________________
બની ગયું. સળગેલાં વસ્ત્રો ઊતારીને વેદનાથી ચીસો પાડતી નવ વર્ષની એ નગ્ન કન્યા રસ્તા પર દોડતી ભાગતી હતી. તેની તસવીર તે વખતે નીક નામના અમેરિકન છબીકારે ઝડપી લીધી. જગતભરના વર્તમાનપત્રોમાં આ તસવીર પ્રગટ થયેલી. અમેરિકન લોકમતને વિયેટનામ યુદ્ધ વિરોધી બનાવવામાં આ તસ્વીરનો ફાળો હતો. પાછળથી અમેરિકાનું સન્માનનીય પુલિન્ઝર પારિતોષિક આ છબીને મળેલું.
યુદ્ધના યાતનામય દિવસો પછી કીમના જીવનમાં ઘણાં પરિવર્તનો આવ્યા. ૧૯૮૪માં વતન છોડી કયુબામાં અભ્યાસ કરવા ગઈ. લગ્ન થયાં અને તે કેનેડામાં સ્થાયી
થઈ.
બે વર્ષ પહેલાં અમેરિકાની મુલાકાતે ગયેલી એ યુવતીએ વોશિંગટનમાં વિયેટનામના યુદ્ધમાં મરણ પામેલા અમેરિકન સૈનિકના સ્મરણ પર ફૂલો ચડાવ્યાં અને પછી સભામાં બોલતાં કહ્યું કે,
મારા અંતરમાં આજે પણ ક્ષમાનું ઝરણું વહે છે. શરીરથી અને મનથી આટલી બધી વેદના મેં ભોગવી છતાં હું સુખી છું કારણકે હું ધિક્કાર વગર જીવું છું, મારા ગામ પર બોંબ ફેંકનાર અમેરિકી વિમાનીનો જો મને ભેટો થાય તો પણ હું તેને ક્ષમા આપું અને કહ્યું કે ભાઈ ભૂતકાળના ઈતિહાસને તો આપણે બદલી શકીએ તેમ નથી પરંતુ શાંતિને ફેલાવવા માટે વર્તમાનમાં અને ભવિષ્યમાં કાંઈક કરવાની કોશિષ આપણે કરવી જોઈએ.
કાર્યક્રમ પૂરો થયા પછી કીમના ગામ પર બોંબમારો કરવાનો હુકમ આપનાર અમેરિકન અફસર ટોળામાંથી બહાર આવીને કીમને ભેટી ધ્રુસકે ધ્રુસકે રડતાં કહેવા લાગ્યો કે મને માફ કરો, માફ કરો.
ક્ષમાભાવ ગમે તેવા અપરાધીનું હૃદયપરિવર્તન કરાવી શકે છે. ક્ષમા ક્રોધને જીતે છે અને પ્રેમ દ્રષીને જીતે છે. મનને સમતા રસના અમૃતકુંડમાં ઝબોળી દેવાથી જીવનમાં ક્ષમાની મહેક પ્રસરી જશે.
= વિચારમંથન F
-
-
