________________
સતીમા ઃ ૧૫૭ હતા. છતા પતિએ પણ મૃગાવતી સતી થવાને નિરધાર કરી ચૂક્યાં હતાં.
વેશ પણ એ સને હતે. પાની સુધી કેશ ઢળતા છુટા મૂક્યા હતા. ભાલમાં કેસરની મેટી આડ કરી હતી. સર્વ શણગાર સજીને આર્યાવર્તની પવિની આજ અસરાઓને પણ ઝાંખી પાડે તેવી બની હતી! વસંતપુષ્પની માહિની દેહ પર વિરાજી રહી હતી.
પાછળ મંત્રીરાજ યુગધર મૌન ભાવે, ભર્યું હૈયે, ભારે પગલે ચાલતા હતા.
સતીએ દૂર્ગ–ખંડનાં દ્વાર ઠેક્યાં, પણ કંઈ જવાબ ન મળે. મંત્રીરાજ યુગંધરે મહેનત કરી, પણ નિષ્ફળ ગઈ! એકાંત એારડાનો પહેરેગીર એટલું જ બે : “મહારાજા કાલ રાતથી એકાંતમાં છે. બધાને મુલાકાતથી પાછા ફેરવ્યા છે. રાખી રાત મહારાજાએ જોર જોરથી બોલ્યા કર્યું છે. બારીઓ ખખડાવ્યા કરી છે. પાછલી રાતે જરા એક જંપ્યા લાગે છે!”
મંત્રીરાજનો વહેમ વધતો ચાલ્યો. જે કે છેલ્લા દિવસમાં રાજાજી નાહિંમત ને નિરાશ જણાતા હતા. વારંવાર કહેતા કે, મંત્રીરાજ આભ ફાટયું ત્યાં થીગડાં કેમ દેવાશે! પણ મંત્રી રાજે ધીરજ બંધાવી હતી. એ ધીરજનો બંધ આજે તૂટી ગયો હોય તે....
શક્તિ માણસની શંકા દુનિયાને ખાય છે, ને છેવટે પિતાની જાતને ખાય છે. મંત્રીરાજે બારણું પર જોરથી પાટુ માર્યું ! વિજ જેવાં કમાડ જર્જરિત દીવાલની જેમ ખડી પડયાં!