________________
૨૪ : મતક્ય–ગલાગલ દીધી. એ જલદી જલદી ત્યાંથી ચાલી નીકળી, ને રાજી છબી ઊતરાવવા બેઠાં હતાં ત્યાં આવીને બધી વાત કહી, ને છેલ્લે કહ્યું :
રૂપ, યૌવન ને ધનનાં આ બધાં નખરાં છડે. આ નખરાં એક દહાડો આપણને ભરખી જશે, કંઈક ઉપાય કરો. અતિથિને અન્ન-પ્રાશન કરાવવાનો. નહિ તે વૃથા છે આ રાજપદ, આ રાણીપદ ને આ સામ્રાજ્ઞીપદ !”
દાસી વિજયાની વાતોએ રાણી મૃગાવતીના મર્મભાગ પર પ્રહાર કર્યો. પારદર્શક વસ્ત્રો પહેરીને, અંગોપાંગને બાપત્યાના બહાના નીચે પ્રત્યક્ષ કરાય તે રીતે અલંકાર સજીને, ફૂલના ગુચ્છા ને સુવર્ણની ઘૂઘરીઓ ફણીધર જેવા અંબોડામાં ગૂંથીને બેઠેલાં રાણીજીને પિતાને પિતાના રૂપ પર ગુસ્સો ઊપજ્યો. ચંપા કળી જે દેહનો રંગ જોઈને, મછઠના રંગથી અધિક પગની પાનીની લાલાશ જોઈને અને કમળના ફૂલની રતાશને શરમાવે તે ગાલને રંગ જોઈને ચિતારે તે કઈ દિવાસ્વપ્નમાં પડી ગયે. એની કલપનાદેવી પણ આટલી મેહક નહાતી–અને કદાચ મેહક હોય તે પણ આટલી સુંદર ને સુરંગ તે નહતી જ.
પણ અચાનક રાણજી તો ઊભાં થઈને ચાલ્યાં ગયાં. ચિતારાના રંગમાં ભંગ પડ્યો. રાણીજી જઈને રાજા શતાનિકની પાસે પહોંચ્યાં, ને ભૂખ્યા પેગીની વાત કરી. છેલ્લે છેલ્લે કહ્યું :
શરમ છે આ વૈભવને, આ સત્તાને, આ રાજપદને ! શું આપણે એવાં અ૫-હીન છીએ, શું આપણું રાજલક્ષમી
