________________
સમ્યક્ શ્રદ્ધા ધર્મનો પાયો છે
જીવનમાં સમ્યક શ્રદ્ધાનો દીપક પ્રગટાવીએ તો તે અજ્ઞાનતિમિરને દૂર કરી જ્ઞાનના અજવાળા પાથરી દે. શ્રદ્ધા સમ્યક હોવી જોઈએ. અંધશ્રદ્ધા, અજ્ઞાન અને મિથ્યાત્વની નિપજ છે અને તે દુઃખની જનની છે.
આત્મધર્મ, રાગ-દ્વેષ રહિત દેવ અને સદગુરુ પ્રત્યેની શ્રદ્ધા સમ્યફ શ્રદ્ધા કહેવાય. જ્ઞાનીઓએ સમ્યફ શ્રદ્ધાને ધર્મનો પાયો કહ્યો છે. જેના જીવનમાં શ્રદ્ધાની પ્રતિષ્ઠા નથી થઈ તેની જીવનનૌકા હાલકડોલક થયા કરે છે. અશ્રદ્ધાવાન માનવીની ધજા સાથે સરખામણી થઈ શકે. જે તરફ પવન એ તરફ ઉડવા લાગે, જે તરફ હવા તે તરફ ખેંચાઈ જાય. કોઈપણ પંથ-મત કે સંપ્રદાયના બાહ્ય આચાર-જાહોજલાલી કે લોકોના ટોળાં જોઈને છેતરાઈ જાય, ભરમાઈ જાય, લોકસંજ્ઞાના પ્રવાહમાં તણાઈ જાય. વિવેક ભૂલી જાય. અંતે સત્ય ધર્મને છોડી શ્રદ્ધાથી ભ્રષ્ટ બની, અનુકૂળ આરંભ સમારંભવાળો કે રંગરાગવાળો કહેવાતો ધર્મ અપનાવી લે એટલે જ ભગવાન મહાવીરે આચારાંગસૂત્રમાં ફરમાવ્યું છે કે,
जाए श्रद्धाए नि करवतो
બાહ્ય ભવ્યતાથી ભરમાયા વિના આંતરદિવ્યતાનું દર્શન કરી શ્રદ્ધાને પ્રતિષ્ઠિ કરવાની વાત અભિપ્રેત છે. કોઈપણ સંજોગોમાં શ્રદ્ધાથી વિચલિત થયા વિના સુદેવ સુગુરુ અને સુધર્મનું શરણું સ્વીકારે તેને સફળતા મળ્યા વિના રહેતી નથી.
- લંકામાં જવા સમુદ્ર પર સેતુ બનાવવા શ્રીરામના નામ લખેલ મોટી મોટી શિલા જેવા પથ્થરો સમુદ્રમાં તરવા માંડયા આ કૌતુક જોઈ વિસ્મયપૂર્વક રામે ખાત્રી કરવા નાનો એવો પથ્થર જયશ્રી રામ લખી સમુદ્રમાં નાખ્યો અને તે પથ્થર ડૂબી ગયો. હનુમાને આ જોઇને કહ્યું કે ભગવાન તમને શંકા જાગી, તમે પારખા કરવા જે વેળાએ પથ્થર નાખ્યો તે વેળાએ જાગેલા વિચારે તમે શ્રદ્ધા ખોઈ બેઠા એટલે તમારો પથ્થર ડૂબી ગયો. અમારા પથ્થરો એટલા માટે તરે છે કે અમને શ્રીરામમાં પૂરી શ્રદ્ધા છે.
| ૧૬
| વિચારમંથન
