________________
૬૮
પ્રતિક્રમણ હેતુગર્ભિત સ્વાધ્યાયઢાળ-૮/ગાથા-૧ ઢાળ આઠમી - પફખી પ્રતિક્રમણ વિધિ (રાગ : મધુ બિંદુઆની, અથવા સરસતી ! મુઝ રે માતા ! દિયો બહુમાન રે-એ દેશી)
અવતરણિકા -
હવે પફખી પ્રતિક્રમણની વિધિ કહે છે. તેમાં સૌ પ્રથમ પફખી પ્રતિક્રમણ ક્યારે કરે તો કહે છે – ગાથા :
હવે પખિય રે ચઉદસિ દિન સુધી પડિક્કમે, પડિકમતાં રે નિત્ય, ન પર્વ અતિક્રમે; ગૃહ શોધ્યું રે પ્રતિદિન તો પણ શોધીયે, પખસંધિ રે ઈમ મન ઈહાં અનુરોધિયે. ૧
ગાથાર્થ :
હવે, ચઉદસના દિનના પૂર્વ દિવસ સુધી પ્રતિક્રમણ કરે અને નિત્ય પ્રતિક્રમણ કરતાં પર્વનો અતિક્રમ કરે નહીં. પર્વના દિવસેપખી પ્રતિક્રમણ કેમ કરે તેથી કહે છે. “ગૃહ શોધ્યું પ્રતિદિન”=પ્રતિદિન ઘરની શુદ્ધિ કરી તોપણ પક્ષના સાંધામાં શોધિએ પંદર દિવસે ગૃહ શોધીએ. એ પ્રમાણે અહીં આત્માની શુદ્ધિના વિષયમાં પ્રતિક્રમણની ક્રિયા વિષયક મનમાં અનુરોઘીએ મનમાં અનુસંધાન કરીએ. III ભાવાર્થ - - હવે પખી પ્રતિક્રમણ ક્યારે કરવું જોઈએ તે કહે છે. ચૌદશના દિવસ સુધી નિત્ય પ્રતિક્રમણ કરવા છતાં પર્વના દિવસે અતિક્રમણ કરવું જોઈએ નહિ. પરંતુ પર્વના દિવસે પ્રતિક્રમણ કરવું જોઈએ. અહીં પ્રશ્ન થાય કે પર્વના દિવસે પખી પ્રતિક્રમણ કેમ કરવું જોઈએ તો તે દૃષ્ટાંત દ્વારા કહે છે. જેમ પ્રતિદિન ઘરની શુદ્ધિ કરવા છતાં પણ પંદર દિવસના સાંધામાં બે પક્ષોની સંધિના કાળમાં, વિશેષથી ઘર શોધન કરાય છે તેમ રત્નત્રયીની શુદ્ધિ માટે પ્રતિદિન
