________________
જૈન સંત સતીજીઓ ભગવાન મહાવીરે દર્શાવેલ માર્ગે શાતાપૂર્વક વિચરી રહ્યા છે અને વિશ્વકલ્યાણ તથા વિશ્વમાંગલ્યનો સંદેશ આપી રહ્યો છે. દીક્ષા જીવનમાં સ્વપરના કલ્યાણનો ઉદ્દેશ અભિપ્રેત છે. આ પવિત્ર પરંપરાના મૂળ, પરમતત્ત્વના અનુસંધાન સાથે જોડાયેલા છે. દીક્ષા લેનાર દરેક સાચી ભાવનાથી ત્યાગવેરાગ્યની સમજણથી પ્રેરાઈને સંયમના માર્ગે ચાલ્યા હોય તો તેમાંથી ચલિત થવાના પ્રસંગો નહિવત જ બનશે. પરંતુ કેટલાયે અજ્ઞાનથી, લાચારીથી, દુ:ખમુક્ત થવા તે માર્ગ સ્વીકાર્યો હોય, કેટલાક ને ભોળવીને આ માર્ગે લઈ જવામાં આવ્યા હોય. અપરિપક્વ ઉમર અને અણસમજણમાં સંયોગોને કારણે, આજીવિકા માટે અસમર્થ, આ માર્ગે વળી ગયા હોય તો તેને સંયમમાર્ગ કઠીન લાગશે. મંદબુધ્ધિવાળા, ખોડખાપણવાળા, તરંગી, વિચિત્ર સ્વભાવનાને દીક્ષિત કરાતા નથી છતાંય વેશથી સાધુ બને તો તેઓ માત્ર દ્રવ્યલિંગી જ કહેવાય. વળી કેટલાંક ભયંકર અછત અને ગરીબીમાં જીવતા હોય, કુટુંબ પરિવારના ક્લેશ કંકાસથી ત્રસ્ત થયા હોય, જો કે જેનશાસનમાં આવા કિસ્સાઓ નહિવતું જ જોવા મળે છે. કેટલાક, પોતાના જીવનમાં બનેલ આઘાતજનક ઘટનાઓની તીવ્ર માનસિક અને શારીરિક અસર હેઠળ હોય. આવા દીક્ષા લેનાર સાધુ સાધ્વીઓમાં તત્કાલ પૂરતો દુ:ખગર્ભિત વૈરાગ્યનો જુવાળ હોય પરંતુ તે શમી જતા અને ભોગોપભોગની સામગ્રી સુલભ બનતા તેઓમાં વિવિધ તૃષ્ણાઓ અભિલાષા જાગૃત થાય છે. યૌવનાવસ્થામાં એ વિશેષ પ્રબળ બને છે. વિવિધ ઈન્દ્રિયોની અતૃપ્તિ તેમની પીડા અને પરિતાપનું કારણ બને છે.
આવી પરિસ્થિતિમાં દીક્ષિત થનાર બધાં જ સાધુ-સંતો માટે આવું બનતું નથી. સમર્થ સરુની આજ્ઞામાં રહેનાર કે પૂર્વે ધર્મ આરાધેલ દઢ સંસ્કારી જીવ આવી પરિસ્થિતિમાંથી પણ સાંગોપાંગ પાર ઉતરે છે.
હિંદુ અને જેનોના વિવિધ સંપ્રદાયના સાધુઓ, સ્વામીનારાયણ અને વૈષ્ણવ સંપ્રદાયના સાધુઓ દેશ અને વિદેશના ખ્રિસ્તી પાદરીઓ અને બૌધ્ધ સાધુઓના શિથિલાચારના પ્રસંગો જાણવા મળે છે.
ભારતની વિવિધ ધર્મપરંપરાઓમાં જૈનદીક્ષાનું પાલન ઘણું જ કઠીન છે.
= ૩૬
F
વિચારમંથનE
