________________
પ્રતિક્રમણ હેતુગર્ભિત સ્વાધ્યાય/ઢાળ-૬/ગાથા-૫-૬
છે તેથી તેટલો સ્વાધ્યાય કરવા માટે કોઈ સમર્થ નથી તેથી અને ‘સામાચારી’ના વશથી ‘નવકાર’ બોલીને પાંચ કે તેથી વધારે ગાથાની સજ્ઝાય બોલાય છે. આ રીતે સાંજના પ્રતિક્રમણની વિધિ અહીં પૂરી થાય છે. IIપા
અવતરણિકા :
હવે સાંજના પ્રતિક્રમણમાં પંચાચારની શુદ્ધિ કઈ રીતે થાય છે તે બતાવે છે
ગાથા =
કહી પડિક્કમણે પંચ આચાર સોહિ,
તિહાં દીસે એ તિક્ષ્ણહ (ન) દુėણ હોઈ;
ઈશ્યું પભણિ તપ વીર્ય આચાર શુદ્ધિ, અવશ્ય હુઈ જો હુઈ ત્રિક વિશુદ્ધિ. ૬
ગાથાર્થ ઃ
૫૩
પ્રતિક્રમણમાં ‘પંચાચાર'ની શુદ્ધિ કહી છે. ત્યાં ત્રણ પ્રકારની= જ્ઞાનાચાર, દર્શનાચાર, ચારિત્રાચાર એમ ત્રણ પ્રકારની શુદ્ધિ દેખાય છે. પરંતુ બે પ્રકારની=વીર્યાચાર, તપાચારની શુદ્ધિ દેખાતી નથી. એ પ્રમાણે પ્રશ્ન કરીને ઉત્તર આપે છે. તપાચાર અને વીર્યાચારની શુદ્ધિ અવશ્ય થાય. જો હુઈ ત્રિક વિશુદ્ધિ=જો રત્નત્રયીની શુદ્ધિ થાય. 19 નોંધઃ
ગાથા-૬ની બીજી કડીમાં છેલ્લે “તિષ્ણહ દુષ્યંણ હોઈ”ને ઠેકાણે “તિષ્ણહ ન દુર્ણાહં હોઈ” જોઈએ.
ભાવાર્થ:
પ્રતિક્રમણમાં ‘પંચાચાર'ની શુદ્ધિ થાય છે તેમ કહેલ છે પરંતુ પ્રતિક્રમણની વિધિમાં જ્ઞાનાચાર, દર્શનાચાર અને ચારિત્રાચાર એમ ત્રણની શુદ્ધિના કાઉસ્સગ્ગ જ કરાય છે. તેથી પ્રતિક્રમણની વિધિમાં ત્રણ આચારની શુદ્ધિ જ દેખાય છે. તપાચાર, વીર્યાચારની શુદ્ધિ દેખાતી નથી. એ પ્રમાણે પ્રશ્ન કરીને ઉત્તર આપે
