________________
રચના કરી છે. આની સામે મારું સ્વમાન કેમ જાળવવું. ઈન્દ્રથી ઊંચી શક્તિ મારામાં કઈ ? ચિંતન કરતાં તેને જણાયું કે ઈન્દ્ર દેવ છે. દેવ ધારે તો પણ પંચ મહાવ્રત ધારણ કરી સાધુવ્રત ગ્રહણ ન કરી શકે, હું માનવ છું. માનવ સાધુવ્રત અંગીકાર કરી શકે, દેવો પણ સાધુને નમસ્કાર કરે, તેથી મારે માટે આ જ માર્ગ હિતકારી છે. આમ વિચારી રસ્તામાં ભરસવારીમાં પંચમુષ્ટિ લોન્ચ કરી સાધુવેષ પહેરી પ્રભુ પાસે દીક્ષા લઈ સાધુની પરિષદમાં જઈ બેસી ગયા, ઈન્દ્ર આવીને વંદન કરી કહ્યું ધન્ય છે. આપને હું આપના ત્યાગ અને સંયમ પાસે પામર છું. આમ કહી ક્ષમા માગી સ્વસ્થાનકે ગયા. દશાર્ણભદ્ર મુનિની દીક્ષા માટે, ઈન્દ્ર નિમિત્ત બન્યા હતા એટલે મુનિએ ઈન્દ્રને પોતાના ઉપકારી માન્યા ને સાધના કરતાં કરતાં સર્વ કર્મનો ક્ષય કરી મુક્તિ પંથે ગયા. આમ ગર્વ ગળતાં જીવનની પરમ કલ્યાણની કેડી સાંપડી.
જ્ઞાનીઓએ આઠ પ્રકારના મદ બતાવ્યા છે. જાતિ, કુળ, રૂપ, બળ, ઐશ્વર્ય (લાભ), બુદ્ધિ, લોકપ્રિયતા અને શ્રતમદ, આગમ પરામર્શિઓએ અહંકારને માન કહ્યો છે. માનથી વિનયનો નાશ થાય છે. વિનય વિના વિદ્યા આવતી નથી.
યુગપુરુષ શ્રીમદ્જીએ કહ્યું છે કે માન ન હોત તો મોક્ષ અહીં જ હોત.
લંકાપતિ રાવણે મંદ કર્યો તો તેની દુર્દશા થઈ, મદ મૃત્યુને આમંત્રણ આપે છે.
એક શિલ્પીને જ્યોતિષીએ કહ્યું કે અગિયારસના દિવસે બપોરથી સાંજ સુધીમાં યમદેવ તને લેવા આવશે. આ સમયે તારું મૃત્યુ નિશ્ચિત છે. અગિયારસના દિવસ સુધીમાં તેણે પોતાના જેવી હૂબહૂ દશ પ્રતિમાઓ બનાવી અને તે દિવસે યમદેવ લેવા આવ્યા. એક સરખી અગિયાર પ્રતિમાઓ જોઈ યમદેવ દંગ થઈ ગયા. શું કરવું? થોડા અટક્યા અને પછી એકાએક બોલી ઊઠ્યા, આમાં એક ભૂલ રહી ગઈ છે ! મારી ભૂલ ? હોય નહિ! શિલ્પી બોલી ઊઠ્યો, યમદેવે કહ્યું, ભાઈ તારા અહંકારે તને છતો કર્યો. આમ અહંકારે મૃત્યુને નિમંત્રણ આપ્યું.
ને વિચારમંથન =
૧ ૬૭
F
