________________
૧૧૨
પ્રતિક્રમણ હેતુગર્ભિત સ્વાધ્યાયીઢાળ-૧૪/ગાથા-૧થી ૭ ઢાળ ચૌદમી - પ્રતિક્રમણ શબ્દના પાંચમા
“નિવૃત્તિ” પર્યાય ઉપર પહેલું દૃષ્ટાંત (રાગઃ માડી ! માંને પરદેશીડાને કાં પરણાવ્યા રે અથવા ચંદ્રાવલાની દેશી)
ગાથા -
પડિક્કમણ નિવૃત્તિ પ્રમાદથી રે, રાય કન્યા દિલ્ડંત; એક નગરે એક શાલાપતિ, ધૂર્ત સુતા તસ રત, માડી ! માંને ભર જીવનમાં કાંઈ ન દીધાં છે, માડી ! માંને મનમથ માચતે કાંઈ ન દીધાં હે; માડી ! માંને અવસર છયલ છબીલાને કાંઈ ન દીધાં છે, માડી ! માંને લાવણ્ય લહરેં જાતે કાંઈ ન દીધાં છે.
ભોલી માડલી ! ૧ ગાથાર્થ :
પ્રતિક્રમણ” પ્રમાદથી નિવૃત્તિ છે. તેમાં રાજકન્યાનું દષ્ટાંત છે. એક નગરમાં એક શાલાપતિ વણકર, હતો. તેની પુત્રી ધૂર્તમાં રત હતી. ધૂર્તમાં કેમ રત હતી તે બતાવે છે.
માડી ! માને ભરયૌવનમાં કાંઈ ન દીધા=હું ભરયૌવનમાં છું અને મને કોઈ સાથે પરણાવી નથી. વળી કહે છે : મને મનમથકામ, માચતે ઊછળતો હોય ત્યારે, કોઈને દીધી નહિ.
માડી ! મને અવસરે છેલછબીલા એવા કોઈ પુરુષને કાંઈ દીધી નથી. માડી!મને લાવણ્યની લહરો વર્તે ત્યારે કોઈને દીધી નથી. “એ પ્રમાણે ભોલી માડલી” આ પ્રમાણે ધૂર્તમાં રત એવી તે ન્યા વિચારે છે. II૧II.
અવતારણિકા :
ત્યારે તે ધૂર્ત કહે છે –
