________________
આવી વ્યક્તિ સ્વાર્થ પ્રમાણે મત, પક્ષ કે નિર્ણયો બદલતી હોય છે.
રાજાએ પોતાના રાજ્યમાં એક વ્યક્તિની સ્વાથ્ય મંત્રી તરીકે નિમણુંક કરી. મંત્રીશ્રીએ એક સભામાં કહ્યું, કે રીંગણાનો. શાક તરીકે વધુ ઉપયોગ ન કરવો તેનાથી શરીરમાં ગરમી વધે, તામસી વૃત્તિ વધે, વળી બહુબીજવાળા રીંગણા ખાવાથી સુક્ષ્મ હિંસાનું પાપ લાગે. માટે શક્ય તેટલું રીંગણાથી દૂર રહેવું.
બીજે દિવસે રાજાના પ્રમુખસ્થાને એક આરોગ્ય પરિષદ ભરાણી. રાજાએ પોતાના પ્રવચનમાં શાકભાજીમાં રીંગણા ઉત્તમ છે અને રીંગણાનું શાક મને બહુ પ્રિય છે એવું કહ્યું, સ્વાથ્ય મંત્રીએ પોતાના વક્તવ્યમાં રીંગણાના વખાણ કરી અને કહ્યું કે જેને પોતાના ખેતર-વાડીમાં રીંગણા ઉગાડવા હોય તેને રાજ્ય તરફથી આ અંગે સહાય અને સુવિધા મળશે. પરિષદની કાર્યવાહી પુરી થયા પછી એક શાણા સજ્જને આરોગ્ય મંત્રીશ્રીને પૂછ્યું કે “કાલની સભામાં તો તમે રીંગણાના અવગુણ કહી તે ન ખાવાની સલાહ આપી અને આજે તેની તરફેણ કરી તેનું કારણ શું?”
પ્રધાને કહ્યું, “રાજાને રીંગણા ભાવે છે તે તમે સાંભળ્યું ને? રીંગણા, મારા શેઠ નથી રાજા મારા શેઠ છે. રીંગણાના ગુણ અવગુણ સાથે મારે શું લેવા દેવા? તમે સમજ્યાને?”
પેલો શાણો સજ્જન શું બોલે? આ પ્રકારના માનવો સ્થાપિત હિત અને સ્વાર્થની હવા પ્રમાણે ધજા-પતાકાની જેમ ફરફરે છે.
ત્રીજા પ્રકારના માનવીઓ કે જેને પોતાનું મૌલિક ચિંતન વિચાર જેવું કશું હોતું નથી. જે મુર્ખ અને હઠાગ્રહી હોય છે. જેઓ બીજાના ઉપદેશ કે સારી સલાહ માનવા તૈયાર પણ નથી. તેવા દુરાગ્રહી વ્યક્તિઓને જ્ઞાનીજનોએ “ઠુંઠા સમાન ગણાવ્યા છે. ઝાડના તદ્દન સુકાઈ ગયેલા “ઠુંઠા' પર તમે ગમે તેટલું પાણી સીંચો તો પણ તે નવપલ્લવિત થશે નહિ. આવા સુકા ઠુંઠા પર તમે ઘી કે અમૃતનું સિંચન કરો તો પણ તે કોળશે નહિં. શેકેલું મુંઝેલું બીજ ઉપજાઉ ફળદ્રુપ જમીનમાં વાવીએ તેને નિયમિત જળસિંચન કરીએ છતાંય તેમાં બીજ અંકુરિત ન થાય તેવું જ આ હૂંઠાનું છે.
