Lexicographical Studies In Jaina Sanskrit

Author(s): B J Sandesara, J P Thaker
Publisher: Oriental Institute

Page 52

उत्खात प्रतिरोपितव्रताचार्य
उत् + Vछल्
उत्तरच्छद
उत्तारक
उत्+√तॄ
उत् + √पट्
उत्पाटकर
उत्प्रास
उत्सूर
m.
46
an epithet of King Kumārapāla of Gujarāta; lit: 'proficient in the vow of removing and re-establishing kings'. 52. 21.
to be raised ; lit. : ' to fly upwards उच्छलितोऽन्तःपुरे स्त्रीणाकोलाहल : 10. 15-16 ; शोक उच्छलितः 34.5; चतुरङ्गचमू चक्रेोच्छलितरज:पुञ्जध्यामलित दिक्चक्रवाल: 48 21-22; लोकनिन्दोच्छलिता 53. 22 ; तां शिलां वियति तथोच्छालयाञ्चकार यथा दूरमूर्ध्वमगमत् 68. 26-27 ; कोलाहल उच्छलित: 86.28; उच्छलितो बुम्बारवः 117.27; साराश्वखुरपुटक्षुण्णक्षमापीठोच्छलद्रजःपुञ्जस्थगितव्योमा 125. II - 12 ; उच्छलत्कीर्ति: 131. 9. cf. Guj. ऊछळवुं. Vide सम् + उत् + Vछल्.
m.
a bed-covering, a bed-sheet. 55. 18. cf. Guj. 13. m. [1] the residence or lodgings (of a guest or a sojourner ). 24. 19; 59.17, ITO 6.
[2] an encampment. 106. 15, 19. cf. Guj. उतारो.
[ 1 ] to alight from. यानपात्रात्तुरङ्गा उत्तरन्तः सन्ति 121. 8-9. cf. Guj. ऊतरता.
[2] ( causal) to put off ( clothes ). विश्राम्यन्नङ्गरक्षिकामुत्तारयन् 125.17. cf. Guj. उतारतो.
m.
[3] ( causal) to bring down. तत्र च कयापि कर्मकर्या अग्नितप्तस्थालीमुखे सर्पघटो दत्तः । [ तत्क्षणमेव ] वैरोट्ययोत्तारितः । 6.14-15 ; अयं गर्वोऽस्योपायेनोत्तारयितव्यः प्रस्तावे 81. 28-29. cf. Guj. उताखुं. [4] (causal-metaphorical meaning ) : to deprive of respect. बालचन्द्रोऽपि स्वगोत्रहत्याकारापक इति ब्रुवद्भिर्ब्राह्मणैर्नृपमनस उत्तारितः । 98.27-28. cf Guj. उतारी पाडवुं.
[5] to peel off ( skin etc.). वितस्तिमात्रं चर्माह्रिसत्कमुदतीतरत् 91. 2-3. cf Guj. उतरडायुं.
Vide PC. for the sixth meaning.
to be raised, (causal) to lift up शूद्रकस्तमुत्पाटयितुं यावदयतिष्ट तावन्नोत्पटति स्म सः 69. 15 - 16 ; निर्घृणैर्विप्रैः स वराक उत्पाठ्य वहौ जुहुवे 8.18; उत्पाव्यानय गगनाध्वना 14. 1; पुष्पकलम्बकमुत्पाटयिष्यामि 50.24; शिलां श्रमार्थमुत्पाटयन् 68. 22; शिला भूमित उत्पाटिता 68. 24; उत्पाटय 68. 26 ; उत्पाठ्य 106 16. cf Guj. ऊपडवुं, (causal) उपाडवुं.
one who lifts up or carries (litter etc.). 121. 3. cf. Guj.] उपाडनार.
ridiculed. अन्यार्थस्थानेऽन्यार्थावबोधादुप्रासितोऽसि 72.18.
adj.
n. [1] sun-set time, evening. 53. 31. 7
[2] late, delay. गच्छत गच्छत; उत्सूरं भवति III. 19 cf. Guj. असूर, असूरुं; Mar. उशीर.