________________
નારી ગૌરવને ઉજાગર કરવાની ભાવના
શ્રમણ સંસ્કૃતિના રક્ષણ અને સંવર્ધનમાં નારીનું યોગદાન ઉત્કૃષ્ટ રહ્યું છે. પ્રથમ તીર્થકર ભગવાન ઋષભ દેવની માતા મરૂદેવીએ મોક્ષના દ્વાર ખોલ્યા અને સાબિત કર્યું કે સ્ત્રી માટે પણ મોક્ષના દ્વાર ખુલા છે. તીર્થંકર આદિનાથથી લઈને પરમ તીર્થંકર ભગવાન મહાવીર સ્વામી સુધીના કાળમાં અનેક શીલવંતી સતીઓ મહાસતી અને શ્રાવિકાઓના તપ ત્યાગ અને શીલ સંયમની ઝલક જૈન ઈતિહાસમાં સુવર્ણ શાહિથી અંકિત થયેલ છે.
જૈન ધર્મ નારીને પ્રતિષ્ઠા આપી છે. કેટલાંય જૈનાચાર્યોએ પોતાની સાહિત્ય રચનામાં એક યા બીજી રીતે નારીને ગૌરવ મળે તેવા સાહિત્યનું સર્જન કર્યું છે.
જૈનાચાર્ય વીર વિજયજીએ એક માર્મિક દૃષ્ટાંત દ્વારા આલેખન કર્યું તેનો સાર કંઈક આવો છે.
એક ગરીબ બ્રાહ્મણની ભેંસ તેને બે ટકે એક મણ દુધ આપે, આ ભેંસનું નામ “ઉંઘ'. ઉઘને કારણે તેની આજિવીકા ચાલે. એજ ગામના રાજકુમારના ઘોડાના તબેલામાં એક સુંદર વછેરો એનું નામ “ઉજાગરો”. ઉજાગરો રાજકુમારને ખૂબ પ્રિય. ઝરૂખેથી ચજકુમાર દાન દેવા ઉભો રહે ત્યારે બાજુમાં તેનો પ્રિય ઉજાગરો ઉભોજ , હોય. દાન દેતા દેતા રાજકુમારના હાથમાંથી કેટલાંક સિક્કા નીચે પડી ગયા છે ઉજાગરાની લાદમાં પડી ગયા. એટલામાં પેલો બ્રાહ્મણ દાન લેવા રાજકુમાર સમક્ષ ઉભો રહ્યો. રાજકુમાર ઝરૂખામાંથી નીચે ઉતર્યો તેણે “ઉજાગરા'ની લાદમાંથી સીક્કા કાઢી અને બ્રાહ્મણને દાન આપતાં કહ્યું કે તું મહાભાગ્યશાળી છે કે આ લાદનો સ્પર્શ પામેલા સિક્કાઓ તને દાનમાં મળે છે.
બ્રાહ્મણે કુતુહલવશ પૂછ્યું કે આ લાદમાં એવું તે શું છે? રાજકુમારે કહ્યું કે “ઉજાગરા' નામના મારા પ્રિય વછેરાની આ લાદ છે. ઘોડાના તબેલામાં જ્યારથી આ વછેરાનો જન્મ થયો છે, ત્યારથી સમગ્ર રાજ્યમાં સમૃધ્ધિ વધી છે. બ્રાહ્મણ આ
=
૩ર
-
વિચારમંથન F
