________________
હાથી : ૫ ચંદના, તું ખરેખર થનાર છે. અરે, મને એ રાંડ પર ક્રોધ આવે છે, એવું મન થાય છે, કે.”
સંસારનું રહસ્ય જે જાણી લઈએ, તે પિતાજી! કોઈ પર ક્રોધ કરવાનું મન ન થાય. સહુ પોતપોતાની રીતે સાચું સમજીને જ સમાચરે છે. પછી ભલે એ બીજાની નજરમાં નાહ હોય. સહુ સહુની રીતે સાચાં છે. શેઠાણું
રીતે સાચાં હતાં. આપણે આપણી દષ્ટિથી જોઈએ તે કરતાં બીજાની દ્રષ્ટિથી જોઈએ, તે વધુ ઠીક છે.” ચંદનામાં આપોઆપ જ્ઞાન–ઝરણું ફૂટયું હતું, જે સંસારની કઈ મહાશાળાના મહાપંડિતે પણ એને આપી શકયા ન હોત.
“ચંદના, તારી વાણીમાં જ્ઞાનીના બેલ ગાજે છે.”
“પિતાજી, દિવસે પેટ ભરીને ચરેલી ગાય, રાતે જેમ બધું વાગોળીને એક રસ કરે છે, એમ મેં પણ આ ભયંકર એકાંતમાં જીવનનાં તમામ સત્યે વાળ્યાં છે, ને નવું નવનીત પામી છું.”
“ચંદના, ધન્ય છે તને ! તારાં માતપિતાને ધન્ય છે! દુઃખ જાણે તું ઘેળીને પી ગઈ છે, વેદના જાણે આરોગી ગઈ છે. તારી વાણીમાં કડવાશ નથી, વર્તનમાં ક્રોધ નથી.”
અરે, પણ આડીઅવળી વાતે છોડી એની ખાવાપીવાની તે ભાળ લે. ત્રણ દહાડાના કડાકા છે બિચારીને! હું તે ઘણી વાર કહેતી કે બહુ પ્રેમઘેલા થવું સારું નહિ ! એમાંથી દુઃખ જ ઊભું થાય.” વૃદ્ધ દાસીએ આવીને ભાવનાશીલ શેઠને સાવધ કર્યા! એણે જ મૂલા શેઠાણની સખ્ત