________________
૩૪
પ્રતિક્રમણ હેતુગર્ભિત સ્વાધ્યાયઢાળ-૪/ગાથા-૫, ૬-૭ ભારની નિવૃત્તિ થઈ છે તેની અભિવ્યક્તિ કરવા અર્થે અતિચારનાં ભારથી હલકા થયેલા એવા સાધુ કે શ્રાવક ઊભા થાય છે અને “અદ્ભુઠિઓમિ આરાહણાએ વિરઓમિ વિરાહણાએ” ઇત્યાદિ દ્વારા શેષ સૂત્ર બોલે છે. તેના દ્વારા સંયમ પ્રત્યેના પક્ષપાતની વૃદ્ધિ થાય તેવા ઉત્તમ ભાવો ઉલ્લસિત થાય છે. IFપા
અવતરણિકા :
આ રીતે પ્રતિક્રમણ કર્યા પછી સાધુ કે શ્રાવક શું કરે છે તે હવે બતાવે છે –
ગાથા :
અવગ્રહ ખમાસમણ વંદણંજી, તીન ખમાવે રે દેઈ; પંચાદિક મુનિ જો હુએજી, કાઉસ્સગ્નાર્થ ફિઈ. મહા ૬ ભૂમિ પંજી અવગ્રહ વહીજી, પાછે પગે નિસરેઈ;
આયરિય ઉવઝાય ભલે ભણેજી, અભિનય સુજસ કહેઈ. મહા૭ ગાથાર્થ :
અવગ્રહમાં રહીને ખમાસમણ માટેઃખમાવવા માટે, વંદન આપે છે. અને પાંચ આદિ મુનિ હોય તો ત્રણ વખત ખમાવે અને કાઉસ્સગ્ગ માટે ફરી વંદણા આપે કાઉસ્સગ્ગ માટે ફરી વંદન કરે પછી ભૂમિ પંજીને, અવગ્રહમાંથી પાછા પગે બહાર નીકળે છે. અને ત્યાર પછી સુયશને કરનાર અભિનય કાંઈક નમીને, ભલે સુંદર, એવું આયરિય ઉવઝાય” સૂત્ર બોલે છે. I૬-૭ના ભાવાર્થ :- .
પ્રતિક્રમણસૂત્ર બોલ્યા પછી સાધુ કે શ્રાવક અવગ્રહમાં રહીને સાધુને ખમાવવા અર્થે વંદન આપે છે અર્થાત્ બે વાર વાંદણાસૂત્ર બોલે છે અને પાંચ કે પાંચથી વધારે સાધુ હોય તો ત્રણ વખત “અભુઠિઓમિસૂત્રથી ખમાવે છે. તે ખમાવ્યા પછી અવશેષ અતિચારોની શુદ્ધિ અર્થે આગળ જે કાઉસ્સગ્ન કરવાનો છે તેના
