________________
૧૪૯
પ્રતિક્રમણ હેતુગર્ભિત સ્વાધ્યાય,ઢાળ-૧૯ગાથા-૧થી ૬ ગાથાર્થ :
ઉપાધ્યાય શ્રી યશોવિજયજીએ યુગયુગ મુનિ વિધુ વત્સરે=વિક્રમ સંવત ૧૭૪૪માં સુરત ચોમાસું રહીને જોડી કરી="પ્રતિક્રમણ હેતુગર્ભ સઝાય”ની રચના કરી, (જે) ક્રોડો મંગલને આપજો. III ભાવાર્થ :
અત્યાર સુધી “પ્રતિક્રમણ હેતુ-ગર્ભ સક્ઝાયનું જે વર્ણન કર્યું તે અહીં પૂરું થાય છે. અને તેની રચના કરનાર સઝાયકારના હૈયામાં વૈરાગ્ય ઉલ્લસિત થાય છે. તેથી કહે છે : પોતાના મનમાં કોડ=ઉલ્લાસ, હતા કે આ સક્ઝાયની રચના કરીને હું આત્માને તે તે ભાવોથી ભાવિત કરીશ તે મનના કોડ પૂરા થયા અને આત્મામાં ઉલ્લસિત થયેલું વૈરાગ્યબળ જીત્યું. જીવમાં પ્રસાદ કરાવનાર જે દુર્જન=મોહનો પરિણામ છે, તેના દેખતાં જ પ્રતિક્રમણ વગેરેની પ્રવૃત્તિમાં પ્રમાદ કરાવનાર કોડાકોડ વિઘ્નોને દલીને વૈરાગ્યબળ જીત્યું. પ્રસ્તુત સક્ઝાયના બળથી પ્રતિક્રમણમાં ઉલ્લસિત થયેલા અપ્રમાદને કારણે આપદા ગઈ અને સમ્યગૂ રીતે કરાયેલા પ્રતિક્રમણના બળથી દોડાદોડી કરતી સંપદાઓ આવી.
આ રીતે સક્ઝાયથી ભાવિત થયેલા સજ્જનો અંદરમાં મલકાય છે; કેમ કે પ્રસ્તુત સક્ઝાયના પદાર્થને પામીને શુદ્ધભાવો થવાથી તેઓ અંતરંગ રીતે આનંદિત થાય છે અને તેથી મોડામોડી ચાલે છેઃઉત્સાહમાં આવીને સઅનુષ્ઠાનમાં પ્રવૃત્તિ કરે છે. જેમ તીર્થકર ભગવંતના વરસીદાનમાં લોકો હડાહડપૂર્વક વરસીદાન લેવા જાય છે તેમ યોગ્ય જીવો સર્વ પ્રમાદ છોડીને સદ્ગુરુના ઉપદેશનાં વચનો વિચારવામાં હોવાહોડીથી યત્ન કરે છે. આ રીતે સક્ઝાયના બળથી આત્મા વાસિત થવાને કારણે પ્રસ્તુત સઝાયથી ભાવિત થયેલા સાધુઓ પોતાના આત્મઘરમાં=પોતાના આત્મભાવમાં આવે છે. અને જેમ વીરપુરુષ મૂછ મરડીને શત્રુને હરાવે છે તેમ પોતાના ઘરમાં પેઠેલ મોહરાજાને વિધિશુદ્ધ પ્રતિક્રમણ કરવા દ્વારા સજ્જનપુરુષ હરાવે છે અને વિધિપૂર્વક પ્રતિક્રમણમાં યત્ન કરવાથી અશુભ પ્રવૃત્તિસેના અશુભ પ્રકૃતિની મોહની સેના દલાય છે નાશ પામે છે અને સંયમની શુભક્રિયામાં કોઈ ખોડિ નથી ઘણી શુભ ક્રિયાઓ થાય છે.
