________________
સંતનું સાન્નિધ્ય, સુંગધ પર્વ
ઈંગ્લેન્ડનો બાદશાહ જેમ્સ પોતાનો રાજકોષ ભરવા માટે ઘણું કરીને પદવીઓ ખિતાબ અને ઈલ્કાબ વેચ્યા કરતો હતો. રાજા અંતરથી જાણતો હતો કે આવી ઉપાધી કે પદવીઓથી માણસ મહાન ન બની શકે માનવ તો સગુણોથી જ મહાન બની શકે. છતાંય રાજકોષ ભરવાની લાલચે પદવીઓ વેચી લોકોની અહંકાર વૃત્તિ અને માન કષાય પોષતો હતો.
એકવાર એક વ્યક્તિ જેમ્સના દરબારમાં આવી અને કહે કે “મને પદવી જોઈએ છે, રાજન! મને સજ્જનનો ઈલ્કાબ આપી સાચા અર્થમાં સજ્જન બનાવી દો.” જેમ્સ આ સાંભળી હેરાન, પરેશાન થઈ ગયો, “ભાઈ! તને ઉત્કૃષ્ટ ફેલોશીપ આપી શકું, ડ્યુક કે લોર્ડ બનાવી શકું, એકસલસીનો ઉંચામાં ઉંચો ખિતાબ આપી શકું પરંતુ, સજ્જન બનાવવાની મારી તાકાત નથી. સજ્જન બનવું હોય તો કોઈ સંત પાસે જા આ જગતમાં તને સજ્જન બનાવવા કોઈ સમર્થ પુરુષ હોય, તો તે સંત છે.”
સંત ગૃહસ્થને સગૃહસ્થ બનાવી દે છે.
કેટલાંકનું વ્યક્તિત્વ ઝુમ્મરના દીવા જેવું માત્ર ભવ્યતાનું પ્રદર્શન કરનારું ઝળાહળા હોય કેટલાંકનું ડીસ્કોની લાઈટ જેવું - જે પ્રકાશમાં નાચવાનું મન થાય વિકાર પણ જાગે, કેટલાંકનું મરક્યુરીની બ્લ્યુ લાઈટ જેવું... માદક, કેટલાંકનું વ્યક્તિત્વ દુધિયા નાઈટ લેમ્પ જેવી આછી શાંતિની અનુભૂતિ કરાવનારું. આમ અલગ અલગ પ્રકારના પ્રકાશની સામે વિવિધ પ્રકારના મનોરથ – ભાવો જાગે. સંતોનું વ્યક્તિત્વ ઘીના દીવાના પ્રકાશ જેવું પવિત્ર છે. ઘીના દીવા સામે હાથ જોડી વંદન કરવાનું મન થાય. શાંત ભાવે ઈશ્વર સાથે અનુસંધાન કરવાનું મન થાય. આમ સંતનું વ્યક્તિત્વ દિવ્યતાનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે.
જ્ઞાનીઓએ સંતને ધોબી, સત્સંગને ધુલાઈની પ્રક્રિયા અને ધર્મસ્થાનકને ધોબીઘાટ કહ્યો છે. વિકૃતિઓથી ભરેલ મેલા મનને લઈને જો આપણે ધર્મસ્થાનકરૂપ
૩ વિચારમંથન
૨૯
=
