________________
મસ્ય ૨૭મું
મરીને માળો લેવાની રીત કેટલીક વાર બહુ ઝંખનાપૂર્વક હાથમાં આવેલ લાડ હાથમાં ને હાથમાં રહી જાય છે, અનેક કશિશ કયો છતાં એ મેંમાં મૂકી શકાતો નથી. જેનું મૃત્યુ સદા વાંચ્છયું હોય એવા શરણે આવેલા શત્રુને મારવાની વાત તે દૂર રહી, પણ મુખથી મેર પણ કહી શકાતું નથી. ત્યાં ને ત્યારે, મનુષ્યહદયમાં છુપાયેલ આશાસ્પદ દિવ્ય નિગૂઢ તત્વની ઝાંખી થાય છે. ચંડપ્રકૃતિના રાજા પ્રદ્યોતના વિષયમાં પણ એમ જ બન્યું.
અજબ મળ્યા હતા વર્તમાન! સિંહના મુખમાં સ્વયં શિકાર ચાલ્યા આવતું હતું. બડભાગી હતે અવન્તિપતિ પ્રદ્યોત. એ માત્ર સંકલ્પ કરતે ને સિદ્ધિ થઈ જતી. એનાં આચરણ અને એની સિદ્ધિ જોઈ ઘણા માણસોને સત્કર્મ પરથી શ્રદ્ધા ઓછી થઈ જતી. અરે, નીતિ, ન્યાય, પાપ, પુણ્યથી ડરી કરીને આપણે મરી ગયાં, છતાંય કંઈ કાજ ન સર્યો, ને આ તે બધું નેવે મૂકી બેઠો છે, તેય કેવી મોજ કરે છે! કાલે સ્વર્ગ મળશે એ આશામાં આપણું “આજ” વેદનાની ભહી બની છે, ને આ તો કાલ ભલે ગમે તેવી ઊગે, પણ આજ તે સ્વર્ગ માઈ રહ્યો છે!