________________
अमधिकार वेशा : २७ વૈષ્ણવ પરંપરાની પ્રશંસાયેલી કે વગેવાયેલી શૃંગારભક્તિ જાણીતી છે. જ્યારે “જયદેવ”ના “સૌંદર્યપૂજા' પ્રકરણમાં વાચક એ શૃંગાર -ભકિતના અદ્વૈતને જુએ છે ત્યારે તો એની એ છા૫ વધારે દૃઢ બને છે.
પણ આ વિષયમાં હું મારા વલણને નિર્દેશ કરે તો તે અસ્થાને નહીં લેખાય. હું રાસપંચાધ્યાયીમાંના ગેપી-કૃષ્ણના, કુમારસંભવમાંના ઉમા-મહાદેવના, અને ગીતગોવિંદમાંના રાધાકૃષ્ણના ગમે તેવા કાવ્યમય પણ નગ્ન શૃંગારને નથી માનતે ભક્તિના સાધક કે નથી માનતે તરુણોને ઉચિત એવી શક્તિ અને દીપ્તિના પિષક! તેથી સહેજે જ જયભિખુએ લખેલ “જયદેવ' નવલમાંના ઉત પ્રકરણ પ્રત્યે મારું સવિશેષ ધ્યાન ગયું. મેં લેખક સાથે મુક્ત મને ચર્ચા કરી, તેમનો દૃષ્ટિકોણ જાણી લીધો. મેં મારો પણ દૃષ્ટિકોણ તેમની સામે મૂકયો. જ્યારે મેં એમ જાણ્યું કે બીજી આવૃત્તિમાં જયભિખુ એ પ્રકરણ બાળી નાખવાના છે, અને એ પણ જાણ્યું કે તરુણ પેઢીની વૃત્તિને પંપાળે એવાં શૃંગારી લેખને વિશેષ પ્રલોભન આપી લખાવનારને પણ તેમણે નકાર્યા છે, ત્યારે મારી દઢ ખાતરી થઈ કે આ લેખકની શક્તિ હવે નવી પેઢીને બળ અને સમર્પણ વર્ધક કાંઈક નવું જ આપશે.
જેને કથા-સાહિત્ય માટે ઐતિહાસિક કહી શકાય તેવી અને પૌરાણિક લેખી શકાય તેવી ઢગલાબંધ નાની-મોટી વાર્તાઓમાંથી જયભિખુએ આધુનિક રુચિને પોષે અને તોષે એવું નવ-નવલિકા સાહિત્ય સર્જી બેવડ ઉપકાર (જો એને ઉપાકર કહે હેય તો) કર્યો છે. જેનેતર જગતમાં અનેક સુપ્રસિદ્ધ લેખકે એવા છે કે જે પિતે જ ગમે તેવા ખૂણેખાંચરેથી યોગ્ય કથા-વસ્તુ મેળવવાની વૃત્તિ ધરાવતા હોય છે. તેમને સર્વત્ર પ્રસિદ્ધ અને સુવિદિત એવા વૈદિક-પૌરાણિક સાહિત્ય કે બૌદ્ધ સાહિત્યમાંથી સહેજે જોઈતી કથાવસ્તુઓ મળી જાય છે, ને તે ઉપર તેઓ પિતાની હથોટી અજમાવે
