________________
વત્સરાજ ને વનરાજ ઃ ૨૧૧ દષ્ટિ તેવી સૃષ્ટિ ! રાણીજી, પુરુષ-કવિ સ્ત્રોનું સૌંદર્ય વખાણે, સ્ત્રી-કવિ પુરુષનું સૌંદર્ય વખાણે છે જેને સુલભ નહિ, તે તેને વધુ પ્રિય!”
વાસ્તવિક કહ્યું, મહારાજ ! અમને તમારું બળ પ્રિય લાગે, તમને અમારી સુકુમારતા આકર્ષક લાગે. પણ એ બે
એકલાં હોય તે નિરર્થક. એટલે જ દાંપત્યને મહિમા શામાં ગાયે લાગે છે. એકની ઊણપની બીજાથી પૂર્તિ થાય. સાંભળે મહારાજ, હું તમારી કવિતા કરું.”
અરે, રાક્ષસપુત્રીને વળી કવિત્વ કેવું?”
સત્સંગને પ્રભાવ છે. પારસના સ્પર્શ લેહ પણ સુવર્ણ થઈ જાય ને!”
“વારુ, રાણીજી ! ચલાવે તમારું કવિત્વ. પણ જેજે, રાજદરબારના કવિઓનાં પેટ પર પાટુ મારતાં. એ બિચારા તે કવિત્વના જોર પર જીવન વહે છે. બીજી કશી આવડત એમને હોતી નથી. ચંદ્રને મુખચંદ્ર અને તરણાને ડુંગર કર એનું નામ જ એમનું કવિત્વ ને! બાકી તે ઈશ્વર સિવાય બીજા કોની કવિતા કરવા જેવી છે ! સમજ્યાં કવિરાણી!”
રાક્ષસપુત્રી અંગારવતી હાથમાં રહેલા લીલા-કમળથી મહારાજને મારી રહી. રણાંગણમાં તીક્ષણ ભાલાના પ્રહારથી જરા પણ આકુળ વ્યાકુળ ન થનાર મહારાજ વત્સરાજ આ લીલાકમળના મારથી ત્રાહા બા પોકારી ઉઠયા. એમણે રાણુજીને કહ્યું: “માફ કર દેવી! હવે તમારી મશ્કરી નહિ કરીએ. ગમે તે કઠોર ચક્રવર્તી પણ પ્રથમ અપરાધની
