________________
૧૨૦
પ્રતિક્રમણ હેતુગર્ભિત સ્વાધ્યાય/ઢાળ-૧૬/ગાથા-૧થી ૪૧ ઢાળ સોળમી – પ્રતિક્રમણ શબ્દના છઠ્ઠા “નિંદા” પર્યાય ઉપર દૃષ્ટાંત (રાગ : અહો મતવાલે સાહિબા-એ દેશી)
ગાથા:
નિંદા તે પડિક્કમણ છે, દૃષ્ટાંત ચિત્રકર-પુત્રી રે; એક નગરે એક નૃપતિ છે, તે સભા કરાવે સચિત્રી રે. ભવિ ! સુભાષિત રસ ગ્રહો. ૧ એ આંકણી.
ગાથાર્થઃ
પ્રતિક્રમણ તે નિંદા છે. તેમાં દૃષ્ટાંત ચિત્રકારની પુત્રી છે. એક નગરમાં એક રાજા છે તે સચિત્રવાળી રાજસભા કરાવે છે. ભવિ જીવો ! સુભાષિતનો રસ ગ્રહણ કરો પ્રતિક્રમણના નિંદા પર્યાયરૂપ સુભાષિતનો રસ ગ્રહણ કરો. ॥૧॥
51121 :
આપી ચિત્રકાર સર્વને, તેણે ચિત્રવા ભૂ સમભાગે રે; ચિત્રવા તે એકને દીવે, ભાત આણી પુત્રી રાગે રે. ભવિ૦ ૨ ગાથાર્થ ઃ
તે રાજાએ સર્વ ચિત્રકારને ચિત્ર કરવા ભૂ સમભાગે આપી=સરખા ભાગે ચિત્રશાલાની ભીંત આપી. એક ચિત્રકારને ચિત્રવા=ચિત્ર કરવા, તે દીયે=રાજા આપે છે અને તેની પુત્રી=ચિત્રકારની પુત્રી, રાગથી ભાત લાવે છે–ચિત્રકારને માટે ભોજન લાવે છે. IIII
51121 :
રાજા આવે વેગે હર્ષે, કષ્ટ નાઠી તે આવે રે;
ભાત આણી તેમ તે રહી, તાત દેહ-ચિંતાયે જાવે રે. ભવિ૦ ૩
