________________
Sanskrit Aesthetics
97
यच्चोक्तम्--'चारुत्वपतीतिस्तर्हि काव्यस्योत्मा स्थात्' तदङ्गीकुर्म एघ । नाम्नि खलवयं विवाद इति ।
-Locana, p. 105 Now, carutva-pratiti (perception of beauty) Presupposes the existence of objective beauty due to a beautiful suggested sense and its perception or cognition by a sahrdaya. ( 3 ) शङ्गार एव मधुरः परः प्रहलादनो रसः । तन्मयं काव्यमाश्रित्य माधुर्य प्रतितिष्ठति ॥
-Dhvanyaloka II. 7 रतो हि समस्तदेवतियनरादिजातिष्वविच्छिन्नैव वासनास्त इति न कश्चित्तत्र तादृग्यो न न हृदयसंवादमयः यतेरपि हि तच्चमत्कारोऽस्त्येव । अत एव मधुर इत्युक्तम् । मधुरो हि शर्करादिरसेो विवेकिनोऽविवेकिनो वा स्वस्थस्यातुरस्य वा झटिति रसनानिपतितस्तावदमिलषणीय एव भवति ।
-Locana p. 205 In these passages spřgära-rasa is said to be sweet and the source of the highest aesthetic pleasure. Even an aseetic (who has renounced all worldly things) enjoys and appreciates a poem imbued with the erotic sentiment. (4) न हि वीतरागो विपर्यस्तान् भावान् पश्यति । न हयस्य वीणाक्वणितं काकरटित कल्प प्रतिभाति ।
- -Locana p. 488 When Abhinavagupta says :
"For it is not true that a man without passion must see things topsy turvy. If he hears the sounds of a lute. he does not after all think that he has heard the raucous (harsh sounding) crowings of a crow," he implies that the sounds of a lute are inherently beautiful, and that they are also perceived as beautiful even by a passionless ascetic."
15) नैव तत्र रसप्रतीतिरस्ति यथा पाकानभिज्ञसूदविरचिते मांसपाकविशेषे । ननु स्तुसौन्द
र्यादवश्यं भवति कदाचित्तथास्वादोऽकुरालकृतायामपि शिखरिण्यामिव इत्याशक्याह...अज्ञकृतायां च शिखरिण्यामहो शिखरिणीति न तज्ज्ञानाच्चमत्कारः, अपि तु दधि-गुड-मरिचं चैतदसमजसयोजितमिति वक्तारो भवन्ति ।
-Locana, pp. 496-497
Following Bharata, who brings in the analogy of şādava beverage and gourmet (fastidious eater) savouring tasty food, Abhioavagupta speaks bere Sambodhi XI-13
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
