________________
ચિતારા રાજશેખર : ૪૫
પહેલાં તા દેહપ્રમાણ જાણવાની જરૂર હતી. હજી ચહેરા પર પૂરી સૃષ્ટિ મંડાઈ નહાતી ત્યાં તેા રાણીજી ગર્વ કરીને ચાલ્યાં ગયાં. ફરી વાર એણે આડકતરી રીતે રાણીજીને જોવા ઘણા યત્ન કર્યાં, પણ પગની પાની સુદ્ધાં જોવા ન મળી. મુખમુદ્રા પરથી એ માનવદેહ, એની પુષ્ટતા, સ્થૂલતા, સૂક્ષ્મતા, ઊંચાઈ, પહેાળાઈ ચોતરવી એ શકય નહોતુ.
મૂંઝવણુ હંમેશાં માદક હાય છે. એવી મૂંઝવણમાં પડેલા ચિતારાને અચાનક એક માર્ગ સૂઝી આબ્યા. ગધેડાં પર વસ્ત્રોની ગાંસડી લાદીને જતી રાજધામણુને એણે ચીતરી નાખી. અરે, રાજમાન્ય ચિતારા એક આવી સ્ત્રીના ચિત્રણ પાછળ પેાતાની કલમ ઉઠાવે ? અને કલમ ઉઠાવી તા ઉઠાવી, પણ ખુદ પોતે ચિત્ર લઈને ધેાખણને મળવા ચાલ્યેા.
આદિ સંસારમાં સ્ત્રી શાસક હતી, પુરુષ પ્રજા હતી. એ આગ્નિ સંસારના રિવાજ હજી આ શ્રમજીવી કુળામાં પ્રવર્તતા હતા. ધેાખણુના આ પાંચમે પતિ હતા. ચાર ચાર પતિ એના ગાસ્થ્યને નિભાવી ન શકયા, ને જીવના ગયા. આ રાજ-ધામી એના પાંચમા પિત હતા. તિ મેલેાધેલે ભલે રહે, ધામણુ તા સદા ઠાઠમાઠથી રહેતી. જ્યારે એ ગધેડ એસતી ત્યારે એના ઠસ્સા પાસે હાથી પર આરૂઢ થયેલી રાજાની રાણી પણ તુચ્છ લાગતી. આઠે પહેાર એના માંમાં સુગધી તાંબૂલ રહેતું. એ ચાલતાં ચાલતાં જ્યાં પિચકારી મારતી, એ સ્થળ શહેરના ઈશ્મી નરો માટે અલિવેદી સમુ અની જતું.
યક્ષમ દિરને ચિતારે। રાજશેખર સામે પગલે એક
