________________
સમગ્ર જીવસૃષ્ટિને જીવાડી રાખવાની તાકાત માં ધરતી પાસે છે
સંસ્કૃતમાં પૃથ્વીને ક્ષમા કહેવામાં આવે છે. પૃથ્વી અત્યંત ઉદાર છે. પૃથ્વી પરમ વિશાળ છે. આગમદિવાકર પૂ. જનકમુનિ પૃથ્વીને આનંદનું ધામ કહે છે.
ચરમ તીર્થંકર ભગવાન મહાવીરે દશવૈકાલિકસૂત્રમાં કહ્યું છે કે “પુઢવી સમે પુણિ હવિજા”
આત્મોત્થાન ઈચ્છનાર દરેક આત્માએ પૃથ્વી જેવું થવું જોઈએ. આત્મા જ્યારે તમામ કર્મથી મુક્ત થઈ મોક્ષગમન કરે ત્યારે આલોક પૃથ્વીથી મોક્ષની યાત્રાની ક્ષણોમાં શૈલેષીકરણની અવરથામાં હોય છે. શેલનો અર્થ શિલા-પથ્થર. શિલા પોતાના મૂળ પૃથ્વીમાં ઊંડા ઉતારે છે, પૃથ્વીમાં ઓતપ્રોત બની સ્થિર થઈ જાય છે. આ શિલામાં આપણે મૂર્તિ કંડારી અને તેની પૂજા કરીએ કે આ શિલા પર પ્રહાર કરીએ તો પણ તેને કોઈ રાગ દ્વેષ થતાં નથી.
પૃથ્વી, કોઈપણ જાતના ભેદભાવ વિના આ સમગ્ર જીવસૃષ્ટિને પોતાની સમૃધ્ધિ આપે છે. સારા-નરસાના કોઈ ભેદ તેને નથી. આ જીવંત પૃથ્વી ઉપર તેના સંચાલક દેવો સતત કાર્યરત છે. આ વસુંધરા નધણિયાતી નથી-નિર્જીવ પણ નથી. આ જમીનનો હું “માલિક” છું એમ કહી આપણે તેના માલિક બની ગયા છીએ તે માત્ર ભ્રમણા છે. પૃથ્વીના માલિક તો સૌધર્મેન્દ્ર છે. આ સજીવ અને સચેતન પૃથ્વીના માલિક કેન્દ્ર મહારાજ છે. તેથી જ શાસ્ત્રકાર પરામર્શીઓએ પૃથ્વીને ઈન્દ્રસ્થાવરકાય નામ આપ્યું છે. કારણ કે ઈન્દ્ર તેના અધિષ્ઠાયક છે.
સમષ્ટીને જીવાડી રાખવાની તાકાત મા ધરતી પાસે છે તે જીવસૃષ્ટિને પાણી, અન્ન, વસ્ત્ર, આશરો, ઔષધિઓ, ફળ, ફૂલ, ઉર્જા, ખનિજ, સોનું, હીરા અને ઝવેરાત રૂપે સમૃદ્ધિની છોળો સતત આયે જ જાય છે.
= વિચારમંથન
૧૨૭
