________________
૨૨૬ : મત્સ્ય-ગલાગલ કળા કરી રહ્યા છે. દેવકુસુમ લવીંગની લતા લંબે ને ગૂંબે ફૂલીફાલી છે. ચંદનનાં વૃક્ષો પરથી સુગંધિત મેઘજળ ચૂએ છે. ચાલે, ચાલે, મહારાજ પ્રદ્યોતની લાડકવાયી કુંવરી આમ ઊણી ને ઓશિયાળી કાં?” એક સખીએ કટાક્ષમાં કહ્યું. પણ વાસવદત્તા તે શાંત વિચારમગ્ન બેસી રહી. એની કમળદંડ જેવી નાકની સુરેખ દાંડી ને આભના બે તારલીઆ જેવી આંખે એક રસકાવ્ય રચી રહ્યાં.
“રે સખી! ઘણુમૂલા સાજન મેં સ્વપ્નામાં દીઠા !” બીજી સખીએ એક આંખ રાજકુમારી તરફ ને બીજી આંખ સખીઓ તરફ અર્ધમીંચી રાખીને કટાક્ષ કર્યો.
સપનાંની તે અવસ્થા છે, સખી! પણ એમ ઉદાસ થયે કંઈ ચાલે ! અંતરની પ્રીત પીડા કરતી હોય તે કંઈક ઓષ્ઠ પ૨ આણીએ ને! આપણે તે કંઈ સર્વજ્ઞ છીએ ?”
વાસવદત્તાએ આ વ્યંગ તરફ લક્ષ ન આપ્યું. એણે ઊંડે નિશ્વાસ નાખ્યો.
હાય રે મા! દુઃખ બહુ ઊંડું છે. લાવો રે સખીઓ! ઉશીરનું (ખસનું) અત્તર સખીને હૈયે ઘસીએ. સ્ત્રી અને માછલી ક્યારે તરફડે? જાણે છે સખીઓ! સ્નેહનું જળ ન હોય ત્યારે ! હાય રે સાજન ! આ તે જલમેં મીન પ્યાસી !”
બટકલી સખીઓમાંથી એક સખી દેડીને ખરેખર ઉશીરનું અત્તર લઈ આવી, અને વાસવદત્તાની કંચૂકીની કરૂ છેડવા લાગી. ઉદાસ રાજકુંવરીથી આ અટકચાળી
