________________
જોતજોતામાં દસ વર્ષ પૂરા થઈ ગયા. અંતિમ દિવસે દીક્ષાંત પ્રવચન બાદ શિષ્યોને વિદાય આપતી વખતે ગુરુજીએ આજ્ઞા કરી કે રાજકુમારના ખુલ્લા વાંસા પર નેતરની એકવીશ સોટી મારવી. રાજકુમારને વાંસામાં એકવીશ નેતરની સોટી મારવામાં આવી પીડાઅને વેદનાથી રાજકુમારની આંખમાં આંસુ ઉભરાઈ આવ્યા. રાજા-રાણી રાજકુમારને લેવા આવ્યા. રાજકુમારનો રડમસ ચહેરો જોઈ વ્યથિત થયાં. પરંતુ ગુરુ સામે કશું બોલ્યા નહિ.
- રાજકુમાર મહેલમાં આવીને વિચાર કરે છે. મારા કશા વાંક ગુના વિના મને એકવીશ નેતરની સોટી મારવાની ગુરુદેવે કેમ સજા કરી? તેમણે વ્યથા અને વેદના છૂપાવી રાખી. ગુરુ પર વિશ્વાસ હતો એટલે કશું ન બોલ્યો પણ વિના અપરાધે મળેલા દંડના વિચારથી તે દુ:ખી થઈ જતો.
રાજા-રાણીએ તેની પીડાનું કારણ પૂછ્યું પ્રથમ તો કુમારે કશું ન બતાવ્યું પરંતુ કુમારના સ્નાન કરવા જતી વખતે રાણીએ રાજકુમારના વાંસામાં સોળ ઉઠેલા જોયા તો ખૂબજ આગ્રહપૂર્વક સત્ય જણાવવા કહ્યું ત્યારે કુમારે બધી વાત કરી.
રાણીએ ક્રોધથી લાલચોળ થઈ રાજાને ફરિયાદ કરી કે વિના અપરાધે મારા પુત્રને મારવા બદલ ગુરુને ફાંસીને સજા કરો. ગુરુજીને દરબારમાં તેડાવ્યા અને રાજકુમારને નેતરની સોટીઓ મારવાનું કારણ પૂછ્યું.
ગુરુજીએ રાજા સમક્ષ એક ડાયરી ધરી અને કહ્યું કે આ ડાયરીમાંથી આપને કારણ મળી જશે.
ડાયરીમાં દસ વર્ષના દરેક છાત્રના પ્રસંગો તેની શિક્ષા-દીક્ષા-ભૂલો-પ્રાયશ્ચિત્ત, પારિતોષિક પ્રગતિ વગેરે દરેક વિગતોનું વિસ્તૃત વર્ણન કરવામાં આવ્યું હતું.
જે દિવસે રાજકુમારને સજા આપવામાં આવી હતી તે દિવસના પૃષ્ઠ પર ગુરુજીએ લખેલું -
૭૬
વિચારમંથન
