Sambodhi 1982 Vol 11

Author(s): Dalsukh Malvania, H C Bhayani, Nagin J Shah
Publisher: L D Indology Ahmedabad

Page 423

महाकवि-कालिदास-विरचितं
तामुत्थाप्य स्वजलकणिकाशीतलेनानिलेन प्रत्याश्वस्तां सममभिनवैर्जालकैर्मालतीनाम् । विद्युदगर्भः स्तिमितनयनां त्वत्सनाथे गवाक्षे वक्तु धीरः स्तनितवचनर्मानिनी प्रक्रमेथा: ॥१०॥
ततोऽनन्तरम् । हे धीर ! स्तनितवचनैः गम्भीरगजितवाक्यैः तां मानिनी(नी') वक्तु. प्रक्रमेथाः प्रारम्भेथाः । किं कृत्वा ? तां भार्या स्वजलरणिकाशीतलेन, अनिलि(ले)नोत्थाप्य673 जागरुका विधाय, स्वजलस्य निजनीरस्य याः कणिकास्ताभिः शीतलस्तेन । कीदृशीं तां? मालतीनां मल्लिकानां, अभिनवैः नूतन लकै तुबल(मुकुलै:)674 प्रत्यास्वस्था(श्वस्तां)675 विनिद्राम् । मालत्यपि प्रभाते विकसनि(ति) । पुनः की ० तां ? त्वत्सनाथे युष्मदा (द) धिष्ठिते676 गवाक्षे677 विद्युद्गर्भस्तिमिननयनां विद्युद्गर्भतडिद्वति वातायने दिदृक्षया क्षिप्तं यश्चक्षुरतएव ति(स्ति)मिते678 निश्चले नयने यस्याः सा ताम् ।। १०४ ।।
तत्रा(ब) गत्वा[s]ह किं 679 कथयिष्यामीत्याहभतु मित्र प्रियमविधवे विद्धि मामम्बुवाह तत्सन्देशैर्मनसि निहितैरागतं त्वत्समीपम् । यो वृन्दानि वरयति पथि श्राम्यतां प्रोषितानां मन्द्रस्निग्धैर्ध्वनिभिरबलावेणिमोक्षोत्सुकानि ॥१०५॥680
हे अविधवे ! पतिवति ! भतु: निजदा येतस्य प्रियमभीष्ट मित्र'681 सुहृदं मां जीमूत विद्धि जानीहि । कीदृश मां ? मनसि निहितैः चेतसि स्थापित: तत्सन्देशैः स्वति(स्वस्ति)682- : वाचकै:683 त्वं त्व[त्] समीप (प) आगतम् । यां अम्बुवाहे पथि मा (गे) भ्राम्यतां मारें(गे) 684 विश्राम कुर्वतां प्रोषितानां पथिकानां वृन्दानि समूहान्, मन्दस्निग्धैर्ध्वनिभिः कृत्वा ग्रहाय स्वरयि यति 685 । सोत्सुकानि विदधातीत्यर्थः । कीदृशानि वृन्दानि ? अबलावेणिमोक्षोत्सुकानि । अबलावेणिमोक्षे विरहणी(हिणी)[वेणो] मोचने उत्सुकानि त्वरितानि ॥१०५॥
686इत्याख्याते पवनतनयं मैथिलीवोन्मुखी सा . त्वामुत्कण्ठोच्छ्वसितहदया वीक्ष्य संभाव्य चैवम् । . श्रोष्यत्यस्मात् परमवहिता सौम्य सीमन्तिनीनां कान्तोदन्तः सुहृदुपनत : संगमात् किंचिदूनः ॥१०६।
हे सौम्य ! सा मकाता(न्ता) उन्मुखी चोर्ध्वमुखी सती त्वां भवन्तं, वीक्ष्य दृष्ट्वा । च पुनरेव सम्भाष्य मकान्तस्योदन्तो[s]यं इति विचार्य, अस्मात्परमवहिता सावधाना सती त्वदुक्तं 687श्रोष्य (य)त्याकर्णयष्य (यिष्यति । क्व सति ? त्वयेति पूर्वोक्ते आख्याते कथिते सति । कीदृशी सा? उत्कण्ठोच्छवसितहदया । उत्कण्ठोच्छ्वसितं हृदयं यस्याः सा । युक्तो[s]यमर्थः । हे सौम्य ! सुहृदुपनतो मित्रेणानीतः, कान्तोदन्तः । प्र(प)त्प्रेिषितः । किं वदन्ती(न्ति), कामिनीनां युवतीनां सङ्गमात् मेलापकात् किञ्चित्स्वल्पम् । ऊनो होनो भवति । सा केव मैथ(थिलीव, शी(सी तेव । यथा मैथ(थि)ली पवनतनयं हनूमन्तं वीक्ष्य उत्कण्ठोंच्छ्वसितहृदया सती तं संभाष्य श्रीरामोदन्तमाकर्णितवती ।।१०६॥
तामायुष्मन्मम च वचनात्मनश्चोपकर्तु ब्रूयादेवं तव सहचरो रामगिर्याश्रमस्थः ।