો કરે? સંક્ષિપ્ત વર્ણન
કોશલ દેશની કાકંદી નગરી
.
૧. અધોલોક્થી ૮ દિશાકુમારી આવે, સુતિકા ઘર બનાવે, ભૂમિ-શુદ્ધિ કરે
૩૯ જન્માભિષેક સ્થળ
૪૦
ભગવંતના જન્મ સમયે કેટલા ઇન્દ્રો આવે? તે સમયે ૬૪ ઈંદ્રો આવે તે આ→ - ૧૨ ‘કલ્પ’ના ૧૦ ઇન્દ્રો,
ક્યા-ક્યા?
૨. ઉર્ધ્વલોકથી ૮ દિશાકુમારી આવે સુગંધીજળ અને સુગંધી-પુષ્પ વૃષ્ટિ કરે
૩. પૂર્વરુચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, દર્પણ ધરે ૪. પશ્ચિમરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, પંખા કરે ૫. ઉત્તરરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ચામરધરે ૬.દક્ષીણરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, કળશ કરે ૭. મધ્યરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ૪-દીપકધરે અને ૪-સૂતીકર્મ કરે
પાંડુકવનની દક્ષિણમાં અતિપાંડુકંબલશિલા પર
૨ (પ્રકારે) જ્યોતિષ્કના ઇન્દ્રો [સૂર્ય, ચંદ્ર] - ૨૦ ભવનપતિના ઇન્દ્રો
- ૩૨ વ્યંતરોના ઇન્દ્રો
૧. પ્રભુ જેવું પ્રતિબીંબ રચવું ૨. સૌધર્મેન્દ્ર પાંચ રૂપ વિકુર્વે
૩. ઇંદ્ર પ્રભુને ખોળામાં સ્થાપે
૪. ચોસઠે ઇંદ્ર ૧૦૦૮ કલશોથી પ્રભુને સ્નાન કરાવે
૫. ગોશીર્ષચંદન થી વિલેપન
૬. પુષ્પાદિથી અંગપૂજા
૭. પ્રભૂને વસ્ત્ર પહેરાવે
૮. પ્રભૂને અલંકાર પહેરાવે
૯. પ્રભૂને અંગુઠે અમૃત સિંચી, પ્રભુને માતાપાસે મૂકે ૧૦.બત્રીશ કરોડ સોનૈયાની વૃષ્ટિ અને ઉદ્ઘોષણા કરે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 88

Page #89

૪૨
૪૩
૪૪
૪૫
૪૬
ભગવંતના પિતાની ગતિ
૪૭ ભગવંતનું અન્ય નામ [હોય તો?] ભગવંતનું ગોત્ર
૪૮
૪૯
ભગવંતનો વંશ
૫૦ ભગવંતનું લંછન
૫૧
૫૨
[તીર્થંકર-૯- સુવિધિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
ભગવંત ના જન્મદાતા માતાનું નામ ભગવંતના પિતાનું નામ
આ ભગવંતની જાતી કઈ હતી?
ભગવંતના માતાની ગતિ
૫૩
ભગવંતના નામનો સામાન્યઅર્થ
ભગવંતના નામનો વિશેષ અર્થ
આ ભગવંતને મસ્તકે ફણા છે?
છે તો કેટલી હોય છે?
૫૪ ભગવંતના શરીર લક્ષણો
૫૫ ભગવંતનું સંઘયણ
૫૬ ભગવંતનું સંસ્થાન
૫૭ ગૃહસ્થપણામાં કેટલું જ્ઞાન હોય?
૫૮ | ભગવંતનો ગણ
૫૯
ભગવંતની યોનિ
Go
ભગવંતનો વર્ણ
૬૧ ભગવંતનું રૂપ
રામાદેવી
સુગ્રીવરાજા
પુરુષ
સનકુમાર દેવલોકમાં સનકુમાર દેવલોકમાં
પુષ્પદંત
કાશ્યપ.
ઇક્ષ્વાકુ.
મગર
જાતે સારી વિધીયુક્ત હોવાથી સુવિધિ
ગર્ભના પ્રભાવે માતા પણ સમ્યક્ વિધીવાળા થયા તેથી સુવિધિ
ફણા નથી
ઉત્તમ ૧૦૦૮ લક્ષણયુક્ત
અનુત્તર વજ્રઋષભનારાચ
અનુત્તર સમચતુરસ
મતિ, શ્રુત, અવધિજ્ઞાન
રાક્ષસ
વાનર
શ્વેત
સર્વોત્કૃષ્ટ, દેદિપ્યમાન [બધા દેવ એકઠા થાય તો પણ પ્રભુના અંગુઠા પ્રમાણ જેટલું રુપ ન વિકુર્તી શકે]
અનંતબળ [વાસુદેવ કરતાં ચક્રવર્તીનુ બળ બમણું હોય, તેથી અનંતગણું બળ તીર્થંકરનું હોય. ૧૦૦ ધનુષ
૧૨૦ આંગળ
૬૨ ભગવંતનું બળ
૬૩ ઉત્સેધાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ ૬૪ આત્માંગુલ વડે ભગવંત ની ઉંચાઈ ૬૫ પ્રમાણાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ 99 ભગવંત નો આહાર
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
૨૪ આંગળ
બાલ્યાવસ્થામાં ઇન્દ્રએ અંગુઠે મુકેલ અમૃત, પછી
Page 89

Page #90

૭૩
ધના
તીર્થંકર-૯- સુવિધિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં. ૬૭ | ભગવંતના વિવાહ
વિવાહ થયેલા હતા. | ૬૮ | ભગવંતે વિષયસેવન કરેલું?
સ્વપત્નીઓ સાથે કરેલું ૯ | ભગવંતની [રાજકુમાર અવસ્થા ૫૦ હજાર પૂર્વ ૭o | ભગવંતનો રાજ્ય-કાળા
| ૫૦ હજાર પૂર્વ, ૨૮ પૂર્વગા ૭૧ ચક્રવર્તી હતા કે માંડલિક રાજા
માંડલિક રાજા. ૭૨ | ભગવંત કઈરીતે બોધ પામ્યા.
તેઓ સ્વયંભુદ્ધ હતા. | દીક્ષા-અવસર જણાવવા આવતા. બ્રહ્મદેવલોકે રહેલા અર્ચિ, અર્ચિમાલી, વૈરોચન આદિ લોકાંતિક દેવો
નવ (પ્રકારે) લોકાંતિક દેવો આવી પ્રભુને દીક્ષાનો
અવસર જણાવે છે. જ ભગવંત રોજ કેટલું વર્ષીદાન આપે? પ્રતિદિન ૧ ક્રોડ, ૮ લાખ સોનૈયા. ૭પ |
ભગવંત વર્ષે કેટલું વર્ષીદાન આપે? ૩૮૮ ક્રોડ, ૮૦ લાખ સોનૈયા ૭૬ ભગવંત ક્યારે વર્ષીદાન આપે?
સૂર્યોદયથી મધ્યાહ્ન વર્ષીદાન આપે દીક્ષા માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય).
માગશર વદ ૬ દીક્ષા માસ-તિથી (ગુજરાતી)
કારતક વદ ૬ ૭૮ | દીક્ષા નક્ષત્ર
મૂળ ૭૯ | દીક્ષા રાશિ ૮૦ | દીક્ષા કાળ
દિવસના પશ્ચાદ્ધ ભાગે ૮૧ | દીક્ષા વખતે કરેલ તપ
છટ્ઠનો તપ ૮૨ | દીક્ષા વય
પાછલી વયમાં દીક્ષા, રાજ્ય ભોગવીને દીક્ષા ૮૩ | દીક્ષા વખતની શીબિકાનું નામ
સૂરપ્રભા | ૮૪ ભગવંત સાથે કેટલાએ દીક્ષા લીધી? ૧૦૦૦ પુરુષો ૮૫ | ભગવંત ક્યા લિંગે નીકળ્યા?
તીર્થકર લિંગે નીકળ્યા અન્યલિંગ કે કલિંગે નહીં ૮૬ ] કઈ નગરીથી દીક્ષાર્થે નીકળ્યા?
કાકંદીપુરી | દીક્ષા લીધી તે વન કર્યું હતું?
સહસ્રાબ્ર વન ૮૮ | દીક્ષા ક્યા વૃક્ષ નીચે લીધી?
અશોક વૃક્ષ ૮૯ કેટલી મષ્ટિ(મકી) લોચ કર્યો?
પાંચ મુષ્ટિ (મુઠ્ઠી). ૯૦ | દીક્ષા લેતા જ ઉપજેલ જ્ઞાન
મન:પર્યવજ્ઞાન ૯૧ | દીક્ષા વખતે દેવદૂષ્ય (વસ્ત્ર)કોણે ઇન્દ્ર પ્રભુના ખભે સ્થાપ્યું. સાધિક એક વર્ષ ૯૨ | આપ્યું? કેટલો વખત રહ્યું?
બીજા મતે યાવઝીવ ૯૩ | ભગવંત પ્રથમ પારણું શેનાથી થયું? પરમાન્ન (ખીર). ૯૪ | પ્રથમ પારણું ક્યારે થયું
બીજા દિવસે. ૫ | પ્રથમ પારણું ક્યાં થયું?
જેતપુર ૯૬ | પ્રથમ ભિક્ષાદાતા કોણ હતા?
પુષ્ય મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થકર પરિચય”
Page 90
૮૭ |

Page #91

[તીર્થંકર-૯- સુવિધિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં ૯૭ પ્રથમ ભિક્ષાદાતાની ગતિ
તે ભવે કે ત્રીજા ભવે મોક્ષ
(આવશ્યક નિયુક્તિ ૩૩૪). ૯૮ | પ્રથમ ભિક્ષા-પ્રાપ્તિકાળે પ્રગટ થતાં પાંચ | ૧.'અહોદાન’ ઉદૂઘોષણા ૨. દિવ્ય વાજિંત્રનાદ દિવ્યા
૩. સોનિયાની વૃષ્ટિ ૪. વસ્ત્ર વૃષ્ટિ.
૫. સુગંધી જળપુષ્પ વૃષ્ટિ ૯ | વૃષ્ટિ થતાં સોનૈયાનું પ્રમાણ
સાડા બાર કરોડ સોનૈયા ૧૦૦ | ભગવંતના શાસનમાં થતો ઉત્કૃષ્ટતપ આઠ માસ. ૧૦૧ | આ ભગવંતની વિહારભૂમિ
આર્ય ભૂમિ. ૧૦૨ | ભગવંત કેટલો કાળ છદ્મસ્થ રહ્યા? ૪ માસ ૧૦૩ કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(શાસ્ત્રીય) કારતક સુદ 3
કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(ગુજરાતી) કારતક સુદ 3 ૧૦૪ | કેવળજ્ઞાન નક્ષત્ર
મૂળ ૧૦૫ કેવળજ્ઞાન રાશિ
ધન ૧૦૬ કેવળજ્ઞાન કાળ
દિવસના પૂર્વ ભાગે ૧૦૭ કેવળજ્ઞાન થયું તે સ્થાન ક્યું?
કાકંદી ૧૦૮ | કેવળજ્ઞાન થયું તે વન ક્યું?
સહસ્સામ્ર વિના ૧૦૯ કેવળજ્ઞાન ક્યાવૃક્ષ નીચે થયું?
મલ્લીવૃક્ષ ૧૧૦ કેવળજ્ઞાનવૃક્ષની ઊંચાઈ કેટલી? ભગવંત શરીરથી ૧૨ ગણું. (૧૦૦ x૧૨= ૧૨૦૦
ધનુષ) ૧૧૧ કેવલજ્ઞાન કાળે પ્રભુજીનો તપ
છઠભક્ત. ૧૧૨ ભગવંતના ૩૪ અતિશયો
જન્મથી ૪, દેવો વડે કૃત્ ૧૯, છાહ્મસ્થિક કર્મક્ષય થતાં
૧૧ અતિશયો હોય. ૧૧૩ | ભગવંત વાણીના ૩૫ ગુણો.
સંસ્કૃત-વચનાદિ ૩૫ ગુણો હોય તેનું વર્ણન અન્ય
ગ્રંથથી જાણવું ૧૧૪ | ભગવંતના આઠ પ્રાતિહાર્યો
અશોકવૃક્ષ, પંચવર્ણપુષ્પ-વૃષ્ટિ, દિવ્યધ્વનિ, શ્વેતા
ચામર, સિંહાસન, ભામંડળ, દુંદુભિનાદ, છત્રાતિછત્ર. ૧૧૫ | ચૈત્યવૃક્ષ (પહેલું પ્રાતિહાર્ય)
૧૦૦x૧૨= ૧૨૦૦ ધનુષ ૧૧૬ | ભગવંતની ૧૮ દોષ રહિતતા
દાન-લાભ-વીર્ય-ભોગ-ઉપભોગ પાંચ નો અંતરાય, જુગુપ્સા, ભય, અજ્ઞાન, નિદ્રા, અવિરતિ, કામભોગેચ્છા, હાસ્ય શોક, દ્વેષ, મિથ્યાત્વ, રાગ, અરતિ
રતિ, એ ૧૮ દોષ ભગવંતને ન હોય ૧૧૭ | તીર્થોત્પત્તિ ક્યારે થઇ?
પહેલા સમવસરણમાં ૧૧૮ | આ ભગવંતનો તીર્થ-પ્રવૃત્તિકાળ | ભગવાન શીતલનાથ સુધી.
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 91

Page #92

નથી
|
| |
તીર્થંકર-૯- સુવિધિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં ૧૧૯ આ ભગવંત માં તીર્થવિચ્છેદ કાળા ૧૨૦ | આ ભગવંત ના પહેલા ગણધર
વરાહ ૧૨૧ | આ ભગવંત ના પહેલા સાધ્વી.
વારૂણી. ૧૨૨ | આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવક
માહિતી અપ્રાપ્ય. ૧૨૩ | આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવિકા
માહિતી અપ્રાપ્ય. | ૧૨૪] આ ભગવંત ના મુખ્ય ભક્તરાજા યુદ્ધવીર્ય ૧૨૫ | આ ભગવંત ના યક્ષ
અજિત. ૧૨૬ | આ ભગવંત ના યક્ષિણી
સુતારકા. ૧૨૭ | આ ભગવંત ના ગણ
અડ્યાશી ૧૨૮ | આ ભગવંત ના ગણધરો
| અચાશી ૧૨૯ | આ ભગવંત ના સાધુઓ
| ૨,૦૦,૦૦૦ ૧૩૦ | આ ભગવંત ના સાધ્વીઓ
૧,૨૦,૦૦૦ બીજા મતે ૩,૮૦,૦૦૦ ૧૩૧ | આ ભગવંત ના શ્રાવકો
૨,૨૯,૦૦૦ ૧૩૨ | આ ભગવંત ના શ્રાવિકાઓ
૪,૭૧,૦૦૦ ૧૩૩ આ ભગવંત ના કેવળીઓ.
૭,૫૦૦ ૧૩૪] આ ભગવંત ના મન:પર્યવજ્ઞાનીઓ ૭,૫૦૦ ૧૩૫ ] આ ભગવંત ના અવધિજ્ઞાનીઓ
૮,૪૦૦ ૧૩૬ ] આ ભગવંત ના ચૌદપૂર્વીઓ.
૧,૫૦૦ ૧૩૭ આ ભગવંત ના વૈક્રિયલબ્ધિધરો ૧૩,૦૦૦ ૧૩૮ | આ ભગવંત ના વાદિમુનિઓ
૬,૦૦૦ ૧૩૯ | આ ભગવંત ના સામાન્યમુનિઓ. ૧,પ૬,૦૧૨ ૧૪૦ | ભગવંત ના અનુત્તરોપપાતિક મુનિ માહિતી અપ્રાપ્ય ૧૪૧ | પ્રકીર્ણકોની રચના કેટલી થઇ? | ૨,૦૦,૦૦૦ ૧૪૨ | સાધુના વ્રતની સંખ્યા
ચાર મહાવ્રત. ૧૪૩ | શ્રાવકના વ્રતની સંખ્યા
બાર વ્રત ૧૪ | ભગવંતમાં કેટલા ચારિત્ર છે?
પાંચ:- સામાયિક, છેદોપસ્થાપનીય, પરિહારવિશુદ્ધિ
સૂક્ષ્મસંપરાય, યથાખ્યાત ૧૪૫ | આ ભગવંતમાં તત્ત્વોની સંખ્યા?
જીવ આદિ નવ અથવા દેવ,ગુરુ,ધર્મ ત્રણ ૧૪૬ | આ ભગવંતમાં સામાયિક કેટલી? ચાર- સમ્યત્વ, શ્રત, દેશવિરતિ, સર્વવિરતિ ૧૪૭ | આ ભગવંતમાં પ્રતિક્રમણ કેટલા? બે- રાઈ, દેવસી ૧૪૮ | રાત્રિભોજન ક્યા ગુણમાં આવે?
ઉત્તર-ગુણમાં ૧૪૯ | આ ભગવંત માં સ્થિત-કલ્પ?
આચેલક્ય, શિક આદિ દશ ભેદે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 92

Page #93

[તીર્થકર-૯- સુવિધિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાંj. ૧૫૦ આ ભગવંત માં અસ્થિત-કલ્પ?
આચેલક્ય, શિક આદિ ૬ ભેદે ૧૫૧ | આ ભગવંતમાં સાધુ આચારતુપાલના સુખ બોધ્ય, સુખાનુપાલ્યા ૧પ૨ | ષડાવશ્યક (પ્રતિક્રમણ)
કારણ હોય ત્યારે પ્રતિક્રમણ | ૧૫૩ | આ ભગવંત ના મુનિઓનું સ્વરૂપ
ઋજુ અને પ્રાજ્ઞા ૧૫૪ ભગવંત પ્રરૂપિત ધર્મ બે ભેદે
અણગાર+અગાર કે શ્રુત+ચારિત્ર ૧પપ | આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનો વર્ણ કોઈપણ વર્ણના ૧૫૬ | આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનું માપ
જેવા પ્રાપ્ત થાય માપ મુજબના ૧૫૭ આ ભગવંતનો ગૃહસ્થ કાળા
૧ લાખ પૂર્વ અને ૨૮ પૂર્વાગા | ૧૫૮ | આ ભગવંતનો કેવળજ્ઞાન કાળ
૪ માસ ૨૮ પૂર્વગ ન્યૂન ૧-લાખ પૂર્વ. ૧૫૯ | આ ભગવંતનો કુલ દિક્ષા પર્યાય
૧ લાખ પૂર્વમાં ૨૮પૂર્વગ ઓછું ૧૬૦ | આ ભગવંતનું કુલ આયુષ્ય
૨ લાખ પૂર્વ ૧૬૧ | આવેલા શીત આદિ પરિષહો
| સમ્યફ રીતે સહન કર્યા ૧૬૨ | ભગવંતની ગતિ
શાશ્વત અને નિરાબાધ સુખવાળા મોક્ષ (સિદ્ધિગતિ). ૧૬૩ મૃત્યુ બાદ સંસ્કાર
અગ્નિસંસ્કાર, (દફન આદિ વિધિ નહિ) ૧૬૪ | મોક્ષગમન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
ભાદરવા સુદ ૯ | મોક્ષગમન માસ-તિથી(ગુજરાતી). | ભાદરવા સુદ ૯ ૧૬૫ | મોક્ષગમન નક્ષત્ર
મૂળ ૧૬૬ | મોક્ષગમન રાશિ
ધના ૧૬૭ મોક્ષગમન કાળ
દિવસના પશ્ચાઈ ભાગે. | ૧૬૮ | મોક્ષગમન ક્યા સ્થાનેથી થયું?
સમ્મતપર્વતેથી, | ૧૬૯ | મોક્ષગમન વખતનું આસન
કાયોત્સર્ગ ૧૭૦ આ ભગવંત ની મોક્ષમાં અવગાહના
૬૬.૬૭ ધનુષ ૧૭૧ | મોક્ષગમન વખતનો તપ
માસક્ષમણ ૧૭૨ | ભગવંત સાથે મોક્ષે જનાર કેટલાં
૧૦૦૦ પુરુષો ૧૭૩ | ભગવંતમોક્ષ વખતે કયો આરો હતો? ચોથા આરાના પથાર્ધ ભાગે ૧૪ | ભગવંત ના મોક્ષગમનનો કાળ
૪૨૦૦૦ વર્ષ જૂન ૧૦ કરોડ સાગરોપમ અને ૮૯
પક્ષ ચોથો આરો બાકી રહેતાં ૧૭૫ | આ ભગવંત ની યુગાંતકૃત્ ભૂમિ
સંખ્યાત પુરુષ સુધી. ૧૭૬ | આ ભગવંત ની પર્યાયાંતકૃત્ ભૂમિ
એક દિવસ આદિ ૧૭૭] ભગવંત માં પૂર્વો કેટલો કાળ રહ્યા?
અસંખ્યાત કાળ સુધી. ૧૭૮ | પૂર્વ કેટલા કાળે વિચ્છેદ પામ્યા?
અસંખ્યાત કાળ પછી. ૧૭૯ | ક્રમશ: ભગવંતોનુ અંતર
ભ. સુવિધિનાથ પછી ૯ કરોડ સાગરોપમ પછી ભ. શીતલનાથ નિર્વાણ પામ્યા.
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 93

Page #94

[તીર્થંકર-૯- સુવિધિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં ૧૮૦ કોના તીર્થે કયું આશ્ચર્ય થયું?
અસંયતિઓની પૂજા થઈ.
૧૮૧ | તીર્થમાં ક્યા ચક્રવર્તી થયા?
કોઈ ચક્રવર્તી થયા નથી. ૧૮૨ | તીર્થમાં ક્યા વાસુદેવ થયા?
કોઈ વાસુદેવ થયા નથી. ૧૮૩ | તીર્થમાં ક્યા બલદેવ થયા?
કોઈ બલદેવ થયા નથી. ૧૮૪ | તીર્થમાં ક્યા પ્રતિવાસુદેવ થયા?
કોઈ પ્રતિવાસુદેવ થયા નથી. ૧૮૫ | ભગવંતને જન્મ વખતે થતાં ૨૫૦ અભિષેકોની વિગત:
વૈમાનિકેન્દ્રો ૧૦, ભવનપતીન્દ્ર ૨૦, વ્યંતરેન્દ્રો ૩૨, ૬૬ ચંદ્રો, ૬૬ સૂર્યો, ૮ શકેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૮ ઇશારેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૫ ચમરેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૫ બલદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ધરશેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ભૂતાવેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૪ વ્યંતર અગ્રમહિષી, ૪ જ્યોતિષ્ક અગ્રમહિષી, ૪ લોકપાલ, ૧ અંગરક્ષક, ૧ સામાજિક, ૧ કટકદેવ, ૧ ત્રાસ્ત્રીશક, ૧૫ર્ષદાદેવ, ૧ પ્રજાસ્થાનીય દેવ મળીને ૨૫૦ અભિષેક. આ ૨૫૦X૬૪૦૦૦ કળશ = ૧ ક્રોડ ૬૦ લાખ અભિષેક થાય.
સંપર્ક:- મુનિશ્રી દીપરત્નસાગરજી મહારાજ સાહેબ પાર્થ વિહાર”, જૈન દેરાસરજી, ફોરેસ્ટ રેસ્ટ હાઉસ સામે, કાલાવડ હાઈવે-ટચ
Post: - ઠેબા, Dis:-જામનગર, ગુજરાત, India. [Pin-361120] Web Site- (1) www.Jainelibrary.org, (2) Deepratnasagar.in Email - Jainmunideepratnasagar@gmail.com MOBILE +91 9825967397
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 94

Page #95

नमो नमो निम्मलदंसणस्स पूज्य आनंद-क्षमा-ललित-सुशील-सुधर्मसागर-गुरूभ्यो नमः
તીર્થંકર - ૧૦
“શીતલનાથ પરિચય”
(૧૮૫ દ્વારોમાં)
પરિચય દાતા
મુનિશ્રી દીપરત્નસાગર
[M.Com., M.Ed., Ph.D.,શ્રુતમહર્ષિ
12/01/2015 ગુરુવાર ૨૦૭૨, કારતક સુદ ૧
પ્રિન્ટર્સ:- નવપ્રભાત પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ, અમદાવાદ, 9825598855
તીર્થંકર પરિચય શ્રેણી-૧૦
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 95

Page #96

૧
૨
3
૪
૫
” ” N U
૧૦
[તીર્થંકર-૧૦- શીતલનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
ભગવંતનું નામ
ચોવીસીમાં આ ભગવંતનો ક્રમ
ભગવંતના ભવો કેટલા થયા?
ભગવંતના સમ્યક્ત્વ પ્રાપ્તિ પછીના ભવો
ક્યા ક્યા?
પૂર્વોત્તરભવે ભગવંત જ્યાં હતા ---તે દ્વીપનું નામ ---તે દ્વીપના ક્ષેત્રનુ નામ ---તે ક્ષેત્રની દિશાનું નામ ---તે ક્ષેત્રની વિજયઆદિનું નામ ---ત્યાંની ‘ નગરી' નુ નામ
ભગવંતના ' તીર્થંકરનામકર્મબંધ' ના કારણો. (૨૦ સ્થાનકો)...... આ (૨૦) સ્થાનકોમાંના કોઇપણ એક, એકથી વધુ કે વીશે (૨૦) સ્થાનકોની આરાધનાથી તીર્થંકર નામકર્મ બાંધ્યું.
શીતલનાથ
દસમો
ત્રણ, [3]
૧. પદ્મોત્તર રાજા
૨. પ્રાણત દેવ ૩. શીતલનાથ
પુષ્કરવરદ્વીપ પુષ્કરવર પૂર્વવિદેહ સીતાનદીની દક્ષિણે
વત્સા
સુસીમા
૧.અરિહંત વત્સલતા,
૩.પ્રવચન વત્સલતા, ૫.સ્થવિર વત્સલતા, ૭.તપસ્વી વત્સલતા
૯.નિરતિચાર દર્શન,
૧૧.આવશ્યક
૧૩.નિરતિચાર વ્રત, ૧૫.તપ સમાધિ,
૧૭.વૈયાવચ્ચ સમાધિ ૧૯.શ્રુતભક્તિ
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
૨.સિદ્ધ વત્સલતા, ૪.ગુરુ વત્સલતા,
૬.બહુશ્રુત વત્સલતા, ૮.નિરંતર જ્ઞાનોપયોગ, ૧૦.વિનય,
૧૨.નિરતિચાર શીલ,
૧૪.ક્ષણ લવ સમાધિ, ૧૬.ત્યાગ સમાધિ, ૧૮.અપૂર્વજ્ઞાનગ્રહણ
૨૦.પ્રવચન પ્રભાવના
Page 96

Page #97

તીર્થંકર-૧૦- શીતલનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં ભગવંતનું પૂર્વોત્તર-ભવનું નામ
પદ્મ ૧૨ | ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું રાજવીપણું માંડલિક રાજા ૧૩ | ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવના ગુરુનું નામ અસ્તાવ ૧૪ | ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું કૃત
અગિયાર અંગ ૧૫ | ભગવંત પૂર્વભવે ક્યાં સ્વર્ગમાં હતા પ્રાણત દેવલોકે ૧૬ પૂર્વભવે સ્વર્ગમાં ભગવંત નુ આયુષ્ય ૨૦ સાગરોપમાં ૧૭ ચ્યવન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) ચ્યવન | વૈશાખ વદ ૬ માસ-તિથી (ગુજરાતી)
ચૈત્ર વદ ૬ ૧૮ | ભગવંત નુ ચ્યવન નક્ષત્ર
પૂર્વાષાઢા ભગવંત ની ચ્યવન રાશિ
ધના | ભગવંત નો ચ્યવન કાળા
મધ્યરાત્રી | ભગવંત ગર્ભમાં આવ્યા ત્યારે માતાએ ૧.હાથી,
૨.વૃષભ, જોયેલ ૧૪ સ્વપ્ન
૩.સિંહ,
૪.લક્ષ્મી, [*અહી ૧૪ સ્વપ્નનો ક્રમ સર્વે તીર્થકરને પ.પુષ્પમાળા,
૬.ચંદ્ર, આશ્રીને નોંધ્યો છે પણ ઋષભદેવની ૭.સૂર્ય,
૮.ધ્વજ, માતાએ ૧લે સ્વપ્ન ‘વૃષભ જોયેલો ] ૯.પૂર્ણકળશ, ૧૦.પદ્મસરોવર,
૧૧.ક્ષીરસમુદ્ર, ૧૨.દેવવિમાન,
૧૩.રત્ન-રાશિ, ૧૪.નિર્દુમઅગ્નિ ૨૨ | સ્વપ્નફળનું કથન કોણે કર્યું?
પિતા અને સ્વપ્નલક્ષણ પાઠક. ૨૩ | માતામુખેથી સ્વપ્નો પાછા ફરવા
આ ઘટના બની નથી *વિશેષ*-ગર્ભસંહરણ
આ ભગવંતના ગર્ભનું સંહરણ થયું ન હતું. ૨૫ | માતાનો ગર્ભ-આકાર
ગર્ભ પ્રચ્છન્ન હોવાથી માતાના પેટનો આકાર બદલાતો
૨૧
નથી
૨૬ | ભગવંત ચ્યવન થયું તે માતાનું નામ ૨૭ | આ ભગવંત ગર્ભમાં અભિગ્રહ કરેલો? ૨૮ | ભગવંત ની ગર્ભસ્થિતિ ૨૯ | ભગવંત નુ જન્મ નક્ષત્ર ૩૦ | જન્મ માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
જન્મ માસ-તિથી (ગુજરાતી) ૩૧ | ભગવંત ની જન્મ રાશિ ૩૨ | ભગવંત નો જન્મ કાળા ૩૩ | જન્મ વખતે કયો આરો હતો?
નંદા. કરેલો નથી ૯ માસ ૪ દિવસ પૂર્વાષાઢા મહા વદ ૮ પોષ વદ ૮ ધન મધ્ય-રાત્રી. ચોથા આરાના ઉત્તરાર્ધમાં
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 97

Page #98

[તીર્થંકર-૧૦- શીતલનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં આ ભગવંતના જન્મવખતે કયો કાળ હતો? ૪૨૦૦૦વર્ષ જૂન ચોથા આરાના ૧૦ કોડી સાગરોપમ,
૧ લાખ પૂર્વ, ૩ વર્ષ, સાડા ૮ માસ બાકી હતા ત્યારે
૩૭.
કર? ...
૩૫ | આ ભગવંત ક્યા દેશ’ ની કઈ નગરી માં | મલય દેશની ૩૬ ] જન્મ પામ્યા?
ભીલપુર નગરી ભગવંતના જન્મ સમયે પs દિલ્
૧. અધોલોન્થી ૮ દિશાકુમારી આવે, સુતિકા ઘર કુમારીઓનું આગમન અને કાર્યો | બનાવે, ભૂમિ-શુદ્ધિ કરે [ભગવંતનો જન્મ થાય ત્યારે... કેટલી. ૨. ઉર્ધ્વલોકથી ૮ દિશાકુમારી આવે સુગંધી જળ અને દીક્કમારીઓ ક્યાંથી આવે અને શું શું કાર્ય - સુગંધી-પુષ્પ વૃષ્ટિ કરે
૩. પૂર્વચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, દર્પણ ધરે સંક્ષિપ્ત વર્ણન].
૪. પશ્ચિમરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, પંખા કરે ૫. ઉત્તરરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ચામરધરે ૬.દક્ષીણરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, કળશ કરે ૭. મધ્યરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ૪-દીપકધરે
અને ૪-સૂતીકર્મ કરે ૩૯ | જન્માભિષેક સ્થળ
પાંડુકવનની દક્ષિણમાં અતિપાંડુકંબલશિલા પર ૪૦ | ભગવંતના જન્મ સમયે કેટલા ઇન્દ્રો આવે? તે સમયે ૬૪ ઇંદ્રો આવે તે આ ક્યા-ક્યા?
- ૧૨ ‘કલ્પ’ના ૧૦ ઇન્દ્રો, – ૨ (પ્રકારે) જ્યોતિષ્કના ઇન્દ્રો [સૂર્ય, ચંદ્ર] - ૨૦ ભવનપતિના ઇન્દ્રો - ૩૨ વ્યંતરોના ઇન્દ્રો
૪૧
ભગવંતના જન્મ સમયે આવેલા ઇન્દ્રો શું કાર્યો કરે? સંક્ષિપ્ત વર્ણના
૧. પ્રભુ જેવું પ્રતિબીંબ રચવું ૨. સૌધર્મેન્દ્ર પાંચ રૂપ વિદુર્વે ૩. ઇંદ્ર પ્રભુને ખોળામાં સ્થાપે ૪. ચોસઠ ઇંદ્ર ૧૦૦૮ કલશોથી પ્રભુને સ્નાન કરાવે ૫. ગોશીષચંદન થી વિલેપના ૬. પુષ્પાદિથી અંગપૂજા ૭. પ્રભૂને વસ્ત્ર પહેરાવે ૮. પ્રભુને અલંકાર પહેરાવે ૯. પ્રભૂને અંગુઠે અમૃત સિંચી, પ્રભુને માતા પાસે મૂકે ૧૦.બત્રીશ કરોડ સોનૈયાની વૃષ્ટિ અને ઉદ્ઘોષણા કરે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 98

Page #99

[તીર્થંકર-૧૦- શીતલનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં
નંદારાણી
ભગવંત ના જન્મદાતા માતાનું નામ ભગવંતના પિતાનું નામ
દૃઢરથ રાજા
આ ભગવંતની જાતી કઈ હતી?
પુરુષ
સનકુમાર દેવલોકમાં સનત્ક્રુમાર દેવલોકમાં માહિતી અપ્રાપ્ય
૪૨
૪૩
૪૪
૪૫ | ભગવંતના માતાની ગતિ
૪
ભગવંતના પિતાની ગતિ
૪૭ ભગવંતનું અન્ય નામ [હોય તો?] ભગવંતનું ગોત્ર
૪૮
૪૯ | ભગવંતનો વંશ ભગવંતનું લંછન
૫૦
૫૧
૨
૫૩
ભગવંતના નામનો સામાન્યઅર્થ
ભગવંતના નામનો વિશેષ અર્થ
આ ભગવંતને મસ્તકે ફણા છે?
છે તો કેટલી હોય છે?
૫૪ ભગવંતના શરીર લક્ષણો
૫૫ ભગવંતનું સંઘયણ
૫૬ ભગવંતનું સંસ્થાન
૫૭ ગૃહસ્થપણામાં કેટલું જ્ઞાન હોય?
૫૮ | ભગવંતનો ગણ
૫૯ ભગવંતની યોનિ
૬૦ ભગવંતનો વર્ણ
૬૧
ભગવંતનું રૂપ
૬૨ ભગવંતનું બળ
૬૩
ઉત્સેધાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ ૬૪ | આત્માંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ ૬૫ પ્રમાણાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
ST
ભગવંત નો આહાર
કાશ્યપ.
ઇક્ષ્વાકુ.
શ્રીવત્સ
જગત તાપહર્તા હોવાથી શીતલ
માતાના હાથનો સ્પર્શ થતાં ગર્ભના પ્રભાવે પિતાનો
દાહજ્વર શાંત થવાથી શીતલ
ફણા નથી
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
ઉત્તમ ૧૦૦૮ લક્ષણયુક્ત અનુત્તર વઋષભનારાચ
અનુત્તર સમચતુરસ
મતિ, શ્રુત, અવધિજ્ઞાન
માનવ
નકુલ
કંચન (પિત)
સર્વોત્કૃષ્ટ, દેદિપ્યમાન [બધા દેવ એકઠા થાય તો પણ પ્રભુના અંગુઠા પ્રમાણ જેટલું રુપ ન વિકુર્તી શકે]
અનંતબળ [વાસુદેવ કરતાં ચક્રવર્તીનુ બળ બમણું હોય, તેથી અનંતગણું બળ તીર્થંકરનું હોય. ૯૦ ધનુષ
૧૨૦ આંગળ
૧૦૮ આંગળ
બાલ્યાવસ્થામાં ઇન્દ્રએ અંગુઠે મુકેલ અમૃત, પછી
ઓદનાદિ વિશિષ્ટ અન્ન
Page 99

Page #100

૭૧ | ચવII
૭૩
ધના
[તીર્થંકર-૧૦- શીતલનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં ૬૭ | ભગવંતના વિવાહ
વિવાહ થયેલા હતા ૧૮ | ભગવંતે વિષયસેવન કરેલું?
સ્વપત્નીઓ સાથે કરેલું ૬૯ | ભગવંતની [રાજ]કુમાર અવસ્થા ૨૫૦૦૦ પૂર્વ ૭૦ | ભગવંતનો રાજ્ય-કાળા
૫૦૦૦૦ પૂર્વ ચક્રવર્તી હતા કે માંડલિક રાજા
માંડલિક રાજા ૭૨ | ભગવંત કઈરીતે બોધ પામ્યા.
તેઓ સ્વયંભુદ્ધ હતા. | દીક્ષા-અવસર જણાવવા આવતા. | બ્રહ્મદેવલોકે રહેલા અર્ચિ, અર્ચિમાલી, વૈરોચન આદિ લોકાંતિક દેવો
નવ (પ્રકારે) લોકાંતિક દેવો આવી પ્રભૂને દીક્ષાનો
અવસર જણાવે છે. ભગવંત રોજ કેટલું વર્ષીદાન આપે? પ્રતિદિન ૧ ક્રોડ, ૮ લાખ સોનૈયા. ૭૫ ભગવંત વર્ષે કેટલું વર્ષીદાન આપે? ૩૮૮ ક્રોડ, ૮૦ લાખ સોનૈયા ૭૬ || ભગવંત ક્યારે વર્ષીદાન આપે?
સૂર્યોદયથી મધ્યાહ્ન વર્ષીદાન આપે ૭૭ | દીક્ષા માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
મહા વદ ૧૨ દીક્ષા માસ-તિથી (ગુજરાતી)
પોષ વદ૧૨ ૭૮ | દીક્ષા નક્ષત્ર
પૂર્વાષાઢા ૭૯ | દીક્ષા રાશિ ૮૦ | દીક્ષા કાળ
દિવસના પૂર્વ ભાગે ૮૧ | દીક્ષા વખતે કરેલ તપ
છઠ્ઠનો તપ. ૮૨ | દીક્ષા વયા
પાછલી વયમાં દીક્ષા, રાજ્ય ભોગવીને દીક્ષા | દીક્ષા વખતની શીબિકાનું નામ
શુક્લપ્રભા ૮૪ | ભગવંત સાથે કેટલાએ દીક્ષા લીધી? ૧૦૦૦ પુરુષો. ભગવંત ક્યા લિંગે નીકળ્યા?
તીર્થકર લિંગે નીકળ્યા અન્યલિંગ કે કુલિંગે નહીં ૮૬ કઈ નગરીથી દીક્ષાર્થે નીકળ્યા?
ભલિપુર ૮૭ | દીક્ષા લીધી તે વન કર્યું હતું?
| સહસ્રામ્ર વન | ૮૮ | દીક્ષા ક્યા વૃક્ષ નીચે લીધી?
| અશોક વૃક્ષા ૮૯ કેટલી મુષ્ટિ(મુઠ્ઠી) લોચ કર્યો? પાંચ મુષ્ટિ (મુઠ્ઠી) ૯૦ | દીક્ષા લેતા જ ઉપજેલ જ્ઞાન
મન:પર્યવજ્ઞાન દીક્ષા વખતે દેવદૂષ્ય (વસ્ત્ર)કોણે | ઇન્દ્ર પ્રભુના ખભે સ્થાપ્યું. સાધિક એક વર્ષ ૯૨ આપ્યું? કેટલો વખત રહ્યું?
બીજા મતે ચાવીવ ૯૩ | ભગવંત પ્રથમ પારણું શેનાથી થયું? પરમાન્ન (ખીર) ૯૪ પ્રથમ પારણું ક્યારે થયું?
બીજા દિવસે. ૯૫ પ્રથમ પારણું ક્યાં થયું?
રીષ્ટપુર ૯૬ | પ્રથમ ભિક્ષાદાતા કોણ હતા?
પુનર્વસુ
૮૫.
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 100

Page #101

69
૯૮
[તીર્થંકર-૧૦- શીતલનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
પ્રથમ ભિક્ષાદાતાની ગતિ
તે ભવે કે ત્રીજા ભવે મોક્ષ (આવશ્યક નિયુક્તિ ૩૩૪) ૧.’અહોદાન’ ઉદ્ઘોષણા ૩. સોનિયાની વૃષ્ટિ ૫. સુગંધી જળ+પુષ્પ વૃષ્ટિ સાડા બાર કરોડ સોનૈયા
આઠ માસ.
આર્ય, અનાર્ય બન્ને
પ્રથમ ભિક્ષા-પ્રાપ્તિકાળે પ્રગટ થતાં પાંચ દિવ્ય
૯૯ વૃષ્ટિ થતાં સોનૈયાનું પ્રમાણ ૧૦૦ ભગવંતના શાસનમાં થતો ઉત્કૃષ્ટતપ આ ભગવંતની વિહારભૂમિ
૧૦૧
૧૦૨
ભગવંત કેટલો કાળ છદ્મસ્થ રહ્યા?
૧૦૩ કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(શાસ્ત્રીય) કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(ગુજરાતી)
૧૦૪ કેવળજ્ઞાન નક્ષત્ર
૧૦૫ | કેવળજ્ઞાન રાશિ
૧૦૬ | કેવળજ્ઞાન કાળ
૧૦૭ કેવળજ્ઞાન થયું તે સ્થાન ક્યું? ૧૦૮ કેવળજ્ઞાન થયું તે વન ક્યું? ૧૦૯ કેવળજ્ઞાન ક્યાવૃક્ષ નીચે થયું? ૧૧૦ કેવળજ્ઞાનવૃક્ષની ઊંચાઈ કેટલી?
૧૧૧ કેવલજ્ઞાન કાળે પ્રભુજીનો તપ ૧૧૨ ભગવંતના ૩૪ અતિશયો
૧૧૩ ભગવંત વાણીના ૩૫ ગુણો
૧૧૪ ભગવંતના આઠ પ્રાતિહાર્યો
૧૧૫ ચૈત્યવૃક્ષ (પહેલું પ્રાતિહાર્ય) ૧૧૬ ભગવંતની ૧૮ દોષ રહિતતા
૧૧૭ તીર્થોત્પત્તિ ક્યારે થઇ?
૧૧૮
૩ માસ
પોષ વદ ૧૪
૨. દિવ્ય વાજિંત્રનાદ ૪. વસ્ત્ર વૃષ્ટિ.
માગસર વદ ૧૪
પૂર્વાષાઢા
ધન
દિવસના પૂર્વ ભાગે ભદ્દિલપુર
સહસ્રામ વન
પિલંખુ
ભગવંત શરીરથી ૧૨ ગણું. (૯૦૪૧૨= ૧૦૮૦ ધનુષ)
છટ્ઠભક્ત
જન્મથી ૪, દેવો વડે કૃત્ ૧૯, છાદ્યસ્થિક કર્મક્ષય થતાં ૧૧ અતિશયો હોય.
સંસ્કૃત-વચનાદિ ૩૫ ગુણો હોય તેનું વર્ણન અન્ય ગ્રંથથી જાણવું
અશોકવૃક્ષ, પંચવર્ણીપુષ્પ-વૃષ્ટિ, દિવ્યધ્વનિ, શ્વેત ચામર, સિંહાસન, ભામંડળ, દુંદુભિનાદ, છત્રાતિછત્ર. (૯૦ ૪૧૨= ૧૦૮૦ ધનુષ) દાન-લાભ-વીર્ય-ભોગ-ઉપભોગ પાંચે નો અંતરાય, જુગુપ્સા, ભય, અજ્ઞાન, નિદ્રા, અવિરતિ, કામભોગેચ્છા, હાસ્ય શોક, દ્વેષ, મિથ્યાત્વ, રાગ, અરતિ રતિ, એ ૧૮ દોષ ભગવંતને ન હોય પહેલા સમવસરણમાં
ભગવાન શ્રેયાંસનાથ સુધી
આ ભગવંતનો તીર્થ-પ્રવૃત્તિકાળ
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 101

Page #102

(તીર્થંકર-૧૦- શીતલનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં ૧૧૯ | આ ભગવંત માં તીર્થવિચ્છેદ કાળા એક ચતુર્ભાશ પલ્યોપમાં ૧૨૦ | આ ભગવંત ના પહેલા ગણધર
નંદ ૧૨૧ આ ભગવંત ના પહેલા સાધ્વી
સુયશા ૧૨૨ | આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવક
માહિતી અપ્રાપ્ય. ૧૨૩ | આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવિકા
માહિતી અપ્રાપ્ય. ૧૨૪ | આ ભગવંત ના મુખ્ય ભક્તરાજા
સીમંધર ૧૨૫ | આ ભગવંત ના યક્ષ
બ્રહ્મયક્ષા ૧૨૬ આ ભગવંત ના યક્ષિણી
અશોકા ૧૨૭ આ ભગવંત ના ગણ
એક્યાશી ૧૨૮ | આ ભગવંત ના ગણધરો
એક્યાશી ૧૨૯ | આ ભગવંત ના સાધુઓ.
૧,૦૦,૦૦૦ ૧૩૦ આ ભગવંત ના સાધ્વીઓ
૧,૦૦,૦૦૬ ૧૩૧ | આ ભગવંત ના શ્રાવકો
૨,૮૯,૦૦૦ ૧૩૨ | આ ભગવંત ના શ્રાવિકાઓ.
૪,૫૮,૦૦૦ ૧૩૩ ] આ ભગવંત ના કેવળીઓ.
૭,૦૦૦ ૧૩૪ આ ભગવંત ના મન:પર્યવજ્ઞાનીઓ. ૭,૫૦૦ ૧૩૫ | આ ભગવંત ના અવધિજ્ઞાનીઓ
૭,૨૦૦ ૧૩૬ આ ભગવંત ના ચૌદપૂર્વીઓ
૧,૪૦૦ ૧૩૭] આ ભગવંત ના વૈક્રિયલબ્ધિધરો | ૧૨,૦૦૦ ૧૩૮ | આ ભગવંત ના વાદિમુનિઓ
| ૫,૮૦૦ ૧૩૯ | આ ભગવંત ના સામાન્યમનિઓ
પ૯,૦૧૯ ૧૪૦ | ભગવંત ના અનુત્તરોપપાતિક મુનિ માહિતી અપ્રાપ્ય. ૧૪૧ | પ્રકીર્ણકોની રચના કેટલી થઇ? ૧,૦૦,૦૦૦ | ૧૪૨ | સાધુના વ્રતની સંખ્યા
ચાર મહાવ્રત. ૧૪૩ શ્રાવકના વ્રતની સંખ્યા
બાર વ્રત ૧૪ | ભગવંતમાં કેટલા ચારિત્ર છે?
પાંચ - સામાયિક, છેદોપસ્થાપનીય, પરિહારવિશુદ્ધિ
સૂક્ષ્મસંપાય, ચયાખ્યાતા ૧૪૫ આ ભગવંતમાં તત્ત્વોની સંખ્યા? જીવ આદિ નવ અથવા દેવ,ગુરુ,ધર્મ ત્રણ
આ ભગવંતમાં સામાયિક કેટલી? ચાર- સભ્યત્વ, શ્રત, દેશવિરતિ, સર્વવિરતિ | ૧૪૭ | આ ભગવંતમાં પ્રતિક્રમણ કેટલા? | બે- રાઈ, દેવસી ૧૪૮ | રાત્રિભોજન ક્યા ગુણમાં આવે?
ઉત્તર-ગુણમાં. | ૧૯ | આ ભગવંત માં સ્થિત-કલ્પ?
આચેલક્ય, ઔશિક આદિ દશ ભેદે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 102

Page #103

૧પ૦ | આ ભS
તીર્થંકર-૧૦- શીતલનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં આ ભગવંત માં અસ્થિત-કલ્પ?
આચેલક્ય, શિક આદિ ૬ ભેદે | ૧૫૧ આ ભગવંતમાં સાધુ આચારનુપાલન સુખ બોધ્ય, સુખાનુપાલ્યા ૧પ૨ ષડાવશ્યક (પ્રતિક્રમણ)
કારણ હોય ત્યારે પ્રતિક્રમણ ૧૫૩ આ ભગવંત ના મુનિઓનું સ્વરૂપ
ઋજુ અને પ્રાજ્ઞા ૧૫૪ ભગવંત પ્રરૂપિત ધર્મ બે ભેદે
અણગાર+અગાર કે શ્રુતચારિત્ર | ૧પપ | આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનો વર્ણ કોઈપણ વર્ણના. | ૧પ૬ | આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનું માપ જેવા પ્રાપ્ત થાય માપ મુજબના ૧પ૭. આ ભગવંતનો ગૃહસ્થ કાળ
પોણો લાખ પૂર્વ ૧૫૮ આ ભગવંતનો કેવળજ્ઞાન કાળા
૨૫,૦૦૦ પૂર્વમાં ૩ માસ ઓછા ૧પ૯ આ ભગવંતનો કુલ દિક્ષા પર્યાય
૨૫,૦૦૦ પૂર્વ ૧૬૦ | આ ભગવંતનું કુલ આયુષ્ય
૧ લાખ પૂર્વ ૧૬૧ | આવેલા શીત આદિ પરિષહો
સમ્યક રીતે સહન કર્યા ૧૬૨ ભગવંતની ગતિ.
શાશ્વત અને નિરાબાધ સુખવાળા મોક્ષે (સિદ્ધિગતિ) ૧૬૩ | મૃત્યુ બાદ સંસ્કાર
અગ્નિસંસ્કાર, (દફન આદિ વિધિ નહિ) ૧૬૪ મોક્ષગમન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) વૈશાખ વદ ૨
મોક્ષગમન માસ-તિથી(ગુજરાતી) ચૈત્ર વદ ૨ ૧૬૫ | મોક્ષગમન નક્ષત્ર
પૂર્વાષાઢા | ૧૬૬ | મોક્ષગમન રાશિ.
ધન | ૧૬૭ | મોક્ષગમન કાળ.
દિવસના પૂર્વ ભાગે. ૧૬૮ | મોક્ષગમન ક્યા સ્થાનેથી થયું?
સમ્મત પર્વતેથી. | ૧૬૯ મોક્ષગમન વખતનું આસન
કાયોત્સર્ગ ૧૭૦ આ ભગવંત ની મોક્ષમાં અવગાહના
૬૦ ધનુષ ૧૭૧ | મોક્ષગમન વખતનો તપ
માસક્ષમણ ૧૭૨ | ભગવંત સાથે મોક્ષે જનાર કેટલાં
૧૦૦૦ પુરુષો. ૧૭૩ | ભગવંતમોક્ષ વખતે કયો આરો હતો? ચોથા આરાના પથાર્ધ ભાગે ૧૭૪ | ભગવંત ના મોક્ષગમનનો કાળ
૪૨૦૦૦ વર્ષ જૂન ૧ કરોડ સાગરોપમ અને ૮૯ પક્ષ
ચોથો આરો બાકી રહેતાં ૧૭૫ | આ ભગવંત ની યુગાંતકૃત્ ભૂમિ
સંખ્યાત પુરુષ સુધી. ૧૭૬ આ ભગવંત ની પર્યાયાંતકૃત્ ભૂમિ
એક દિવસ આદિ ૧૭૭ | ભગવંત માં પૂર્વો કેટલો કાળ રહ્યા?
અસંખ્યાત કાળ સુધી. ૧૭૮ પૂર્વ કેટલા કાળે વિચ્છેદ પામ્યા?
અસંખ્યાત કાળ પછી. ૧૭૯ ક્રમશ: ભગવંતોનુ અંતર
ભ.શીતલનાથ પછી ૧૦૦ સાગરો૦ ૬૬લાખ ૨૬૦૦૦ ન્યૂન ૧ કરોડસા પછી શ્રેયાંસનાથ નિર્વાણ પામ્યા
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 103

Page #104

[તીર્થંકર-૧૦- શીતલનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] હરિવંશ-કુળની ઉત્પત્તિ..
૧૮૦ કોના તીર્થે કર્યું આશ્ચર્ય થયું?
૧૮૧ | તીર્થમાં ક્યા ચક્રવર્તી થયા? ૧૮૨ તીર્થમાં ક્યા વાસુદેવ થયા? ૧૮૩ | તીર્થમાં ક્યા બલદેવ થયા?
કોઈ ચક્રવર્તી થયા નથી.
કોઈ વાસુદેવ થયા નથી.
કોઈ બલદેવ થયા નથી.
કોઈ પ્રતિવાસુદેવ થયા નથી.
૧૮૪ તીર્થમાં ક્યા પ્રતિવાસુદેવ થયા?
૧૮૫ ભગવંતને જન્મ વખતે થતાં ૨૫૦ અભિષેકોની વિગત:
વૈમાનિકેન્દ્રો ૧૦, ભવનપતીન્દ્ર ૨૦, વ્યંતરેન્દ્રો ૩૨, ૬૬ ચંદ્રો, ૬૬ સૂર્યો, ૮ શકેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૮ ઇશાનેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૫ ચરેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૫ બીંદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ધરલેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ભૂતાનેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૪ વ્યંતર અગ્રમહિષી, ૪ જ્યોતિષ્ક અગ્રમહિષી, ૪ લોકપાલ, ૧ અંગરક્ષક, ૧ સામાનિક, ૧ કટકદેવ, ૧ ત્રાયસ્ત્રીંશક, ૧ પર્ષદાદેવ, ૧ પ્રજાસ્થાનીય દેવ મળીને ૨૫૦ અભિષેક. આ ૨૫૦ X૬૪૦૦૦ કળશ = ૧ ક્રોડ ૬૦ લાખ અભિષેક થાય.
સંપર્ક:- મુનિશ્રી દીપરત્નસાગરજી મહારાજ સાહેબ “પાર્શ્વ વિહાર”, જૈન દેરાસરજી, ફોરેસ્ટ રેસ્ટ હાઉસ સામે, કાલાવડ હાઈવે-ટચ Post: - ઠેબા, Dis:-જામનગર, ગુજરાત, India. [Pin 361120]
(2) Deepratnasagar.in
Web Site- (1) www.Jainelibrary.org, Email – Jainmunideepratnasagar@gmail.com
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
MOBILE +91 9825967397
Page 104

Page #105

नमो नमो निम्मलदंसणस्स पूज्य आनंद-क्षमा-ललित-सुशील-सुधर्मसागर-गुरूभ्यो ना
તીર્થંકર ૧૧
“શ્રેયાંસનાથ પરિચય”
(૧૮૫ દ્વારોમાં)
પરિચય દાતા મુનિશ્રી દીપરત્નસાગર
[.com M.Ed., Ph.D.મુતમ
1/01/2015 ગુરુવાર ૨૦૦૨, કારતક સુદ ૧
(પ્રિન્ટર્સ - નવપ્રભાત પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ, અમદાવાદ, 9825598855
તીર્થંકર પરિચય શ્રેણી-૧૧
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 105

Page #106

[તીર્થંકર-૧૧- શ્રેયાંસનાથ નો પરિચય ૧૮૫ તારોમાં] . ભગવંતનું નામ
શ્રેયાંસનાથ ચોવીસીમાં આ ભગવંતનો ક્રમ
અગિયારમો ભગવંતના ભવો કેટલા થયા?
ત્રણ, [3] ભગવંતના સમ્યત્વ પ્રાપ્તિ પછીના ભવો ૧. નલિનીગુપ્ત રાજા ક્યા ક્યા?
૨. મહા અશ્રુત દેવ 3. શ્રેયાંસનાથા
પૂર્વોત્તરભવે ભગવંત જ્યાં હતા ---તે દ્વીપનું નામ
પુષ્કરદ્વીપ ---તે દ્વીપના ક્ષેત્રનું નામ
પુષ્કરવર વિદેહ ---તે ક્ષેત્રની દિશાનું નામ
સીતાનદીની દક્ષિણે. ---તે ક્ષેત્રની વિજયઆદિનું નામ રમણીય ---ત્યાંની નગરી નુ નામા
શુભાપુરી ભગવંતના ‘તીર્થંકરનામકર્મબંધ’ ના ૧.અરિહંત વત્સલતા, કારણો. (૨૦ સ્થાનકો).......
૩.પ્રવચન વત્સલતા, આ (૨૦) સ્થાનકોમાંના કોઈપણ એક, |
પ.સ્થવિર વત્સલતા, એકથી વધુ કે વીશે (૨૦) સ્થાનકોની
૭.તપસ્વી વત્સલતા આરાધનાથી તીર્થંકર નામકર્મ બાંધ્યું.
૯.નિરતિચાર દર્શન, ૧૧.આવશ્યક ૧૩.નિરતિચાર વ્રત, ૧૫.તપ સમાધિ, ૧૭.વૈયાવચ્ચ સમાધિ ૧૯. શ્રુતભક્તિ
૨.સિદ્ધ વત્સલતા, ૪.ગુરુ વત્સલતા, ૬.બહુશ્રુત વત્સલતા, ૮.નિરંતર જ્ઞાનોપયોગ, ૧૦.વિનય, ૧૨.નિરતિચાર શીલ, ૧૪.ક્ષણ લવ સમાધિ, ૧૬.ત્યાગ સમાધિ, ૧૮.અપૂર્વજ્ઞાનગ્રહણ ૨૦.પ્રવચન પ્રભાવના
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 106

Page #107

૧૧
૧૨ ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું રાજવીપણું
૧૩
ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવના ગુરુનું નામ ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું શ્રુત
૧૪
૧૬
૧૫ ભગવંત પૂર્વભવે ક્યા સ્વર્ગમાં હતા પૂર્વભવે સ્વર્ગમાં ભગવંત નુ આયુષ્ય ચ્યવન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) ચ્યવન માસ-તિથી (ગુજરાતી) ભગવંત નુ ચ્યવન નક્ષત્ર
૧૭
ભગવંત ની ચ્યવન રાશિ
ભગવંત નો અવન કાળ
ભગવંત ગર્ભમાં આવ્યા ત્યારે માતાએ
જોયેલ ૧૪ સ્વપ્ન
[*અહી ૧૪ સ્વપ્નનો ક્રમ સર્વે તીર્થંકરને આશ્રીને નોંધ્યો છે પણ ઋષભદેવની ૭.સૂર્ય,
માતાએ ૧લે સ્વપ્ને ‘વૃષભ’ જોયેલો ]
૧૮
૧૯
૨૦
૨૧
૨૨
૨૩
૨૪
૨૫
૨૬
૨૭
૨૮
૨૯
30
[તીર્થંકર-૧૧- શ્રેયાંસનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
ભગવંતનું પૂર્વોત્તર-ભવનું નામ
નલિનીગુલ્મ
માંડલિક રાજા.
૩૧
૩૨
33
સ્વપ્નફળનું કથન કોણે કર્યું? માતામુખેથીસ્વપ્નો પાછા ફરવા
*વિશેષ* “ ગર્ભસંહરણ”
માતાનો ગર્ભ-આકાર
ભગવંત ચ્યવન થયું તે માતાનુ નામ
આ ભગવંત ગર્ભમાં અભિગ્રહ કરેલો?
ભગવંત ની ગર્ભસ્થિતિ
ભગવંત નુ જન્મ નક્ષત્ર
જન્મ માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
જન્મ માસ-તિથી (ગુજરાતી)
ભગવંત ની જન્મ રાશિ
ભગવંત નો જન્મ કાળ
જન્મ વખતે કયો આરો હતો?
વજ્રદત્ત
અગિયાર અંગ
અચ્યુત દેવલોકે
૨૨ સાગરોપમ
જેઠ વદ ૬ વૈશાખ વદ ૬
શ્રવણ
મકર
મધ્ય-રાત્રી
૧.હાથી,
૩.સિંહ,
પ.પુષ્પમાળા,
મધ્ય-રાત્રી
ચોથા આરાના ઉત્તરાર્ધમાં
૨.વૃષભ,
૪.લક્ષ્મી,
૬.ચંદ્ર,
૯.પૂર્ણકળશ,
૧૧.ક્ષીરસમુદ્ર,
૧૩.રત્ન-રાશિ,
પિતા અને સ્વપ્નલક્ષણ પાઠક.
આ ઘટના બની નથી
આ ભગવંતના ગર્ભનું સંહરણ થયું ન હતું.
ગર્ભ પ્રચ્છન્ન હોવાથી માતાના પેટનો આકાર બદલાતો
નથી
વિષ્ણુ
કરેલો નથી
૯ માસ ૬ દિવસ
શ્રવણ
ફાગણ વદ ૧૨
મહા વદ ૧૨
મકર
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
૮.ધ્વજ,
૧૦.પદ્મસરોવર,
૧૨.દેવવિમાન,
૧૪.નિધૂમઅગ્નિ
Page 107

Page #108

૩૮
[તીર્થંકર-૧૧- શ્રેયાંસનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૩૪ આ ભગવંતના જન્મવખતે કયો કાળ હતો? ૧૦૦ સાગરોપમ ૧ કરોડ ૪૯ લાખ ૮૪૦૦૦ વર્ષ, ૮૯
પક્ષ ચોથા આરો બાકી રહ્યો ત્યારે ૩૫ | આ ભગવંત ક્યા દેશ ની કઈ નગરી માં | કાશી દેશ. જન્મ પામ્યા?
સિંહપુરી ૩૭. ભગવંતના જન્મ સમયે પ દિક
૧. અધોલોન્થી ૮ દિશાકુમારી આવે, સુતિકા ઘર કુમારીઓનું આગમન અને કાર્યો
બનાવે, ભૂમિ-શુદ્ધિ કરે [ભગવંતનો જન્મ થાય ત્યારે... કેટલી | ૨. ઉર્ધ્વલોકથી ૮ દિશાકુમારી આવે સુગંધીજળ અને દીમારીઓ ક્યાંથી આવે અને શું શું કાર્ય સુગંધી-પુષ્પ વૃષ્ટિ કરે કરે?..
૩. પૂર્વચૂકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, દર્પણ ધરે ......................તેનું સંક્ષિપ્ત વર્ણન]
૪. પશ્ચિમરૂચથી ૮ દિશાકુમારી આવે, પંખા કરે ૫. ઉત્તરરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ચામરધરે ઉ.દક્ષીણરૂચથી ૮ દિશાકુમારી આવે, કળશ કરે ૭. મધ્યરૂચ થી ૮ દિશાકુમારી આવે, ૪-દીપકધરે
અને ૪-સૂતીકર્મ કરે જન્માભિષેક સ્થળ
પાંડુકવનની દક્ષિણમાં અતિપાંડુકંબલશિલા પર ભગવંતના જન્મ સમયે કેટલા ઇન્દ્રો આવે? | તે સમયે ૬૪ ઇંદ્રો આવે તે આ ક્યા- ક્યા?
- ૧૨ કલ્પ’ના ૧૦ ઇન્દ્રો, - ૨ (પ્રકારે) જ્યોતિષ્કના ઇન્દ્રો [સૂર્ય, ચંદ્ર] - ૨૦ ભવનપતિના ઇન્દ્રો - ૩૨ વ્યંતરોના ઇન્દ્રો
૩૯
૪૦
| ભગવંતના જન્મ સમયે આવેલા ઇન્દ્રો શું || ૧. પ્રભુ જેવું પ્રતિબીંબ રચવું કાર્યો કરે? સંક્ષિપ્ત વર્ણન
૨. સૌધર્મેન્દ્ર પાંચ રૂપ વિકુર્વે ૩. ઇંદ્ર પ્રભુને ખોળામાં સ્થાપે ૪. ચોસઠ ઇંદ્ર ૧૦૦૮ કલશોથી પ્રભુને સ્નાન કરાવે ૫. ગોશીષચંદન થી વિલેપના ૬. પુષ્પાદિથી અંગપૂજા ૭. પ્રભુને વસ્ત્ર પહેરાવે ૮. પ્રભુને અલંકાર પહેરાવે ૯. પ્રભૂને અંગુઠે અમૃત સિંચી, પ્રભુને માતા પાસે મૂકે ૧૦.બત્રીશ કરોડ સોનૈયાની વૃષ્ટિ અને ઉદ્ઘોષણા કરે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 108

Page #109

૪૯ |
ખશી.
-
-
-
-
-
-
-
-
--
[તીર્થંકર-૧૧- શ્રેયાંસનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૪૨ | ભગવંત ના જન્મદાતા માતાનું નામ
વિષ્ણુદેવી ૪૩ | ભગવંતના પિતાનું નામ
વિષ્ણુ રાજા ૪ આ ભગવંતની જાતી કઈ હતી?
પુરુષ ૪૫ | ભગવંતના માતાની ગતિ
સનકુમાર દેવલોકમાં ૪૬ | ભગવંતના પિતાની ગતિ
સનકુમાર દેવલોકમાં ૪૭ ભગવંતનું અન્ય નામ [હોય તો?]
માહિતી નથી. | ૪૮ | ભગવંતનું ગોત્ર
કાશ્યપ. ભગવંતનો વંશ
ઇસ્વીકુ. ૫૦ | ભગવંતનું લંછન ૫૧ ભગવંતના નામનો સામાન્ય અર્થ
શ્રેય કરનાર હોવાથી શ્રેયાંસા પર | ભગવંતના નામનો વિશેષ અર્થ
ગર્ભના પ્રભાવે માતા દ્વારા દેવશય્યા પર આરોહણ
કરાતા શ્રેચ કારી બની માટે શ્રેયાંસ પ૩ આ ભગવંતને મસ્તકે કુણા છે?
ફણા નથી. છે તો કેટલી હોય છે? પ૪] ભગવંતના શરીર લક્ષણો.
ઉત્તમ ૧૦૦૮ લક્ષણયુક્ત પપ | ભગવંતનું સંઘયણ
અનુત્તર વજઋષભનારાચ પs ભગવંતનું સંસ્થાના
અનુત્તર સમચતુરસ્ત્ર | પ૭ | ગુહસ્થપણામાં કેટલું જ્ઞાન હોય?
મતિ, કૃત, અવધિજ્ઞાન ૫૮ ] ભગવંતનો ગણ
દેવા પ૯ | ભગવંતની યોનિ
વાનર ૬૦ ભગવંતનો વર્ણ
કંચન (પિત) ૬૧ | ભગવંતનું રૂપ
સર્વોત્કૃષ્ટ, દેદિપ્યમાન [બધા દેવ એકઠા થાય તો પણ પ્રભુના અંગુઠા પ્રમાણ જેટલું રુપ ના
વિક્ર્વી શકે]. ૬૨ ભગવંતનું બળ
અનંતબળ [વાસુદેવ કરતાં ચક્રવર્તીનુ બળ બમણું
હોય, તેથી અનંતગણું બળ તીર્થંકરનું હોય. ૬૩ | ઉન્મેધાંગલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૮૦ ધનુષ ૬૪ | આત્માગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૧૨૦ આંગળા ઉપ પ્રમાણાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૧૯ આંગળ, ૧૦ અંશા ૧૬ ભગવંત નો આહાર
બાલ્યાવસ્થામાં ઇન્દ્રએ અંગુઠે મુકેલ અમૃત, પછી ઓદનાદિ વિશિષ્ટ અન્ન.
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 109

Page #110

[તીર્થંકર-૧૧- શ્રેયાંસનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૬૭ | ભગવંતના વિવાહ
વિવાહ થયેલા હતા. ૬૮ | ભગવંતે વિષયસેવન કરેલું?
સ્વપત્નીઓ સાથે કરેલું ૬૯ | ભગવંતની [રાજ]કુમાર અવસ્થા ૨૧ લાખ વર્ષ ૭૦ | ભગવંતનો રાજ્ય-કાળા
૪૨ લાખ ૭૧ | ચક્રવર્તી હતા કે માંડલિક રાજા
માંડલિક રાજા ૭૨ | ભગવંત કઈરીતે બોધ પામ્યા
તેઓ સ્વયંભુદ્ધ હતા. ૭૩ | દીક્ષા-અવસર જણાવવા આવતા બ્રહ્મદેવલોકે રહેલા અર્ચિ:, અર્ચિમાલી, વૈરોચન આદિ લોકાંતિક દેવો
નવ (પ્રકારે) લોકાંતિક દેવો આવી પ્રભુને દીક્ષાનો
અવસર જણાવે છે. જ ભગવંત રોજ કેટલું વર્ષીદાન આપે? પ્રતિદિન ૧ ક્રોડ, ૮ લાખ સોનૈયા. ૭૫ ભગવંત વર્ષે કેટલું વર્ષીદાન આપે? ૩૮૮ ક્રોડ, ૮૦ લાખ સોનૈયા. ૭૬ | ભગવંત ક્યારે વર્ષીદાન આપે?
સૂર્યોદયથી મધ્યાહ્ન વર્ષીદાન આપે ૭૭ દીક્ષા માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
ફાગણ વદ ૧૩ દીક્ષા માસ-તિથી (ગુજરાતી)
મહા વદ ૧૩ ૭૮ | દીક્ષા નક્ષત્ર
| શ્રવણ ૭૯ દીક્ષા રાશિ
મકર ૮૦ | દીક્ષા કાળ
દિવસના પૂર્વ ભાગે | દીક્ષા વખતે કરેલ તપ
છઠનો તપ ૮૨ | દીક્ષા વચ
પાછલી વયમાં દીક્ષા, રાજ્ય ભોગવીને દીક્ષા ૮૩ | દીક્ષા વખતની શીબિકાનું નામ
વિમલપ્રભા. ભગવંત સાથે કેટલાએ દીક્ષા લીધી? | ૧૦૦૦ પુરુષો. ૮૫ | | ભગવંત ક્યા લિંગે નીકળ્યા?
તીર્થકર લિંગે નીકળ્યા અન્યલિંગ કે કલિંગે નહીં ૮૬ | કઈ નગરીથી દીક્ષાર્થે નીકળ્યા? સિંહપુર ૮૭ | દીક્ષા લીધી તે વન કર્યું હતું?
સહસ્સામ્ર વન ૮૮ | દીક્ષા ક્યા વૃક્ષ નીચે લીધી?
અશોક વૃક્ષ ૮૯ કેટલી મુષ્ટિ(મુઠ્ઠી) લોન્ચ કર્યો? પાંચ મુષ્ટિ (મુઠ્ઠી) ૯૦ | દીક્ષા લેતા જ ઉપજેલ જ્ઞાન
મન:પર્યવજ્ઞાના દીક્ષા વખતે દેવદૂષ્ય (વસ્ત્ર)કોણે ઇન્દ્ર પ્રભુના ખભે સ્થાપ્યું. સાધિક એક વર્ષ ૯૨. | આપ્યું? કેટલો વખત રહ્યું?
બીજા મતે ચાવવા ૯૩ | ભગવંત પ્રથમ પારણું શેનાથી થયું? પરમાત્ર (ખીર) ૪ | પ્રથમ પારણું ક્યારે થયું?
બીજા દિવસે. ૫ | પ્રથમ પારણું ક્યાં થયું?
સિદ્ધાર્થપુર ૯૬ પ્રથમ ભિક્ષાદાતા કોણ હતા?
૮૧ | દીધા છે.)
નંદ
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થકર પરિચય”
Page 110

Page #111

[તીર્થંકર-૧૧- શ્રેયાંસનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] પ્રથમ ભિક્ષાદાતાની ગતિ
તે ભવે કે ત્રીજા ભવે મોક્ષ
(આવશ્યક નિયુક્તિ ૩૩૪). ૯૮ | પ્રથમ ભિક્ષા-પ્રાપ્તિકાળે પ્રગટ થતાં પાંચ | ૧.'અહોદાન” ઉદ્ઘોષણા ૨. દિવ્ય વાજિંત્રનાદ દિવ્ય
૩. સોનિયાની વૃષ્ટિ ૪. વસ્ત્ર વૃષ્ટિ.
૫. સુગંધી જળપુષ્પ વૃષ્ટિ | ૯ | વૃષ્ટિ થતાં સોનૈયાનું પ્રમાણ
સાડા બાર કરોડ સોનૈયા. ૧૦૦ | ભગવંતના શાસનમાં થતો ઉત્કૃષ્ટતપ આઠ માસ. ૧૦૧ | આ ભગવંતની વિહારભૂમિ
આર્ય ભૂમિ. | ૧૦૨ ભગવંત કેટલો કાળ છદ્મસ્થ રહ્યા? ૨ માસ ૧૦૩ કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(શાસ્ત્રીય) મહા વદ અમાસ.
કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(ગુજરાતી) પોષ વદ અમાસ. ૧૦૪ | કેવળજ્ઞાન નક્ષત્ર
શ્રવણ ૧૦૫ કેવળજ્ઞાન રાશિ
| મકર ૧૦૬ કેવળજ્ઞાન કાળા
દિવસના પૂર્વ ભાગે ૧૦૭ કેવળજ્ઞાન થયું તે સ્થાન ક્યું?
સિંહપુર ૧૦૮ કેવળજ્ઞાન થયું તે વન ક્યું?
સહસ્સામ્ર વન | ૧૦૯ કેવળજ્ઞાન ક્યાવૃક્ષ નીચે થયું?
તિન્દક ૧૧૦ કેવળજ્ઞાનવૃક્ષની ઊંચાઈ કેટલી? ભગવંત શરીરથી ૧૨ ગણું.
(૮૦x૧૨= ૯૬૦ ધનુષ) ૧૧૧ | કેવલજ્ઞાન કાળે પ્રભુજીનો તપ
છટ્ઠભક્તા ૧૧૨ ભગવંતના ૩૪ અતિશયો
જન્મથી ૪, દેવો વડે કૃત્ ૧૯, છાખ્રસ્થિક કર્મક્ષય થતાં
૧૧ અતિશયો હોય. ૧૧૩ ભગવંત વાણીના ૩૫ ગુણો
સંસ્કૃત-વચનાદિ ૩૫ ગુણો હોય તેનું વર્ણન અન્ય
ગ્રંથથી જાણવું ૧૧૪ ભગવંતના આઠ પ્રાતિહાર્યો
અશોકવૃક્ષ, પંચવર્ષીપુષ્પ-વૃષ્ટિ, દિવ્યધ્વનિ, શ્વેતા
ચામર, સિંહાસન, ભામંડળ, દુંદુભિનાદ, છત્રાતિછત્ર. ૧૧૫ ચૈત્યવૃક્ષ (પહેલું પ્રાતિહાર્ય)
(૮૦x૧૨= ૯૬૦ ધનુષ) ૧૧૬ | ભગવંતની ૧૮ દોષ રહિતતા.
દાન-લાભ-વીર્ય-ભોગ-ઉપભોગ પાંચે નો અંતરાય, જુગુપ્સા, ભય, અજ્ઞાન, નિદ્રા, અવિરતિ, કામભોગેચ્છા, હાસ્ય શોક, દ્વેષ, મિથ્યાત્વ, રાગ, અરતિ
રતિ, એ ૧૮ દોષ ભગવંતને ન હોય ૧૧૭ તીર્થોત્પત્તિ ક્યારે થઇ?
પહેલા સમવસરણમાં ૧૧૮ | આ ભગવંતનો તીર્થ-પ્રવૃત્તિકાળ ભગવાન વાસુપૂજ્ય સુધી
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 111

Page #112

[તીર્થંકર-૧૧- શ્રેયાંસનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
નથી
પોણો પલ્યોપમ
કૌસ્તુભ
ધારિણી
આ ભગવંત માં તીર્થવિચ્છેદ કાળ
આ ભગવંત ના પહેલા ગણધર
આ ભગવંત ના પહેલા સાધ્વી
આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવક
આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવિકા
આ ભગવંત ના મુખ્ય ભક્તરાજા
આ ભગવંત ના યક્ષ
૧૧૯
૧૨૦
૧૨૧
૧૨૨
૧૨૩
૧૨૪
૧૨૫
૧૨૬
૧૨૭
૧૨૮ | આ ભગવંત ના ગણધરો
૧૨૯
૧૩૦
આ ભગવંત ના યક્ષિણી
આ ભગવંત ના ગણ
આ ભગવંત ના સાધુઓ
આ ભગવંત ના સાધ્વીઓ
૧૩૧
આ ભગવંત ના શ્રાવકો
૧૩૩
૧૩૨ | આ ભગવંત ના શ્રાવિકાઓ આ ભગવંત ના કેવળીઓ ૧૩૪ | આ ભગવંત ના મન:પર્યવજ્ઞાનીઓ આ ભગવંત ના અવધિજ્ઞાનીઓ
૧૩૫
૧૩૬
આ ભગવંત ના ચૌદપૂર્વીઓ ૧૩૭ આ ભગવંત ના વૈક્રિયલબ્ધિધરો
૧૩૮
આ ભગવંત ના વાદિમુનિઓ
૧૩૯
આ ભગવંત ના સામાન્યમુનિઓ ૧૪૦ ભગવંત ના અનુત્તરોપપાતિક મુનિ ૧૪૧ પ્રકીર્ણકોની રચના કેટલી થઇ? ૧૪૨ સાધુના વ્રતની સંખ્યા
૧૪૩
શ્રાવકના વ્રતની સંખ્યા ૧૪૪ ભગવંતમાં કેટલા ચારિત્ર છે?
માહિતી અપ્રાપ્ય
માહિતી અપ્રાપ્ય
ત્રિપૃષ્ઠ
મનુજેસ્વર
શ્રીવત્સા
છોંતેર
૭૬
૮૪,૦૦૦
૧,૦૩,૦૦૦
૨,૭૯,૦૦૦
૪,૪૮,૦૦૦
૬,૫૦૦
૬,૦૦૦
૧૩૦૦
૧૧૦૦૦
૫૦૦૦
૪૮૧૨૪
માહિતી અપ્રાપ્ય.
૮૪૦૦૦
ચાર મહાવ્રત.
બાર વ્રત
પાંચ:- સામાયિક, છેદોપસ્થાપનીય, પરિહારવિશુદ્ધિ સૂક્ષ્મસંપરાય, યથાખ્યાત
જીવ આદિ નવ અથવા દેવ,ગુરુ,ધર્મ ત્રણ ચાર- સમ્યક્ત્વ, શ્રુત, દેશવિરતિ, સર્વવિરતિ બે- રાઈ, દેવસી
૧૪૬
૧૪૫ | આ ભગવંતમાં તત્ત્વોની સંખ્યા? આ ભગવંતમાં સામાયિક કેટલી? આ ભગવંતમાં પ્રતિક્રમણ કેટલા? ૧૪૮ રાત્રિભોજન ક્યા ગુણમાં આવે? ૧૪૯ | આ ભગવંત માં સ્થિત-કલ્પ?
૧૪૭
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
ઉત્તર-ગુણમાં
આચેલક્ય, ઔદેશિક આદિ દશ ભેદે
Page 112

Page #113

[તીર્થંકર-૧૧- શ્રેયાંસનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]. ૧૫૦ | આ ભગવંત માં અસ્થિત-કલ્પ?
આચેલક્ય, કેશિક આદિ ૬ ભેદે ૧૫૧ | આ ભગવંતમાં સાધુ આચારનુપાલન સુખ બોધ્ય, સુખાનુપાલ્ય ૧૫૨ | ષડાવશ્યક (પ્રતિક્રમણ).
કારણ હોય ત્યારે પ્રતિક્રમણ ૧૫૩ | આ ભગવંત ના મુનિઓનું સ્વરૂપ
ઋજુ અને પ્રાજ્ઞા ૧૫૪] ભગવંત પ્રરૂપિત ધર્મ બે ભેદે
અણગાર+અગાર કે શ્રુતચારિત્રા ૧પપ | આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનો વર્ણ. કોઈપણ વર્ણના ૧૫૬ | આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનું માપ
જેવા પ્રાપ્ત થાય માપ મુજબના ૧૫૭] આ ભગવંતનો ગૃહસ્થ કાળા
૬૩ લાખ વર્ષ ૧૫૮ | આ ભગવંતનો કેવળજ્ઞાન કાળા
૨૧ લાખ વર્ષમાં ૨ માસ ઓછા ૧૫૯ | આ ભગવંતનો કુલ દિક્ષા પર્યાય
૨૧ લાખ વર્ષ ૧૬૦ | આ ભગવંતનું કુલ આયુષ્ય
| ૮૪ લાખ પૂર્વ ૧૬૧ | આવેલા શીત આદિ પરિષહો
સમ્યફ રીતે સહન કર્યા. ૧૬૨ | ભગવંતની ગતિ
શાશ્વત અને નિરાબાધ સુખવાળા મોક્ષે (સિદ્ધિગતિ) ૧૬૩ | મૃત્યુ બાદ સંસ્કાર
અગ્નિસંસ્કાર, (દફન આદિ વિધિ નહિ) ૧૬૪ | મોક્ષગમન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) | શ્રાવણ વદ 3 મોક્ષગમન માસ-તિથી(ગુજરાતી)
અષાઢ વદ ૩. ૧૬૫ | મોક્ષગમન નક્ષત્ર
| ધનિષ્ઠા ૧૬૬ | મોક્ષગમન રાશિ
કુંભા ૧૬૭ | મોક્ષગમન કાળ
દિવસના પૂર્વ ભાગે. ૧૬૮ | મોક્ષગમન ક્યા સ્થાનેથી થયું?
સમ્મત પર્વતથી ૧૬૯ | મોક્ષગમન વખતનું આસન
કાયોત્સર્ગ ૧૭૦ | આ ભગવંત ની મોક્ષમાં અવગાહના | પ૩.૩૩ ધનુષ ૧૭૧ | મોક્ષગમન વખતનો તપ.
માસક્ષમણ. ૧૭૨ | ભગવંત સાથે મોક્ષે જનાર કેટલાં
૧૦૦૦ પુરુષો ૧૭૩ | ભગવંતમોક્ષ વખતે કયો આરો હતો? ચોથા આરાના પથાર્ધ ભાગે. ૧% | ભગવંત ના મોક્ષગમનનો કાળ
| ૧૦૦ સાગરોપમ ૬૫ લાખ ૮૪ હજાર અને ૮૯ પક્ષા
ચોથો આરો બાકી રહેતાં ૧૭૫ | આ ભગવંત ની યુગાંતકૃતુ ભૂમિ
સંખ્યાત પુરુષ સુધી ૧૭૬ | આ ભગવંત ની પર્યાયાંતઋતુ ભૂમિ | એક દિવસ આદિ ૧૭૭ | ભગવંત માં પૂર્વો કેટલો કાળ રહ્યા?
અસંખ્યાત કાળ સુધી. ૧૭૮ પૂર્વ કેટલા કાળે વિચ્છેદ પામ્યા?
| અસંખ્યાત કાળ પછી. ૧૭૯ ક્રમશ: ભગવંતોનુ અંતર
ભ.શ્રેયાંસનાથ પછી પ૪ સાગરોપમ પછી ભ. | વાસુપૂજ્ય નિર્વાણ પામ્યા.
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 113

Page #114

[તીર્થંકર-૧૧- શ્રેયાંસનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]. ૧૮૦ કોના તીર્થે કયું આશ્ચર્ય થયું?
કોઈ આશ્ચર્ય થયું નથી.
૧૮૧ | તીર્થમાં ક્યા ચક્રવર્તી થયા?
કોઈ ચક્રવર્તી થયા નથી. ૧૮૨ | તીર્થમાં ક્યા વાસુદેવ થયા?
ત્રિપૃષ્ઠ વાસુદેવા ૧૮૩ તીર્થમાં ક્યા બલદેવ થયા?
અચલ બળદેવ ૧૮૪ | તીર્થમાં ક્યા પ્રતિવાસદેવ થયા?
અશ્વગ્રીવ પ્રતિ વાસુદેવા ૧૮૫ | ભગવંતને જન્મ વખતે થતાં ૨૫૦ અભિષેકોની વિગત:
વૈમાનિકેન્દ્રો ૧૦, ભવનપતીન્દ્ર ૨૦, વ્યંતરેન્દ્રો ૩૨, ૬૬ ચંદ્રો, ૬૬ સૂર્યો, ૮ શકેંદ્ર | અગ્રમહિષી, ૮ ઇશારેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૫ ચમઢ અગ્ર મહિષી, ૫ બલીંઢ અગ્રમહિષી, કુ ધરોંગ અગ્રમહિષી, ૬ ભૂતાનેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૪ વ્યંતર અગ્રમહિષી, ૪ જ્યોતિષ્ક અગ્રમહિષી, ૪ લોકપાલ, ૧ અંગરક્ષક, ૧ સામાનિક, ૧ કટકદેવ, ૧ ત્રાયત્રંશક, ૧ પર્ષદાદેવ, ૧ પ્રજાસ્થાનીય દેવ મળીને ૨૫૦ અભિષેક. આ ૨૫૦x૬૪૦૦૦ કળશ = ૧ ક્રોડ ૬૦ લાખ અભિષેક થાય.
સંપર્ક:- મુનિશ્રી દીપરત્નસાગરજી મહારાજ સાહેબ પાર્થ વિહાર”, જૈન દેરાસરજી, ફોરેસ્ટ રેસ્ટ હાઉસ સામે, કાલાવડ હાઈવે-ટચ
Post: - gaul, Dis:-M44012, oraid, India. [Pin- 361120]
Web Site- (1) www.Jainelibrary.org, (2) Deepratnasagar.in Email - Jainmunideepratnasagar@gmail.com MOBILE +91 9825967397
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 114

Page #115

नमो नमो निम्मलदंसणस्स पूज्य आनंद-क्षमा-ललित-सुशील-सुधर्मसागर-गुरूभ्यो नमः
તીર્થંકર - ૧૨
“વાસુપૂજ્ય પરિચય"
(૧૮૫ દ્વારોમાં)
પરિચય દાતા
મુનિશ્રી દીપરત્નસાગર
[M.Com., M.Ed., Ph.D.,શ્રુતમ ]િ
12/01/2015 ગુરુવાર ૨૦૦૨, કારતક સુદ ૧
પ્રિન્ટર્સ - નવપ્રભાત પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ, અમદાવાદ, 9825598855
તીર્થંકર પરિચય શ્રેણી-૧૨
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 115

Page #116

[તીર્થંકર-૧૨– વાસુપૂજ્ય નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ભગવંતનું નામ
વાસુપૂજ્ય | ચોવીસીમાં આ ભગવંતનો ક્રમ
બારમો. ભગવંતના ભવો કેટલા થયા?
ત્રણ, [3] ભગવંતના સમ્યત્વ પ્રાપ્તિ પછીના ભવો. | ૧. પદ્ધોત્તર રાજા ક્યા ક્યા?
૨. પ્રાણત દેવ 3. વાસુપૂજ્ય.
|
પૂર્વોત્તરભવે ભગવંત જ્યાં હતા. ---તે દ્વીપનું નામ
પુષ્કરવદ્વીપ ---તે દ્વીપના ક્ષેત્રનું નામ
પુષ્કરવર વિદેહ ---તે ક્ષેત્રની દિશાનું નામ
સીતાનદીની દક્ષિણે ---તે ક્ષેત્રની વિજયઆદિનું નામ મંગલાવતી ---ત્યાંની નગરી નુ નામ
રત્નસંચયા | ભગવંતના 'તીર્થંકરનામકર્મબંધ’ ના ૧.અરિહંત વત્સલતા, કારણો. (૨૦ સ્થાનકો).
૩.પ્રવચન વત્સલતા, આ (૨૦) સ્થાનકોમાંના કોઇપણ એક, પ.સ્થવિર વત્સલતા, એકથી વધુ કે વીશે (૨૦) સ્થાનકોની
૭.તપસ્વી વત્સલતા. આરાધનાથી તીર્થંકર નામકર્મ બાંધ્યું.
૯.નિરતિચાર દર્શન, ૧૧.આવશ્યક ૧૩.નિરતિચાર વ્રત, ૧૫.તપ સમાધિ, ૧૭.વૈયાવચ્ચ સમાધિ ૧૯શ્રુતભક્તિા
૨.સિદ્ધ વત્સલતા, ૪.ગુરુ વત્સલતા, ૬.બહુશ્રુત વત્સલતા, ૮.નિરંતર જ્ઞાનોપયોગ, ૧૦.વિનય, ૧૨.નિરતિચાર શીલ, ૧૪.ક્ષણ લવ સમાધિ, ૧૬.ત્યાગ સમાધિ, ૧૮.અપૂર્વજ્ઞાનગ્રહણ ૨૦.પ્રવચન પ્રભાવના
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 116.

Page #117

૧૯
૪.લક્ષ્મી,
તીર્થંકર-૧૨- વાસુપુજ્ય નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં ૧૧ | ભગવંતનું પૂર્વોત્તર-ભવનું નામ
પદ્ધોત્તર ૧૨ ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું રાજવીપણું માંડલિક રાજા. ૧૩ ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવના ગુરુનું નામ વજનાભ ૧૪ ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું કૃત
અગિયાર અંગ. ૧૫ ભગવંત પૂર્વભવે ક્યા સ્વર્ગમાં હતા
પ્રાણતા ૧૬ પૂર્વભવે સ્વર્ગમાં ભગવંત નુ આયુષ્ય ૨૦ સાગરોપમાં ૧૭ | ચ્યવન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) ચ્યવના | જેઠ સુદ ૯ માસ-તિથી (ગુજરાતી)
જેઠ સુદ ૯ ૧૮ | ભગવંત નુ ચ્યવન નક્ષત્ર
શતભિષા. ભગવંત ની ચ્યવન રાશિ
કુંભા ૨૦ ભગવંત નો ચ્યવન કાળ
મધ્યરાત્રી ૨૧ ભગવંત ગર્ભમાં આવ્યા ત્યારે માતાએ ૧.હાથી,
૨.વૃષભ, જોયેલ ૧૪ સ્વપ્ન
૩.સિંહ, [અહી ૧૪ સ્વપ્નનો ક્રમ સર્વે તીર્થકરને | પ.પુષ્પમાળા,
૬.ચંદ્ર, આશ્રીને નોંધ્યો છે પણ ઋષભદેવની | ૭.સૂર્ય,
૮.ધ્વજ, માતાએ ૧લે સ્વપ્ન વૃષભ” જોયેલો ] | ૯.પૂર્ણકળશ,
૧૦.પદ્મસરોવર, ૧૧.ક્ષીરસમુદ્ર, ૧૨.દેવવિમાન,
૧૩.રત્ન-રાશિ, ૧૪.નિર્ધમઅગ્નિ ૨૨ | સ્વપ્નફળનું કથન કોણે કર્યું?
પિતા અને સ્વપ્નલક્ષણ પાઠક. | માતા મુખેથી સ્વપ્નો પાછા ફરવા
આ ઘટના બની નથી ૨૪ | *વિશેષ* * ગર્ભસંહરણ”
આ ભગવંતના ગર્ભનું સંકરણ થયું ન હતું. ૨૫ | માતાનો ગર્ભ-આકાર
ગર્ભ પ્રચ્છન્ન હોવાથી માતાના પેટનો આકાર બદલાતો
નથી ૨૬ ભગવંત ચ્યવન થયું તે માતાનું નામ
જયા દેવી ૨૭ | આ ભગવંત ગર્ભમાં અભિગ્રહ કરેલો? કરેલો નથી ૨૮ | ભગવંત ની ગર્ભસ્થિતિ.
૮ માસ ૨૦ દિવસ ૨૯ | ભગવંત નું જન્મ નક્ષત્ર
શતભિષા ૩૦ | જન્મ માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
ફાગણ વદ ૧૪ જન્મ માસ-તિથી (ગુજરાતી)
મહા વદ ૧૪ ૩૧ ભગવંત ની જન્મ રાશિ
કુંભા ૩૨ | ભગવંત નો જન્મ કાળ.
મધ્યરાત્રી ૩૩ | જન્મ વખતે કયો આરો હતો?
ચોથા આરાના ઉત્તરાર્ધમાં
૨૩.
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 117

Page #118

૩૪
૩૫
આ ભગવંત ક્યા · દેશ' ની કઈ · નગરી· માં 39 જન્મ પામ્યા?
૩૭
ભગવંતના જન્મ સમયે ૫૬ દિક્ ૩૮ | કુમારીઓનું આગમન અને કાર્યો [ભગવંતનો જન્મ થાય ત્યારે... કેટલી દીક્કુમારીઓ ક્યાંથી આવે અને શું શું કાર્ય કરે?
...તેનું સંક્ષિપ્ત વર્ણન]
૩૯
૪૦
[તીર્થંકર-૧૨- વાસુપૂજ્ય નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
આ ભગવંતના જન્મવખતે કયો કાળ હતો? | ૪૬ સાગરોપમ ૧ કરોડ ૩૭ લાખ ૮૪૦૦૦ વર્ષ, ૮૯ પક્ષ ચોથા આરો બાકી રહ્યો ત્યારે
૪૧
અંગ દેશ ચંપા નગરી
૧. અધોલોક્થી ૮ દિશાકુમારી આવે, સુતિકા ઘર બનાવે, ભૂમિ-શુદ્ધિ કરે
૨. ઉર્ધ્વલોકથી ૮ દિશાકુમારી આવે સુગંધીજળ અને સુગંધી-પુષ્પ વૃષ્ટિ કરે
૩. પૂર્વરુચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, દર્પણ ધરે ૪. પશ્ચિમરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, પંખા કરે ૫. ઉત્તરરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ચામરધરે ૬.દક્ષીણરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, કળશ કરે ૭. મધ્યરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ૪-દીપકધરે અને ૪-સૂતીકર્મ કરે
જન્માભિષેક સ્થળ
ભગવંતના જન્મ સમયે કેટલા ઇન્દ્રો આવે? | તે સમયે ૬૪ ઈંદ્રો આવે તે આ
ક્યા-ક્યા?
- ૧૨ ‘કલ્પ’ના ૧૦ ઇન્દ્રો,
– ૨ (પ્રકારે) જ્યોતિષ્કના ઇન્દ્રો [સૂર્ય, ચંદ્ર]
- ૨૦ ભવનપતિના ઇન્દ્રો
- ૩૨ વ્યંતરોના ઇન્દ્રો
ભગવંતના જન્મ સમયે આવેલા ઇન્દ્રો શું કાર્યો કરે? સંક્ષિપ્ત વર્ણન
પાંડુકવનની દક્ષિણમાં અતિપાંડુકંબલશિલા પર
૧. પ્રભુ જેવું પ્રતિબીંબ રચવું
૨. સૌધર્મેન્દ્ર પાંચ રૂપ વિકુર્વે
૩. ઇંદ્ર પ્રભુને ખોળામાં સ્થાપે
૪. ચોસઠે ઇંદ્ર ૧૦૦૮ કલશોથી પ્રભુને સ્નાન કરાવે
૫. ગોશીર્ષચંદન થી વિલેપન
૬. પુષ્પાદિથી અંગપૂજા
૭. પ્રભૂને વસ્ત્ર પહેરાવે
૮. પ્રભૂને અલંકાર પહેરાવે
૯. પ્રભૂને અંગુઠે અમૃત સિંચી, પ્રભુને માતાપાસે મૂકે ૧૦.બત્રીશ કરોડ સોનૈયાની વૃષ્ટિ અને ઉદ્ઘોષણા કરે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 118

Page #119

[તીર્થકર-૧૨- વાસુપૂજ્ય નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં. | ૪૨ | ભગવંત ના જન્મદાતા માતાનું નામ
જયા દેવી. | ૪૩ | ભગવંતના પિતાનું નામ
વસુપૂછ્યું રાજા ૪ | આ ભગવંતની જાતી કઈ હતી?
પુરુષ | ૪૫ | ભગવંતના માતાની ગતિ
સનકુમાર દેવલોકમાં ૪૬ | ભગવંતના પિતાની ગતિ.
સનકુમાર દેવલોકમાં | ૪૭ | ભગવંતનું અન્ય નામ [હોય તો?]
| માહિતી નથી. ૪૮ | ભગવંતનું ગોત્રા
કાશ્યપ. ૯ | ભગવંતનો વંશ
ઇસ્વાકુ. ૫૦ | ભગવંતનું લંછના
મહિષ ૫૧ | ભગવંતના નામનો સામાન્ય અર્થ
વસુદેવતા વડે પૂજિત હોવાથી વાસુપૂજ્ય પ૨ | ભગવંતના નામનો વિશેષ અર્થ
રાજા વસુપુજ્યના સંતાન હોવાથી અથવા વસુ વડે
રાજકુળ પુજાયું તેથી વાસુપૂજ્ય. પ૩ | આ ભગવંતને મસ્તકે ફણા છે?
ફણા નથી છે તો કેટલી હોય છે? પ૪ | ભગવંતના શરીર લક્ષણો
ઉત્તમ ૧૦૦૮ લક્ષણયુક્તા પપ | ભગવંતનું સંઘયણ
અનુત્તર વજઋષભનારાચ ૫૬ | ભગવંતનું સંસ્થાના
અનુત્તર સમચતુરસ પ૭ | ગૃહસ્થપણામાં કેટલું જ્ઞાન હોય?
મતિ, શ્રુત, અવધિજ્ઞાન ૫૮ ભગવંતનો ગણ
રાક્ષસી ભગવંતની યોનિ
અશ્વ ૬૦ | ભગવંતનો વર્ણ
રક્ત (લાલ) ૬૧ | ભગવંતનું રૂપ
સર્વોત્કૃષ્ટ, દેદિપ્યમાન [બધા દેવ એકઠા થાય તો પણ પ્રભુના અંગુઠા પ્રમાણ જેટલું પ ના
વિક્ર્વી શકે] ૬૨ | ભગવંતનું બળ
અનંતબળ [વાસુદેવ કરતાં ચક્રવર્તીનુ બળ બમણું
હોય, તેથી અનંતગણું બળ તીર્થંકરનું હોય. ૬૩ | ઉન્મેધાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૭૦ ધનુષ ૬૪ | આત્માગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૧૨૦ આંગળ ૬૫ | પ્રમાણાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૧૬ આંગળ, ૪૦ અંશ ૬૬ | ભગવંત નો આહાર
બાલ્યાવસ્થામાં ઇન્દ્રએ અંગુઠે મુકેલ અમૃત, પછી ઓદનાદિ વિશિષ્ટ અન્ના
Y
ogici
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 119

Page #120

૭.
૭૭
| કુંભ
[તીર્થંકર-૧૨- વાસુપૂજ્ય નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં ૧૭ | ભગવંતના વિવાહ
| વિવાહ થયેલા હતા. ૬૮ | ભગવંતે વિષયસેવન કરેલું?
સ્વપત્નીઓ સાથે કરેલું ૬૯ | ભગવંતની [રાજ]કુમાર અવસ્થા ૧૮ લાખ વર્ષ ૭૦ | ભગવંતનો રાજ્ય-કાળા
રાજ્ય કરેલ નથી. ૭૧ | ચક્રવર્તી હતા કે માંડલિક રાજા
રાજા થયેલ જ નથી. | ભગવંત કઈ રીતે બોધ પામ્યા
તેઓ સ્વયંભુદ્ધ હતા. ૭૩ | દીક્ષા-અવસર જણાવવા આવતા. બ્રહ્મદેવલોકે રહેલા અર્ચિ, અર્ચિમાલી, વૈરોચન આદિ લોકાંતિક દેવો
નવ (પ્રકારે) લોકાંતિક દેવો આવી પ્રભૂને દીક્ષાનો
અવસર જણાવે છે. ૭૪ | ભગવંત રોજ કેટલું વર્ષીદાન આપે? પ્રતિદિન ૧ ક્રોડ, ૮ લાખ સોનૈયા ૭૫ | ભગવંત વર્ષે કેટલું વર્ષીદાન આપે? ૩૮૮ ક્રોડ, ૮૦ લાખ સોનૈયા ભગવંત ક્યારે વર્ષીદાન આપે?
સૂર્યોદયથી મધ્યાહ્ન વર્ષીદાન આપે દીક્ષા માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
ફાગણ વદ અમાસ દીક્ષા માસ-તિથી (ગુજરાતી)
મહા વદ અમાસ ૭૮ | દીક્ષા નક્ષત્ર
શતભિષા. ૭૯ | દીક્ષા રાશિ | ૮૦ દીક્ષા કાળ
દિવસના પશ્ચિમ ભાગે દીક્ષા વખતે કરેલ તપ
ચોથ ભક્ત (ઉપવાસ). ૮૨ | દીક્ષા વય.
પ્રથમ વયમાં દીક્ષા, રાજ્ય ભોગવ્યા વિના દીક્ષા લીધી ૮૩ | દીક્ષા વખતની શીબિકાનું નામ
પૃથિવી ૮૪ | ભગવંત સાથે કેટલાએ દીક્ષા લીધી? ૧૦૦ પુરુષો ૮૫ | ભગવંત ક્યા લિંગે નીકળ્યા?
તીર્થકર લિંગે નીકળ્યા અન્યલિંગ કે કલિંગે નહીં ૮૬ | કઈ નગરીથી દીક્ષાર્થે નીકળ્યા?
ચંપાપુરી ૮૭ | દીક્ષા લીધી તે વન કર્યું હતું?
વિહારગૃહવન ૮૮ | દીક્ષા ક્યા વૃક્ષ નીચે લીધી?
અશોક વૃક્ષા ૮૯ કેટલી મષ્ટિ (મકી) લોન્ચ કર્યો?
પાંચ મુષ્ટિ (મુઠ્ઠી) ૯૦ | દીક્ષા લેતા જ ઉપજેલ જ્ઞાન
મન:પર્યવજ્ઞાન ૯૧ દીક્ષા વખતે દેવદૂષ્ય (વસ્ત્ર)કોણે ઇન્દ્રપ્રભુના ખભે સ્થાપ્યું. સાધિક એક વર્ષ ૯૨ | આપ્યું? કેટલો વખત રહ્યું?
બીજા મતે યાવઝીવ ૯૩ | ભગવંત પ્રથમ પારણું શેનાથી થયું? પરમાન્ન (ખીર) ૯૪ | પ્રથમ પારણું ક્યારે થયું?
બીજા દિવસે. ૯૫ | પ્રથમ પારણું ક્યાં થયું?
મહાપુર ૯૬ | પ્રથમ ભિક્ષાદાતા કોણ હતા?
| સુનંદ મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 120

Page #121

૯૭
૯૮
[તીર્થંકર-૧૨- વાસુપૂજ્ય નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
પ્રથમ ભિક્ષાદાતાની ગતિ
તે ભવે કે ત્રીજા ભવે મોક્ષ
(આવશ્યક નિયુક્તિ ૩૩૪)
પ્રથમ ભિક્ષા-પ્રાપ્તિકાળે પ્રગટ થતાં પાંચ ૧.’અહોદાન’ ઉદ્ઘોષણા દિવ્ય
વૃષ્ટિ થતાં સોનૈયાનું પ્રમાણ ભગવંતના શાસનમાં થતો ઉત્કૃષ્ટતપ આ ભગવંતની વિહારભૂમિ
GE
૧૦૦
૧૦૧
૧૦૨ ભગવંત કેટલો કાળ છદ્મસ્થ રહ્યા? ૧૦૩ કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(શાસ્ત્રીય) કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(ગુજરાતી)
૧૦૪ કેવળજ્ઞાન નક્ષત્ર
૧૦૫ | કેવળજ્ઞાન રાશિ
૧૦૬ | કેવળજ્ઞાન કાળ
૧૦૭ કેવળજ્ઞાન થયું તે સ્થાન ક્યું? ૧૦૮ કેવળજ્ઞાન થયું તે વન ક્યું? ૧૦૯ કેવળજ્ઞાન ક્યાવૃક્ષ નીચે થયું? ૧૧૦ કેવળજ્ઞાનવૃક્ષની ઊંચાઈ કેટલી?
૧૧૧ કેવલજ્ઞાન કાળે પ્રભુજીનો તપ ૧૧૨ ભગવંતના ૩૪ અતિશયો
૧૧૩ ભગવંત વાણીના ૩૫ ગુણો
૧૧૪ ભગવંતના આઠ પ્રાતિહાર્યો
૧૧૫ ચૈત્યવૃક્ષ (પહેલું પ્રાતિહાર્ય) ૧૧૬ ભગવંતની ૧૮ દોષ રહિતતા
૩. સોનિયાની વૃષ્ટિ
૫. સુગંધી જળ+પુષ્પ વૃષ્ટિ સાડા બાર કરોડ સોનૈયા
આઠ માસ.
આર્ય ભૂમિ.
૧ માસ
મહા સુદ ૨
મહા સુદ ૨
શતભિષા
કુંભ
દિવસના પૂર્વ ભાગે
ચંપાપુરી
વિહારગૃહવન
૨. દિવ્ય વાજિંત્રનાદ ૪. વસ્ત્ર વૃષ્ટિ.
પાટલિ
ભગવંત શરીરથી ૧૨ ગણું. (૭૦x૧૨= ૮૪૦ ધનુષ)
જન્મથી ૪, દેવો વડે કૃત્ ૧૯, છા‰સ્થિક કર્મક્ષય થતાં ૧૧ અતિશયો હોય.
સંસ્કૃત-વચનાદિ ૩૫ ગુણો હોય તેનું વર્ણન અન્ય ગ્રંથથી જાણવું
અશોકવૃક્ષ, પંચવર્ણીપુષ્પ-વૃષ્ટિ, દિવ્યધ્વનિ, શ્વેત ચામર, સિંહાસન, ભામંડળ, દુંદુભિનાદ, છત્રાતિછત્ર. ૭૦ ૪૧૨= ૮૪૦ ધનુષ દાન-લાભ-વીર્ય-ભોગ-ઉપભોગ પાંચે નો અંતરાય, જુગુપ્સા, ભય, અજ્ઞાન, નિદ્રા, અવિરતિ, કામભોગેચ્છા, હાસ્ય શોક, દ્વેષ, મિથ્યાત્વ, રાગ, અરતિ રતિ, એ ૧૮ દોષ ભગવંતને ન હોય પહેલા સમવસરણમાં
ભગવાન વિમલનાથ સુધી
૧૧૭ | તીર્થોત્પત્તિ ક્યારે થઇ?
૧૧૮ આ ભગવંતનો તીર્થ-પ્રવૃત્તિકાળ
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 121

Page #122

છે છે | | |
(તીર્થંકર-૧૨- વાસુપૂજ્ય નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં ૧૧૯ | આ ભગવંત માં તીર્થવિચ્છેદ કાળ. એક ચતુર્થાશ પલ્યોપમાં ૧૨૦ | આ ભગવંત ના પહેલા ગણધર
સુલુમ ૧૨૧ | આ ભગવંત ના પહેલા સાધ્વી
ધરણી ૧૨૨ | આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવક | માહિતી અપ્રાપ્ય ૧૨૩ | આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવિકા | માહિતી અપ્રાપ્ય ૧૨૪ આ ભગવંત ના મુખ્ય ભક્તરાજા | દ્વિપૃષ્ઠ ૧૨૫ | આ ભગવંત ના યક્ષ
| કુમાર ૧૨૬ આ ભગવંત ના યક્ષિણી
પ્રવરા ૧૨૭] આ ભગવંત ના ગણ
છાસઠ ૧૨૮ | આ ભગવંત ના ગણધરો
૬૬ ૧૨૯ | આ ભગવંત ના સાધુઓ
૭૨.૦૦૦ ૧૩૦ | આ ભગવંત ના સાધ્વીઓ.
૧,૦૦,૦૦૦ બીજા મતે ૧,૦૬,૦૦૦ ૧૩૧ | આ ભગવંત ના શ્રાવકો
૨,૧૫,૦૦૦ ૧૩૨ આ ભગવંત ના શ્રાવિકાઓ.
૪,૩૬,૦૦૦ ૧૩૩ ] આ ભગવંત ના કેવળીઓ
૬૦૦૦ ૧૩૪ ] આ ભગવંત ના મન:પર્યવજ્ઞાનીઓ ૬૦૦૦ ૧૩૫ | આ ભગવંત ના અવધિજ્ઞાનીઓ
પ૪૦૦ ૧૩૬ ] આ ભગવંત ના ચૌદપૂર્વીઓ
૧૨૦૦ ૧૩૭] આ ભગવંત ના વૈક્રિયલબ્ધિધરો. ૧૦,૦૦૦ ૧૩૮ | આ ભગવંત ના વાદિમુનિઓ
૪૭૦૦ ૧૩૯ | આ ભગવંત ના સામાન્યમુનિઓ.
૩૮૬૩૪ ૧૪૦ | ભગવંત ના અનુત્તરોપપાતિક મુનિ માહિતી અપ્રાપ્ય. ૧૪૧ પ્રકીર્ણકોની રચના કેટલી થઇ? ૭૨,૦૦૦ ૧૪૨ | સાધુના વ્રતની સંખ્યા
ચાર મહાવ્રત. ૧૪૩ | શ્રાવકના વ્રતની સંખ્યા
બાર વ્રત ૧૪ | ભગવંતમાં કેટલા ચારિત્ર છે?
પાંચ:- સામાયિક, છેદોપસ્થાપનીય, પરિહારવિશુદ્ધિ
સૂક્ષ્મસંપરાય, યથાખ્યાતા ૧૪૫ આ ભગવંતમાં તત્ત્વોની સંખ્યા?
જીવ આદિ નવ અથવા દેવ,ગુરુ,ધર્મ ત્રણ ૧૪૬ આ ભગવંતમાં સામાયિક કેટલી? ચાર- સમ્યત્વ, શ્રત, દેશવિરતિ, સર્વવિરતિ ૧૪૭ | આ ભગવંતમાં પ્રતિક્રમણ કેટલા? બે- રાઈ, દેવસી ૧૪૮ | રાત્રિભોજન ક્યા ગુણમાં આવે?
ઉત્તર-ગુણમાં ૧૪૯ | આ ભગવંત માં સ્થિત-કલ્પ?
આચેલક્ય, કેશિક આદિ દશ ભેદે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 122

Page #123

[તીર્થંકર-૧૨- વાસુપૂજ્ય નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૧૫૦ | આ ભગવંત માં અસ્થિત-કલ્પ?
આચેલક્ય, ફેશિક આદિ ૬ ભેદે ૧૫૧ | આ ભગવંતમાં સાધુ આચારનુપાલન સુખ બોધ્ય, સુખાનુપાલ્યા ૧પ૨ | ષડાવશ્યક (પ્રતિક્રમણ)
કારણ હોય ત્યારે પ્રતિક્રમણ ૧૫૩ | આ ભગવંત ના મુનિઓનું સ્વરૂપ
| ઋજુ અને પ્રાજ્ઞા ૧૫૪ | ભગવંત પ્રરૂપિત ધર્મ બે ભેદે
અણગાર+અગાર કે શ્રુતચારિત્ર ૧૫પ આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનો વર્ણ કોઇપણ વર્ણના ૧૫s | આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનું માપ જેવા પ્રાપ્ત થાય માપ મુજબના ૧૫૭ | આ ભગવંતનો ગૃહસ્થ કાળા
૧૮ લાખ વર્ષ ૧૫૮ | આ ભગવંતનો કેવળજ્ઞાન કાળા
પ૪ લાખ વર્ષમાં ૧ માસ ઓછો. ૧૫૯ | આ ભગવંતનો કુલ દિક્ષા પર્યાય
પ૪ લાખ વર્ષ ૧૬૦ આ ભગવંતનુ કુલ આયુષ્ય
૭૨ લાખ વર્ષ ૧૬૧ | આવેલા શીત આદિ પરિષહો.
સમ્યફ રીતે સહન કર્યા ૧૬૨ ભગવંતની ગતિ
| શાશ્વત અને નિરાબાધ સુખવાળા મોક્ષે (સિદ્ધિગતિ) ૧૬૩ | મૃત્યુ બાદ સંસ્કાર
અગ્નિસંસ્કાર, (દફન આદિ વિધિ નહિ) ૧૬૪ | મોક્ષગમન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) | અષાઢ સુદ ૧૪ મોક્ષગમન માસ-તિથી(ગુજરાતી)
અષાઢ સુદ ૧૪ ૧૬૫ | મોક્ષગમન નક્ષત્ર
| ઉત્તરાભાદ્રપદ ૧૬૬ | મોક્ષગમન રાશિ
મીના ૧૬૭ | મોક્ષગમન કાળ.
દિવસના પશ્ચિમ ભાગે. ૧૬૮ | મોક્ષગમન ક્યા સ્થાનેથી થયું?
ચંપાપુરી ૧૬૯ | મોક્ષગમન વખતનું આસન
કાયોત્સર્ગ ૧૭૦ | આ ભગવંત ની મોક્ષમાં અવગાહના
૪૬.૬૭ ધનુષ ૧૭૧ | મોક્ષગમન વખતનો તપ
માસક્ષમણ ૧૭૨ | ભગવંત સાથે મોક્ષે જનાર કેટલાં
૬૦૦ પુરુષો. ૧૭૩ | ભગવંતમોક્ષ વખતે કયો આરો હતો? ચોથા આરાના પશ્ચાઈ ભાગે ૧જ ભગવંત ના મોક્ષગમનનો કાળા
૪૬ સાગરોપમ ૬૫ લાખ ૮૪ હજાર અને ૮૯પક્ષ
ચોથો આરો બાકી રહેતાં ૧૭૫ | આ ભગવંત ની યુગાંતકૃત ભૂમિ
સંખ્યાત પુરુષ સુધી ૧૭૬ | આ ભગવંત ની પર્યાયાંતકૃત્ ભૂમિ
એક દિવસ આદિ ૧૭૭ | ભગવંત માં પૂર્વો કેટલો કાળ રહ્યા?
અસંખ્યાત કાળ સુધી. ૧૭૮ | પૂર્વ કેટલા કાળે વિચ્છેદ પામ્યા?
અસંખ્યાત કાળ પછી. ૧૭૯ ક્રમશ: ભગવંતોનુ અંતર
ભ. વાસુપૂજ્ય પછી ૩૦ સાગરોપમ પછી | ભ.વિમલનાથ નિર્વાણપામ્યા
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 123

Page #124

[તીર્થંકર-૧૨- વાસુપૂજ્ય નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં ૧૮૦ કોના તીર્થે કયું આશ્ચર્ય થયું?
..કોઈ આશ્ચર્ય થયું નથી...
૧૮૧ | તીર્થમાં ક્યા ચક્રવર્તી થયા?
કોઈ ચક્રવર્તી થયા નથી. ૧૮૨ | તીર્થમાં ક્યા વાસુદેવ થયા?
દ્વિપૃષ્ઠ વાસુદેવ તીર્થમાં ક્યા બલદેવ થયા?
વિજય બળદેવ ૧૮૪ તીર્થમાં ક્યા પ્રતિવાસુદેવ થયા? | તારકપ્રતિ વાસુદેવ ૧૮૫ | ભગવંતને જન્મ વખતે થતાં ૨પ૦ અભિષેકોની વિગત:
વૈમાનિકેન્દ્રો ૧૦, ભવનપતીન્દ્ર ૨૦, વ્યંતરેન્દ્રો ૩૨, ૬૬ ચંદ્રો, ૬૬ સૂર્યો, ૮ શકેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૮ ઇશાનેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૫ ચમરેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૫ બલદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ધરણંદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ભૂતાનેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૪ વ્યંતર અગ્રમહિષી, ૪ જ્યોતિષ્ક અગ્રમહિષી, ૪ લોકપાલ, ૧ અંગરક્ષક, ૧ સામાનિક, ૧ કટકદેવ, ૧ ત્રાયસ્ત્રીશક, ૧ પર્ષદાદેવ, ૧ પ્રજાસ્થાનીય દેવ મળીને ૨૫૦ અભિષેક. આ ૨૫૦x૬૪૦૦૦ કળશ = ૧ ક્રોડ ૬૦ લાખ અભિષેક થાય.
સંપર્ક:- મુનિશ્રી દીપરત્નસાગરજી મહારાજ સાહેબા “પાર્થ વિહાર”, જૈન દેરાસરજી, ફોરેસ્ટ રેસ્ટ હાઉસ સામે, કાલાવડ હાઈવે-ટચા
Post: - sal, Dis:-YH4012. jorud, India. [Pin-361120] Web Site- (1) www.Jainelibrary.org, (2) Deepratnasagar.in Email - Jainmunideepratnasagar@gmail.com MOBILE +91 9825967397
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 124

Page #125

नमो नमो निम्मलदसणस्स पूज्य आनंद-क्षमा-ललित-सुशील-सुधर्मसागर-गुरूभ्यो नमः
તીર્થંકર - ૧૩ “વિમલનાથ પરિચય”
(૧૮૫ દ્વારોમાં)
પરિચય દાતા મુનિશ્રી દીપરત્નસાગર
(M.Com, M.Ed., Ph.D.શુતમર્ષિ
12/01/2015 ગુવાર ૨૦૭૧, કારતક સુદ ૧
પ્રિન્ટર્સ નવપ્રભાત પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ અમદાવાદ 9825598855
તીર્થંકર પરિચય શ્રેણી-૧૩
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થકર પરિચય”
Page 125

Page #126

૧
૨
3
૪
પ
G
७
८
C
૧૦
[તીર્થંકર-૧૩- વિમલનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
ભગવંતનું નામ
વિમલનાથ
ચોવીસીમાં આ ભગવંતનો ક્રમ
તેરમા
ભગવંતના ભવો કેટલા થયા?
ત્રણ, [3]
ભગવંતના સમ્યક્ત્વ પ્રાપ્તિ પછીના ભવો
૧. પદ્મસેન રાજા
ક્યા ક્યા?
૨. સહસ્રાર દેવ ૩. વિમલનાથ
પૂર્વોત્તરભવે ભગવંત જ્યાં હતા ---તે દ્વીપનું નામ ---તે દ્વીપના ક્ષેત્રનુ નામ
-તે ક્ષેત્રની દિશાનું નામ ---તે ક્ષેત્રની વિજયઆદિનું નામ ---ત્યાંની ' નગરી' નુ નામ
ભગવંતના ' તીર્થંકરનામકર્મબંધ' ના કારણો. (૨૦ સ્થાનકો)...... આ (૨૦) સ્થાનકોમાંના કોઇપણ એક, એકથી વધુ કે વીશે (૨૦) સ્થાનકોની આરાધનાથી તીર્થંકર નામકર્મ બાંધ્યું.
ધાતકીખંડ ધાતકી ભરત મેરુપર્વતની દક્ષિણે ધાતકી ભરત
મહાપુરી
૧.અરિહંત વત્સલતા,
૩.પ્રવચન વત્સલતા, ૫.સ્થવિર વત્સલતા, ૭.તપસ્વી વત્સલતા
૯.નિરતિચાર દર્શન,
૧૧.આવશ્યક
૧૩.નિરતિચાર વ્રત,
૧૫.તપ સમાધિ,
૧૭.વૈયાવચ્ચ સમાધિ ૧૯.શ્રુતભક્તિ
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
૨.સિદ્ધ વત્સલતા,
૪.ગુરુ વત્સલતા,
૬.બહુશ્રુત વત્સલતા,
૮.નિરંતર જ્ઞાનોપયોગ, ૧૦.વિનય,
૧૨.નિરતિચાર શીલ,
૧૪.ક્ષણ લવ સમાધિ, ૧૬.ત્યાગ સમાધિ, ૧૮.અપૂર્વજ્ઞાનગ્રહણ
૨૦.પ્રવચન પ્રભાવના
Page 126

Page #127

[તીર્થંકર-૧૩- વિમલનાથ નો પરિચય ૧૮૫ કારોમાં]. ભગવંતનું પૂર્વોત્તર–ભવનું નામ
પદ્ધસેના ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું રાજવીપણું માંડલિક રાજા ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવના ગુરુનું નામ | સર્વગુપ્ત | ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું શ્રુત
અગિયાર અંગ. ૧૫ ભગવંત પૂર્વભવે ક્યા સ્વર્ગમાં હતા
સહસ્ત્રાર પૂર્વભવે સ્વર્ગમાં ભગવંત નુ આયુષ્ય | ૧૮ સાગરોપમ. | ચ્યવન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) ચ્યવના | વૈશાખ સુદ ૧૨
માસ-તિથી (ગુજરાતી). વૈશાખ સુદ ૧૨ ૧૮ | ભગવંત નુ ચ્યવન નક્ષત્ર
| ઉત્તરા ભાદ્રપદ ભગવંત ની ચ્યવન રાશિ
મીના | ૨૦ | ભગવંત નો ચ્યવન કાળ
મધ્યરાત્રી. ભગવંત ગર્ભમાં આવ્યા ત્યારે માતાએ ૧.હાથી,
૨.વૃષભ, જોયેલ ૧૪ સ્વપ્ન
૩.સિંહ,
૪.લક્ષ્મી, [*અહી ૧૪ સ્વપ્નનો ક્રમ સર્વે તીર્થકરને પ.પુષ્પમાળા,
૬.ચંદ્ર, આશ્રીને નોંધ્યો છે પણ ઋષભદેવની ૭.સૂર્ય,
૮.ધ્વજ, માતાએ ૧લે સ્વપ્ન ‘વૃષભ” જોયેલો ] | ૯પૂર્ણકળશ,
૧૦.પદ્મસરોવર, ૧૧.ક્ષીરસમુદ્ર, ૧૨.દેવવિમાન,
૧૩.રત્ન-રાશિ, ૧૪.નિર્ધમઅગ્નિ ૨૨ | સ્વપ્નફળનું કથન કોણે કર્યું?
પિતા અને સ્વપ્નલક્ષણ પાઠક. ૨૩. માતામુખેથી સ્વપ્નો પાછા ફરવા
આ ઘટના બની નથી ૨૪ | *વિશેષ* *ગર્ભસંહરણ”
આ ભગવંતના ગર્ભનું સંહરણ થયું ન હતું. ૨૫ | માતાનો ગર્ભ-આકાર
ગર્ભ પ્રચ્છન્ન હોવાથી માતાના પેટનો આકાર બદલાતો
નથી.
૨૬ | ભગવંત ચ્યવન થયું તે માતાનું નામ ૨૭ | આ ભગવંત ગર્ભમાં અભિગ્રહ કરેલો? ૨૮ | ભગવંત ની ગર્ભસ્થિતિ. ૨૯ | ભગવંત નું જન્મ નક્ષત્ર
| જન્મ માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
જન્મ માસ-તિથી (ગુજરાતી) ૩૧ | ભગવંત ની જન્મ રાશિ ૩૨ | ભગવંત નો જન્મ કાળ ૩૩ | જન્મ વખતે કયો આરો હતો?
શ્યામા દેવી કરેલો નથી ૮ માસ ૨૧ દિવસ ઉત્તરાભાદ્રપદ મહા સુદ ૩ મહા સુદ ૩ મીના | મધ્યરાત્રી. ચોથા આરાના ઉત્તરાર્ધમાં
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 127

Page #128

૩૪
[તીર્થંકર-૧૩- વિમલનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
આ ભગવંતના જન્મવખતે કયો કાળ હતો? | ૧૬ સાગરોપમ ૧ કરોડ ૨૫ લાખ ૮૪૦૦૦ વર્ષ, ૮૯ પક્ષ ચોથા આરો બાકી રહ્યો ત્યારે
૩૫
૩૬
૩૭
ભગવંતના જન્મ સમયે ૫૬ દિક્ ૩૮ કુમારીઓનું આગમન અને કાર્યો [ભગવંતનો જન્મ થાય ત્યારે... કેટલી દીક્કુમારીઓ ક્યાંથી આવે અને શું શું કાર્ય કરે?
.તેનું સંક્ષિપ્ત વર્ણન]
આ ભગવંત ક્યા · દેશ' ની કઈ · નગરી' માં
જન્મ પામ્યા?
૪૧
પંચાલ
કંપીલપુર
૧. અધોલોક્થી ૮ દિશાકુમારી આવે, સુતિકા ઘર બનાવે, ભૂમિ-શુદ્ધિ કરે
૩૯ જન્માભિષેક સ્થળ
૪૦
ભગવંતના જન્મ સમયે કેટલા ઇન્દ્રો આવે? તે સમયે ૬૪ ઈંદ્રો આવે તે આ→ ક્યા-ક્યા? - ૧૨ ‘કલ્પ’ના ૧૦ ઇન્દ્રો,
ભગવંતના જન્મ સમયે આવેલા ઇન્દ્રો શું કાર્યો કરે? સંક્ષિપ્ત વર્ણન
૨. ઉર્ધ્વલોકથી ૮ દિશાકુમારી આવે સુગંધીજળ અને સુગંધી-પુષ્પ વૃષ્ટિ કરે
૩. પૂર્વરુચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, દર્પણ ધરે ૪. પશ્ચિમરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, પંખા કરે ૫. ઉત્તરરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ચામરધરે ૬.દક્ષીણરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, કળશ કરે ૭. મધ્યરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ૪-દીપકધરે અને ૪-સૂતીકર્મ કરે
પાંડુકવનની દક્ષિણમાં અતિપાંડુકંબલશિલા પર
– ૨ (પ્રકારે) જ્યોતિષ્કના ઇન્દ્રો [સૂર્ય, ચંદ્ર]
- ૨૦ ભવનપતિના ઇન્દ્રો
- ૩૨ વ્યંતરોના ઇન્દ્રો
૧. પ્રભુ જેવું પ્રતિબીંબ રચવું
૨. સૌધર્મેન્દ્ર પાંચ રૂપ વિકુર્વે
૩. ઇંદ્ર પ્રભુને ખોળામાં સ્થાપે
૪. ચોસઠે ઇંદ્ર ૧૦૦૮ કલશોથી પ્રભુને સ્નાન કરાવે
૫. ગોશીર્ષચંદન થી વિલેપન
૬. પુષ્પાદિથી અંગપૂજા
૭. પ્રભૂને વસ્ત્ર પહેરાવે
૮. પ્રભૂને અલંકાર પહેરાવે
૯. પ્રભૂને અંગુઠે અમૃત સિંચી, પ્રભુને માતાપાસે મૂકે ૧૦.બત્રીશ કરોડ સોનૈયાની વૃષ્ટિ અને ઉદ્ઘોષણા કરે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 128

Page #129

[તીર્થંકર-૧૩– વિમલનાથ નો પરિચય ૧૮૫ કારોમાં] | ૪૨ | ભગવંત ના જન્મદાતા માતાનું નામ
શ્યામા દેવી. ૪૩ | ભગવંતના પિતાનું નામ
કૃતવર્મા જ્જ | આ ભગવંતની જાતી કઈ હતી?
પુરુષ ૪૫ | ભગવંતના માતાની ગતિ
સનકુમાર દેવલોકમાં. ૪૬ | ભગવંતના પિતાની ગતિ
સનકુમાર દેવલોકમાં ૪૭ | ભગવંતનું અન્ય નામ હોય તો?]
માહિતી નથી. ૪૮ | ભગવંતનું ગોત્ર
કાશ્યપ. ૯ | ભગવંતનો વંશ
ઇસ્યાકુ. ૫૦ | ભગવંતનું લંછના
શૂકર (વરાહ) ૫૧ | ભગવંતના નામનો સામાન્યઅર્થ
બાહ્ય અત્યંતર મલરહિતતાથી વિમલા પ૨ | ભગવંતના નામનો વિશેષ અર્થ
ગર્ભના પ્રભાવે માતાની બુદ્ધિ અને શરીર નિર્મળ
થયા તેથી વિમલા પ૩ | આ ભગવંતને મસ્તકે ફણા છે?
ફણા નથી | છે તો કેટલી હોય છે? પ૪ | ભગવંતના શરીર લક્ષણો
ઉત્તમ ૧૦૦૮ લક્ષણયુક્ત પપ ભગવંતનું સંઘયણ
અનુત્તર વજઋષભનારાચા પ૬ ભગવંતનું સંસ્થાના
અનુત્તર સમચતુરસ પ૭ ગૃહસ્થપણામાં કેટલું જ્ઞાન હોય?
મતિ, શ્રુત, અવધિજ્ઞાના પ૮ | ભગવંતનો ગણા
માનવ પ૯ ભગવંતની યોનિ ૬૦ | ભગવંતનો વર્ણ
કંચન (પિત) ૬૧ ભગવંતનું રૂપ
સર્વોત્કૃષ્ટ, દેદિપ્યમાન [બધા દેવ એકઠા થાય તો પણ પ્રભુના અંગુઠા પ્રમાણ જેટલું રુપ ના
વિક્ર્વી શકે] ૬૨ | ભગવંતનું બળ
અનંતબળ [વાસુદેવ કરતાં ચક્રવર્તીનુ બળ બમણું
હોય, તેથી અનંતગણું બળ તીર્થંકરનું હોય. ૬૩ | ઉન્મેધાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૬૦ ધનુષ ૬૪ આત્માગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૧૨૦ આંગળા ૬૫ | પ્રમાણાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૧૯ આંગળ, ૧૦ અંશ. ૬૬ | ભગવંત નો આહાર
બાલ્યાવસ્થામાં ઇન્દ્રએ અંગુઠે મુકેલ અમૃત, પછી ઓદનાદિ વિશિષ્ટ અન્ન
છાત્રા
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 129

Page #130

૬૭
ભગવંતના વિવાહ
૬૮
ભગવંતે વિષયસેવન કરેલું?
SE ભગવંતની [રાજ]કુમાર અવસ્થા
ભગવંતનો રાજ્ય-કાળ
od
૭૧ ચક્રવર્તી હતા કે માંડલિક રાજા
૭૨
૭૩
ભગવંત કઈરીતે બોધ પામ્યા દીક્ષા-અવસર જણાવવા આવતા લોકાંતિક દેવો
T
૭૫
૭૬
૭૭
[તીર્થંકર-૧૩- વિમલનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
વિવાહ થયેલા હતા સ્વપત્નીઓ સાથે કરેલું
૧૫ લાખ વર્ષ
30 લાખ વર્ષ માંડલિક રાજા
તેઓ સ્વયંબુદ્ધ હતા
७८
૭૯
८०
ની જ ૩|૪|૩|||૩||૭|| £
ભગવંત રોજ કેટલું વર્ષીદાન આપે? ભગવંત વર્ષે કેટલું વર્ષીદાન આપે?
ભગવંત ક્યારે વર્ષીદાન આપે?
દીક્ષા માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
દીક્ષા માસ-તિથી (ગુજરાતી)
દીક્ષા નક્ષત્ર
દીક્ષા રાશિ
દીક્ષા કાળ
દીક્ષા વખતે કરેલ તપ
દીક્ષા
વય દીક્ષા વખતની શીબિકાનું નામ
ભગવંત સાથે કેટલાએ દીક્ષા લીધી? ભગવંત ક્યા લિંગે નીકળ્યા?
કઈ નગરીથી દીક્ષાર્થે નીકળ્યા?
દીક્ષા લીધી તે વન કયું હતું? દીક્ષા ક્યા વૃક્ષ નીચે લીધી? કેટલી મુષ્ટિ(મુઠ્ઠી) લોચ કર્યો? દીક્ષા લેતા જ ઉપજેલ જ્ઞાન દીક્ષા વખતે દેવદૂષ્ય (વસ્ત્ર)કોણે આપ્યું? કેટલો વખત રહ્યું? ભગવંત પ્રથમ પારણું શેનાથી થયું?
૯૩ ૯૪
પ્રથમ પારણું ક્યારે થયું? ૯૫ પ્રથમ પારણું ક્યાં થયું?
G9
બ્રહ્મદેવલોકે રહેલા અર્ચિ:, અર્ચિમાલી, વૈરોચન આદિ નવ (પ્રકારે) લોકાંતિક દેવો આવી પ્રભૂને દીક્ષાનો અવસર જણાવે છે.
પ્રતિદિન ૧ ક્રોડ, ૮ લાખ સોનૈયા ૩૮૮ ક્રોડ, ૮૦ લાખ સોનૈયા સૂર્યોદયથી મધ્યાહ્ન વર્ષીદાન આપે
મહા સુદ ૪
મહા સુદ ૪
ઉત્તરાભાદ્રપદ
મીન
દિવસના પશ્ચિમ ભાગે
છઠ્ઠ ભક્ત
પાછલી વયમાં દીક્ષા, રાજ્ય ભોગવીને દીક્ષા દેવદિત્રા
૧૦૦૦ પુરુષો
તીર્થંકર લિંગે નીકળ્યા અન્યલિંગ કે કુલિંગે નહીં
કંપિલપુર
સહસ્રામ્રવન
અશોક વૃક્ષ
પાંચ મુષ્ટિ (મુઠ્ઠી)
મન:પર્યવજ્ઞાન
ઇન્દ્રે પ્રભુના ખભે સ્થાપ્યું. સાધિક એક વર્ષ
બીજા મતે યાવજ્રીવ
પરમાત્ર (ખીર) બીજા દિવસે.
ધાન્યડ
જય
પ્રથમ ભિક્ષાદાતા કોણ હતા?
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 130

Page #131

૯૭
૯૮
[તીર્થંકર-૧૩- વિમલનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
પ્રથમ ભિક્ષાદાતાની ગતિ
તે ભવે કે ત્રીજા ભવે મોક્ષ (આવશ્યક નિયુક્તિ ૩૩૪) ૧.’અહોદાન’ ઉદ્ઘોષણા ૩. સોનિયાની વૃષ્ટિ ૫. સુગંધી જળ+પુષ્પ વૃષ્ટિ સાડા બાર કરોડ સોનૈયા
પ્રથમ ભિક્ષા-પ્રાપ્તિકાળે પ્રગટ થતાં પાંચ
દિવ્ય
CE
વૃષ્ટિ થતાં સોનૈયાનું પ્રમાણ ૧૦૦ ભગવંતના શાસનમાં થતો ઉત્કૃષ્ટતપ
૧૦૧
૧૦૨
૧૦૩ કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(શાસ્ત્રીય) કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(ગુજરાતી)
૧૦૪ કેવળજ્ઞાન નક્ષત્ર
૧૦૫ કેવળજ્ઞાન રાશિ
આ ભગવંતની વિહારભૂમિ
ભગવંત કેટલો કાળ છદ્મસ્થ રહ્યા?
૧૦૬ કેવળજ્ઞાન કાળ
૧૦૭ કેવળજ્ઞાન થયું તે સ્થાન ક્યું? ૧૦૮ કેવળજ્ઞાન થયું તે વન ક્યું? ૧૦૯ કેવળજ્ઞાન ક્યાવૃક્ષ નીચે થયું? ૧૧૦ કેવળજ્ઞાનવૃક્ષની ઊંચાઈ કેટલી?
૧૧૧ | કેવલજ્ઞાન કાળે પ્રભુજીનો તપ ૧૧૨ ભગવંતના ૩૪ અતિશયો
૧૧૩ ભગવંત વાણીના ૩૫ ગુણો
૧૧૪ ભગવંતના આઠ પ્રાતિહાર્યો
૧૧૫ ચૈત્યવૃક્ષ (પહેલું પ્રાતિહાર્ય) ૧૧૬ ભગવંતની ૧૮ દોષ રહિતતા
આઠ માસ.
આર્ય ભૂમિ.
૨ માસ
પોષ સુદ ૬
પોષ સુદ ૬
ઉત્તરાભાદ્રપદ
મીન
દિવસના પૂર્વ ભાગે
કંપિલપુર
સહાસ્રામ્રવન
૨. દિવ્ય વાજિંત્રનાદ ૪. વસ્ત્ર વૃષ્ટિ.
જમ્મૂ
ભગવંત શરીરથી ૧૨ ગણું.
ધનુષ)
છઠ્ઠભક્ત
જન્મથી ૪, દેવો વડે કૃત્ ૧૯, છા“સ્થિક કર્મક્ષય થતાં ૧૧ અતિશયો હોય.
(૬૦x૧૨= ૭૨૦
સંસ્કૃત-વચનાદિ ૩૫ ગુણો હોય તેનું વર્ણન અન્ય ગ્રંથથી જાણવું
૧૧૭ તીર્થોત્પત્તિ ક્યારે થઇ?
૧૧૮ | આ ભગવંતનો તીર્થ-પ્રવૃત્તિકાળ
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
અશોકવૃક્ષ, પંચવર્ણીપુષ્પ-વૃષ્ટિ, દિવ્યધ્વનિ, શ્વેત ચામર, સિંહાસન, ભામંડળ, દુંદુભિનાદ, છત્રાતિછત્ર. ૬૦ ૪૧૨= ૭૨૦ ધનુષ દાન-લાભ-વીર્ય-ભોગ-ઉપભોગ પાંચે નો અંતરાય, જુગુપ્સા, ભય, અજ્ઞાન, નિદ્રા, અવિરતિ, કામભોગેચ્છા, હાસ્ય શોક, દ્વેષ, મિથ્યાત્વ, રાગ, અરતિ રતિ, એ ૧૮ દોષ ભગવંતને ન હોય
પહેલા સમવસરણમાં
ભગવાન અનંતનાથ સુધી
Page 131

Page #132

[તીર્થંકર-૧૩- વિમલનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૧૧૯ | આ ભગવંત માં તીર્થવિચ્છેદ કાળ | પોણો પલ્યોપમાં ૧૨૦ | આ ભગવંત ના પહેલા ગણધર
મંદર ૧૨૧ | આ ભગવંત ના પહેલા સાધ્વી
ધરા. આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવક
માહિતી અપ્રાપ્ય ૧૨૩ આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવિકા
માહિતી અપ્રાપ્ય | ૧૨૪] આ ભગવંત ના મુખ્ય ભક્તરાજા
સ્વયંભૂ ૧૨૫ | આ ભગવંત ના યક્ષ
ષણમુખ | ૧૨૬ | આ ભગવંત ના યક્ષિણી
વિજયા ૧૨૭ | આ ભગવંત ના ગણા
પ૭ ૧૨૮ | આ ભગવંત ના ગણધરો
પ૭ ૧૨૯ આ ભગવંત ના સાધુઓ.
૬૮,૦૦૦ ૧૩૦ આ ભગવંત ના સાધ્વીઓ
૧,૦૦,૮૦૦ (બીજા મતે ૧,૦૩,૦૦૦) ૧૩૧ | આ ભગવંત ના શ્રાવકો
૨,૦૮,૦૦૦ ૧૩૨ | આ ભગવંત ના શ્રાવિકાઓ
| ૪,૨૪,૦૦૦ ૧૩૩ ] આ ભગવંત ના કેવળીઓ
| પપ૦૦ ૧૩૪ આ ભગવંત ના મન:પર્યવજ્ઞાનીઓ | પપ૦૦ ૧૩૫ | આ ભગવંત ના અવધિજ્ઞાનીઓ | ૪૮૦૦ ૧૩૬ આ ભગવંત ના ચૌદપૂર્વીઓ | ૧૧૦૦ ૧૩૭ આ ભગવંત ના વૈક્રિયલબ્ધિધરો ૯૦૦૦ ૧૩૮ | આ ભગવંત ના વાદિમુનિઓ.
૩૬૦૦ ૧૩૯ | આ ભગવંત ના સામાન્યમુનિઓ
૩૮,૪૩ ૧૪૦ | ભગવંત ના અનુત્તરોપપાતિક મુનિ માહિતી અપ્રાપ્ય. ૧૪૧ પ્રકીર્ણકોની રચના કેટલી થઇ? ૬૮,૦૦૦ ૧૪૨ સાધુના વ્રતની સંખ્યા
ચાર મહાવ્રત. ૧૪૩ | શ્રાવકના વ્રતની સંખ્યા.
બાર વ્રત ૧૪ ભગવંતમાં કેટલા ચારિત્ર છે?
પાંચ:- સામાયિક, છેદોપસ્થાપનીય, પરિહારવિશુદ્ધિ
સૂક્ષ્મસંપરાય, ચયાખ્યાતા ૧૪૫ | આ ભગવંતમાં તત્ત્વોની સંખ્યા?
જીવ આદિ નવ અથવા દેવ,ગુરુ,ધર્મ ત્રણ | ૧૪૬ | આ ભગવંતમાં સામાયિક કેટલી? ચાર- સમ્યત્વ, શ્રત, દેશવિરતિ, સર્વવિરતિ, ૧૪૭ | આ ભગવંતમાં પ્રતિક્રમણ કેટલા? | બે- રાઈ, દેવસી ૧૪૮ | રાત્રિભોજન ક્યા ગુણમાં આવે?
ઉત્તર-ગુણમાં | ૧૪૯ | આ ભગવંત માં સ્થિત-કલ્પ?
આચેલક્ય, શિક આદિ દશ ભેદે
| | |
ળ Giણા
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થકર પરિચય”
Page 132

Page #133

[તીર્થંકર-૧૩- વિમલનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૧પ૦. આ ભગવંત માં અસ્થિત-કલ્પ?
આચેલક્ય, ફેશિક આદિ ૬ ભેદે ૧૫૧ | આ ભગવંતમાં સાધુ આચારનુપાલન સુખ બોધ્ય, સુખાનુપાલ્યા ૧૫૨ | ષડાવશ્યક (પ્રતિક્રમણ)
કારણ હોય ત્યારે પ્રતિક્રમણ ૧૫૩ | આ ભગવંત ના મુનિઓનું સ્વરૂપ
ઋજુ અને પ્રાજ્ઞા ૧૫૪ | ભગવંત પ્રરૂપિત ધર્મ બે ભેદે
અણગાર+અગાર કે શ્રુતચારિત્ર ૧૫૫ આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનો વર્ણ કોઈપણ વર્ણના ૧૫૬ | આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનું માપ જેવા પ્રાપ્ત થાય માપ મુજબના ૧૫૭ આ ભગવંતનો ગૃહસ્થ કાળા
૪૫,૦૦,૦૦૦ વર્ષ ૧૫૮ | આ ભગવંતનો કેવળજ્ઞાન કાળા
૧૫ લાખ વર્ષમાં ૨ વર્ષ ઓછા | ૧૫૯ આ ભગવંતનો કુલ દિક્ષા પર્યાય
૧૫ લાખ વર્ષ | ૧૬૦ | આ ભગવંતનું કુલ આયુષ્ય
૬૦ લાખ વર્ષ ૧૬૧ આવેલા શીત આદિ પરિષહો
સમ્યક રીતે સહન કર્યા ૧૬૨ ભગવંતની ગતિ
શાશ્વત અને નિરાબાધ સુખવાળા મોક્ષે (સિદ્ધિગતિ) ૧૬૩ | મૃત્યુ બાદ સંસ્કાર
અગ્નિસંસ્કાર, (દફન આદિ વિધિ નહિ) ૧૬૪ મોક્ષગમન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
અષાઢ વદ ૭ મોક્ષગમન માસ-તિથી(ગુજરાતી)
જેઠ વદ ૭ ૧૬૫ | મોક્ષગમન નક્ષત્ર
રેવતી | ૧૬૬ | મોક્ષગમન રાશિ
મીન ૧૬૭ | મોક્ષગમન કાળા
રાત્રીના પૂર્વ ભાગે ૧૬૮ | મોક્ષગમન ક્યા સ્થાનેથી થયું?
સમ્મત પર્વતેથી ૧૬૯ | મોક્ષગમન વખતનું આસન
કાયોત્સર્ગ | ૧૭૦ | આ ભગવંત ની મોક્ષમાં અવગાહના
૪૦ ધનુષ ૧૭૧ | મોક્ષગમન વખતનો તપ
માસક્ષમણ ૧૭૨ ભગવંત સાથે મોક્ષે જનાર કેટલાં
૬૦૦૦ ૧૭૩ | ભગવંતમોક્ષ વખતે કયો આરો હતો? ચોથા આરાના પથાર્ધ ભાગે ૧જ ભગવંત ના મોક્ષગમનનો કાળ
૧૬ સાગરોપમ ૬૫ લાખ ૮૪ હજાર અને ૮૯ પક્ષા
ચોથો આરો બાકી રહેતાં. ૧૭૫ આ ભગવંત ની યુગાંતકૃત્ ભૂમિ
સંખ્યાત પુરુષ સુધી. ૧૭૬ આ ભગવંત ની પર્યાયાંતઋતુ ભૂમિ
એક દિવસ આદિ ૧૭૭ | ભગવંત માં પૂર્વો કેટલો કાળ રહ્યા?
અસંખ્યાત કાળ સુધી. ૧૭૮ | પૂર્વ કેટલા કાળે વિચ્છેદ પામ્યા?
અસંખ્યાત કાળ પછી ૧૭૯ ક્રમશ: ભગવંતોનુ અંતર
ભ.વિમલનાથ પછી ૯. સાગરોપમ પછી ભગવંત. અનંતનાથ નિર્વાણ પામ્યા
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 133

Page #134

[તીર્થંકર-૧૩- વિમલનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
..કોઈ આશ્ચર્ય થયું નથી........
૧૮૦ કોના તીર્થે કયું આશ્ચર્ય થયું?
૧૮૧ | તીર્થમાં ક્યા ચક્રવર્તી થયા? ૧૮૨ | તીર્થમાં ક્યા વાસુદેવ થયા? ૧૮૩ તીર્થમાં ક્યા બલદેવ થયા?
કોઈ ચક્રવર્તી થયા નથી.
સ્વયંભૂ વાસુદેવ ભદ્ર બળદેવ
મેરક પ્રતિવાસુદેવ
૧૮૪ તીર્થમાં ક્યા પ્રતિવાસુદેવ થયા? ૧૮૫ ભગવંતને જન્મ વખતે થતાં ૨૫૦ અભિષેકોની વિગત:
વૈમાનિકેન્દ્રો ૧૦, ભવનપતીન્દ્ર ૨૦, વ્યંતરેન્દ્રો ૩૨, ૬૬ ચંદ્રો, ૬૬ સૂર્યો, ૮ શકેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૮ ઇશાનેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૫ ચમરેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૫ બીંદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ધરલેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ભૂતાનેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૪ વ્યંતર અગ્રમહિષી, ૪ જ્યોતિષ્ક અગ્રમહિષી, ૪ લોકપાલ, ૧ અંગરક્ષક, ૧ સામાનિક, ૧ કટકદેવ, ૧ ત્રાયસ્ત્રીંશક, ૧ પર્ષદાદેવ, ૧ પ્રજાસ્થાનીય દેવ મળીને ૨૫૦ અભિષેક. આ ૨૫૦ X૬૪૦૦૦ કળશ = ૧ ક્રોડ ૬૦ લાખ અભિષેક થાય.
સંપર્ક:- મુનિશ્રી દીપરત્નસાગરજી મહારાજ સાહેબ “પાર્શ્વ વિહાર”, જૈન દેરાસરજી, ફોરેસ્ટ રેસ્ટ હાઉસ સામે, કાલાવડ હાઈવે-ટચ Post: - ઠેબા, Dis:-જામનગર, ગુજરાત, India. [Pin-361120]
Web Site- (1) www.Jainelibrary.org, Email – Jainmunideepratnasagar@gmail.com
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
(2) Deepratnasagar.in
MOBILE +91 9825967397
Page 134

Page #135

_ नमो नमो निम्मलदसणस्स पूज्य आनंद-क्षमा ललित-सुशील सुधर्मसागर-गुरूभ्यो नमः
તીર્થંકર - ૧૪
‘અનંતનાથ પરિચય”
(૧૮પ દ્વારોમાં)
પરિચય દાતા
મુનિશ્રી દીપરત્નસાગર
(M.Com, M.Ed., Ph.D. કૃતમeff
12/01/2015
ગુરુવાર ૨૦૭૨, કારતક સુદ .
પ્રિન્ટર્સ નવપ્રભાત પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ, અમદાવાદ, 9825598855
તીર્થકર પરિચય શ્રેણી-૧૪
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 135

Page #136

જ |
[તીર્થંકર-૧૪– અનંતનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] | ભગવંતનું નામ
અનંતનાથ ચોવીસીમાં આ ભગવંતનો ક્રમ
ચૌદમો. ભગવંતના ભવો કેટલા થયા?
ત્રણ, [૩] ભગવંતના સમ્યત્વ પ્રાપ્તિ પછીના ભવો ૧. પદ્મધર રાજા ક્યા ક્યા?
૨. પ્રાણત દેવ 3. અનંતનાથ.
,
૧૦
પૂર્વોત્તરભવે ભગવંત જ્યાં હતા ---તે દ્વીપનું નામ
ધાતકીખંડ ---તે દ્વીપના ક્ષેત્રનું નામ
ધાતકી ઐરાવત ---તે ક્ષેત્રની દિશાનું નામ
મેરુપર્વતની ઉત્તરે ---તે ક્ષેત્રની વિજયઆદિનું નામ ધાતકી ઐરાવત ---ત્યાંની. નગરી નું નામ
રિણાનગરી ભગવંતના ‘તીર્થકર નામકર્મબંધ’ ના ૧.અરિહંત વત્સલતા, કારણો. (૨૦ સ્થાનકો)...
૩.પ્રવચન વત્સલતા, આ (૨૦) સ્થાનકોમાંના કોઇપણ એક, પ.સ્થવિર વત્સલતા, એકથી વધુ કે વીશે (૨૦) સ્થાનકોની
૭.તપસ્વી વત્સલતા
૯.નિરતિચાર દર્શન, આરાધનાથી તીર્થકર નામકર્મ બાંધ્યું.
૧૧.આવશ્યક ૧૩.નિરતિચાર વ્રત, ૧૫.તપ સમાધિ, ૧૭.વૈયાવચ્ચ સમાધિ. ૧૯. શ્રુતભક્તિ
૨.સિદ્ધ વત્સલતા, ૪.ગુરુ વત્સલતા, ૬.બહુશ્રુત વત્સલતા, ૮.નિરંતર જ્ઞાનોપયોગ, ૧૦.વિનય, ૧૨.નિરતિચાર શીલ, ૧૪.ક્ષણ લવ સમાધિ, ૧૬.ત્યાગ સમાધિ, ૧૮.અપૂર્વજ્ઞાનગ્રહણ ૨૦.પ્રવચન પ્રભાવના
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 136

Page #137

: શત
[તીર્થંકર-૧૪– અનંતનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૧૧ | ભગવંતનું પૂર્વોત્તર-ભવનું નામ
પધરથ ૧૨ ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું રાજવીપણું માંડલિક રાજા | ૧૩ | ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવના ગુરુનું નામ ચિત્રરથા ૧૪ ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું કૃત.
અગિયાર અંગ. | ૧૫ ભગવંત પૂર્વભવે ક્યા સ્વર્ગમાં હતા પ્રાણત દેવલોકે
૧૬ | પૂર્વભવે સ્વર્ગમાં ભગવંત નું આયુષ્ય ૨૦ સાગરોપમાં ૧૭ | ચ્યવન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) ચ્યવન શ્રાવણ વદ ૭ માસ-તિથી (ગુજરાતી)
અષાઢ વદ ૭ ૧૮ | ભગવંત નું ચ્યવન નક્ષત્ર
રેવતી ૧૯ | ભગવંત ની ચ્યવન રાશિ
મીના ૨૦ | ભગવંત નો ચ્યવન કાળા
મધ્ય-રાત્રી. ૨૧ | ભગવંત ગર્ભમાં આવ્યા ત્યારે માતાએ ૧.હાથી,
૨.વૃષભ, જોયેલ ૧૪ સ્વપ્ન
| ૩.સિંહ,
૪.લક્ષ્મી, [*અહી ૧૪ સ્વપ્નનો ક્રમ સર્વે તીર્થકરને | પ.પુષ્પમાળા,
૬.ચંદ્ર, આશ્રીને નોંધ્યો છે પણ ઋષભદેવની ૭.સૂર્ય,
૮.ધ્વજ, માતાએ ૧લે સ્વપ્ન “વૃષભ” જોયેલો ] ૯.પૂર્ણકળશ, ૧૦.પદ્મસરોવર,
૧૧.ક્ષીરસમુદ્ર, ૧૨.દેવવિમાન,
૧૩.રત્ન-રાશિ, ૧૪.નિર્દુમઅગ્નિ ૨૨ | સ્વપ્નફળનું કથન કોણે કર્યું?
પિતા અને સ્વપ્નલક્ષણ પાઠક. ૨૩ | માતામુખેથીસ્વપ્નો પાછા ફરવા.
આ ઘટના બની નથી ૨૪ | *વિશેષ*-ગર્ભસંહરણ
આ ભગવંતના ગર્ભનું સંકરણ થયું ન હતું. | માતાનો ગર્ભ–આકાર
ગર્ભ પ્રચ્છન્ન હોવાથી માતાના પેટનો આકાર બદલાતો.
નથી. ૨૬ | ભગવંત ચ્યવન થયું તે માતાનું નામ સુયશા દેવી. ૨૭ | આ ભગવંત ગર્ભમાં અભિગ્રહ કરેલો? કરેલો નથી. ૨૮ | ભગવંત ની ગર્ભસ્થિતિ
૯ માસ ૬ દિવસ ૨૯ | ભગવંત નુ જન્મ નક્ષત્રા
રેવતી ૩૦ | જન્મ માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
વૈશાખ વદ ૧૩ જન્મ માસ-તિથી (ગુજરાતી)
ચૈત્ર વદ ૧૩ ૩૧ | ભગવંત ની જન્મ રાશિ
મીન ૩૨ | ભગવંત નો જન્મ કાળા
મધ્ય-રાત્રી ૩૩ | જન્મ વખતે કયો આરો હતો?
ચોથા આરાના ઉત્તરાર્ધમાં
૨૫.
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 137

Page #138

[તીર્થંકર-૧૪– અનંતનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]. આ ભગવંતના જન્મવખતે કયો કાળ હતો? ૭સાગરોપમ ૯૫ લાખ ૮૪૦૦૦ વર્ષ, ૮૯ પક્ષ ચોથા
| આરો બાકી રહ્યો ત્યારે
૩૪
૩૬
૩૭.
૩૮
૩૫ | આ ભગવંત ક્યા દેશ’ ની કઈ નગરી માં | કોશલા જન્મ પામ્યા?
અયોધ્યા ભગવંતના જન્મ સમયે ૫૬ દિક ૧. અધોલોથી ૮ દિશાકુમારી આવે, સુતિકા ઘર | કુમારીઓનું આગમન અને કાર્યો
બનાવે, ભૂમિ-શુદ્ધિ કરે Fભગવંતનો જન્મ થાય ત્યારે... કેટલી ૨. ઉર્ધ્વલોકથી ૮ દિશાકુમારી આવે સુગંધી જળ અને દીકુમારીઓ ક્યાંથી આવે અને શું શું કાર્ય સુગંધી-પુષ્પ વૃષ્ટિ કરે કરે?.
૩. પૂર્વચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, દર્પણ ધરે .................તેનું સંક્ષિપ્ત વર્ણન]
૪. પશ્ચિમરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, પંખા કરે પ. ઉત્તરરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ચામરધરે | ૬.દક્ષીણરૂચકથી ૮ દિશાકમારી આવે, કળશ કરે ૭. મધ્યરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ૪-દીપકધરે
અને ૪-સૂતીકર્મ કરે ૩૯ | જન્માભિષેક સ્થળો
| પાંડુકવનની દક્ષિણમાં અતિપાંડુકંબલશિલા પર ૪૦ | ભગવંતના જન્મ સમયે કેટલા ઇન્દ્રો આવે? તે સમયે ૬૪ ઇંદ્રિો આવે તે આ ક્યા- ક્યા?
- ૧૨ ‘કલ્પ’ના ૧૦ ઇન્દ્રો, - ૨ (પ્રકારે) જ્યોતિષ્કના ઇન્દ્રો [સૂર્ય, ચંદ્ર] - ૨૦ ભવનપતિના ઇન્દ્રો
- ૩૨ વ્યંતરોના ઇન્દ્રો ૪૧ | ભગવંતના જન્મ સમયે આવેલા ઇન્દ્રો શું | ૧. પ્રભુ જેવું પ્રતિબીંબ રચવું કાર્યો કરે? સંક્ષિપ્ત વર્ણના
૨. સૌધર્મેન્દ્ર પાંચ રૂપ વિકુર્વે ૩. ઇંદ્રપ્રભુને ખોળામાં સ્થાપે ૪. ચોસઠ ઇંદ્ર ૧૦૦૮ કલશોથી પ્રભુને સ્નાન કરાવે ૫. ગોશીષચંદન થી વિલેપના ૬. પુષ્પાદિથી અંગપૂજા ૭. પ્રભુને વસ્ત્ર પહેરાવે ૮. પ્રભુને અલંકાર પહેરાવે. ૯. પ્રભુને અંગુઠે અમૃત સિંચી, પ્રભુને માતા પાસે મૂકે ૧૦.બત્રીશ કરોડ સોનૈયાની વૃષ્ટિ અને ઉદ્ઘોષણા કરે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 138

Page #139

'પુરુષ
૫૧
પ૩
આ
-
-
-
-
-
-
-
-
-
[તીર્થંકર-૧૪– અનંતનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૪૨ | ભગવંત ના જન્મદાતા માતાનું નામ
સુયશા ૪૩ | ભગવંતના પિતાનું નામ.
સિંહસેના ૪ | આ ભગવંતની જાતી કઈ હતી? ૪૫ | ભગવંતના માતાની ગતિ.
સનકુમાર દેવલોકમાં ૪૬ | ભગવંતના પિતાની ગતિ.
સનકુમાર દેવલોકમાં ૪૭ | ભગવંતનું અન્ય નામ હોય તો?]
માહિતી નથી. ૪૮ ભગવંતનું ગોત્ર
કાશ્યપ. ૪૯ | ભગવંતનો વંશ.
ઇક્વાકુ. ૫૦ | ભગવંતનું લંછના
સ્પેન (સિંચાણો) | ભગવંતના નામનો સામાન્ય અર્થ
જ્ઞાનાદિની અનંતતાથી અનંત પ૨ | ભગવંતના નામનો વિશેષ અર્થ
ભગવંત ગર્ભમાં હતા ત્યારે સ્વપ્નમાં માતાએ
અનંત-મોટી મણિમાળા જોઈ તેથી અનંત આ ભગવંતને મસ્તકે ફણા છે?
ફણા નથી છે તો કેટલી હોય છે? પ૪ | ભગવંતના શરીર લક્ષણો
| ઉત્તમ ૧૦૦૮ લક્ષણયુક્ત પપ ભગવંતનું સંઘયણ
અનુત્તર વજઋષભનારાજ પs | ભગવંતનું સંસ્થાના
અનુત્તર સમચતુરસ્સા | ગૃહસ્થપણામાં કેટલું જ્ઞાન હોય?
મતિ, શ્રુત, અવધિજ્ઞાન ૫૮ ભગવંતનો ગણ પ૯ ભગવંતની યોનિ
હસ્તિા ૬૦ | ભગવંતનો વર્ણ
કંચન (પિત) ૬૧ ભગવંતનું રૂપ
સર્વોત્કૃષ્ટ, દેદિપ્યમાન [બધા દેવ એકઠા થાય. તો પણ પ્રભુના અંગુઠા પ્રમાણ જેટલું રુપ ના
વિક્ર્વી શકે] ૬૨ ભગવંતનું બળ
અનંતબળ [વાસુદેવ કરતાં ચક્રવર્તીનુ બળ બમણું
હોય, તેથી અનંતગણું બળ તીર્થકરનું હોય. ૬૩ | ઉત્સધાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
પ૦ ધનુષ ૬૪ | આત્માગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૧૨૦ આંગળા ૬૫ | પ્રમાણાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
| ૧૨ આંગળ. ૬૬ | ભગવંત નો આહાર
| બાલ્યાવસ્થામાં ઇન્દ્રએ અંગુઠે મુકેલ અમૃત, પછી. ઓદનાદિ વિશિષ્ટ અન્ન
પ૭
દેવ
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 139

Page #140

૬૭ ભગવંતના વિવાહ
૬૮
Se ભગવંતની [રાજ]કુમાર અવસ્થા
ભગવંતનો રાજ્ય-કાળ
ચક્રવર્તી હતા કે માંડલિક રાજા
૭૨ ભગવંત કઈરીતે બોધ પામ્યા
૭૩
ad
૭૧
T
|||૩
७८
૭૯
८०
૮૧
૮૨
૮૩
૮૪
૮૫
૮૬
૮૭
८८
૮૯
Co
[તીર્થંકર-૧૪- અનંતનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
વિવાહ થયેલા હતા સ્વપત્નીઓ સાથે કરેલું
સાડા સાત લાખ વર્ષ
૯૧
૯૨
૯૩
૯૪
૯૫
ES
ભગવંતે વિષયસેવન કરેલું?
દીક્ષા-અવસર જણાવવા આવતા લોકાંતિક દેવો
ભગવંત રોજ કેટલું વર્ષીદાન આપે? ભગવંત વર્ષે કેટલું વર્ષીદાન આપે? ભગવંત ક્યારે વર્ષીદાન આપે?
દીક્ષા માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) દીક્ષા માસ-તિથી (ગુજરાતી)
દીક્ષા નક્ષત્ર
દીક્ષા રાશિ
દીક્ષા કાળ
દીક્ષા વખતે કરેલ તપ
દીક્ષા વય
દીક્ષા વખતની શીબિકાનું નામ
ભગવંત સાથે કેટલાએ દીક્ષા લીધી?
ભગવંત ક્યા લિંગે નીકળ્યા?
કઈ નગરીથી દીક્ષાર્થે નીકળ્યા?
દીક્ષા લીધી તે વન કયું હતું? દીક્ષા ક્યા વૃક્ષ નીચે લીધી?
કેટલી મુષ્ટિ(મુઠ્ઠી) લોચ કર્યો?
દીક્ષા લેતા જ ઉપજેલ જ્ઞાન
દીક્ષા વખતે દેવદૂષ્ય (વસ્ત્ર)કોણે
આપ્યું? કેટલો વખત રહ્યું?
ભગવંત પ્રથમ પારણું શેનાથી થયું?
૧૫ લાખ વર્ષ માંડલિક રાજા
તેઓ સ્વયંબુદ્ધ હતા
બ્રહ્મદેવલોકે રહેલા અર્ચિ:, અર્ચિમાલી, વૈરોચન આદિ નવ (પ્રકારે) લોકાંતિક દેવો આવી પ્રભૂને દીક્ષાનો અવસર જણાવે છે.
પ્રતિદિન ૧ ક્રોડ, ૮ લાખ સોનૈયા ૩૮૮ ક્રોડ, ૮૦ લાખ સોનૈયા સૂર્યોદયથી મધ્યાહ્ન વર્ષીદાન આપે વૈશાખ વદ ૧૪
ચૈત્ર વદ ૧૪
રેવતી
મીન
દિવસના પશ્ચિમ ભાગે
છઠ્ઠ ભક્ત
પાછલી વયમાં દીક્ષા, રાજ્ય ભોગવીને દીક્ષા સાગર દત્તા
૧૦૦૦ પુરુષો
તીર્થંકર લિંગે નીકળ્યા અન્યલિંગ કે કુલિંગે નહીં
અયોધ્યા
સહસ્રામવન
અશોક વૃક્ષ
પાંચ મુષ્ટિ (મુઠ્ઠી)
મન:પર્યવજ્ઞાન
ઇન્દ્ર પ્રભુના ખભે સ્થાપ્યું. સાધિક એક વર્ષ
બીજા મતે યાવજ્રીવ
પરમાન્ન (ખીર)
બીજા દિવસે.
પ્રથમ પારણું ક્યારે થયું?
પ્રથમ પારણું ક્યાં થયું?
પ્રથમ ભિક્ષાદાતા કોણ હતા?
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
વર્ધમાનપુર
વિજય
Page 140

Page #141

| તીર્થંકર-૧૪– અનંતનાથ નો પરિચય ૧૮૫ કારોમાંનું ૭ પ્રથમ ભિક્ષાદાતાની ગતિ
તે ભવે કે ત્રીજા ભવે મોક્ષ
(આવશ્યક નિર્યુક્તિ ૩૩૪) ૯૮ | પ્રથમ ભિક્ષા-પ્રાપ્તિકાળે પ્રગટ થતાં પાંચ | ૧.'અહોદાન’ ઉદ્ઘોષણા ૨. દિવ્ય વાજિંત્રનાદ દિવ્ય
૩. સોનિયાની વૃષ્ટિ ૪. વસ્ત્ર વૃષ્ટિ.
૫. સુગંધી જળપુષ્પ વૃષ્ટિ ૯ | વૃષ્ટિ થતાં સોનૈયાનું પ્રમાણ
સાડા બાર કરોડ સોનૈયા. ૧૦૦ | ભગવંતના શાસનમાં થતો ઉત્કૃષ્ટતપ આઠ માસ. ૧૦૧ | આ ભગવંતની વિહારભૂમિ
આર્ય ભૂમિ. ૧૦૨ | ભગવંત કેટલો કાળ છદ્મસ્થ રહ્યા? ૩ વર્ષ ૧૦૩ કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(શાસ્ત્રીય) વૈશાખ વદ ૧૪
| કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(ગુજરાતી) ચૈત્ર વદ ૧૪ ૧૦૪ | કેવળજ્ઞાન નક્ષત્ર
રેવતી. ૧૦૫ કેવળજ્ઞાન રાશિ
મીન ૧૦૬ કેવળજ્ઞાન કાળ
દિવસના પૂર્વ ભાગે ૧૦૭ | કેવળજ્ઞાન થયું તે સ્થાન ક્યું?
અયોધ્યા. ૧૦૮ કેવળજ્ઞાન થયું તે વન ક્યું?
સહસ્સામ્રવન ૧૦૯ | કેવળજ્ઞાન ક્યાવૃક્ષ નીચે થયું?
અશ્વત્થ ૧૧૦ કેવળજ્ઞાનવૃક્ષની ઊંચાઈ કેટલી? ભગવંત શરીરથી ૧૨ ગણું. (૫૦ x૧૨= ૬૦૦
ધનુષ) ૧૧૧ કેવલજ્ઞાન કાળે પ્રભુજીનો તપ
છટ્ટ ભક્ત ૧૧૨ ભગવંતના ૩૪ અતિશયો.
જન્મથી ૪, દેવો વડે કૃત્ ૧૯, છાધ્યસ્થિક કર્મક્ષય થતાં
૧૧ અતિશયો હોય. ૧૧૩ ભગવંત વાણીના ૩૫ ગુણો
સંસ્કૃત-વચનાદિ ૩૫ ગુણો હોય તેનું વર્ણન અન્ય
ગ્રંથથી જાણવું ૧૧૪ | ભગવંતના આઠ પ્રાતિહાર્યો
અશોકવૃક્ષ, પંચવણપુષ્પ-વષ્ટિ. દિવ્યધ્વનિ. શ્વેતા
ચામર, સિંહાસન, ભામંડળ, ઇંદુભિનાદ, છત્રાતિછત્ર. ૧૧૫ | ચૈત્યવૃક્ષ (પહેલું પ્રાતિહાર્ય).
પ૦x૧૨= ૧૦૦ ધનુષ ૧૧૬ | ભગવંતની ૧૮ દોષ રહિતતા
દાન-લાભ-વીર્ય-ભોગ-ઉપભોગ પાંચે નો અંતરાય, જુગુપ્સા, ભય, અજ્ઞાન, નિદ્રા, અવિરતિ, કામભોગેચ્છા, હાસ્ય શોક, દ્વેષ, મિથ્યાત્વ, રાગ, અરતિ
રતિ, એ ૧૮ દોષ ભગવંતને ન હોય ૧૧૭ તીર્થોત્પત્તિ ક્યારે થઇ?
પહેલા સમવસરણમાં ૧૧૮ | આ ભગવંતનો તીર્થ-પ્રવૃત્તિકાળા ભગવાન ભ૦ અનંતનાથ સુધી.
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 141

Page #142

[તીર્થંકર-૧૪- અનંતનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
એક ચતુર્થાંશ પલ્યોપમ
યશ
આ ભગવંત માં તીર્થવિચ્છેદ કાળ
આ ભગવંત ના પહેલા ગણધર
૧૧૯
૧૨૦
૧૨૧
આ ભગવંત ના પહેલા સાધ્વી
૧૨૨
આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવક
૧૨૩
આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવિકા
૧૨૪ આ ભગવંત ના મુખ્ય ભક્તરાજા
૧૨૫
આ ભગવંત ના યક્ષ
૧૨૬
આ ભગવંત ના યક્ષિણી
૧૨૭
આ ભગવંત ના ગણ
૧૨૮
આ ભગવંત ના ગણધરો
૧૨૯
આ ભગવંત ના સાધુઓ
૧૩૦
આ ભગવંત ના સાધ્વીઓ
૧૩૧
આ ભગવંત ના શ્રાવકો
૧૩૨
આ ભગવંત ના શ્રાવિકાઓ
૧૩૩
આ ભગવંત ના કેવળીઓ
૧૩૪
આ ભગવંત ના મન:પર્યવજ્ઞાનીઓ
૧૩૫
આ ભગવંત ના અવધિજ્ઞાનીઓ
૧૩૬
આ ભગવંત ના ચૌદપૂર્વીઓ
૧૩૭
આ ભગવંત ના વૈક્રિયલબ્ધિધરો
૧૩૮
આ ભગવંત ના વાદિમુનિઓ
૧૩૯
આ ભગવંત ના સામાન્યમુનિઓ ૧૪૦ ભગવંત ના અનુત્તરોપપાતિક મુનિ ૧૪૧ પ્રકીર્ણકોની રચના કેટલી થઇ? ૧૪૨ સાધુના વ્રતની સંખ્યા
૧૪૩
શ્રાવકના વ્રતની સંખ્યા
૧૪૪ ભગવંતમાં કેટલા ચારિત્ર છે?
પદ્મા
માહિતી અપ્રાપ્ય
માહિતી અપ્રાપ્ય
પુરુષોત્તમ
પાતાલ
અંકુશા
૫૦
૫૦
૬૬,૦૦૦
૬૨,૦૦૦ બીજા મતે ૧,૦૦,૮૦૦
૨,૦૬,૦૦૦
૪,૧૪,૦૦૦
૫૦૦૦
૫૦૦૦
૪૩૦૦
૧૦૦૦
૮૦૦૦
૩૨૦૦
૩૯,૪૫૦ માહિતી અપ્રાપ્ય.
૬૬,૦૦૦
ચાર મહાવ્રત.
બાર વ્રત
પાંચ:- સામાયિક, છેદોપસ્થાપનીય, પરિહારવિશુદ્ધિ સૂક્ષ્મસંપરાય, યથાખ્યાત
જીવ આદિ નવ અથવા દેવ,ગુરુ,ધર્મ ત્રણ
ચાર- સમ્યક્ત્વ, શ્રુત, દેશવિરતિ, સર્વવિરતિ બે- રાઈ, દેવસી
૧૪૫
આ ભગવંતમાં તત્ત્વોની સંખ્યા? ૧૪ આ ભગવંતમાં સામાયિક કેટલી? ૧૪૭ આ ભગવંતમાં પ્રતિક્રમણ કેટલા? ૧૪૮ | રાત્રિભોજન ક્યા ગુણમાં આવે? ૧૪૯ આ ભગવંત માં સ્થિત-કલ્પ?
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
ઉત્તર-ગુણમાં
આચેલક્ય, ઔદ્દેશિક આદિ દશ ભેદે
Page 142

Page #143

[તીર્થંકર-૧૪– અનંતનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] આ ભગવંત માં અસ્થિત-કલ્પ?.
આચેલક્ય, કેશિક આદિ ૬ ભેદે ૧૫૧ | આ ભગવંતમાં સાધુ આચારનુપાલન સુખ બોધ્ય, સુખાનુપાલ્યા ૧પ૨ ષડાવશ્યક (પ્રતિક્રમણ)
કારણ હોય ત્યારે પ્રતિક્રમણ ૧૫૩. | આ ભગવંત ના મુનિઓનું સ્વરૂપ
ઋજુ અને પ્રાજ્ઞા ૧૫૪ | ભગવંત પ્રરૂપિત ધર્મ બે ભેદે
અણગાર+અગાર કે તચારિત્ર ૧પપ | આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનો વર્ણ કોઈપણ વર્ણના. ૧૫૬ આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનું માપ જેવા પ્રાપ્ત થાય માપ મુજબના ૧પ૭. આ ભગવંતનો ગૃહસ્થ કાળા
૨૨,૫૦,૦૦૦ વર્ષ ૧૫૮ આ ભગવંતનો કેવળજ્ઞાન કાળા
સાડા સાત લાખ વર્ષમાં ૩ વર્ષ ઓછા ૧પ૯ આ ભગવંતનો કુલ દિક્ષા પર્યાયા
સાડા સાત લાખ વર્ષ ૧૬૦ | આ ભગવંતનું કુલ આયુષ્ય
30 લાખ વર્ષ ૧૬૧ | આવેલા શીત આદિ પરિષહો.
સમ્યક રીતે સહન કર્યા || ભગવંતની ગતિ.
શાશ્વત અને નિરાબાધ સુખવાળા મોક્ષે (સિદ્ધિગતિ) ૧૬૩ | મૃત્યુ બાદ સંસ્કાર
અગ્નિસંસ્કાર, (દફન આદિ વિધિ નહિ) ૧૬૪ મોક્ષગમન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) ચૈત્ર સુદ ૫
| મોક્ષગમન માસ-તિથી(ગુજરાતી) ચૈત્ર સુદ ૫ | ૧૬૫ | મોક્ષગમન નક્ષત્ર
રેવતી ૧૬૬ | મોક્ષગમન રાશિ
મીના ૧૬૭ | મોક્ષગમન કાળા
રાત્રીના પૂર્વ ભાગે ૧૬૮ | મોક્ષગમન ક્યા સ્થાનેથી થયું?
સમ્મત પર્વતેથી ૧૬૯ | મોક્ષગમન વખતનું આસન
કાયોત્સર્ગ ૧૭૦ | આ ભગવંત ની મોક્ષમાં અવગાહના
૩૩.૩૩ ધનુષ ૧૭૧ | મોક્ષગમન વખતનો તપ
માસક્ષમણ ૧૭૨ ભગવંત સાથે મોક્ષે જનાર કેટલાં
૭૦૦૦ ૧૭૩ | ભગવંતમોક્ષ વખતે કયો આરો હતો? ચોથા આરાના પશ્ચાઈ ભાગે ૧૭જ ભગવંત ના મોક્ષગમનનો કાળ
૭ સાગરોપમ ૬૫ લાખ ૮૪ હજાર અને ૮૯ પક્ષ
ચોથો આરો બાકી રહેતાં. ૧૭૫ આ ભગવંત ની યુગાંતકૃત્ ભૂમિ
સંખ્યાત પુરુષ સુધી | ૧૭૬ | આ ભગવંત ની પર્યાયાંતકૃત્ ભૂમિ
એક દિવસ આદિ ૧૭૭ ભગવંત માં પૂર્વો કેટલો કાળ રહ્યા?
અસંખ્યાત કાળ સુધી. ૧૭૮ | પૂર્વ કેટલા કાળે વિચ્છેદ પામ્યા?
અસંખ્યાત કાળ પછી ૧૭૯ ક્રમશ: ભગવંતોનુ અંતર
ભ.અનંતનાથ પછી ૪ સાગરોપમ પછી ભ. ધર્મનાથ નિર્વાણ પામ્યા.
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 143

Page #144

[તીર્થંકર-૧૪– અનંતનાથ નો પરિચય ૧૮૫ કારોમાં] ૧૮૦ કોના તીર્થે કયું આશ્ચર્ય થયું?
..કોઈ આશ્ચર્ય થયું નથી.......
૧૮૧ | તીર્થમાં ક્યા ચક્રવર્તી થયા?
કોઈ ચક્રવર્તી થયા નથી. ૧૮૨ | તીર્થમાં ક્યા વાસુદેવ થયા?
પુરુષોત્તમ વાસુદેવા ૧૮૩ | તીર્થમાં ક્યા બલદેવ થયા?
સુપ્રભ બળદેવા ૧૮૪ | તીર્થમાં ક્યા પ્રતિવાસુદેવ થયા?
મધુકૈટભ પ્રતિવાસુદેવ ૧૮૫ | ભગવંતને જન્મ વખતે થતાં ૨૫૦ અભિષેકોની વિગત:
વૈમાનિકેન્દ્રો ૧૦, ભવનપતીન્દ્ર ૨૦, વ્યંતરેન્દ્રો ૩૨, ૬૬ ચંદ્રો, ૬૬ સૂર્યો, ૮ શકેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૮ ઇશારેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૫ ચમરેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૫ બલદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ધરશેંદ્ર | અગ્રમહિષી, ૬ ભૂતાનેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૪ વ્યંતર અગ્રમહિષી, ૪ જ્યોતિષ્ક અગ્રમહિષી, ૪ લોકપાલ, ૧ અંગરક્ષક, ૧ સામાનિક, ૧ કટકદેવ, ૧ ત્રાયત્રીંશક, ૧૫ર્ષદાદેવ, ૧ પ્રજાસ્થાનીય દેવ મળીને ૨૫૦ અભિષેક. આ ૨૫૦X૬૪૦૦૦ કળશ = ૧ ક્રોડ ૬૦ લાખ અભિષેક થાય.
સંપર્ક:- મુનિશ્રી દીપરત્નસાગરજી મહારાજ સાહેબ “પાર્થ વિહાર”, જૈન દેરાસરજી, ફોરેસ્ટ રેસ્ટ હાઉસ સામે, કાલાવડ હાઈવે-ટચ
Post:- ઠેબા, Dis:-જામનગર, ગુજરાત, India. [Pin-361120] Web Site- (1) www.Jainelibrary.org, (2) Deepratnasagar.in Email - Jainmunideepratnasagar@gmail.com MOBILE +91 9825967397
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 144

Page #145

नमो नमो निम्मलदसणस्स आनंद-क्षमा-ललित-सुशील-सुधर्मसागर-गुरुभ्यो नमः
તીર્થકર - ૧૫ ધર્મનાથ પરિચય”
(૧૮૫ દ્વારોમાં)
પરિચય દાતા મુનિશ્રી દીપરત્નસાગર
[M.Com., M.Ed., Ph.D., STAHEP
12/01/2015 ગુરુવાર ૨૦૭૧, કારતક સુદ ૧
પ્રિન્ટર્સ નવપ્રભાતમિજાગ મેસે, અમદાવાદ 9825598855:
તીર્થંકર પરિચય શ્રેણી-૧૫
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 145

Page #146

[તીર્થંકર-૧૫- ધર્મનાથ નો પરિચય ૧૮૫ કારોમાં] ભગવંતનું નામ
ધર્મનાથ. ચોવીસીમાં આ ભગવંતનો ક્રમાં
પંદરમાં ભગવંતના ભવો કેટલા થયા?
ત્રણ, [૩] ભગવંતના સમ્યત્વ પ્રાપ્તિ પછીના ભવો. | ૧. કઢરથ રાજા ક્યા ક્યા?
૨. વિજય વિમાનમાં દેવ ૩. ધર્મનાથ
ર
છે
:
છ
પૂર્વોત્તરભવે ભગવંત જ્યાં હતા ---તે દ્વીપનું નામ
ધાતકીખંડ ---તે દ્વીપના ક્ષેત્રનું નામ
ધાતકી ભરત ---તે ક્ષેત્રની દિશાનું નામ
મેરુપર્વતની દક્ષિણે ---તે ક્ષેત્રની વિજયઆદિનું નામ ધાતકી ભરત ---ત્યાંની નગરી’ નું નામ
ભક્િલપુર | ભગવંતના તીર્થંકરનામકર્મબંધ’ ના કારણો. (૨૦ સ્થાનકો)...
૩.પ્રવચન વત્સલતા, આ (૨૦) સ્થાનકોમાંના કોઈપણ એક, | પ.સ્થવિર વત્સલતા, એકથી વધુ કે વીશે (૨૦) સ્થાનકોની
૭.તપસ્વી વત્સલતા.
૯.નિરતિચાર દર્શન, આરાધનાથી તીર્થંકર નામકર્મ બાંધ્યું.
૧૧.આવશ્યક ૧૩.નિરતિચાર વ્રત, ૧૫.તપ સમાધિ, ૧૭.વૈયાવચ્ચ સમાધિ ૧૯. શ્રુતભક્તિ
૨.સિદ્ધ વત્સલતા, ૪.ગુરુ વત્સલતા, ૬.બહુશ્રુત વત્સલતા, ૮.નિરંતર જ્ઞાનોપયોગ, ૧૦.વિનય, ૧૨.નિરતિચાર શીલ, ૧૪.ક્ષણ લવ સમાધિ, ૧૬.ત્યાગ સમાધિ, ૧૮.અપૂર્વજ્ઞાનગ્રહણ ૨૦.પ્રવચન પ્રભાવના
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 146

Page #147

કર્ક
[તીર્થંકર-૧૫- ધર્મનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૧૧ | ભગવંતનું પૂર્વોત્તર-ભવનું નામ
કઢરથા ૧૨ | ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું રાજવીપણું માંડલિક રાજા ૧૩ ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવના ગુરુનું નામ વિમલવાહના ૧૪ ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું શ્રુત
અગિયાર અંગ. ૧૫ | ભગવંત પૂર્વભવે ક્યા સ્વર્ગમાં હતા વિજયઅનુત્તર વિમાને ૧૬ | પૂર્વભવે સ્વર્ગમાં ભગવંત નુ આયુષ્ય ૩૨ સાગરોપમ ૧૭ | ચ્યવન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) ચ્યવના વૈશાખ સુદ ૭ માસ-તિથી (ગુજરાતી)
વૈશાખ સુદ ૭ ૧૮ | ભગવંત નુ ચ્યવન નક્ષત્ર
પુષ્ય ૧૯ | ભગવંત ની ચ્યવન રાશિ ૨૦ | ભગવંત નો ચ્યવન કાળ
મધ્ય-રાત્રી. ૨૧ ભગવંત ગર્ભમાં આવ્યા ત્યારે માતાએ
| ૧.હાથી,
૨.વૃષભ, જોયેલ ૧૪ સ્વપ્ન
૩.સિંહ,
૪.લક્ષ્મી, [*અહી ૧૪ સ્વપ્નનો ક્રમ સર્વે તીર્થકરને | પ.પુષ્પમાળા,
૬.ચંદ્ર, આશ્રીને નોંધ્યો છે પણ ઋષભદેવની ૭.સૂર્ય,
૮.ધ્વજ, માતાએ ૧લે સ્વપ્ન ‘વૃષભ” જોયેલો ]. ૯.પૂર્ણકળશ,
૧૦.પદ્મસરોવર, ૧૧.ક્ષીરસમુદ્ર, ૧૨.દેવવિમાન,
૧૩.રત્ન-રાશિ, ૧૪.નિર્ધમઅગ્નિ ૨૨ | સ્વપ્નફળનું કથન કોણે કર્યું?
પિતા અને સ્વપ્નલક્ષણ પાઠક. ૨૩ | માતા મુખેથી સ્વપ્નો પાછા ફરવા
આ ઘટના બની નથી ૨૪ *વિશેષ* *ગર્ભસંહરણ
આ ભગવંતના ગર્ભનું સંકરણ થયું ન હતું. ૨૫ | માતાનો ગર્ભ-આકાર
ગર્ભ પ્રચ્છન્ન હોવાથી માતાના પેટનો આકાર બદલાતો.
નથી ૨૬ | ભગવંત ચ્યવન થયું તે માતાનું નામ સુવ્રતા દેવી. ૨૭ | આ ભગવંત ગર્ભમાં અભિગ્રહ કરેલો? કરેલો નથી. ૨૮ | ભગવંત ની ગર્ભસ્થિતિ
૮ માસ ૨૬ દિવસ ૨૯ ભગવંત નું જન્મ નક્ષત્ર
પુષ્યા જન્મ માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
વૈશાખ વદ ૧૩ જન્મ માસ-તિથી (ગુજરાતી)
ચૈત્ર વદ ૧૩ ૩૧
ભગવંત ની જન્મ રાશિ ૩૨ ભગવંત નો જન્મ કાળા
મધ્ય-રાત્રી. ૩૩ | જન્મ વખતે કયો આરો હતો?
ચોથા આરાના ઉત્તરાર્ધમાં
૩૦.
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 147

Page #148

[તીર્થંકર-૧૫- ધર્મનાથ નો પરિચય ૧૮૫ કારોમાં]. ૩૪ | આ ભગવંતના જન્મ વખતે કયો કાળ હતો? 3 સાગરોપમ ૭૫ લાખ ૮૪૦૦૦ વર્ષ ૮૯ પક્ષ ચોથા
આરો બાકી રહ્યો ત્યારે
કરે? ..................
૩૫ | આ ભગવંત ક્યા દેશ' ની કઈ નગરી માં ઉત્તર કૌશલ ૩૬ જન્મ પામ્યા?
રત્નપુરી ૩૭ ભગવંતના જન્મ સમયે ૫૬ દિક, ૧. અધોલોથી ૮ દિશાકુમારી આવે, સુતિકા ઘર
કુમારીઓનું આગમન અને કાર્યો. | બનાવે, ભૂમિ-શુદ્ધિ કરે [ભગવંતનો જન્મ થાય ત્યારે કેટલી ૨. ઉર્ધ્વલોકથી ૮ દિશાકુમારી આવે સુગંધી જળ અને દીકુમારીઓ ક્યાંથી આવે અને શું શું કાર્ય | સુગંધી-પુષ્પ વૃષ્ટિ કરે
૩. પૂર્વચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, દર્પણ ધરે ..... .તેનું સંક્ષિપ્ત વર્ણન
૪. પશ્ચિમરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, પંખા કરે ૫. ઉત્તરરૂચકથી ૮ દિશાકમારી આવે, ચામરધરે ૬.દક્ષીણરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, કળશ કરે ૭. મધ્યરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ૪-દીપકધરે
અને ૪-સૂતીકર્મ કરે ૩૯ | જન્માભિષેક સ્થળ
પાંડકવનની દક્ષિણમાં અતિપાંડુકંબલશિલા પર ભગવંતના જન્મ સમયે કેટલા ઇન્દ્રો આવે? તે સમયે ૬૪ ઇંદ્રો આવે તે આ ક્યા- ક્યા?
- ૧૨ ‘કલ્પ’ના ૧૦ ઇન્દ્રો, - ૨ (પ્રકારે) જ્યોતિષ્કના ઇન્દ્રો [સૂર્ય, ચંદ્ર] - ૨૦ ભવનપતિના ઇન્દ્રો - ૩૨ વ્યંતરોના ઇન્દ્રો
૪૦.
૪૧
ભગવંતના જન્મ સમયે આવેલા ઇન્દ્રો શું કાર્યો કરે? સંક્ષિપ્ત વર્ણન
૧. પ્રભુ જેવું પ્રતિબીંબ રચવું | ૨. સૌધર્મેન્દ્ર પાંચ રૂપ વિષ્ણુર્વે ૩. ઇંદ્ર પ્રભુને ખોળામાં સ્થાપે ૪. ચોસઠ ઇંદ્ર ૧૦૦૮ કલશોથી પ્રભુને સ્નાન કરાવે ૫. ગોશીષચંદન થી વિલેપના ૧. પુષ્પાદિથી અંગપૂજા ૭. પ્રભૂને વસ્ત્ર પહેરાવે ૮. પ્રભુને અલંકાર પહેરાવે. ૯. પ્રભુને અંગુઠે અમૃત સિંચી, પ્રભુને માતા પાસે મૂકે ૧૦.બત્રીસ કરોડ સોનૈયાની વૃષ્ટિ અને ઉદ્ઘોષણા કરે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 148

Page #149

[તીર્થંકર-૧૫- ધર્મનાથ નો પરિચય ૧૮૫ બારોમાં] ૪૨ | ભગવંત ના જન્મદાતા માતાનું નામ
સુવ્રતા દેવી ૪૩ | ભગવંતના પિતાનું નામ
ભાનુ રાજા ૪ | આ ભગવંતની જાતી કઈ હતી?
પુરુષ ૪૫ | ભગવંતના માતાની ગતિ.
સનકુમાર દેવલોકમાં ૪૬ | ભગવંતના પિતાની ગતિ
સનકુમાર દેવલોકમાં | ૪૭ | ભગવંતનું અન્ય નામ Cહોય તો?]
માહિતી નથી ૪૮ | ભગવંતનું ગોત્ર
કાશ્યપ. ૯ | ભગવંતનો વંશ
ઇસ્લાક. ૫૦ | ભગવંતનું લંછના
વજ ૫૧ | ભગવંતના નામનો સામાન્યઅર્થ
| આજન્મ ધર્મના સ્વભાવથી ધર્મ પ૨ | ભગવંતના નામનો વિશેષ અર્થ
ભગવંત ગર્ભમાં હતા ત્યારે માતા અધિક ધર્મમય
થયા તેથી ધર્મ પ૩ | આ ભગવંતને મસ્તકે ફણા છે?
ફણા નથી. છે તો કેટલી હોય છે? પ૪ ભગવંતના શરીર લક્ષણો
ઉત્તમ ૧૦૦૮ લક્ષણયુક્તા પપ ભગવંતનું સંઘયણ
અનુત્તર વજઋષભનારાચા પs | ભગવંતનું સંસ્થાના
અનુત્તર સમચતુરસ્સા પ૭ ગૃહસ્થપણામાં કેટલું જ્ઞાન હોય? મતિ, શ્રુત, અવધિજ્ઞાન
| ભગવંતનો ગણ પ૯ ભગવંતની યોનિ
બિલાડી ૬૦ ભગવંતનો વર્ણ
| કંચન (પિત) ૬૧ ભગવંતનું રૂપ
સર્વોત્કૃષ્ટ, દેદિપ્યમાન [બધા દેવ એકઠા થાય તો પણ પ્રભુના અંગુઠા પ્રમાણ જેટલું રુપ ના
વિકુર્તી શકે] ૬૨ ભગવંતનું બળ
અનંતબળ [વાસુદેવ કરતાં ચક્રવર્તીનુ બળ બમણું
હોય, તેથી અનંતગણું બળ તીર્થકરનું હોય. ૬૩ | ઉત્સધાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૪૫ ધનુષ ૬૪ આત્માગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૧૨૦ આંગળ ૬૫ પ્રમાણાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૧૦ આંગળ, ૪૦ અંશ. ૬૬ | ભગવંત નો આહાર
| બાલ્યાવસ્થામાં ઇન્દ્રએ અંગુઠે મુકેલ અમૃત, પછી ઓદનાદિ વિશિષ્ટ અન્ન
દેવા
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 149

Page #150

१७ ભગવંતના વિવાહ
૬૮
SC ભગવંતની [રાજ]કુમાર અવસ્થા
ભગવંતનો રાજ્ય-કાળ
ચક્રવર્તી હતા કે માંડલિક રાજા
co
૭૧
3335
७२ ભગવંત કઈરીતે બોધ પામ્યા
૭૩
[તીર્થંકર-૧૫- ધર્મનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
વિવાહ થયેલા હતા સ્વપત્નીઓ સાથે કરેલું
અઢી લાખ
T
૭૫
૭૬
૭૭
|૩|૪||૬|| જ||૩|૪||||||
ભગવંતે વિષયસેવન કરેલું?
દીક્ષા-અવસર જણાવવા આવતા લોકાંતિક દેવો
ભગવંત રોજ કેટલું વર્ષીદાન આપે? ભગવંત વર્ષે કેટલું વર્ષીદાન આપે?
ભગવંત ક્યારે વર્ષીદાન આપે?
દીક્ષા માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
દીક્ષા માસ-તિથી (ગુજરાતી)
દીક્ષા નક્ષત્ર
દીક્ષા રાશિ દીક્ષા કાળ
દીક્ષા વખતે કરેલ તપ દીક્ષા વય
દીક્ષા વખતની શીબિકાનું નામ
ભગવંત સાથે કેટલાએ દીક્ષા લીધી?
ભગવંત ક્યા લિંગે નીકળ્યા?
કઈ નગરીથી દીક્ષાર્થે નીકળ્યા? દીક્ષા લીધી તે વન કયું હતું? દીક્ષા ક્યા વૃક્ષ નીચે લીધી? કેટલી મુષ્ટિ(મુઠ્ઠી) લોચ કર્યો? દીક્ષા લેતા જ ઉપજેલ જ્ઞાન
૯૧ ૯૨
દીક્ષા વખતે દેવદૂષ્ય (વસ્ત્ર)કોણે આપ્યું? કેટલો વખત રહ્યું?
૯૩ ભગવંત પ્રથમ પારણું શેનાથી થયું?
૯૪
૯૫
ES
૫ લાખ વર્ષ માંડલિક રાજા
તેઓ સ્વયંબુદ્ધ હતા
બ્રહ્મદેવલોકે રહેલા અર્ચિ:, અર્ચિમાલી, વૈરોચન આદિ નવ (પ્રકારે) લોકાંતિક દેવો આવી પ્રભૂને દીક્ષાનો અવસર જણાવે છે.
પ્રતિદિન ૧ ક્રોડ, ૮ લાખ સોનૈયા ૩૮૮ ક્રોડ, ૮૦ લાખ સોનૈયા સૂર્યોદયથી મધ્યાહ્ન વર્ષીદાન આપે મહા સુદ ૧૩
મહા સુદ ૧૩
રેવતી
મીન
દિવસના પશ્ચિમ ભાગે
છઠ્ઠ ભક્ત
પાછલી વયમાં દીક્ષા, રાજ્ય ભોગવીને દીક્ષા
નાગદત્તા
૧૦૦૦ પુરુષો
તીર્થંકર લિંગે નીકળ્યા અન્યલિંગ કે કુલિંગે નહીં
રત્નપુર
વમગાવન
અશોક વૃક્ષ
પાંચ મુષ્ટિ (મુઠ્ઠી)
મન:પર્યવજ્ઞાન
ઇન્દ્રે પ્રભુના ખભે સ્થાપ્યું. સાધિક એક વર્ષ
બીજા મતે યાવજ્રીવ
પરમાન્ન (ખીર)
બીજા દિવસે.
પ્રથમ પારણું ક્યારે થયું?
પ્રથમ પારણું ક્યાં થયું?
પ્રથમ ભિક્ષાદાતા કોણ હતા?
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
સૌમનસ્ય
ધર્મસિંહ
Page 150

Page #151

કર્ક
[તીર્થંકર-૧૫- ધર્મનાથ નો પરિચય ૧૮૫ કારોમાં] ૭ પ્રથમ ભિક્ષાદાતાની ગતિ
તે ભવે કે ત્રીજા ભવે મોક્ષ
(આવશ્યક નિર્યુક્તિ ૩૩૪) ૯૮ | પ્રથમ ભિક્ષા-પ્રાપ્તિકાળે પ્રગટ થતાં પાંચ | ૧.'અહોદાન” ઉઘોષણા. ૨. દિવ્ય વાજિંત્રનાદ દિવ્ય
૩. સોનિયાની વૃષ્ટિ ૪. વસ્ત્ર વૃષ્ટિ.
૫. સુગંધી જળ+પુષ્પ વૃષ્ટિ ૯ | વૃષ્ટિ થતાં સોનૈયાનું પ્રમાણ
સાડા બાર કરોડ સોનૈયા. ૧૦૦ | ભગવંતના શાસનમાં થતો ઉત્કૃષ્ટતા આઠ માસ. ૧૦૧ | આ ભગવંતની વિહારભૂમિ
આર્ય ભૂમિ. ૧૦૨ | ભગવંત કેટલો કાળ છદ્મસ્થ રહ્યા? ૨ વર્ષ | ૧૦૩ કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(શાસ્ત્રીય) પોષ સુદ ૧૫
કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(ગુજરાતી) પોષ સુદ ૧૫ ૧૦૪ | કેવળજ્ઞાન નક્ષત્ર
પુષ્ય ૧૦૫ કેવળજ્ઞાન રાશિ ૧૦૬ કેવળજ્ઞાન કાળ
દિવસના પૂર્વ ભાગે | ૧૦૭ કેવળજ્ઞાન થયું તે સ્થાન ક્યું?
રત્નપુર ૧૦૮ કેવળજ્ઞાન થયું તે વન ડ્યું?
વિપ્રગાવના | ૧૦૯ કેવળજ્ઞાન ક્યાવૃક્ષ નીચે થયું?
દધિપર્ણ ૧૧૦ | કેવળજ્ઞાનવૃક્ષની ઊંચાઈ કેટલી? ભગવંત શરીરથી ૧૨ ગણું. (૪૫x૧૨=
પ૪૦ધનુષ). ૧૧૧ કેવલજ્ઞાન કાળે પ્રભુજીનો તપ
છઠ્ઠભક્ત ૧૧૨ ભગવંતના ૩૪ અતિશયો
જન્મથી ૪, દેવો વડે કૃત્ ૧૯, છાટ્યસ્થિક કર્મક્ષય થતાં
૧૧ અતિશયો હોય. ૧૧૩ ભગવંત વાણીના ૩૫ ગુણો
સંસ્કૃત-વચનાદિ ૩૫ ગુણો હોય તેનું વર્ણન અન્યા
ગ્રંથથી જાણવું ૧૧૪ ભગવંતના આઠ પ્રાતિહાર્યો
અશોકવૃક્ષ, પંચવર્ષીપુષ્પ-વૃષ્ટિ, દિવ્યધ્વનિ, શ્વેત
ચામર, સિંહાસન, ભામંડળ, દુંદુભિનાદ, છત્રાતિછત્ર. ૧૧૫ | ચૈત્યવૃક્ષ (પહેલું પ્રાતિહાર્ય)
૪૫x૧૨= ૫૪૦ ધનુષ ૧૧૬ | ભગવંતની ૧૮ દોષ રહિતતા.
દાન-લાભ-વીર્ય-ભોગ-ઉપભોગ પાંચે નો અંતરાય, જુગુપ્સા, ભય, અજ્ઞાન, નિદ્રા, અવિરતિ, કામભોગેચ્છા, હાસ્ય શોક, દ્વેષ, મિથ્યાત્વ, રાગ, અરતિ
રતિ, એ ૧૮ દોષ ભગવંતને ન હોય ૧૧૭ | તીર્થોત્પત્તિ ક્યારે થઇ?
પહેલા સમવસરણમાં ૧૧૮ | આ ભગવંતનો તીર્થ-પ્રવૃત્તિકાળ
ભગવાન શાંતિનાથ સુધી
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 151

Page #152

[તીર્થંકર-૧૫- ધર્મનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
૧૧૯
આ ભગવંત માં તીર્થવિચ્છેદ કાળ
૧૨૦
આ ભગવંત ના પહેલા ગણધર
૧૨૧
આ ભગવંત ના પહેલા સાધ્વી
૧૨૨
આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવક
૧૨૩
આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવિકા
૧૨૪ આ ભગવંત ના મુખ્ય ભક્તરાજા
૧૨૫
આ ભગવંત ના યક્ષ
૧૨૬
આ ભગવંત ના યક્ષિણી
૧૨૭
આ ભગવંત ના ગણ
૧૨૮
આ ભગવંત ના ગણધરો
૧૨૯
આ ભગવંત ના સાધુઓ
૧૩૦
આ ભગવંત ના સાધ્વીઓ
૧૩૧
આ ભગવંત ના શ્રાવકો
૧૩૨
આ ભગવંત ના શ્રાવિકાઓ
૧૩૩
આ ભગવંત ના કેવળીઓ
૧૩૪
૧૩૬
આ ભગવંત ના મન:પર્યવજ્ઞાનીઓ ૧૩૫ | આ ભગવંત ના અવધિજ્ઞાનીઓ આ ભગવંત ના ચૌદપૂર્વીઓ ૧૩૭ આ ભગવંત ના વૈક્રિયલબ્ધિધરો ૧૩૮ આ ભગવંત ના વાદિમુનિઓ આ ભગવંત ના સામાન્યમુનિઓ ૧૪૦ ભગવંત ના અનુત્તરોપપાતિક મુનિ ૧૪૧ પ્રકીર્ણકોની રચના કેટલી થઇ? ૧૪૨ સાધુના વ્રતની સંખ્યા
૧૩૯
૧૪૩
શ્રાવકના વ્રતની સંખ્યા ૧૪૪ ભગવંતમાં કેટલા ચારિત્ર છે?
આ ભગવંતમાં તત્ત્વોની સંખ્યા? આ ભગવંતમાં સામાયિક કેટલી? આ ભગવંતમાં પ્રતિક્રમણ કેટલા?
એક ચતુર્થાંશ પલ્યોપમ
અરિષ્ટ
શિવા
માહિતી અપ્રાપ્ય
માહિતી અપ્રાપ્ય
પુરુષસિંહ
કિન્નર
પ્રજ્ઞપ્તિ
૪૩
૪૩
૬૪૦૦૦
૬૨૪૦૦
૨,૦૪,૦૦૦ બીજા મતે ૨,૦૪,૦૦૦
૪,૧૩,૦૦૦
૪૫૦૦
૪૫૦૦
૩૬૦૦
Coo
૭૦૦૦
૨૮૦૦
૪૦,૬૫૭
માહિતી અપ્રાપ્ય.
૬૪,૦૦૦
ચાર મહાવ્રત.
બાર વ્રત
પાંચ:- સામાયિક, છેદોપસ્થાપનીય, પરિહારવિશુદ્ધિ સૂક્ષ્મસંપરાય, યથાખ્યાત
જીવ આદિ નવ અથવા દેવ,ગુરુ,ધર્મ ત્રણ
ચાર- સમ્યક્ત્વ, શ્રુત, દેશવિરતિ, સર્વવિરતિ બે- રાઈ, દેવસી
૧૪૫
૧૪૬
૧૪૭
૧૪૮ રાત્રિભોજન ક્યા ગુણમાં આવે? આ ભગવંત માં સ્થિત-કલ્પ?
૧૪૯
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
ઉત્તર-ગુણમાં
આચેલક્ય, ઔદ્દેશિક આદિ દશ ભેદે
Page 152

Page #153

[તીર્થંકર-૧૫- ધર્મનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
આચેલક્ય, ઔદ્દેશિક આદિ ૬ ભેદે સુખ બોધ્ય, સુખાનુપાલ્ય
કારણ હોય ત્યારે પ્રતિક્રમણ ઋજુ અને પ્રાજ્ઞ અણગાર+અગાર કે શ્રુત+ચારિત્ર કોઇપણ વર્ણના
૧૫૦
આ ભગવંત માં અસ્થિત-કલ્પ?
૧૫૧
૧૫૨
આ ભગવંતમાં સાધુ આચારનુપાલન ષડાવશ્યક (પ્રતિક્રમણ) આ ભગવંત ના મુનિઓનું સ્વરૂપ ૧૫૪ ભગવંત પ્રરૂપિત ધર્મ બે ભેદે
૧૫૩
૧૫૫
૧૫૬
૧૫૭
૧૫૮
૧૫૯
આ ભગવંતનો કુલ દિક્ષા પર્યાય
૧૬૦
આ ભગવંતનુ કુલ આયુષ્ય ૧૬૧ | આવેલા શીત આદિ પરિષહો ભગવંતની ગતિ ૧૬૩ મૃત્યુ બાદ સંસ્કાર
૧૬૨
૧૬૪ મોક્ષગમન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) મોક્ષગમન માસ-તિથી(ગુજરાતી)
૧૬૫ | મોક્ષગમન નક્ષત્ર
૧૬૬ | મોક્ષગમન રાશિ
૧૬૭ | મોક્ષગમન કાળ
૧૬૮ મોક્ષગમન ક્યા સ્થાનેથી થયું? ૧૬૯ | મોક્ષગમન વખતનું આસન ૧૭૦ આ ભગવંત ની મોક્ષમાં અવગાહના ૧૭૧ | મોક્ષગમન વખતનો તપ ૧૭૨ ભગવંત સાથે મોક્ષે જનાર કેટલાં
૧૭૩
ભગવંતમોક્ષ વખતે કયો આરો હતો? ૧૭૪ ભગવંત ના મોક્ષગમનનો કાળ
આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનો વર્ણ આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનું માપ આ ભગવંતનો ગૃહસ્થ કાળ
આ ભગવંતનો કેવળજ્ઞાન કાળ
૧૭૫ | આ ભગવંત ની યુગાંતકૃત્ ભૂમિ ૧૭૬ આ ભગવંત ની પર્યાયાંતકૃત્ ભૂમિ ૧૭૭ ભગવંત માં પૂર્વે કેટલો કાળ રહ્યા? ૧૭૮ પૂર્વ કેટલા કાળે વિચ્છેદ પામ્યા? ક્રમશ: ભગવંતોનુ અંતર
૧૭૯
જેવા પ્રાપ્ત થાય માપ મુજબના ૭,૫૦,૦૦૦ વર્ષ
અઢી લાખ વર્ષમાં ૨ વર્ષ ઓછા
અઢી લાખ વર્ષ
૧૦ લાખ વર્ષ
સમ્યક્ રીતે સહન કર્યાં
શાશ્વત અને નિરાબાધ સુખવાળા મોક્ષે (સિદ્ધિગતિ) અગ્નિસંસ્કાર, (દફન આદિ વિધિ નહિ)
જેઠ સુદ પ
જેઠ સુદ પ કૃતિકા
વૃષભ
રાત્રીના પાછલા ભાગે
સમ્મેત પર્વતેથી
કાયોત્સર્ગ
30
માસક્ષમણ ૧૦૮
ચોથા આરાના પશ્ચાઈ ભાગે
૩ સાગરોપમ ૬૫ લાખ ૮૪ હજાર અને ૮૯ પક્ષ
ચોથો આરો બાકી રહેતાં
સંખ્યાત પુરુષ સુધી એક દિવસ આદિ અસંખ્યાત કાળ સુધી.
અસંખ્યાત કાળ પછી
ભ.ધર્મનાથ પછી પોણો પલ્યોપમ ઓછા 3 સાગરોપમ
પછી ભ. શાંતિનાથ નિર્વાણ પામ્યા
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 153

Page #154

[તીર્થંકર-૧૫- ધર્મનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૧૮૦ કોના તીર્થે કયું આશ્ચર્ય થયું?
..કોઈ આશ્ચર્ય થયું નથી...
૧૮૧ તીર્થમાં ક્યા ચક્રવર્તી થયા?
મઘવા અને સનકુમાર બે ચક્રવર્તી ૧૮૨ | તીર્થમાં ક્યા વાસુદેવ થયા?
પુરુષસિંહ વાસુદેવ ૧૮૩ તીર્થમાં ક્યા બલદેવ થયા?
સુદર્શન બળદેવા તીર્થમાં ક્યા પ્રતિવાસુદેવ થયા? | નિશુંભ પ્રતિવાસુદેવ ૧૮૫ | ભગવંતને જન્મ વખતે થતાં ૨૫૦ અભિષેકોની વિગત:
વૈમાનિકેન્દ્રો ૧૦, ભવનપતીન્દ્ર ૨૦, વ્યંતરેન્દ્રો ૩૨, ૬૬ ચંદ્રો, ૬૬ સૂર્યો, ૮ શકેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૮ ઇશાનેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૫ ચમદ્ર અગ્ર મહિષી, ૫ બલદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ધરëદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ભૂતાનેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૪ વ્યંતર અગ્રમહિષી, ૪ જ્યોતિષ્ક અગ્રમહિષી, ૪ લોકપાલ, ૧ અંગરક્ષક, ૧ સામાનિક, ૧ કટકદેવ, ૧ ત્રાયસ્ત્રીશક, ૧ પર્ષદાદેવ, ૧ પ્રજાસ્થાનીય દેવ મળીને ૨૫૦ અભિષેક. આ ૨૫૦X૬૪૦૦૦ કળશ = ૧ ક્રોડ ૬૦ લાખ અભિષેક થાય.
સંપર્ક:- મુનિશ્રી દીપરત્નસાગરજી મહારાજ સાહેબ પાર્થ વિહાર”, જૈન દેરાસરજી, ફોરેસ્ટ રેસ્ટ હાઉસ સામે, કાલાવડ હાઈવે-ટચ
Post:- ઠેબા, Dis:-જામનગર, ગુજરાત, India. [Pin-361120] Web Site- (1) www.Jainelibrary.org, (2) Deepratnasagar.in Email - Jainmunideepratnasagar@gmail.com MOBILE +91 9825967397
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 154

Page #155

नमो नमो निम्मलदसणस्स आनंद-क्षमा-ललित-सुशील-सुधर्मसागर-गुरुभ्यो नमः
તીર્થકર - ૧૬ “શાંતિનાથ પરિચય”
(૧૮૫ કારોમાં)
- પરિચય દાતા મુનિશ્રી દીપરત્નસાગર
(M.Com., M.Ed., Ph.D.,ઋતમહર્ષિ
12/01/2015 ગુરુવાર ૨૦૭૨, કારતક સુદ ૧
પ્રિન્ટર્સ નવપ્રભાત પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ અમદાવાદ, 9825598855
તીર્થકર પરિચય શ્રેણી-૧૬
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 155

Page #156

૩
[તીર્થંકર-૧૬- શાંતિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ કારોમાં] | ભગવંતનું નામ
શાંતિનાથ ચોવીસીમાં આ ભગવંતનો ક્રમાં
સોળમાં ભગવંતના ભવો કેટલા થયા?
બાર, [૧૨] ભગવંતના સમ્યત્વ પ્રાપ્તિ પછીના ભવો. ૧ શ્રીષેણ રાજા ક્યા ક્યા?
૨. ઉત્તરકુરુ યુગલિક ૩. સૌધર્મ દેવ ૪. અમિતસેન (અશ્વસેન વિદ્યાધર) ૫. પ્રાણત દેવા ૬. મહાવિદેહમાં બળદેવ ૭. અય્યત દેવ ૮. વજાયુધ રાજા. ૯. નવમે(અથવા ત્રીજે) રૈવેયકે દેવ ૧૦. મેઘરથ રાજા ૧૧. સર્વાર્થસિદ્ધ દેવ ૧૨. શાંતિનાથ
૧૦
પૂર્વોત્તરભવે ભગવંત જ્યાં હતા ---તે દ્વીપનું નામ
જમ્બુદ્વીપ ---તે દ્વીપના ક્ષેત્રનું નામ
જબૂપૂર્વવિદેહ ---તે ક્ષેત્રની દિશાનું નામ
સીતાનદીની ઉત્તરે ---તે ક્ષેત્રની વિજયઆદિનું નામ પુષ્કલાવતી ---ત્યાંની નગરી નું નામ
પુંડરીકિણી ભગવંતના.’ તીર્થંકરનામકર્મબંધ’ ના ૧.અરિહંત વત્સલતા, કારણો. (૨૦ સ્થાનકો)....
૩.પ્રવચન વત્સલતા, આ (૨૦) સ્થાનકોમાંના કોઇપણ એક, | પ.સ્થવિર વત્સલતા, એકથી વધુ કે વીશે (૨૦) સ્થાનકોની
૭.તપસ્વી વત્સલતા આરાધનાથી તીર્થકર નામકર્મ બાંધ્યું.
૯.નિરતિચાર દર્શન, ૧૧.આવશ્યક ૧૩.નિરતિચાર વ્રત, ૧૫.તપ સમાધિ, ૧૭.વૈયાવચ્ચ સમાધિ ૧૯. શ્રુતભક્તિ
૨.સિદ્ધ વત્સલતા, ૪.ગુરુ વત્સલતા, ૬.બહુશ્રુત વત્સલતા, ૮.નિરંતર જ્ઞાનોપયોગ, ૧૦.વિનય, ૧૨.નિરતિચાર શીલ, ૧૪.ક્ષણ લવ સમાધિ, ૧૬.ત્યાગ સમાધિ, ૧૮.અપૂર્વજ્ઞાનગ્રહણ ૨૦.પ્રવચન પ્રભાવના
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 156

Page #157

ભરણી મેષ
૧૯
[તીર્થંકર-૧૬– શાંતિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૧૧ ભગવંતનું પૂર્વોત્તર-ભવનું નામ | મેઘરથી ૧૨ | ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું રાજવીપણું | માંડલિક રાજા ૧૩ | ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવના ગુરુનું નામ ધનરથી ૧૪ | ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું શ્રુત
અગિયાર અંગ. ૧૫ ભગવંત પૂર્વભવે ક્યા સ્વર્ગમાં હતા સર્વાર્થસિદ્ધ અનુત્તર વિમાને ૧૬. પૂર્વભવે સ્વર્ગમાં ભગવંત નુ આયુષ્ય 33 સાગરોપમાં ૧૭ | ચ્યવન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) ચ્યવના ભાદરવા વદ ૭ માસ-તિથી (ગુજરાતી)
શ્રાવણ વદ ૭ ૧૮ | ભગવંત નુ ચ્યવન નક્ષત્ર
ભગવંત ની ચ્યવન રાશિ ભગવંત નો ચ્યવન કાળા
મધ્ય-રાત્રી ભગવંત ગર્ભમાં આવ્યા ત્યારે માતાએ ૧.હાથી,
૨.વૃષભ, જોયેલ ૧૪ સ્વપ્ન
૩.સિંહ,
૪.લક્ષ્મી, [*અહી ૧૪ સ્વપ્નનો ક્રમ સર્વે તીર્થકરને | પ.પુષ્પમાળા,
૬.ચંદ્ર, આશ્રીને નોંધ્યો છે પણ ઋષભદેવની ૭.સૂર્ય,
૮.ધ્વજ, માતાએ ૧લે સ્વપ્ન ‘વૃષભ” જોયેલો ] ૯.પૂર્ણકળશ,
૧૦.પદ્મસરોવર, ૧૧.ક્ષીરસમુદ્ર,
૧૨.દેવવિમાન,
૧૩.રત્ન-રાશિ, ૧૪.નિર્દુમઅગ્નિ ૨૨ | સ્વપ્નફળનું કથન કોણે કર્યું?
પિતા અને સ્વપ્નલક્ષણ પાઠક. ૨૩. | માતામુખેથી સ્વપ્નો પાછા ફરવા
આ ઘટના બની નથી. ૨૪ | *વિશેષ* ગર્ભસંહરણ
આ ભગવંતના ગર્ભનું સંહરણ થયું ન હતું. ૨૫ | માતાનો ગર્ભ-આકાર
ગર્ભ પ્રચ્છન્ન હોવાથી માતાના પેટનો આકાર બદલાતો
નથી.
૨૬ | ભગવંત ચ્યવન થયું તે માતાનું નામ ૨૭ | આ ભગવંત ગર્ભમાં અભિગ્રહ કરેલો?
ભગવંત ની ગર્ભસ્થિતિ ૨૯ | ભગવંત નુ જન્મ નક્ષત્ર
| જન્મ માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
| જન્મ માસ-તિથી (ગુજરાતી) ૩૧ | ભગવંત ની જન્મ રાશિ ૩૨ | ભગવંત નો જન્મ કાળા ૩૩ | જન્મ વખતે કયો આરો હતો?
૩૦ I
અચિરા દેવી. કરેલો નથી. ૯ માસ ૬ દિવસ ભરણી જેઠ વદ ૧૩ વૈશાખ વદ૧૩ મેષ. મધ્ય-રાત્રી. ચોથા આરાના ઉત્તરાર્ધમાં
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 157

Page #158

[તીર્થંકર-૧૬- શાંતિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ કારોમાં] આ ભગવંતના જન્મ વખતે કયો કાળ હતો? પોણો પલ્યોપમ ૬૬ લાખ ૮૪૦૦૦ વર્ષ ૮૯ પક્ષ ચોથા
આરો બાકી રહ્યો ત્યારે
૩૬.
૩૭
૩૫ | આ ભગવંત ક્યા દેશ' ની કઈ નગરી માં | કુરુદેશ || જન્મ પામ્યા?
ગજપુર ભગવંતના જન્મ સમયે પs દિક
૧. અધોલોન્થી ૮ દિશાકુમારી આવે, સુતિકા ઘર ૩૮. કુમારીઓનું આગમન અને કાર્યો
બનાવે, ભૂમિ-શુદ્ધિ કરે [ભગવંતનો જન્મ થાય ત્યારે.. કેટલી ૨. ઉર્ધ્વલોકથી ૮ દિશાકુમારી આવે સુગંધી જળ અને દીકુમારીઓ ક્યાંથી આવે અને શું શું કાર્ય - સુગંધી-પુષ્પ વૃષ્ટિ કરે કરે? ..
૩. પૂર્વચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, દર્પણ ધરે .............તેનું સંક્ષિપ્ત વર્ણન].
૪. પશ્ચિમરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, પંખા કરે ૫. ઉત્તરરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ચામરધરે ૬.દક્ષીણરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, કળશ કરે ૭. મધ્યરૂચથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ૪-દીપકધરે
અને ૪-સૂતીકર્મ કરે ૩૯ જન્માભિષેક સ્થળ
પાંડુકવનની દક્ષિણમાં અતિપાંડુકેબલશિલા પર ૪૦. | ભગવંતના જન્મ સમયે કેટલા ઇન્દ્રો આવે? તે સમયે ૬૪ ઇંદ્રો આવે તે આ ક્યા- ક્યા?
– ૧૨ “કલ્પ'ના ૧૦ ઇન્દ્રો, – ૨ (પ્રકારે) જ્યોતિષ્કના ઇન્દ્રો [સૂર્ય, ચંદ્ર] - ૨૦ ભવનપતિના ઇન્દ્રો
- ૩૨ વ્યંતરોના ઇન્દ્રો ૪૧ | ભગવંતના જન્મ સમયે આવેલા ઇન્દ્રો શું ૧. પ્રભુ જેવું પ્રતિબીંબ રચવું કાર્યો કરે? સંક્ષિપ્ત વર્ણના
૨. સૌધર્મેન્દ્ર પાંચ રૂપ વિફર્વે ૩. ઇંદ્રપ્રભુને ખોળામાં સ્થાપે ૪. ચોસઠ ઇંદ્ર ૧૦૦૮ કલશોથી પ્રભુને સ્નાન કરાવે ૫. ગોશીષચંદન થી વિલેપના ૬. પુષ્પાદિથી અંગપૂજા ૭. પ્રભૂને વસ્ત્ર પહેરાવે ૮. પ્રભુને અલંકાર પહેરાવે ૯. પ્રભુને અંગુઠે અમૃત સિંચી, પ્રભુને માતા પાસે મૂકે ૧૦.બત્રીસ કરોડ સોનૈયાની વૃષ્ટિ અને ઉદ્ઘોષણા કરે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 158

Page #159

[તીર્થંકર-૧૬– શાંતિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ કારોમાં] ૪૨ | ભગવંત ના જન્મદાતા માતાનું નામ
અચિરા દેવી ૪૩ | ભગવંતના પિતાનું નામ
વિશ્વસેન રાજા જ્જ | આ ભગવંતની જાતી કઈ હતી?
પુરુષ ૪૫ | ભગવંતના માતાની ગતિ
સનકુમાર દેવલોકમાં. ૪૬ | ભગવંતના પિતાની ગતિ
સનકુમાર દેવલોકમાં ૪૭ | ભગવંતનું અન્ય નામ હોય તો?]
માહિતી નથી. ૪૮ | ભગવંતનું ગોત્રા
કાશ્યપ. ૯ | ભગવંતનો વંશ
| ઇશ્વાક, ૫૦ | ભગવંતનું લંછના
મૃગ. ૫૧ | ભગવંતના નામનો સામાન્યઅર્થ
શાંતિ કરવાવાળા હોવાથી શાંતિ પ૨ | ભગવંતના નામનો વિશેષ અર્થ
દેશમાં રહેલ અશિવ (ઉપદ્વવાદિ)ને દૂર કરનાર અને
શાંતિના કરનાર હોવાથી શાંતિ પ૩] આ ભગવંતને મસ્તકે ફણા છે?
ફણા નથી છે તો કેટલી હોય છે? પ૪ | ભગવંતના શરીર લક્ષણો
ઉત્તમ ૧૦૦૮ લક્ષણયુક્ત પપ | ભગવંતનું સંઘયણ
અનુત્તર વજઋષભનારાચ પ૬ ભગવંતનું સંસ્થાના
અનુત્તર સમચતુરસ પ૭ | ગૃહસ્થપણામાં કેટલું જ્ઞાન હોય? | મતિ, શ્રુત, અવધિજ્ઞાના | પ૮ | ભગવંતનો ગણ,
માનવ પ૯ ભગવંતની યોનિ
હસ્તિા ૬૦ | ભગવંતનો વર્ણ
કંચન (પિત) ૬૧ ભગવંતનું રૂપ
સર્વોત્કૃષ્ટ, દેદિપ્યમાન [બધા દેવ એકઠા થાય તો પણ પ્રભુના અંગુઠા પ્રમાણ જેટલું રુપ ના
વિક્ર્વી શકે] ૬૨ | ભગવંતનું બળ
અનંતબળ [વાસુદેવ કરતાં ચક્રવર્તીનુ બળ બમણું
હોય, તેથી અનંતગણું બળ તીર્થકરનું હોય. ૬૩ | ઉન્મેધાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૪૦ ધનુષ ૬૪ આત્માગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૧૨૦ આંગળ ૬૫ | પ્રમાણાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૧૦૮ આંગળા ૬૬ | ભગવંત નો આહાર
બાલ્યાવસ્થામાં ઇન્દ્રએ અંગુઠે મુકેલ અમૃત, પછી ઓદનાદિ વિશિષ્ટ અન્ન
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 159

Page #160

[તીર્થંકર-૧૬– શાંતિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૧૭ | ભગવંતના વિવાહ
વિવાહ થયેલા હતા ૬૮ | ભગવંતે વિષયસેવન કરેલું
સ્વપત્નીઓ સાથે કરેલું ૬૯ | ભગવંતની [રાજ]કુમાર અવસ્થા ૨૫ હજાર વર્ષ ૭૦ | ભગવંતનો રાજ્ય-કાળ
૨૫ હજાર વર્ષ ૭૧ | ચક્રવર્તી હતા કે માંડલિક રાજા
ચક્રવર્તી રાજા. ૭૨ | ભગવંત કઈરીતે બોધ પામ્યા
તેઓ સ્વયંભુદ્ધ હતા. ૭૩ | દીક્ષા-અવસર જણાવવા આવતા બ્રહમદેવલોકે રહેલા અર્ચિ, અર્ચિમાલી, વૈરોચન આદિ લોકાંતિક દેવો
નવ (પ્રકારે) લોકાંતિક દેવો આવી પ્રભૂને દીક્ષાનો
અવસર જણાવે છે. જ | ભગવંત રોજ કેટલું વર્ષીદાન આપે? પ્રતિદિન ૧ ક્રોડ, ૮ લાખ સોનૈયા ૭૫ | ભગવંત વર્ષે કેટલું વર્ષીદાન આપે? ૩૮૮ ક્રોડ, ૮૦ લાખ સોનૈયા. ૭૬ | ભગવંત ક્યારે વર્ષીદાન આપે?
સૂર્યોદયથી મધ્યાહ્ન વર્ષીદાન આપે ૭૭ | દીક્ષા માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
જેઠ વદ ૧૪ દીક્ષા માસ-તિથી (ગુજરાતી)
વૈશાખ વદ ૧૪ ૭૮ | દીક્ષા નક્ષત્ર
ભરણી ૭૯ | દીક્ષા રાશિ
મેષ ૮૦ | દીક્ષા કાળ
દિવસના પશ્ચિમ ભાગે ૮૧ | દીક્ષા વખતે કરેલ તપ.
૭૩ ભક્તા ૮૨ | દીક્ષા વયા
પાછલી વયમાં દીક્ષા, રાજ્ય ભોગવીને દીક્ષા ૮૩ | દીક્ષા વખતની શીબિકાનું નામ
સર્વાર્થી ૮૪ | ભગવંત સાથે કેટલાએ દીક્ષા લીધી? ૧૦૦૦ પુરુષો ૮૫ | ભગવંત ક્યા લિંગે નીકળ્યા?
તીર્થકર લિંગે નીકળ્યા અન્યલિંગ કે કુલિંગે નહીં ૮૬ | કઈ નગરીથી દીક્ષાર્થે નીકળ્યા? ૮૭ | દીક્ષા લીધી તે વન કર્યું હતું?
સહસ્સામ્રવન ૮૮ | દીક્ષા ક્યા વૃક્ષ નીચે લીધી?
અશોક વૃક્ષ ૮૯ કેટલી મષ્ટિ(મકી) લોચ કર્યો? પાંચ મુષ્ટિ (મુઠ્ઠી) ૯૦ | દીક્ષા લેતા જ ઉપજેલ જ્ઞાના
મન:પર્યવજ્ઞાન દીક્ષા વખતે દેવદૂષ્ય (વસ્ત્ર)કોણે ઇન્દ્રપ્રભુના ખભે સ્થાપ્યું. સાધિક એક વર્ષ ૯૨ આપ્યું? કેટલો વખત રહ્યું
બીજા મતે ચાવઝીવ ૯૩ | ભગવંત પ્રથમ પારણું શેનાથી થયું? પરમાન્ન (ખીર) | ૯૪ | પ્રથમ પારણું ક્યારે થયું?
બીજા દિવસે. ૫ | પ્રથમ પારણું ક્યાં થયું?
મંદિરપુર ૯૬ | પ્રથમ ભિક્ષાદાતા કોણ હતા?
સુમિત્ર
ગજપુર
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 160

Page #161

[તીર્થંકર-૧૬– શાંતિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ કારોમાં] પ્રથમ ભિક્ષાદાતાની ગતિ
તે ભવે કે ત્રીજા ભવે મોક્ષ
(આવશ્યક નિર્યુક્તિ ૩૩૪) ૯૮ પ્રથમ ભિક્ષા-પ્રાતિકાળે પ્રગટ થતાં પાંચ | ૧.’અહોદાન’ ઉદ્ઘોષણા ૨. દિવ્ય વાજિંત્રનાદ દિવ્ય
૩. સોનિયાની વૃષ્ટિ
૪. વસ્ત્ર વૃષ્ટિ.
૫. સુગંધી જળપુષ્પ વૃષ્ટિ ૯ | વૃષ્ટિ થતાં સોનૈયાનું પ્રમાણ
સાડા બાર કરોડ સોનૈયા ૧૦૦ | ભગવંતના શાસનમાં થતો ઉત્કૃષ્ટતપ આઠ માસ. ૧૦૧ આ ભગવંતની વિહારભૂમિ
| આર્ય ભૂમિ. ૧૦૨ | ભગવંત કેટલો કાળ છાસ્થ રહ્યા? ૧ વર્ષ ૧૦૩ કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(શાસ્ત્રીય)
પોષ સુદ૯ કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(ગુજરાતી) પોષ સુદ ૯ | ૧૦૪ કેવળજ્ઞાન નક્ષત્ર
ભરણી ૧૦૫ કેવળજ્ઞાન રાશિ
મેષ ૧૦૬ કેવળજ્ઞાન કાળા
દિવસના પૂર્વ ભાગે ૧૦૭ કેવળજ્ઞાન થયું તે સ્થાન ક્યું?
ગજપુર | ૧૦૮ | કેવળજ્ઞાન થયું તે વન ક્યું?
સહસ્સામ્રવન ૧૦૯ કેવળજ્ઞાન ક્યાવૃક્ષ નીચે થયું?
નંદીવૃક્ષા ૧૧૦ કેવળજ્ઞાનવૃક્ષની ઊંચાઈ કેટલી? ભગવંત શરીરથી ૧૨ ગણું. (૪૦ x૧૨=
૪૮૦ધનુષ) ૧૧૧ કેવલજ્ઞાન કાળે પ્રભુજીનો તપ
છઠ્ઠભક્તા ૧૧૨ ભગવંતના ૩૪ અતિશયો
જન્મથી ૪, દેવો વડે કૃત્ ૧૯, છાધ્યસ્થિક કર્મક્ષય થતાં
૧૧ અતિશયો હોય. ૧૧૩ | ભગવંત વાણીના ૩૫ ગુણો
સંસ્કૃત-વચનાદિ ૩૫ ગુણો હોય તેનું વર્ણન અન્ય
ગ્રંથથી જાણવું ૧૧૪ ભગવંતના આઠ પ્રાતિહાર્યો
અશોકવૃક્ષ, પંચવર્ષીપુષ્પ-વૃષ્ટિ, દિવ્યધ્વનિ, શ્વેતા
ચામર, સિંહાસન, ભામંડળ, દુંદુભિનાદ, છત્રાતિછત્ર. ૧૧૫ | ચૈત્યવૃક્ષ (પહેલું પ્રાતિહાર્ય)
૪૦x૧૨= ૪૮૦ ધનુષ ૧૧૬ | ભગવંતની ૧૮ દોષ રહિતતા
દાન-લાભ-વીર્ય-ભોગ-ઉપભોગ પાંચે નો અંતરાય, જુગુપ્સા, ભય, અજ્ઞાન, નિદ્રા, અવિરતિ, કામભોગેચ્છા, હાસ્ય શોક, દ્વેષ, મિથ્યાત્વ, રાગ, અરતિ
રતિ, એ ૧૮ દોષ ભગવંતને ન હોય ૧૧૭ | તીર્થોત્પત્તિ ક્યારે થઇ?
પહેલા સમવસરણમાં ૧૧૮ | આ ભગવંતનો તીર્થ-પ્રવૃત્તિકાળ ભગવાન કુંથુનાથ સુધી
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 161

Page #162

નથી.
|
[તીર્થંકર-૧૬– શાંતિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૧૧૯ | આ ભગવંત માં તીર્થવિચ્છેદ કાળ ૧૨૦ | આ ભગવંત ના પહેલા ગણધર
ચક્રાયુધ ૧૨૧ | આ ભગવંત ના પહેલા સાધ્વી
શ્રુતિ ૧૨૨ આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવક
માહિતી અપ્રાપ્ય ૧૨૩ આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવિકા
માહિતી અપ્રાપ્ય ૧૨૪ આ ભગવંત ના મુખ્ય ભક્તરાજા
કૌણાલા ૧૨૫ આ ભગવંત ના યક્ષ
ગરુડ ૧૨૬ આ ભગવંત ના યક્ષિણી
નિર્વાણી. ૧૨૭ આ ભગવંત ના ગણા
૩૬ ૧૨૮ આ ભગવંત ના ગણધરો
૩૬ ૧૨૯ | આ ભગવંત ના સાધુઓ
૬૨,૦૦૦ ૧૩૦. આ ભગવંત ના સાધ્વીઓ
૬૧૬૦૦ ૧૩૧ આ ભગવંત ના શ્રાવકો
| ૨,૯૦,૦૦૦ આ ભગવંત ના શ્રાવિકાઓ
૩,૯૩,૦૦૦ ૧૩૩ આ ભગવંત ના કેવળીઓ
| ૪૩૦૦ ૧૩૪ આ ભગવંત ના મન:પર્યવજ્ઞાનીઓ | ૪૦૦૦ ૧૩૫ આ ભગવંત ના અવધિજ્ઞાનીઓ
૩૦૦૦ ૧૩૬. આ ભગવંત ના ચૌદપૂર્વીઓ
૮૦૦ ૧૩૭ આ ભગવંત ના વૈક્રિયલબ્ધિધરો
૬૦૦૦ ૧૩૮ | આ ભગવંત ના વાદિમુનિઓ
૨૪૦૦ ૧૩૯ આ ભગવંત ના સામાન્યમુનિઓ | ૪૧,૪૬૪ ૧૪૦ | ભગવંત ના અનુત્તરોપપાતિક મુનિ માહિતી અપ્રાપ્ય. ૧૪૧ પ્રકીર્ણકોની રચના કેટલી થઇ? ૬૨,૦૦૦ ૧૪૨ સાધુના વ્રતની સંખ્યા
ચાર મહાવ્રત. ૧૪૩ | શ્રાવકના વ્રતની સંખ્યા
બાર વ્રત ૧૪ ભગવંતમાં કેટલા ચારિત્ર છે?
પાંચ - સામાયિક, છેદોપસ્થાપનીય, પરિહારવિશુદ્ધિ
સૂક્ષ્મસંપરાય, ચયાખ્યાતા | ૧૪૫ આ ભગવંતમાં તત્ત્વોની સંખ્યા?
જીવ આદિ નવ અથવા દેવ,ગુરુ,ધર્મ ત્રણ ૧૪૬ આ ભગવંતમાં સામાયિક કેટલી?
ચાર- સભ્યત્વ, શ્રત, દેશવિરતિ, સર્વવિરતિ | ૧૪૭ | આ ભગવંતમાં પ્રતિક્રમણ કેટલા? બે- રાઈ, દેવસી | ૧૪૮ | રાત્રિભોજન ક્યા ગુણમાં આવે?
ઉત્તર-ગુણમાં ૧૪૯ | આ ભગવંત માં સ્થિત-કલ્પ?
આચેલક્ય, શિક આદિ દશ ભેદે
| |
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થકર પરિચય”
Page 162

Page #163

[તીર્થંકર-૧૬– શાંતિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]. ૧૫૦ | આ ભગવંત માં અસ્થિત-કલ્પ?
આચેલક્ય, ઔશિક આદિ ૬ ભેદે ૧૫૧ | આ ભગવંતમાં સાધુ આચારનુપાલના સુખ બોધ્ય, સુખાનુપાલ્યા ૧૫૨ | ષડાવશ્યક (પ્રતિક્રમણ)
કારણ હોય ત્યારે પ્રતિક્રમણ ૧૫૩ | આ ભગવંત ના મુનિઓનું સ્વરૂપ
ઋજુ અને પ્રાજ્ઞા ૧૫૪ | ભગવંત પ્રરૂપિત ધર્મ બે ભેદે
અણગાર+અગાર કે મૃત+ચારિત્ર ૧પપ | આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનો વર્ણ કોઈપણ વર્ણના. ૧૫૬ | આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનું માપ
જેવા પ્રાપ્ત થાય માપ મુજબના ૧પ૭ | આ ભગવંતનો ગૃહસ્થ કાળા
૭૫,૦૦૦ વર્ષ ૧૫૮ | આ ભગવંતનો કેવળજ્ઞાન કાળ
૨૫,૦૦૦ વર્ષમાં ૧ વર્ષ ઓછું. ૧૫૯ | આ ભગવંતનો કુલ દિક્ષા પર્યાય
૨૫,૦૦૦ વર્ષ ૧૬૦ | આ ભગવંતનું કુલ આયુષ્ય
૧ લાખ વર્ષ ૧૬૧ | આવેલા શીત આદિ પરિષહો.
સમ્યક રીતે સહન કર્યા ૧૬૨ ભગવંતની ગતિ.
શાશ્વત અને નિરાબાધ સુખવાળા મોક્ષે (સિદ્ધિગતિ). ૧૬૩ | મૃત્યુ બાદ સંસ્કાર
અગ્નિસંસ્કાર, (દફન આદિ વિધિ નહિ) ૧૬૪ | મોક્ષગમન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
જેઠ વદ ૧૩ મોક્ષગમન માસ-તિથી(ગુજરાતી)
વૈશાખ વદ ૧૩ ૧૬૫ | મોક્ષગમન નક્ષત્ર
ભરણી ૧૬૬ | મોક્ષગમન રાશિ
મેષ ૧૬૭ | મોક્ષગમન કાળા
રાત્રીના પૂર્વ ભાગે ૧૬૮ | મોક્ષગમન ક્યા સ્થાનેથી થયું?
સમ્મત પર્વતેથી ૧૯ | મોક્ષગમન વખતનું આસન.
કાયોત્સર્ગ ૧૭૦ | આ ભગવંત ની મોક્ષમાં અવગાહના
૨૬.૧૭ ધનુષ ૧૭૧ | મોક્ષગમન વખતનો તપ
માસક્ષમણ ૧૭૨ | ભગવંત સાથે મોક્ષે જનાર કેટલાં
Goo ૧૭૩ | ભગવંતમોક્ષ વખતે કયો આરો હતો? ચોથા આરાના પશ્ચાઈ ભાગે ૧જ ભગવંત ના મોક્ષગમનનો કાળ
પાદોનપલ્યોપમ ૬૫ લાખ ૮૪ હજાર અને ૮૯ પક્ષ
ચોથો આરો બાકી રહેતાં ૧૭૫ | આ ભગવંત ની યુગાંતકૃત્ ભૂમિ
સંખ્યાત પુરુષ સુધી ૧૭૬ | આ ભગવંત ની પર્યાયાંતકૃત્ ભૂમિ | એક દિવસ આદિ ૧૭૭ | ભગવંત માં પૂર્વો કેટલો કાળ રહ્યા? અસંખ્યાત કાળ સુધી. ૧૭૮ | પૂર્વ કેટલા કાળે વિચ્છેદ પામ્યા?
અસંખ્યાત કાળ પછી ૧૭૯ | ક્રમશ: ભગવંતોનુ અંતર
ભ.શાંતિનાથ પછી અડધા પલ્યોપમ પછી ભાકુંથુનાથ નિર્વાણ પામ્યા.
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 163

Page #164

[તીર્થંકર-૧૬- શાંતિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ કારોમાં] ૧૮૦ કોના તીર્થે કયું આશ્ચર્ય થયું?
..કોઈ આશ્ચર્ય થયું નથી.
૧૮૧ | તીર્થમાં ક્યા ચક્રવર્તી થયા?
શાંતિ-જિન સ્વયં ચક્રવર્તી હતા ૧૮૨ | તીર્થમાં ક્યા વાસુદેવ થયા?
કોઈ વાસુદેવ થયા નથી ૧૮૩ | તીર્થમાં ક્યા બલદેવ થયા?
કોઈ બલદેવ થયા નથી. ૧૮૪ | તીર્થમાં ક્યા પ્રતિવાસુદેવ થયા?
કોઈ પ્રતિવાસુદેવ થયા નથી. ૧૮૫ | ભગવંતને જન્મ વખતે થતાં ૨૫૦ અભિષેકોની વિગત:
વૈમાનિકેન્દ્રો ૧૦, ભવનપતીન્દ્ર ૨૦, વ્યંતરેન્દ્રો ૩૨, ૬૬ ચંદ્રો, ૬૬ સૂર્યો, ૮ શકેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૮ ઇશારેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૫ ચમરેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૫ બલીંદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ધરણેન્દ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ભૂતાનેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૪ વ્યંતર અગ્રમહિષી, ૪ જ્યોતિષ્ક અગ્રમહિષી, ૪ લોકપાલ, ૧ અંગરક્ષક, ૧ સામાનિક, ૧ કટકદેવ, ૧ ત્રાયન્ઝશક, ૧ પર્ષદાદેવ, ૧ પ્રજાસ્થાનીય દેવ મળીને ૨૫૦ અભિષેક. આ ૨૫૦X૪૦૦૦ કળશ = ૧ ક્રોડ ૬૦ લાખ અભિષેક થાય.
સંપર્ક:- મુનિશ્રી દીપરત્નસાગરજી મહારાજ સાહેબા “પાર્થ વિહાર”, જૈન દેરાસરજી, ફોરેસ્ટ રેસ્ટ હાઉસ સામે, કાલાવડ હાઈવે-ચા
Post: - ઠેબા, Dis:-જામનગર, ગુજરાત, India. [Pin-361120] Web Site- (1) www.Jainelibrary.org, (2) Deepratnasagar.in Email - Jainmunideepratnasagar@gmail.com MOBILE +91 9825967397
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 164.

Page #165

नमो नमो निम्मलदंसणस्स
पूज्य आनंद-क्षमा-ललित-सुशील-सुधर्मसागर-गुरूभ्यो नमः
તીર્થંકર
-૧૭
“કુંથુનાથ પરિચય”
પરિચય દાતા
મુનિશ્રી દીપરત્નસાગર
[M.Com., M.Ed., Ph.D.,શ્રુતમહર્ષિ]
12/01/2015
(૧૮૫ દ્વારોમાં)
ગુરુવાર ૨૦૭૨, કારતક સુદ ૧
પ્રિન્ટર્સ- નવપ્રભાત પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ, અમદાવાદ, 9825598855
તીર્થંકર પરિચય શ્રેણી-૧૭
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 165

Page #166

[તીર્થંકર-૧૭– કુંથુનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ભગવંતનું નામ
કુંથુનાથ ચોવીસીમાં આ ભગવંતનો ક્રમ
સત્તરમાં ૩ | ભગવંતના ભવો કેટલા થયા?
ત્રણ, [૩] ભગવંતના સમ્યત્વ પ્રાપ્તિ પછીના ભાવો ૧. સિંહવાહન રાજા ક્યા ક્યા?
૨. સર્વાર્થસિદ્ધ દેવા ૩. કુંથુનાથ
પૂર્વોત્તરભવે ભગવંત જ્યાં હતા. ---તે દ્વીપનું નામ ---તે દ્વીપના ક્ષેત્રનું નામ ---તે ક્ષેત્રની દિશાનું નામ ---તે ક્ષેત્રની વિજયઆદિનું નામ ---ત્યાંની નગરી’ નું નામ ભગવંતના તીર્થકર નામકર્મબંધ’ ના કારણો. (૨૦ સ્થાનકો)........ આ (૨૦) સ્થાનકોમાંના કોઇપણ એક, એકથી વધુ કે વીશે (૨૦) સ્થાનકોની આરાધનાથી તીર્થંકર નામકર્મ બાંધ્યું.
૧૦
જમ્બુદ્વીપ જબૂપૂર્વવિદેહ સીતાનદીની ઉત્તરે આવર્તવિજય ખક્નીપુરી ૧.અરિહંત વત્સલતા, ૩.પ્રવચન વત્સલતા, પ.સ્થવિર વત્સલતા, ૭.તપસ્વી વત્સલતા ૯.નિરતિચાર દર્શન, ૧૧.આવશ્યક ૧૩.નિરતિચાર વ્રત, ૧૫.તપ સમાધિ, ૧૭.વૈયાવચ્ચ સમાધિ ૧૯. શ્રુતભક્તિા
૨.સિદ્ધ વત્સલતા, ૪.ગુરુ વત્સલતા, ૬.બહુશ્રુત વત્સલતા, ૮.નિરંતર જ્ઞાનોપયોગ, ૧૦.વિનય, ૧૨.નિરતિચાર શીલ, ૧૪.ક્ષણ લવ સમાધિ, ૧૬.ત્યાગ સમાધિ, ૧૮.અપૂર્વજ્ઞાન ગ્રહણ ૨૦.પ્રવચન પ્રભાવના
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 166

Page #167

૧૧
૧૩.
१८ मा
[તીર્થંકર-૧૭- કુંથુનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ભગવંતનું પૂર્વોત્તર-ભવનું નામ
સિંહાવહ ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું રાજવીપણું માંડલિક રાજા, ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવના ગુરુનું નામ સંવર ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું કૃતા
અગિયાર અંગ. ભગવંત પૂર્વભવે ક્યા સ્વર્ગમાં હતા સર્વાર્થસિદ્ધ અનુત્તર વિમાને ૧૬ | પૂર્વભવે સ્વર્ગમાં ભગવંત નું આયુષ્ય 33 સાગરોપમ ૧૭ || ચ્યવન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) ચ્યવના શ્રાવણ વદ ૯ માસ-તિથી (ગુજરાતી)
અષાઢ વદ ૯ ૧૮ | ભગવંત નુ ચ્યવન નક્ષત્ર
કૃતિકા | ભગવંત ની ચ્યવન રાશિ
વૃષભ ભગવંત નો ચ્યવન કાળા
મધ્ય-રાત્રી ભગવંત ગર્ભમાં આવ્યા ત્યારે માતાએ ૧.હાથી,
૨.વૃષભ, જોયેલ ૧૪ સ્વપ્ન
૩.સિંહ,
૪.લક્ષ્મી, [*અહી ૧૪ સ્વપ્નનો ક્રમ સર્વે તીર્થકરને પ.પુષ્પમાળા,
૬.ચંદ્ર, આશ્રીને નોંધ્યો છે પણ ઋષભદેવની ૭.સૂર્ય,
૮.ધ્વજ, માતાએ ૧લે સ્વપ્ન ‘વૃષભ જોયેલો ] | ૯.પૂર્ણકળશ,
૧૦.પદ્મસરોવર, ૧૧.ક્ષીરસમુદ્ર,
૧૨.દેવવિમાન,
૧૩.રત્ન-રાશિ, ૧૪.નિર્ધમઅગ્નિ ૨૨ | સ્વપ્નફળનું કથન કોણે કર્યું?
પિતા અને સ્વપ્નલક્ષણ પાઠક. ૨૩ | માતા મુખેથી સ્વપ્નો પાછા ફરવા.
આ ઘટના બની નથી. ૨૪ | *વિશેષ* *ગર્ભસંહરણ
આ ભગવંતના ગર્ભનું સંહરણ થયું ન હતું. ૨૫ | માતાનો ગર્ભ-આકાર
ગર્ભ પ્રચ્છન્ન હોવાથી માતાના પેટનો આકાર બદલાતો.
૨૦.
નથી. શ્રી દેવી.
૨૧
૨૮
ભગવંત ચ્યવન થયું તે માતાનું નામ ૨૭ આ ભગવંત ગર્ભમાં અભિગ્રહ કરેલો?
ભગવંત ની ગર્ભસ્થિતિ ૨૯ ભગવંત નું જન્મ નક્ષત્ર ૩૦. જન્મ માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
જન્મ માસ-તિથી (ગુજરાતી) ૩૧ ભગવંત ની જન્મ રાશિ
| ભગવંત નો જન્મ કાળા ૩૩ | જન્મ વખતે કયો આરો હતો?
કરેલો નથી. ૯ માસ ૫ દિવસ કૃતિકા વૈશાખ વદ ૧૪ ચૈત્ર વદ ૧૪ વૃષભ મધ્ય-રાત્રી ચોથા આરાના ઉત્તરાર્ધમાં
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 167

Page #168

[તીર્થંકર-૧૭– કુંથુનાથ નો પરિચય ૧૮૫ બારોમાં] . ૩૪ | આ ભગવંતના જન્મ વખતે કયો કાળ હતો? | એક ચતુર્થાશ પલ્યોપમ ૬૬ લાખ ૮૪૦૦૦ વર્ષ, ૮૯
| પક્ષ ચોથા આરો બાકી રહ્યો ત્યારે
કરે? ..................
૩૫ | આ ભગવંત ક્યા દેશ' ની કઈ નગરી માં | કુરુદેશ ૩૬ જન્મ પામ્યા?
ગજપુર ૩૭ ભગવંતના જન્મ સમયે ૫૬ દિક, ૧. અધોલોથી ૮ દિશાકુમારી આવે, સુતિકા ઘર
કુમારીઓનું આગમન અને કાર્યો | બનાવે, ભૂમિ-શુદ્ધિ કરે [ભગવંતનો જન્મ થાય ત્યારે કેટલી | ૨. ઉર્ધ્વલોકથી ૮ દિશાકુમારી આવે સુગંધી જળ અને દીકુમારીઓ ક્યાંથી આવે અને શું શું કાર્ય | સુગંધી-પુષ્પ વૃષ્ટિ કરે
૩. પૂર્વચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, દર્પણ ધરે ..... .તેનું સંક્ષિપ્ત વર્ણન
૪. પશ્ચિમરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, પંખા કરે ૫. ઉત્તરરૂચકથી ૮ દિશાકમારી આવે, ચામરધરે ૬.દક્ષીણરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, કળશ કરે ૭. મધ્યરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ૪-દીપકધરે
અને ૪-સૂતીકર્મ કરે ૩૯ | જન્માભિષેક સ્થળ
પાંડકવનની દક્ષિણમાં અતિપાંડુકંબલશિલા પર ભગવંતના જન્મ સમયે કેટલા ઇન્દ્રો આવે? તે સમયે ૬૪ ઇંદ્રો આવે તે આ ક્યા- ક્યા?
- ૧૨ ‘કલ્પ’ના ૧૦ ઇન્દ્રો, - ૨ (પ્રકારે) જ્યોતિષ્કના ઇન્દ્રો [સૂર્ય, ચંદ્ર] - ૨૦ ભવનપતિના ઇન્દ્રો - ૩૨ વ્યંતરોના ઇન્દ્રો
૪૦.
૪૧
ભગવંતના જન્મ સમયે આવેલા ઇન્દ્રો શું કાર્યો કરે? સંક્ષિપ્ત વર્ણન
૧. પ્રભુ જેવું પ્રતિબીંબ રચવું | ૨. સૌધર્મેન્દ્ર પાંચ રૂપ વિષ્ણુર્વે ૩. ઇંદ્ર પ્રભુને ખોળામાં સ્થાપે ૪. ચોસઠ ઇંદ્ર ૧૦૦૮ કલશોથી પ્રભુને સ્નાન કરાવે ૫. ગોશીષચંદન થી વિલેપના ૧. પુષ્પાદિથી અંગપૂજા ૭. પ્રભૂને વસ્ત્ર પહેરાવે ૮. પ્રભુને અલંકાર પહેરાવે ૯. પ્રભુને અંગુઠે અમૃત સિંચી, પ્રભુને માતા પાસે મૂકે ૧૦.બત્રીસ કરોડ સોનૈયાની વૃષ્ટિ અને ઉદ્ઘોષણા કરે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 168

Page #169

૪૭
[તીર્થંકર-૧૭- કુંથુનાથ નો પરિચય ૧૮૫ કારોમાં] ૪૨ | ભગવંત ના જન્મદાતા માતાનું નામ
શ્રી દેવી ૪૩ | ભગવંતના પિતાનું નામ
સુર રાજા જ્જ | આ ભગવંતની જાતી કઈ હતી?
પુરુષા ૪૫ | ભગવંતના માતાની ગતિ
માહેન્દ્ર દેવલોક ૪૬ | ભગવંતના પિતાની ગતિ
માહેન્દ્ર દેવલોક ભગવંતનું અન્ય નામ હોય તો?]
માહિતી નથી ૪૮ ભગવંતનું ગોત્રા
કાશ્યપ, ૯ | ભગવંતનો વંશ
ઇસ્વીકુ. પ૦ ભગવંતનું લંછના
| છાગ (બકરો) ભગવંતના નામનો સામાન્યઅર્થ
કુ(પૃથ્વી)માં રહેલ હોવાથી કુંથું પ૨ | ભગવંતના નામનો વિશેષ અર્થ
ભગવંત ગર્ભમાં હતા ત્યારે માતાએ સ્વપ્નમાં રત્નનો
તૂપ જોયો તેથી કુંથુ પ૩. | આ ભગવંતને મસ્તકે ફણા છે?
ફણા નથી. છે તો કેટલી હોય છે?
--------- પ૪ | ભગવંતના શરીર લક્ષણો
ઉત્તમ ૧૦૦૮ લક્ષણયુક્તા પપ | ભગવંતનું સંઘયણ
અનુત્તર વજઋષભનારાચ પs | ભગવંતનું સંસ્થાના
અનુત્તર સમચતુરસ પ૭ ગૃહસ્થપણામાં કેટલું જ્ઞાન હોય? | મતિ, શ્રુત, અવધિજ્ઞાન ૫૮ | ભગવંતનો ગણ
રાક્ષસ ૫૯ | ભગવંતની યોનિ
છાગા go ભગવંતનો વર્ણ
કંચન (પિત) ૬૧ ભગવંતનું રૂપ
સર્વોત્કૃષ્ટ, દેદિપ્યમાન [બધા દેવ એકઠા થાય તો પણ પ્રભુના અંગુઠા પ્રમાણ જેટલું રુપ ના
વિક્ર્વી શકે]. ૬૨ ભગવંતનું બળ
અનંતબળ [વાસુદેવ કરતાં ચક્રવર્તીનુ બળ બમણું
હોય, તેથી અનંતગણું બળ તીર્થકરનું હોય. ૬૩ | ઉત્સધાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૩પ ધનુષ ૬૪ | આત્માગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૧૨૦ આંગળ. ૬૫ પ્રમાણાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૮ આંગળ ૨૦ અંશ. ૬૬ | ભગવંત નો આહાર
બાલ્યાવસ્થામાં ઇન્દ્રએ અંગુઠે મુકેલ અમૃત, પછી ઓદનાદિ વિશિષ્ટ અન્ન
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 169

Page #170

१७ ભગવંતના વિવાહ
૬૮
SC ભગવંતની [રાજ]કુમાર અવસ્થા
co
ભગવંતનો રાજ્ય-કાળ
ચક્રવર્તી હતા કે માંડલિક રાજા
७२ ભગવંત કઈરીતે બોધ પામ્યા
૭૩
૭૧
T
૭૫
૭૬
60
|| જ||૨||૩||૩|૩||| ૪
[તીર્થંકર-૧૭- કુંથુનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
વિવાહ થયેલા હતા સ્વપત્નીઓ સાથે કરેલું
૨૩,૭૫૦ વર્ષ
૨૩,૭૫૦ વર્ષ ચક્રવર્તી રાજા
તેઓ સ્વયંબુદ્ધ હતા
બ્રહ્મદેવલોકે રહેલા અર્ચિ:, અર્ચિમાલી, વૈરોચન આદિ નવ (પ્રકારે) લોકાંતિક દેવો આવી પ્રભૂને દીક્ષાનો અવસર જણાવે છે.
પ્રતિદિન ૧ ક્રોડ, ૮ લાખ સોનૈયા ૩૮૮ ક્રોડ, ૮૦ લાખ સોનૈયા સૂર્યોદયથી મધ્યાહ્ન વર્ષીદાન આપે વૈશાખ વદ ૫
વૈશાખ વદ ૫
કૃતિકા
૯૧
૯૩
૯૪
૯૫
ભગવંતે વિષયસેવન કરેલું?
७८
૭૯
८० દીક્ષા કાળ
૪
દીક્ષા-અવસર જણાવવા આવતા લોકાંતિક દેવો
ભગવંત રોજ કેટલું વર્ષીદાન આપે? ભગવંત વર્ષે કેટલું વર્ષીદાન આપે?
ભગવંત ક્યારે વર્ષીદાન આપે?
દીક્ષા માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) દીક્ષા માસ-તિથી (ગુજરાતી)
દીક્ષા નક્ષત્ર
દીક્ષા રાશિ
દીક્ષા વખતે કરેલ તપ દીક્ષા વય
દીક્ષા વખતની શીબિકાનું નામ
ભગવંત સાથે કેટલાએ દીક્ષા લીધી? ભગવંત ક્યા લિંગે નીકળ્યા?
કઈ નગરીથી દીક્ષાર્થે નીકળ્યા? દીક્ષા લીધી તે વન કયું હતું? દીક્ષા ક્યા વૃક્ષ નીચે લીધી? કેટલી મુષ્ટિ(મુઠ્ઠી) લોચ કર્યો? દીક્ષા લેતા જ ઉપજેલ જ્ઞાન
દીક્ષા
વખતે દેવદૂષ્ય (વસ્ત્ર)કોણે આપ્યું? કેટલો વખત રહ્યું?
ભગવંત પ્રથમ પારણું શેનાથી થયું?
વૃષભ
દિવસના પશ્ચિમ ભાગે
છઠ્ઠ ભક્ત
પાછલી વયમાં દીક્ષા, રાજ્ય ભોગવીને દીક્ષા
તીર્થંકર લિંગે નીકળ્યા અન્યલિંગ કે કુલિંગે નહીં
ગજપુર
સહસ્રામ્રવન
અશોક વૃક્ષ
પાંચ મુષ્ટિ (મુઠ્ઠી)
મન:પર્યવજ્ઞાન
ઇન્દ્ર પ્રભુના ખભે સ્થાપ્યું. સાધિક એક વર્ષ
બીજા મતે યાવજ્રીવ
પરમાન્ન (ખીર)
બીજા દિવસે.
પ્રથમ પારણું ક્યારે થયું?
પ્રથમ પારણું ક્યાં થયું?
પ્રથમ ભિક્ષાદાતા કોણ હતા?
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
ચક્રપુર વ્યાઘ્રસિંહ
Page 170

Page #171

[તીર્થંકર-૧૭- કુંથુનાથ નો પરિચય ૧૮૫ કારોમાં પ્રથમ ભિક્ષાદાતાની ગતિ
તે ભવે કે ત્રીજા ભવે મોક્ષ
(આવશ્યક નિયુક્તિ ૩૩૪). ૯૮ | પ્રથમ ભિક્ષા-પ્રાપ્તિકાળે પ્રગટ થતાં પાંચ | ૧.'અહોદાન” ઉદ્ઘોષણા ૨. દિવ્ય વાજિંત્રનાદ દિવ્ય
૩. સોનિયાની વૃષ્ટિ ૪. વસ્ત્ર વૃષ્ટિ.
૫. સુગંધી જળપુષ્પ વૃષ્ટિ | ૯ | વૃષ્ટિ થતાં સોનૈયાનું પ્રમાણ
સાડા બાર કરોડ સોનૈયા. ૧૦૦ | ભગવંતના શાસનમાં થતો ઉત્કૃષ્ટતપ આઠ માસ. ૧૦૧ | આ ભગવંતની વિહારભૂમિ
આર્ય ભૂમિ. | ૧૦૨ ભગવંત કેટલો કાળ છદ્મસ્થ રહ્યા? ૧૬ વર્ષ ૧૦૩ કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(શાસ્ત્રીય) ચૈત્ર સુદ ૩
કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(ગુજરાતી) ચૈત્ર સુદ ૩ ૧૦૪ | કેવળજ્ઞાન નક્ષત્ર
કૃતિકા ૧૦૫ કેવળજ્ઞાન રાશિ
વૃષભ ૧૦૬ કેવળજ્ઞાન કાળા
દિવસના પૂર્વ ભાગે ૧૦૭ કેવળજ્ઞાન થયું તે સ્થાન ક્યું?
ગજપુર ૧૦૮ | કેવળજ્ઞાન થયું તે વન ક્યું?
સહસ્સામ્રવન | ૧૦૯ કેવળજ્ઞાન ક્યાવૃક્ષ નીચે થયું?
તિલક ૧૧૦ કેવળજ્ઞાનવૃક્ષની ઊંચાઈ કેટલી? ભગવંત શરીરથી ૧૨ ગણું. (૩૫x૧૨=૪૨૦
ધનુષ) ૧૧૧ | કેવલજ્ઞાન કાળે પ્રભુજીનો તપ
છઠ્ઠભક્ત ૧૧૨ ભગવંતના ૩૪ અતિશયો
જન્મથી ૪, દેવો વડે કૃત્ ૧૯, છાહ્મસ્થિક કર્મક્ષય થતાં
૧૧ અતિશયો હોય. ૧૧૩ ભગવંત વાણીના ૩૫ ગુણો
સંસ્કૃત-વચનાદિ ૩૫ ગુણો હોય તેનું વર્ણન અન્ય
ગ્રંથથી જાણવું ૧૧૪ ભગવંતના આઠ પ્રાતિહાર્યો
અશોકવૃક્ષ, પંચવર્ષીપુષ્પ-વૃષ્ટિ, દિવ્યધ્વનિ, શ્વેતા
ચામર, સિંહાસન, ભામંડળ, દુંદુભિનાદ, છત્રાતિછત્ર. ૧૧૫ ચૈત્યવૃક્ષ (પહેલું પ્રાતિહાર્ય)
(૩૫x૧૨=૪૨૦ ધનુષ). ૧૧૬ | ભગવંતની ૧૮ દોષ રહિતતા.
દાન-લાભ-વીર્ય-ભોગ-ઉપભોગ પાંચે નો અંતરાય, જુગુપ્સા, ભય, અજ્ઞાન, નિદ્રા, અવિરતિ, કામભોગેચ્છા, હાસ્ય શોક, દ્વેષ, મિથ્યાત્વ, રાગ, અરતિ
રતિ, એ ૧૮ દોષ ભગવંતને ન હોય ૧૧૭ તીર્થોત્પત્તિ ક્યારે થઇ?
પહેલા સમવસરણમાં ૧૧૮ આ ભગવંતનો તીર્થ-પ્રવૃત્તિકાળ | ભગવાન અરનાથ સુધી
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 171

Page #172

શંબા
[તીર્થંકર-૧૭– કુંથુનાથ નો પરિચય ૧૮૫ કારોમાં], ૧૧૯ | આ ભગવંત માં તીર્થવિચ્છેદ કાળ
'નથી. ૧૨૦ | આ ભગવંત ના પહેલા ગણધર ૧૨૧ | આ ભગવંત ના પહેલા સાધ્વી
દામિની. ૧૨૨ | આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવક
માહિતી અપ્રાપ્ય ૧૨૩ | આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવિકા
માહિતી અપ્રાપ્ય ૧૨૪ | આ ભગવંત ના મુખ્ય ભક્તરાજા
કુબેર ૧૨૫ આ ભગવંત ના યક્ષ
ગંધર્વ ૧૨૬ | આ ભગવંત ના યક્ષિણી
અય્યતા ૧૨૭ આ ભગવંત ના ગણા
૩૫ ૧૨૮ આ ભગવંત ના ગણધરો
૩૫ ૧૨૯ | આ ભગવંત ના સાધુઓ.
૬૦,૦૦૦ ૧૩૦ | આ ભગવંત ના સાધ્વીઓ
૬૦,૬૦૦ ૧૩૧ | આ ભગવંત ના શ્રાવકો
૧,૭૯,૦૦૦ ૧૩૨ | આ ભગવંત ના શ્રાવિકાઓ.
૩,૮૧,૦૦૦ ૧૩૩ ] આ ભગવંત ના કેવળીઓ.
૩૨૦૦ બીજા મતે ૨૨૦૦ ૧૩૪ ] આ ભગવંત ના મન:પર્યવજ્ઞાનીઓ
૩૩૪૦ ૧૩૫ આ ભગવંત ના અવધિજ્ઞાનીઓ
૨પ૦૦ ૧૩૬ ] આ ભગવંત ના ચૌદપૂર્વીઓ.
૬૭૦ ૧૩૭] આ ભગવંત ના વૈક્રિયલબ્ધિધરો
પ૧૦૦ ૧૩૮ | આ ભગવંત ના વાદિમુનિઓ
૨૦૦૦ ૧૩૯ | આ ભગવંત ના સામાન્યમુનિઓ
૪૩,૧પપ ૧૪૦ ભગવંત ના અનુત્તરોપપાતિક મુનિ માહિતી અપ્રાપ્ય. ૧૪૧ | પ્રકીર્ણકોની રચના કેટલી થઇ? ૬૦,૦૦૦ ૧૪૨| સાધુના વ્રતની સંખ્યા
ચાર મહાવ્રત. ૧૪૩ | શ્રાવકના વ્રતની સંખ્યા
બાર વ્રત ૧૪ | ભગવંતમાં કેટલા ચારિત્ર છે?
પાંચ:- સામાયિક, છેદોપસ્થાપનીય, પરિહારવિશુદ્ધિ
સૂક્ષ્મસંપરાય, યથાખ્યાતા ૧૪૫ | આ ભગવંતમાં તત્ત્વોની સંખ્યા?
જીવ આદિ નવ અથવા દેવ,ગુરુ,ધર્મ ત્રણ ૧૪૬ | આ ભગવંતમાં સામાયિક કેટલી? ચાર- સભ્યત્વ, શ્રત, દેશવિરતિ, સર્વવિરતિ ૧૪૭ | આ ભગવંતમાં પ્રતિક્રમણ કેટલા? બે- રાઈ, દેવસી ૧૪૮ | રાત્રિભોજન ક્યા ગુણમાં આવે?
ઉત્તર-ગુણમાં ૧૪૯ | આ ભગવંત માં સ્થિત-કલ્પ?
આચેલક્ય, શિક આદિ દશ ભેદે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થકર પરિચય”
Page 172

Page #173

[તીર્થંકર-૧૭- કુંથુનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]. ૧૫૦ | આ ભગવંત માં અસ્થિત-કલ્પ?
આચેલક્ય, ફેશિક આદિ ૬ ભેદે ૧૫૧ | આ ભગવંતમાં સાધુ આચારનુપાલન સુખ બોધ્ય, સુખાનુપાલ્યા ૧૫૨ | ષડાવશ્યક (પ્રતિક્રમણ)
કારણ હોય ત્યારે પ્રતિક્રમણ ૧૫૩ | આ ભગવંત ના મુનિઓનું સ્વરૂપ
ઋજુ અને પ્રાજ્ઞા ૧૫૪ ભગવંત પ્રરૂપિત ધર્મ બે ભેદે
અણગાર+અગાર કે શ્રુતચારિત્ર ૧પપ | આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનો વર્ણ કોઇપણ વર્ણના ૧૫૬ | આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનું માપ જેવા પ્રાપ્ત થાય માપ મુજબના ૧૫૭ | આ ભગવંતનો ગૃહસ્થ કાળ
૭૧,૨૫૦ વર્ષ ૧૫૮ | આ ભગવંતનો કેવળજ્ઞાન કાળ
૨૩,૭૫૦ વર્ષમાં ૧૬ વર્ષ ઓછા | ૧૫૯ | આ ભગવંતનો કુલ દિક્ષા પર્યાય
૨૩,૭૫૦ વર્ષ ૧૬૦ | આ ભગવંતનુ કુલ આયુષ્ય.
૫,૦૦૦ ૧૬૧ આવેલા શીત આદિ પરિષહો
સમ્યફ રીતે સહન કર્યા | ૧૬૨ | ભગવંતની ગતિ
| શાશ્વત અને નિરાબાધ સુખવાળા મોક્ષે (સિદ્ધિગતિ) ૧૬૩ | મૃત્યુ બાદ સંસ્કાર
અગ્નિસંસ્કાર, (દફન આદિ વિધિ નહિ) ૧૬૪ | મોક્ષગમન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
વૈશાખ વદ ૧ મોક્ષગમન માસ-તિથી(ગુજરાતી)
ચૈત્ર વદ ૧ મોક્ષગમન નક્ષત્ર ૧૬૬ | મોક્ષગમન રાશિ
વૃષભ. ૧૬૭ | મોક્ષગમન કાળા
રાત્રીના પૂર્વ ભાગે ૧૬૮ | મોક્ષગમન ક્યા સ્થાનેથી થયું?
સમ્મત પર્વતેથી ૧૬૯ | મોક્ષગમન વખતનું આસન
કાયોત્સર્ગ ૧૭૦ આ ભગવંત ની મોક્ષમાં અવગાહના ૨૩.૩૩ ધનુષ ૧૭૧ | મોક્ષગમન વખતનો તપ
માસક્ષમણ ૧૭૨ | ભગવંત સાથે મોક્ષે જનાર કેટલાં
૧૦૦૦ ૧૭૩ | ભગવંતમોક્ષ વખતે કયો આરો હતો? ચોથા આરાના પથાર્ધ ભાગે ૧૭૪ ભગવંત ના મોક્ષગમનનો કાળા
એક ચતુર્ભાશ પલ્યોપમ ૬૫ લાખ ૮૪ હજાર અને ૮૯
પક્ષ ચોથો આરો બાકી રહેતાં | ૧૭૫ આ ભગવંત ની યુગાંતકૃત્ ભૂમિ
સંખ્યાત પુરુષ સુધી. ૧૭૬ | આ ભગવંત ની પર્યાયાંતકૃત્ ભૂમિ
એક દિવસ આદિ ૧૭૭ | ભગવંત માં પૂર્વો કેટલો કાળ રહ્યા?
અસંખ્યાત કાળ સુધી. ૧૭૮ | પૂર્વ કેટલા કાળે વિચ્છેદ પામ્યા?
અસંખ્યાત કાળ પછી. ૧૭૯ ] ક્રમશ: ભગવંતોનુ અંતર
ભ. કુંથુનાથ પછી ૧૦૦૦ કરોડ વર્ષ ઓછા એક ચતુર્થાશ પલ્યોપમ પછી ભ. અરનાથ નિર્વાણ પામ્યા
૧૬૫ |
કૃતિકા
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 173

Page #174

૧૮૦
[તીર્થંકર-૧૭- કુંથુનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
કોના તીર્થે કયું આશ્ચર્ય થયું?
...કોઈ આશ્ચર્ય થયું નથી........
કુંથુ-જિન સ્વયં ચક્રવર્તી હતા કોઈ વાસુદેવ થયા નથી
કોઈ બલદેવ થયા નથી
કોઈ પ્રતિવાસુદેવ થયા નથી
૧૮૧ | તીર્થમાં ક્યા ચક્રવર્તી થયા? ૧૮૨ તીર્થમાં ક્યા વાસુદેવ થયા? ૧૮૩ | તીર્થમાં ક્યા બલદેવ થયા?
૧૮૪ તીર્થમાં ક્યા પ્રતિવાસુદેવ થયા?
૧૮૫ ભગવંતને જન્મ વખતે થતાં ૨૫૦ અભિષેકોની વિગત:
વૈમાનિકેન્દ્રો ૧૦, ભવનપતીન્દ્ર ૨૦, વ્યંતરેન્દ્રો ૩૨, ૬૬ ચંદ્રો, ૬૬ સૂર્યો, ૮ શકેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૮ ઇશાનેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૫ ચમરેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૫ બીંદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ધરલેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ભૂતાનેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૪ વ્યંતર અગ્રમહિષી, ૪ જ્યોતિષ્ક અગ્રમહિષી, ૪ લોકપાલ, ૧ અંગરક્ષક, ૧ સામાનિક, ૧ કટકદેવ, ૧ ત્રાયસ્ત્રીંશક, ૧ પર્ષદાદેવ, ૧ પ્રજાસ્થાનીય દેવ મળીને ૨૫૦ અભિષેક. આ ૨૫૦ X૬૪૦૦૦ કળશ = ૧ ક્રોડ ૬૦ લાખ અભિષેક થાય.
સંપર્ક:- મુનિશ્રી દીપરત્નસાગરજી મહારાજ સાહેબ “પાર્શ્વ વિહાર”, જૈન દેરાસરજી, ફોરેસ્ટ રેસ્ટ હાઉસ સામે, કાલાવડ હાઈવે-ટચ Post: - ઠેબા, Dis:-જામનગર, ગુજરાત, India. [Pin-361120]
Web Site- (1) www.Jainelibrary.org, Email – Jainmunideepratnasagar@gmail.com
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
(2) Deepratnasagar.in
MOBILE +91 9825967397
Page 174

Page #175

नमो नमो निम्मलदंसणस्स पूज्य आनंद-क्षमा-ललित-सुशील-सुधर्मसागर-गुरूभ्यो नमः
તીર્થંકર - ૧૮
“અરનાથ પરિચય"
પરિચય દાતા
મુનિશ્રી દીપરત્નસાગર
(૧૮૫ દ્વારોમાં)
[M.Com., M.Ed., Ph.D.,શ્રુતમ ]િ
12/01/2015
ગુરુવાર ૨૦૭૨, કારતક સુદ ૧
પ્રિન્ટર્સઃ- નવપ્રભાત પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ, અમદાવાદ, 9825598855
તીર્થંકર પરિચય શ્રેણી-૧૮
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 175

Page #176

૧
૨
3
જ
૫
८
n
૧૦
[તીર્થંકર-૧૮- અરનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
અરનાથ
અઢારમા
ત્રણ, [૩]
૧. ધનપતિ
૨. નવમે ત્રૈવેયકે દેવ
૩. અરનાથ
ભગવંતનું નામ
ચોવીસીમાં આ ભગવંતનો ક્રમ
ભગવંતના ભવો કેટલા થયા?
ભગવંતના સમ્યક્ત્વ પ્રાપ્તિ પછીના ભવો
ક્યા ક્યા?
પૂર્વોત્તરભવે ભગવંત જ્યાં હતા ---તે દ્વીપનું નામ ---તે દ્વીપના ક્ષેત્રનુ નામ ---તે ક્ષેત્રની દિશાનું નામ ---તે ક્ષેત્રની વિજયઆદિનું નામ ---ત્યાંની ' નગરી' નુ નામ
ભગવંતના ' તીર્થંકરનામકર્મબંધ' ના કારણો. (૨૦ સ્થાનકો)...... આ (૨૦) સ્થાનકોમાંના કોઇપણ એક, એકથી વધુ કે વીશે (૨૦) સ્થાનકોની આરાધનાથી તીર્થંકર નામકર્મ બાંધ્યું.
જમ્બુદ્વીપ જમ્બુપૂર્વવિદેહ સીતાનદીની દક્ષિણે
વત્સા
સુસીમા
૧.અરિહંત વત્સલતા,
૩.પ્રવચન વત્સલતા,
૫.સ્થવિર વત્સલતા, ૭.તપસ્વી વત્સલતા
૯.નિરતિચાર દર્શન,
૧૧.આવશ્યક
૧૩.નિરતિચાર વ્રત, ૧૫.તપ સમાધિ,
૧૭.વૈયાવચ્ચ સમાધિ ૧૯.શ્રુતભક્તિ
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
૨.સિદ્ધ વત્સલતા,
૪.ગુરુ વત્સલતા,
૬.બહુશ્રુત વત્સલતા, ૮.નિરંતર જ્ઞાનોપયોગ, ૧૦.વિનય,
૧૨.નિરતિચાર શીલ,
૧૪.ક્ષણ લવ સમાધિ, ૧૬.ત્યાગ સમાધિ, ૧૮.અપૂર્વજ્ઞાનગ્રહણ
૨૦.પ્રવચન પ્રભાવના
Page 176

Page #177

૧૧ ભગવંતનું પૂર્વોત્તર-ભવનું નામ
૧૨ ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું રાજવીપણું ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવના ગુરુનું નામ ૧૪ ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું શ્રુત
૧૩
૧૫
૧૬
૧૭
૧૮
૧૯
૨૦
૨૧
૨૨
૨૩
૨૪
૨૫
[તીર્થંકર-૧૮- અરનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
ધનપતિ
માંડલિક રાજા
સાધુસંવર
અગિયાર અંગ.
સર્વાર્થસિદ્ધ અનુત્તર વિમાને
33 સાગરોપમ
૨૬
૨૭
२८
૨૯
30
૩૧
૩૨
33
ભગવંત પૂર્વભવે ક્યા સ્વર્ગમાં હતા પૂર્વભવે સ્વર્ગમાં ભગવંત નુ આયુષ્ય | ચ્યવન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) ચ્યવન માસ-તિથી (ગુજરાતી)
ભગવંત નું ચ્યવન નક્ષત્ર
ભગવંત ની ચ્યવન રાશિ
ભગવંત નો અવન કાળ
ભગવંત ગર્ભમાં આવ્યા ત્યારે માતાએ
સ્વપ્નફળનું કથન કોણે કર્યું? માતામુખેથીસ્વપ્નો પાછા ફરવા
*વિશેષ* “ ગર્ભસંહરણ
માતાનો ગર્ભ-આકાર
જોયેલ ૧૪ સ્વપ્ન
[*અહી ૧૪ સ્વપ્નનો ક્રમ સર્વે તીર્થંકરને આશ્રીને નોંધ્યો છે પણ ઋષભદેવની ૭.સૂર્ય, માતાએ ૧લે સ્વપ્ને ‘વૃષભ’ જોયેલો ]
ભગવંત ચ્યવન થયું તે માતાનુ નામ
આ ભગવંત ગર્ભમાં અભિગ્રહ કરેલો?
ભગવંત ની ગર્ભસ્થિતિ
ભગવંત નુ જન્મ નક્ષત્ર
જન્મ માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) જન્મ માસ-તિથી (ગુજરાતી)
ભગવંત ની જન્મ રાશિ
ફાગણ સુદ ૨ ફાગણ સુદ ૨
રેવતી
મીન
ભગવંત નો જન્મ કાળ
જન્મ વખતે કયો આરો હતો?
મધ્ય-રાત્રી
૧.હાથી,
૩.સિંહ,
૫.પુષ્પમાળા,
૯.પૂર્ણકળશ, ૧૧.ક્ષીરસમુદ્ર,
૧૩.રત્ન-રાશિ,
પિતા અને સ્વપ્નલક્ષણ પાઠક.
માગસર સુદ ૧૦ માગસર સુદ ૧૦
મીન
૨.વૃષભ,
૪.લક્ષ્મી,
૬.ચંદ્ર,
આ ઘટના બની નથી
આ ભગવંતના ગર્ભનું સંહરણ થયું ન હતું.
ગર્ભ પ્રચ્છન્ન હોવાથી માતાના પેટનો આકાર બદલાતો
નથી
દેવી રાણી
કરેલો નથી
૯ માસ ૮ દિવસ
રેવતી
મધ્ય-રાત્રી
ચોથા આરાના ઉત્તરાર્ધમાં
૮.ધ્વજ,
૧૦.પદ્મસરોવર,
૧૨.દેવવિમાન,
૧૪.નિધૂમઅગ્નિ
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 177

Page #178

[તીર્થંકર-૧૮- અરનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]. ૩૪ | આ ભગવંતના જન્મવખતે કયો કાળ હતો? | ૧ હજાર કરોડ, ૬૬ લાખ ૬૮૦૦૦ વર્ષ, ૮૯ પક્ષ ચોથા
આરો બાકી રહ્યો ત્યારે
૩૬. ૩૭ ૩૮
૩૫ | આ ભગવંત ક્યા દેશ’ ની કઈ નગરી માં | કુરુદેશ જન્મ પામ્યા?
ગજપુર ભગવંતના જન્મ સમયે ૫૬ દિક્ | ૧. અધોલોન્થી ૮ દિશાકુમારી આવે, સુતિકા ઘર કુમારીઓનું આગમન અને કાર્યો
બનાવે, ભૂમિ-શુદ્ધિ કરે [ભગવંતનો જન્મ થાય ત્યારે.. કેટલી ૨. ઉર્ધ્વલોકથી ૮ દિશાકુમારી આવે સુગંધીજળ અને દીક્કમારીઓ ક્યાંથી આવે અને શું શું કાર્ય | સુગંધી-પુષ્પ વૃષ્ટિ કરે કરે?...
૩. પૂર્વચેકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, દર્પણ ધરે ...તેનું સંક્ષિપ્ત વર્ણન]
૪. પશ્ચિમરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, પંખા કરે ૫. ઉત્તરરૂચથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ચામરધરે ૬.દક્ષીણરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, કળશ કરે ૭. મધ્યરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ૪-દીપકધરે
અને ૪-સૂતીકર્મ કરે ૩૯ | જન્માભિષેક સ્થળ
પાંડકવનની દક્ષિણમાં અતિપાંડુકંબલશિલા પર ૪૦. ભગવંતના જન્મ સમયે કેટલા ઇન્દ્રો આવે? તે સમયે ૬૪ ઇંદ્રો આવે તે આ ક્યા-ક્યા?
- ૧૨ કલ્પ’ના ૧૦ ઇન્દ્રો, – ૨ (પ્રકારે) જ્યોતિષ્કના ઇન્દ્રો [સૂર્ય, ચંદ્ર] - ૨૦ ભવનપતિના ઇન્દ્રો - ૩૨ વ્યંતરોના ઇન્દ્રો
ભગવંતના જન્મ સમયે આવેલા ઇન્દ્રો શું કાર્યો કરે? સંક્ષિપ્ત વર્ણના
૧. પ્રભુ જેવું પ્રતિબીંબ રચવું ૨. સૌધર્મેન્દ્ર પાંચ રૂપ વિદુર્વે ૩. ઇંદ્ર પ્રભુને ખોળામાં સ્થાપે ૪. ચોસઠ ઇંદ્ર ૧૦૦૮ કલશોથી પ્રભુને સ્નાન કરાવે ૫. ગોશીષચંદન થી વિલેપના ૬. પુષ્પાદિથી અંગપૂજા ૭. પ્રભૂને વસ્ત્ર પહેરાવે ૮. પ્રભુને અલંકાર પહેરાવે. ૯. પ્રભુને અંગુઠે અમૃત સિંચી, પ્રભુને માતા પાસે મૂકે ૧૦.બત્રીસ કરોડ સોનૈયાની વૃષ્ટિ અને ઉદ્ઘોષણા કરે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 178

Page #179

પુરુષ
[તીર્થંકર-૧૮- અરનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૪૨ | ભગવંત ના જન્મદાતા માતાનું નામ
દેવી રાણી ૪૩ | ભગવંતના પિતાનું નામ
સુદર્શન રાજા ૪ | આ ભગવંતની જાતી કઈ હતી? ૪૫ | ભગવંતના માતાની ગતિ
માહેન્દ્ર દેવલોક ૪૬ | ભગવંતના પિતાની ગતિ
માહેન્દ્ર દેવલોક ૪૭ | ભગવંતનું અન્ય નામ [હોય તો?]
માહિતી નથી. ૪૮ | ભગવંતનું ગોત્ર
કાશ્યપ. ૯ | ભગવંતનો વંશ
ઇક્વાકુ. ૫૦ | ભગવંતનું લંછના
નંદ્યાવર્ત ૫૧ | ભગવંતના નામનો સામાન્યઅર્થ
વંશાદિની વૃદ્ધિકર્તા હોવાથી અર પ૨ | ભગવંતના નામનો વિશેષ અર્થ
ભગવંત ગર્ભમાં આવ્યા ત્યારે માતાએ સ્વપ્નમાં
મોટો રત્નનો આરો જોયો તેથી અર પ૩ આ ભગવંતને મસ્તકે ફણા છે?
ફણા નથી છે તો કેટલી હોય છે? પ૪ ભગવંતના શરીર લક્ષણો
ઉત્તમ ૧૦૦૮ લક્ષણયુક્તા પપ ભગવંતનું સંઘયણી
અનુત્તર વજઋષભનારાચા | પs | ભગવંતનું સંસ્થાના
અનુત્તર સમચતુરસ પ૭ ગૃહસ્થપણામાં કેટલું જ્ઞાન હોય?
મતિ, શ્રત, અવધિજ્ઞાન ૫૮ ભગવંતનો ગણા | પ૯ ભગવંતની યોનિ
હાથી ૬૦ ભગવંતનો વર્ણ
કંચન (પિત) ૬૧ ભગવંતનું રૂપ
સર્વોત્કૃષ્ટ, દેદિપ્યમાન [બધા દેવ એકઠા થાય તો પણ પ્રભુના અંગુઠા પ્રમાણ જેટલું રુપ ના
વિક્ર્વી શકે] ૬૨ | ભગવંતનું બળા
અનંતબળ [વાસુદેવ કરતાં ચક્રવર્તીનું બળ બમણું
હોય, તેથી અનંતગણું બળ તીર્થંકરનું હોય. ૬૩ | ઉત્સધાંગલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
30 ધનુષ ૬૪ | આત્માંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૧૨૦ આંગળા ૬૫ | પ્રમાણાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૭ આંગળ ૧૦ અંશ ૬૬ | ભગવંત નો આહાર
બાલ્યાવસ્થામાં ઇન્દ્રએ અંગુઠે મુકેલ અમૃત, પછી ઓદનાદિ વિશિષ્ટ અન્ન
દેવ.
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 179

Page #180

૭૬
[તીર્થંકર-૧૮– અરનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૧૭ | ભગવંતના વિવાહ
વિવાહ થયેલા હતા. ૬૮ | ભગવંતે વિષયસેવન કરેલું
સ્વપત્નીઓ સાથે કરેલું ૬૯ ભગવંતની [રાજ]કુમાર અવસ્થા ૨૧ હજાર વર્ષ ૭૦ | ભગવંતનો રાજ્ય-કાળા
૨૧ હજાર વર્ષ ૭૧ | ચક્રવર્તી હતા કે માંડલિક રાજા
ચક્રવર્તી રાજા ૭૨ ભગવંત કઈ રીતે બોધ પામ્યા
તેઓ સ્વયંભુદ્ધ હતા ૭૩ | દીક્ષા-અવસર જણાવવા આવતા બ્રહમદેવલોકે રહેલા અર્ચિ, અર્ચિમાલી, વૈરોચન આદિ લોકાંતિક દેવો.
નવ (પ્રકારે) લોકાંતિક દેવો આવી પ્રભૂને દીક્ષાનો
અવસર જણાવે છે. જ ભગવંત રોજ કેટલું વર્ષીદાન આપે? પ્રતિદિન ૧ ક્રોડ, ૮ લાખ સોનૈયા ૭પ | ભગવંત વર્ષે કેટલું વર્ષીદાન આપે? ૩૮૮ ક્રોડ, ૮૦ લાખ સોનૈયા ભગવંત ક્યારે વર્ષીદાન આપે?
સૂર્યોદયથી મધ્યાહ્ન વર્ષીદાન આપે. ૭૭ દીક્ષા માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) માગસર સુદ ૧૧ દક્ષા માસ-તિથી (ગુજરાતી)
માગસર સુદ ૧૧ ૭૮ | દીક્ષા નક્ષત્ર.
રેવતી. ૭૯ | દીક્ષા રાશિ ૮૦ | દીક્ષા કાળા
દિવસના પશ્ચિમ ભાગે ૮૧ | દીક્ષા વખતે કરેલ તપા
છ3 ભક્ત ૮૨ | દીક્ષા વય
પાછલી વયમાં દીક્ષા, રાજ્ય ભોગવીને દીક્ષા ૮૩ | દીક્ષા વખતની શીબિકાનું નામ
વૈજયંતી. ૮૪ | ભગવંત સાથે કેટલાએ દીક્ષા લીધી? ૧૦૦૦ પુરુષો ૮૫ | ભગવંત ક્યા લિંગે નીકળ્યા?
તીર્થકર લિંગે નીકળ્યા અન્યલિંગ કે કુલિંગે નહીં ૮૬ | કઈ નગરીથી દીક્ષાર્થે નીકળ્યા?
ગપુર ૮૭ | દીક્ષા લીધી તે વન કર્યું હતું?
સાહસ્સામ્રવના ૮૮ | દીક્ષા ક્યા વૃક્ષ નીચે લીધી?
અશોક વૃક્ષ ૮૯ કેટલી મષ્ટિ(મકી) લોચ કર્યો? પાંચ મુષ્ટિ (મુઠ્ઠી) ૯૦ | દીક્ષા લેતા જ ઉપજેલ જ્ઞાના
મન:પર્યવજ્ઞાન દીક્ષા વખતે દેવદૂષ્ય (વસ્ત્ર)કોણે ઇન્દ્રપ્રભુના ખભે સ્થાપ્યું. સાધિક એક વર્ષ ૯૨ આપ્યું? કેટલો વખત રહ્યું
બીજા મતે યાવઝીવ ૯૩ | ભગવંત પ્રથમ પારણું શેનાથી થયું? પરમાન્ન (ખીર) | ૯૪ | પ્રથમ પારણું ક્યારે થયું?
| બીજા દિવસે. ૯૫ | પ્રથમ પારણું ક્યાં થયું?
રાજપુર ૯૬ પ્રથમ ભિક્ષાદાતા કોણ હતા?
અપરાજિત
મીના
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 180

Page #181

૯૮ |
|તીર્થંકર-૧૮- અરનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૯૭ પ્રથમ ભિક્ષાદાતાની ગતિ
તે ભવે કે ત્રીજા ભવે મોક્ષ
(આવશ્યક નિર્યુક્તિ ૩૩૪) પ્રથમ ભિક્ષા-પ્રાપ્તિકાળે પ્રગટ થતાં પાંચ | ૧.'અહોદાન’ ઉદ્ઘોષણા ૨. દિવ્ય વાજિંત્રનાદ દિવ્ય
૩. સોનિયાની વૃષ્ટિ
૪. વસ્ત્ર વૃષ્ટિ.
૫. સુગંધી જળ+પુષ્પ વૃષ્ટિ ૯ વૃષ્ટિ થતાં સોનૈયાનું પ્રમાણ
સાડા બાર કરોડ સોનૈયા ૧૦૦ | ભગવંતના શાસનમાં થતો ઉત્કૃષ્ટતપ | આઠ માસ. ૧૦૧ આ ભગવંતની વિહારભૂમિ
આર્ય ભૂમિ. ૧૦૨ - ભગવંત કેટલો કાળ છમસ્થ રહ્યા? ૩ વર્ષ ૧૦૩ કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(શાસ્ત્રીય) કારતક સુદ ૧૨
કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(ગુજરાતી) કારતક સુદ ૧૨ ૧૦૪ | કેવળજ્ઞાન નક્ષત્રા
રેવતી. ૧૦૫ | કેવળજ્ઞાન રાશિ
મીના ૧૦૬ કેવળજ્ઞાન કાળા
દિવસના પૂર્વ ભાગે. ૧૦૭ કેવળજ્ઞાન થયું તે સ્થાન ક્યું?
ગજપુર ૧૦૮ કેવળજ્ઞાન થયું તે વન ક્યું?
સહસ્સામ્રવન ૧૦૯ કેવળજ્ઞાન ક્યાવૃક્ષ નીચે થયું?
આમ્ર ૧૧૦ કેવળજ્ઞાનવૃક્ષની ઊંચાઈ કેટલી? ભગવંત શરીરથી ૧૨ ગણું. (૩૦ x૧૨= ૩૬૦
ધનુષ) ૧૧૧ | કેવલજ્ઞાન કાળે પ્રભુજીનો તપ
છઠ્ઠભક્તા ૧૧૨ | ભગવંતના ૩૪ અતિશયો
જન્મથી ૪, દેવો વડે કૃત્ ૧૯, છાધ્યસ્થિક કર્મક્ષય થતાં
૧૧ અતિશયો હોય. ૧૧૩ ભગવંત વાણીના ૩૫ ગુણો
સંસ્કૃત-વચનાદિ ૩૫ ગુણો હોય તેનું વર્ણન અન્ય
ગ્રંથથી જાણવું ૧૧૪ ભગવંતના આઠ પ્રાતિહાર્યો
અશોકવૃક્ષ, પંચવર્ણપુષ્પ-વૃષ્ટિ, દિવ્યધ્વનિ, શ્વેતા
| ચામર, સિંહાસન, ભામંડળ, દુંદુભિનાદ, છત્રાતિછત્ર. ૧૧૫ ચૈત્યવૃક્ષ (પહેલું પ્રાતિહાર્ય).
(૩૦x૧૨= ૩૬૦ ધનુષ) ૧૧૬ | ભગવંતની ૧૮ દોષ રહિતતા.
દાન-લાભ-વીર્ય-ભોગ-ઉપભોગ પાંચે નો અંતરાય, જુગુપ્સા, ભય, અજ્ઞાન, નિદ્રા, અવિરતિ, કામભોગેચ્છા, હાસ્ય શોક, દ્વેષ, મિથ્યાત્વ, રાગ, અરતિ
રતિ, એ ૧૮ દોષ ભગવંતને ન હોય ૧૧૭ | તીર્થોત્પત્તિ ક્યારે થઇ?
પહેલા સમવસરણમાં ૧૧૮ | આ ભગવંતનો તીર્થ-પ્રવૃત્તિકાળા ભગવાન મલિનાથ સુધી.
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 181

Page #182

[તીર્થંકર-૧૮- અરનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
૧૧૯
આ ભગવંત માં તીર્થવિચ્છેદ કાળ
નથી
૧૨૦
આ ભગવંત ના પહેલા ગણધર
૧૨૧
આ ભગવંત ના પહેલા સાધ્વી
૧૨૨
આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવક
૧૨૩
આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવિકા
૧૨૪ | આ ભગવંત ના મુખ્ય ભક્તરાજા
૧૨૫
આ ભગવંત ના યક્ષ
૧૨૬
આ ભગવંત ના યક્ષિણી
૧૨૭
આ ભગવંત ના ગણ
૧૨૮
આ ભગવંત ના ગણધરો
૧૨૯
આ ભગવંત ના સાધુઓ
૧૩૦
આ ભગવંત ના સાધ્વીઓ
૧૩૧
આ ભગવંત ના શ્રાવકો
૧૩૨
આ ભગવંત ના શ્રાવિકાઓ
૧૩૩
આ ભગવંત ના કેવળીઓ
૧૩૪ | આ ભગવંત ના મન:પર્યવજ્ઞાનીઓ
૧૩૫
આ ભગવંત ના અવધિજ્ઞાનીઓ
૧૩૬
આ ભગવંત ના ચૌદપૂર્વીઓ
૧૩૭
આ ભગવંત ના વૈક્રિયલબ્ધિધરો
૧૩૮
આ ભગવંત ના વાદિમુનિઓ
૧૩૯
૧૪૦
આ ભગવંત ના સામાન્યમુનિઓ ભગવંત ના અનુત્તરોપપાતિક મુનિ ૧૪૧ પ્રકીર્ણકોની રચના કેટલી થઇ? ૧૪૨ સાધુના વ્રતની સંખ્યા
૧૪૩
શ્રાવકના વ્રતની સંખ્યા ૧૪૪ ભગવંતમાં કેટલા ચારિત્ર છે?
કુંભ
રક્ષિકા
માહિતી અપ્રાપ્ય
માહિતી અપ્રાપ્ય
સુભૂમ
યક્ષેન્દ્ર
ધરણી
33
33
૫૦,૦૦૦
૬૦,૦૦૦
૧,૮૪,૦૦૦
૩,૭૨,૦૦૦
૨૮૦૦
૨૫૫૧
૨૬૦૦
૬૧૦
૭૩૦૦
૧૬૦૦
૩૨,૫૦૬
માહિતી અપ્રાપ્ય.
૫૦,૦૦૦
ચાર મહાવ્રત.
બાર વ્રત
પાંચ:- સામાયિક, છેદોપસ્થાપનીય, પરિહારવિશુદ્ધિ સૂક્ષ્મસંપરાય, યથાખ્યાત
જીવ આદિ નવ અથવા દેવ,ગુરુ,ધર્મ ત્રણ ચાર- સમ્યક્ત્વ, શ્રુત, દેશવિરતિ, સર્વવિરતિ બે- રાઈ, દેવસી
૧૪૬
૧૪૫ | આ ભગવંતમાં તત્ત્વોની સંખ્યા? આ ભગવંતમાં સામાયિક કેટલી? ૧૪૭ આ ભગવંતમાં પ્રતિક્રમણ કેટલા? ૧૪૮ | રાત્રિભોજન ક્યા ગુણમાં આવે? આ ભગવંત માં સ્થિત-કલ્પ?
૧૪૯
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
ઉત્તર-ગુણમાં
આચેલક્ય, ઔદ્દેશિક આદિ દશ ભેદે
Page 182

Page #183

[તીર્થંકર-૧૮- અરનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
આચેલક્ય, ઔદ્દેશિક આદિ ૬ ભેદે સુખ બોધ્ય, સુખાનુપાલ્ય કારણ હોય ત્યારે પ્રતિક્રમણ ઋજુ અને પ્રાજ્ઞ અણગાર+અગાર કે શ્રુત+ચારિત્ર કોઇપણ વર્ણના
આ ભગવંત માં અસ્થિત-કલ્પ?
આ ભગવંતમાં સાધુ આચારનુપાલન ષડાવશ્યક (પ્રતિક્રમણ)
૧૫૦
૧૫૧
૧૫૨
૧૫૩
આ ભગવંત ના મુનિઓનું સ્વરૂપ ૧૫૪ ભગવંત પ્રરૂપિત ધર્મ બે ભેદે ૧૫૫ આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનો વર્ણ આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનું માપ આ ભગવંતનો ગૃહસ્થ કાળ ૧૫૮ | આ ભગવંતનો કેવળજ્ઞાન કાળ
૧૫૬
૧૫૭
૧૫૯
આ ભગવંતનો કુલ દિક્ષા પર્યાય
૧૬૦
આ ભગવંતનુ કુલ આયુષ્ય ૧૬૧ | આવેલા શીત આદિ પરિષહો ભગવંતની ગતિ
૧૬૨
૧૬૩ મૃત્યુ બાદ સંસ્કાર
૧૬૪ | મોક્ષગમન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) મોક્ષગમન માસ-તિથી(ગુજરાતી)
૧૬૫ | મોક્ષગમન નક્ષત્ર
૧૬૬ | મોક્ષગમન રાશિ
૧૬૭ | મોક્ષગમન કાળ
૧૬૮ | મોક્ષગમન ક્યા સ્થાનેથી થયું? ૧૬૯ | મોક્ષગમન વખતનું આસન
૧૭૦
૧૭૧
આ ભગવંત ની મોક્ષમાં અવગાહના મોક્ષગમન વખતનો તપ ભગવંત સાથે મોક્ષે જનાર કેટલાં
૧૭૨
૧૭૩
ભગવંતમોક્ષ વખતે કયો આરો હતો? ૧૭૪ ભગવંત ના મોક્ષગમનનો કાળ
૧૭૬
૧૭૫ આ ભગવંત ની યુગાંતકૃત્ ભૂમિ આ ભગવંત ની પર્યાંયાંતકૃત્ ભૂમિ ૧૭૭ ભગવંત માં પૂર્વે કેટલો કાળ રહ્યા? ૧૭૮ પૂર્વ કેટલા કાળે વિચ્છેદ પામ્યા? ક્રમશ: ભગવંતોનુ અંતર
૧૭૯
જેવા પ્રાપ્ત થાય માપ મુજબના 83,૦૦૦ વર્ષ
21,૦૦૦ વર્ષમાં ૩ વર્ષ ઓછા
21,૦૦૦ વર્ષ
૮૪,૦૦૦ વર્ષ
સમ્યક્ રીતે સહન કર્યાં
શાશ્વત અને નિરાબાધ સુખવાળા મોક્ષે (સિદ્ધિગતિ) અગ્નિસંસ્કાર, (દફન આદિ વિધિ નહિ)
માગસર સુદ ૧૦
માગસર સુદ ૧૦
રેવતી
મીન
રાત્રીના પાછલા ભાગે
સમ્મેત પર્વતેથી
કાયોત્સર્ગ
૨૦ ધનુષ
માસક્ષમણ
૧૦૦૦
ચોથા આરાના અંતે
એક હજાર કરોડ ૬૫ લાખ ૮૪ હજાર અને ૮૯ પક્ષ
ચોથો આરો બાકી રહેતાં
સંખ્યાત પુરુષ સુધી
એક દિવસ આદિ
સંખ્યાત કાળ સુધી
સંખ્યાત કાળ પછી
ભ.અરનાથ પછી ૧૦૦૦ કરોડ વર્ષ પછી ભ.
મલ્લિનાથ નિર્વાણ પામ્યા
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 183

Page #184

૧૮૦
[તીર્થંકર-૧૮- અરનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
કોના તીર્થે કયું આશ્ચર્ય થયું?
૧૮૧ | તીર્થમાં ક્યા ચક્રવર્તી થયા? ૧૮૨ તીર્થમાં ક્યા વાસુદેવ થયા? તીર્થમાં ક્યા બલદેવ થયા?
..કોઈ આશ્ચર્ય થયું નથી........
કુંથુ-જિન અને સુષુમ બે ચક્રવર્તી પુરુષપુંડરિક અને દત્ત બે વાસુદેવ આનંદ અને નંદન બે બલદેવ
૧૮૩
૧૮૪ તીર્થમાં ક્યા પ્રતિવાસુદેવ થયા?
૧૮૫ ભગવંતને જન્મ વખતે થતાં ૨૫૦ અભિષેકોની વિગત:
બલિ અને પ્રહ્લાદ બે પ્રતિવાસુદેવ
વૈમાનિકેન્દ્રો ૧૦, ભવનપતીન્દ્ર ૨૦, વ્યંતરેન્દ્રો ૩૨, ૬૬ ચંદ્રો, ૬૬ સૂર્યો, ૮ શકેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૮ ઇશાનેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૫ ચમરેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૫ બીંદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ધરલેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ભૂતાનેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૪ વ્યંતર અગ્રમહિષી, ૪ જ્યોતિષ્ક અગ્રમહિષી, ૪ લોકપાલ, ૧ અંગરક્ષક, ૧ સામાનિક, ૧ કટકદેવ, ૧ ત્રાયસ્ત્રીંશક, ૧ પર્ષદાદેવ, ૧ પ્રજાસ્થાનીય દેવ મળીને ૨૫૦ અભિષેક. આ ૨૫૦ X૬૪૦૦૦ કળશ = ૧ ક્રોડ ૬૦ લાખ અભિષેક થાય.
સંપર્ક:- મુનિશ્રી દીપરત્નસાગરજી મહારાજ સાહેબ “પાર્શ્વ વિહાર”, જૈન દેરાસરજી, ફોરેસ્ટ રેસ્ટ હાઉસ સામે, કાલાવડ હાઈવે-ટચ Post: - ઠેબા, Dis:-જામનગર, ગુજરાત, India. [Pin-361120]
Web Site- (1) www.Jainelibrary.org, (2) Deepratnasagar.in Email – Jainmunideepratnasagar@gmail.com
MOBILE +91 9825967397
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 184

Page #185

नमो नमो निम्मलदसणस्सः मानंद-क्षमा-ललित-सुशील-सुधर्मसागर-गुरूभ्यो नमः
તીર્થકર ૨ ૧૯
મલ્લીનાથ પરિચય”
(૧૮૫ દ્વારોમાં)
પરિચય દાતા
મુનિશ્રી દીપરત્નસાગર
M.Com, M.Ed., Ph.D. શ્રુતમëર્ષ
12/01/2015 ગુરુવાર ૨૦૨ કારતક સુદ 1
પ્રિન્ટર્સ નવપ્રભાત પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ અમદાવાદ 9825598855
તીર્થંકર પરિચય શ્રેણી-૧૯
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 185

Page #186

[/તીર્થંકર-૧૯- મલ્લિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ભગવંતનું નામ
મલ્લિનાથ. ચોવીસીમાં આ ભગવંતનો ક્રમ
ઓગણીસમાં ભગવંતના ભવો કેટલા થયા?
ત્રણ, [૩] ભગવંતના સમ્યત્વ પ્રાપ્તિ પછીના ભવો ૧. મહાબળ રાજા ક્યા ક્યા?
૨. વિજયંતમાં દેવ ૩. મલ્લિનાથ
પૂર્વોત્તરભવે ભગવંત જ્યાં હતા. ---તે દ્વીપનું નામ
-તે દ્વીપના ક્ષેત્રનું નામ ---તે ક્ષેત્રની દિશાનું નામ ---તે ક્ષેત્રની વિજયઆદિનું નામ ---ત્યાંની નગરી નુ નામા ભગવંતના ‘તીર્થંકરનામકર્મબંધ’ ના કારણો. (૨૦ સ્થાનકો)........ આ (૨૦) સ્થાનકોમાંના કોઈપણ એક, એકથી વધુ કે વીશે (૨૦) સ્થાનકોની આરાધનાથી તીર્થંકર નામકર્મ બાંધ્યું.
જમ્બુદ્વીપ જબૂપશ્ચિમવિદેહ સીતોદાનદીની ઉત્તરે સલિલાવતી વિતશોકા ૧.અરિહંત વત્સલતા, ૩.પ્રવચન વત્સલતા, ૫.સ્થવિર વત્સલતા, ૭.તપસ્વી વત્સલતા ૯.નિરતિચાર દર્શન, ૧૧.આવશ્યક ૧૩.નિરતિચાર વ્રત, ૧૫.તપ સમાધિ, ૧૭.વૈયાવચ્ચ સમાધિ ૧૯. શ્રુતભક્તિ
૨.સિદ્ધ વત્સલતા, ૪.ગુરુ વત્સલતા, ઉ.બહુશ્રુત વત્સલતા, ૮.નિરંતર જ્ઞાનોપયોગ, ૧૦.વિનય, ૧૨.નિરતિચાર શીલ, ૧૪.ક્ષણ લવ સમાધિ, ૧૬.ત્યાગ સમાધિ, ૧૮.અપૂર્વજ્ઞાનગ્રહણ ૨૦.પ્રવચન પ્રભાવના
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 186

Page #187

૧૧
૧૨
૧૩
૧૪
૧૫
૧૬
૧૭
૧૮
૧૯
૨૦
૨૧
૨૨
૨૩
૨૪
૨૫
૨૬
૨૭
૨૮
૨૯
30
૩૧
૩૨
33
[તીર્થંકર-૧૯- મલ્લિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
ભગવંતનું પૂર્વોત્તર-ભવનું નામ
વૈશ્રમણ
માંડલિક રાજા
ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું રાજવીપણું ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવના ગુરુનું નામ ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું શ્રુત
વરધર્મ
અગિયાર અંગ.
ભગવંત પૂર્વભવે ક્યા સ્વર્ગમાં હતા પૂર્વભવે સ્વર્ગમાં ભગવંત નુ આયુષ્ય ચ્યવન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) ચ્યવન માસ-તિથી (ગુજરાતી)
સ્વપ્નફળનું કથન કોણે કર્યું? માતામુખેથીસ્વપ્નો પાછા ફરવા
*વિશેષ* “ ગર્ભસંહરણ”
માતાનો ગર્ભ-આકાર
ભગવંત નુ ચ્યવન નક્ષત્ર
ભગવંત ની ચ્યવન રાશિ
ભગવંત નો અવન કાળ
ભગવંત ગર્ભમાં આવ્યા ત્યારે માતાએ
જોયેલ ૧૪ સ્વપ્ન
[*અહી ૧૪ સ્વપ્નનો ક્રમ સર્વે તીર્થંકરને પ.પુષ્પમાળા, આશ્રીને નોંધ્યો છે પણ ઋષભદેવની ૭.સૂર્ય, માતાએ ૧લે સ્વપ્ન ‘વૃષભ’ જોયેલો ]
ભગવંત ચ્યવન થયું તે માતાનુ નામ
આ ભગવંત ગર્ભમાં અભિગ્રહ કરેલો?
ભગવંત ની ગર્ભસ્થિતિ
ભગવંત નુ જન્મ નક્ષત્ર
જન્મ માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
જન્મ માસ-તિથી (ગુજરાતી)
ભગવંત ની જન્મ રાશિ
જયંત અનુત્તર વિમાને
33 સાગરોપમ
ભગવંત નો જન્મ કાળ
જન્મ વખતે કયો આરો હતો?
ફાગણ સુદ ૪
ફાગણ સુદ ૪ અશ્વિની
મેષ
મધ્ય-રાત્રી
૧.હાથી,
૩.સિંહ,
૯.પૂર્ણકળશ, ૧૧.ક્ષીરસમુદ્ર,
૧૩.રત્ન-રાશિ,
પિતા અને સ્વપ્નલક્ષણ પાઠક.
આ ઘટના બની નથી
આ ભગવંતના ગર્ભનું સંહરણ થયું ન હતું.
ગર્ભ પ્રચ્છન્ન હોવાથી માતાના પેટનો આકાર બદલાતો
નથી
પ્રભાવતી દેવી
કરેલો નથી
૯ માસ ૭ દિવસ
અશ્વિની
માગસર સુદ ૧૧ માગસર સુદ ૧૧
મેષ
મધ્ય-રાત્રી
ચોથા આરાના ઉત્તરાર્ધમાં
૨.વૃષભ,
૪.લક્ષ્મી,
૬.ચંદ્ર,
૮.ધ્વજ, ૧૦.પદ્મસરોવર,
૧૨.દેવવિમાન,
૧૪.નિધૂમઅગ્નિ
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 187

Page #188

[તીર્થંકર-૧૯મલ્લિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૩૪ | આ ભગવંતના જન્મવખતે કયો કાળ હતો? ૬૬ લાખ ૩૯૦૦૦ વર્ષ, ૮૯ પક્ષ ચોથા આરો બાકી
રહ્યો ત્યારે
૩૫. ૩૬
૩૭
આ ભગવંત ક્યા દેશ ની કઈ નગરી માં | વિદેહ દેશ જન્મ પામ્યા?
મિથિલા નગરી | ભગવંતના જન્મ સમયે પs દિક
૧. અધોલોન્થી ૮ દિશાકુમારી આવે, સતિકા ઘર ૩૮ કુમારીઓનું આગમન અને કાર્યો
બનાવે, ભૂમિ-શુદ્ધિ કરે [ભગવંતનો જન્મ થાય ત્યારે... કેટલી. ૨. ઉર્ધ્વલોકથી ૮ દિશાકુમારી આવે સુગંધી જળ અને દીક્કમારીઓ ક્યાંથી આવે અને શું શું કાર્ય સુગંધી-પુષ્પ વૃષ્ટિ કરે કરે? .....
૩. પૂર્વગ્નકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, દર્પણ ધરે .....................તેનું સંક્ષિપ્ત વર્ણન].
૪. પશ્ચિમરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, પંખા કરે ૫. ઉત્તરરૂચથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ચામરધરે ૬.દક્ષીણરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, કળશ કરે ૭. મધ્યરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ૪-દીપકધારે
અને ૪-સૂતીકર્મ કરે ૩૯ | જન્માભિષેક સ્થળ.
પાંડુકવનની દક્ષિણમાં અતિપાંડુકંબલશિલા પર ૪૦ ભગવંતના જન્મ સમયે કેટલા ઇન્દ્રો આવે? તે સમયે ૬૪ ઇંદ્રિો આવે તે આ ક્યા-ક્યા?
- ૧૨ કલ્પ’ના ૧૦ ઇન્દ્રો, - ૨ (પ્રકારે) જ્યોતિષ્કના ઇન્દ્રો [સૂર્ય, ચંદ્ર] - ૨૦ ભવનપતિના ઇન્દ્રો - ૩૨ વ્યંતરોના ઇન્દ્રો
૪૧
ભગવંતના જન્મ સમયે આવેલા ઇન્દ્રો શું કાર્યો કરે? સંક્ષિપ્ત વર્ણન
૧. પ્રભુ જેવું પ્રતિબીંબ રચવું ૨. સૌધર્મેન્દ્ર પાંચ રૂપ વિકુર્વે ૩. ઇંદ્રપ્રભુને ખોળામાં સ્થાપે ૪. ચોસઠ ઇંદ્ર ૧૦૦૮ કલશોથી પ્રભુને સ્નાન કરાવે ૫. ગોશીષચંદન થી વિલેપના ૬. પુષ્પાદિથી અંગપૂજા ૭. પ્રભૂને વસ્ત્ર પહેરાવે ૮. પ્રભુને અલંકાર પહેરાવે ૯. પ્રભુને અંગુઠે અમૃત સિંચી, પ્રભુને માતા પાસે મૂકે ૧૦.બત્રીશ કરોડ સોનૈયાની વૃષ્ટિ અને ઉદ્ઘોષણા કરે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 188

Page #189

-
---
----
-
[તીર્થંકર-૧૯- મલ્લિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૪૨ | ભગવંત ના જન્મદાતા માતાનું નામ પ્રભાવતી દેવી. ભગવંતના પિતાનું નામ
કુંભ રાજા જ્જ | આ ભગવંતની જાતી કઈ હતી?
સ્ત્રી. ૪૫ | ભગવંતના માતાની ગતિ.
માહેન્દ્ર દેવલોક ભગવંતના પિતાની ગતિ
માહેન્દ્ર દેવલોક ૪૭ | ભગવંતનું અન્ય નામ [હોય તો?].
માહિતી નથી ૪૮ | ભગવંતનું ગોત્ર
| કાશ્યપ. ભગવંતનો વંશ
ઈસ્વાકુ. ભગવંતનું લંછના
કુંભા ભગવંતના નામનો સામાન્ય અર્થ
| મોહાદિ મલ્લને જીતવાથી મલિ પ૨ | ભગવંતના નામનો વિશેષ અર્થ
માતાને ગર્ભના પ્રભાવથી પુષ્પમાલ્ય સભામાં
સુવાના મનોરથ થયા તેથી મલિ પ૩ આ ભગવંતને મસ્તકે ફણા છે?
ફણા નથી છે તો કેટલી હોય છે? પ૪ ભગવંતના શરીર લક્ષણો
ઉત્તમ ૧૦૦૮ લક્ષણયુક્ત પપ ભગવંતનું સંઘયણ
| અનુત્તર વજઋષભનારાચા પs ભગવંતનું સંસ્થાન
અનુત્તર સમચતુરસ પ૭ | ગૃહસ્થપણામાં કેટલું જ્ઞાન હોય?
મતિ, કૃત, અવધિજ્ઞાન ૫૮ | ભગવંતનો ગણ
દેવા પ૯ | ભગવંતની યોનિ
અશ્વ ૬૦ | ભગવંતનો વર્ણ
નીલ (લીલો) ૬૧ ભગવંતનું રૂપ
સર્વોત્કૃષ્ટ, દેદિપ્યમાન [બધા દેવ એકઠા થાય. તો પણ પ્રભુના અંગુઠા પ્રમાણ જેટલું રુપ ના
વિકુર્તી શકે] ૬૨ | ભગવંતનું બળ
અનંતબળ [વાસુદેવ કરતાં ચક્રવર્તીનુ બળ બમણું
હોય, તેથી અનંતગણું બળ તીર્થંકરનું હોય. ૬૩ | ઉત્સધાંગલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૨૫ ધનુષ ૬૪ આત્માગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૧૨૦ આંગળા ૬૫ પ્રમાણાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ | ૬ આંગળા ૬૬ | ભગવંત નો આહાર
બાલ્યાવસ્થામાં ઇન્દ્રએ અંગુઠે મુકેલ અમૃત, પછી ઓદનાદિ વિશિષ્ટ અન્ન
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 189

Page #190

od
૬૭
૬.
SC ભગવંતની [રાજ]કુમાર અવસ્થા
ભગવંતનો રાજ્ય-કાળ
ચક્રવર્તી હતા કે માંડલિક રાજા
૭૨ ભગવંત કઈરીતે બોધ પામ્યા
૭૩
૭૧
F
૭૫
૭૬
૭૭
[તીર્થંકર-૧૯- મલ્લિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
વિવાહ થયેલા ન હતા
७८
૭૯
८०
૮૧
૮૨
૮૩
૮૪
૮૫
૮૬
८७
८८
LE
Go
૯૧
૯૨
૯૩
૯૪
૯૫
C9
ભગવંતના વિવાહ
ભગવંતે વિષયસેવન કરેલું?
દીક્ષા-અવસર જણાવવા આવતા લોકાંતિક દેવો
ભગવંત રોજ કેટલું વર્ષીદાન આપે? ભગવંત વર્ષે કેટલું વર્ષીદાન આપે? ભગવંત ક્યારે વર્ષીદાન આપે?
દીક્ષા માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) દીક્ષા માસ-તિથી (ગુજરાતી)
દીક્ષા નક્ષત્ર
દીક્ષા રાશિ
દીક્ષા કાળ
દીક્ષા વખતે કરેલ તપ
દીક્ષા વય
દીક્ષા વખતની શીબિકાનું નામ
ભગવંત સાથે કેટલાએ દીક્ષા લીધી?
ભગવંત ક્યા લિંગે નીકળ્યા?
કઈ નગરીથી દીક્ષાર્થે નીકળ્યા? દીક્ષા લીધી તે વન કયું હતું? દીક્ષા ક્યા વૃક્ષ નીચે લીધી? કેટલી મુષ્ટિ(મુઠ્ઠી) લોચ કર્યો?
દીક્ષા લેતા જ ઉપજેલ જ્ઞાન
દીક્ષા વખતે દેવદૂષ્ય (વસ્ત્ર)કોણે
ના નથી કર્યું, અવિવાહિત હતા ૧૦૦ વર્ષ
રાજ્ય કરેલ નથી
રાજા થયેલ જ નથી
તેઓ સ્વયંબુદ્ધ હતા
બ્રહ્મદેવલોકે રહેલા અર્ચિ:, અર્ચિમાલી, વૈરોચન આદિ નવ (પ્રકારે) લોકાંતિક દેવો આવી પ્રભૂને દીક્ષાનો અવસર જણાવે છે.
પ્રતિદિન ૧ ક્રોડ, ૮ લાખ સોનૈયા
૩૮૮ ક્રોડ, ૮૦ લાખ સોનૈયા સૂર્યોદયથી મધ્યાહ્ન વર્ષીદાન આપે
માગસર સુદ ૧૧
માગસર સુદ ૧૧ અશ્વિની
મેષ
દિવસના પૂર્વ ભાગે
અઠ્ઠમ ભક્ત
પ્રથમ વયમાં દીક્ષા, રાજ્ય ભોગવ્યા વિના દીક્ષા લીધી
જયંતી
૩૦૦ પુરુષો (૩૦૦ સ્ત્રીઓ?)
તીર્થંકર લિંગે નીકળ્યા અન્યલિંગ કે કુલિંગે નહીં
મિથિલા
સામ્રવન
અશોક વૃક્ષ
પાંચ મુષ્ટિ (મુઠ્ઠી) મન:પર્યવજ્ઞાન
ઇન્દ્ર પ્રભુના ખભે સ્થાપ્યું. સાધિક એક વર્ષ
બીજા મતે યાવજ્રીવ
આપ્યું? કેટલો વખત રહ્યું? ભગવંત પ્રથમ પારણું શેનાથી થયું?
પ્રથમ પારણું ક્યારે થયું?
પ્રથમ પારણું ક્યાં થયું?
પ્રથમ ભિક્ષાદાતા કોણ હતા?
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
પરમાન્ન (ખીર)
બીજા દિવસે.
મિથિલા
વિશ્વસેન
Page 190

Page #191

મેષ
[તીર્થંકર-૧૯- મલ્લિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ કારોમાં] ૯૭ પ્રથમ ભિક્ષાદાતાની ગતિ
તે ભવે કે ત્રીજા ભવે મોક્ષ
(આવશ્યક નિયુક્તિ ૩૩૪) ૯૮ પ્રથમ ભિક્ષા-પ્રાપ્તિકાળે પ્રગટ થતાં પાંચ | ૧.અહોદાન” ઉદ્ઘોષણા ૨. દિવ્ય વાજિંત્રનાદ દિવ્ય
| ૩. સોનિયાની વૃષ્ટિ ૪. વસ્ત્ર વૃષ્ટિ.
૫. સુગંધી જળ+પુષ્પ વૃષ્ટિ | ૯ વૃષ્ટિ થતાં સોનૈયાનું પ્રમાણ
સાડા બાર કરોડ સોનૈયા. ૧૦૦ ભગવંતના શાસનમાં થતો ઉત્કૃષ્ટતપ આઠ માસ. ૧૦૧ | આ ભગવંતની વિહારભૂમિ
આર્ય ભૂમિ. ૧૦૨ | ભગવંત કેટલો કાળ છદ્મસ્થ રહ્યા? ૧ અહોરાત્ર (એક પ્રહર?) ૧૦૩ કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(શાસ્ત્રીય) માગસર સુદ ૧૧
કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(ગુજરાતી) માગસર સુદ ૧૧ ૧૦૪ | કેવળજ્ઞાન નક્ષત્ર
અશ્વિની ૧૦૫ કેવળજ્ઞાન રાશિ ૧૦૬ કેવળજ્ઞાન કાળા
| દિવસના પૂર્વ ભાગે (પશ્ચિમભાગે?) ૧૦૭ કેવળજ્ઞાન થયું તે સ્થાન ક્યું?
મિથિલા | ૧૦૮ કેવળજ્ઞાન થયું તે વન ક્યું?
સામ્રવન ૧૦૯ કેવળજ્ઞાન ક્યાવૃક્ષ નીચે થયું?
અશોક ૧૧૦ કેવળજ્ઞાનવૃક્ષની ઊંચાઈ કેટલી? ભગવંત શરીરથી ૧૨ ગણું. (૨૫x૧૨= ૩૦૦
ધનુષ) ૧૧૧ | કેવલજ્ઞાન કાળે પ્રભુજીનો તપ
અઠ્ઠમ ભક્ત ૧૧૨ ભગવંતના ૩૪ અતિશયો.
જન્મથી ૪, દેવો વડે કૃત્ ૧૯, છાધ્યસ્થિક કર્મક્ષય થતાં
૧૧ અતિશયો હોય. ૧૧૩ ભગવંત વાણીના ૩૫ ગુણો
સંસ્કૃત-વચનાદિ ૩૫ ગુણો હોય તેનું વર્ણન અન્ય
ગ્રંથથી જાણવું ૧૧૪ | ભગવંતના આઠ પ્રાતિહાર્યો
અશોકવૃક્ષ, પંચવર્ણપુષ્પ-વૃષ્ટિ, દિવ્યધ્વનિ, શ્વેતા
ચામર, સિહાસન, ભામંડળ, દુંદુભિનાદ, છત્રાતિછત્ર, ૧૧૫ ચૈત્યવૃક્ષ (પહેલું પ્રાતિહાર્ય)
(૨૫x૧૨= ૩૦૦ ધનુષ). ૧૧૬ | ભગવંતની ૧૮ દોષ રહિતતા
દાન-લાભ-વીર્ય-ભોગ-ઉપભોગ પાંચે નો અંતરાય, જુગુપ્સા, ભય, અજ્ઞાન, નિદ્રા, અવિરતિ, કામભોગેચ્છા, હાસ્ય શોક, દ્વેષ, મિથ્યાત્વ, રાગ, અરતિ
રતિ, એ ૧૮ દોષ ભગવંતને ન હોય | ૧૧૭ તીર્થોત્પત્તિ ક્યારે થઇ?
પહેલા સમવસરણમાં ૧૧૮ | આ ભગવંતનો તીર્થ-પ્રવૃત્તિકાળ. ભગવાન મુનિસુવ્રત સુધી
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 191

Page #192

[તીર્થંકર-૧૯- મલ્લિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૧૧૯ આ ભગવંત માં તીર્થવિચ્છેદ કાળ નથી. ૧૨૦ | આ ભગવંત ના પહેલા ગણધર |ભિષજ ૧૨૧ | આ ભગવંત ના પહેલા સાધ્વી
બંધુમતી ૧૨૨ , આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવક
માહિતી અપ્રાપ્ય ૧૨૩ | આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવિકા
માહિતી અપ્રાપ્ય ૧૨૪ | આ ભગવંત ના મુખ્ય ભક્તરાજા.
અજિત ૧૨૫ આ ભગવંત ના યક્ષા
કુબેર ૧૨૬ | આ ભગવંત ના યક્ષિણી
વૈરોચ્યા ૧૨૭ | આ ભગવંત ના ગણ.
૨૮ ૧૨૮ | આ ભગવંત ના ગણધરો.
૨૮ ૧૨૯ | આ ભગવંત ના સાધુઓ.
૪૦,૦૦૦ ૧૩૦ | આ ભગવંત ના સાધ્વીઓ.
પપ,૦૦૦ ૧૩૧ | આ ભગવંત ના શ્રાવકો
૧,૮૩,૦૦૦ ૧૩૨ | આ ભગવંત ના શ્રાવિકાઓ.
૩,૭૦,૦૦૦ ૧૩૩ | આ ભગવંત ના કેવળીઓ.
૨૦૦૦ ૧૩૪ આ ભગવંત ના મન:પર્યવજ્ઞાનીઓ ૧૭પ૦ ૧૩પ આ ભગવંત ના અવધિજ્ઞાનીઓ
૨૨૦૦ ૧૩૬ આ ભગવંત ના ચૌદપૂર્વીઓ
૬૬૮ ૧૩૭આ ભગવંત ના વૈક્રિયલબ્ધિધરો
૨૯૦૦ ૧૩૮ | આ ભગવંત ના વાદિમુનિઓ.
૧૪૦૦ ૧૩૯ | આ ભગવંત ના સામાન્યમનિઓ. ૨૮,૮૫૪ ૧૪૦ | ભગવંત ના અનુત્તરોપપાતિક મુનિ માહિતી અપ્રાપ્ય. | ૧૪૧ | પ્રકીર્ણકોની રચના કેટલી થઇ? ૪૦,૦૦૦ | ૧૪૨ | સાધુના વ્રતની સંખ્યા
ચાર મહાવ્રત. ૧૪૩ | | શ્રાવકના વ્રતની સંખ્યા
બાર વ્રત ૧w | ભગવંતમાં કેટલા ચારિત્ર છે?
પાંચ:- સામાયિક, છેદોપસ્થાપનીય, પરિહારવિશુદ્ધિ
સૂક્ષ્મસંપરાય, યથાખ્યાતા ૧૪૫ આ ભગવંતમાં તત્ત્વોની સંખ્યા?
જીવ આદિ નવ અથવા દેવ,ગુરુ,ધર્મ ત્રણ ૧૪૬ | આ ભગવંતમાં સામાયિક કેટલી? ચાર- સભ્યત્વ, શ્રત, દેશવિરતિ, સર્વવિરતિ ૧૪૭ | આ ભગવંતમાં પ્રતિક્રમણ કેટલા? બે- રાઈ, દેવસી ૧૪૮ | રાત્રિભોજન ક્યા ગુણમાં આવે? ઉત્તર-ગુણમાં ૧૪૯ | આ ભગવંત માં સ્થિત-કલ્પ?
આચેલક્ય, ઔશિક આદિ દશ ભેદે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 192

Page #193

તીર્થંકર-૧૯- મલ્લિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]. ૧૫o. | આ ભગવંત માં અસ્થિત-કલ્પ?
આચેલક્ય, શિક આદિ ૬ ભેદે ૧પ૧ આ ભગવંતમાં સાધુ આચારનુપાલન સુખ બોધ્ય, સુખાનુપાલ્યા ૧૫૨ ષડાવશ્યક (પ્રતિક્રમણ)
કારણ હોય ત્યારે પ્રતિક્રમણ ૧૫૩ આ ભગવંત ના મુનિઓનું સ્વરૂપ
ઋજુ અને પ્રાજ્ઞ. ૧૫૪ ભગવંત પ્રરૂપિત ધર્મ બે ભેદે
અણગાર+અગાર કે શ્રુતચારિત્ર ૧પપ | આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનો વર્ણ કોઈપણ વર્ણના ૧૫s | આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનું માપ જેવા પ્રાપ્ત થાય માપ મુજબના ૧૫૭] આ ભગવંતનો ગૃહસ્થ કાળા
૧૦૦ વર્ષ ૧૫૮ ] આ ભગવંતનો કેવળજ્ઞાન કાળા
૫૪,૯૦૦ વર્ષમાં ૧ દિવસ ઓછો | ૧૫૯ આ ભગવંતનો કુલ દિક્ષા પર્યાય
પ૪,૯૦૦ વર્ષ ૧૬૦ આ ભગવંતનુ કુલ આયુષ્ય
પપ,૦૦૦ વર્ષ ૧૬૧ | આવેલા શીત આદિ પરિષહો
સમ્યફ રીતે સહન કર્યા ૧૬૨ | ભગવંતની ગતિ
| શાશ્વત અને નિરાબાધ સુખવાળા મોક્ષે (સિદ્ધિગતિ) ૧૬૩ મૃત્યુ બાદ સંસ્કાર
અગ્નિસંસ્કાર, (દફન આદિ વિધિ નહિ). ૧૬૪ મોક્ષગમન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) ફાગણ સુદ ૧૨
| મોક્ષગમન માસ-તિથી(ગુજરાતી). ફાગણ સુદ ૧૨ | ૧૬૫ | મોક્ષગમન નક્ષત્ર
ભરણી ૧૬૬ | મોક્ષગમન રાશિ
મીના ૧૬૭ | મોક્ષગમન કાળ
રાત્રીના પૂર્વ ભાગે ૧૬૮ | મોક્ષગમન ક્યા સ્થાનેથી થયું?
સમેત પર્વતેથી ૧૬૯ | મોક્ષગમન વખતનું આસના
કાયોત્સર્ગ ૧૭૦ આ ભગવંત ની મોક્ષમાં અવગાહના ૧૬.૬૭ ધનુષ ૧૭૧ | મોક્ષગમન વખતનો તપ
માસક્ષમણ ૧૭૨ | ભગવંત સાથે મોક્ષે જનાર કેટલાં
પ૦૦ ૧૭૩ | ભગવંતમોક્ષ વખતે કયો આરો હતો? ચોથા આરાના અંતે ૧૪ | ભગવંત ના મોક્ષગમનનો કાળ
૬૫ લાખ ૮૪ હજાર અને ૮૯ પક્ષ ચોથો આરો બાકી
રહેતાં ૧૭૫ આ ભગવંત ની યુગાંતકૃત્ ભૂમિ
સંખ્યાત પુરુષ સુધી. ૧૭૬ આ ભગવંત ની પર્યાયાંતકૃત્ ભૂમિ
એક દિવસ આદિ ૧૭૭ | ભગવંત માં પૂર્વો કેટલો કાળ રહ્યા?
સંખ્યાત કાળ સુધી | ૧૭૮ પૂર્વ કેટલા કાળે વિચ્છેદ પામ્યા?
સંખ્યાત કાળ પછી ૧૭૯ ક્રમશ: ભગવંતોનુ અંતર
ભ.મલ્લિનાથ પછી પ૪ લાખ વર્ષ પછી ભ. મુનિસુવ્રતા નિર્વાણ પામ્યા
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 193

Page #194

[તીર્થંકર-૧૯- મલ્લિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૧૮૦ કોના તીર્થે કર્યું આશ્ચર્ય થયું?
સ્ત્રી તીર્થકર થયા
૧૮૧ તીર્થમાં ક્યા ચક્રવર્તી થયા?
કોઈ ચક્રવર્તી થયા નથી. ૧૮૨ તીર્થમાં ક્યા વાસુદેવ થયા?
કોઈ વાસુદેવ થયા નથી. ૧૮૩. | તીર્થમાં ક્યા બલદેવ થયા?
કોઈ બલદેવ થયા નથી. ૧૮૪ તીર્થમાં ક્યા પ્રતિવાસુદેવ થયા?
કોઈ પ્રતિવાસુદેવ થયા નથી ૧૮૫ | ભગવંતને જન્મ વખતે થતાં ૨૫૦ અભિષેકોની વિગત:
વૈમાનિકેન્દ્રો ૧૦, ભવનપતીન્દ્ર ૨૦, વ્યંતરેન્દ્રો ૩૨, ૬૬ ચંદ્રો, ૬૬ સૂર્યો, ૮ શકેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૮ ઇશારેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૫ ચમરેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૫ બલીદ્ધ અગ્રમહિષી, ૬ ધરશેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ભૂતાનેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૪ વ્યંતર અગ્રમહિષી, ૪ જ્યોતિષ્ક અગ્રમહિષી, ૪ લોકપાલ, ૧ અંગરક્ષક, ૧ સામાજિક, ૧ કટકદેવ, ૧ ત્રાસ્ત્રીશક, ૧ પર્ષદાદેવ, ૧ પ્રજાસ્થાનીય દેવ મળીને ૨૫૦ અભિષેક. આ ૨૫૦૮૧૪૦૦૦ કળશ = ૧ ક્રોડ ૬૦ લાખ અભિષેક થાય.
સંપર્ક:- મુનિશ્રી દીપરત્નસાગરજી મહારાજ સાહેબ “પાર્થ વિહાર”, જૈન દેરાસરજી, ફોરેસ્ટ રેસ્ટ હાઉસ સામે, કાલાવડ હાઈવે-ચા
Post:- ઠેબા, Dis:-જામનગર, ગુજરાત, India. [Pin-361120]
Web Site- (1) www.Jainelibrary.org, (2) Deepratnasagar.in Email - Jainmunideepratnasagar@gmail.com MOBILE +91 9825967397
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 194

Page #195

नमो नमो निम्मलदसणस्स पूज्य आनंद-क्षमा ललित-सुशील-सुधर्मसागर-गुरूभ्यो नमः
::::::::::::::::::::::::
:::::::::::::::::::::::
તીર્થકર - ૨૦
"મુનિસુવ્રત પરિચય”
(૧૮૫ દ્વારોમાં)
પરિચય દાતા
મુનિશ્રી દીપરત્નસાગર
(M.Com M.Ed., Ph.D.શ્રુતમર્ષિ
12/01/2015 ગુરુવાર ૨૦૦૨, કારતક સુદ ૧
પ્રિન્ટર્સ- નવપ્રભાત પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ અમદાવાદ, 9825598855.
તીર્થંકર પરિચય શ્રેણી-૨૦
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 195

Page #196

[તીર્થકર-૨૦- મુનિસુવ્રત નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ભગવંતનું નામ
મુનિસુવ્રત ચોવીસીમાં આ ભગવંતનો ક્રમાં
વીસમા. ભગવંતના ભવો કેટલા થયા?
નવ, [૯] ભગવંતના સમ્યત્વ પ્રાપ્તિ પછીના ભવો. ૧. શિવકેતુ રાજા ક્યા ક્યા?
૨. સૌધર્મ દેવ ૩. કુબેરદત્ત રાજા ૪. સનકુમાર દેવા ૫. વજકુંડલ રાજા ૬. બ્રહ્મલોકે દેવ ૭. શ્રીવર્મ રાજા. ૮. અપરાજિત દેવા ૯. મુનિસુવ્રત દેવા
ર
છે
:
ચંપા
છ
પૂર્વોત્તરભવે ભગવંત જ્યાં હતા ---તે દ્વીપનું નામ
જમ્બુદ્વીપ ---તે દ્વીપના ક્ષેત્રનું નામ
જમ્બુ ભરત ---તે ક્ષેત્રની દિશાનું નામ
મેરુપર્વતની દક્ષિણે ---તે ક્ષેત્રની વિજયઆદિનું નામ જમ્બુ ભરત ---ત્યાંની નગરી’ નું નામ | ભગવંતના તીર્થંકર નામકર્મબંધ’ ના ૧.અરિહંત વત્સલતા, કારણો. (૨૦ સ્થાનકો)...
૩.પ્રવચન વત્સલતા, આ (૨૦) સ્થાનકોમાંના કોઇપણ એક, ૫.સ્થવિર વત્સલતા, એકથી વધુ કે વીશે (૨૦) સ્થાનકોની
૭.તપસ્વી વત્સલતા.
૯.નિરતિચાર દર્શન, આરાધનાથી તીર્થંકર નામકર્મ બાંધ્યું.
૧૧.આવશ્યક ૧૩.નિરતિચાર વ્રત, ૧૫.તપ સમાધિ, ૧૭.વૈયાવચ્ચ સમાધિ ૧૯. શ્રુતભક્તિ
૨.સિદ્ધ વત્સલતા, ૪.ગુરુ વત્સલતા, ૬.બહુશ્રુત વત્સલતા, ૮.નિરંતર જ્ઞાનોપયોગ, ૧૦.વિનય, ૧૨.નિરતિચાર શીલ, ૧૪.ક્ષણ લવ સમાધિ, ૧૬.ત્યાગ સમાધિ, ૧૮.અપૂર્વજ્ઞાનગ્રહણ ૨૦.પ્રવચન પ્રભાવના
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 196

Page #197

[તીર્થંકર-૨૦- મુનિસુવ્રત નો પરિચય ૧૮૫ બારોમાં] ૧૧ | ભગવંતનું પૂર્વોત્તર-ભવનું નામ
શ્રીવર્મા ૧૨ | ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું રાજવીપણું માંડલિક રાજા ૧૩ | ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવના ગુરુનું નામ સુનંદ ૧૪ | ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું શ્રુત
અગિયાર અંગ. ૧૫ ભગવંત પૂર્વભવે ક્યા સ્વર્ગમાં હતા અપરાજિત અનુત્તર વિમાને. ૧૬ | પૂર્વભવે સ્વર્ગમાં ભગવંત નુ આયુષ્ય 33 સાગરોપમાં ૧૭ | ચ્યવન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) ચ્યવન શ્રાવણ સુદ ૧૫ માસ-તિથી (ગુજરાતી)
શ્રાવણ સુદ ૧૫ ૧૮ | ભગવંત નુ ચ્યવન નક્ષત્ર
શ્રવણ ૧૯ | ભગવંત ની ચ્યવન રાશિ
મકર ૨૦ | ભગવંત નો ચ્યવન કાળ
મધ્યરાત્રી ૨૧ | ભગવંત ગર્ભમાં આવ્યા ત્યારે માતાએ ૧.હાથી,
૨.વૃષભ, જોયેલ ૧૪ સ્વપ્ન
૩.સિંહ,
૪.લક્ષ્મી, [*અહી ૧૪ સ્વપ્નનો ક્રમ સર્વે તીર્થકરને પ.પુષ્પમાળા,
૬.ચંદ્ર, આશ્રીને નોંધ્યો છે પણ ઋષભદેવની | ૭.સૂર્ય,
૮.ધ્વજ, માતાએ ૧લે સ્વપ્ન “વૃષભ” જોયેલો ]. ૯.પૂર્ણકળશ, ૧૦.પદ્મસરોવર,
૧૧.ક્ષીરસમુદ્ર, ૧૨.દેવવિમાન,
૧૩.રત્ન-રાશિ, ૧૪.નિર્ધમઅગ્નિ ૨૨ | સ્વપ્નફળનું કથન કોણે કર્યું?
પિતા અને સ્વપ્નલક્ષણ પાઠક. ૨૩ | માતામુખેથી સ્વપ્નો પાછા ફરવા
આ ઘટના બની નથી ૨૪ | *વિશેષ* ગર્ભસંહરણ”
આ ભગવંતના ગર્ભનું સંકરણ થયું ન હતું. ૨૫ | માતાનો ગર્ભ-આકાર
ગર્ભ પ્રચ્છન્ન હોવાથી માતાના પેટનો આકાર બદલાતો.
નથી. ૨૬ | ભગવંત ચ્યવન થયું તે માતાનું નામ પદ્માવતી દેવી ૨૭ | આ ભગવંત ગર્ભમાં અભિગ્રહ કરેલો? કરેલો નથી ૨૮ | ભગવંત ની ગર્ભસ્થિતિ
૯ માસ ૮ દિવસ ૨૯ | ભગવંત નુ જન્મ નક્ષત્ર
શ્રવણ જન્મ માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
જેઠ વદ ૮ જન્મ માસ-તિથી (ગુજરાતી)
વૈશાખ વદ ૮ ૩૧ | ભગવંત ની જન્મ રાશિ ૩૨ | ભગવંત નો જન્મ કાળા
મધ્ય-રાત્રી ૩૩ | જન્મ વખતે કયો આરો હતો?
ચોથા આરાના ઉત્તરાર્ધમાં
૩૦.
મકર
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 197

Page #198

[તીર્થંકર-૨૦- મુનિસુવ્રત નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] આ ભગવંતના જન્મવખતે કયો કાળ હતો? ૧૨ લાખ ૧૪૦૦૦ વર્ષ, ૮૯ પક્ષ ચોથા આરો બાકી
રહ્યો ત્યારે
કરે? ....
૩૫ | આ ભગવંત ક્યા’ દેશ ની કઈ નગરી માં | મગધ દેશ જન્મ પામ્યા?
રાજગૃહી નગરી ભગવંતના જન્મ સમયે પs દિલ્ ૧. અધોલોથી ૮ દિશાકુમારી આવે, સુતિકા ઘર ૩૮ | કુમારીઓનું આગમન અને કાર્યો
બનાવે, ભૂમિ-શુદ્ધિ કરે [ભગવંતનો જન્મ થાય ત્યારે... કેટલી. ૨. ઉર્ધ્વલોકથી ૮ દિશાકુમારી આવે સુગંધી જળ અને દીમારીઓ ક્યાંથી આવે અને શું શું કાર્ય
સુગંધી-પુષ્પ વૃષ્ટિ કરે
૩. પૂર્વચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, દર્પણ ધરે ............તેનું સંક્ષિપ્ત વર્ણન]
૪. પશ્ચિમરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, પંખા કરે ૫. ઉત્તરરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ચામરધરે ૬.દક્ષીણરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, કળશ કરે ૭. મધ્યરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ૪-દીપકધરે
અને ૪-સૂતીકર્મ કરે ૩૯ જન્માભિષેક સ્થળ
પાંડકવનની દક્ષિણમાં અતિપાંડુકેબલશિલા પર ૪૦ ભગવંતના જન્મ સમયે કેટલા ઇન્દ્રો આવે? તે સમયે ૬૪ ઇંદ્રો આવે તે આઝ ક્યા- ક્યા?
- ૧૨ કલ્પ’ના ૧૦ ઇન્દ્રો, - ૨ (પ્રકારે) જ્યોતિષ્કના ઇન્દ્રો [સૂર્ય, ચંદ્ર] - ૨૦ ભવનપતિના ઇન્દ્રો - ૩૨ વ્યંતરોના ઇન્દ્રો
૪૧ | ભગવંતના જન્મ સમયે આવેલા ઇન્દ્રો શું
કાર્યો કરે? સંક્ષિપ્ત વર્ણન
૧. પ્રભુ જેવું પ્રતિબીંબ રચવું ૨. સૌધર્મેન્દ્ર પાંચ રૂપ વિદુર્વે ૩. ઇંદ્રપ્રભુને ખોળામાં સ્થાપે ૪. ચોસઠ ઇંદ્ર ૧૦૦૮ કલશોથી પ્રભુને સ્નાન કરાવે ૫. ગોશીષચંદન થી વિલેપના ૬. પુષ્પાદિથી અંગપૂજા ૭. પ્રભુને વસ્ત્ર પહેરાવે ૮. પ્રભુને અલંકાર પહેરાવે ૯. પ્રભુને અંગુઠે અમૃત સિંચી, પ્રભુને માતા પાસે મૂકે ૧૦.બત્રીસ કરોડ સોનૈયાની વૃષ્ટિ અને ઉદ્ઘોષણા કરે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 198

Page #199

૪૮
-
-
-
-
-
-
-
-
-
[તીર્થંકર-૨૦- મુનિસુવ્રત નો પરિચય ૧૮૫ બારોમાં ભગવંત ના જન્મદાતા માતાનું નામ
પદ્માવતી દેવી. ૪૩ | ભગવંતના પિતાનું નામ
સુમિત્ર રાજા જ્જ | આ ભગવંતની જાતી કઈ હતી?
પુરુષ ભગવંતના માતાની ગતિ
માહેન્દ્ર દેવલોક ૪૬ | ભગવંતના પિતાની ગતિ
માહેન્દ્ર દેવલોક ૪૭. ભગવંતનું અન્ય નામ [હોય તો?]
માહિતી નથી. ભગવંતનું ગોત્ર
| ગૌતમ ૯ | ભગવંતનો વંશ
હરિવંશ ૫૦ | ભગવંતનું લંછન
કચ્છપ (કાચબો) પ૧ ભગવંતના નામનો સામાન્યઅર્થ
મુનિવત્ સારા વ્રત જેના છે તે મુનિસુવ્રતા પર ભગવંતના નામનો વિશેષ અર્થ
ગર્ભના પ્રભાવે માતા પણ મુનિ જેમ સારા વ્રતવાળા
થવાથી મુનિસુવ્રતા પ૩ આ ભગવંતને મસ્તકે ફણા છે?
ફણા નથી. છે તો કેટલી હોય છે? પ૪ ] ભગવંતના શરીર લક્ષણો
ઉત્તમ ૧૦૦૮ લક્ષણયુક્ત પપ ભગવંતનું સંઘયણ
અનુત્તર વજઋષભનારાચ પs | ભગવંતનું સંસ્થાના
અનુત્તર સમચતુરસ પ૭ ગૃહસ્થપણામાં કેટલું જ્ઞાન હોય?
મતિ, શ્રત, અવધિજ્ઞાના પ૮ ભગવંતનો ગણ પ૯ ભગવંતની યોનિ
વાનર ૧૦ | ભગવંતનો વર્ણ
| શ્યામ (કૃષ્ણ). ૬૧ ભગવંતનું રૂપ
સર્વોત્કૃષ્ટ, દેદિપ્યમાન [બધા દેવ એકઠા થાય તો પણ પ્રભુના અંગુઠા પ્રમાણ જેટલું રુપ ના
વિક્ર્વી શકે] ૬૨ | ભગવંતનું બળ
અનંતબળ [વાસુદેવ કરતાં ચક્રવર્તીનુ બળ બમણું
હોય, તેથી અનંતગણું બળ તીર્થંકરનું હોય. ૬૩ ઉત્સધાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૨૦ ધનુષ ૬૪ | આત્માગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૧૨૦ આંગળા ૬૫ | પ્રમાણાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૪ આંગળ, ૪૦ અંશ. ૧૬ | ભગવંત નો આહાર
બાલ્યાવસ્થામાં ઇન્દ્રએ અંગુઠે મુકેલ અમૃત, પછી ઓદનાદિ વિશિષ્ટ અન્ના
દેવ
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 199

Page #200

[તીર્થંકર-૨૦- મુનિસુવ્રત નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૧૭ | ભગવંતના વિવાહ
વિવાહ થયેલા હતા. ૬૮ | ભગવંતે વિષયસેવન કરેલું
સ્વપત્નીઓ સાથે કરેલું ૬૯ | ભગવંતની [રાજ]કુમાર અવસ્થા ૭૫૦૦ વર્ષ ૭૦ ભગવંતનો રાજ્ય-કાળા
૧૫ હજાર વર્ષ ૭૧ | ચક્રવર્તી હતા કે માંડલિક રાજા
માંડલિક રાજા ૭૨ | ભગવંત કઈરીતે બોધ પામ્યા
તેઓ સ્વયંબદ્ધ હતા. ૭૩. દીક્ષા-અવસર જણાવવા આવતા બ્રહ્મદેવલોકે રહેલા અર્ચિ, અર્ચિમાલી, વૈરોચન આદિ લોકાંતિક દેવો
નવ (પ્રકારે) લોકાંતિક દેવો આવી પ્રભૂને દીક્ષાનો
અવસર જણાવે છે. જ | ભગવંત રોજ કેટલું વર્ષીદાન આપે? પ્રતિદિન ૧ ક્રોડ, ૮ લાખ સોનૈયા ૭૫ | ભગવંત વર્ષે કેટલું વર્ષીદાન આપે? ૩૮૮ ક્રોડ, ૮૦ લાખ સોનૈયા. ૭૬ | ભગવંત ક્યારે વર્ષીદાન આપે?
સૂર્યોદયથી મધ્યાહ્ન વર્ષીદાન આપે ૭૭ | દીક્ષા માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
ફાગણ સુદ ૧૨ દીક્ષા માસ-તિથી (ગુજરાતી)
ફાગણ સુદ ૧૨ ૭૮ | દીક્ષા નક્ષત્ર
શ્રવણ ૭૯ | દીક્ષા રાશિ
મકર ૮૦ | દીક્ષા કાળા
દિવસના પશ્ચિમ ભાગે ૮૧ | દીક્ષા વખતે કરેલ તપ
છઠ્ઠ ભક્તા
પાછલી વયમાં દીક્ષા, રાજ્ય ભોગવીને દીક્ષા દીક્ષા વખતની શીબિકાનું નામ
અપરાજિતા. | ભગવંત સાથે કેટલાએ દીક્ષા લીધી? ૧૦૦૦ પુરુષો ૮૫ | ભગવંત ક્યા લિંગે નીકળ્યા?
તીર્થકર લિંગે નીકળ્યા અન્યલિંગ કે કુલિંગે નહીં ૮૬ | કઈ નગરીથી દીક્ષાર્થે નીકળ્યા?
રાજગૃહ ૮૭ | દીક્ષા લીધી તે વન કર્યું હતું?
નીલગુહાવન ૮૮ | દીક્ષા ક્યા વૃક્ષ નીચે લીધી?
અશોક વૃક્ષ ૮૯ કેટલી મષ્ટિ(મહી) લોચ કર્યો?
પાંચ મુષ્ટિ (મુઠ્ઠી) ૯૦ | દીક્ષા લેતા જ ઉપજેલ જ્ઞાન
મન:પર્યવજ્ઞાન ૯૧ દીક્ષા વખતે દેવદૂષ્ય (વસ્ત્ર)કોણે ઇન્દ્ર પ્રભુના ખભે સ્થાપ્યું. સાધિક એક વર્ષ આપ્યું? કેટલો વખત રહ્યું
બીજા મતે ચાવવા ૯૩ - ભગવંત પ્રથમ પારણું શેનાથી થયું? પરમાન્ન (ખીર) ૯૪ પ્રથમ પારણું ક્યારે થયું?
બીજા દિવસે. | ૫ | પ્રથમ પારણું ક્યાં થયું?
રાજગૃહ | ૯૬ | પ્રથમ ભિક્ષાદાતા કોણ હતા?
બ્રહ્મદત્ત
૮૨ દીક્ષા વય. ૮૩.
૮૪
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 200

Page #201

GO
૯૮
[તીર્થંકર-૨૦- મુનિસુવ્રત નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
પ્રથમ ભિક્ષાદાતાની ગતિ
તે ભવે કે ત્રીજા ભવે મોક્ષ (આવશ્યક નિયુક્તિ ૩૩૪)
પ્રથમ ભિક્ષા-પ્રાપ્તિકાળે પ્રગટ થતાં પાંચ ૧.’અહોદાન’ ઉદ્ઘોષણા દિવ્ય ૩. સોનિયાની વૃષ્ટિ ૫. સુગંધી જળ+પુષ્પ વૃષ્ટિ સાડા બાર કરોડ સોનૈયા
૯૯ વૃષ્ટિ થતાં સોનૈયાનું પ્રમાણ
૧૦૦
ભગવંતના શાસનમાં થતો ઉત્કૃષ્ટતપ આ ભગવંતની વિહારભૂમિ
૧૦૧
૧૦૨
ભગવંત કેટલો કાળ છદ્મસ્થ રહ્યા? ૧૦૩ કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(શાસ્ત્રીય) કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(ગુજરાતી)
૧૦૪ કેવળજ્ઞાન નક્ષત્ર
૧૦૫ | કેવળજ્ઞાન રાશિ
૧૦૬ | કેવળજ્ઞાન કાળ
૧૦૭ કેવળજ્ઞાન થયું તે સ્થાન ક્યું?
૧૦૮ કેવળજ્ઞાન થયું તે વન ક્યું? ૧૦૯ કેવળજ્ઞાન ક્યાવૃક્ષ નીચે થયું? ૧૧૦ કેવળજ્ઞાનવૃક્ષની ઊંચાઈ કેટલી?
૧૧૧ | કેવલજ્ઞાન કાળે પ્રભુજીનો તપ ૧૧૨ ભગવંતના ૩૪ અતિશયો
૧૧૩ ભગવંત વાણીના ૩૫ ગુણો
૧૧૪ ભગવંતના આઠ પ્રાતિહાર્યો
૧૧૫ ચૈત્યવૃક્ષ (પહેલું પ્રાતિહાર્ય) ભગવંતની ૧૮ દોષ રહિતતા
૧૧૭૬
૧૧૭ | તીર્થોત્પત્તિ ક્યારે થઇ?
૧૧૮
આઠ માસ.
આર્ય ભૂમિ.
૧૧ માસ
ફાગણ વદ ૧૨
મહા વદ ૧૨
શ્રવણ
મકર
દિવસના પૂર્વ ભાગે
રાજગૃહ
નીલગુહાવન
૨. દિવ્ય વાજિંત્રનાદ ૪. વસ્ત્ર વૃષ્ટિ.
ચંપક
ભગવંત શરીરથી ૧૨ ગણું. (૨૦×૧૨= ૨૪૦ ધનુષ)
છઠ્ઠભક્ત
જન્મથી ૪, દેવો વડે કૃત્ ૧૯, છાદ્યસ્થિક કર્મક્ષય થતાં ૧૧ અતિશયો હોય.
સંસ્કૃત-વચનાદિ ૩૫ ગુણો હોય તેનું વર્ણન અન્ય ગ્રંથથી જાણવું
અશોકવૃક્ષ, પંચવર્ણીપુષ્પ-વૃષ્ટિ, દિવ્યધ્વનિ, શ્વેત ચામર, સિંહાસન, ભામંડળ, દુંદુભિનાદ, છત્રાતિછત્ર. (૨૦×૧૨= ૨૪૦ ધનુષ)
દાન-લાભ-વીર્ય-ભોગ-ઉપભોગ પાંચે નો અંતરાય, જુગુપ્સા, ભય, અજ્ઞાન, નિદ્રા, અવિરતિ, કામભોગેચ્છા, હાસ્ય શોક, દ્વેષ, મિથ્યાત્વ, રાગ, અરતિ રતિ, એ ૧૮ દોષ ભગવંતને ન હોય
પહેલા સમવસરણમાં
ભગવાન નમિનાથ સુધી
આ ભગવંતનો તીર્થ-પ્રવૃત્તિકાળ
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 201

Page #202

[તીર્થંકર-૨૦- મુનિસુવ્રત નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]. ૧૧૯ | આ ભગવંત માં તીર્થવિચ્છેદ કાળા નથી. ૧૨૦ | આ ભગવંત ના પહેલા ગણધર
મલિ ૧૨૧ | આ ભગવંત ના પહેલા સાધ્વી
પુષ્પવતી ૧૨૨ આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવક
માહિતી અપ્રાપ્ય ૧૨૩ | આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવિકા
માહિતી અપ્રાપ્ય ૧૨૪ | આ ભગવંત ના મુખ્ય ભક્તરાજા વિજય ૧૨૫ | આ ભગવંત ના યક્ષ
વરુણ ૧૨૬ | આ ભગવંત ના યક્ષિણી
દત્તા ૧૨૭ | આ ભગવંત ના ગણ
૧૮. ૧૨૮ | આ ભગવંત ના ગણધરો
૧૮ ૧૨૯ | આ ભગવંત ના સાધુઓ.
3૦,૦૦૦ ૧૩૦ | આ ભગવંત ના સાધ્વીઓ
પ૦,૦૦૦ ૧૩૧ | આ ભગવંત ના શ્રાવકો
૧,૭૨,૦૦૦ ૧૩૨ આ ભગવંત ના શ્રાવિકાઓ
૩,૫૦,૦૦૦ ૧૩૩ આ ભગવંત ના કેવળીઓ.
૧૮૦૦ ૧૩૪ ] આ ભગવંત ના મન:પર્યવજ્ઞાનીઓ ૧પ૦૦ ૧૩૫ | આ ભગવંત ના અવધિજ્ઞાનીઓ
૧૮૦૦ ૧૩૬ | આ ભગવંત ના ચૌદપૂર્વીઓ.
પ૦૦ ૧૩૭ આ ભગવંત ના વૈક્રિયલબ્ધિધરો. ૨૦૦૦ ૧૩૮ | આ ભગવંત ના વાદિમુનિઓ.
૧૨૦૦ ૧૩૯ | આ ભગવંત ના સામાન્યમુનિઓ.
૨૧,૧૮૨ | ૧૪૦ | ભગવંત ના અનુત્તરોપપાતિક મુનિ માહિતી અપ્રાપ્ય
૧૪૧ પ્રકીર્ણકોની રચના કેટલી થઇ? 30,૦૦૦ | ૧૪૨ | સાધુના વ્રતની સંખ્યા
ચાર મહાવ્રત. | ૧૪૩ શ્રાવકના વ્રતની સંખ્યા
બાર વ્રત ભગવંતમાં કેટલા ચારિત્ર છે?
પાંચ - સામાયિક, છેદોપસ્થાપનીય, પરિહારવિશુદ્ધિ
સૂક્ષ્મસંપરાય, યથાખ્યાત ૧૪૫ આ ભગવંતમાં તત્ત્વોની સંખ્યા? | જીવ આદિ નવ અથવા દેવ,ગુરુ,ધર્મ ત્રણ ૧૪૬ | આ ભગવંતમાં સામાયિક કેટલી? ચાર- સખ્યત્વ, શ્રત, દેશવિરતિ, સર્વવિરતિ, ૧૪૭ | આ ભગવંતમાં પ્રતિક્રમણ કેટલા?. બે- રાઈ, દેવસી ૧૪૮ | રાત્રિભોજન ક્યા ગુણમાં આવે? | ઉત્તર-ગુણમાં ૧૪૯ | આ ભગવંત માં સ્થિત-કલ્પ?
આચેલક્ય, કેશિક આદિ દશ ભેદે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 202

Page #203

[તીર્થંકર-૨૦- મુનિસુવ્રત નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૧૫૦ | આ ભગવંત માં અસ્થિત-કલ્પ?
આચેલક્ય, શિક આદિ ૬ ભેદે ૧૫૧ આ ભગવંતમાં સાધુ આચારનુપાલન સુખ બોધ્ય, સુખાનુપાલ્યા ૧૫૨ | ષડાવશ્યક (પ્રતિક્રમણ)
કારણ હોય ત્યારે પ્રતિક્રમણ ૧૫૩ | આ ભગવંત ના મુનિઓનું સ્વરૂપ
ઋજુ અને પ્રાજ્ઞા ૧૫૪ | ભગવંત પ્રરૂપિત ધર્મ બે ભેદે
| અણગારઅગાર કે શ્રુતચારિત્રા | ૧પપ | આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનો વર્ણ કોઇપણ વર્ણના ૧૫૬ | આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનું માપ
જેવા પ્રાપ્ત થાય માપ મુજબના ૧૫૭ આ ભગવંતનો ગૃહસ્થ કાળ
૨૨,૫૦૦ વર્ષ ૧૫૮ | આ ભગવંતનો કેવળજ્ઞાન કાળા
૭૫૦૦ વર્ષમાં ૧૧ માસ ઓછા ૧પ૯ | આ ભગવંતનો કુલ દિક્ષા પર્યાય
૭૫૦૦ વર્ષ | ૧૬૦ | આ ભગવંતનું કુલ આયુષ્ય
30,૦૦૦ વર્ષ | ૧૬૧ | આવેલા શીત આદિ પરિષહો
સમ્યક રીતે સહન કર્યા ૧૬૨ ભગવંતની ગતિ
શાશ્વત અને નિરાબાધ સુખવાળા મોક્ષે (સિદ્ધિગતિ) ૧૬૩ | મૃત્યુ બાદ સંસ્કાર
અગ્નિસંસ્કાર, (દફન આદિ વિધિ નહિ) ૧૬૪ મોક્ષગમન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) જેઠ વદ ૯ મોક્ષગમન માસ-તિથી(ગુજરાતી)
વૈશાખ વદ ૯ ૧૬૫ | મોક્ષગમન નક્ષત્ર
શ્રવણ | ૧૬૬ | મોક્ષગમન રાશિ
મકર ૧૬૭ | મોક્ષગમન કાળ
રાત્રીના પૂર્વ ભાગે. ૧૬૮ | મોક્ષગમન ક્યા સ્થાનેથી થયું?
સમ્મત પર્વતેથી ૧૬૯ | મોક્ષગમન વખતનું આસન
કાયોત્સર્ગ ૧૭૦ આ ભગવંત ની મોક્ષમાં અવગાહના ૧૩.૩૩ ૧૭૧ | મોક્ષગમન વખતનો તપા
માસક્ષમણ ૧૭ | ભગવંત સાથે મોક્ષે જનાર કેટલાં.
૧૦૦૦ ૧૭૩ | ભગવંતમોક્ષ વખતે કયો આરો હતો? ચોથા આરાના અંતે ૧૪ ભગવંત ના મોક્ષગમનનો કાળા
૧૧ લાખ ૮૪ હજાર અને ૮૯ પક્ષ ચોથો આરો બાકી
રહેતાં ૧૭૫ આ ભગવંત ની યુગાંતકૃત્ ભૂમિ
સંખ્યાત પુરુષ સુધી ૧૭૬ આ ભગવંત ની પર્યાયાંતકૃત્ ભૂમિ
એક દિવસ આદિ ૧૭૭ ભગવંત માં પૂર્વો કેટલો કાળ રહ્યા? સંખ્યાત કાળ સુધી ૧૭૮ પૂર્વ કેટલા કાળે વિચ્છેદ પામ્યા?
| સંખ્યાત કાળ પછી ૧૭૯ | ક્રમશ: ભગવંતોનુ અંતર
ભ. મુનિસુવ્રત પછી ૬ લાખ વર્ષ પછી ભ. નમિનાથ નિર્વાણ પામ્યા.
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 203

Page #204

[તીર્થંકર-૨૦- મુનિસુવ્રત નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
કોઈ આશ્ચર્ય થયું નથી........
૧૮૦ કોના તીર્થે કયું આશ્ચર્ય થયું?
૧૮૧ | તીર્થમાં ક્યા ચક્રવર્તી થયા? ૧૮૨ તીર્થમાં ક્યા વાસુદેવ થયા? ૧૮૩ તીર્થમાં ક્યા બલદેવ થયા?
પદ્મ ચક્રવર્તી થયા
નારાયણ (લક્ષ્મણ) વાસુદેવ રામ બલદેવ
રાવણ પ્રતિવાસુદેવ
૧૮૪ તીર્થમાં ક્યા પ્રતિવાસુદેવ થયા? ૧૮૫ ભગવંતને જન્મ વખતે થતાં ૨૫૦ અભિષેકોની વિગત:
વૈમાનિકેન્દ્રો ૧૦, ભવનપતીન્દ્ર ૨૦, વ્યંતરેન્દ્રો ૩૨, ૬૬ ચંદ્રો, ૬૬ સૂર્યો, ૮ શકેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૮ ઇશાનેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૫ ચમરેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૫ બીંદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ધરણંદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ભૂતાનેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૪ વ્યંતર અગ્રમહિષી, ૪ જ્યોતિષ્ક અગ્રમહિષી, ૪ લોકપાલ, ૧ અંગરક્ષક, ૧ સામાનિક, ૧ કટકદેવ, ૧ ત્રાયસ્ત્રીંશક, ૧ પર્ષદાદેવ, ૧ પ્રજાસ્થાનીય દેવ મળીને ૨૫૦ અભિષેક. આ ૨૫૦ X૬૪૦૦૦ કળશ = ૧ ક્રોડ ૬૦ લાખ અભિષેક થાય.
સંપર્ક:- મુનિશ્રી દીપરત્નસાગરજી મહારાજ સાહેબ “પાર્શ્વ વિહાર”, જૈન દેરાસરજી, ફોરેસ્ટ રેસ્ટ હાઉસ સામે, કાલાવડ હાઈવે-ટચ Post: - ઠેબા, Dis:-જામનગર, ગુજરાત, India. [Pin-361120]
Web Site- (1) www.Jainelibrary.org, Email – Jainmunideepratnasagar@gmail.com
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
(2) Deepratnasagar.in MOBILE +91 9825967397
Page 204

Page #205

नमो नमो निम्मलदसणस्स पूज्य आनंद-क्षमा-ललित-सुशील-सुधर्मसागर-गुरूभ्यो नमः
તીર્થંકર - ૨૧
“નમિનાથ પરિચય” (૧૮૫ દ્વારોમાં)
પરિચય દાતા
મુનિશ્રી દીપરત્નસાગર
[M.Com., M.Ed., Ph.D.,શ્રુતમિ
ગુરુવાર ૨૦૦૨, કારતક સુદ ૧
પ્રિન્ટર્સ - નવપ્રભાત પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ, અમદાવાદ, 9825598855
તીર્થંકર પરિચય શ્રેણી-૨૧
12/01/2015
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 205

Page #206

[તીર્થંકર-૨૧- નમિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ભગવંતનું નામ
નમિનાથ. ચોવીસીમાં આ ભગવંતનો ક્રમ
એકવીસમાં. ભગવંતના ભવો કેટલા થયા?
ત્રણ, [૩] ભગવંતના સમ્યત્વ પ્રાપ્તિ પછીના ભવો ૧. સિદ્ધાર્થ રાજા ક્યા ક્યા?
૨. પ્રાણત (અપરાજિત) દેવા ૩. નમિનાથ
3
|
'
=
=
9
5
પૂર્વોત્તરભવે ભગવંત જ્યાં હતા. ---તે દ્વીપનું નામ ---તે દ્વીપના ક્ષેત્રનું નામ ---તે ક્ષેત્રની દિશાનું નામ ---તે ક્ષેત્રની વિજયઆદિનું નામ ---ત્યાંની નગરી નુ નામ ભગવંતના તીર્થંકરનામકર્મબંધ’ ના કારણો. (૨૦ સ્થાનકો)....... આ (૨૦) સ્થાનકોમાંના કોઇપણ એક, એકથી વધુ કે વીશે (૨૦) સ્થાનકોની આરાધનાથી તીર્થંકર નામકર્મ બાંધ્યું.
જમ્બુદ્વીપ જમ્બુ ભરત મેરુપર્વતની દક્ષિણે જમ્બુ ભરતા કૌસાંબી ૧.અરિહંત વત્સલતા, ૩.પ્રવચન વત્સલતા, પ.સ્થવિર વત્સલતા, ૭.તપસ્વી વત્સલતા ૯.નિરતિચાર દર્શન, ૧૧.આવશ્યક ૧૩.નિરતિચાર વ્રત, ૧૫.તપ સમાધિ, ૧૭.વૈયાવચ્ચ સમાધિ ૧૯. શ્રુતભક્તિ
૨.સિદ્ધ વત્સલતા, ૪.ગુરુ વત્સલતા, ૬.બહુશ્રુત વત્સલતા, ૮.નિરંતર જ્ઞાનોપયોગ, ૧૦.વિનય, ૧૨.નિરતિચાર શીલ, ૧૪.ક્ષણ લવ સમાધિ, ૧૬.ત્યાગ સમાધિ, ૧૮.અપૂર્વજ્ઞાનગ્રહણ ૨૦.પ્રવચન પ્રભાવના
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 206

Page #207

નંદ
[તીર્થંકર-૨૧- નમિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૧૧ | ભગવંતનું પૂર્વોત્તર-ભવનું નામ સિદ્ધાર્થ | ૧૨ ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું રાજવીપણું માંડલિક રાજા
૧૩ | ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવના ગુરુનું નામ ૧૪ | ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું કૃત.
અગિયાર અંગ. ૧૫ | ભગવંત પૂર્વભવે ક્યા સ્વર્ગમાં હતા. પ્રાણત દેવલોકે ૧૬ | પૂર્વભવે સ્વર્ગમાં ભગવંત નું આયુષ્ય ૨૦ સાગરોપમાં ૧૭ | ચ્યવન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) ચ્યવના આસો સુદ ૧૫ માસ-તિથી (ગુજરાતી)
આસો સુદ ૧૫ ૧૮ | ભગવંત નુ ચ્યવન નક્ષત્ર
અશ્વિની ૧૯ | ભગવંત ની ચ્યવન રાશિ
મેષ ૨૦ | ભગવંત નો ચ્યવન કાળ
મધ્યરાત્રી ૨૧ | ભગવંત ગર્ભમાં આવ્યા ત્યારે માતાએ ૧.હાથી,
૨.વૃષભ, | જોયેલ ૧૪ સ્વપ્ન
| ૩.સિંહ,
૪.લક્ષ્મી, [*અહી ૧૪ સ્વપ્નનો ક્રમ સર્વે તીર્થકરને પ.પુષ્પમાળા,
૬.ચંદ્ર, આશ્રીને નોંધ્યો છે પણ ઋષભદેવની ૭.સૂર્ય,
૮.ધ્વજ, માતાએ ૧લે સ્વપ્ન ‘વૃષભ” જોયેલો ] | ૯.પૂર્ણકળશ, ૧૦.પદ્મસરોવર,
૧૧.ક્ષીરસમુદ્ર, ૧૨.દેવવિમાન,
૧૩.રત્ન-રાશિ, ૧૪.નિર્ધમઅગ્નિ ૨૨ | સ્વપ્નફળનું કથન કોણે કર્યું?
પિતા અને સ્વપ્નલક્ષણ પાઠક. ૨૩ | માતામુખેથી સ્વપ્નો પાછા ફરવા
આ ઘટના બની નથી. ૨૪ | *વિશેષ*ગર્ભસંહરણ
આ ભગવંતના ગર્ભનું સંહરણ થયું ન હતું. ૨૫ | માતાનો ગર્ભ–આકાર
ગર્ભ પ્રચ્છન્ન હોવાથી માતાના પેટનો આકાર બદલાતો.
નથી. ૨૬ | ભગવંત ચ્યવન થયું તે માતાનું નામ વપ્રા દેવી. ૨૭ | આ ભગવંત ગર્ભમાં અભિગ્રહ કરેલો? કરેલો નથી. ૨૮ | ભગવંત ની ગર્ભસ્થિતિ
૯ માસ ૮ દિવસ ૨૯ | ભગવંત નુ જન્મ નક્ષત્ર
અશ્વિની ૩૦ | જન્મ માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
શ્રાવણ વદ ૮ જન્મ માસ-તિથી (ગુજરાતી)
અષાઢ વદ ૮ ૩૧ ભગવંત ની જન્મ રાશિ
મેષ | ૩૨ | ભગવંત નો જન્મ કાળ
મધ્ય-રાત્રી. ૩૩ | જન્મ વખતે કયો આરો હતો?
| ચોથા આરાના ઉત્તરાર્ધમાં
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 207

Page #208

૩૪
[તીર્થંકર-૨૧- નમિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ કારોમાં] આ ભગવંતના જન્મ વખતે કયો કાળ હતો? પ લાખ ૯૪૦૦૦ વર્ષ, ૮૯ પક્ષ ચોથા આરો બાકી રહ્યો
ત્યારે
૩૬ ,
૩૫ આ ભગવંત ક્યા દેશ’ ની કઈ નગરી માં | વિદેહ દેશ. જન્મ પામ્યા?
મિથિલા નગરી ૩૭. ભગવંતના જન્મ સમયે ૫૬ દિક ૧. અધોલોન્થી ૮ દિશાકુમારી આવે, સુતિકા ઘર કુમારીઓનું આગમન અને કાર્યો
બનાવે, ભૂમિ-શુદ્ધિ કરે [ભગવંતનો જન્મ થાય ત્યારે... કેટલી. ૨. ઉર્ધ્વલોકથી ૮ દિશાકુમારી આવે સુગંધી જળ અને દીક્કમારીઓ ક્યાંથી આવે અને શું શું કાર્ય | સુગંધી-પુષ્પ વૃષ્ટિ કરે કરે?...
૩. પૂર્વચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, દર્પણ ધરે ...... .તેનું સંક્ષિપ્ત વર્ણન].
૪. પશ્ચિમરૂચથી ૮ દિશાકુમારી આવે, પંખા કરે પ. ઉત્તરરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ચામરધરે ૬.દક્ષીણરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, કળશ કરે ૭. મધ્યરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ૪-દીપકધરે
અને ૪-સૂતીકર્મ કરે ૩૯ | જન્માભિષેક સ્થળો
પાંડકવનની દક્ષિણમાં અતિપાંડુકંબલશિલા પર ૪૦ ભગવંતના જન્મ સમયે કેટલા ઇન્દ્રો આવે? તે સમયે ૬૪ ઇંદ્રો આવે તે આ ક્યા-ક્યા?
- ૧૨ ‘કલ્પ’ના ૧૦ ઇન્દ્રો, - ૨ (પ્રકારે) જ્યોતિષ્કના ઇન્દ્રો [સૂર્ય, ચંદ્ર] - ૨૦ ભવનપતિના ઇન્દો. - ૩૨ વ્યંતરોના ઇન્દો.
૪૧
ભગવંતના જન્મ સમયે આવેલા ઇન્દ્રો શું | ૧. પ્રભુ જેવું પ્રતિબીંબ રચવું કાર્યો કરે? સંક્ષિપ્ત વર્ણન
૨. સૌધર્મેન્દ્ર પાંચ રૂપ વિદુર્વે ૩. ઇંદ્ર પ્રભુને ખોળામાં સ્થાપે ૪. ચોસઠ ઇંદ્ર ૧૦૦૮ કલશોથી પ્રભુને સ્નાન કરાવે ૫. ગોશીષચંદન થી વિલેપના ૬. પુષ્પાદિથી અંગપૂજા ૭. પ્રભુને વસ્ત્ર પહેરાવે ૮. પ્રભુને અલંકાર પહેરાવે ૯. પ્રભુને અંગુઠે અમૃત સિંચી, પ્રભુને માતા પાસે મૂકે ૧૦.બત્રીશ કરોડ સોનૈયાની વૃષ્ટિ અને ઉદ્ઘોષણા કરે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 208

Page #209

[તીર્થંકર-૨૧- નમિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૪૨ | ભગવંત ના જન્મદાતા માતાનું નામ
વપ્રા દેવી. ૪૩ | ભગવંતના પિતાનું નામ
વિજય રાજા જ્જ | આ ભગવંતની જાતી કઈ હતી?
પુરુષ ૪૫ | ભગવંતના માતાની ગતિ.
માહેન્દ્ર દેવલોક ૪૬ | ભગવંતના પિતાની ગતિ
માહેન્દ્ર દેવલોક ૪૭ | ભગવંતનું અન્ય નામ હોય તો?]
માહિતી નથી ૪૮ | ભગવંતનું ગોત્ર
કાશ્યપ. ૯ | ભગવંતનો વંશ.
ઇસ્યાકુ. ૫૦ | ભગવંતનું લંછના
નીલકમલા ૫૧ | ભગવંતના નામનો સામાન્ય અર્થ
રાગાદિ વૈરીને નમાવવાથી નમિ પ૨ | ભગવંતના નામનો વિશેષ અર્થ
ભગવંત માતાના ગર્ભમાં હતા ત્યારે નગરને રૂંધનાર
વૈરી રાજા પણ નમી પડ્યા તેથી નમિ પ૩ આ ભગવંતને મસ્તકે ફણા છે?
ફણા નથી | છે તો કેટલી હોય છે? પ૪ | ભગવંતના શરીર લક્ષણો
ઉત્તમ ૧૦૦૮ લક્ષણયુક્તા | પપ ભગવંતનું સંઘયણ
અનુત્તર વજઋષભનારાચા પs | ભગવંતનું સંસ્થાના
અનુત્તર સમચતુરસ પ૭ ગૃહસ્થપણામાં કેટલું જ્ઞાન હોય? મતિ, શ્રુત, અવધિજ્ઞાના ૫૮ | ભગવંતનો ગણા પ૯ | ભગવંતની યોનિ
અશ્વ ૬૦ ભગવંતનો વર્ણ
કંચન (પિત) ૬૧ | ભગવંતનું રૂપ
સર્વોત્કૃષ્ટ, દેદિપ્યમાન [બધા દેવ એકઠા થાય. તો પણ પ્રભુના અંગુઠા પ્રમાણ જેટલું પ ના
વિક્ર્વી શકે]. ૬૨ ભગવંતનું બળ
અનંતબળ [વાસુદેવ કરતાં ચક્રવર્તીનુ બળ બમણું
હોય, તેથી અનંતગણું બળ તીર્થંકરનું હોય. ૬૩ | ઉત્સધાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૧૫ ધનુષ | ૬૪ | આત્માગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ.
૧૨૦ આંગળ, ૬૫ પ્રમાણાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૩ આંગળ, ૨૦ અંશ ૬૬ | ભગવંત નો આહાર
બાલ્યાવસ્થામાં ઇન્દ્રએ અંગુઠે મુકેલ અમૃત, પછી ઓદનાદિ વિશિષ્ટ અન્ના
દવા
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 209

Page #210

૭૧ | ચબdl
૭૩
૫
[તીર્થંકર-૨૧- નમિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૬૭ | ભગવંતના વિવાહ
વિવાહ થયેલા હતા ૬૮ | ભગવંતે વિષયસેવન કરેલું?
સ્વપત્નીઓ સાથે કરેલું ૬૯ | ભગવંતની [રાજ]કુમાર અવસ્થા ૨૫૦૦ વર્ષ ૭૦ | ભગવંતનો રાજ્ય-કાળા
૫૦૦૦ વર્ષ ચક્રવર્તી હતા કે માંડલિક રાજા
માંડલિક રાજા ૭૨. ભગવંત કઈરીતે બોધ પામ્યા.
તેઓ સ્વયંબદ્ધ હતા. | દીક્ષા-અવસર જણાવવા આવતા બ્રહ્મદેવલોકે રહેલા અર્ચિ:, અર્ચિમાલી, વૈરોચન આદિ લોકાંતિક દેવો
નવ (પ્રકારે) લોકાંતિક દેવો આવી પ્રભુને દીક્ષાનો
અવસર જણાવે છે. જ | ભગવંત રોજ કેટલું વર્ષીદાન આપે? પ્રતિદિન ૧ ક્રોડ, ૮ લાખ સોનૈયા
ભગવંત વર્ષે કેટલું વર્ષીદાન આપે? ૩૮૮ ક્રોડ, ૮૦ લાખ સોનૈયા ૭૬ ભગવંત ક્યારે વર્ષીદાન આપે?
સૂર્યોધ્યથી મધ્યાહ્ન વર્ષીદાન આપે ૭૭ દીક્ષા માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
અષાઢ વદ૯ દીક્ષા માસ-તિથી (ગુજરાતી)
જેઠ વદ ૯ ૭૮ | દીક્ષા નક્ષત્ર
અશ્વિની ૭૯ | દીક્ષા રાશિ ૮૦ | દીક્ષા કાળા
દિવસના પશ્ચિમ ભાગે ૮૧ | દીક્ષા વખતે કરેલ તપ
છ8 ભક્ત ૮૨ | દીક્ષા વયા
પાછલી વયમાં દીક્ષા, રાજ્ય ભોગવીને દીક્ષા દીક્ષા વખતની શીબિકાનું નામ
દેવકુરા ૮૪ | ભગવંત સાથે કેટલાએ દીક્ષા લીધી? ૧૦૦૦ પુરુષો ૮૫ ભગવંત ક્યા લિંગે નીકળ્યા?
તીર્થકર લિંગે નીકળ્યા અન્યલિંગ કે કુલિંગે નહીં ૮૬ | કઈ નગરીથી દીક્ષાર્થે નીકળ્યા?
મિથિલા ૮૭ | દીક્ષા લીધી તે વન કર્યું હતું?
| સહસ્સામ્રવન ૮૮ | દીક્ષા ક્યા વૃક્ષ નીચે લીધી?
અશોક વૃક્ષ ૮૯ કેટલી મુષ્ટિ(મુઠ્ઠી) લોચ કર્યો?
પાંચ મુષ્ટિ (મુકી) ૯૦ દીક્ષા લેતા જ ઉપજેલ જ્ઞાના
મન:પર્યવજ્ઞાન ૯૧ દીક્ષા વખતે દેવદૂષ્ય (વસ્ત્ર)કોણે ઇન્ડે પ્રભુના ખભે સ્થાપ્યું. સાધિક એક વર્ષ ૯૨ | આપ્યું? કેટલો વખત રહ્યું?
બીજા મતે ચાવજીવ ૯૩ | ભગવંત પ્રથમ પારણું શેનાથી થયું? પરમાન્ન (ખીર) ૯૪. પ્રથમ પારણું ક્યારે થયું?
બીજા દિવસે. ૫ | પ્રથમ પારણું ક્યાં થયું?
વીરપુર ૯૬ | પ્રથમ ભિક્ષાદાતા કોણ હતા?
મેષ
દિન
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 210

Page #211

[તીર્થંકર-૨૧- નમિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં ૯૭ પ્રથમ ભિક્ષાદાતાની ગતિ
તે ભવે કે ત્રીજા ભવે મોક્ષ
| (આવશ્યક નિયુક્તિ ૩૩૪). ૯૮ પ્રથમ ભિક્ષા-પ્રાપ્તિકાળે પ્રગટ થતાં પાંચ | ૧.’અહોદાન’ ઉદ્ઘોષણા ૨. દિવ્ય વાજિંત્રનાદ દિવ્ય
૩. સોનિયાની વૃષ્ટિ ૪. વસ્ત્ર વૃષ્ટિ.
૫. સુગંધી જળપુષ્પ વૃષ્ટિ ૯ | વૃષ્ટિ થતાં સોનૈયાનું પ્રમાણ
સાડા બાર કરોડ સોનૈયા. ૧૦૦ | ભગવંતના શાસનમાં થતો ઉત્કૃષ્ટતપ આઠ માસ. ૧૦૧ | આ ભગવંતની વિહારભૂમિ
આર્ય ભૂમિ. ૧૦૨ ભગવંત કેટલો કાળ છસ્થ રહ્યા? ૯ માસ ૧૦૩ કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(શાસ્ત્રીય) માગસર સુદ ૧૧
કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(ગુજરાતી) માગસર સુદ ૧૧ ૧૦૪ કેવળજ્ઞાન નક્ષત્ર
| અશ્વિની ૧૦૫ કેવળજ્ઞાન રાશિ
મેષ ૧૦૬ કેવળજ્ઞાન કાળ
દિવસના પૂર્વ ભાગે ૧૦૭ કેવળજ્ઞાન થયું તે સ્થાન ક્યું?
મિથિલા ૧૦૮ કેવળજ્ઞાન થયું તે વન ન્યું?
સહસ્સામ્રવન ૧૦૯ | કેવળજ્ઞાન ક્યાવૃક્ષ નીચે થયું?
બકુલા ૧૧૦ કેવળજ્ઞાનવૃક્ષની ઊંચાઈ કેટલી? | ભગવંત શરીરથી ૧૨ ગણું. (૧૫x૧૨= ૧૮૦
ધનુષ). ૧૧૧ | કેવલજ્ઞાન કાળે પ્રભુજીનો તપ
છટ્ટ ભક્તા ૧૧૨ ભગવંતના ૩૪ અતિશયો
| જન્મથી ૪, દેવો વડે કૃત્ ૧૯, છાધ્યસ્થિક કર્મક્ષય થતાં
૧૧ અતિશયો હોય. ૧૧૩ | ભગવંત વાણીના ૩૫ ગુણો | સંસ્કૃત-વચનાદિ ૩૫ ગુણો હોય તેનું વર્ણન અન્યા
ગ્રંથથી જાણવું ૧૧૪ | ભગવંતના આઠ પ્રાતિહાર્યો
અશોકવૃક્ષ, પંચવર્ષીપુષ્પ-વૃષ્ટિ, દિવ્યધ્વનિ, શ્વેતા
ચામર, સિંહાસન, ભામંડળ, ઇંદુભિનાદ, છત્રાતિછત્ર. ૧૧૫ | ચૈત્યવૃક્ષ (પહેલું પ્રાતિહાર્ય)
(૧૫x૧૨= ૧૮૦ ધનુષ) ૧૧૬ | ભગવંતની ૧૮ દોષ રહિતતા.
દાન-લાભ-વીર્ય-ભોગ-ઉપભોગ પાંચે નો અંતરાય, જુગુપ્સા, ભય, અજ્ઞાન, નિદ્રા, અવિરતિ, કામભોગેચ્છા, હાસ્ય શોક, દ્વેષ, મિથ્યાત્વ, રાગ, અરતિ
રતિ, એ ૧૮ દોષ ભગવંતને ન હોય ૧૧૭ | તીર્થોત્પત્તિ ક્યારે થઇ?
પહેલા સમવસરણમાં ૧૧૮ | આ ભગવંતનો તીર્થ-પ્રવૃત્તિકાળ ભગવાન નેમિનાથ સુધી
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 211

Page #212

છે |
૧૭.
[તીર્થંકર-૨૧- નમિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૧૧૯ | આ ભગવંત માં તીર્થવિચ્છેદ કાળા નથી. ૧૨૦ | આ ભગવંત ના પહેલા ગણધર | શુંભ ૧૨૧ | આ ભગવંત ના પહેલા સાધ્વી | અનિલા ૧૨૨ | આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવક
માહિતી અપ્રાપ્ય ૧૨૩ | આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવિકા | માહિતી અપ્રાપ્ય ૧૨૪] આ ભગવંત ના મુખ્ય ભક્તરાજા | હરિસેન ૧૨૫ આ ભગવંત ના યક્ષ
ભ્રકુટી ૧૨૬. આ ભગવંત ના યક્ષિણી
ગાંધારી ૧૨૭ | આ ભગવંત ના ગણ. ૧૨૮ | આ ભગવંત ના ગણધરો.
૧૭ ૧૨૯ | આ ભગવંત ના સાધુઓ
૨૦,૦૦૦ ૧૩૦ | આ ભગવંત ના સાધ્વીઓ.
૪૧,૦૦૦ ૧૩૧ | આ ભગવંત ના શ્રાવકો
૧,૭૦,૦૦૦ ૧૩૨ આ ભગવંત ના શ્રાવિકાઓ
૩,૪૮,૦૦૦ ૧૩૩ ] આ ભગવંત ના કેવળીઓ
૧૬૦૦ ૧૩૪] આ ભગવંત ના મન:પર્યવજ્ઞાનીઓ. ૧૨૫૦ બીજા મતે ૧૨૬૦ ૧૩૫ | આ ભગવંત ના અવધિજ્ઞાનીઓ
૧૬૦૦ ૧૩૬ ] આ ભગવંત ના ચૌદપૂર્વીઓ
૪૫૦ ૧૩૭ આ ભગવંત ના વૈક્રિયલબ્ધિધરો. ૫૦૦૦ ૧૩૮ | આ ભગવંત ના વાદિમુનિઓ
૧૦૦૦ ૧૩૯ | આ ભગવંત ના સામાન્યમનિઓ.
૯૦૮૩ ૧૪૦ ભગવંત ના અનુત્તરોપપાતિક મુનિ માહિતી અપ્રાપ્ય. ૧૧ પ્રકીર્ણકોની રચના કેટલી થઇ? ૨૦,૦૦૦ ૧૪૨ | સાધુના વ્રતની સંખ્યા
ચાર મહાવ્રત. ૧૪૩ | શ્રાવકના વ્રતની સંખ્યા
બાર વ્રતા ૧૪ ભગવંતમાં કેટલા ચારિત્ર છે?
પાંચ:- સામાયિક, છેદોપસ્થાપનીય, પરિહારવિશુદ્ધિ
સૂક્ષ્મસંપરાય, યથાખ્યાત ૧૪૫ | આ ભગવંતમાં તત્ત્વોની સંખ્યા?
જીવ આદિ નવ અથવા દેવ,ગુરુ,ધર્મ ત્રણ ૧૪૬ | આ ભગવંતમાં સામાયિક કેટલી? ચાર- સમ્યકત્વ, શ્રત, દેશવિરતિ, સર્વવિરતિ ૧૪૭ | આ ભગવંતમાં પ્રતિક્રમણ કેટલા? બે- રાઈ, દેવસી ૧૪૮ | રાત્રિભોજન ક્યા ગુણમાં આવે?
ઉત્તર-ગુણમાં ૧૪૯ | આ ભગવંત માં સ્થિત-કલ્પ?
આચેલક્ય, કેશિક આદિ દશ ભેદે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 212

Page #213

[તીર્થંકર-૨૧- નમિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૧૫૦ આ ભગવંત માં અસ્થિત-કલ્પ?
આચેલક્ય, શિક આદિ ૬ ભેદે ૧પ૧ આ ભગવંતમાં સાધુ આચારનુપાલન સુખ બોધ્ય, સુખાનુપાલ્યા ૧૫૨ ષડાવશ્યક (પ્રતિક્રમણ)
કારણ હોય ત્યારે પ્રતિક્રમણ ૧૫૩ | આ ભગવંત ના મુનિઓનું સ્વરૂપ
ઋજુ અને પ્રાજ્ઞ. ૧૫૪ ભગવંત પ્રરૂપિત ધર્મ બે ભેદે
અણગાર+અગાર કે શ્રુતચારિત્ર ૧પપ | આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનો વર્ણ કોઈપણ વર્ણના ૧૫s | આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનું માપ જેવા પ્રાપ્ત થાય માપ મુજબના ૧૫૭] આ ભગવંતનો ગૃહસ્થ કાળા
૭૫૦૦ વર્ષ ૧૫૮ ] આ ભગવંતનો કેવળજ્ઞાન કાળા
૨૫૦૦ વર્ષમાં ૯ માસ ઓછા | ૧૫૯ આ ભગવંતનો કુલ દિક્ષા પર્યાય
૨૫૦૦ વર્ષ ૧૬૦ | આ ભગવંતનુ કુલ આયુષ્ય
૧૦,૦૦૦ વર્ષ ૧૬૧ | આવેલા શીત આદિ પરિષહો
સમ્યફ રીતે સહન કર્યા ૧૬૨ ભગવંતની ગતિ
| શાશ્વત અને નિરાબાધ સુખવાળા મોક્ષે (સિદ્ધિગતિ) ૧૬૩ મૃત્યુ બાદ સંસ્કાર
| અગ્નિસંસ્કાર, (દફન આદિ વિધિ નહિ) ૧૬૪ મોક્ષગમન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) વૈશાખ વદ ૧૦
| મોક્ષગમન માસ-તિથી(ગુજરાતી). ચૈત્ર વદ ૧૦ ૧૬૫ | મોક્ષગમન નક્ષત્ર
અશ્વિની ૧૬૬ | મોક્ષગમન રાશિ
મેહસ ૧૬૭ | મોક્ષગમન કાળ
રાત્રીના પાછલા ભાગે ૧૬૮ | મોક્ષગમન ક્યા સ્થાનેથી થયું?
સમ્મત પર્વતેથી ૧૬૯ | મોક્ષગમન વખતનું આસના
કાયોત્સર્ગ ૧૭o | આ ભગવંત ની મોક્ષમાં અવગાહના | ૧૦ ધનુષ ૧૭૧ | મોક્ષગમન વખતનો તપ
માસક્ષમણ ૧૭૨ | ભગવંત સાથે મોક્ષે જનાર કેટલાં
૧૦૦૦ ૧૭૩ | ભગવંતમોક્ષ વખતે કયો આરો હતો? ચોથા આરાના અંતે. ૧૪ | ભગવંત ના મોક્ષગમનનો કાળ
૫ લાખ ૮૪ હજાર અને ૮૯ પક્ષ ચોથો આરો બાકી
રહેતાં ૧૭૫ આ ભગવંત ની યુગાંતકૃત્ ભૂમિ
સંખ્યાત પુરુષ સુધી ૧૭૬ આ ભગવંત ની પર્યાયાંતકૃત્ ભૂમિ
એક દિવસ આદિ ૧૭૭ | ભગવંત માં પૂર્વો કેટલો કાળ રહ્યા?
સંખ્યાત કાળ સુધી | ૧૭૮ પૂર્વ કેટલા કાળે વિચ્છેદ પામ્યા?
સંખ્યાત કાળ પછી ૧૭૯ ક્રમશ: ભગવંતોનુ અંતર
ભ. નમિનાથ પછી પ લાખ વર્ષ પછી ભ. નેમનાથ. નિર્વાણ પામ્યા
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 213

Page #214

[તીર્થંકર-૨૧- નમિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૧૮૦ કોના તીર્થે કયું આશ્ચર્ય થયું?
..કોઈ આશ્ચર્ય થયું નથી........
••••••••••••••••••••••••••••••••••••• | ૧૮૧ | તીર્થમાં ક્યા ચક્રવર્તી થયા?
હરિષણ અને જય બે ચક્રવર્તી ૧૮૨ | તીર્થમાં ક્યા વાસુદેવ થયા?
કોઈ વાસુદેવ થયા નથી. ૧૮૩ | તીર્થમાં ક્યા બલદેવ થયા?
કોઈ બલદેવ થયા નથી ૮૪ તીર્થમાં ક્યા પ્રતિવાસુદેવ થયા? | કોઈ પ્રતિવાસુદેવ થયા નથી
! ૧૮૫ ભગવંતને જન્મ વખતે થતાં ૨૫૦ અભિષેકોની વિગત:
વૈમાનિકેન્દ્રો ૧૦, ભવનપતીન્દ્ર ૨૦, વ્યંતરેન્દ્રો ૩૨, ૬૬ ચંદ્રો, ૬૬ સૂર્યો, ૮ શકેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૮ ઇશારેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૫ ચમરેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૫ બલદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ધરણેન્દ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ભૂતાવેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૪ વ્યંતર અગ્રમહિષી, ૪ જ્યોતિષ્ક અગ્રમહિષી, ૪ લોકપાલ, ૧ અંગરક્ષક, ૧ સામાનિક, ૧ કટકદેવ, ૧ ત્રાયન્ઝશક, ૧ પર્ષદાદેવ, ૧ પ્રજાસ્થાનીય દેવ મળીને ૨૫૦ અભિષેક. આ ૨૫૦X૬૪૦૦૦ કળશ = ૧ ક્રોડ ૬૦ લાખ અભિષેક થાય.
સંપર્ક:- મુનિશ્રી દીપરત્નસાગરજી મહારાજ સાહેબ “પાર્થ વિહાર”, જૈન દેરાસરજી, ફોરેસ્ટ રેસ્ટ હાઉસ સામે, કાલાવડ હાઈવે-ટચ
Post: - Šal, Dis:-MH4012, lorald, India. [Pin-361120]
Web Site- (1) www.Jainelibrary.org, (2) Deepratnasagar.in Email - Jainmunideepratnasagar@gmail.com MOBILE +91 9825967397
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 214

Page #215

नमो नमो निम्मलदंसणस्स आनंद-क्षमा-ललित-सुशील-सुधर्मसागर-गुरुभ्यो नमः
તીર્થકર - ૨૨
નેમિનાથ પરિચય”
(૧૮૫ ારોમાં)
પરિચય દાતા
મુનિશ્રી દીપરત્નસાગર
M.Com
M.Ed., Ph.D. કૃતમહર્ષિ
12/01/2015 ગુરુવાર ૨૦૭૨, કારતક સુદ ૧
પ્રિન્ટર્સ - નવપ્રભાત પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ, અમદાવાદ, 9825598855
તીર્થકર પરિચય શ્રેણી-૨૨
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 215

Page #216

a
[તીર્થંકર-૨૨- નેમિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ કારોમાં] | ભગવંતનું નામ
નેમિનાથ. ચોવીસીમાં આ ભગવંતનો ક્રમ
| બાવીસમો ભગવંતના ભવો કેટલા થયા?
નવ, [૯] ભગવંતના સમ્યકત્વ પ્રાપ્તિ પછીના ભવો. ૧. ધનરાજા ક્યા ક્યા?
૨. સૌધર્મ દેવ ૩. ચિત્રગતિ વિદ્યાધર ૪. માહે દેવ ૫. અપરાજિત દેવ ૬. આરણ દેવલોકમાં દેવ ૭. સુપ્રતિષ્ઠ રાજા (શંખરાજ) ૮. અપરાજિત દેવ ૯. નેમિનાથ
પૂર્વોત્તરભવે ભગવંત જ્યાં હતા. ---તે દ્વીપનું નામ
જમ્બુદ્વીપ ---તે દ્વીપના ક્ષેત્રનું નામ
જમ્બુ ભરતા ---તે ક્ષેત્રની દિશાનું નામ
મેરુપર્વતની દક્ષિણે ---તે ક્ષેત્રની વિજયઆદિનું નામ જમ્બુ ભરત ---ત્યાંની નગરી' નુ નામાં
રાજગૃહ ભગવંતના તીર્થંકરનામકર્મબંધ’ ના ૧.અરિહંત વત્સલતા, કારણો. (૨૦ સ્થાનકો)......
૩.પ્રવચન વત્સલતા, આ (૨૦) સ્થાનકોમાંના કોઇપણ એક, પસ્થવિર વત્સલતા, એકથી વધુ કે વીશે (૨૦) સ્થાનકોની
૭.તપસ્વી વત્સલતા આરાધનાથી તીર્થકર નામકર્મ બાંધ્યું.
૯.નિરતિચાર દર્શન, ૧૧.આવશ્યક ૧૩.નિરતિચાર વ્રત, ૧૫.તપ સમાધિ, ૧૭.વૈયાવચ્ચ સમાધિ ૧૯.શ્રુતભક્તિ
૨.સિદ્ધ વત્સલતા, ૪.ગુરુ વત્સલતા, ઉ.બહુશ્રુત વત્સલતા, ૮.નિરંતર જ્ઞાનોપયોગ, ૧૦.વિનય, ૧૨.નિરતિચાર શીલ, ૧૪.ક્ષણ લવ સમાધિ, ૧૬.ત્યાગ સમાધિ, ૧૮.અપૂર્વજ્ઞાનગ્રહણ ૨૦.પ્રવચન પ્રભાવના
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 216

Page #217

[તીર્થંકર-૨૨- નેમિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] | ૧૧ ભગવંતનું પૂર્વોત્તર-ભવનું નામ | સુપ્રતિષ્ઠ
૧૨ | ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું રાજવીપણું માંડલિક રાજા ૧૩ | ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવના ગુરુનું નામ અતિયશ ૧૪ | ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું શ્રુત
અગિયાર અંગ. ૧૫ | ભગવંત પૂર્વભવે ક્યા સ્વર્ગમાં હતા | અપરાજિત અનુત્તરવિમાને ૧૬ પૂર્વભવે સ્વર્ગમાં ભગવંત નુ આયુષ્ય 33 સાગરોપમાં ૧૭ | ચ્યવન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) ચ્યવન | કારતક વદ ૧૨ માસ-તિથી (ગુજરાતી)
આસો વદ ૧૨ ૧૮ | ભગવંત નુ ચ્યવન નક્ષત્ર
ચિત્રા. ૧૯ ભગવંત ની ચ્યવન રાશિ
| કન્યા ભગવંત નો ચ્યવન કાળા
મધ્યરાત્રી ભગવંત ગર્ભમાં આવ્યા ત્યારે માતાએ. ૧.હાથી,
૨.વૃષભ, જોયેલ ૧૪ સ્વપ્ન
૩.સિંહ,
૪.લક્ષ્મી, [*અહી ૧૪ સ્વપ્નનો ક્રમ સર્વે તીર્થકરને પ.પુષ્પમાળા,
૬.ચંદ્ર, આશ્રીને નોંધ્યો છે પણ ઋષભદેવની| ૭.સૂર્ય,
૮.ધ્વજ, માતાએ ૧લે સ્વપ્ન “વૃષભ” જોયેલો ] ૯.પૂર્ણકળશ, ૧૦.પદ્મસરોવર,
૧૧.ક્ષીરસમુદ્ર,
૧૨.દેવવિમાન,
૧૩.રત્ન-રાશિ, ૧૪.નિર્દુમઅગ્નિ ૨૨ સ્વપ્નફળનું કથન કોણે કર્યું?
| પિતા અને સ્વપ્નલક્ષણ પાઠક. ૨૩ | માતામુખેથી સ્વપ્નો પાછા ફરવા
આ ઘટના બની નથી. ૨૪ | *વિશેષ*ગર્ભસંહરણ
આ ભગવંતના ગર્ભનું સંહરણ થયું ન હતું. ૨૫ | માતાનો ગર્ભ-આકાર
ગર્ભ પ્રચ્છન્ન હોવાથી માતાના પેટનો આકાર બદલાતો
નથી ૨૬ | ભગવંત ચ્યવન થયું તે માતાનું નામ શિવા દેવી. ૨૭ | આ ભગવંત ગર્ભમાં અભિગ્રહ કરેલો. કરેલો નથી. ૨૮ | ભગવંત ની ગર્ભસ્થિતિ
૯ માસ ૮ દિવસ ભગવંત નુ જન્મ નક્ષત્ર ૩૦ | જન્મ માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
શ્રાવણ સુદ ૫ | જન્મ માસ-તિથી (ગુજરાતી)
શ્રાવણ સુદ ૫ ૩૧ ભગવંત ની જન્મ રાશિ
કન્યા. ૩૨ ભગવંત નો જન્મ કાળા
મધ્યરાત્રી ૩૩ | જન્મ વખતે કયો આરો હતો?
ચોથા આરાના ઉત્તરાર્ધમાં
૨૯ |
ચિત્રા.
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 217

Page #218

[તીર્થંકર-૨૨– નેમિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ કારોમાં] આ ભગવંતના જન્મવખતે કયો કાળ હતો? ૮૫૦૦૦ વર્ષ, ૮૯ પક્ષ ચોથા આરો બાકી રહ્યો ત્યારે
૩૪
૩૫
૩૭
આ ભગવંત ક્યા દેશ' ની કઈ નગરી માં | કુશાવર્ત દેશો જન્મ પામ્યા?
સૌર્યપુર નગરી ભગવંતના જન્મ સમયે પ૬ દિક્
૧. અધોલોન્થી ૮ દિશાકુમારી આવે, સુતિકા ઘર ૩૮ કુમારીઓનું આગમન અને કાર્યો
બનાવે, ભૂમિ-શુદ્ધિ કરે [ભગવંતનો જન્મ થાય ત્યારે... કેટલી. ૨. ઉર્ધ્વલોકથી ૮ દિશાકુમારી આવે સુગંધી જળ અને દીક્કુમારીઓ ક્યાંથી આવે અને શું શું કાર્ય સુગંધી-પુષ્પ વૃષ્ટિ કરે કરે?
૩. પૂર્વશ્ચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, દર્પણ ધરે ...........તેનું સંક્ષિપ્ત વર્ણન]
૪. પશ્ચિમરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, પંખા કરે ૫. ઉત્તરરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ચામરધરે ૬.દક્ષીણરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, કળશ કરે ૭. મધ્યરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ૪-દીપકધરે
અને ૪-સૂતીકર્મ કરે ૩૯ | જન્માભિષેક સ્થળ
પાંડુકવનની દક્ષિણમાં અતિ પાંડકંબલશિલા પર ૪૦. ભગવંતના જન્મ સમયે કેટલા ઇન્દ્રો આવે? તે સમયે ૬૪ ઇંદ્રિો આવે તે આ ક્યા- ક્યા?
- ૧૨ “કલ્પ’ના ૧૦ ઇન્દ્રો, – ૨ (પ્રકારે) જ્યોતિષ્કના ઇન્દ્રો [સૂર્ય, ચંદ્ર] - ૨૦ ભવનપતિના ઇન્દ્રો - ૩૨ વ્યંતરોના ઇન્દ્રો
ભગવંતના જન્મ સમયે આવેલા ઇન્દ્રો શું કાર્યો કરે? સંક્ષિપ્ત વર્ણન
૧. પ્રભુ જેવું પ્રતિબીંબ રચવું ૨. સૌધર્મેન્દ્ર પાંચ રૂપ વિકુર્વે ૩. ઇંદ્ર પ્રભુને ખોળામાં સ્થાપે ૪. ચોસઠ ઇંદ્ર ૧૦૦૮ કલશોથી પ્રભુને સ્નાન કરાવે ૫. ગોશીષચંદન થી વિલેપના ૬. પુષ્પાદિથી અંગપૂજા ૭. પ્રભુને વસ્ત્ર પહેરાવે ૮. પ્રભુને અલંકાર પહેરાવે ૯. પ્રભુને અંગુઠે અમૃત સિંચી, પ્રભુને માતા પાસે મૂકે ૧૦.બત્રીશ કરોડ સોનૈયાની વૃષ્ટિ અને ઉદ્ઘોષણા કરે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 218

Page #219

[તીર્થંકર-૨૨- નેમિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]. ૪૨ | ભગવંત ના જન્મદાતા માતાનું નામ શિવા દેવી. ૪૩ | ભગવંતના પિતાનું નામ
સમુદ્રવિજય રાજા જ્જ | આ ભગવંતની જાતી કઈ હતી?
પુરુષ ૪૫ | ભગવંતના માતાની ગતિ
માહેન્દ્ર દેવલોકે ૪૬ | ભગવંતના પિતાની ગતિ
માહેન્દ્ર દેવલોકે ૪૭ | ભગવંતનું અન્ય નામ હોય તો?]
અરિષ્ટનેમિ ૪૮ | ભગવંતનું ગોત્ર
ગૌતમ ૯ ભગવંતનો વંશા
હરિવંશ ૫૦ | ભગવંતનું લંછના
શંખ પ૧ | ભગવંતના નામનો સામાન્ય અર્થ
પાપવૃક્ષ છેદવા નેમિચક્ર ધરવાથી નેમિ પ૨ | ભગવંતના નામનો વિશેષ અર્થ
ભગવંત ગર્ભમાં હતા ત્યારે રિષ્ટ રત્નચક્રને જોવાથી
અરિષ્ટનેમિ પ૩] આ ભગવંતને મસ્તકે ફણા છે?
ફણા નથી છે તો કેટલી હોય છે? પ૪ | ભગવંતના શરીર લક્ષણો.
ઉત્તમ ૧૦૦૮ લક્ષણયુક્ત પપ | ભગવંતનું સંઘયણ
અનુત્તર વજઋષભનારાચ | પ૬ | ભગવંતનું સંસ્થાના
અનુત્તર સમચતુરસ પ૭ ગૃહસ્થપણામાં કેટલું જ્ઞાન હોય?
મતિ, શ્રુત, અવધિજ્ઞાન પ૮ | ભગવંતનો ગણ.
રાક્ષસી ૫૯ | ભગવંતની યોનિ
મહિષ ૬૦ | ભગવંતનો વર્ણ
શ્યામ (કૃષ્ણ) ૬૧ ભગવંતનું રૂપ
સર્વોત્કૃષ્ટ, દેદિપ્યમાન [બધા દેવ એકઠા થાય. તો પણ પ્રભુના અંગુઠા પ્રમાણ જેટલું રુપ ના
વિકુર્તી શકે]. ૬૨ ભગવંતનું બળ
અનંતબળ [વાસુદેવ કરતાં ચક્રવર્તીનુ બળ બમણું
હોય, તેથી અનંતગણું બળ તીર્થંકરનું હોય. ૬૩ | ઉત્સધાંગલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૧૦ ધનુષ ૬૪ | આત્માગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૧૨૦ આંગળ. ૬૫ | પ્રમાણાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૨ આંગળ, ૨૦ અંશ ૬૬ | ભગવંત નો આહાર
બાલ્યાવસ્થામાં ઇન્દ્રએ અંગુઠે મુકેલ અમૃત, પછી ઓદનાદિ વિશિષ્ટ અન્ના
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 219

Page #220

[તીર્થંકર-૨૨- નેમિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૬૭ | ભગવંતના વિવાહ
વિવાહ થયેલા ન હતા ૬૮ | ભગવંતે વિષયસેવન કરેલું?
ના નથી કર્યું, અવિવાહિત હતા ૬૯ | ભગવંતની [રાજ]કુમાર અવસ્થા ૩૦૦ વર્ષ ૭૦ | ભગવંતનો રાજય-કાળા
રાજ્ય કરેલ નથી. ૭૧ | ચક્રવર્તી હતા કે માંડલિક રાજા
રાજા થયેલ જ નથી ૭૨ | ભગવંત કઈરીતે બોધ પામ્યા
તેઓ સ્વયંભુદ્ધ હતા. દીક્ષા-અવસર જણાવવા આવતા બ્રહ્મદેવલોકે રહેલા અર્ચિ:, અર્ચિમાલી, વૈરોચન આદિ લોકાંતિક દેવો
નવ (પ્રકારે) લોકાંતિક દેવો આવી પ્રભૂને દીક્ષાનો
અવસર જણાવે છે. જ | ભગવંત રોજ કેટલું વર્ષીદાન આપે? પ્રતિદિન ૧ ક્રોડ, ૮ લાખ સોનૈયા ૭૫ | ભગવંત વર્ષે કેટલું વર્ષીદાન આપે? ૩૮૮ ક્રોડ, ૮૦ લાખ સોનૈયા. ૭૬ | ભગવંત ક્યારે વર્ષીદાન આપે?
સૂર્યોદયથી મધ્યાહ વર્ષીદાન આપે ૭૭ | દીક્ષા માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
શ્રાવણ સુદ 9 દીક્ષા માસ-તિથી (ગુજરાતી)
શ્રાવણ સુદ 9 ૭૮ | દીક્ષા નક્ષત્ર
ચિત્રા ૭૯ | દીક્ષા રાશિ
કન્યા | ૮૦ | દીક્ષા કાળ.
દિવસના પૂર્વ ભાગે ૮૧ | દીક્ષા વખતે કરેલ તપા
છ8 ભક્ત ૮ | દીક્ષા વય
પ્રથમ વયમાં દીક્ષા, રાજ્ય ભોગવીને દીક્ષા ૮૩ | દીક્ષા વખતની શીબિકાનું નામ
દ્વારાવતી ૮૪ | ભગવંત સાથે કેટલાએ દીક્ષા લીધી? ૧૦૦૦ પુરુષો ૮૫ | ભગવંત ક્યા લિંગે નીકળ્યા?
તીર્થકર લિંગે નીકળ્યા અન્યલિંગ કે કુલિંગ નહીં ૮૬ | કઈ નગરીથી દીક્ષાર્થે નીકળ્યા?
દ્વારાવતી ૮૭ | દીક્ષા લીધી તે વન કર્યું હતું?
સહસ્સામ્રવના ૮૮ | દીક્ષા ક્યા વૃક્ષ નીચે લીધી?
અશોક વૃક્ષ. ૮૯ | કેટલી મષ્ટિ(મહી) લોન્ચ કર્યો?
પાંચ મુષ્ટિ (મુકી) ૯૦ | દીક્ષા લેતા જ ઉપજેલ જ્ઞાન
મન:પર્યવજ્ઞાન ૯૧ | દીક્ષા વખતે દેવદૂષ્ય (વસ્ત્ર)કોણે ઇન્દ્રપ્રભુના ખભે સ્થાપ્યું. સાધિક એક વર્ષ ૯૨ | આપ્યું? કેટલો વખત રહ્યું
બીજા મતે યાવઝીવ | ૯૩ | ભગવંત પ્રથમ પારણું શેનાથી થયું? પરમાન્ન (ખીર) ૪ | પ્રથમ પારણું ક્યારે થયું?
બીજા દિવસે. | ૫ | પ્રથમ પારણું ક્યાં થયું?
દ્વારાવતી ૯૬ | પ્રથમ ભિક્ષાદાતા કોણ હતા?
વરદિગ્ન
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 220

Page #221

દિવ્ય
[તીર્થંકર-૨૨- નેમિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]. પ્રથમ ભિક્ષાદાતાની ગતિ
તે ભવે કે ત્રીજા ભવે મોક્ષ
(આવશ્યક નિયુક્તિ ૩૩૪) ૯૮ | પ્રથમ ભિક્ષા-પ્રાતિકાળે પ્રગટ થતાં પાંચ | ૧.’અહોદાન’ ઉદ્ઘોષણા ૨. દિવ્ય વાજિંત્રનાદ
૩. સોનિયાની વૃષ્ટિ ૪. વસ્ત્ર વૃષ્ટિ.
૫. સુગંધી જળપુષ્પ વૃષ્ટિ ૯ વૃષ્ટિ થતાં સોનૈયાનું પ્રમાણ
સાડા બાર કરોડ સોનૈયા. ૧૦૦ ભગવંતના શાસનમાં થતો ઉત્કૃષ્ટતપ આઠ માસ. ૧૦૧ | આ ભગવંતની વિહારભૂમિ
આર્ય, અનાર્ય બન્ને ૧૦૨ | ભગવંત કેટલો કાળ છદ્મસ્થ રહ્યા? પ૪ દિવસ. ૧૦૩ કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(શાસ્ત્રીય) આસો વદ અમાસ
કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(ગુજરાતી) ભાદરવા વદ અમાસા ૧૦૪ કેવળજ્ઞાન નક્ષત્ર
ચિત્રા ૧૦૫ કેવળજ્ઞાન રાશિ
કન્યા ૧૦૬ | કેવળજ્ઞાન કાળ
દિવસના પૂર્વ ભાગે ૧૦૭ | કેવળજ્ઞાન થયું તે સ્થાન ક્યું?
ઉચંતા | ૧૦૮ કેવળજ્ઞાન થયું તે વન ક્યું?
સહસ્સામ્રવના ૧૦૯ | કેવળજ્ઞાન ક્યાવૃક્ષ નીચે થયું?
વેતસ ૧૧૦ કેવળજ્ઞાનવૃક્ષની ઊંચાઈ કેટલી? ભગવંત શરીરથી ૧૨ ગણું. x૧૨= ૧૨૦
ધનુષ) ૧૧૧ કેવલજ્ઞાન કાળે પ્રભુજીનો તપ
અઠ્ઠમભક્તા ૧૧૨ ભગવંતના ૩૪ અતિશયો.
જન્મથી ૪, દેવો વડે કૃત્ ૧૯, છાબસ્થિક કર્મક્ષય થતાં
૧૧ અતિશયો હોય. ૧૧૩ ભગવંત વાણીના ૩૫ ગુણો
સંસ્કૃત-વચનાદિ ૩૫ ગુણો હોય તેનું વર્ણન અન્યા
ગ્રંથથી જાણવું ૧૧૪ ભગવંતના આઠ પ્રાતિહાર્યો
અશોકવૃક્ષ, પંચવર્ષીપુષ્પ-વૃષ્ટિ, દિવ્યધ્વનિ, શ્વેતા
ચામર, સિંહાસન, ભામંડળ, દુંદુભિનાદ, છત્રાતિછત્ર. ૧૧૫ ચૈત્યવૃક્ષ (પહેલું પ્રાતિહાર્ય)
(૧૦ x૧૨= ૧૨૦ ધનુષ) ૧૧૬ | ભગવંતની ૧૮ દોષ રહિતતા
દાન-લાભ-વીર્ય-ભોગ-ઉપભોગ પાંચે નો અંતરાય, જુગુપ્સા, ભય, અજ્ઞાન, નિદ્રા, અવિરતિ, કામભોગેચ્છા, હાસ્ય શોક, દ્વેષ, મિથ્યાત્વ, રાગ, અરતિ
રતિ, એ ૧૮ દોષ ભગવંતને ન હોય. ૧૧૭ | તીર્થોત્પત્તિ ક્યારે થઇ?
પહેલા સમવસરણમાં ૧૧૮ | આ ભગવંતનો તીર્થ-પ્રવૃત્તિકાળ ભગવાન પાર્શ્વનાથ સુધી.
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 221

Page #222

[તીર્થંકર-૨૨- નેમિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ તારોમાં1. ૧૧૯ આ ભગવંત માં તીર્થવિચ્છેદ કાળ નથી. ૧૨૦ આ ભગવંત ના પહેલા ગણધર
વરદત્ત ૧૨૧ આ ભગવંત ના પહેલા સાધ્વી
ચક્ષદરા (યક્ષિણી) ૧૨૨ આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવક
નંદ ૧૨૩. આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવિકા
મહાસુવ્રતા ૧૨૪ આ ભગવંત ના મુખ્ય ભક્તરાજા
કૃષ્ણ ૧૨૫ | આ ભગવંત ના ચક્ષા
ગોમેધ ૧૨૬ આ ભગવંત ના યક્ષિણી
અંબા (અંબિકા) ૧૨૭ | આ ભગવંત ના ગણ.
૧૧ ૧૨૮ આ ભગવંત ના ગણધરો
૧૧ ૧૨૯ | આ ભગવંત ના સાધુઓ
૧૮,૦૦૦ ૧૩૦ | આ ભગવંત ના સાધ્વીઓ
૪૦,૦૦૦ ૧૩૧ | આ ભગવંત ના શ્રાવકો
૧,૬૯,૦૦૦ ૧૩૨ આ ભગવંત ના શ્રાવિકાઓ.
૩,૩૬,૦૦૦ | ૧૩૩ આ ભગવંત ના કેવળીઓ.
૧પ૦૦ ૧૩૪ આ ભગવંત ના મન:પર્યવજ્ઞાનીઓ ૧૦૦૦ ૧૩૫ | આ ભગવંત ના અવધિજ્ઞાનીઓ
૧૫૦૦ ૧૩૬ ] આ ભગવંત ના ચૌદપૂર્વીઓ
800 ૧૩૭ | આ ભગવંત ના વૈક્રિયલબ્ધિધરો
૧૫૦૦ ૧૩૮ | આ ભગવંત ના વાદિમુનિઓ.
૮૦૦ ૧૩૯ | આ ભગવંત ના સામાન્યમુનિઓ
૧૧,૨૮૯ | ૧૪૦ ભગવંત ના અનુત્તરોપપાતિક મુનિ ૧૬૦૦ ૧૪૧ પ્રકીર્ણકોની રચના કેટલી થઇ? ૧૮,૦૦૦ ૧૪૨ | સાધુના વ્રતની સંખ્યા
ચાર મહાવ્રત. ૧૪૩ શ્રાવકના વ્રતની સંખ્યા
બાર વ્રત ૧૪ | ભગવંતમાં કેટલા ચારિત્ર છે?
પાંચ:- સામાયિક, છેદોપસ્થાપનીય, પરિહારવિશુદ્ધિ
સૂક્ષ્મસંપરાય, યથાખ્યાતા ૧૪૫ આ ભગવંતમાં તત્ત્વોની સંખ્યા?
જીવ આદિ નવ અથવા દેવ,ગુરુ,ધર્મ ત્રણ ૧૪૬ | આ ભગવંતમાં સામાયિક કેટલી? ચાર- સમ્યત્વ, શ્રત, દેશવિરતિ, સર્વવિરતિ ૧૪૭ | આ ભગવંતમાં પ્રતિક્રમણ કેટલા? બે- રાઈ, દેવસી | ૧૪૮ રાત્રિભોજન ક્યા ગુણમાં આવે? ઉત્તર-ગુણમાં ૧૪૯ | આ ભગવંત માં સ્થિત-કલ્પ?
આચેલક્ય, શિક આદિ દશ ભેદે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 222

Page #223

[તીર્થંકર-૨૨- નેમિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૧૫o. આ ભગવંત માં અસ્થિત-કલ્પ?
આચેલક્ય, શિક આદિ ૬ ભેદે ૧પ૧ આ ભગવંતમાં સાધુ આચારનુપાલન સુખ બોધ્ય, સુખાનુપાલ્યા ૧૫૨ ષડાવશ્યક (પ્રતિક્રમણ)
કારણ હોય ત્યારે પ્રતિક્રમણ ૧૫૩ આ ભગવંત ના મુનિઓનું સ્વરૂપ
ઋજુ અને પ્રાજ્ઞ. ૧૫૪ ભગવંત પ્રરૂપિત ધર્મ બે ભેદે
અણગાર+અગાર કે શ્રુતચારિત્ર ૧પપ | આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનો વર્ણ કોઈપણ વર્ણના ૧૫s | આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનું માપ જેવા પ્રાપ્ત થાય માપ મુજબના ૧૫૭] આ ભગવંતનો ગૃહસ્થ કાળા
૩૦૦ વર્ષ ૧૫૮ ] આ ભગવંતનો કેવળજ્ઞાન કાળા
૭૦૦ વર્ષમાં પ૪ દિવસ ઓછા | ૧૫૯ આ ભગવંતનો કુલ દિક્ષા પર્યાય
૭૦૦ વર્ષ ૧૬૦ આ ભગવંતનુ કુલ આયુષ્ય.
૧૦૦૦ વર્ષ ૧૬૧ | આવેલા શીત આદિ પરિષહો
સમ્યક રીતે સહન કર્યા ૧૬૨ ભગવંતની ગતિ
| શાશ્વત અને નિરાબાધ સુખવાળા મોક્ષે (સિદ્ધિગતિ) ૧૬૩ મૃત્યુ બાદ સંસ્કાર
અગ્નિસંસ્કાર, (દફન આદિ વિધિ નહિ). ૧૬૪ | મોક્ષગમન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
અષાઢ સુદ ૮ મોક્ષગમન માસ-તિથી(ગુજરાતી).
અષાઢ સુદ ૮ ૧૬૫ | મોક્ષગમન નક્ષત્ર
ચિત્રા ૧૬૬ | મોક્ષગમન રાશિ ૧૬૭ | મોક્ષગમન કાળ
રાત્રીના પૂર્વ ભાગે ૧૬૮ | મોક્ષગમન ક્યા સ્થાનેથી થયું?
ગિરનાર (ઉજચંત) ૧૬૯ | મોક્ષગમન વખતનું આસના
પર્યકઆસન ૧૭૦ | આ ભગવંત ની મોક્ષમાં અવગાહના
૬.૬૭ ધનુષ ૧૭૧ | મોક્ષગમન વખતનો તપ
માસક્ષમણ ૧૭૨ | ભગવંત સાથે મોક્ષે જનાર કેટલાં
પ૩૬ ૧૭૩ | ભગવંતમોક્ષ વખતે કયો આરો હતો? ચોથા આરાના અંતે ૧૪ | ભગવંત ના મોક્ષગમનનો કાળ
૮૪ હજાર અને ૮૯ પક્ષ ચોથો આરો બાકી રહેતાં
તુલા
૧૭૫ આ ભગવંત ની યુગાંતકૃત્ ભૂમિ ૧૭૬ આ ભગવંત ની પર્યાયાંતકૃત્ ભૂમિ ૧૭૭ | ભગવંત માં પૂર્વો કેટલો કાળ રહ્યા? | ૧૭૮ પૂર્વ કેટલા કાળે વિચ્છેદ પામ્યા? ૧૭૯ ક્રમશ: ભગવંતોનુ અંતર
૮ પુરુષ સુધી બે વર્ષ પછી સંખ્યાત કાળ સુધી સંખ્યાત કાળ પછી ભ.નેમિનાથ પછી ૮૩,૭૫૦વર્ષ પછી ભ. પાર્શ્વનાથ નિર્વાણ પામ્યા
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 223

Page #224

[તીર્થંકર-૨૨- નેમિનાથ નો પરિચય ૧૮૫ કારોમાં] ૧૮૦ કોના તીર્થે કર્યું આશ્ચર્ય થયું? કૃષ્ણનું અપરાકંકામાં જવાનું થયું [એક વાસુદેવનું બીજા
વાસુદેવના ક્ષેત્રમાં જવાનું બન્યું તે]..
૧૮૧ | તીર્થમાં ક્યા ચક્રવર્તી થયા?
બ્રહ્મદત્ત ચક્રવર્તી થયા. ૧૮૨ તીર્થમાં ક્યા વાસુદેવ થયા?
| કૃષ્ણ વાસુદેવ થયા ૧૮૩ | તીર્થમાં ક્યા બલદેવ થયા?
બલભદ્ર બલદેવ થયા ૧૮૪ તીર્થમાં ક્યા પ્રતિવાસુદેવ થયા?
જરાસંધ પ્રતિવાસુદેવ થયા. ૧૮૫ | ભગવંતને જન્મ વખતે થતાં ૨૫૦ અભિષેકોની વિગત:
વૈમાનિકેન્દ્રો ૧૦, ભવનપતીન્દ્ર ૨૦, વ્યંતરેન્દ્રો ૩૨, ૬૬ ચંદ્રો, ૬૬ સૂર્યો, ૮ શકેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૮ ઇશારેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૫ ચમરેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૫ બલદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ધરણંદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ભૂતાનેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૪ વ્યંતર અગ્રમહિષી, ૪ જ્યોતિષ્ક અગ્રમહિષી, ૪ લોકપાલ, ૧ અંગરક્ષક, ૧ સામાનિક, ૧ કટકદેવ, ૧ ત્રાયત્રીશક, ૧ પર્ષદાદેવ, ૧ પ્રજાસ્થાનીય દેવ મળીને ૨૫૦ અભિષેક. આ ૨૫૦X૬૪૦૦૦ કળશ = ૧ ક્રોડ ૬૦ લાખ અભિષેક થાય.
સંપર્ક:- મુનિશ્રી દીપરત્નસાગરજી મહારાજ સાહેબ “પાર્થ વિહાર”, જૈન દેરાસરજી, ફોરેસ્ટ રેસ્ટ હાઉસ સામે, કાલાવડ હાઈવે-ટચ
Post: - ઠેબા, Dis:-જામનગર, ગુજરાત, India. [Pin-361120] Web Site- (1) www.Jainelibrary.org, (2) Deepratnasagar.in Email - Jainmunideepratnasagar@gmail.com MOBILE +91 9825967397
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 224

Page #225

नमो नमो निम्मलदसणस्स पूज्य आनंद-क्षमा-ललित-सुशील-सुधर्मसागर-गुरूभ्यो नम
તીર્થંકર - ૨૩ પાર્શ્વનાથ પરિચય”
(૧૮૫ દ્વારોમાં)
પરિચય દાતા મુનિશ્રી દીપરત્નસાગર
[M.Com., M.Ed., Ph.D., THER
1801/2015 ગુરુવાર ૨૦૭૨ કારતક સુદ ૧
પ્રિન્ટર્સ નવપ્રભાત પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ, અમદાવાદ, 9825598855
તીર્થંકર પરિચય શ્રેણી-૨૩
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 225

Page #226

[તીર્થંકર-૨૩- પાર્શ્વનાથ નો પરિચય ૧૮૫ કારોમાં] | ભગવંતનું નામ
પાર્શ્વનાથ ચોવીસીમાં આ ભગવંતનો ક્રમ
ત્રેવીસમો. ભગવંતના ભવો કેટલા થયા?
દસ, [૧૦] ભગવંતના સમ્યત્વ પ્રાપ્તિ પછીના ભવો ૧. મરુભૂતિ ક્યા ક્યા?
૨. હસ્તિ ૩. સહસ્રાર દેવા ૪. કરણવેગ વિદ્યાધર ૫. અય્યત દેવા ૬. વજનાભ રાજા ૭. મધ્યમ રૈવેયકે દેવા ૮. સુવર્ણબાહુ રાજા ૯. પ્રાણત દેવા ૧૦. પાર્શ્વનાથ
પૂર્વોત્તરભવે ભગવંત જ્યાં હતા ---તે દ્વીપનું નામ ---તે દ્વીપના ક્ષેત્રનું નામ ---તે ક્ષેત્રની દિશાનું નામ ---તે ક્ષેત્રની વિજયઆદિનું નામ ---ત્યાંની નગરી નુ નામ ભગવંતના ‘તીર્થંકરનામકર્મબંધ’ ના કારણો. (૨૦ સ્થાનકો)......
1કોમાંના કોઇપણ એક, એકથી વધુ કે વીશે (૨૦) સ્થાનકોની આરાધનાથી તીર્થંકર નામકર્મ બાંધ્યું.
જમ્બુદ્વીપ જમ્બુ ભરત મેરુપર્વતની દક્ષિણે જમ્બુ ભરત અયોધ્યા ૧.અરિહંત વત્સલતા, ૩.પ્રવચન વત્સલતા, પ.સ્થવિર વત્સલતા, ૭.તપસ્વી વત્સલતા ૯.નિરતિચાર દર્શન, ૧૧.આવશ્યક ૧૩.નિરતિચાર વ્રત, ૧૫.તપ સમાધિ, ૧૭.વૈયાવચ્ચ સમાધિ ૧૯. શ્રુતભક્તિ
૨.સિદ્ધ વત્સલતા, ૪.ગુરુ વત્સલતા, ૬.બહુશ્રુત વત્સલતા, ૮.નિરંતર જ્ઞાનોપયોગ, ૧૦.વિનય, ૧૨.નિરતિચાર શીલ, ૧૪.ક્ષણ લવ સમાધિ, ૧૬.ત્યાગ સમાધિ, ૧૮.અપૂર્વજ્ઞાનગ્રહણ ૨૦.પ્રવચન પ્રભાવના
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 226

Page #227

૧૨
૧૭.
૧૮ | ભગવંત
૧૯,
[તીર્થંકર-૨૩- પાર્શ્વનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૧૧ ભગવંતનું પૂર્વોત્તર-ભવનું નામ
આનંદ ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું રાજવીપણું માંડલિક રાજા ૧૩ | ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવના ગુરુનું નામ દામોદર ૧૪ | ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું કૃત
અગિયાર અંગ. ૧૫ ભગવંત પૂર્વભવે ક્યા સ્વર્ગમાં હતા. પ્રાણત દેવલોકે ૧૬ | પૂર્વભવે સ્વર્ગમાં ભગવંત નુ આયુષ્ય ૨૦ સાગરોપમાં | ચ્યવન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) ચ્યવન ચૈત્ર વદ ૪ માસ-તિથી (ગુજરાતી)
ફાગણ વદ ૪ ભગવંત નુ ચ્યવન નક્ષત્રા
વિશાખા ભગવંત ની ચ્યવન રાશિ
તુલા ૨૦ ભગવંત નો ચ્યવન કાળા
મધ્ય-રાત્રી ૨૧ ભગવંત ગર્ભમાં આવ્યા ત્યારે માતાએ | ૧.હાથી,
૨.વૃષભ, જોયેલ ૧૪ સ્વપ્ના
૩.સિંહ,
૪.લક્ષ્મી, [*અહી ૧૪ સ્વપ્નનો ક્રમ સર્વે તીર્થકરને પ.પુષ્પમાળા,
૬.ચંદ્ર, આશ્રીને નોંધ્યો છે પણ ઋષભદેવની ૭.સૂર્ય,
૮.ધ્વજ, માતાએ ૧લે સ્વપ્ન “વૃષભ” જોયેલો ] ૯.પૂર્ણકળશ,
૧૦.પદ્મસરોવર, ૧૧.ક્ષીરસમુદ્ર, ૧૨.દેવવિમાન,
૧૩.રત્ન-રાશિ, ૧૪.નિર્ધમઅગ્નિ | સ્વપ્નફળનું કથન કોણે કર્યું?
પિતા અને સ્વપ્નલક્ષણ પાઠક. | માતામુખેથીસ્વપ્નો પાછા ફરવા
આ ઘટના બની નથી *વિશેષ*ગર્ભસંહરણ”
આ ભગવંતના ગર્ભનું સંકરણ થયું ન હતું. માતાનો ગર્ભ-આકાર
ગર્ભ પ્રચ્છન્ન હોવાથી માતાના પેટનો આકાર બદલાતો.
નથી. ૨૬. | ભગવંત ચ્યવન થયું તે માતાનું નામ વામા દેવી. ૨૭. આ ભગવંત ગર્ભમાં અભિગ્રહ કરેલો? કરેલો નથી. ૨૮ ભગવંત ની ગર્ભસ્થિતિ
૯ માસ ૬ દિવસ | ભગવંત નુ જન્મ નક્ષત્ર
વિશાખા. જન્મ માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
પોષ વદ ૧૦ જન્મ માસ-તિથી (ગુજરાતી)
માગસર વદ ૧૦ ૩૧ ભગવંત ની જન્મ રાશિ | ભગવંત નો જન્મ કાળા
મધ્ય-રાત્રી. જન્મ વખતે કયો આરો હતો?
ચોથા આરાના ઉત્તરાર્ધમાં
૨૪
૨૯
૩૦.
તુલા
૩૨ | ભત્ર
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 227

Page #228

૩૪
૩૫
39
[તીર્થંકર-૨૩- પાર્શ્વનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
આ ભગવંતના જન્મવખતે કયો કાળ હતો? | ૩૫૩ વર્ષ, સાડા આઠ માસ ચોથા આરો બાકી રહ્યો
ત્યારે
આ ભગવંત ક્યા · દેશ' ની કઈ · નગરી' માં
જન્મ પામ્યા?
૩૭
ભગવંતના જન્મ સમયે ૫૬ દિક્ ૩૮ કુમારીઓનું આગમન અને કાર્યો
૪૧
[ભગવંતનો જન્મ થાય ત્યારે... કેટલી દીક્કુમારીઓ ક્યાંથી આવે અને શું શું કાર્ય કરે?
.તેનું સંક્ષિપ્ત વર્ણન]
કાશી દેશ વારાણસી નગરી
ભગવંતના જન્મ સમયે આવેલા ઇન્દ્રો શું કાર્યો કરે? સંક્ષિપ્ત વર્ણન
૧. અધોલોક્થી ૮ દિશાકુમારી આવે, સુતિકા ઘર બનાવે, ભૂમિ-શુદ્ધિ કરે
૩૯ જન્માભિષેક સ્થળ
૪૦
ભગવંતના જન્મ સમયે કેટલા ઇન્દ્રો આવે? | તે સમયે ૬૪ ઈંદ્રો આવે તે આન્દ્રે
ક્યા-ક્યા?
૨. ઉર્ધ્વલોકથી ૮ દિશાકુમારી આવે સુગંધીજળ અને સુગંધી-પુષ્પ વૃષ્ટિ કરે
૩. પૂર્વરુચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, દર્પણ ધરે ૪. પશ્ચિમરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, પંખા કરે ૫. ઉત્તરરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ચામરધરે ૬.દક્ષીણરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, કળશ કરે ૭. મધ્યરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ૪-દીપકધરે અને ૪-સૂતીકર્મ કરે
પાંડુકવનની દક્ષિણમાં અતિપાંડુકંબલશિલા પર
- ૧૨ ‘કલ્પ’ના ૧૦ ઇન્દ્રો,
– ૨ (પ્રકારે) જ્યોતિષ્કના ઇન્દ્રો [સૂર્ય, ચંદ્ર]
- ૨૦ ભવનપતિના ઇન્દ્રો
- ૩૨ વ્યંતરોના ઇન્દ્રો
૧. પ્રભુ જેવું પ્રતિબીંબ રચવું
૨. સૌધર્મેન્દ્ર પાંચ રૂપ વિકર્વે
૩. ઇંદ્ર પ્રભુને ખોળામાં સ્થાપે
૪. ચોસઠે ઇંદ્ર ૧૦૦૮ કલશોથી પ્રભુને સ્નાન કરાવે
૫. ગોશીર્ષચંદન થી વિલેપન
૬. પુષ્પાદિથી અંગપૂજા
૭. પ્રભૂને વસ્ત્ર પહેરાવે
૮. પ્રભૂને અલંકાર પહેરાવે
૯. પ્રભૂને અંગુઠે અમૃત સિંચી, પ્રભુને માતાપાસે મૂકે ૧૦.બત્રીશ કરોડ સોનૈયાની વૃષ્ટિ અને ઉદ્ઘોષણા કરે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 228

Page #229

૪૮
સર્પ
| તીર્થંકર-૨૩- પાર્શ્વનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ભગવંત ના જન્મદાતા માતાનું નામ | વામા દેવી ૪૩ | ભગવંતના પિતાનું નામ
અશ્વસેન રાજા જ્જ | આ ભગવંતની જાતી કઈ હતી?
પુરુષા ભગવંતના માતાની ગતિ
માહેન્દ્ર દેવલોક ૪૬ | ભગવંતના પિતાની ગતિ
માહેન્દ્ર દેવલોક ૪૭. ભગવંતનું અન્ય નામ [હોય તો?]
માહિતી નથી. ભગવંતનું ગોત્ર
કાશ્યપ. ભગવંતનો વંશ
| ઇસ્લાકુ. ૫૦ |
ભગવંતનું લંછન પ૧ ભગવંતના નામનો સામાન્યઅર્થ
સર્વ ભાવોને જૂવે છે તેથી પાર્થ પર ભગવંતના નામનો વિશેષ અર્થ
ભગવંત ગર્ભમાં હતા ત્યારે માતાએ પડખે જતો સર્પ
જોએલો તેથી પાર્થ પ૩ આ ભગવંતને મસ્તકે ફણા છે?
ફણા હોય છે, ફણા ૫, ૭ કે ૧૦૦૮ પણ હોઈ છે તો કેટલી હોય છે?
શકે છે. ૫૪. ભગવંતના શરીર લક્ષણો
ઉત્તમ ૧૦૦૮ લક્ષણયુક્તા પપ ભગવંતનું સંઘયણ
| અનુત્તર વજઋષભનારાચા ૫૬ | ભગવંતનું સંસ્થાના
અનુત્તર સમચતુરસ્સા પ૭ ગૃહસ્થપણામાં કેટલું જ્ઞાન હોય?
મતિ, કૃત, અવધિજ્ઞાન ભગવંતનો ગણ
રાક્ષસ પ૯ | ભગવંતની યોનિ So | ભગવંતનો વર્ણ
નીલ (લીલો) ૬૧ ભગવંતનું રૂપ
સર્વોત્કૃષ્ટ, દેદિપ્યમાન [બધા દેવ એકઠા થાય તો પણ પ્રભુના અંગુઠા પ્રમાણ જેટલું રુપ ન
વિકુર્તી શકે]. ૬૨ | ભગવંતનું બળ
અનંતબળ [વાસુદેવ કરતાં ચક્રવર્તીનુ બળ બમણું
હોય, તેથી અનંતગણું બળ તીર્થંકરનું હોય. ૬૩ | ઉત્સધાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૯ હાથ ૬૪ આત્માંગલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૧૨૦ આંગળ ૬પ | પ્રમાણાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૨૭ અંશ S$ ၂ | ભગવંત નો આહાર
બાલ્યાવસ્થામાં ઇન્દ્રએ અંગુઠે મુકેલ અમૃત, પછી ઓદનાદિ વિશિષ્ટ અન્ના
૫૮
મૃગ
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 229

Page #230

[તીર્થંકર-૨૩- પાર્શ્વનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]. ૬૭ | ભગવંતના વિવાહ
વિવાહ થયેલા હતા ૬૮ | ભગવંતે વિષયસેવન કરેલું?
સ્વપત્નીઓ સાથે કરેલું ૬૯ | ભગવંતની [રાજ]કુમાર અવસ્થા | 30 વર્ષ ૭૦ | ભગવંતનો રાજ્ય-કાળા
રાજ્ય કરેલ નથી. ૭૧ | ચક્રવર્તી હતા કે માંડલિક રાજા
રાજા થયેલ જ નથી. ૭૨ | ભગવંત કઈ રીતે બોધ પામ્યા
તેઓ સ્વયંભુદ્ધ હતા. ૭૩ | દીક્ષા-અવસર જણાવવા આવતા બ્રહ્મદેવલોકે રહેલા અર્ચિ, અર્ચિમાલી, વૈરોચન આદિ લોકાંતિક દેવો
નવ (પ્રકારે) લોકાંતિક દેવો આવી પ્રભૂને દીક્ષાનો
અવસર જણાવે છે. જ | ભગવંત રોજ કેટલું વર્ષીદાન આપે? પ્રતિદિન ૧ ક્રોડ, ૮ લાખ સોનૈયા ૭૫ | ભગવંત વર્ષે કેટલું વર્ષીદાન આપે? ૩૮૮ ક્રોડ, ૮૦ લાખ સોનૈયા ૭૬ | ભગવંત ક્યારે વર્ષીદાન આપે.
સૂર્યોદયથી મધ્યાહ્ન વર્ષીદાન આપે ૭૭ | દીક્ષા માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
પોષ વદ ૧૧ દીક્ષા માસ-તિથી (ગુજરાતી)
માગસર વદ ૧૧ ૭૮ | દીક્ષા નક્ષત્ર
વિશાખા. ૭૯ | દીક્ષા રાશિ
તુલા ૮૦ | દીક્ષા કાળ.
દિવસના પૂર્વ ભાગે ૮૧ | દીક્ષા વખતે કરેલ તપ
અઠ્ઠમ ભક્તા ૮૨ | દીક્ષા વય
પ્રથમ વયમાં દીક્ષા, રાજ્ય ભોગવીને દીક્ષા ૮૩ | દીક્ષા વખતની શીબિકાનું નામ
વિશાલા ૮૪ | ભગવંત સાથે કેટલાએ દીક્ષા લીધી? ૩૦૦ ૮૫ | ભગવંત ક્યા લિંગે નીકળ્યા?
તીર્થકર લિંગે નીકળ્યા અન્યલિંગ કે કુલિંગ નહીં ૮૬ | કઈ નગરીથી દીક્ષાર્થે નીકળ્યા?
વાણારસી ૮૭ | દીક્ષા લીધી તે વન કર્યું હતું?
આશ્રમપદ ૮૮ | દીક્ષા ક્યા વૃક્ષ નીચે લીધી?
અશોક વૃક્ષ ૮૯ કેટલી મુષ્ટિ(મુઠ્ઠી) લોન્ચ કર્યો?
પાંચ મુષ્ટિ (મુઠ્ઠી) ૯૦ | દીક્ષા લેતા જ ઉપજેલ જ્ઞાના
મન:પર્યવજ્ઞાન ૯૧ | દીક્ષા વખતે દેવદૂષ્ય (વસ્ત્ર)કોણે ઇન્દ્ર પ્રભુના ખભે સ્થાપ્યું. સાધિક એક વર્ષ ૯૨ | આપ્યું? કેટલો વખત રહ્યું?
બીજા મતે ચાવવા ૯૩ | ભગવંત પ્રથમ પારણું શેનાથી થયું? પરમાન્ન (ખીર) ૯૪ | પ્રથમ પારણું ક્યારે થયું?
બીજા દિવસે. ૯૫ પ્રથમ પારણું ક્યાં થયું?
કોપકટ ૯૬ | પ્રથમ ભિક્ષાદાતા કોણ હતા?
ધન્ય
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 230

Page #231

[તીર્થંકર-૨૩- પાર્શ્વનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] પ્રથમ ભિક્ષાદાતાની ગતિ
તે ભવે કે ત્રીજા ભવે મોક્ષ
(આવશ્યક નિર્યુક્તિ ૩૩૪) ૯૮ | પ્રથમ ભિક્ષા-પ્રાતિકાળે પ્રગટ થતાં પાંચ | ૧.’અહોદાન’ ઉદ્ઘોષણા ૨. દિવ્ય વાજિંત્રનાદ દિવ્ય
૩. સોનિયાની વૃષ્ટિ ૪. વસ્ત્ર વૃષ્ટિ.
૫. સુગંધી જળપુષ્પ વૃષ્ટિ || ૯ | વૃષ્ટિ થતાં સોનૈયાનું પ્રમાણ
સાડા બાર કરોડ સોનૈયા ૧૦૦ | ભગવંતના શાસનમાં થતો ઉત્કૃષ્ટતપ આઠ માસ. ૧૦૧ આ ભગવંતની વિહારભૂમિ
આર્ય, અનાર્ય બન્ને ૧૦૨ | ભગવંત કેટલો કાળ છદ્મસ્થ રહ્યા? ૮૪ દિવસ ૧૦૩ કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(શાસ્ત્રીય) ચૈત્ર વદ ૪
કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(ગુજરાતી) ફાગણ વદ ૪ ૧૦૪ કેવળજ્ઞાન નક્ષત્ર
| વિશાખા ૧૦૫ | કેવળજ્ઞાન રાશિ
તુલા ૧૦૬ કેવળજ્ઞાન કાળા
દિવસના પૂર્વ ભાગે. ૧૦૭ કેવળજ્ઞાન થયું તે સ્થાન ક્યું?
વાણારસી. | ૧૦૮ કેવળજ્ઞાન થયું તે વન ન્યું?
આશ્રમપદ ૧૦૯ કેવળજ્ઞાન ક્યાવૃક્ષ નીચે થયું?
ધાતકીવૃક્ષા ૧૧૦ કેવળજ્ઞાનવૃક્ષની ઊંચાઈ કેટલી? ભગવંત શરીરથી ૧૨ ગણું. (
ધનુષ) ૧૧૧ કેવલજ્ઞાન કાળે પ્રભુજીનો તપ
અટ્ટમ ભક્તા ૧૧૨ ભગવંતના ૩૪ અતિશયો.
જન્મથી ૪, દેવો વડે કૃત્ ૧૯, છાટ્યસ્થિક કર્મક્ષય થતાં
૧૧ અતિશયો હોય. ૧૧૩ ભગવંત વાણીના ૩૫ ગુણો
સંસ્કૃત-વચનાદિ ૩૫ ગુણો હોય તેનું વર્ણન અન્ય
ગ્રંથથી જાણવું ૧૧૪ | ભગવંતના આઠ પ્રાતિહાર્યો
અશોકવૃક્ષ, પંચવર્ષીપષ્પ-વૃષ્ટિ, દિવ્યધ્વનિ, શ્વેતા
ચામર, સિંહાસન, ભામંડળ, ઇંદુભિનાદ, છત્રાતિછત્ર. ૧૧૫ ચૈત્યવૃક્ષ (પહેલું પ્રાતિહાર્ય)
(૯x૧૨= ૧૦૮હાથ =૨૭ ધનુષ) ૧૧૬ ભગવંતની ૧૮ દોષ રહિતતા.
દાન-લાભ-વીર્ય-ભોગ-ઉપભોગ પાંચે નો અંતરાય, જુગુપ્સા, ભય, અજ્ઞાન, નિદ્રા, અવિરતિ, કામભોગેચ્છા, હાસ્ય શોક, દ્વેષ, મિથ્યાત્વ, રાગ, અરતિ
રતિ, એ ૧૮ દોષ ભગવંતને ન હોય ૧૧૭ તીર્થોત્પત્તિ ક્યારે થઇ?
પહેલા સમવસરણમાં ૧૧૮ | આ ભગવંતનો તીર્થ-પ્રવૃત્તિકાળ ભગવાન વર્ધમાન (મહાવીરસ્વામી) સુધી
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 231

Page #232

૧૦
તીર્થંકર-૨૩- પાર્શ્વનાથ નો પરિચય ૧૮૫ કારોમાં? ૧૧૯ | આ ભગવંત માં તીર્થવિચ્છેદ કાળ નથી. ૧૨૦ | આ ભગવંત ના પહેલા ગણધર
આર્યદત્ત ૧૨૧ આ ભગવંત ના પહેલા સાધ્વી
પુષ્પચૂલા. ૧૨૨ આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવક
સુદ્યોત ૧૨૩ . આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવિકા
સુનંદા ૧૨૪ આ ભગવંત ના મુખ્ય ભક્તરાજા પ્રસેનજિતા ૧૨૫ આ ભગવંત ના યક્ષ
પાર્શ્વ | ૧૨૬ | આ ભગવંત ના યક્ષિણી
પદ્માવતી ૧૨૭ | આ ભગવંત ના ગણ
૧૦. ૧૨૮ આ ભગવંત ના ગણધરો. ૧૨૯ આ ભગવંત ના સાધુઓ.
૧૬,૦૦૦ ૧૩૦ આ ભગવંત ના સાધ્વીઓ
૩૮,૦૦૦ ૧૩૧ આ ભગવંત ના શ્રાવકો
| ૧,૬૪,૦૦૦ ૧૩૨ | આ ભગવંત ના શ્રાવિકાઓ
| ૩,૩૯,૦૦૦ ૧૩૩ આ ભગવંત ના કેવળીઓ
| ૧૦૦૦ ૧૩૪ આ ભગવંત ના મન:પર્યવજ્ઞાનીઓ | ૭૫૦ આ ભગવંત ના અવધિજ્ઞાનીઓ
૧૪૦૦ ૧૩૬ આ ભગવંત ના ચૌદપૂર્વીઓ
| ૩૫૦ ૧૩૭ આ ભગવંત ના વૈક્રિયલબ્ધિધરો. ૧૧૦૦ ૧૩૮ આ ભગવંત ના વાદિમુનિઓ
| ૬૦૦ | ૧૩૯ આ ભગવંત ના સામાન્યમુનિઓ ૧૦,૭૯૦ ૧૪૦ ભગવંત ના અનુત્તરોપપાતિક મુનિ ૧૨૦૦ ૧૪૧ | પ્રકીર્ણકોની રચના કેટલી થઇ? ૮૦૦ ૧૪૨ | સાધુના વ્રતની સંખ્યા
ચાર મહાવ્રત. ૧૪૩ | શ્રાવકના વ્રતની સંખ્યા
બાર વ્રત ૧૪ ભગવંતમાં કેટલા ચારિત્ર છે?
પાંચ:- સામાયિક, છેદોપસ્થાપનીય, પરિહારવિશુદ્ધિ
સૂક્ષ્મસંપરાય, ચાખ્યાત. ૧૪૫ આ ભગવંતમાં તત્ત્વોની સંખ્યા? જીવ આદિ નવ અથવા દેવ,ગુરુ,ધર્મ ત્રણ ૧૪૬ | આ ભગવંતમાં સામાયિક કેટલી?
ચાર- સખ્યત્વ, શ્રત, દેશવિરતિ, સર્વવિરતિ | ૧૪૭ | આ ભગવંતમાં પ્રતિક્રમણ કેટલા? બે- રાઈ, દેવસી | ૧૪૮ | રાત્રિભોજન ક્યા ગુણમાં આવે?
ઉત્તર-ગુણમાં ૧૪૯ | આ ભગવંત માં સ્થિત-કલ્પ?
આચેલક્ય, શિક આદિ દશ ભેદે
|
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 232

Page #233

તીર્થંકર-૨૩- પાર્શ્વનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૧૫૦ | આ ભગવંત માં અસ્થિત-કલ્પ?
આચેલક્ય, ફેશિક આદિ ૬ ભેદે ૧૫૧ | આ ભગવંતમાં સાધુ આચારનુપાલન સુખ બોધ્ય, સુખાનુપાલ્યા ૧૫૨ ષડાવશ્યક (પ્રતિક્રમણ)
કારણ હોય ત્યારે પ્રતિક્રમણ ૧૫૩ આ ભગવંત ના મુનિઓનું સ્વરૂપ
ઋજુ અને પ્રાજ્ઞા ૧૫૪ ભગવંત પ્રરૂપિત ધર્મ બે ભેદે
અણગાર+અગાર કે શ્રુત+ચારિત્ર ૧પપ આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનો વર્ણ કોઇપણ વર્ણના ૧૫૬ આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનું માપ
જેવા પ્રાપ્ત થાય માપ મુજબના ૧૫૭ | આ ભગવંતનો ગૃહસ્થ કાળ
૩૦ વર્ષ ૧૫૮ | આ ભગવંતનો કેવળજ્ઞાન કાળ
૭૦ વર્ષમાં ૮૪ દિવસ ઓછા | ૧૫૯ | આ ભગવંતનો કુલ દિક્ષા પર્યાય
જેવા પ્રાપ્ત થાય તેવા માપના | ૧૬૦ | આ ભગવંતનું કુલ આયુષ્ય
૧૦૦ વર્ષ ૧૬૧ | આવેલા શીત આદિ પરિષહો
સમ્યક રીતે સહન કર્યા ૧૬૨ | ભગવંતની ગતિ
| શાશ્વત અને નિરાબાધ સુખવાળા મોક્ષે (સિદ્ધિગતિ) ૧૬૩ મૃત્યુ બાદ સંસ્કાર
અગ્નિસંસ્કાર, (દકન આદિ વિધિ નહિ) ૧૪ | મોક્ષગમન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
શ્રાવણ સુદ ૮ મોક્ષગમન માસ-તિથી(ગુજરાતી)
શ્રાવણ સુદ ૮ ૧૬૫ | મોક્ષગમન નક્ષત્ર
વિશાખા ૧૬૬ | મોક્ષગમન રાશિ ૧૬૭ | મોક્ષગમન કાળા
રાત્રીના પૂર્વ ભાગે ૧૬૮ | મોક્ષગમન ક્યા સ્થાનેથી થયું?
સમ્મત પર્વતેથી ૧૬૯ | મોક્ષગમન વખતનું આસન
કાયોત્સર્ગ ૧૭૦ | આ ભગવંત ની મોક્ષમાં અવગાહના
૬ હાથ ૧૭૧ | મોક્ષગમન વખતનો તપા
| માસક્ષમણ ૧૭૨ | ભગવંત સાથે મોક્ષે જનાર કેટલાં.
33 ૧૭૩ | ભગવંતમોક્ષ વખતે કયો આરો હતો? ચોથા આરાના અંતે. ૧૭૪ ભગવંત ના મોક્ષગમનનો કાળ
૨૫૩ વર્ષ અને સાડા આઠ માસ ચોથો આરો બાકી
રહેતાં ૧૭૫ આ ભગવંત ની યુગાંતકૃત્ ભૂમિ
ચાર પુરુષ સુધી ૧૭૬ | આ ભગવંત ની પર્યાયાંતઋતુ ભૂમિ
ત્રણ વર્ષ પછી ૧૭૭] ભગવંત માં પૂર્વો કેટલો કાળ રહ્યા?
સંખ્યાત કાળ સુધી. ૧૭૮ પૂર્વ કેટલા કાળે વિચ્છેદ પામ્યા?
સંખ્યાત કાળ પછી ૧૭૯ | ક્રમશ: ભગવંતોનુ અંતર
ભ. પાર્શ્વનાથ પછી 250 વર્ષ પછી ભ. મહાવીર નિર્વાણ પામ્યા
તુલા
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 233

Page #234

[તીર્થંકર-૨૩- પાર્શ્વનાથ નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૧૮૦ કોના તીર્થે કર્યું આશ્ચર્ય થયું?
..કોઈ આશ્ચર્ય થયું નથી........
૧૮૧ તીર્થમાં ક્યા ચક્રવર્તી થયા?
કોઈ ચક્રવર્તી થયા નથી ૧૮૨ તીર્થમાં ક્યા વાસુદેવ થયા?
કોઈ વાસુદેવ થયા નથી ૧૮૩ | તીર્થમાં ક્યા બલદેવ થયા?
કોઈ બલદેવ થયા નથી. | ૧૮૪ તીર્થમાં ક્યા પ્રતિવાસુદેવ થયા? કોઈ પ્રતિવાસુદેવ થયા નથી ૧૮૫ | ભગવંતને જન્મ વખતે થતાં ૨૫૦ અભિષેકોની વિગત:
વૈમાનિકેન્દ્રો ૧૦, ભવનપતીન્દ્ર ૨૦, વ્યંતરેન્દ્રો ૩૨, ૬૬ ચંદ્રો, ૬૬ સૂર્યો, ૮ શકેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૮ ઇશારેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૫ ચમરેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૫ બલદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ધરણંદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ભૂતાનેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૪ વ્યંતર અગ્રમહિષી, ૪ જ્યોતિષ્ક અગ્રમહિષી, ૪ લોકપાલ, ૧ અંગરક્ષક, ૧ સામાજિક, ૧ કટકદેવ, ૧ ત્રાગસ્ત્રીંશક, ૧ પર્ષદાદેવ, ૧ પ્રજાસ્થાનીય દેવ મળીને ૨૫૦ અભિષેક. આ ૨૫૦x૬૪૦૦૦ કળશ = ૧ ક્રોડ ૬૦ લાખ અભિષેક થાય.
સંપર્ક:- મુનિશ્રી દીપરત્નસાગરજી મહારાજ સાહેબ “પાર્થ વિહાર”, જૈન દેરાસરજી, ફોરેસ્ટ રેસ્ટ હાઉસ સામે, કાલાવડ હાઈવે-ટચ
Post:- ઠેબા, Dis:-જામનગર, ગુજરાત, India. [Pin-361120]
Web Site- (1) www.Jainelibrary.org, (2) Deepratnasagar.in Email - Jainmunideepratnasagar@gmail.com MOBILE +91 9825967397
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 234

Page #235

नमो नमो निम्मलदसणस्स पूज्य आनंद-क्षमा-ललित-सुशील-सुधर्मसागर-गुरुभ्यो नमः
તીર્થકર - ૨૪ વર્તમાન પરિચય”
(૧૮પ દ્વારોમાં)
પરિચય દાતા મુનિશ્રી દીપરત્નસાગર
M.com., M.Ed., Ph.D.,શ્રુતમર્ષિ
12/01/2015
ગુરુવાર ૨૦૦૨, કારતક સુદ ૧
પ્રિન્ટસ નવપ્રભાત પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ, અમદાવાદ 9825598855
તીર્થકર પરિચય શ્રેણી-૨૪
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 235

Page #236

૧
૨
3
જ
૫
5 & 9 VU
૭
८
૧૦
[તીર્થંકર-૨૪- વર્ધમાન નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
વર્ધમાન
ચોવીસમો
૨૭ (*૨૬), [સત્તાવીસ/છવ્વીસ]
૧.નયસાર
૨.સૌધર્મે દેવ
૩.મરિચિ
૪.બ્રહ્મકલ્પે દેવ
૫.કૌશિક બ્રાહ્મણ
ભગવંતનું નામ
ચોવીસીમાં આ ભગવંતનો ક્રમ
ભગવંતના ભવો કેટલા થયા?
ભગવંતના સમ્યક્ત્વ પ્રાપ્તિ પછીના ભવો
ક્યા ક્યા?
પૂર્વોત્તરભવે ભગવંત જ્યાં હતા ---તે દ્વીપનું નામ ---તે દ્વીપના ક્ષેત્રનુ નામ ---તે ક્ષેત્રની દિશાનું નામ ---તે ક્ષેત્રની વિજયઆદિનું નામ ---ત્યાંની ‘ નગરી' નુ નામ
ભગવંતના ' તીર્થંકરનામકર્મબંધ' ના કારણો. (૨૦ સ્થાનકો).... આ (૨૦) સ્થાનકોમાંના કોઇપણ એક, એકથી વધુ કે વીશે (૨૦) સ્થાનકોની આરાધનાથી તીર્થંકર નામકર્મ બાંધ્યું.
૬.પુષ્પ બ્રાહ્મણ
૭.સૌધર્મે દેવ
૮.અગ્નિદ્યોત
૯.ઈશાને દેવ
૧૦.અગ્નિભૂતિ ૧૧.સનકુમારદેવ
૧૨.ભારદ્વાજ
૧૩.માહેન્દ્રદેવ
૧૪.સ્થાવરવિપ્ર
જમ્બુદ્વીપ
જમ્મૂ ભરત મેરુપર્વતની દક્ષિણે
જમ્મૂ ભરત અહિચ્છત્રા
૧.અરિહંત વત્સલતા,
૩.પ્રવચન વત્સલતા, ૫.સ્થવિર વત્સલતા, ૭.તપસ્વી વત્સલતા
૯.નિરતિચાર દર્શન,
૧૧.આવશ્યક
૧૩.નિરતિચાર વ્રત,
૧૫.તપ સમાધિ,
૧૭.વૈયાવચ્ચ સમાધિ ૧૯.શ્રુતભક્તિ
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
૧૫.બ્રહ્મકલ્પેદેવ
૧૬.વિશ્વભૂતિ
૧૭.મહાશુદે દેવ ૧૮.ત્રિપૃષ્ઠવાસુદેવ
૧૯.સાતમી નરકે ૨૦. સિંહ
૨૧.ચોથી નરકે ૨૨. મનુષ્ય
૨૩.પ્રિયમિત્ર ચક્રવર્તી
૨૪.મહાશુ≠ દેવ ૨૫.નંદનરાજર્ષિ
૨૬.પ્રાણતે દેવ
૨૭. વર્ધમાન
*આ ભવ આવશ્યકમાં નોંધ્યો નથી
૨.સિદ્ધ વત્સલતા, ૪.ગુરુ વત્સલતા,
૬.બહુશ્રુત વત્સલતા,
૮.નિરંતર જ્ઞાનોપયોગ, ૧૦.વિનય,
૧૨.નિરતિચાર શીલ,
૧૪.ક્ષણ લવ સમાધિ, ૧૬.ત્યાગ સમાધિ, ૧૮.અપૂર્વજ્ઞાનગ્રહણ
૨૦.પ્રવચન પ્રભાવના
Page 236

Page #237

[તીર્થંકર-૨૪- વર્ધમાન નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
૧૧
ભગવંતનું પૂર્વોત્તર-ભવનું નામ
નંદન
૧૨ ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું રાજવીપણું
માંડલિક રાજા પોટ્ટિલાચાર્ય
અગિયાર અંગ.
પ્રાણત દેવલોકે
૨૦ સાગરોપમ
૧૩ ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવના ગુરુનું નામ ભગવંત પૂર્વોત્તર-ભવનું શ્રુત
૧૪
૧૬
૧૫ ભગવંત પૂર્વભવે ક્યા સ્વર્ગમાં હતા પૂર્વભવે સ્વર્ગમાં ભગવંત નુ આયુષ્ય ચ્યવન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) ચ્યવન માસ-તિથી (ગુજરાતી)
૧૭
ભગવંત નુ ચ્યવન નક્ષત્ર
ભગવંત ની ચ્યવન રાશિ
ભગવંત નો અવન કાળ
ભગવંત ગર્ભમાં આવ્યા ત્યારે માતાએ
જોયેલ ૧૪ સ્વપ્ન
[*અહી ૧૪ સ્વપ્નનો ક્રમ સર્વે તીર્થંકરને આશ્રીને નોંધ્યો છે પણ ઋષભદેવની ૭.સૂર્ય,
માતાએ ૧લે સ્વપ્ને ‘વૃષભ’ જોયેલો ]
૧૮
૧૯
૨૦
૨૧
૨૨
૨૩
૨૪
૨૫
૨૬
૨૭
૨૮
૨૯
30
૩૧
૩૨
33
સ્વપ્નફળનું કથન કોણે કર્યું? માતામુખેથીસ્વપ્નો પાછા ફરવા *વિશેષ* “ ગર્ભસંહરણ”
માતાનો ગર્ભ-આકાર
ભગવંત ચ્યવન થયું તે માતાનુ નામ
આ ભગવંત ગર્ભમાં અભિગ્રહ કરેલો?
ભગવંત ની ગર્ભસ્થિતિ
ભગવંત નુ જન્મ નક્ષત્ર
જન્મ માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય)
જન્મ માસ-તિથી (ગુજરાતી)
ભગવંત ની જન્મ રાશિ
ભગવંત નો જન્મ કાળ
જન્મ વખતે કયો આરો હતો?
અષાઢ સુદ ૬
અષાઢ સુદ ૬ ઉત્તરાફાલ્ગુની
કન્યા
મધ્ય-રાત્રી
૧.હાથી,
૩.સિંહ,
પ.પુષ્પમાળા,
૯.પૂર્ણકળશ,
૧૧.ક્ષીરસમુદ્ર, ૧૩.રત્ન-રાશિ,
પિતા અને સ્વપ્નલક્ષણ પાઠક. દેવાનંદા માતાને મુખે થી સ્વપ્નો પાછા ફર્યા દેવાનંદામાતાથી ત્રિશલામાતામાં ગર્ભ સંહરણ થયેલું ગર્ભ પ્રચ્છન્ન હોવાથી માતાના પેટનો આકાર બદલાતો નથી દેવાનંદા બ્રાહ્મણી કરેલો નથી
૯ માસ ૭ દિવસ
ઉત્તરા ફાલ્ગુની
ચૈત્ર સુદ ૧૩
ચૈત્ર સુદ ૧૩
કન્યા
મધ્ય-રાત્રી
ચોથા આરાના ઉત્તરાર્ધમાં
૨.વૃષભ,
૪.લક્ષ્મી,
૬.ચંદ્ર,
૮.ધ્વજ,
૧૦.પદ્મસરોવર,
૧૨.દેવવિમાન,
૧૪.નિધૂમઅગ્નિ
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 237

Page #238

[તીર્થંકર-૨૪– વર્ધમાન નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૩૪ | આ ભગવંતના જન્મ વખતે કયો કાળ હતો? ૩૫૩ વર્ષ, સાડા આઠ માસ ચોથા આરો બાકી રહ્યો.
ત્યારે
૩૫ | આ ભગવંત ક્યા દેશ’ ની કઈ નગરી માં | પૂર્વ દેશ. જન્મ પામ્યા?
કુંડપુર ૩૭ ભગવંતના જન્મ સમયે પs દિકુ
૧. અધોલોન્થી ૮ દિશાકુમારી આવે, સુતિકા ઘર ૩૮ | કુમારીઓનું આગમન અને કાર્યો
બનાવે, ભૂમિ-શુદ્ધિ કરે [ભગવંતનો જન્મ થાય ત્યારે. કેટલી | ૨. ઉર્વલોકથી ૮ દિશાકુમારી આવે સુગંધી જળ અને દીકુમારીઓ ક્યાંથી આવે અને શું શું કાર્ય સુગંધી-પુષ્પ વૃષ્ટિ કરે કરે? .............
૩. પૂર્વચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, દર્પણ ધરે તેનું સંક્ષિપ્ત વર્ણન].
૪. પશ્ચિમરૂચથી ૮ દિશાકુમારી આવે, પંખા કરે પ. ઉત્તરરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ચામરધરે ૬.દક્ષીણરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, કળશ કરે ૭. મધ્યરૂચકથી ૮ દિશાકુમારી આવે, ૪-દીપકધરે
અને ૪-સૂતીકર્મ કરે જન્માભિષેક સ્થળ
પાંડુકવનની દક્ષિણમાં અતિપાંડુકંબલશિલા પર ભગવંતના જન્મ સમયે કેટલા ઇન્દ્રો આવે? તે સમયે ૬૪ ઇંદ્રો આવે તે આ ક્યા-ક્યા?
- ૧૨ ‘કલ્પ’ના ૧૦ ઇન્દ્રો, - ૨ (પ્રકારે) જ્યોતિષ્કના ઇન્દ્રો [સૂર્ય, ચંદ્ર] - ૨૦ ભવનપતિના ઇન્દ્રો - ૩૨ વ્યંતરોના ઇન્દ્રો.
૩૯ |
૪૦
૪૧ | ભગવંતના જન્મ સમયે આવેલા ઇન્દ્રો શું | ૧. પ્રભુ જેવું પ્રતિબીંબ રચવું કાર્યો કરે? સંક્ષિપ્ત વર્ણના
૨. સૌધર્મેન્દ્ર પાંચ રૂપ વિકૃર્વે ૩. ઈંદ્રપ્રભુને ખોળામાં સ્થાપે ૪. ચોસઠ ઇંદ્ર ૧૦૦૮ કલશોથી પ્રભુને સ્નાન કરાવે ૫. ગોશીષચંદન થી વિલેપના ૬. પુષ્પાદિથી અંગપૂજા ૭. પ્રભૂને વસ્ત્ર પહેરાવે. ૮. પ્રભુને અલંકાર પહેરાવે ૯. પ્રભુને અંગુઠે અમૃત સિંચી, પ્રભુને માતાપાસે મૂકે ૧૦.બત્રીસ કરોડ સોનૈયાની વૃષ્ટિ અને ઉદ્ઘોષણા કરે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 238

Page #239

| [તીર્થંકર-૨૪- વર્ધમાન નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૪૨ | ભગવંત ના જન્મદાતા માતાનું નામ | ત્રિશલા દેવી. ૪૩ | ભગવંતના પિતાનું નામ
સિદ્ધાર્થ રાજા ૪ | આ ભગવંતની જાતી કઈ હતી?
પુરુષ ૪૫ | ભગવંતના માતાની ગતિ
માહેન્દ્ર દેવલોક ૪૬ | ભગવંતના પિતાની ગતિ
માહેન્દ્ર દેવલોક ૪૭ | ભગવંતનું અન્ય નામ હોય તો?]
મહાવીર, વીર ૪૮ | ભગવંતનું ગોત્ર
કાશ્યપ. ૯ | ભગવંતનો વંશ
ઇસ્વીકુ. ૫૦ | ભગવંતનું લંછના
સિંહ ૫૧ | ભગવંતના નામનો સામાન્યઅર્થ
જ્ઞાનાદિ વૃદ્ધિ કર્તા હોવાથી વર્ધમાના પ૨ | ભગવંતના નામનો વિશેષ અર્થ
પિતાનું ઘર ગર્ભના પ્રભાવે ધનઆદિ વડે વૃદ્ધિ પામ્યું
તેથી વર્ધમાના પ૩ | આ ભગવંતને મસ્તકે ફણા છે?
ફણા નથી. છે તો કેટલી હોય છે? પ૪ ભગવંતના શરીર લક્ષણો
ઉત્તમ ૧૦૦૮ લક્ષણયુક્ત પપ | ભગવંતનું સંઘયણ
અનુત્તર વજઋષભનારાચ પs | ભગવંતનું સંસ્થાના
અનુત્તર સમચતુરસ્સા ગૃહસ્થપણામાં કેટલું જ્ઞાન હોય?
મતિ, શ્રુત, અવધિજ્ઞાના ૫૮ | ભગવંતનો ગણ
માનવ પ૯ ભગવંતની યોનિ
મહિષા ૬૦ ભગવંતનો વર્ણ
કંચન (પિત) ૬૧ ભગવંતનું રૂપ
સર્વોત્કૃષ્ટ, દેદિપ્યમાન [બધા દેવ એકઠા થાય તો પણ પ્રભુના અંગુઠા પ્રમાણ જેટલું રુપ ના
વિક્ર્વી શકે] ૬૨ | ભગવંતનું બળ
અનંતબળ [વાસુદેવ કરતાં ચક્રવર્તીનુ બળ બમણું
હોય, તેથી અનંતગણું બળ તીર્થંકરનું હોય. ૬૩ | ઉત્સધાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૭ હાથ ૬૪ આત્માગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૧૨૦ આંગળ ૬૫ પ્રમાણાંગુલ વડે ભગવંત ની ઉચાઈ
૨૧ અંશ. ૬૬ | ભગવંત નો આહાર
બાલ્યાવસ્થામાં ઇન્દ્રએ અંગુઠે મુકેલ અમૃત, પછી ઓદનાદિ વિશિષ્ટ અન્ન
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 239

Page #240

૭૬ |
[તીર્થંકર-૨૪– વર્ધમાન નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]. ૬૭ | ભગવંતના વિવાહ
વિવાહ થયેલા હતા. ૬૮ | ભગવંતે વિષયસેવન કરેલું?
સ્વપત્નીઓ સાથે કરેલું ૬૯ ભગવંતની [રાજ]કુમાર અવસ્થા 30 વર્ષ ૭૦ | ભગવંતનો રાજ્ય-કાળા
રાજ્ય કરેલ નથી ૭૧ | ચક્રવર્તી હતા કે માંડલિક રાજા
રાજા થયેલ જ નથી ૭૨ | ભગવંત કઈરીતે બોધ પામ્યા
તેઓ સ્વયંભુદ્ધ હતા. ૭૩ | દીક્ષા-અવસર જણાવવા આવતા બ્રહ્મદેવલોકે રહેલા અર્ચિ, અર્ચિમાલી, વૈરોચન આદિ લોકાંતિક દેવો.
નવ (પ્રકારે) લોકાંતિક દેવો આવી પ્રભૂને દીક્ષાનો
અવસર જણાવે છે. જ | ભગવંત રોજ કેટલું વર્ષીદાન આપે? પ્રતિદિન ૧ ક્રોડ, ૮ લાખ સોનૈયા ૭૫ | ભગવંત વર્ષે કેટલું વર્ષીદાન આપે? ૩૮૮ ક્રોડ, ૮૦ લાખ સોનૈયા ભગવંત ક્યારે વર્ષીદાન આપે?
સૂર્યોદયથી મધ્યાહ્ન વર્ષીદાન આપે દીક્ષા માસ-તિથી (શાસ્ત્રીચ)
માગસર વદ ૧૦ દીક્ષા માસ-તિથી (ગુજરાતી)
કારતક વદ ૧૦ ૭૮ | | દીક્ષા નક્ષત્ર
ઉત્તરા ફાલ્ગની ૭૯ | દીક્ષા રાશિ
કન્યા. ૮૦ | દીક્ષા કાળ
દિવસના પશ્ચિમ ભાગે ૮૧ | દીક્ષા વખતે કરેલ તપ
છ૩ ભક્તા ૮૨ | દીક્ષા વચ
પ્રથમ વયમાં દીક્ષા, રાજ્ય ભોગવીને દીક્ષા. ૮૩ | દીક્ષા વખતની શીબિકાનું નામ
ચંદ્રપ્રભા. ૮૪ | ભગવંત સાથે કેટલાએ દીક્ષા લીધી? એકલા ૮૫ | ભગવંત ક્યા લિંગે નીકળ્યા?
તીર્થકર લિંગે નીકળ્યા અન્યલિંગ કે કુલિંગે નહીં ૮૬ | કઈ નગરીથી દીક્ષાર્થે નીકળ્યા?
કુંડપુર ૮૭ | દીક્ષા લીધી તે વન કર્યું હતું?
જ્ઞાતખંડવના ૮૮ | દીક્ષા ક્યા વૃક્ષ નીચે લીધી?
અશોક વૃક્ષ ૮૯ કેટલી મુષ્ટિ(મુઠ્ઠી) લોચ કર્યો? પાંચ મુષ્ટિ (મુઠ્ઠી) ૯૦ | દીક્ષા લેતા જ ઉપજેલ જ્ઞાન
| મન:પર્યવજ્ઞાન ૯૧ | દીક્ષા વખતે દેવદૂષ્ય (વસ્ત્ર)કોણે ઇન્દ્ર પ્રભુના ખભે સ્થાપ્યું. સાધિક એક વર્ષ ૯૨ | આપ્યું? કેટલો વખત રહ્યું
બીજા મતે ચાવીવા ૯૩ | ભગવંત પ્રથમ પારણું શેનાથી થયું? પરમાન્ન (ખીર) ૯૪ | પ્રથમ પારણું ક્યારે થયું?
બીજા દિવસે. ૫ | પ્રથમ પારણું ક્યાં થયું?
કોલાગા ૯૬ | પ્રથમ ભિક્ષાદાતા કોણ હતા?
બહુલ બ્રાહ્મણ
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થકર પરિચય”
Page 240

Page #241

૯૮
|
[તીર્થંકર-૨૪– વર્ધમાન નો પરિચય ૧૮૫ કારોમાં] © પ્રથમ ભિક્ષાદાતાની ગતિ
તે ભવે કે ત્રીજા ભવે મોક્ષ
(આવશ્યક નિર્યુક્તિ ૩૩૪) | પ્રથમ ભિક્ષા-પ્રાપ્તિકાળે પ્રગટ થતાં પાંચ | ૧.’અહોદાન” ઉદ્ઘોષણા ૨. દિવ્ય વાજિંત્રનાદ દિવ્ય
૩. સોનિયાની વૃષ્ટિ
૪. વસ્ત્ર વૃષ્ટિ.
૫. સુગંધી જળપુષ્પ વૃષ્ટિ ૯ વૃષ્ટિ થતાં સોનૈયાનું પ્રમાણ
સાડા બાર કરોડ સોનૈયા ૧૦૦ | ભગવંતના શાસનમાં થતો ઉત્કૃષ્ટતપ | આઠ માસ. ૧૦૧ | આ ભગવંતની વિહારભૂમિ
આર્ય, અનાર્ય બન્ને ૧૦૨ | ભગવંત કેટલો કાળ છદ્મસ્થ રહ્યા? ૧૨ વર્ષ ૬ માસ ૧૫ દિવસ ૧૦૩ કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(શાસ્ત્રીય) વૈશાખ સુદ ૧૦
કેવળજ્ઞાન માસ-તિથી(ગુજરાતી) વૈશાખ સુદ ૧૦ ૧૦૪ | કેવળજ્ઞાન નક્ષત્રા
ઉત્તરાફાલ્ગની. ૧૦૫ | કેવળજ્ઞાન રાશિ
કન્યા ૧૦૬ | કેવળજ્ઞાન કાળા
દિવસના પશ્ચિમ ભાગે ૧૦૭ કેવળજ્ઞાન થયું તે સ્થાન ક્યું?
#ભિકાગ્રામની બહાર ૧૦૮ કેવળજ્ઞાન થયું તે વન ક્યું?
ઋજુવાલિકા નદીને કિનારે ૧૦૯ કેવળજ્ઞાન ક્યાવૃક્ષ નીચે થયું?
શાલા ૧૧૦ | કેવળજ્ઞાનવૃક્ષની ઊંચાઈ કેટલી? ભગવંત શરીરથી ૧૨ ગણું.
૭X૧૨=૮૪ હાથ = ૨૧ ધનુષ ૧૧૧ | કેવલજ્ઞાન કાળે પ્રભુજીનો તપ
છટ્ટ ભક્તા ૧૧૨ | ભગવંતના ૩૪ અતિશયો
જન્મથી ૪, દેવો વડે કૃત્ ૧૯, છાધ્યસ્થિક કર્મક્ષય થતાં
૧૧ અતિશયો હોય. ૧૧૩ ભગવંત વાણીના ૩૫ ગુણો
સંસ્કૃત-વચનાદિ ૩૫ ગુણો હોય તેનું વર્ણન અન્ય
ગ્રંથથી જાણવું ૧૧૪ ભગવંતના આઠ પ્રાતિહાર્યો
અશોકવૃક્ષ, પંચવર્ણપુષ્પવૃષ્ટિ, દિવ્યધ્વનિ, શ્વેત
ચામર, સિંહાસન, ભામંડળ, દુંદુભિનાદ, છત્રાતિછત્ર. ૧૧૫ ચૈત્યવૃક્ષ (પહેલું પ્રાતિહાર્ય)
૭x૧૨૨૮૪ હાથ = ૨૧ ધનુષ + શાલવૃક્ષ ૧૧ ધનુષ = ૩૨ધનુષ | ૧૧૬ | ભગવંતની ૧૮ દોષ રહિતતા.
દાન-લાભ-વીર્ય-ભોગ-ઉપભોગ પાંચે નો અંતરાય, જુગુપ્સા, ભય, અજ્ઞાન, નિદ્રા, અવિરતિ, કામભોગેચ્છા, હાસ્ય શોક, દ્વેષ, મિથ્યાત્વ, રાગ, અરતિ
રતિ, એ ૧૮ દોષ ભગવંતને ન હોય. ૧૧૭ | તીર્થોત્પત્તિ ક્યારે થઇ?
બીજા સમવસરણમાં ૧૧૮ | આ ભગવંતનો તીર્થ-પ્રવૃત્તિકાળા પાંચમાં આરાના અંત સુધી.
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 241

Page #242

નથી
શંખ
[તીર્થંકર-૨૪– વર્ધમાન નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં] ૧૧૯ | આ ભગવંત માં તીર્થવિચ્છેદ કાળ ૧૨૦ | આ ભગવંત ના પહેલા ગણધર
ઇન્દ્રભૂતિ ૧૨૧ | આ ભગવંત ના પહેલા સાધ્વી
ચંદનબાલા ૧૨૨ | આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવક ૧૨૩ | આ ભગવંત ના પહેલા શ્રાવિકા
સુલતા ૧૨૪ | આ ભગવંત ના મુખ્ય ભક્તરાજા
શ્રેણિક ૧૨૫ આ ભગવંત ના યક્ષ
માતંગ ૧૨૬ | આ ભગવંત ના યક્ષિણી
સિદ્ધાયિકા ૧૨૭ આ ભગવંત ના ગણા ૧૨૮ આ ભગવંત ના ગણધરો.
૧૧ ૧૨૯ ] આ ભગવંત ના સાધુઓ
૧૪,૦૦૦ ૧૩૦ આ ભગવંત ના સાધ્વીઓ
૩૬,૦૦૦ આ ભગવંત ના શ્રાવકો
૧,૫૯,૦૦૦ ૧૩૨ આ ભગવંત ના શ્રાવિકાઓ
૩,૧૮,૦૦૦ ૧૩૩. આ ભગવંત ના કેવળીઓ
૭૦૦ ૧૩૪ આ ભગવંત ના મન:પર્યવજ્ઞાનીઓ ૫૦૦ ૧૩પ. આ ભગવંત ના અવધિજ્ઞાનીઓ
૧૩૦૦ ૧૩૬. આ ભગવંત ના ચૌદપૂર્વીઓ.
૩૦૦ ૧૩૭] આ ભગવંત ના વૈક્રિયલબ્ધિધરો. ૭૦૦ ૧૩૮ આ ભગવંત ના વાદિમુનિઓ
૪૦૦ ૧૩૯ | આ ભગવંત ના સામાન્યમુનિઓ ૧૦,૦૮૯ ૧૪૦ | ભગવંત ના અનુત્તરોપપાતિક મુનિ ૮૦૦ ૧૪૧ પ્રકીર્ણકોની રચના કેટલી થઇ? ૧૪,૦૦૦ ૧૪૨ | સાધુના વ્રતની સંખ્યા
પાંચ મહાવ્રતા ૧૪૩ | શ્રાવકના વ્રતની સંખ્યા
બાર વ્રત ૧૪૪ ભગવંતમાં કેટલા ચારિત્ર છે?
પાંચ - સામાયિક, છેદોપસ્થાપનીય, પરિહારવિશુદ્ધિ
સૂક્ષ્મસંપરાય, યથાખ્યાત ૧૪૫ આ ભગવંતમાં તત્ત્વોની સંખ્યા? | જીવ આદિ નવ અથવા દેવ,ગુરુ,ધર્મ ત્રણ ૧૪૬ | આ ભગવંતમાં સામાયિક કેટલી? ચાર- સભ્યત્વ, શ્રત, દેશવિરતિ, સર્વવિરતિ ૧૪૭ | આ ભગવંતમાં પ્રતિક્રમણ કેટલા? બે- રાઈ, દેવસી | ૧૪૮ | રાત્રિભોજન ક્યા ગુણમાં આવે?
ઉત્તર-ગુણમાં ૧૯ | આ ભગવંત માં સ્થિત-કલ્પ?
આચેલક્ય, ઔશિક આદિ દશ ભેદે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 242

Page #243

[તીર્થંકર-૨૪- વર્ધમાન નો પરિચય ૧૮૫ કારોમાં] ૧૫૦ | આ ભગવંત માં અસ્થિત-કલ્પ? | આચેલક્ય, શિક આદિ ૬ ભેદે ૧૫૧ | આ ભગવંતમાં સાધુ આચારનુપાલન સુખ બોધ્ય, સુખાનુપાલ્યા ૧પ૨ | ષડાવશ્યક (પ્રતિક્રમણ)
કારણ હોય ત્યારે પ્રતિક્રમણ ૧૫૩ | આ ભગવંત ના મુનિઓનું સ્વરૂપ
| ઋજુ અને પ્રાજ્ઞા ૧૫૪ | ભગવંત પ્રરૂપિત ધર્મ બે ભેદે
અણગાર+અગાર કે શ્રુતચારિત્ર ૧૫પ આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનો વર્ણ કોઇપણ વર્ણના ૧૫૬ | આ ભગવંતના સાધુના વસ્ત્રનું માપ જેવા પ્રાપ્ત થાય માપ મુજબના ૧૫૭ | આ ભગવંતનો ગૃહસ્થ કાળા
નિશ્ચિત માપ મુજબના ૧૫૮ | આ ભગવંતનો કેવળજ્ઞાન કાળા
૩૦ વર્ષ ૧૫૯ | આ ભગવંતનો કુલ દિક્ષા પર્યાય
૪૨ વર્ષમાં સાડા૧૨વર્ષ, ૧૫ દિન ઓછા ૧૬૦ | આ ભગવંતનુ કુલ આયુષ્ય
૨ વર્ષ ૧૬૧ | આવેલા શીત આદિ પરિષહો.
સમ્યફ રીતે સહન કર્યા ૧૬૨ ભગવંતની ગતિ
| શાશ્વત અને નિરાબાધ સુખવાળા મોક્ષે (સિદ્ધિગતિ) ૧૬૩ | મૃત્યુ બાદ સંસ્કાર
અગ્નિસંસ્કાર, (દફન આદિ વિધિ નહિ) ૧૬૪ | મોક્ષગમન માસ-તિથી (શાસ્ત્રીય) | કારતક વદ અમાસ મોક્ષગમન માસ-તિથી(ગુજરાતી)
આસો વદ અમાસ ૧૬૫ | મોક્ષગમન નક્ષત્ર
સ્વાતિ. ૧૬૬ | મોક્ષગમન રાશિ
તુલા ૧૬૭ | મોક્ષગમન કાળ.
રાત્રીના પાછલા ભાગે ૧૬૮ | મોક્ષગમન ક્યા સ્થાનેથી થયું?
અપાપાપુરી ૧૬૯ | મોક્ષગમન વખતનું આસન
પર્યકઆસન ૧૭૦ | આ ભગવંત ની મોક્ષમાં અવગાહના
૪.૬૭ હાથ ૧૭૧ | મોક્ષગમન વખતનો તપ
છઠ ૧૭૨ | ભગવંત સાથે મોક્ષે જનાર કેટલાં
કોઈ સાથે નહીં ૧૭૩ | ભગવંતમોક્ષ વખતે કયો આરો હતો? ચોથા આરાના અંતે ૧જ ભગવંત ના મોક્ષગમનનો કાળા
૩ વર્ષ અને સાડા આઠ માસ ચોથો આરો બાકી રહેતાં
૧૭૫ | આ ભગવંત ની યુગાંતકૃત ભૂમિ ૧૭૬ | આ ભગવંત ની પર્યાયાંતકૃત્ ભૂમિ ૧૭૭ | ભગવંત માં પૂર્વો કેટલો કાળ રહ્યા? ૧૭૮ | શ્રત કેટલા કાળે વિચ્છેદ પામશે? ૧૭૯ ક્રમશ: ભગવંતોનુ અંતર
ત્રણ પુરુષ સુધી ચાર વર્ષ પછી ૧૦૦૦ વર્ષ સુધી ૨૦,૦૦૦ વર્ષ | ભ.વર્ધમાન આ ચોવીસીના છેલ્લા તીર્થકર થયા તેથી પછી કોઈ ભગવંતનું અંતર ગણવાનું રહેતું નથી
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 243

Page #244

[તીર્થંકર-૨૪- વર્ધમાન નો પરિચય ૧૮૫ દ્વારોમાં]
૧૮૦ કોના તીર્થે કયું આશ્ચર્ય થયું?
૧૮૧ | તીર્થમાં ક્યા ચક્રવર્તી થયા? ૧૮૨ તીર્થમાં ક્યા વાસુદેવ થયા? ૧૮૩ | તીર્થમાં ક્યા બલદેવ થયા?
૧.ગર્ભ-અપહાર, ૨.કેવળજ્ઞાનોત્પત્તિ પછી ઉપસર્ગ, ૩.ચમરેંદ્ર ઉત્પાત, ૪.સૂર્ય-ચંદ્રનું મૂળ વિમાને આવવું ૫.અભાવિત પર્ષદા
કોઈ ચક્રવર્તી થયા નથી કોઈ વાસુદેવ થયા નથી
કોઈ બલદેવ થયા નથી
કોઈ પ્રતિવાસુદેવ થયા નથી
૧૮૪ | તીર્થમાં ક્યા પ્રતિવાસુદેવ થયા?
૧૮૫ ભગવંતને જન્મ વખતે થતાં ૨૫૦ અભિષેકોની વિગત:
વૈમાનિકેન્દ્રો ૧૦, ભવનપતીન્દ્ર ૨૦, વ્યંતરેન્દ્રો ૩૨, ૬૬ ચંદ્રો, ૬૬ સૂર્યો, ૮ શકેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૮ ઇશાનેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૫ ચરેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૫ બીંદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ધરલેંદ્ર અગ્રમહિષી, ૬ ભૂતાનેંદ્ર અગ્ર મહિષી, ૪ વ્યંતર અગ્રમહિષી, ૪ જ્યોતિષ્ક અગ્રમહિષી, ૪ લોકપાલ, ૧ અંગરક્ષક, ૧ સામાનિક, ૧ કટકદેવ, ૧ ત્રાયસ્ત્રીંશક, ૧ પર્ષદાદેવ, ૧ પ્રજાસ્થાનીય દેવ મળીને ૨૫૦ અભિષેક. આ ૨૫૦ X૬૪૦૦૦ કળશ = ૧ ક્રોડ ૬૦ લાખ અભિષેક થાય.
સંપર્ક:- મુનિશ્રી દીપરત્નસાગરજી મહારાજ સાહેબ “પાર્શ્વ વિહાર”, જૈન દેરાસરજી, ફોરેસ્ટ રેસ્ટ હાઉસ સામે, કાલાવડ હાઈવે-ટચ Post: - ઠેબા, Dis:-જામનગર, ગુજરાત, India. [Pin 361120]
Web Site- (1) www.Jainelibrary.org, Email – Jainmunideepratnasagar@gmail.com
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
(2) Deepratnasagar.in MOBILE +91 9825967397
Page 244

Page #245

[૧]
मूल आगम साहित्य
મૂળ આગમ 3 પ્રકાશનોમાં 147 પુસ્તકોમાં નીચે પ્રમાણે કુલ 07850 પૃષ્ઠોમાં છે આમ સુત્તાળિ–મૂર્ત (Printed)
આ સંપુટમાં અમારા કુલ 49 પ્રકાશનો છે, જેના કુલ પાના આશરે 3510 છે આવન સુત્તાળિ–મૂi (Net)
આ સંપુટમાં અમારા કુલ 45 પ્રકાશનો છે, જેના કુલ પાના આશરે 2810 છે આગમ સુત્તાળિ-મંનૂષા (Net)
આ સંપુટમાં અમારા કુલ 53 પ્રકાશનો છે, જેના કુલ પાના આશરે 1530 છે आगम अनुवाद साहित्य
આગમ અનુવાદ 5 પ્રકાશનોમાં165 પુસ્તકોમાં નીચે પ્રમાણે કુલ 20150 પૃષ્ઠોમાં છે આગમ સૂત્ર-મુબાતી અનુવાદ્દ–મૂ∞ (Printed)
આ સંપુટમાં અમારા કુલ 47 પ્રકાશનો છે, જેના કુલ પાના આશરે 3400 છે આગમ સૂત્ર-હિન્દી અનુવાવ (Net)
આ સંપુટમાં અમારા કુલ 47 પ્રકાશનો છે, જેના કુલ પાના આશરે 2900 છે આશન સૂત્ર—કૃનિશ અનુવાવ (Net)
આ સંપુટમાં અમારા કુલ 11 પ્રકાશનો છે, જેના કુલ પાના આશરે 400 છે બાળન સૂત્ર-મુબાતી અનુવાવ–સદી (Printed)
આ સંપુટમાં અમારા કુલ 48 પ્રકાશનો છે, જેના કુલ પાના આશરે 10340 છે આશન સૂત્ર-હિન્દી અનુવાવ (Printed)
આ સંપુટમાં અમારા કુલ 12 પ્રકાશનો છે, જેના કુલ પાના આશરે 3110 છે आगम विवेचन साहित्य
1
2
3
[૨]
1
2
3
4
5
[3]
છં
1
2
મુનિશ્રી દીપરત્નસાગરજીના પ્રકાશનો-1[600+DVD] 1,35,500 કુલ પ્રકાશનો- 600, તેના .......કુલ પૃષ્ઠો 98,730
3
આગમ વિવેચન 7 પ્રકાશનોમાં 171 પુસ્તકોમાં નીચે પ્રમાણે કુલ 60900 પૃષ્ઠોમાં છે આમ સૂત્ર-સટી∞ (Printed)
આ સંપુટમાં અમારા કુલ 46 પ્રકાશનો છે, જેના કુલ પાના આશરે 13800 છે આમ મૂર્ત પૂર્વ વૃત્તિ-1 (Net)
આ સંપુટમાં અમારા કુલ 51 પ્રકાશનો છે, જેના કુલ પાના આશરે 17990 છે આમ મૂત્યું ર્વ વૃત્તિ-2 (Net)
આ સંપુટમાં અમારા કુલ ૭ પ્રકાશનો છે, જેના કુલ પાના આશરે 2560 છે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
147 07850
165
171
20150
60900
Page 245

Page #246

14 |
મુનિશ્રી દીપરત્નસાગરજીના પ્રકાશનો-2 [600+DVD] 1,35,500 કુલ પ્રકાશનો- 600, તેના .......................................કુલ પૃષ્ઠો 98,730.
કામ પૂર્ણ સાહિત્ય (Net) આ સંપુટમાં અમારા કુલ 9 પ્રકાશનો છે, જેના કુલ પાના આશરે 2670 છે.
સવૃત્તિવ શાન સૂવા-1 (Rited) આ સંપુટમાં અમારા કુલ 40 પ્રકાશનો છે, જેના કુલ પાના આશરે 18460 છે
સવૃત્તિ મારામ સૂત્રાMિ-2 (Printed) આ સંપુટમાં અમારા કુલ 8 પ્રકાશનો છે, જેના કુલ પાના આશરે 2660 છે
સહૂર્ણ માન સૂar (Printed) આ સંપુટમાં અમારા કુલ 8 પ્રકાશનો છે, જેના કુલ પાના આશરે 2760 છે आगम कोष साहित्य
4840 આગમ કોષ સાહિત્ય 4પ્રકાશનોમાં 14 પુસ્તકોમાં નીચે પ્રમાણે કુલ 5020 પૃષ્ઠોમાં છે.
31174 Hent (Printed) આ સંપુટમાં અમારા કુલ 4 પ્રકાશનો છે, જેના કુલા પાના આશરે 2180 છે
આ નામ વરુદ- સો (Printed) આ સંપુટમાં અમારુ 1પ્રકાશન છે, જેના કુલ પાના આશરે 210 છે
કામ સાર શેષ: (Net) આ સંપુટમાં અમારા કુલ 5 પ્રકાશનો છે, જેના કુલ પાના આશરે 1130 છે
નામ શબ્દવિ સંપ્રદ [ળંજુ] (Printed) આ સંપુટમાં અમારા કુલ 4 પ્રકાશનો છે, જેના કુલ પાના આશરે 1500 છે. आगम अन्य साहित्य
3220 આગમ અન્ય સાહિત્ય ૩ પ્રકાશનોમાં ૭ પુસ્તકોમાં નીચે પ્રમાણે કુલ 1590 પૃષ્ઠોમાં છે
31114 gener (Printed) આ સંપુટમાં અમારા કુલ 6 પ્રકાશનો છે, જેના કુલા પાના આશરે 2170 છે.
11 Hae Hilfru (Printed) આ સંપુટમાં અમારા કુલ 2 પ્રકાશનો છે, જેના કુલ પાના આશરે 87% છે.
ઋષિમાષિત સૂarળ (Printed) આ સંપુટમાં અમારું 1 પ્રકાશન છે, જેના કુલ પાના આશરે 80 છે
3rf w acht (Printed) આ સંપુટમાં અમારુ1 પ્રકાશન છે, જેના કુલા પાના આશરે 100 છે.
10 |
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 246

Page #247

[૬]
[૭]
મુનિશ્રી દીપરત્નસાગરજીના પ્રકાશનો-3 [600+DVD] 1,35,500 કુલ પ્રકાશનો- 600, તેના.............................................કુલ પૃષ્ઠો 98,730 आगम अनुक्रम साहित्य
1590 આગમઅનુક્રમસાહિત્ય 3પ્રકાશનોમાં 9 પુસ્તકોમાં નીચે પ્રમાણે કુલ 1590
કામ વિષયાનુમ–ભૂત (Printed) આ સંપુટમાં અમારા કુલ 2 પ્રકાશનો છે, જેના કુલ પાના આશરે 730 છે.
મારા વિષયાનુમ–સટી (Net) આ સંપુટમાં અમારા કુલ 4 પ્રકાશનો છે, જેના કુલ પાના આશરે 430 છે
મામ સૂત્રથા અનુક્રમ (Net) આ સંપુટમાં અમારા કુલ 3 પ્રકાશનો છે, જેના કુલા પાના આશરે 430 છે. મુનિ દીપરત્નસાગર લિખિત “આગમ સિવાયનું અન્ય સાહિત્ય” | 84 9020 આગમેતર સાહિત્ય 12 પ્રકાશનોમાં 84 પુસ્તકોમાં નીચે પ્રમાણે કુલ 9020 પૃષ્ઠોમાં છે
તત્ત્વાભ્યાસ સાહિત્ય આ સંપુટમાં અમારા કુલ 13 પ્રકાશનો છે, જેના કુલા પાના આશરે 2090 છે
સૂત્રાભ્યાસ સાહિત્ય આ સંપુટમાં અમારા કુલ 6 પ્રકાશનો છે, જેના કુલા પાના આશરે 1480 છે
વ્યાકરણ સાહિત્ય આ સંપુટમાં અમારા કુલ 5 પ્રકાશનો છે, જેના કુલ પાના આશરે 1050 છે
વ્યાખ્યાન સાહિત્ય આ સંપુટમાં અમારા કુલ 4 પ્રકાશનો છે, જેના કુલા પાના આશરે 1220 છે
- જિનભક્તિ સાહિત્ય આ સંપુટમાં અમારા કુલ 9 પ્રકાશનો છે, જેના કુલા પાના આશરે 1190 છે.
વિધિ સાહિત્ય આ સંપુટમાં અમારા કુલ 4 પ્રકાશનો છે, જેના કુલા પાના આશરે 300 છે
આરાધના સાહિત્ય આ સંપુટમાં અમારા કુલ ૩ પ્રકાશનો છે, જેના કુલ પાના આશરે 430 છે.
પરિચય સાહિત્ય આ સંપુટમાં અમારા કુલ 4પ્રકાશનો છે, જેના કુલા પાના આશરે 220 છે
પૂજન સાહિત્ય આ સંપુટમાં અમારા કુલ 2 પ્રકાશનો છે, જેના કુલ પાના આશરે 100 છે
મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [૨૪] તીર્થંકર પરિચય”
Page 247

Page #248
મુનિશ્રી દીપરત્નસાગરજીના પ્રકાશનો-4 [600+DVD] 1,35,500 કુલ પ્રકાશનો- 600, તેના. કુલ પૃષ્ઠો 98,730 તીર્થકર સંક્ષિપ્ત દર્શના આ સંપુટમાં અમારા કુલ 24 પ્રકાશનો છે, જેના કુલ પાના આશરે 430 છે 11 પ્રકીર્ણ સાહિત્ય આ સંપુટમાં અમારા કુલ 5 પ્રકાશનો છે, જેના કુલા પાના આશરે 290 છે દીપરત્નસાગરના લઘુશોધ નિબંધ આ સંપુટમાં અમારા કુલ 5પ્રકાશનો છે, જેના કુલ પાના આશરે 220 છે મુનિ દીપરત્નસાગરનું સાહિત્ય 1 મુનિ દીપરત્નસાગરનું આગમ સાહિત્ય [કુલ પુસ્તક 516] તેના કુલા પાના [98,550] 2 મુનિ દીપરત્નસાગરનું અન્ય સાહિત્ય [કુલ પુસ્તક 84] તેના કુલા પાના [09,020] | 3 | મુનિ દીપરત્નસાગર સંકલિત તત્ત્વાર્થસૂત્ર'ની વિશિષ્ટ DVD તેના કુલા પાના [27,930] અમારા પ્રકાશનો કુલ 600 + વિશિષ્ટ DVD કુલ પાના 1,35,500 અમારું બધું જ સાહિત્ય on-line પણ ઉપલબ્ધ છે અને 5 DVD માં પણ મળી શકે છે વેબ સાઈટ:- (1) ઈમેલ એડ્રેસ:- jainmunideepratnasagar@gmail.com (2) deepratnasagar.in મોબાઇલ 09825967397 મુનિ દીપરત્નસાગરજી સંકલિત [24] તીર્થંકર પરિચય” Page 248