Sambodhi 1982 Vol 11

Author(s): Dalsukh Malvania, H C Bhayani, Nagin J Shah
Publisher: L D Indology Ahmedabad

Page 425

महाकवि कालिदास-विरचितं
शिखी(खि)नां मयूराणां बर्ह भारेषु पुच्छसमूहेषु विलोकयामि । हे. तन्वि ! तव भ्रूविलासान् प्रतनुषु सूक्ष्मेषु नदीवीचिषु सरिस्कल्लोलेषु उत्पश्यामि । क्वचिदपि त्रिभुवने[s]पि नास्ति । यतस्ते ..वाङ्ग शरीरं श्यामासु प्रियङगुलतासु सशसुकुमारत्वमुत्पश्यामि विलक्यते । तव दृष्टि. पातान् नेत्रव्यापारान् चकितहरिणीवद्विलोकनेनोत्पश्यामि । पुनः बकत्रच्छायां मुख[पं] कजशोभा शशिनि चन्द्रमसि उत्पश्यामि ॥११०॥
धारासिक्तस्थलसुरभिणस्त्वन्मुखस्यास्य बाले दृरीभूतं प्रतनुमपि मां पञ्चबाणः क्षिणोति । धर्मान्तेऽस्मिन्विगणय कथ वासराणि व्रजेयुदिक्ससक्तप्रविरलघनव्यस्तसूर्यातपानि ।।१११ ।
हे बाले ! पञ्चबाणः काम:698 प्रतनुमपि वियोगवशात् कृशं अपि मां क्षिणोति मां . पीडयति । कीदृशं माम् ? अस्य त्वन्मुखस्य [दूरीभूतम् । को० स्वन्मुखस्य ?]699 धारासिस्तस्थलसुरभिणः । धाराभिर्जलधाराभिः सिक्तं यत्स्थलं तद्वत्सुरभि, सुगन्धं, तस्य । हे बाले ! त्वमेव विगणय विचारय । अस्मिन् धर्मा(ा)न्ते वर्षाकाले वासराणि दिनानि । कः कथं केनोपायेन व्रजेयुगच्छेयुः । की• वासराणि ? दिक्षु संसक्तः संलग्नः प्रविरल [s]संयातो मेघस्तेन व्यस्तः खण्डीकृत सूर्यातपो येषु तानि । दिक्ससक्तप्रविर लसूर्यातपानि ॥१११॥
त्वामालिख्य प्रणयकुपितां धातुरागैः शिलायामात्मानं ते चरणपतितं यावदिच्छामि कर्तुम् । अस्तावन्मुहुरुपचितै टिरालुप्यते मे करस्तस्मिन्नपि न सहते सङ्गमं नौ कृतान्तः ।।११२।।
हे मेध ! मद्वाक्या[त्]700 त्वमिति बयाः । हे दयिते ! यावत्त तव चरणपतितं आत्मानं {अस्व} कतु विधातु इच्छामि वाच्छामि तावन्मे दृष्टिममनेत्र उपचिणैः स्थूलैर (र)श्रुभिमुहुर वार आलुप्यते आच्छाद्यते। किं कृत्वा ? प्रणयकुपितां स्नेह कलह रुष्टां त्वां भवति. (तो) शिलायां धातुरागैगै रिकादिभिरालिख्य स्थाप्य । असौ कृतान्तो दुष्टविधिर्वा स्त(त)701स्मिन् चित्रमागेऽपि नौ आवयोः सङ्गमं मेलापक न सहते, न क्षमति(ते. 702 ।।११२।।
मामाकाशप्रणिहितभुज निर्दयालेषहेतोलब्धायास्ते कथमपि मया स्वप्नसंदर्शनेषु । पश्यन्तीनां न खलु बहुशो न स्थली देवतानां मुक्तास्थूलास्तरुकिसलयेष्वश्रुलेशाः पतन्ति ।।११३।।
हे गुणवति ! खलु निश्चितम् । बहुशोऽनेकवारम् । 70 स्थली देवतानां704 तरुकिसलयेषु मुक्तास्थूला अश्रुलेशा अश्रकणा न्(न) न पतन्त्यपि तु पतन्त्येव । किं कुर्वन्तीनाम् ? पश्यन्तीनां अवलोकयन्तीनाम् । कीदृशं मां ? तब निर्दयालेषहेतोगांढालिङ्गनाय{} । आकाशे शून्ये प्रणिहितभुज प्रसारितभुजम् । कीदृशायास्ते स्वप्नसंदर्शनेषु कथमपि महता कन्टेन लब्धायाः प्राप्तायाः ।।११३॥