Sambodhi 1982 Vol 11

Author(s): Dalsukh Malvania, H C Bhayani, Nagin J Shah
Publisher: L D Indology Ahmedabad

Page 429

४८
महाकवि-कालिदास-विरचितं
हे जलघर ! वरो मेघः धनपतिपुरी गत्वा च पुनः स्तांत)733 यत्म(क्ष पत्नी वातायनस्थां गवाक्षनिविष्टां दृष्ट्वाऽवलोक्य । तं यक्षकथित सन्देश दिव्यवाचा देववाण्या कृत्वा तां प्रत्याचक्षेऽभाणीत्734 । किमर्थ, तस्याः यक्षवध्या प्राणान् रक्षित(तुम्) {शत्रम् }। कीदृशो जलघर: ? जनहितरतः जनहिते रतः, पुनः कीदृशः ? यक्षेणैष अनुक्रमेण परिपाट्या मूलतः । आदितः प्रकटितः(त) पथ:735 दर्शितमाग्रः (ग:: ॥१२३॥
श्रुत्वा वार्ता जलदकथितां तां धनेशोऽपि सद्यः शापस्यान्त सदयहृदयः संविधायास्तकोपः । संयोज्येतौ विगलितशुचौ दंपती हृष्टचित्तौ भोगानिष्टानविरतसुख भोजयामास शश्वत् ।।१२४।।
धनेश:[s]पि धनं(न) दो[s]पि736 जलदकथितां तां वार्ता सन्देशलक्षणां श्रुत्वा व्या(चा)कर्ण्य737 तौ दम्पती स्त्रीपुरुषौ अविरतसुखमविच्छिन्नसौख्यम् । यथा भवत्येवं, शस्वश्व)न्निरन्तरम्738 । इष्टान् मनस्य भिलषितान् भोगान् भो चयामास, भोजयि(य)ति739 स्म । किं कृत्वा ? सदयमाद्र हृदयं यस्य सः । सदयहृदयः सन् । सशः शीघ्रम् । श्या- । (शा)पस्यान्त संविधाय शापसरापक्रान्त 740 कृत्वा । पुनः किं कृत्वा ? अस्तकोपो निर्गतक्रोधः सन् । एतौ संयोज्य मेलि(लोयित्वा741 । कोशौ तौ ? विगलितशुचौ विगलिता शुक् शोको ययोस्तौ। . पुनः कीदृशौ तौ ? हष्टचित्तौ निःशोकत्वादानन्दितमनसौ ॥१२४॥
तस्माद्रेनिगदितमथ' शीघ्रमेत्यालकायां यक्षागारं विगलितनिभ दृष्टचिनर्विदित्वा । यत्सदिष्ट प्रणयमधुरं गुह्यकेन प्रयत्नात्तद्गेहिन्या सकलमवदत्कामरूपी पये दः ॥१२।।
तेन गुह्यकेन प्रगयेन स्नेहेन, मधुर मनोहर प्रणयगधुर यत्संदिष्टं कथितम् । तत्सकल सम्पूर्णम् । पयोदो मेधः । तत्गेहिन्याः पुरतो, प्रयत्नात् यत्नेन अवदत् बभाषे । किं कृत्वा ? शीघ्र सत्वर', अलक(का)742यामेत्यागत्य । पुनः किं कृत्वा ? दृष्टचिहूनैः कथितलक्षणैः । यक्षागार गुह्यक गृह विदिया ज्ञात्वा । कीदृशं यक्षागार' ? विगलितशुच'743 गतशोकम् । कीदृशः पयोदः १ तस्मात् रामगिरेग्नेः तेन यक्षेन निगदितपथः निगदितो दर्शितः पन्थाः मार्यो(!) यस्य स निगदितपथः । पुनः कोशः पयोदः ? कामरूपी काममभिलषितं रूप यस्य स कामरूपी ॥१२५॥
वेदचन्द्रशरभूप्रमितेऽन्दे, कार्ति ति)के धवलकामवासरे। श्रीमहिमनगरे सुनागरे पञ्जिका विरचितोचिता मिना ॥१॥ साहय्या विदधेराजकमलस्य मह्यवासौ (भयाास)) लिलिखे प्रथमा {नि}वृत्तिर्येन हर्षप्रकर्षतः ।।२।
इति श्री बृहद्गच्छीय श्रीरत्नप्रभसूरिशिय वाचक श्री लक्ष्मीनिवास विरचिता मेघदूत काव्यस्य शिष्यहिनैषिणी नाम्नी टीका सम्पूर्णेति ।
इति श्री मेघदूतमहाकाव्यवृत्तिः सम्पूर्णा जाता . पं.हितकुशलोऽलिखी(ख)त् श्री जीर्णदूग्रे(र्गे, ॥