________________
મંગળસૂતિ મહાવીર : ૧૮ હતી હમણાં અવન્તિની ચમસેના નગરમાં પેઠી સમજે. હમણું ઝાટકા ઊડ્યા સમજે ! ભર્યું નગર સ્મશાન બની ગયું માને ! - પણ પળેપળ શાંત વીતતી ચાલી. બીજી તરફ અશોક વૃક્ષ નીચે બેઠેલા શ્રમણ ભગવાન મહાવીરની અમૃતવાણું વાતાવરણમાં ગૂંજી રહી. શરદના ચંદ્ર જેવા ભગવાનના મુખમાંથી. સુધા ઝરતી હતી. એમની પરિષદામાં રાણું મૃગાવતી આવીને બેઠી! એણે માર્ગમાં જ જોયું હતું કે એક હંસનું નાનું શું બચ્ચું બિલાડી સાથે ગેલ કરી રહ્યું હતું. મંત્રી રાજને ઈશારાથી બતાવ્યું હતું કે જુએ, અલૌકિક વિભૂતિઓના નિર્મળ જીવનને આ પ્રભાવ ! આપણે તે જન્મથી જ જૂઠું, વંચનાભર્યું ને દંભી જીવન જીવ્યા ! જીવનપ્રભાવની આપણને શી ગમ!
શ્રમણ ભગવાનનાં ચાતક શા નયન એક વાર રાણું મૃગાવતી ઉપર ને બીજી વાર સામે જ ગદાહાસને બેઠેલ રાજાપ્રદ્યોત પર ફરી ગયાં. એ નયનપ્રકાશમાં રાણીએ ઊંચે જોયું તે સામે જ રાજા ચંડપ્રદ્યોત ! અરે, કાળનું કેવું પરિબળ યમરાજ જે રાજા નમ્ર ભક્તિવંત ગૃહસ્થના લેબાશમાં હતો. લેકે એને ચંડ કહેતા, પણ અહીં તે શાંતિને અવતાર થઈને બેઠો હતો. ભગવાનની વાણી એને સ્પર્શતી હોય એમ એના ચહેરા પરથી દેખાતું હતું! માનવી પણ પરિસ્થિતિનો ગુલામ છે ને !
આસોપાલવનાં પાન ધીમી હવામાં સહેજ ખખડ્યાં. ભગવાનની વાણીમાં એ જ સ્વાભાવિક પલટે આવ્યું.. ભરી પરિષદામાં કોઈને એ વાતની જાણ ન થઈ, પણ રાણી મૃગાવતી અને રાજા ચંડપ્રદ્યોતનું અંતર હકારા ભણવા લાગ્યું છે.
