________________
૪૨
પ્રતિક્રમણ હેતુગર્ભિત સ્વાધ્યાય/ઢાળ-પ/ગાથા-૫
અવતરણિકા :
આ રીતે અપ્રમાદી થઈને કાઉસ્સગ્ન કરવાનું કહ્યા પછી “આયરિય ઉવજઝાય” સૂત્ર બોલીને ‘કરેમિ ભંતે' આદિ સૂત્રો કેમ બોલાય છે તે બતાવવા અર્થે કહે છે – ગાથા :
કરેમિ ભંતે' ઈત્યાદિ ત્રય કહી, ચારિત્રનો એ ઉસ્સગ્ગ; ચ૦ “સામાયિક’ ત્રય પાઠ તે જાણીએ,
આદિ મધ્યાંત સુહલગ્ન. ચ૦ પરીક્ષક૦ ૫ ગાથાર્થ :
કરેમિ ભંતે' ઈત્યાદિ ત્રય કહી="કરેમિ ભંતે', “ઈચ્છામિ ઠામિ કાઉસ્સગ્ગ' અને “અન્નત્થ” ચારિત્રનો એ કાઉસ્સગ્ગ છે ચારિત્રની શુદ્ધિનો આ બે લોગસ્સનો કાઉસ્સગ્ગ છે. અહીં પ્રતિક્રમણની ક્રિયા દરમિયાન ત્રણ વખત ‘કરેમિ ભંતે' બોલાય છે. તેથી કહે છે ત્રણ વાર ‘સામાયિક'નો પાઠ તે આદિ, મધ્યમ અને અંત સુહલગ્નઃશુભનું કારણ જાણવો. પા. ભાવાર્થ -
ચારિત્રની શુદ્ધિ અર્થે કાઉસ્સગ કરતાં પૂર્વે “આયરિય ઉવઝાયસૂત્ર' બોલીને સાધુ કે શ્રાવક “કરેમિ ભંતે' આદિ ત્રણ સૂત્રો બોલે છે. તેમાં ‘ઇચ્છામિ ઠામિ કાઉસ્સગ્યું સૂત્ર એ ચારિત્રના અતિચારોની આલોચનારૂપ છે. અને તેની શુદ્ધિ અર્થે કાઉસ્સગ્ન કરવા “અન્નત્થ સૂત્ર” બોલાય છે. પછી ચારિત્રની શુદ્ધિ માટે બે લોગસ્સનો કાઉસ્સગ્ન કરાય છે. અહીં જિજ્ઞાસા થાય કે, “આયરિય ઉવઝાય સૂત્ર” બોલ્યા પછી “કરેમિ ભંતે સૂત્ર” કેમ બોલાય છે ? તેથી કહે છે કે, “કરેમિ ભંતે” એ સામાયિક સૂત્ર છે અને તેના દ્વારા સમભાવનો પરિણામ સ્થિર થાય છે. તેથી પ્રતિક્રમણની ક્રિયા દ્વારા સમભાવનો પરિણામ અખ્ખલિત
