________________
પ્રતિક્રમણ હેતુગર્ભિત સ્વાધ્યાય/ઢાળ-૩/ગાથા-૧
૨૧
ઢાળ ત્રીજી (રાગ : સાહિબા રંગીલા હમારા - એ દેશી)
ગાથા :
હવે અતિચારની શુદ્ધિ ઇચ્છાએ, અતિચાર-ભાર-ભરિત નત કાયે, ઉધમી ! ઉપયોગ સંભાલો, સંયમી ! સવિ પાતિક ટાલો, સબસવિ દેવસિય ઇચ્ચાઇ', પ્રતિક્રમણ બીજક મન લાઈ. ૧
ઉધમી ! ઉપયોગ સંભાલો-એ આંકણી. ગાથાર્થ :
હવે–દેવ-ગુરુને નમસ્કાર કર્યા પછી, પ્રતિક્રમણનો પ્રારંભ કરતાં અતિચારની શુદ્ધિની ઈચ્છાથી અને અતિચારના ભારથી ભરાયેલ હોવાને કારણે નમેલી કાયામાં ઉધમી-ઉધમી એવો શ્રાવક કે સાધુ, ઉપયોગને સંભાલો=અત્યંત ઉપયોગપૂર્વક પ્રતિક્રમણનો પ્રારંભ કરો અને સંયમી= સંયમી એવા શ્રાવક કે સાધુ, સર્વ પાતકને ટાળો. કઈ રીતે સર્વ પાતક ટાળો એથી કહે છે “સબ્યસાવિ દેવસિય” વગેરે પ્રતિક્રમણના બીજને મનમાં લાવીને સર્વ પાતિક ટાળો. હે ઉધમી ! ઉપયોગને સંભાળો. III ભાવાર્થ
પ્રતિક્રમણનો પ્રારંભ કરતાં પૂર્વે દેવ-ગુરુને નમસ્કાર કર્યા, ત્યાર પછી સાધુ કે શ્રાવક પ્રતિક્રમણનો પ્રારંભ કરતાં પ્રથમ અતિચારની શુદ્ધિની ઇચ્છા કરે છે. અર્થાત્ આ પ્રતિક્રમણ ક્રિયાથી મારા શ્રાવકાચારમાં કોઈ અતિચારો લાગ્યા હોય તેની શુદ્ધિ કરું, જેથી સુવિશુદ્ધ બનેલ શ્રાવકાચાર સર્વવિરતિનું કારણ બને. તે રીતે, સાધુ પણ સાધ્વાચારમાં લાગેલ અતિચારની શુદ્ધિની ઇચ્છા કરે છે. અર્થાત્ મારા સાધુજીવનમાં લાગેલા અતિચારની શુદ્ધિ કરું. જેથી સંયમની
