________________
વિશ્વ અશાંતિ ભોગ-ઉપભોગલક્ષી વિચારધારાનું વિકૃત પરિણામ છે. પરંતુ ભગવાન મહાવીરે આ વૃત્તિનું વિશ્લેષણ કરી અલ્પ ઈચ્છા દ્વારા ઈચ્છા પરિમાણ કરવાનું કહ્યું જરૂરી ઉપયોગ અર્થદંડ છે. પરંતુ બેફામ ભોગ ઉપભોગ તો અનર્થ દંડ છે. જાગૃતિ અને વિવેકને કારણે અનર્થ દંડથી બચી શકાશે.
ભોગ-ઉપભોગથી કદી સંતોષ થવાનો નથી. દ્રૌપદીના ચીર શ્રીકૃષ્ણ પુર્યા પરંતુ તૃષ્ણા અનંત છે તેના ચીર કોઈ પુરી શકે તેમ નથી.
ભગવાને સાધકો માટે તો ઈચ્છા ઉપર વિજય મેળવવા ઈચ્છાજયી બનવા કહ્યું તેથી જ મનમાં ધીરે ધીરે વિકલ્પો ઓછા થતાં જશે. જ્યાં વિકલ્પ ઓછા ત્યાં સુખ, શાંતિ અને સંતોષની માત્રા વધારે.
આશ્રમના એક અંતેવાસી જાજરૂ (શૌચક્રિયા) જઈ આવી સફાઈ માટે સાથે ખેતરમાંથી જરૂર કરતાં વધુ મારી લાવ્યા ત્યારે ગાંધીજીએ તે માટીને ખેતરની અંદરમાં જ પાછી મૂકાવી. પોતે લીમડાણી ચટણી વાપરતાં, એક ભાઈ લીમડાની મોટી ડાખી લઈ આવ્યા તો તેણે ચટણી માટે એજ ડાળખી ચાર દિવસ ચલાવી. દાતણ પણ ચારથી પાંચ દિવસ ચલાવે. સ્નાન માટે પાણી પણ અઢી શીશા જેટલું જ વાપરે. શોચ સફાઈ માટે પાણી પણ જરૂર પુરતું જ. એક દિવસ પાણીની આવી કરસર જોઈ એક ભાઈએ બાપુને કહ્યું કે “આટલી મોટી ખળખળ વહેતી સરિતા આપની પાસેથી ચાલી જાય છે, તો પણ પાણી વાપરવા કંજુસાઈ કેમ કરો છો ?' બાપુએ કહ્યું “ભાઈ ! આ નદી મારા બાપની નથી આ સરિતાના જળ પર મારા દરેક રાષ્ટ્રબંધુનો અધિકાર છે. હું પાણીનો દુરુપયોગ કરું ને મારા દેશવાસીઓ તરસ્યા રહી જાય. અહીં ઉપયોગ અંગે ગાંધીજીની વિવેકદષ્ટિના દર્શન થાય છે.
પૂજ્ય હિતરુચિવિજયજી મહારાજ સાહેબે ડાયેટ ફોર ન્યુ અમેરિકા’ પુસ્તક વાંચવાની ભલામણ કરી છે. અમેરિકાની એક બહુ મોટી આઈસ્ક્રીમ બનાવનારી કંપનીના માલીક જહોન રોબિન્સ ડાયેટ ફોર ન્યુ અમેરિકા માં નવા દષ્ટિકોણથી નિરિક્ષણો અને વિલેષણો રજુ કર્યા છે. તેમના મતે માત્ર એક પાઉન્ડ બીફ પેદા કરવા માટે સોળ પાઉન્ડ અનાજ અને સોયાબીન, પચ્ચીસો ગેલન પાણી અને એક ગેલન ગેસોલીન
ને વિચારમંથન F
| ૪૫
=
