________________
ચામડીની કિંમત કરે, જેને માત્ર બાહ્ય રૂપરંગ શરીરમાં જ રસ હોય, જેને આત્મા સાથે લેવા દેવા નથી, બાહ્યશરીર અને ચામડીમાં જેનું મન રત હોય તે ચમાર છે.
જેનો આત્મા પરમપવિત્ર પાપરહિત નિર્મળ અને સરળ હોય, ભલે તેનું શરીર બેડોળ કે વાંકુ હોય છતાંય તે વ્યક્તિ સાચા અર્થમાં સુંદર છે.
શુભાશુભ નામકર્મના ઉદય પ્રમાણે શરીર મળે છે પરંતુ મનની સરળતાનો પવિત્રતા સાથે સંબંધ છે.
માનવીના ચોથો પ્રકારમાં જણાવ્યું છે કે બહારનું શરીર રૂપરંગ ચાલ, વક્ર હોય અને મન જીવન અને વ્યવહાર પણ વક્ર હોય, આવી વ્યક્તિઓ દુર્ભાગી છે. જેનું ચરિત્ર રામાયણની મંથરા જેવું હોય છે.
એક વૃધ્ધ સ્ત્રીનું વાંકુ કુબડુ શરીર જોઈ લોકો તેની મજાક કરતાં હતાં. તેનાંથી આ વૃધ્ધ સ્ત્રી દુ:ખી હતી. તેનું દુ:ખ જોઈ નારદજીએ કહ્યું, જો તમે ઈચ્છતા હો તો હું પ્રભુને પ્રાર્થના કરી, તમારું વાંકુ, ચકું, કુબડું શરીર સારું કરાવી આ બેડોળતા દૂર કરાવી દઉં. વૃધ્ધા બોલી કે જો તમે કરાવી શકતા હો તો, ભગવાન પાસે એક કામ કરાવો, આ તમામ ગ્રામવાસીઓને કુબડા બનાવરાવી દો. આ લોકો મારી મજાક મશ્કરી કરે છે તેની તેને આવી જ સજા મળવી જોઈએ.
વૃધ્ધા માત્ર શરીરથી જ નહિ મનથી પણ વક્ર હતી. પોતાનું દુ:ખ દૂર કરવાને બદલે બીજાં બધા દુઃખી થાય, તેનું સુખ છીનવાઈ જાય અને તે મારા જેવા દુ:ખી બને તે કેટલી નીચ મનોવૃત્તિ.
વૃધ્ધાનો આ જવાબ સાંભળી નારદજી શું બોલે? તેણે ચુપચાપ ચાલતી પકડી.
ભગવાન મહાવીરે આવી મનોવૃત્તિવાળા લોકોને કૃષ્ણલેશ્યાવાળા લોકો કહ્યાં છે. તેમની બહાર અને અંદર બધું જ કાળું મલિન કુરુપ અને બદસૂરત જે સંસારમાં વિચારમંથન
૧૭૩
